Extra leed door leedvermaak
Historisch Lissabon verwoest
Iran en Iraq samen in
Genève rond de tafel
vandaag
Mandela
wellicht
niet terug
naar cel
Omvangrijk
Spionagenet
opgerold in
Westduitsland
OM DOLLAR TE BETEUGELEN
VUURZEE EIST DODE EN ZWAARGEWONDEN
Tegen de avond regen
231e jaargang no. 201
Vrijdag 26 augustus 1988
Stakingen
Chinees
Uitkeringen
Botulisme
Recreatie
Van der Poel
vrijdagkrant
AMSTERDAM (ANP) - Nederland sluit zich maar gedeeltelijk
aan bij de discontoverhoging van de belangrijkste Westeuro-
pese centrale banken die donderdag eerder op de dag aankon
digden hun tarieven te verhogen. Met ingang van 26 augustus
worden de belangrijkste tarieven met een kwart procent ver
hoogd. De belangrijkste banken verhoogden hun tarieven met
een half procent.
Hypotheken
GENEVE (RTR/DPA/AFP) -
Iran en Iraq zijn donderdag
onder supervisie van de Ver
enigde Naties rechtstreekse
vredesbesprekingen in Gene
ve begonnen, nadat op 20 au
gustus een wapenstilstand
van kracht werd.
Jeugd
Maanden
,X
Opklaringenvanmiddag echter toe
nemende bewolking gevolgd door re
gen. Middagtemperaatuur 18 graden.
Een naar zuid draaiende ivind, toene
mend naar vrij krachtig.
Voor iedereen die
comfortabel wil
slapen
PROVINCIAL
[Van onze correspondent)
TEL AVIV In een ziekenhuis in Tel Aviv ligt een in
woner van de voorstad Givatayim bij te komen van de
ongelukkigste avond van zijn leven. Het drama begon
in de namiddag, toen zijn vrouw in de woonkamer een
kakkerlak aantrof. Ze trapte op het flink uit de kluiten
gewassen insekt en wierp het in het toilet. Toen het
dier nog volop tekenen van leven bleek te vertonen,
spoot de vrouw in paniek een hele bus insecticide leeg
in de toiletpot.
Korte tijd later kwam haar man thuis van zijn werk. Hij
zette zich in alle rust met de krant op het gemak en stak
een sigaret op. Uiteindelijk wierp hij de peuk in het toi
let. Een explosie volgde, waarbij de man stevige brand
wonden kon noteren aan zijn onderste delen.
Zijn vrouw belde een ambulance en binnen een kwartier
stonden er twee broeders in de kamer. Terwijl ze de man
op een brancard de trap afdroegen informeerden ze be
langstellend naar de toedracht van het ongeval. Na een
korte verklaring van de kant van het slachtoffer ontsta
ken de broeders in een zo onbedaarlijk gelach dat ze de
brancard uit hun handen lieten vallen. Beneden konden
ze hem oprapen en de ongelukkige inwoner van Giva
tayim ligt nu niet alleen met brandwonden maar ook
met een gebroken bekken en twee gebroken ribben in
zijn ziekenhuisbed.
PZC
Met knuppels uitgeruste Pool
se politietroepen hebben in Po
len een eind gemaakt aan een
aantal stakingen in de mijnen.
PAGINA 3
De 2000 Chineese restaurants
in ons land kampen met zo'n
groot personeelstekort dat de
helft ervan dreigt te verwijnen.
PAGINA 4
Zeventig procent van de Ne
derlanders wijst verdere kor
tingen op de sociale uitkerin
gen af, zelfs als dit ten koste
zou gaan van eigen inkomen.
PAGINA 5
In het Zoommeer zijn de laat
ste drie dagen als gevolg van
botulisme zeker 1300 vogels ge
storven.
PAGINA 15
Zeeland-Waterland biedt de
mogelijkheid de recreatie in
een hoogwaardig milieu op een
selectieve manier uit te bou
wen.
PAGINA 17
Aan de vooravond van het we
reldkampioenschap wielren
nen heeft Adrie van der Poel
toegegeven dat bij hem met tes
tosteron is geëxperimenteerd.
PAGINA 23
Radio, tv en kunst: 2
Binnen- en buitenland: 3
en 5
Financieel en economie: 4
Provincie: 15, 17, 19, 20 en
21
Sport: 23 en 25
PAGINA 7, 9,10,11, 12 en 13
KAAPSTAD (RTR) - ANC-leider
Nelson Mandela, die op het
ogenblik in het ziekenhuis ligt
met tuberculose, gaat misschien
niet terug naar de Pollsmoor-ge
vangenis.
De Zuidafrikaanse minister van
voorlichting, Stoffel van der Mer-
we, hield donderdag de mogelijk
heid open dat Mandela, als hij
voldoende is hersteld, niet in de
Pollsmoor-gevangenis maar „el
ders buiten de Pollsmoor-gevan
genis" zal worden onderge
bracht.
De 70-jarige Mandela werd op 12
augustus met tbc opgenomen in
het Tygerberg-ziekenhuis in
Kaapstad. Volgens artsen is hij
inmiddels aan de beterende
hand. Van der Merwe wilde niet
ingaan op vragen over de moge
lijke vrijlating van de zwarte lei
der. Hij zei alleen dat de toestand
onduidelijk en zeer delicaat is.
Rente gaat
opnieuw
omhoog
Met ingang van 26 augustus gelden de wisseldisconto met een kwart procent
volgende tarieven: wisseldisconto 4 omhoog.
Een beeld van de felle brand die donderdag in de Portugese hoofdstad Lissabon woedde.
procent, voorschotrente 4,75 procent,
promessedisconto 5,25 procent.
De Nederlandsche Bank heeft met de
verhoging wel de internationale ont
wikkelingen willen volgen, maar vol
gens een woordvoerder van de centra
le bank is de geringere verhoging dan
die in Duitsland voldoende om het ren-
teverschil tussen de korte rente in Ne
derland en in de Bondsrepubliek te
handhaven. „Wij denken dat met deze
verhoging de gulden redelijk stabiel
zal blijven", aldus een woordvoerder
van De Nederlandsche Bank.
De rentestijging is op gang gekomen
onder invloed van de stijging van de
dollarkoers, waardoor steeds meer ka
pitaal naar de Verenigde Staten
stroomt. De stijging van de rente in
Europa is een tegenbeweging, bedoeld
om kapitaal te lokken dat op de hogere
rente hier afkomt.
In de markt is men overigens van me
ning, dat aan de periode van rentestij
ging nog niet een eind is gekomen.
De verhoging van het disconto heeft
de dollarkoers naar beneden gehaald.
De banken verlaagden hun advies-
koersen met twee cent tot 2,06 gulden
(aankoop) en 2,18 gulden (verkoop).
Van onze correspondent)
LISSABON Een dode, enkele
zwaargewonden en tientallen mensen
in het ziekenhuis met brandwonden
of ademhalingsmoeilijkheden - dat is
de voorlopige balans van de vuurzee
die gisteren rond dertig gebouwen in
de benedenstad van Lissabon ver
woestte. De schade is nog niet bekend,
maar zal zeker in de tientallen, zo niet
honderden miljoenen guldens lopen.
Rond tweehonderd mensen raakten
dakloos, terwijl zo'n 2000 mensen hun
baan verloren.
De oorzaak van de brand, die begon in
een van de oudste warenhuizen in Por
tugal, is nog niet met zekerheid vast
gesteld maar de politie houdt ernstig
rekening met brandstichting.
Rond twee uur gistermiddag gaf de
brandweer van Lissabon het sein
'brand meester', zeven uur nadat de
melding de grootste ploeg brandbe-
strijders in de geschiedenis van de
hoofdstad op de been had gebracht.
Volgens politiewoordvoerders zal het
zeker nog dagen, zo niet weken duren
voor het getroffen deel van de binnen
stad van Lissabon weer voor het pu
bliek toegankelijk zal zijn, omdat het
overgrote deel van de uitgebrande ge
bouwen op instorten staat.
De bewoners van de Chiado, over het
algemeen mensen met een minimum
inkomen die niet meer hebben kunnen
redden dan de kleren die ze aan had
den, zijn voorlopig ondergebracht in
een gemeentelijk opvangcentrum.
Ondertussen is in ieder geval duide
lijk, dat Lissabon een aantal onver
vangbare historische panden heeft
verloren. Niet alleen het Grandela-wa-
renhuis, waar de brand begon, maar
ook bijvoorbeeld de Pastelaria Ferra
ri, waar veel verhalen van de Portuge
se schrijver Eqea de Queiros zich af
spelen, een namiddagcafé waar anno
1988 tegen de nieuwe tijd in een ge
koesterd verleden levend werd gehou
den.
In de platenzaak van Valemtim Car-
valho, de belangrijkste muziekprodu
cent in Portugal, verbrandden orgine-
le opnamen van Portugese artiesten
uit de jaren 1920-1950. Er bestaan van
het merendeel geen kopieën.
De discontoverhoging heeft met name
effect op de (korte) geldmarktrente en
werkt pas op termijn door naar de ka
pitaalmarkt. De aankondiging van bij
voorbeeld de NMB, die ongeveer tege
lijk met de aankondiging van de dis
contoverhoging een verhoging van de
hypotheekrente bekendmaakte, heeft
dan ook meer te maken met de ontwik
kelingen van de laatste tijd op de kapi
taalmarkt dan dat zij rechtsreeks ver
band houdt met de discontoverho
ging.
Het is de derde keer binnen korte tijd
dat De Nederlandsche Bank in navol
ging van de Duitse centrale bank het
disconto verhoogt. Per 29 juli gingen
het promessedisconto en de voor
schotrente met een half procent en het
BONN (RTR) - Een gepensioneerde
Amerikaanse sergeant en zeven ande
re leden van een spionagenetwerk in
de Bondsrepubliek hebben westerse
militaire geheimen verkocht aan het
Oostblok, waarmee ze de NAVO ern
stige schade hebben toegebracht. Dit
hebben functionarissen van de West-
duitse contra-spionage donderdag
verklaard.
Westduitse veiligheidsfunctionarissen
hebben de ex-sergeant, Clyde Lee Con
rad, dinsdag in zijn woning in Kaisers-
lautern gearresteerd. Bij de centraal
gelegen stad ligt een van de grootste
Amerikaanse militaire bases in Euro
pa. Drie Oosteuropeanen, die naar de
functionarissen vermoedden koeriers
diensten verrichtten voor Conrad, en
vier andere leden van het netwerk wer
den elders in West-Europa aangehou
den.
Conrad verkocht Navo-plannen voor
oorlogvoering te land en de bevoorra
dingsorganisatie aan Hongaarse ge
heimagenten en mogelijk andere
Oostbloklanden voor grote sommen
geld, verklaarde een woordvoerder
van het Westduitse openbaar ministe
rie.
De 42-jarige Conrad diende zeven jaar
op de basis Bad Kreuznach ten zuiden
van Bonn voor hij in 1985 het Ameri
kaanse leger met pensioen verliet.
Twee Zweedse artsen van Hongaarse
afkomst zijn bij het opgerolde spiona
genetwerk betrokken en gearresteerd.
Dit heeft een Zweedse officier van jus
titie donderdag verklaard.
„Er is ook spionage-apparatuur in hun
huis gevonden", aldus de officier. „Ze
werden betaald en kregen apparatuur
om informatie door te spelen naar
Hongarije, en ze reisden vanuit de
Bondsrepubliek of Zweden naar Hon
garije".
Kabinet wil
meer geld
voor banen
Secretaris-generaal Javier Perez de Cuellar (l) begroette donderdag de Iraanse minister van buitenlandse zaken Ali
Akbar Velayati tijdens ontmoeting voor het begin van de onderhandelingen.
Een Iraanse correspondent die de vre
desonderhandelingen voor zijn land
verslaat barstte bijna in tranen uit
toen beide partijen aan de onderhan
delingstafel plaatsnamen. „Het is een
droevig moment. Wij hebben acht jaar
oorlog gevoerd en nu zitten wij oog in
oog met deze mensen om te praten",
aldus de Iraniër.
Het vredesoverleg gaat naar verwach
ting maanden duren. De vijftien man
sterke Iraanse en Iraakse delegaties
werden aangevoerd door de ministers
van buitenlandse zaken, respectieve
lijk Ali Akbar Velayati en Tareq Aziz.
De vergadering werd geopend door de
secretaris-generaal van de VN, Javier
Perez de Cuellar die het voorlopig re
sultaat van jarenlange onderhandelin
gen in ogenschouw mocht nemen.
Tijdens de eerste zittingsronde wordt
de agenda opgesteld voor het verdere
verloop van de besprekingen. Er zal
onder meer gesproken worden over de
repatriëring van krijgsgevangenen en
de grenskwestie. Ook moet worden
uitgemaakt welk land de oorlog in
1980 begon.
DEN HAAG (GPD) Het kabinet wil
200 tot 300 miljoen gulden extra uit
trekken voor de bestrijding van de
werkloosheid. Het geld wordt besteed
aan maatregelen om werklozen aan
een baan of scholing te helpen. De
werkloosheid zou dankzij deze maat
regelen met tenminste 100.000 men
sen moeten dalen.
Het geld wordt vooral besteed aan een
uitbreiding van het aantal scholings
programma's, zodat niet 100.000 maar
130.000 mensen cursussen kunnen vol
gen. Daarnaast moet er meer geld ge
stoken worden in de Wet Vermeend-
Moor. Volgens deze wet krijgen werk
gevers die langdurig werklozen in
dienst nemen gedurende vier jaar een
reduktie van 20 procent op sociale pre
mies.
De Wet Vermeend-Moor geldt nu al
leen voor werklozen die langer dan
drie jaar een baan zoeken. Dat zou te
ruggebracht moeten worden naar
twee jaar. Onder deze wet vallen nu
12.000 mensen. Door de versoepeling
zou dat aantal tot enkele tienduizen
den moeten oplopen.
Het kabinet beziet ook een uitbreiding
van het jeugd werk garantieplan
(JWG). Het plan biedt jongeren tot en
met 20 jaar die na hun schooltijd geen
werk kunnen vinden een tijdelijke
baan van een jaar bij de overheid of
overheidsinstellingen. Onder het JWG
vallen nu 9000 jongeren. Dat aantal
zou in 1989 meer dan verdubbeld moe
ten worden. Bovendien wordt bekeken
of het JWG uitgebreid kan worden tot
bepaalde groepen oudere, langdurig
werklozen.
Tevens wordt onderzocht of een uit
breiding van het JOB-plan, jeugd ont-
plooingsbanen, mogelijk is. JOB helpt
nu 10.000 langdurig werkloze jongeren
aan een tijdelijke betrekking. Ook dat
aantal zou omhoog moeten.
In relatie tot de koopkracht wil het ka
binet de sociale premies verlagen.
Daarbij wordt gedacht aan een verla
ging met enkele tienden (maximaal 0,7
tot 0,8) van procenten. De bescheiden
verlaging van de premies wordt nood
zakelijk geacht ondanks het feit dat er
bij de sociale fondsen per saldo geen
overschot bestaat. „Het is geen luxe.
Men wil het gewoon", aldus een be
trokkene.
Met de premieverlaging, een verla
ging van het hoge BTW-tarief van 20
naar 19 procent en een verhoging van
de kinderbijslag met ruim vier pro
cent wil het kabinet volgend jaar een
koopkrachtgarantie voor de minima
bereiken. Mogelijk komt daar ook nog
een kleine verlaging van de loon- en
inkomstenbelasting bij. Het kabinet
hoopt vandaag knopen te kunnen
doorhakken.
Een Iraans delegatielid zei dat Iran se
rieus wil onderhandelen maar zei dat
het naar de onderhandelingstafel werd
gedwongen door de nederlagen op het
slagveld.
PARIJS (AFP-RTR) - De Franse minister van gezondheid Claude Evin heeft
juridische stappen aangekondigd in verband met de publikatie van een
boek dat wordt omschreven als de „Michelin-gids voor doping". Volgens
Evin vormt het boek een bedreiging voor de volksgezondheid. De rechter
moet uitmaken of het boek, dat donderdag in een oplage van 15.000 stuks
voor het eerst te koop was, uit de handel moet worden genomen.
De schrijvers blijven anoniem en worden alleen omschreven als een groep
apothekers en artsen onder leiding van een zenuwarts. In feite gaat het om
een catalogus van 300 stimulerende middelen die volgens de auteurs ie
mands fysieke, geestelijke en seksuele prestaties kunnen verbeteren. De
middelen variëren van levertraan tot illegale anabole steroïden die vooral
door sportlieden worden gebruikt. Een groot deel van de middelen is in apo
theken verkrijgbaar.
Minister Evin is van mening dat medicamenten dienen om zieke personen te
genezen. „Dit boek is gericht op gezonde mensen". Ook de Franse bond van
apothekers stapt naar de rechter omdat in het boek niets staat over wijze
van toediening van bepaalde genoemde middelen. Van zijn kant vindt de
uitgever, André Balland, dat de Franse burger het recht heeft om te weten
hoe je de natuur af en toe kan prikkelen.
