Dranghek scheidt scholen
Mariniers beschieten
douaniers Curasao
8e PZC
Politie Heerlen pakt
internationale bende
SPANNING LOOPT OP
vandaag
Kabinet nog
niet uit de
problemen
Bomaanslag
Zuid-Afrika
theaterseizoen 88/89
Solidariteit in
Polen op scherp
Slechter weer
231e jaargang no. 199
Woensdag 24 augustus 1988
voor elk wat wils
zie de pagina's 8 en 9
WARSCHAU/GDANSK (RTR-AFP-DPA-UPI) - De Poolse rege
ring heeft dinsdag te kennen gegeven dat zij niet met Solidari
teit wil praten over de zich nog steeds uitbreidende arbeidson
rust zolang er gestaakt wordt. „Er kunnen geen politieke be
sprekingen worden gevoerd met het stakingswapen op ons ge
richt", aldus woordvoerder Jerzy Urban.
Doodstraf
Hulp
ANWB
Racisme
Opschudding
Bekervoetbal
Trainen
Erkenning
DRUGSLIJN NAAR DUITSLAND
Drugs
Monschau
Les
Staat
Veel bewolking en perioden met regen.
Middagtemperatuur 18 graden. Een
naar krachtig toenemende zuidwes
tenwind, in de avond draaiend naar
west.
PROVINCIAL
LEUTH (GPD) De openbare en rooms-katholieke
schooljeugd in het kerkdorp Leuth bij Nijmegen zijn deze
week op de speelplaats door dranghekken van elkaar ge
scheiden. De hekken zijn daar door de gemeente Ubber-
gen, waartoe Leuth behoort, geplaatst onder druk van het
schoolbestuur van de katholieke school.
Deze school heeft zeer tegen zijn zin sinds het begin van het
schooljaar in enkele leegstaande lokalen onderdak moeten
verlenen aan de vorig jaar opgerichte openbare school.
Het katholieke schoolbestuur heeft zich tot het uiterste
verzet tegen die inwoning, maar verloor de strijd uiteinde
lijk voor de Raad van State.
De Ubbergse wethouder van onderwijs A. van Dorst sprak
gistermorgen van een dieptepunt in een al jarenlang sle
pend conflict: „Het is verschrikkelijk dat kinderen, die de
hele zomer met elkaar hebben gespeeld, nu worden ge
scheiden door een hek". De wethouder ziet de 'Berlijnse
Muur', zoals de hekken inmiddels in Leuth worden ge
noemd, niet snel verdwijnen.
(Van onze correspondent)
WILLEMSTAD Door gebrek aan
communicatie tussen de autoritei
ten hebben twee pelotons Neder
landse mariniers dinsdagochtend
per ongeluk twee Curagaose doua
nebeambten beschoten. De mari
niers hielden gedurende enkele da
gen een militaire oefening in het sa
vannegebied rond Daai Booi Baai.
Toen de mariniers in het donker de
douanebeambten zagen, dachten zij
dat het een peloton was van de te
genpartij. De mariniers schieten bij
een training altijd met losse flod
ders. De douanebeambten hebben
niet teruggeschoten, maar zij zoch
ten dekking. Toen enige uren later
de tegenpartij van de mariniers in
derdaad tot de aanval overging,
kwamen de douanebeambten tus
sen twee hete vuren te zitten.
Hoofd van de douane, Edsel Rosen-
da, stelt dat er een ernstige situatie
was ontstaan als de douane zich in
derdaad in het vuurgevecht had ge
mengd. De douane controleerde de
baaien omdat daar geregeld ge
smokkeld wordt. In tegenstelling
tot de mariniers beschikken zij ui
teraard wel over vuurwapens met
scherpe munitie. Dan waren de ge
volgen mogelijk fataal geweest, al
dus Rosenda.
Warschau
negeert
W alesa
mMKMM*
Lech Walesa
Een ruime meerderheid van de
Nederlandse bevolking meent
dat voor bijzonder ernstige
misdrijven de doodstraf moet
worden ingevoerd.
PAGINA 3
Vakantiegangers kunnen zich
in de toekomst verzekeren van
Nederlandstalige medische
hulp in het buitenland.
PAGINA 5
Hoofddirecteur mr P.A.Nou
wen van de ANWB wil de groot
ste club van Nederland nieuw
leven inblazen.
PAGINA 6
Premier Takeshita van Japan
is bezorgd over het racisme
van Japanse bedrijven tegen
over de zwarte bevolking in
Amerika.
PAGINA 7
Bij de Zeeuwse rijkspolitie te
water is opschudding ontstaan
over het afschaffen van de ver
goeding voorde privé-telefoon.
PAGINA II
Cupjïghter Breskens werd in
de eerste ronde van het beker
voetbal gewipt door Philippi
ne.
PAGINA 18
Voor de 28-jarige triathlon-at-
leet Stef Abrahamse uit Sint
Laurens wordt het waarschijn
lijk één keer en daarna nooit
meer.
PAGINA 19
Radio, tv en kunst: 2
Binnen- en buitenl.: 3 en 5
Opinie en achtergrond: 4
Varia: 6
Financieel en economie: 7
Provincie: 11, 13, 15, 16 en
17
Sport: 18 en 19
Lech Walesa, voorzitter van de verbo
den vakbond, wil onderhandelen over
de economische en politieke crisis in
Polen. „Geweld" en „dwang" lossen
naar zijn zeggen niets op maar sterken
juist de stakers.
De stakingen breidden zich dinsdag
verder uit. In de havenstad Gdansk
gingen nog eens vier bedrijven met bij
elkaar 12.000 werknemers plat. Op de
Lenin-scheepswerf, waar Walesa
werkt en enkele honderden van de
10.000 arbeiders maandag het werk
neerlegden, lag de produktie geheel
stil. Adam Michnik, de „ideoloog" van
Solidariteit, toonde zich daarover in
zijn nopjes, na de „dreigementen" van
minister van binnenlandse zaken
Czeslaw Kiszczak. „De stakers laten
zich niet intimideren en laten zien dat
zij niet bang zijn" aldus Michnik. Hij
zei dat de stakers op de Lenin-werf een
comité hebben opgericht om de sta
kingen te coördineren. Voorzitter van
het comité is Jacek Merkel, die woord
voerder was van de vakbond voordat
deze in 1981 werd verboden.
afgezet met allerlei materiaal. Een sta
kingsleider, Andrzej Milczanowksi, zei
„maling" te hebben aan de waarschu
wende woorden van de autoriteiten.
In een mijn in Jastrzebie zijn 136 kom
pels ondergronds gegaan en hebben
mijngangen geblokkeerd, zo meldden
zegslieden van Solidariteit. Zij willen
hun actie pas opgeven als hun eisen
worden ingewilligd.
In Wroclaw in het zuidwesten van het
land zijn drie mensen gearresteerd,
onder wie Jozef Pinior die de plaatse
lijke voorzitter van Solidariteit is. Zij
hadden geen gehoor gegeven aan een
dagvaarding om zich te verantwoor
den voor pogingen een staking te or
ganiseren in een bedrijf in Wroclaw in
april van dit jaar.
NEELTJE JANS Minister Neelie Smit-Kroes heeft
dinsdagmorgen de vlaggententoonstelling 'Gran Pa-
vese' op Neeltje Jans officieel geopend.
Het vlagvertoon wappert op het voormalige werkeiland
in de Oosterscheldemonding tot dit najaar. Vervolgens
staat een driejarige wereldtoernee op het programma.
Na het inspecteren van de vijftig door verschillende
kunstenaars ontworpen dundoeken legde de bewinds
vrouwe een knoop in het laatste 'kunstwerk' op Neder
lands grootste kunstwerk.
(Zie ook pagina 11).
De actievoerders eisen met name er
kenning van Solidariteit, die in 1980 na
een stakingsgolf werd erkend maar
eind 1981 door Warschau werd ge
dwongen ondergronds te gaan.
Er voegden zich dinsdag sympathisan
ten bij de honderden stakers die de
twee grootste remises in Szczecin nog
steeds bezetten. Die lieten weten dat
zij het niet op zich zullen laten zitten
als de autoriteiten met geweld ingrij
pen. Die zelfde houding leeft onder de
circa 2.000 stakende havenarbeiders in
de stad die het haventerrein hebben
DEN HAAG (GPD) - De discussie in
het kabinet over de begroting 1989
dreigt te verzanden. Voor de beide
grootste knelpunten, de koopkracht
en de werkgelegenheidsontwikke
ling, zijn nog steeds geen eensluiden
de plannen voorhanden. „Zowel voor
de koopkracht als de werkgelegen
heid zijn er talrijke balletjes opge
worpen, maar ze hangen nog allemaal
in de lucht", aldus een betrokkene.
Kringen rond het kabinet stellen dat
gewacht wordt op een ultiem voorstel
van premier Lubbers. Enkel dat zou
tot een doorbraak kunnen leiden. Dit
wordt echter niet voor vrijdag ver
wacht.
Het kabinet heeft de dag van gisteren
besteed aan het doornemen van nog
eens enkele memories van toelichting
bij departementale begrotingen die op
Prinsjesdag worden gepresenteerd.
Het ging echter niet om heikele pun
ten. Ook voor vandaag, woensdag,
staan geen belangrijke zaken op de
agenda. De tijd voor het kabinet be
gint echter te dringen.
JOHANNESBURG (AP) - Bij een aan
slag met een kleefmijn op een ham
burgerrestaurant zijn dinsdag in de
Zuidafrikaanse kuststad East Lon
don zeker 23 mensen gewond geraakt.
Twee gewonden waren er ernstig aan
toe. De overigen konden na behande
ling het hospitaal verlaten. Onder de
gewonden waren zowel blanken als
zwarten.
De verantwoordelijkheid voor de aan
slag op het Wimpy restaurant werd
niet opgeëist, maar de politie schreef
die toe aan het Afrikaans Nationaal
Congres, het gewapende verzet tegen
de apartheid.
De nieuwe stakingsgolf in
Polen is het zoveelste
signaal dat de geest van (het
verboden vakverbond) Soli
dariteit daar niet meer valt
te verjagen. Opnieuw is de Lenin-
scheepswerf in de havenstad Gdansk
inspiratiebron voor de sociale onrust,
die zich over grote delen van het land
heeft verspreid. Opnieuw hebben dui
zenden arbeiders onder aanvoering
van een jonge generatie vakbondslei
ders - en met in hun midden als sym
bool oprichter Lech Walesa - het aan
gedurfd om de fabrieken, werven en
mijnen plat te leggen en de straat op te
gaan. Inwilliging van hun sociale en
politieke eisen ligt, zoals de zaken er
op het ogenblik voorstaan, nog ver
weg. Een harde confrontatie met poli
tie en leger komt steeds dichterbij.
Voor het bewind van generaal Jaru-
zelski moet deze nieuwe uitbarsting
van ontevredenheid hard aankomen.
Nog maar vier maanden geleden - in
mei van dit jaar - wist hij met veel
moeite een dreigende explosie van ar
beidsonrust te dempen; nu gaat het er
nog openlijker, nog gedurfder en nog
militanter aan toe. De Poolse leider is
in grotere moeilijkheden dan toen, hij
lijkt zijn greep op de situatie te verlie
zen. Sterker, voor Jaruzelski dreigt het
gevaar dat hij in deze storm van pro
test niet langer overeind blijft. In dat
geval staan overigens de kansen voor
Solidariteit er evenmin gunstig voor.
De geschiedenis heeft geleerd dat de
val van een communistisch leider in
een oostblok-land doorgaans het aan
treden van een bewind met nog straffe
re hand uitlokt. Verdere onderdruk
king en geweld zijn dan onvermijde
lijk.
De economische problemen in een
reeks van Oosteuropese landen
beginnen een crisisachtig karakter te
krijgen. Het gaat niet goed in
Roemenië, in Hongarije, in Tsjecho-
slowakije en in Polen. De industriële
ontwikkeling is er vastgelopen. Het
nationaal inkomen is in doorsnee ver
onder het minimum gedaald. Prijsstij
gingen voor de eerste levensbehoeften
zijn aan de orde van de dag. De schaar
ste aan van alles en nog wat beheerst
het dagelijks leven. De onvrede over
de mislukte politiek van de commu
nistische leiders steekt diep. Kortom,
onrust en protest groeien. Maar ner
gens anders breken de uitingen daar
van zo brutaal en grootscheeps door
als in Polen. De acht jaar geleden
monddood gemaakte vakbeweging
Solidariteit heeft ondergronds de ka
ders voor de sociale weerstand ge
staald, het politieke bewustzijn doen
rijpen en de burgers mentaal gemobili
seerd. Bovendien heeft Gorbatsjovs
oproep (vanuit het Kremlin en bij zijn
jongste bezoek aan Polen) tot meer
openheid en hervormingen het ver
wachtingspatroon van de Poolse be
volking alleen maar gestimuleerd. So
lidariteit is vastbesloten - zo heeft ze
aangekondigd - zich niet opnieuw met
een fooi te laten afschepen. De eis van
erkenning van het verboden vakver
bond staat bovenaan de lijst van de
stakers. Maar datzelfde Solidariteit is
niet uit op 'oorlog'. „We blijven stand
vastig streven naar een dialoog, on
danks de toenemende maatschappe
lijke spanningen", zijn de letterlijke
woorden van Lech Walesa. Jaruzelski
heeft de positief gerichte beweging on
der de bevolking bewust in het isole
ment gedreven. Hij heeft nog maar
weinig speelruimte over om het failliet
van die politiek te voorkomen. Veel zal
daarom afhangen van de mate van
zelfbeheersing aan weerskanten.
vdM
Stakende werknemers van de Lenin-scheepswerf.
HEERLEN (GPD)-Met een groot aan- naai opererende drugbende te hebben verdovende middelen werden ge
tal aanhoudingen hoopt de gemeente- opgerold. Uit onderzoek is gebleken smokkeld naar Duitsland. Een spe-
politie van Heerlen een internatio- dat vanuit Heerlen al geruime tijd ciaal rechercheteam heeft gisteren -
na een voorbereiding van een jaar -
meerdere mensen uit Heerlen en om
geving gearresteerd.
SCHIPHOL (ANP) - Een groep van 144 Nederlandse vakantiegangers zit al
twee dagen „vast" op het Portugese vakantie-eiland Madeira. Een valwind
maakt vanaf maandagmorgen het landen van een Boeing 737 van Transa-
via, waarmee zij van het eiland naar huis hadden moeten terugkeren, on
mogelijk. De woordvoerder van de maatschappij, die dit dinsdagmiddag
meedeelde, sprak de hoop uit dat het toestel woensdagmorgen wel zou kun
nen landen.
De Transavia-Boeing had het vliegveld van Madeira al in zicht toen de val
winden zo sterk werden dat bij een landing de normen daarvoor zouden wor
den overschreden. De gezagvoerder besloot met zijr^l 15 passagiers die op
weg waren naar Madeira om daar aan een vakantie te beginnen naar het
nabijgelegen eiland Porto Santo te vliegen. Later op de dag, toen de valwin
den niet afnamen, werd koers gezet naar het Portugese vasteland.
Het vliegveld van Madeira is voor vliegers heel moeilijk om op te landen. De
baanlengte is beperkt, het veld ligt grotendeels in zee, terwijl landinwaarts
vrijwel direct achter het vliegveld bergen oprijzen. Voor landingen op dit
vliegveld gelden bepaalde restricties. Grotere vliegtuigen dan de Boeing 737
kunnen er niet landen. Het weer zorgt daarbij dikwijls voor extra belemme
ringen.
Een woordvoerder van de politie wei
gert te vertellen hoeveel en wat voor
soort drugs er zijn gevonden. Berich
ten dat de bende lijnen zou hebben
naar de Thaise hoofdstad Bangkok en
het Westduitse plaatsje Monschau wil
de de politiewoordvoerder evenmin
bevestigen.
In Monschau is gisteren ook een bende
handelaren in drugs opgerold. De
Westduitse justitie heeft negen men
sen aangehouden bij wie 40 kilo hasj en#
amfetaminen in beslag zijn genomen.
Frans-Josef Strauss
(Van onze correspondent)
BONN - Zondagavond verklaarde
de Beierse minister-president en
CSU-leider Franz-Josef Strauss
vanuit zijn zomerverblijf in St.
Tropez dat zijn speciale politie-
troepen een gijzeling als in Glad-
beck-Bremen heel anders zouden
hebben aangepakt. Dinsdagmid
dag werd in Beieren de daad bij het
woord gevoegd, zij het dan in de
vorm van een suggestieve oefe
ning.
In de eerste scene verlaten gang
sters met hun gijzelaars (twee meis
jes) een bank. Twee scherpschut
ters, geposteerd in omliggende ge
bouwen, leggen de gangsters met
één schot neer. Zo had het dus ook
in Gladbeck moeten gebeuren, is de
niet uitgesproken boodschap.
De tweede scene speelt zich af in
een voetgangerszone, waar de
Beierse pseudo-gangsters zelfs in
terviews geven. De auto is omringd
door zogenaamde journalisten, fo
tografen en tv-teams. De koene spe
cialisten van Strauss overmeeste
ren de misdadigers in een mum van
tijd. De tweede les voor de SPD-
deelstaat Noordrijn-Westfalen,
want daar konden de misdadigers
dat immers ongestraft doen.
Ook toonde de blauw-witte com
mando-eenheid een speciaal
scherpschuttersgeweer, dat is uit
gerust met een camera die het schot
op beeld vastlegt, zodat daarna di
rect vast staat wie er heeft gescho
ten en wie er is getroffen. Daardoor
kan het niet tot discussies komen
als bij het beeindigen van een gijze
ling een gijzelaar om het leven zou
komen. Een onverhulde toespeling
op het gehakketak over de vraag
door wie de 18-jarige Silke Bisschof
eigenlijk is gedood.
De regeringspartij FDP en de oppo
sitionele SPD en Groenen hadden
geen goed woord over voor deze
stunt. SPD-voorzitter Hans-Jo-
chen Vogel zei: „wat daar in Beie-<
ren is gebeurd noem ik het toppunt
van smakeloosheid."
