Kerkelijk geld voor werk en sociaal beleid
Politieke principes
hebben hun prijs
Experiment
Ontwikkeling
Visie
levensbeschouwing
Sociale dimensie
Vorm samenwerking
PZC/ °Pin'e en achtergrond
Ietsje minder?
Vooral kinderen
ls mensen zonder baan wordt
xYgevraagd wat hen in die situatie
het beste helpt, dan is dat: weer
werk krijgen. Werklozen willen be
grijpelijk over het algemeen het
liefst gewoon een betaalde baan.
Daar dienen dan ook alle aktivitei-
ten van overheden en instanties op
gericht te zijn. Dat bleek bij een on
derzoek naar het verband tussen
werkloosheid en gezondheid, dat in
opdracht van het CNV in Zeeland en
de Provinciale Raad voor de Volks
gezondheid werd gehouden.
Hoewel voor de kerken de mogelijk
heden om arbeidsplaatsen te schep
pen beperkt zijn, blijkt dit hier en
daar toch op bescheiden schaal te
lukken. Vooral via de met kerkelijk
geld opgerichte werkgelegenheids-
fondsen. Een van de bekendsten
daarvan is de stichting Stimulans.
Officieel heeft deze stichting ten
doel: de stimulering van werkgele
genheid en democratisering in het
bedrijfsleven. Het middel daartoe is
de deelname in het aandelenkapitaal
of het verstrekken van achtergestel
de leningen. Stimulans richt zich
vooral tot kleine en middelgrote ar
beidsintensieve bedrijven.
Deze stichting werd enkele jaren ge
leden opgericht door de religieuze or
de van de Minderbroeders Kapucij
nen. De aanleiding voor dit ongebrui
kelijke initiatief was het feit, dat deze
religieuzen over meer geld beschik
ten dan zij voor hun eigen levenson
derhoud nodig hadden. De vergrij
zing en de inkomsten uit de volksver
zekeringen enerzijds en het sobere
gemeenschapsleven anderzijds ver
oorzaakten een financieel overschot.
De Minderbroeders Kapucijnen oor
deelden dat niet zij zelf, maar de ge
meenschap, waar het geld uiteinde
lijk toch vandaan was gekomen,
recht had op dit overschot. Een groot
deel hiervan werd ook nu weer be
stemd voor projecten in de Derde We
reld.
Maar omdat de Minderbroeders Ka
pucijnen onder meer via het indus
triepastoraat nauw betrokken zijn
bij arbeiders en het bedrijfsleven,
vonden zij dat getracht moest wor
den een deel van hun overschot in de
ze sfeer aan te wenden. Daarbij had
den twee zaken hun bijzondere be
langstelling: de werkloosheid als be
langrijke oorzaak van de moderne ar
moede en de betekenis van de zeg
genschapsverhoudingen in de onder
nemingen.
In overleg met enkele deskundingen
op deze terreinen werd het experi
ment gewaagd. Besloten werd tot de
oprichting van de stichting Stimu
lans. Het uitvoerend werk werd aan
een financieel-economisch deskundi
ge en een sociaal-beleidsmedewerker
toevertrouwd.
Stimulans wil haar doelstellingen
realiseren door onder een aantal
voorwaarden aan ondernemingen
kapitaal te verstrekken. Anders dan
bij de gewone financieringsinstellin
gen hebben deze voorwaarden niet
alleen betrekking op de rente en af
lossing van de geldlening, maar ook
en vooral op het te voeren sociale be
leid van de onderneming. Daarbij
gaat het om de werkgelegenheid - het
aantal maar ook de kwaliteit van de
arbeidsplaatsen - en de mate waarin
de werknemers betrokken worden bij
de hele gang van zaken in de onder
neming, dus de medezeggenschap.
Hierover worden met de onderne
mingsleiding duidelijke afspraken
gemaakt.
Het experiment dat met Stimulans
werd begonnen, bleek aan te slaan.
Zowel bij bedrijven als bij andere
kapitaal-verstrekkers. Want het
gaat al lang niet meer over 'geld van
de paters', maar over bijdragen aan
het vermogen van Stimulans door 25
orden en congregaties van religieu
zen, een aantal instellingen, waaron
der enkele Zeeuwse diakonieën' en
een groep particulieren.
Het aantal ondernemingen waarin
Stimulans ging deelnemen bedraagt
nu 35. Hiervan hebben er 4 vanwege
de behaalde goede resultaten het
geïnvesteerde geld weer terug be
taald. Maar 8 bedrijven gingen om
zeer verschillende redenen failliet.
Onder de resterende 23 bedrijven be
vinden zich zowel betrekkelijk grote
ondernemingen met rond de 200
werknemers, als een aantal kleinere
van rond de 20 werknemers. Het be
treft in totaal bijna 1.500 arbeids
plaatsen. Hiermee is 7 miljoen gulden
gemoeid, wat gemiddeld 195.000,-
per deelneming betekent.
Stimulans richt zich niet direct op
starters van een klein eigen bedrijfje.
De bedrijven waarmee bij voorkeur
in zee wordt gegaan, dienen op den
duur werk te kunnen bieden aan on
geveer 10 mensen. Verder moeten de
bedrijven in Nederland gevestigd zijn
en reële economische vooruitzichten
hebben. Want duur geld in bodemlo
ze putten gooien is geen kunst.
Hoewel meestal de voornaamste re
den van nieuwe ondernemingen om
bij Stimulans aan te kloppen een fi
nanciële is, werden ook op het vlak
van het sociale beleid een aantal dui
delijke resultaten bereikt. Deze ko
men het meest concreet tot uitdruk
king bij die bedrijven, waarin werk
nemers via een financiële deelname
in de eigendomsverhoudingen een
reële medezeggenschap in het onder
nemingsbeleid hebben verworven.
Een van de zaken waarmee Stimu
lans zich de afgelopen jaren inten
sief heeft beziggehouden, is het for
muleren van een eigen visie op 'het
ondernemen'. Gaandeweg is duide
lijk geworden, dat het stimuleren
van de 'werkgelegenheid' en de 'de
mocratisering' in het bedrijfsleven
doelstellingen zijn, die het best tot
hun recht komen als ze deel uitma
ken van een samenhangende visie op
een nieuwe, meer menswaardige
vorm van ondernemen.
Stimulans erkent daarmee, dat 'het
ondernemen' zoals we dat in onze
Westerse samenleving kennen, maat-
schapelijk gezien een belangrijk ge
geven is. Maar zij stelt daarbij tevens
vast, dat ons denken hierover door
gaans te eenzijdig door financieel-
economische overwegingen wordt
bepaald. Want het ondernemen heeft
ook betekenis voor zinvolle werkge
legenheid, het hanteren van verant
woordelijkheid en zeggenschap en
voor de ervaring samen met anderen
iets gemeeschappelijks op te bouwen
en zo te voorzien in menselijke be
hoeften.
Maar deze aspecten komen door ons
eenzijdig financiële denken en oorde
len slechts mager uit de verf. Toch is
het juist hier, dat van menselijke ont
wikkeling kan worden gesproken en
dat betaalde arbeid meer wordt dan
alleen geld verdienen. Het spreekt
vanzelf, dat het benadrukken van de
ze zaken niet in strijd mag zijn met de
normale eisen van een rendabele ex
ploitatie. Want anders zou dat in on
ze huidige sociaal-economische orde
immers het einde van de onderne
ming betekenen.
De praktijk in een aantal bedrijven
waarin Stimulans deelneemt bewijst,
dat een goed sociaal ondernemings
beleid bepaald niet strijdig hoeft te
zijn met een doelmatig financieel-
economisch beheer en een commer
ciële beleidsvoering.
Het gaat Stimulans dus om de socia
le dimensie van de onderneming in
al haar geledingen. Dat betreft con
creet drie terreinen. In de eerste
plaats de manier waarop de onder
neming omgaat met haar verant
woordelijkheid jegens de samenle
ving in ruimere zin, bijvoorbeeld in
het produkt- en marktbeleid. Ver
volgens de kwaliteit van de arbeid,
waaronder naast de arbeidsomstan
digheden ook de functieinhoud en de
interne organisatiestructuur wor
den begrepen. Tenslotte de medezeg
genschap, van de zeggenschap op de
eigen werkplek tot en met de eigen
domsverhoudingen van de onderne
ming.
Een van de bijzondere kenmerken
van de benadering door Stimulans is,
dat er naar gestreefd wordt binnen de
bedrijven waarin wordt deelgeno
men, een nieuwe ontwikkeling te sti
muleren. Het gaat hierbij meer om
een aangepast proces in de richting
van wat genoemd wordt 'een meer
menswaardige vorm van onderne
men' dan om het van buiten en van
boven af opleggen van een bepaald
model van sociaal beleid.
Een ander kenmerk van deze werk
wijze is, dat weliswaar -de totale on
derneming het uitgangspunt vormt,
maar dat de belangstelling zich daar
binnen vooral concentreert op de po
sitie van de man en vrouw op de
werkvloer.
Zo probeert Stimulans met het eco
nomisch middel 'risico-dragend ka
pitaal' een aantal sociale veranderin
gen in het functioneren van onderne
mingen te stimuleren. En dat maakt
Stimulans tot een bijzondere partici
patiemaatschappij: met kerkelijk
geld worden werk en sociaal beleid
gestimuleerd. Het resultaat is dan
misschien slechts een niet al te kleine
druppel op de gloeiende plaat van de
werkloosheid. Maar het is wel een ge-
loofwaaardige en effectieve druppel.
En dat is al heel wat.
Jan W. Scheffers
(Het adres van Stimulans is: V. D. Does de
Willeboissingel 12, 5211 CA 's Hertogen
bosch.)
Militair vliegtuiglawaai
'terroriseert' Duitsland
ZATERDAG 2 JULI 1988
(Door Peter de Vries)
Het tafereeltje wekte herinnerin
gen aan een uit de hand gelo
pen jongensruzie op het school
plein. „Zij hebben ook geslagen",
jammerde de één, wijzend op zijn
broers. „Jij bent begonnen", oor
deelde de rest. Voor het oog van po
litiek Den Haag kreeg de WD-er
Wim van Eekelen deze week de ver
antwoordelijkheid voor de pas
poort-tragedie in de schoenen ge
schoven. De vraag is slechts wie de
voormalig staatssecretaris van bui
tenlandse zaken en huidig minister
van defensie de strop om de hals zal
leggen en wie er in zijn val worden
meegesleept.
Het was één tegen allen tijdens de
openbare verhoren voor de parle
mentaire commissie die het pas
poortdrama onderzoekt. De ambte
naren, de zakenmensen, de minis
ter-president, de minister en de an
dere staatssecretarissen, ze wezen
allemaal naar Van Eekelen als de
man onder wiens politieke leiding de
affaire groeide. Minister Van den
Broek zei „de staatssecretarissen
voor vol aan te zien", Van Eekelens
concurrent Van Amelsvoort herin
nerde zich hoe de staatssecretaris
van buitenlandse zaken altijd riep
„Ik ben competent" (kundig -red) als
hij bedoelde „ik ben bevoegd". En
het Kamerlid Hans Gualthérie van
Weezei, woordvoerder van de groot
ste regeringspartij het CDA zei vrij
dag: „Van den Broek delegeerde al
les aan Van Eekelen. Die heeft de
paspoortzaak al die jaren in zijn pure
eentje gedaan".
Van Eekelen spartelde woensdag tij
dens zijn verhoor heftig tegen: hij
was niet de enige verantwoordeijke
geweest. Zijn verzet oogde heldhaf
tig en zelfverzekerd, maar het stak
toch wat schril af tegen de verdedi
ging die zijn opvolger René van der
Linden koos. Van der Linden, die de
„kar met vierkante wielen" vanaf
1986 probeerde te trekken, wist zijn
plaats. Als de commissie hem wat te
verwijten had, moest ze het maar
zeggen. De beschuldigingen klonken
daardoor opeens een stuk minder
zwaar.
De munitie tegen Van Eekelen is in
ruime mate voorradig. De ambtena
ren van het ministerie van Buiten
landse Zaken konden jarenlang on
gestoord hun gang gaan. Ze mochten
ruzie maken met Binnenlandse Za
ken en de gemeenten. Ze mochten de
concurrerende Staatsdrukkerij en
Joh. Enschedé nogal hardhandig
buitenspel zetten bij het verlenen
van de paspoortorder aan KEP. Ze
mochten „gezamenlijk brainstor
men" met KEP over de opzet van de
nieuwe pas, en lieten zich daarbij en
thousiast maken voor een „compleet
systeem" van paspoortuitgifte, in
vullen, registratie en verstrekking.
Dat het systeem slechts op de teken
tafel bestond, maakte de uitdaging
alleen maar groter.
Koning Paspoort Piet de Visser, tot
voor kort een vrij onbekend PvdA
Kamerlid, vatte de voor de hand lig
gende conclusie vrijdag als volgt sa
men: „Het begin was abominabel
Van Eekelen wist absoluut niet wat
er aan de hand was. De ambtenarer.
gingen ongecontroleerd hun gang".
De enquêtecommissie zal waar
schijnlijk ook harde noten kraken
over de vorm die de samenwerking
van ambtenaren en bedrijfslever
uiteindelijk zou aannemen. Het con
tract tussen KEP en de Staat is een
juridisch gedrocht. Aan de ene kant
privatiseert de overheid de helt
paspoortproduktie, aan de andere
kant zitten de ambtenaren perma
nent op de stoel van de bedrijfsdi
rectie. Van Eekelen was ook voor
dat contract verantwoordelijk. Zijn
verweer dat zijn politieke verant
woordelijkheid niet helder was af
gebakend is niet alleen door minis
ter Van den Broek weersproken.
Voor Van Eekelens daden bestaa1
slechts één politieke strafmaat: af
treden. Maar daarmee beginnen ooi
de politieke problemen. Het tweedf
kabinet-Lubbers kent meerdere mi
nisters die falend management ver
weten kan worden en die desalniet
temin mochten blijven zitten. Ooki:
het nog maar de vraag hoe ver dt
WD mee zal gaan in de kritiek op di
partijgenoot. Binnen de WD-ffacti
bestaat weliswaar de nodige kritiei
op Van Eekelen, maar een eigen be
windsman naar huis sturen blijft pc
litiek een uiterst zware operatie.
Van Eekelen is bovendien niet s:
enige die fouten in de paspoortzaal
aangewreven kunnen worden. Zij:
opvolger Van der Linden (CDA
slaagde er immers ook niet in d:
zaak onder controle te krijgen. D:
manier waarop Van der Linden om
sprong met de twijfels over de frau
debestendigheid van de nieuwe pa:
heeft geen sterke indruk gemaak:
De blokkade die de CDA-staatsse
cretaris waarschijnlijk heeft opge
worpen tegen een versterking vai
het management bij KEP is onbe
grijpelijk.
Het wegzenden van Van der Linder,
brengt echter nieuwe politieke pro
blemen met zich mee. Het zou bete
kenen dat de Kamer (ook) slecht t^i
spreken is over het beleid dat de ai
gelopen maanden gevoerd is in de
paspoortzaak. De advocaten vaJ
KEP zullen zich die buitenkans niei
laten ontglippen, mocht het tot eei
proces tussen KEP en de Staat ki
men. Hoe meer bewindslieden d:
laan worden uitgestuurd, hoe hoge:
de financiële schade voor de Staa:
kan worden. Ook politieke principe
hebben hun prijs.
Maar naarmate steeds meer van deze
hypermoderne toestelllen naar bene
den komen en soms angstig dicht in de
buurt van kerncentrales of dorpen ex
ploderen, groeit de woede. De hemel
bestormers lijken het zo nu en dan ta
melijk luchtig op te nemen met de vei
ligheid. Zo is vast komen staan, dat zij
als doelwit bij voorkeur de grote koel
torens van kerncentrales uitkozen.
loman in Beieren jaren was gebruikt
als oriëntatiepunt, zakte het gebouw
van de ene dag op de andere in elkaar.
Na maandenlang geruzie over de oor
zaak wilde de luchtmacht eindelijk
toegeven dat de laagvliegers mogelijk
een deel van de schuld droegen. Veel
andere bouwwerken zijn gesloten we
gens instortingsgevaar.En de enkele
toerist die is verdwaald in deze vaak
dunbevolkte, met een rijke natuur ge
zegende gebieden, weet na de eerste
schijnaanvallen niet hoe snel hij zijn
biezen moet pakken. Op de folder zag
zijn vakantiebestemming er zo heer
lijk vreedzaam uit, maar daarop ont
brak dan ook de Phantom, Tornado of
F-16.
Het Westduitse parlement heeft zelfs
een subcommissie „vliegtuiglawaai".
De parlementariërs werken hard,
maar tegen defensie kunnen ze niet op.
De militaire desundigen vinden de
duikvluchten noozakelijk. Ze zijn door
de vliegende radarstations zelfs nog
belangrijker geworden. Het stukje
„vrije" lucht is door die vliegende
waarschuwingssystemen immers nog
kleiner geworden. Die AWACS-toe-
stellen zien alles, behalve onder de 300
meter. Daar zijn ze ten gevolge van re
flecties „blind". Dus is het defensiepa
rool: nog lager oefenen.
Het duurt nog vele jaren voordat dit
gaatje technologisch kan worden ge
sloten, maar zo lang houden de geterg
de aardbewoners het niet meer uit. De
stemming wordt agressief. In een
kleine krant verscheen vorig jaar de
volgende advertentie: „Burgerinitia
tief zoekt goed onderhouden vier
loops luchtafweergeschut". De tele
foon stond roodgloeiend, niet omdat
mensen zo'n ding in de schuur hadden
staan, maar omdat ze geld wilden ge
ven om er gezamenlijk een aan te
schaffen.
Minister Van Eekelen van defensie legt een eed af voordat de parlementaire
enquêtecommissie hem zal horen over de paspoortkwestie. Van Eekelen
was destijds als staatssecretaris verantwoordelijk voor het samenwer
kingscontract tussen de staat en KEP.
Het is bijna ongelooflijk, maar waar.
De militaire planners trekken zich
niets aan van het feit dat duizenden
kinderen zich dag in dag uit in volsla
gen paniek huilend op de grond wer
pen als „ze" weer komen.
De luchtmacht heeft als bliksemaflei
der voor opgekropte gevoelens in alle
duikvluchtgebieden een klachtenoffi
cier. Daar kunnen mensen zich melden
als de piloten zich niet aan de lunch
tijd houden, of nog veel lager vliegen
dan de toegestane 75 meter. Maar dan
moet de klager wel precies zeggen uit
welk land het toestel komt en wat voor
type het is. De laagvliegers zijn name
lijk niet door de radar te volgen en dus
gelden hier „zichtregels". Defensie
heeft zelfs folders met vliegtuigtypes
verspreid. Een wanhopige vrouw, die
weer had gemist of er nu een IJzeren
Kruis, het rood-wit-bluaw of de stars
en stripes op de luchtpiraat was ge
verfd, vroeg onlangs wanhopig of ze
soms ook nog de naam van de piloot op
diens helm moest lezen.
Hoewel vele medische specialisten
hebben vastgesteld dat de voortdu
rende geluidskwelling fysieke en psy
chische schade kan berokkenen, wil
len de mannen van defensie daar niets
van weten. Klagen bij de rechter levert
dan ook niets op. Trouwens tegen
Amerikaanse, Canadese, Franse en
Britse piloten is iedereen machteloos,
want als overwinnaars uit de Tweede
Wereldoorlog, zijn zij vrijwel onaan
tastbaar. De Duitse defensieminister
kan slechts vragen of het ietsje minder
kan.
En dat is nodig, niet alleen voor mens
en dier., maar ook voor de vaak vele
eeuwen oude gebouwen. Zij zijn steeds
minder bestand tegen de druk en ge
luidsgolven. Nadat de kapel Sankt Ko-
dezelfde paniekreactie: die vliegt
dwars door ons huis, deze keer redt hij
het niet. Maar de piloten redden het
meestal nog wel. Dan volgt het oorver
dovende lawaai van de zware straal
motoren die het toestel weer naar bo
ven stuwen. Op de grond resteert
machteloze woede bij de ouderen en
hopeloos verdriet bij de kinderen.
(Van onze correspondent
Hans Hoogendijk
in Bonn
De militaire vliegtuigen blijven
neerstorten in West-Duitsland.
Woensdag waren het er zelfs drie op
een dag, waarmee het totaal van de
laatste maanden tot tien is gestegen.
De Westduitse oppositie eist een to
taal verbod van oefengevechten bo
ven bewoonde gebieden en een voor
lopige stop van alle duikvluchten. De
nieuwè minister van defensie, Rupert
Scholz, wil niet zo ver gaan. Hij riep
de Amerikanen op de oorzaken van
deze drie nieuwe rampen snel te on
derzoeken. Verder laat Scholz de hele
problematiek onder de loupe nemen,
waarna hij maatregelen wil treffen.
Welke is niet bekend, maar vast staat
dat de piloten 75 meter laag zullen
blijven vliegen.
De ongelukken hebben de discussie
over de zin of onzin van het diepvlie-
gen weer doen oplaaien. In de Bonds
republiek oefenen piloten uit West-
Duitsland, de VS, Groot-Brittannië,
België, Canada en ons land de duik
vlucht tegen de Russen. Dag in dag uit
razen ze vlak over het land tot grote
ergernis van de bevolking. Er zijn ze
ven gebieden waar militaire piloten 75
meter laag mogen vliegen, in de rest
van het vlieggebied, (ongeveer twee
derde van het totale luchtruim) moe
ten ze minstens 150 meter hoog
vliegen.
Maar wie kan dat controleren? Het
verschil is nauwelijks te zien of te ho
ren. Het lawaai van een duikvlieger
overheerst alle andere geluiden. Het
ergst is de situatie in die zeven duik-
vluchtgebieden, waaronder de aan ons
land grenzende Area 2 Borken. Daar
ontaardt de dagelijkse belasting in ter
reur. Op topdagen worden de bewo
ners tussen de 150 en 200 keer per dag
opgeschrikt door een straaljager, die
volslagen onverwacht verschijnt, een
strategische doel in het dorp „aan
valt" en met explosief geweld bijna
loodrecht optrekt om in de verte te
verdwijnen.
Hier wordt bij een snelheid van 850 ki
lometer per uur de „voorwaartse ver
dediging" van de alliantie geoefend.
Deze riskante manoeuvres moeten
steeds weer geoefend worden, zeggen
de militairen. Van de piloten wordt een
bliksemsnelle reactie verwacht, hun
aanvalsplan moet tot op tienden van
een seconde nauwkeurig kloppen, elke
handeling moet zitten en dat bij 237
meter per seconde.37
Woede
Dat wordt nu verboden, zegt defensie
in Bonn. Verder willen de Westduit
sers hun piloten meer schijngevech
ten boven zee laten afwikkelen, maar
van een totaal diepvliegverbod boven
eigen land is geen sprake. „We hebben
het aantal al beperkt tot het absolute
minimum, namelijk 87.500 per jaar.
En dat is 1,8 procent van de 4,75 mil
joen vliegbewegingen in het land". De
NAVO-partners voeren ongeveer
300.000 duikvluchten per jaar uit.
De bewoners van de zeven gebieden
merken weinig van de beperking. Wij
leven al 35 jaar in een hel, laten ze in
folders en brieven weten. Vele tiental
len malen hebben ze het al meege
maakt: het gezin zit gemoedelijk in de
tuin, plotseling een donkere punt aan
de horizon, binnen een paar seconden
krijgt de punt vorm, er zijn vleugels te
zien. raketten, motoren. En elke keer
Burgerinitiatieven lopen al jaren
storm tegen deze terreur. Vooral kin
deren zijn de dupe. In bepaalde gebie
den begint het spektakel met Duitse
„grundlichkeif's ochtends al klokke
zeven uur. Kinderen worden op een
afschuwelijke manier uit hun slaap
gewekt. Moeders beschrijven de hys
terische huilbuien, het feit dat de kin
deren agressief worden, dat hun eer
ste woordenschat bestaat uit „ma
ma", „papa", „vliegtuig". Peuters
bouwen muren waartegen denkbeel
dige vliegtuigen zich te pletter
vliegen. Op sommige kleuterscholen
laat het onderwijzend personeel ze
steeds weer vliegtuigen tekenen om
de kinderen tenminste in staat te stel
len hun angst en woede af te reageren.
In het weekblad Die Zeit kwam on
langs een echtpaar aan het woord dat
de tekening van hun vijfjarige dochter
Lisa naar het ministerie van defensie
had gestuurd. De reactie? „Die vlieg
tuigen doen je niks, ze doen hun plicht
en oefenen het vliegen op geringe
hoogte om in geval van nood onze vrij
heid succesvol te verdedigen. Als jij,
beste Lisa, een beetje groter bent, en al
de onderscheidingstekens op de vlieg
tuigen kunt herkennen, wees dan blij
als je er een met het IJzeren Kruis ziet,
dan namelijk was het een vliegtuig van
de Bundeswehr, die er dag en nacht
voor zorgt, dat jij en je familie in vrij
heid veilig kunt leven".
