Nieuw boekje over
Middelburgse Abdij
Terneuzense scholieren dag in
staking tegen plannen Deetman
almanak
duinen zijn zeer waardevolle
kunstuitingen van de natuur...
KOM NAAR DE
GROOTSTE
OPRUIMINGS
MEUBELSHOW
ZEELANDHALLEN
HUGOS
DONDCXMO KMM
mme njm
vanoM 18 JUNI
AANTASTING
'TOEKOMST VAN VELEN DANIG IN DE WAR GESTUURD'
ZEEUWSE
Boerengat
Hup Holland
Tegenspoed
Bezoek ook de autoshow!
PAGINA 9
fERNEUZEN - Gedeputeerde staten hebben besloten de Klei-
leHuissenspolder ten noorden van Zaamslag te saneren. In de
folder is nog een oriënterend bodemonderzoek gaande, maar
lezien de bevindingen tot nu toe is tot actie besloten. Aanlei-
is het resultaat van een proefopgraving, eind vorig jaar.
een anonieme tipgever zouden er 666 gifvaten liggen,
proefopgraving leverde al snel zes vaten op. De provincie
er nu van uit dat het genoemde aantal vaten wel ongeveer
Dat zou betekenen dat er circa 140 ton chemisch veront-
einigd afval is gedumpt.
De monsters zijn echter tot nog toe al
leen op geringe diepte genomen, maar
de vaten zijn op grote diepte gestort.
Er is evenmin iets bekend over de
grondwaterstromen in deze polder.
i links naar rechts fotograaf Jaap Wolterbeek, uitgever Dick Anbeek, ont-
■per Henk Wittenberg, commissaris C. Boertien en auteur Sjaak van der
inde bekijken het eerste exemplaar van 'De Abdij Middelburg'.
1DDELBURG - Commissaris van de
'ningin dr C. Boertien kreeg donder-
igmorgen het eerste exemplaar aan
boden van De Abdij Middelburg,
n 32 pagina's tellend boekwerkje
er het Middelburgse Abdijcom-
;ex. Dat gebeurde in de kamer van de
immissaris in het Abdijcomplex in
:t bijzijn van auteur Sjaak van der
|inde, fotograaf Jaap Wolterbeek,
rmgever Henk Wittenberg van Pit-
an Goes en Dick Anbeek van Fanoy
ioeken Middelburg. Pitman en Fanoy
Sjn de uitgevers van het werkje dat
:halve een stukje geschiedenis en de
idige functie van de gebouwen, te
rns 'een wandeling door de mooiste
bdij van Nederland' beschrijft.
Tot nu toe was er geen recent boekje
er een fraai bouwwerk als het Abdij-
mplex te verkrijgen. Er was overi-
ns genoeg vraag naar", zette boek
andelaar Anbeek uiteen.
|£r is gekozen voor een eenvoudig
kje dat een goed overzicht geeft
per het Abdij complex waartoe ook de
loorkerk, de Nieuwe Kerk en de Lan-
je Jan behoren. De Middelburger Jaap
folterbeek maakte een nieuwe serie
Ito's.
jen deel daarvan is afgebeeld op de lu-
eus uitgevoerde omslag met een
collectie 'vakantiekiekjes' van
n professionele fotograaf. Provincie-
'Orlichter Sjaak van der Linde nam
tekst voor zijn rekening en de heer
P. de Bruin stond de schrijver bij
iet waardevolle adviezen. Henk Wit
tenberg verzorgde de lay-out. Het
erkje is tweetalig: Nederlands en
fuits", introduceerde Anbeek de nieu-
uitgave die in een oplaag van 10.000
emplaren is gedrukt.
Ie prijs van het werkj e is negen gulden
iJftig en vanaf vandaag (vrijdag) in al-
1 boekhandels verkrijgbaar. Het Do-
pmentatiecentrum Zeeuws Deltage-
led leverde eveneens, wat oudere, fo-
Ts v°or de nieuwe Abdijgids.
De uitgevers willen binnen afzienbare
tijd ook een Engels/Franse uitgave op
de markt brengen.
Het dagelijks bestuur van de provin
cie heeft eveneens besloten oriënte
rende bodemonderzoeken in te stellen
naar vervuilingen op drie lokaties na
bij Boerengat (ten westen van Ter-
neuzen). Ook daar is vorig jaar al ge
graven, maar 'Middelburg' wil meer
duidelijkheid.
Het erf nabij de Rode Dam aan de Lo-
venpolderseweg is uit de onderzoeks
plannen geschrapt.
Dit erf wordt niet meer als verdacht
aangemerkt, ook al heeft dezelfde tip
gever op een kaartje aangewezen dat
hier enkele honderden vaten liggen.
Er liggen wel afvalstoffen maar deze
verontreinigen de grond en het grond
water niet.
Nog dit jaar wil de provincie ook een
begin maken met de sanering van het
Cruson-terrein in Breskens., waar 1600
kubieke meter met één of meer meta
len en olie vervuilde grond moet wor
den afgegraven.
TERNEUZEN - Ongeveer 700 leer
lingen van de MTS/MEAO in Ter-
neuzen hebben donderdag de hele
dag in de kantine doorgebracht. De
scholieren vinden dat het afgelopen
moet zijn met de absurde plannen
van minister Deetman van onder
wijs. Ze besloten de hele dag geen
lessen te volgen en de dag uit te roe
pen tot algemene stakingsdag. Leer
lingen die niets voelden voor de sta
king konden gewoon de lessen vol
gen.
Onder luid gejoel en getrommel op
de tafels sprak actieleider Chris de
Cock de opgelaten menigte toe: „De
plannen van Deetman kunnen de
toekomst van velen van ons danig in
de war sturen. Want wie denkt het op
te kunnen brengen om na zijn
schoolloopbaan meteen al een
schuld, die op kan lopen tot enkele
tienduizenden guldens, af te lossen.
Realiseer jullie dat dit een aflossing
van zo'n 400 gulden per maand kan
betekenen. Dat is een hele kluif'.
's Morgens bracht De Cock de direc
tie op de hoogte van de plannen. „Ze
vonden het goed en wensten ons alle
succes toe", zei de actieleider. Direc
teur A. Rietra bekeek de staking, on
danks dat hij er zijn goedkeuring
voor had gegeven, van twee kanten.
„Aan de ene zijde heb ik begrip voor
de benarde situatie waarin de leer
lingen zich bevinden. Maar aan de
andere kanten missen ze nu toch wel
een aantal belangrijke lessen. Nee,
echt blii ben ik er niet mee".
Terwijl het 'Hup Holland hup' ge
zongen werd wees De Cock de scho
lieren op de harde feiten: „De stu
diebeurs wordt voor iedereen ge
lijkgesteld op 335 gulden en de aan
vullende beurs vervalt. Dat bete
kent dat je de rest moet lenen bij de
bank, tegen een hogere rente dan
welke geldt in de Wet Studiefinan
ciering. Dus als je geen ouders hebt
die je kunnen of willen financieren
zul je een enorme schuldenlast moe
ten verkroppen".
„Scholieren zijn de laatste jaren al
genoeg gekort. We moeten niet meer
over ons laten lopen", zei De Cock,
terwijl cult-muziek de jongeren in de
kantine laaiend enthousiast maak
te. „Hoezo actie-moeheid; de opstan
dige jaren keren terug", zei één van
de stakers. Een luid boe-geroep volg
de toen een paar leerlingen het sta-
kings-hol verlieten om de lessen te
gaan volgen. „Het is een a-sociale
bende. Lijn in deze actie zit er niet.
Het is eigenlijk weer zo'n wilde sta
king. Daar doe ik niet aan mee. De
lessen zijn voor mij te belangrijk", zei
een scholier, terwijl onder een hard
olé olé De Cock de studenten nog
maals verzocht in de kantine te blij
ven in plaats van naar de les te gaan
of in de gangen rond te hangen.
We kregen het stencil gisteren
onder ogen.
Een vriendelijk getoonzet
briefje, waarin een initiatief
rijk ondernemer zijn plannen
ontvouwt om een nering in oud
papier op te zetten.
Jk zie", verzekert hij z'n toe
komstige clientèle, „u positieve
reactie met tegen spoed tege
moet".
Niet reageren dus.
Want waarom zouden we een
startende ondernemer willens
fi wetens in het ongeluk stor
ten?
MIDDELBURG Hoe lang zal de
blanke top der duinen nog schitte
ren langs de Nederlandse
Noordzeekust Ruim tien jaar gele
den stelde de regering voor de duin
gebieden een daad. Natuurbelang
op de eerste plaats. Een poging de
onophoudelijke aftakeling van de
duinen een halt toe te roepen. Het
heeft in de praktijk niet veel gehol
pen. De aantasting van het smalle
gebied op de woelige grens van zee
en land, is onverminderd doorge
gaan. Afgravingen, bebouwing, we
gen en fietspaden, waterwinning en
infiltratie, onnatuurlijke bebos
sing, ongebaande recreatie, jacht
een opeenstapeling van aanslagen
op een bijzonder landschap.
Vijf óver twaalf dus. De werkgroep
Midden-Zeeland van de Stichting
Duinbehoud probeert het tij te ke
ren. Want het neergaande proces is
ook in de nog jonge duinen van
Schouwen, Walcheren en West-
Zeeuwsch-Vlaanderen volop aan de
gang. 'Zeeuwse duinen in de knel: be
houd met beleid' is het motto van
een bijeenkomst die vandaag, vrij
dag, in de Middelburgse Abdij wordt
gehouden. Vooral bedoeld om de
mensen die het bij de overheid voor
het zeggen hebben, wakker te schud
den. Boodschap: redt de (natuur-
)waarden van het duingebied. Werk
groepvoorzitter Richard Struijk ziet
het als een begin. Behalve de over
heid zal ook de 'gewone burger' beter
op de duinen moeten passen.
Wat is er zo bijzonder aan de
Zeeuwse duinen
„Duinen zijn als landschap heel
apart. In de ontstaansgeschiedenis
zit veel dynamiek; zonder wind en
water geen duinen. Dat ligt voor bij
voorbeeld een bos of veengebied heel
anders. Duinen zijn als natuurter
rein schaars. Het gaat om een voed-
selarm milieu. Zoiets is erg waarde
vol, zeker naarmate de milieuvervui
ling toeneemt. Er is eerder sprake
van afbraak dan opbouw. De Zeeuw
se duinen zijn betrekkelijk jong. Bij
Valkenisse woonden er al mensen
toen de duinen er nog niet waren. De
huidige duinen zijn vanaf 1200 ont
staan. Bij Vrouwenpolder zijn ze het
jongst; die zijn van na 1750. De dui
nenrij langs de zuidkust van Walche
ren is extra bijzonder. Meestal lopen
duinen in de richting zuidwest/
noordoost, vanwege de overheersen
de windrichting. Tussen Vlissingen
en Westkapelle is dat nét andersom.
Het heeft te maken met het ontstaan
van de Westerschelde".
Alle duinen zien er anders uit.
Hoe komt dat
„Dat heeft te maken met de geomor-
fologie. Door het stuivende zand zijn
allerlei types ontstaan. Al die vor
men hebben grote waarde. Helaas
wordt daar bij het afgraven van dui
nen nooit zo op gelet, terwijl het als
het ware om kunstuitingen van de
natuur gaat. Die verschillende pa
tronen zijn van belang voor de ont
wikkeling van planten en dieren. Er
zijn tussen 500 en 600 plantesoorten,
waaronder zeldzame. In de Zeeuwse
duinen groeit een serie planten in
vochtige duinvalleien, die elders ver
schrikkelijk weinig voorkomen.
Trek een denkbeeldige lijn vanaf het
strand naar de polder. Langs die lijn
is een enorme variatie te zien. Hoog/
laag, droog/nat, veel/weinig zon, gro
te temperatuurwisselingen, van
kalkrijke naar kalkarme grond. Zo'n
variatie is een garantie voor veel
soorten. Óók bij de dieren. Je ziet in
de duinen zowel zandloopkevers als
vossen; zowel plevieren als kieken
dieven".
Richard Struijk: „Voor ieder duingebied zijn andere maatregelen nodig"
Waardoor komen de duinen in
de knel
„Aan een aantal bedreigingen kun
nen we weinig doen. Kustafslag heb
je maar voor een deel in de hand. Je
kunt rijkswaterstaat niet verwijten
dat sinds 1400 de duinen bij Westka
pelle zijn verdwenen. Er is ook de
luchtverontreiniging. Zure regen is
wel degelijk in de Zeeuwse duinen
een gegeven. Daardoor treedt sterke
verruiging op. Aan een aantal zaken
kunnen we wél wat doen; helaas ge
beurt dat onvoldoende. Neem aan
tasting van het landschap terwille
van de kustverdediging. Er is veel te
laat begonnen met zandsuppletie,
dat had véél eerder moeten gebeu
ren. En dan het vergraven van de
duinen voor sloop van bunkers. Ge
lukkig houdt dat langzamerhand op.
Het is jammer dat van het bunker
puin wegen zijn aangelegd en op die
wegen is voedselrijke klei in een
voedselarm gebied gestort. De wa
terwinning gaat ook ten koste van de
ecologische waarde van de duinen,
evenals het verlagen van het polder-
peil ten behoeve van de landbouw.
De recreatie is een grote bedreiging.
Door het betreden van de duinen,
waardoor veel kapot gelopen wordt.
Door het tegen de duinen aanplak
ken van talrijke recreatievoorzienin
gen".
Welke maatregelen
noodzakelijk
„Dat zal voor ieder duingebied an
ders zijn. In ieder geval moet worden
gestreefd naar een zo goed mogelijke
waterstand. Tussen het cultuurge
bied en de duinen moet een bufferzo-
"ne komen, zonder bebouwing en
landbouw. Bestaande recreatieve
voorzieningen in en tegen de duinen
moeten worden gesaneerd. Uit
gangspunt hoort te zijn dat de dui
nen zich niet lenen voor intensieve
recreatie. In de binnenduinrand zijn
goede mogelijkheden om, na de sa
nering, door middel van natuurbouw
aan herstel van de grote waarden te
werken. Er kunnen dan op termijn
weer waardevolle situaties ontstaan,
al zal het nooit meer zoals vroeger
zVn zijn".
Rinus Antonisse
UTRECHT (ANP) - Een onderzoeks
commissie heeft donderdag vastge
steld, dat de botsing tussen een reizi
gerstrein en een goederentrein bij Ril-
land-Bath, op 1 juni, te wijten is aan
de machinist van de reizigerstrein.
De machinst was één van de drie men
sen die door dit ongeluk om het leven
kwamen. Ruim dertig passagiers raak
ten min of meer ernstig gewond. Bij
het onderzoek zijn volgens de Neder
landse Spoorwegen geen gebreken
ontdekt aan de werking van de rem
men van de reizigerstrein en evenmin
aan het functioneren van het seinstel-
sel. Dit heeft de commissie tot de con
clusie gebracht dat de machinist van
de reizigerstrein ten onrechte door een
stopsein is gereden.
Advertentie
De stakende Terneuzense scholieren brachten de hele dag in de kantine door.
ZEELAND"
rovincie wil snel
choonmaak polder
e gevonden vaten bevatten verschil- taleen, glycolen en olie. De meeste van
Inde chemische verbindingen be- deze stoffen zijn ook in het grondwater
taande uit aromaten, fenolen, gechlo- aangetroffen.
lerde aromatische verbindingen, naf- De anonieme tipgever speelde het Ter
neuzense raadslid van Links Perspec
tief A.A.P. van Himme een grote hoe
veelheid kaartmateriaal met een bege
leidende brief in handen over het dum
pen van gifvaten op talloze lokaties in
de omgeving van Terneuzen.
Vermoed wordt dat de tipgever be
trokken is geweest bij de illegale af
voer van chemisch afval in de jaren
zestig, afkomstig van industrieën in de
Zeeuws-Vlaamse Kanaalzone. Voor
wat betreft de dumpingen in de Kleine
Huissenspolder is met name de be
schuldigende vinger naar Dow Chemi
cal uitgestoken, maar bewijzen daar
voor ontbreken vooralsnog.
Het is overigens nog niet bekend wan
neer de saneringsoperatie in de polder
begint en hoe de zaak moet worden
aangepakt. Dat zal een saneringson
derzoek moeten uitwijzen.
Gs hebben nog geen antwoord op de
vraag of het verbouwen van groente op
dit terrein wel verantwoord is. De ver
vuiling van het grondwater valt wel
mee.
