Zorgen om duinafslag Banjaard
in beeld
k
...cafés platcontroledat
kan nooit de oplossing zijn
Bronnenmateriaal
oorlog niet voor
derden beschikbaar
UNCTIE STEDEN UITGEHOLD
VANDALISME
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Eversdijk: treinongeluk Was te vottfkometi
Voor tienduizenden
guldens Perzische
tapijten gestolen
Minister Smit:
algenplaag geen
bedreiging voor
de kustvisserij
PAGINA 11
[IDDELBURG - De attractiviteit van Zeeland als woonge-
ied is in gevaar. Met die kreet als wapen proberen de vier
rote Zeeuwse gemeenten front te maken tegen de onbelem-
ïerde groei die de 'tuindorpen' in hun omgeving lijken door te
ïaken. Die groei gaat ten koste van regionale 'verzorgings-
entra' als Vlissingen, Middelburg, Goes en Terneuzen.
AFGELOPEN WINTER ZES METER VERDWENEN
Storm vloedkering
reen krimp
Oranje
V
ONDERZOEKER STOOT NEUS
Overlapping
ZEELAND'
WOENSDAG 15 JUNI 1988
Van onze Haagse redacteur
EN HAAG - Volgens het CDA-Tweede-Kamerlid drs H.
vérsdijk had het ernstige treinongeluk bij Rilland op 1
ini voorkomen kunnen worden als minister Smit-Kroes
erkeer en waterstaat) tijdig een al tien jaar oud advies
an de Spoorwegongevallenraad had opgevolgd. Bij het
ngeluk vielen drie doden en circa dertig gewonden.
Spoorwegongevallenraad adviseerde in 1978 om zo snel
logelijk een automatisch treinbeïnvloedingssysteem
ïTB) op het baanvak Vlissingen-Roosendaal aan te leg-
:n. Dit systeem zorgt ervoor dat een trein stopt wanneer
>n machinist een rood licht negeert,
schriftelijke vragen aan Smit-Kroes eist Eversdijk op
heldering over de motieven die ertoe leidden dat dit advies
- uitgebracht na de treinbotsing bij het Goese Eindewege in
oktober '76 - niet is opgevolgd.
Het Kamerlid dringt er op aan dat de Nederlandse Spoor
wegen (NS) hun lange-termijnplanning bijstellen, zodat
het ATB overeenkomstig het advies vervroegd op de naar
zijn mening 'zeer gevaarlijke' lijn Vlissingen-Roosendaal
wordt geïnstalleerd. Volgens de huidige NS-plannen
treedt het Brabants-Zeeuwse ATB-systeem pas in 1993 in
werking. Minister Smit-Kroes moet er volgens Eversdijk
ook voor zorgen dat de resterende baanvakken in ons land
waar dit systeem nog ontbreekt sneller met deze appara
tuur worden uitgerust.
rote gemeenten:
top groei dorpen
Inverantwoord", zo mopperen de be-
.uurders van deze vier gemeenten,
e knarsetandend neerzien op de po-
ulariteit van de landelijk gelegen
juwlokaties in omliggende gemeen-
n. Ze vinden dat hun functie als re-
ionaal voorzieningencentrum door
eze ontwikkeling wordt uitgehold,
'ant minder inwoners in de grote ste
rn, betekent minder geld voor het in
and houden van regionale voorzie
ingen: sportaccommodaties, scho-
n, winkels of welzijnsinstellingen.
at betekent niet alleen een achteruit-
mg van het woonklimaat in de grote
eden, maar evenzeer een verschra-
ig van de hele regio. Immers de ste-
iijke voorzieningen vervullen ook
n functie voor de inwoners van om-
gende gemeenten.
et streekplan Zeeland, dat volgende
eek vrijdag de staten passeert, zou
bruikt kunnen worden om de bevol-
ngmeer naar de grote steden te diri-
:ren, bijvoorbeeld door de steden een
reepje voor te geven op het vlak van
volkshuisvesting. Maar in plaats
insturend op te treden kiest het pro-
nciebestuur voor de 'woonvoorkeu-
n' van de consument ofwel voor een
kere vrijheid-blijheid in de woning-
>uw.
van stedelijke verzorgingscentra.
„Een zo hoogwaardig mogelijk stede
lijk woonmilieu is van essentiële bete
kenis voor de ontwikkeling van het
ARNEMUIDEN - Bij een inbraak in
èen meubelzaak aan de Langstraat in
Arnemuiden is maandagnacht een
aantal Perzische tapijten gestolen
met een totale waarde van enkele
tienduizenden guldens. De dieven
verwijderden een glasplaat bij de
voordeur en wisten de tapijten zo
naar buiten te krijgen.
Een schildersbedrijf aan de Langs
traat werd afgelopen weekeinde even
eens bezocht door inbrekers. Zij wis
ten zich toegang te verschaffen door
een klapraam te openen. De hele zaak
werd doorzocht, maarer wordt niets
vermist.
Westerschelde-bekken. Anders blijven
de mensen weg", zo werd gesteld.
De Goese wethouder L. A. de Leeuw,
leider van de intergemeentelijke dele
gatie, hield de statencommissie voor
dat juist in een tijd van geringe bevol
kingsgroei extra aandacht nodig is
voor de grote steden. Hij waarschuwde
voor 'funeste gevolgen'. Met name het
VVD-statenlid mr. ir. J. Huisman
vroeg de gemeenten om aan te geven
waar ze de zo noodzakelijk geachte
huizen dan vandaan willen halen. „Het
kan toch niet zo zijn dat de grote stad
een oase moet zijn in de woestijn". Hij
vroeg zich af: „Hebben de steden in het
verleden niet hun kansen laten lig
gen".
Ook het statenlid W. P. Rentier (SGP)
nam het op voor de plattelandsge
meenten. Hij wees erop dat in sommi
ge van die plaatsen -bijvoorbeeld die
met een gereformeerde signatuur-
sprake is van een behoorlijke natuur
lijke groei (er worden veel kinderen ge
boren). „Dan moeten de grote steden
niet de huizen voor de neus van die
kernen wegkapen", stelde hij.
Alleen PvdA-vertegenwoordiger D. J.
Holtkamp bleek op de hand van de
grote gemeenten. Hij kondigde aan
dat zijn fractie volgende week vrijdag
een wijzigingsvoorstel in stemming
zal brengen. Daarin zal niet alleen ge
kozen worden voor de regionale cen
tra, waartoe de provincie ook Hulst,
Oostburg en Zierikzee rekent, maar
ook een vuist worden gemaakt voor
meer woningbouw in bedreigde
dorpskernen.
In de afgelopen winter is bij de Banjaard op Noord-Beveland ongeveer zes meter duinafslag opgetreden.
WISSENKERKE - De duinen bij de
Banjaard aan de Noordbevelandse
kust zijn afgelopen winter ongeveer
zes meter afgeslagen. Hoewel het
duin nog sterk genoeg is om volgend
jaar weer zo'n brede plak te kunnen
'afstaan', maakt het Waterschap
Noord- en Zuid-Beveland zich zor
gen over de ontwikkeling. Ook het
strand is namelijk erg smal: het
heeft de afgelopen vijftien jaar 50
tot 60 meter prijs moeten geven aan
zee. Het zand dat 's winters van de
duinen verdwijnt, blijft daardoor
niet, zoals elders, gedeeltelijk op het
strand liggen om in de loop van de
zomer weer op het duin te waaien.
Hoewel de oever nu stabiel lijkt, is
het waterschap niet gerust. „Het ziet
er naar uit dat er over een paar jaar
moet worden ingegrepen", aldus
technisch ambtenaar A. P. Beaufort
van het district Noord-Beveland van
het waterschap. „Misschien groeit
het strand de komende jaren weer
wat aan; maar die verbetering kun
nen we niet afwachten. Als we de zee
wering op peil willen houden, moe
ten we bijtijds maatregelen nemen".
Te denken valt aan zandsuppletie,
eventueel in combinatie met een oe
ververbetering.
Al sinds 1920 verplaatst de geul voor
Onrustpolders zich in de richting
van de kust. „Vroeger lag er een
schor", herinnert Beaufort zich. „Je
kunt het nog zien; af en toe komt de
zeeklei bloot te liggen. De duinen
wandelden over het schor heen, tot
dat ze bij de dijk kwamen en niet ver
der konden. Dat is een zorgelijke ont
wikkeling". Het waterschap heeft
begin jaren '70 de problemen willen
oplossen met zandsuppletie. „We
hebben er 250.000 kubieke meter
zand opgebracht; maar dat was bin
nen een paar jaar allemaal verdwe
nen", aldus Beaufort.
Onduidelijk is in hoeverre de bouw
van de stormvloedkering een nadeli
ge invloed heeft gehad op de strand
en duinafslag bij Wissenkerke. Beau
fort verwacht dat het waterschap,
rijkswaterstaat en de gemeente uit
eindelijk samen een (financiële) op
lossing moeten vinden voor de pro
blemen. „We zijn nu in elk geval in
overleg met rijkswaterstaat. Het is
van belang de zaken in een vroeg sta
dium onder de aandacht te bren
gen". Rijkswaterstaat en water
schap zullen samen een prognose
maken voor de situatie op langere
termijn.
Uit metingen van het waterschap
blijkt dat het afgelopen jaar geen
strand meer is afgeslagen. „Maar er
komt net zo min zand bij", aldus
Beaufort. Behalve zandsuppletie
zijn er volgens de technisch ambte
naar nog andere mogelijkheden om
de problemen op te lossen. Zo noemt
hij het sluiten van de dijk - tussen de
Veerse Gatdam en de asfaltdijk bij
de stormvloedkering ontbreekt nog
een stuk van pakweg één kilometer -
en het bestorten van de oever, zodat
het strand niet verder afkalft. Dat
laatste zou kunnen gebeuren in
combinatie met het opbrengen van
nieuw zand.
En delegatie van de vier grote ge-
eenten bewoog gisteren hemel en
irde om de statencommissie voor
limtelijke ordening tot andere ge-
ichten te brengen. Maar de meeste
immissieleden, speciaal voor deze
ilegenheid bijeengekomen in de
adhuis van Middelburg, gaven geen
imp. Ze erkenden het probleem,
aar stelden vast dat zoeken naar een
•lossing- momenteel geen zin heeft,
e Zeeuwse bevolking groeit al enke
jaren niet meer. En het rijk heeft de
ddkraan voor de woningbouw in
:eland inmiddels zover terug ge
aaid dat jaarlijks nog slechts zo'n
0 gesubsidiëerde woningen onder
30 Zeeuwse gemeenten kunnen
orden verdeeld.
ortom: er valt helemaal niets te stu
if Pas als de Zeeuwse bevolking
eer zou gaan groeien, zo belooft de
reekplantekst, kan speciale aan-
icht worden besteed aan de woning-
luw in de grote steden en -niet te ver-
den- in de kleine bedreigde dorpen,
it dat moment kan de provincie
ets anders doen dan de geldstromen
ior allerlei voorzieningen wat meer in
richting van de grote steden dirige-
k Mogelijkheden daartoe bieden on-
ir meer het stadsvernieuwings- en
it kleine woonkernenbeleid.
vertegenwoordigers van de vier
°te gemeenten verklaarden gisteren
it het 'vrijblijvend' woningbouwbe-
id van het provinciebestuur recht
reeks in strijd is met het rijksbeleid
it immers gericht is op versterking
Nederland houdt van Oranje.
Die man uit Vlissingen houdt
zielsveel van Oranje.
Maar de liefde heeft zondag
avond een gevoelige deuk op
aelopen.
Twee keer drie kwartier zat de
wan zich voor zijn tv te verbij
ten over de tegenvallende
Prestaties van de Nationale
Elf.
Letterlijk en figuurlijk.
Want nu de zoveelste gemiste
Lans beet hij van pure ergernis
zyn kunstgebit in tweeën.
Vandaag reist hij - voorzien
van een nieuwe rij tanden - af
vaar Düsseldorf. Met in zijn
zak een toegangskaartje voor
7e wedstrijd Nederland-Eng e-
and én een gebitsbeschermer.
KLOOSTERZANDE - Vandalisme
is geen plaag die tot de grote steden
beperkt is gebleven. Ook de kleine
gemeenten, die een toonbeeld lijken
van rust, zijn regelmatig het slacht
offer van vernielzucht. Het plaatsje
Kloosterzande, de centrale kern van
de Zeeuws-Vlaamse gemeente Hon-
tenisse, ademt een sfeer van eeuwi
ge vrede. Voor de paar duizend in
woners gaat het leven gewoon zijn
gangetje. Dag in dag uit. Behalve in
het weekeinde.
Want dan breekt voor velen de hel
los. Vooral op de zaterdagavond. De
lokroep van de cafés in de Clooster-
straat wordt beantwoord door bijna
tweeduizend jongeren. Uit heel
Zeeuwsch-Vlaanderen, maar ook uit
België en zelfs van de overzijde van
de Westerschelde. Vaak tot ergernis
van de plaatselijke bevolking. Want
de feestvreugde kent ook een scha
duwzijde. Vernielingen en overlast
tot diep in de nacht. Moet het vanda
lisme harder worden aangepakt?
Op het bureau van de rijkspolitie in
Kloosterzande liggen de harde fei
ten. Groepscommandant A. de
Clercq legt epkele cijfers op tafel. „In
1987 waren er bij ons acht gevallen
van vernieling bekend. Op basis van
dat incidentenpatroon zijn de sur
veillance-uren van de politie vastge
steld. Dit jaar besteden we 300 uur
aan toezicht in de Cloosterstraat. In
voorgaande jaren waren dat er nog
400. Het vandalisme is te beperkt om
meer uren uit te trekken voor sur
veillance. De controle moet rendabel
zijn. En de overlast is duidelijk ver
minderd. Op zaterdagavond komen
hier tussen de 1500 en 2000 jongelui.
Als je die cijfers afzet tegen het aan
tal vernielingen, dan valt het reuze
mee."
Toch wordt het vandalisme
door veel inwoners ervaren als
een groot probleem. Treedt de
politie voldoende op?
„Wij zijn natuurlijk afhankelijk van
de informatie die de burgers ons ge
ven. Mede op grond daarvan wordt
ons beleid bepaald. De meeste aan
giften betreffen vernielingen aan au
to's en tuinen. Een gebroken autos
piegel, een geknakte ruitenwisser,
een kapotgetrapt hek, een uitgetrok
ken plant. Veel irritatie door relatief
kleine dingen. Glazen kapotgooien
op straat, urineren op de openbare
weg, dwars door tuinen lopen, daar
ergeren de mensen zich het meest
aan. De politie houdt gericht toe
zicht en grijpt in bij misstanden. Er
wordt vaak wat extra gesurveilleerd.
Niet alleen met een politieauto.
Want zodra die voorbij is, gebeurt er
iets achter je rug. We zetten ook
agenten te voet in en soms posten we
met een onopvallende auto. Een ze
kere mate van overlast blijft be
staan. Dat hebben we aanvaard. In
principe is het mogelijk om de zaak
volledig in de hand te houden. Dan
controleren we de cafés helemaal
plat. Met als gevolg, dat er geen kip
meer naar Kloosterzande komt. En
dat kan nooit de oplossing zijn. Want
dan belanden we in een politie
staat."
De gemeente lijkt voorstander
van een strengere controle. Er
gaan zelfs stemmen op voor de
inzet van een particulier bewa
kingsbureau in de strijd tegen
het vandalisme.
„Ik ben daar tegen. De handhaving
van de openbare orde is de taak van
de politie. Dat moetje niet uitbeste
den aan een particuliere organisatie.
De politie heeft zelf genoeg oplossin
gen tot haar beschikking. Indien de
zaak echt uit de hand zou lopen, kun-
Groepscommandant A. de Clercq: „De bevoegdheid van een particuliere
bewaker is nul komma nul".
nen we direct assistentie aanvragen.
Daarvoor is echt geen particuliere
bewaking nodig. Ik ben bang, dat de
mensen hier niet beseffen wat ze dan
in huis halen. De bevoegdheid van
een particuliere bewaker is nul kom
ma nul. Hij mag net zo ver gaan als
iedere burger. Alleen bij betrapping
op heterdaad, mag een bewaker ie
mand staande houden. Maar daar
mee is voor hem de kous af. Want de
echte aanhouding is louter een zaak
voor de politie. Ik ben bang, dat de
huidige problemen alleen maar esca
leren met de inzet van een particulie
re bewakingsdienst. Zo'n oplossing
is levensgevaarlijk. Daarmee moe
ten we heel voorzichtig zijn."
Staat de politie dan helemaal
alleen in de bestrijding van het
vandalisme?
„Zeer zeker niet. Want vaak is een
hard politie-optreden niet eens no
dig. In overleg met de gemeente en
de plaatselijke horeca zoeken we
naar betere oplossingen. Door de
verplaatsing van een bushalte tot de
ingang van een discotheek is de over
last op straat sterk gedaald. De café
eigenaren werken uitstekend mee,
Ze zijn zelfs bereid tot vergaande
maatregelen. Een klant, die op
straat herrie schopt, wordt zonder
pardon op een zwarte lijst geplaatst.
Wie zich niet weet te gedragen, komt
het café niet meer binnen. Maar er is
meer nodig. De uitbanning van van
dalisme is in de eerste plaats een
kwestie van mentaliteit. Daarom
pleit ik voor een goede voorlichting
van de jongeren. Ze moeten leren om
andermans spullen met rust te laten.
De overlast zal helaas niet zomaar
ten einde komen. Met één enkele
herrieschopper onder 2000 cafébe
zoekers wordt alles verpest."
Twan van Lierop
OOSTBURG - Zolang er nog gewerkt
wordt aan de geschiedschrijving over
Zeeland in de Tweede Wereldoorlog
krijgt niemand inzage in het bronnen
materiaal dat op die periode betrek
king heeft. Ook A. Goossens uit Apel
doorn niet, die sinds 1982 bezig is met
een studie naar de oorlogsgeschiede
nis van West-Zeeuwseh-Vlaanderen.
De commissie geschiedschrijving
Zeeland 1940-1945 wil geen medewer
king verlenen aan zijn onderzoek.
Goossens heeft zich nu tot de provin
ciale staten gewend.
Om zijn onderzoek te kunnen afron
den heeft Goossens informatie nodig
over de inlichtingendiensten in West-
Zeeuwsch-Vlaanderen. De archieven
van de Engelse inlichtingendienst en
de Duitse contra-spionagedienst le
verden weinig op. Er bestaat echter
een weergave van de gesprekken die
de auteurs De Bree en Taal hebben ge
had met enkele oud-verzetsmensen,
waarin ook het informeren van de En
gelsen aan de orde kwam. Deze weer
gave is momenteel in handen van drs
G. van de Ham, die deel 2 van de pro
vinciale oorlogsgeschiedenis voorbe
reidt.
Goossens richtte een verzoek tot de
commissie geschiedschrijving Zee
land 1940-1945 met het verzoek deze
bronnen in te zien. Kan niet, ant
woordde de commissie. Secretaris J.
de Reij lichtte het standpunt van de
commissie dinsdag desgevraagd toe.
„Bij de start van het project in 1973 is
gezegd: het bronnenmateriaal dat ver
zameld wordt blijft ter beschikking
van de auteur totdat het werk klaar is.
Dan gaat het naar het Zeeuws docu
mentatiecentrum, waar het voor een
ieder toegankelijk is. De commissie
heeft niet de vrijheid om daarvan af te
wijken."
Een formeel bezwaar, zo erkende Van
Reij. Hij wilde niet bevestigen dat de
commissie ook overlappingen van bei
de studies vreesde. „Ik laat dat in het
midden, maar het is natuurlijk wel zo,
dat in het tweede deel ook de militaire
strijd in West-Zeeuwsch-Vlaanderen
aan de orde komt. Waarschijnlijk zal
dat bij Van Ham wat beknopter zijn
dan bij Goossens."
Goossens ziet dat gevaar van overlap
pingen niet. „Over enige jaren hoop ik
een publicatie uit te geven die noch
een doublure noch een reflectie zal zijn
van de provinciale geschiedschrijving
waarmee drs G. van de Ham bezig is",
schrijft de Apeldoornse amateur-his
toricus in een brief aan het provincie
bestuur. Hij vraagt van de provincie,
die eigenaar van het bronnenmate
riaal is, om alsnog inzage te krijgen in
de uitgeschreven gesprekken van De
Bree en Taal.
(Van onze Haagse redacteur
DEN HAAG - De ernstige algengroei
in de Noorse kustwateren breidt zich
niet uit naar de Nederlandse kust. Het
is dan ook 'uitermate onwaarschijn
lijk' dat er uit dit verschijnsel proble
men voortvloeien voor de Nederland
se kustvisserij.
Minister Neelie Smit-Kroes van ver
keer en waterstaat deelt dit mede na
mens haar ambtgenoot Braks (visse
rij) aan de Tweede Kamer mee in een
reactie op de door CDA-Kamerlid
Eversdijk geuite zorg over de algen-
plaag. Visserijwoordvoerder Eversdijk
vreesde dat de plaag onder meer de
Zeeuwse mossel- en oestercultuur zou
aantasten.
Smit-Kroes neemt die zorg nu weg,
maar, zo zegt zij, als de algengroei zich
wél naar onze kust had verplaatst, zou
het niet te voorkomen zijn dat de kust
visserij werd getroffen. Beschermende
maatregelen - het wegslepen van kwe
kerijen - zoals die in Noorwegen wor
den genomen om de zeevisserij te red
den 'zijn in Nederland niet mogelijk',
aldus de WD-bewindsvrouwe.
