Voetbal is leuk, maar
school gaat altijd voor
Een zwingelaar met 'ne goeie
poot' had toen zo een vrouw...
Jeugdboek
kent een
topjaar
Het is fantastisch om steeds weer
dingen aan de hemel te ontdekken
Rotsvast vertrouwen in jezelf
KRULLEBAKJES
Donor-codicil:
zonde dat er
zoveel wordt
weggegooid
NIEUW JEUGDPLAN BIJ VOETBALCLUB KLOETINGE
ZEELAND DE VLASPROVINCIE VAN NEDERLAND
RICHARD VAN DE BERG KIJKT OMHOOG:
ROEL ENGELS VOLGDE OVERLEVINGSCURSUS:
Leven en dood
Actie
Hart
KRULLEBAK
IN DE KLAS
Kostschool
My$MUm
'N BABBELTJE?
Zwingelaars
Schapevet
Topjaar
Informatief boek
Boeken
DINSDAG 14 JUNI 19881
Alleen voor particulieren tot 16 jaar.
Prijs 25 cent per regel. Bij te koop of verkoop
verplichte vermelding van het totaalbedrag,
max. 50,-. Krullebakjes worden alleen ge
plaatst als er een naam, plus adres of telefoon-
nummer in staat.
"Opgeven bij de PZC-kantoren öf een formulier
'j in vullen (verkrijgbaar bij de meeste lagere
scholen) en opsturen. Dan geldige
postzegels LOS bijsluiten.
Te koop: poppenkinder-
wagen, in prima staat, pr.
40,-. Monique Cornelis-
se, 01184-16334.
Te koop: beginnersfoto
toestel (kleinbeeld), merk
Fujica, f 25,-. Yuri Brood
man, tel. 01184-63918, na
17.00 uur.
Te koop: meisjesfiets, Ift.
8 jaar, i.z.g.st., pr.
50,-. Judith de Jong, tel.
01196-12769.
Wie wil er WNF-plaatjes
ruilen? Bel of schrijf Ran
dy Molhoek, Ooststraat
38, 4421 EC Kapelle,
01102-3253.
Te koop: surfpak, mt. 36-
38, 35,-. Tel. 01180-
11428.
Wie wil voetbalplaatjes
Euro '88 ruilen. Eddie
Zondervan, tel. 01180-
15663.
Te koop: Poly 8, 25,-. Te koop gevr.: spikes, mt.
Benjamin Vliegenthart. 37. Marieke, tel. 01180-
Tel. 01180-15961.28656.
Te koop: crossfiets,
50,-. Simon Vliegent-
hart. Tel. 01180-15961.
Te koop: wielrenshirt,
15,-; wielrenbroek,
10,- voor 12-15 jr. Ar
jan, tel. 01180-29263.
Te koop gevr.: paardrij-
broek, mt. 152. Fleiske, tel.
01199-373.
Te koop gevraagd: rol
lerskates, mt. 39. Tel.
01184-65249.
Te koop: Pearly helm, mt.
57-58, 45,-. M. Naere-
bout, tel. 01184-72364.
Te koop: 1 pers. nylon
kampeertent, 10,-; kin
derslaapzak, 10,-. Ron-
nie Mesu, 01182-2816.
Wie koopt mijn BMX
crossfiets voor 45,-, tel.
01102-2591.
Te koop: judopak, mt.
170, 25,-. J. den Hollan-
der, tel. 01189-1818.
Te koop: judopak, Ift. 6
jr., 5,-; geel regenpak,
mt. 128, 5,-. Te koop
gevr.: judopak, mt. 176.
Jasper, tel. 01180-35489.
Te koop gevraagd: een
kruiwagentje. Pertijn v. d.
Bijl, tel. 01106-2169.
Te koop gevraagd: 2-per-
soonstent. Sebastiaan v.
d. Bijl, tel. 01106-2169.
Te koop: damessport-
fiets, 3 versn., 50,-. Ma-
riëlle Kneepkens, Minaret
25, Middelburg.
Te koop: meisjesfiets,
i.g.st., leeftijd 6-10 jaar,
50,-. Hélène, tel. 01180-
11590.
Te koop van Pin en Pon:
de watertuin, vr.pr. 35,-;
kinderwagen met baby,
7,50; ijscowagen,
7,50. Jessica Vree,
Pauwhoekstraat 38, Me-
liskerke, tel. 01186-1932.
Te koop: BMX crossfiets,
50,-. Tel. 01102-1816,
Ronnie Nijssen.
Wie ruilt mijn rollerska
tes, mt. 30, voor mt. 32.
Jean-Paul v/d Velde, tel.
01180-34262.
Gevr.: bandje Bassie en
Adriaan naar het circus.
Erik Koorstra, tel. 01100-
13216.
Te koop gevr.: paardrij-
broek, mt. 176 (beige). Ju
dith Wentzer, tel. 01184-
61689.
Te koop: grenen tiener
bureau, 35,-; rollerska
tes, mt. 34, 15,-. Judith
Wentzer, tel. 01184-
61689.
Te koop gevraagd: konij
nenhok en rugzak met fra
me, Milja Flulsbergen, tel.
01184-79651.
Te koop: rollerskates,
mt.: 37, 17,50. Regen
pak, rood, mt.: 146-152,
17,50. Annuska, tel.
01184-78923.
Te koop: judopak, m. 140,
z.g.a.n., 20,-. Sebas-
tiaan, 01180-34282.
Gratis af te halen: mooie
jonge poesjes. Marloes
Loos, tel. 01155-2954.
Te koop: tienerbureau,
pr. f 25,-. Miranda Corne-
lisse, tel. 01184-16334.
Voor goed tehuis: gecyp.
rood katertje, 8 wkn.
oud. Tel. 01180-36277.
Te koop: crossstuur, za
del en crossbanden, 24",
samen 25,-. Floris, tel.
01180-36277.
Te koop gevraagd: spi
kes, mt. 34. Agnes, tel.
01180-28835.
Te koop: 2 houten steek-
peddels voor rubberboot,
20,-; ±10 m nylon
touw, 7,50. P. Koppejan,
tel. 01186-1427.
Te koop: z.g.a.n., 2 zwem-
vestjes, 35 kg, 25,- per
stuk. Esther Beekman,
01100-27064.
Te koop: 4 tennisrokjes,
10-14 jaar, 10,-. Saskia
Beekman, tel. 01100-
27064.
Te koop: Pin en Pon: de
huifkar met verrassingen,
vr.pr. 12,50; camping,
5,-; fantasieboom, 5,-;
motor met aanhang, 5,-.
Jessica Vree, Pauwhoek
straat 38, Meliskerke, tel.
01186-1932.
Te koop gevraagd: cross
fiets, wielmaat: 18, Ja-
chin Francke, 01189-2293.
Te koop: jonge konijnen,
5,- per stuk. Jan Pro
voost, Burg. Adelaarstr.
22, Meliskerke, tel.
01186-1790.
Te koop: paardrijbroek,
mt.: 134/140, 15,-. Rol
lerskates, mt.: 34, 15,-.
Simone. Tel. 01184-
18342.
Zo'n studiebegeleiding is niet echt
nieuw. Denk maar aan de 'kost
school' van PSV. Trainer Harry
Thijssen van V.C. Vlissingen heeft
ook al langer met dit bijltje gehakt.
Sinds 5 jaar komt hij 3 keer per week
een uur eerder naar het veld als de
selectiegroep traint. Voor het ma
ken van een persoonlijk studieplan.
Of leren hoe je leren moet.
En geen gesmokkel met de resulta
ten op school. Cijferlijst en rappor
ten moeten verplicht op tafel ko
men.
Als MAVO-leraar weet hij 'zijn' jon
gens prima te helpen. Of de collega
van een andere school even in te
schakelen. „Ik voel me verantwoor
delijk voor mijn jongelui. Zelfs de
beste voetballer heeft daarna nog 40
jaar voor de boeg. Dus die school
MOET".
Bij Kloetinge passen ze zelfs de trai
ningstijden aan. Wie op maandag
veel huiswerk heeft komt gewoon op
een andere dag de training volgen.
Het nieuwe jeugdplan van Kloetin
ge slaat aan. Zo'n zestien jongens
hebben zich al bij de club gemeld.
Marcel Verwei (14) uit Kortgene is er
één van. Hij ziet het helemaal zitten.
„Het A-elftal van Kloetinge speelt in
de landelijke klas. Die jongens spe
len tegen de A-jeugd van Feijnoord
en Willem II. Dat is een heel hoog ni-
Zaterdags een voetbalwedstrijd
winnen met 2-0 en 's maandags een
dikke onvoldoende voor wiskunde.
Of: vier uur trainen per week en geen
tijd meer overhouden voor je huis
werk.
„Dt kan natuurlijk niet", zegt Kees
Kleppe. Hij is lid van de technische
commissie van de voetbalclub Kloe
tinge. „Dan ontstaan er voor onze
jeugdvoetballers grote problemen!
Van daar dat de club met een uitge
breid jeugdplan op de proppen is ge
komen.
Kees: „We willen de jongens ook
buiten het veld een betere begelei
ding geven. Wie op school proble
men heeft met bepaalde vakken kan
via de club bijlessen krijgen. Met
een aantal leraren hebben we hier
over afspraken gemaakt".
veau. Bij mijn huidige club zijn ze
lang zo ver niet".
Ook met de studiebegeleiding is
Marcel in zijn nopjes. „Ik vind dat
mijn studie op het Goese Lyceum op
de eerste plaats moet komen.
Bij Kloetinge zijn ze erg blij met de
nieuwe aanwinst. „Marcel is een
zeer snelle speler en is tweebenig",
vertelt elftalbegeleider Wim Steen
bergen. „In voetbaltaal betekent
het, dat hij zoevel rechts als links
kan schieten".
Marcel zit er wat verlegen bij. Het is
duidelijk. Hij 'praat' liever met zijn
benen. „Mijn grote voorbeeld is Mar
co van Basten", zegt hij bescheiden.
Zo ver ben ik nog lang niet".
Maar dat hij bij Kloetinge aan een
mooie voetbaltoekomst wil bouwen
staat voor hem als een (doel)paal bo
ven water.
Uitgeverij Provinciale Zeeuw
se Courant B.V.
Redactie: Marina van den
Boogaart, Anneke van den
Doel, Leen van Duivendijk,
Cor de Jonge, Sam Karstens,
Flans Segboer, Jan Smeekens
en Willem Verstuijf.
Adres: Walstraat 56-60,
4381 EG Vlissingen.
Tel. (maandag t/m vrijdag,
^van 9.00 uur tot 17.00 uur):
01184-84000.
Advertenties: (per brief) Ad
ministratie PZC, Postbus 18,
4380 AA Vlissingen. Het beno
digde bedrag aan LOSSE
Postzegels bijsluiten of afge
ven aan de PZC-kantoren.
Vlasakkers zijn niet echt gewoon
meer. Misschien heb je er zelfs nog
nooit een gezien. En dat terwijl Zee
land altijd dé vlasprovincie van Ne
derland was.
Je opa of oma herinnert zich vast
nog wel dat zo'n beetje half Zeeland
'in 't vlas zat'. Misschien zij zelf wel.
Je zaaide of wiedde onkruid op je
knieën in het voorjaar. Trok het
goudgele vlas in de zomer, om het in
mooie hokjes op het land te laten
drogen.
Je repelde met een reep. Of bookte
met de bookhamer de zaadbolletjes
van de halm.
Menig opa zal zich nog levendig de
stinkende rootbakken herinneren.
Een paar dagen moest het daar in
water een beetje rotten. Net genoeg
om het binnenste van de stengel
(hout) los te maken.
De vrouwen maakten er daarna
weer mooie kapelletjes van op het
land. Want drogen moest het.
Eenmaal goed droog, ging het naar
de braker. Want dat hout moest uit
de stengel. Met een beukhamer
sloeg hij erop. Het hout brak, de bui-
in hun zwingelkotten. Met een hou
ten plank sloegen ze op de vlassten
gels. Net zo lang tot alle houtdeel
tjes (de lemen) eruit waren.
De rest moest zo zacht worden dat er
draden van gesponnen konden wor
den. Want, van vlas worden kleren
gemaakt!
De zwingelaars waren ontzettend
belangrijk. Een zwingelaar met'ne
goeie poot' verdiende veel en had zó
een vrouw.
Zwingelen was hard werken, onge
zond, stoffig. Op oude foto's staan
niet voor niets veel mannen met reu-
zensnorren!
Tenslotte werden de laatste harde
stukjes er met een hekel uitgekamd.
Een hekel is een plank met spijkers.
Een beetje schapevet of spuug gaf
het vlas een mooie glans. Waarna
het verkocht werd. Linnen, papier,
lijnolie voor verf en vernis, vloeitjes,
touw, vezelplaten, veevoer. Alle
maal gemaakt van vlas of vlaszaad,
of afval. Heel milieuvriendelijk.
Zo zwoegen als oma en opa hoeft te
genwoordig niet meer. Maar on
danks dat beginnen niet veel boeren
er meer aan.
Jammer. Die prachtig wuivende
zachtgroene tapijten in het land.
Bloeiend vlas: een paar uur alles
blauw. Soms wit. Om even bij weg te
dromen, zo mooi!
In Zeeuwsch-Vlaanderen zijn er nog
wel redelijk wat.
Een leuk vlasmuseum is te vinden in
MIDDELBURG - Na 198 boeken en
.veel vergaderingen wist de Griffelju
ry het: 'Toen niemand iets te doen
had' is het beste Nederlandse kin
derboek van 1987. In de kinderboe
kenweek krijgt Toon Teilegen er uit
handen van Roald Dahl de Gouden
Griffel voor. Het Gouden Penseel
wordt dan uitgereikt aan Margriet
Heymans voor haar tekeningen in
'Annetje Lie in het holst van de
nacht'.
Volgens de voorzitter van de jury
was het deze keer heel moeilijk om
het mooiste boek te kiezen.
„Er zijn vorig jaar zoveel bijzondere
boeken verschenen," zegt Joke Lin-
ders-Nouwens, „en zoveel boven
dien van bekende schrijvers, dat het
wel heel sneu is voor de boeken die
op het allerlaatste moment afvielen.
We mochten maar negen Zilveren
Griffels uitdelen, en dat was nu ge
woon te weinig. Maar reglement is
reglement".
1987 Was een topjaar met boeken
van onder anderen Paul Biegel, Im-
me Dros, Guus Kuijer en Els Pel-
grom, die alle vier een Zilveren Grif
fel winnen. Imme Dros krijgt er zelfs
twee en dat is nog nooit eerder voor
gevallen.
Op het lijstje met Griffelwinnaars
komen ook nog voor: Trade de Jong,
Kees Stip en Cynthia Voigt. De laat
ste is een verrassing, want deze
Amerikaanse schrijfster is de enige
buitenlandse auteur tussen alle
maal Nederlanders.
„Een verrassing is waarschijnlijk
ook dat we dit jaar geen Griffel uit
reiken aan een informatief boek,"
zegt Joke Linders-Nouwens.
„Tussen de boeken waaruit kinde
ren iets kunnen leren konden wij er
echt niet één vinden dat écht leuk is.
We geven wel een speciale prijs, de
Boekensleutel, aan 'De puike post
bode', een heel bijzonder brieven
boek."
Opmerkelijk is dat bij de keuze van
de Griffeljury (volwassenen) de
naam Anders Bodelsen niet voor
komt. Hij kreeg vorige week van de
Nederlandse Kinderjury de prijs
voor het beste kinderboek van 1987.
De Deense schrijver is daar heel blij
mee: „Ik heb 'Een hele schep geld'
speciaal voor kinderen geschreven.
Het is fijn te merken dat kinderen
het zo waarderen."
MIDDELBURG - Ruud Gullit,
Madonna, je moeder: allemaal
sterren, en niet de kleinste ook.
Maar Richard van de Berg (11) uit
Middelburg heeft vooral oog voor
nog grotere, schitterende sterren,
onbereikbaar ver weg. „Het is fan
tastisch om steeds weer nieuwe
dingen aan de hemel te ontdek
ken."
Het begon allemaal zo'n twee jaar
geleden met de komeet Hally. Ri
chard: „Ik ben toen met mijn vader
naar de sterrenwacht in Middel
burg geweest."
„Van de komeet heb ik helaas niet
zoveel gezien, maar ik vond het zo
interessant daar, dat het meteen
mijn hobby is geworden."
Sinds kort staat er bij Richard -
overigens ook een verwoed orgel
speler - thuis een echte telescoop.
Die heeft hij voor zes weken ge
leend bij de sterrenwacht. Hele
maal gratis.
Hoe kan dat? Voorzitter van de
sterrenwacht, J. Verbeem uit Mid
delburg: „We werden nogal eens
gebeld door ouders die hun kind
een sterrenkijker voor de verjaar
dag wilden geven. En wij adviseer
den dan altijd: niet doen!"
Zo zijn we op het idee gekomen, om
zelf goede kijkers uit te lenen. Elk
geïntereseerd kind in de leeftijd
van 10 tot 16 jaar kan mij bellen.
Elke vrijdagavond kan je terecht
bij de sterrenwacht. En Richard
gaat er natuurlijk vaak naar toe.
„Ik leen er boeken en ze hebben
heel veel dia's. Er is ook een com
puter, waarmee je allerlei 'sterre-
spelletjes' kan doen. Die zijn heel
spannend."
Richard is lid van de J.W.G. Dat is
de Jongeren Werkgroep voor Ster
renkunde. Van de Zeeuwse afde
ling is hij de jongste.
De J.W.G. houdt regelmatig bij
eenkomsten, waar van alles wordt
gedaan: knutselen, waarnemingen
uitwisselen en als het helder weer
is natuurlijk samen sterren kijken.
In de zomer kan je naar speciale
J.W.G.-kampen. Ze worden gehou
den op een plaats, waar het 's
nachts erg donker wordt.
„Ik krijg zes maal per jaar het 'Uni
versum," vertelt Richard. „Dat is
een blad, dat door JWG-ers ge
maakt wordt. Het staat boordevol
met sterrenkunde. Ik lees het heel
graag. Ik kan het iedereen aanbe
velen!!"
(Voor inlichtingen over de sterren
wacht in Middelburg, bel J. Verbeem,
tel. 01180-14203)
VLISSINGEN - Instruc
teur Danker Rijk van het
Maritiem Trainings Cen
trum in Vlissingen (MTC)
popelt om Roel Engels te
zien. Zoals bekend heeft
deze Middelburgse solo
zeiler zijn ergste vijand
ontmoet: 'drijvende rot
zooi op zee', zei hij in de
mei-Krullebak.
Toen zijn boot daarna
zonk had hij nog slechts
overlevingslessen van het
MTC.
Met beide zaken was Rijk
maanden in de weer. „Het
MTC heeft Roel eigenlijk
geadopteerd", vertelt hij.
„We mochten hem onbe
perkt op alles voorberei
den. En hem de weg wijzen
naar de beste spullen voor
een vriendenprijs. Zoals
het 'onbetaalbare' ther-
mo-pak. Roel sliep er zelfs
in. Je kunt er niet mee zin
gen rn ir hliift warm rn.
droog. Twee doodsvijan
den minder dus".
In zijn vrije tijd doet Dan
ker in reddingsmateriaal.
Zo kon hij het opblaasbare
vlot zelf inrichten. Met een
elektronisch noodsignaal.
Maar ook een mes, water,
eten, pijnstillers, verband,
handfakkels en vuurpij
len. En tabletten tegen
zeeziekte. Want dat moet
altijd eerst. Braken en
vochtverlies betekenen
,".L- ,i-
Roel Engels is intussen
veilig aan land. Instruc
teur Rijk: We hebben hem
getraind om echt te over
leven. Niet alleen op dat
vlot klimmen als het on
derste boven op de golven
danst. Maar vooral rots
vast vertrouwen op jezelf.
Zelfs wanneer je als stuur
loze kurk op redding
wacht. Ik denk dat die
kunst onze belangrijkste
BURGH-HAAMSTEDE - „Wat
jammer dat de meeste mensen nog
geen orgaandonor zijn. Na je dood
zijn er wel 48 dingen van je te gebrui
ken. Daar kunnen ze anderen mee
redden. Of een beter leven bezorgen.
Die onderdelen worden bij de begra
fenis nu zomaar weggegooid. Dat
vind ik echt zonde."
Dit zei Kees Blom uit Burgh-Haam-
stede (toen 18) eind 1986 in De Kral-
lebak. Sinds een half j aar had hij zelf
een nieuwe nier. Die kreeg hij van
een onbekende, die een donor-codi
cil bij zich droeg.
Zo'n codicil is een minitestament.
Je verklaart dat ze je organen aan
een ander mogen geven als je gestor
ven bent.
Nieren, hart, alvleesklier, hoorn
vlies, iedereen weet dat het getrans
planteerd kan worden.
Een donor-lever betekent het ver
schil tussen leven en dood. Want
kunstlevers bestaan niet.
Bij brandwonden scheelt die andere
huid heel wat pijn. En het voorkomt
afschuwelijke littekens.
Ruim 1,6 miljoen Nederlanders heb
ben intussen zo'n codicil op zak.
Maar het het is nog niet genoeg.
Daarom liet de Werkgroep Donor
werving uit Leiden een reclame
filmpje maken. De Stichting Socu-
tera zendt het uit op de tv. In mei
kreeg het de Socuteraprijs 1987.
Via het Fonds Onderwijs Voorlich
ting verscheen tegelijk het lesboek
je 'Codicil'. In de reeks Kenmerk,
speciaal voor kinderen tussen 12 en
16 jaar. Die eerste 80.000 waren in
een mum van tijd op.
De werkgroep Donorwerving wil
oud en jong laten zien hoe je doodge
woon een codicil kunt nemen. Datje
geen angst hoeft te hebben. En hoe
belangrijk het is als je familie weet
hoe je erover denkt. Want zij moeten
toestemming geven als jou iets over
komt.
Het is ook heel belangrijk als kinde
ren een donor mogen en willen zijn.
Alleen al omdat bijvoorbeeld een
grote-mensenhart niet bij een peu-
tertje past.
Kees Blom: „Dank zij mijn donor
leef ik nu zo goed als normaal. Wat
mij betreft komen er nog veel meer
acties rond dit onderwerp.
Volgens mij willen heel wat jongelui
best zo'n codicil. Maar dat papiertje
invullen, dat komt er nog net niet
van. Ik snap het wel, maar het blijft
doodzonde."
Scholen die ook dit ja ar voor
één of meer klassen De Krulle-
bak willen bestellen graag bin
nen 14 dagen bellen naar de
PZ^UiVlissin^en^^8^^000^
