Snuffelt U ook al
tussen de Kleintjes?
teeds warmer op aarde
Eerste kersen geveild
Kok wil nieuw debat
over beëindiging WIR
Kantine-staking bij
Philips opgeschort
Werknemers Zuidafrika
zijn massaal in staking
IJSBERGSLA
EN SPEKLAPJES
REACTIE OP UITVAL LUBBERS
Westduitse knokploeg van
Jackson-circus weggestuurd
Shultz wijst
Palestijnse
staat af
Giro
NA BRIEF LUBBERS AAN KAMER
NA OPROEP VAN ZWARTE VAKBOND
Politiek
vandalisme
Onbestendig
231e jaargang no. 132
sdag 7 juni 1988
)EN HAAG (GPD/ANP) De WD is klaar voor verkiezingen. Fractievoorzitter Joris Voorhoe
de is bepaald niet onder de indruk van de dreigementen, die premier Lubbers afgelopen week
einde uitte aan het adres van de VVD.
Filmster
Miskopen
Aardrijkskunde
Klimaat
Rente
Oevers
Museumfolder
kindenhof
Botsing
Elke dinsdag en woensdag
hebben we groente en vlees
in de aanbieding.
Ijsbergsla "7C
krop sJ
Speklapjes,
met zwoerd,
500 g 475-3.25 CAQ
kilo
's Lands grootste kruidenier blijft op de kleintjes letten.
is
Veel bewolking en vooral later wat re-
g\ n. Maximum temperatuur rond 15
g\aden. De noord-noordwesten wind
enige tijd vrij krachtig, langs de kust
k\ achtig.
PROVINCIA
BON,
'N (AFP) - De gemiddelde temperatuur op aarde zal
n nu en 2040 een stijging ondervinden van 1,5 a 4,5
en celsius. De zeespiegel zal 0,2 a 1,4 meter omhoog
■i. Dat staat in een maandag verschenen Westduits par-
ntair rapport. Deze temperatuurstijging vindt haar
oorzaak voornamelijk in de uitstoot in de atmosfeer van
fossiele brandstoffen zoals olie en kolen, aldus het rapport.
De Bondsrepubliek geeft dit jaar ongeveer 30 miljoen gul
den uit voor de bestudering van klimatologische verande
ringen en de milieu-effecten daarvan.
Voorhoeve: klaar
voor verkiezingen
,Ik zie geen belang voor het CDA om
eze coalitie te laten barsten. Maar ge-
dat er een breuk geforceerd
t en er verkiezingen komen, dan
g ik er geen minuut van wakker", al-
de liberale leider,
de coalitiepartner daarop uit is -
r ik overigens niet van uitga - en
snel verkiezingen wil, dan zal men
afzijn verbazing vaststellen dat de
daar ook snel voor klaar is", al-
Voorhoeve.
bers waarschuwde de WD afgelo-
zaterdag de herstructurering van
olksgezondheid niet langer te trai-
n. „Ik hoop niet dat het CDA al-
hiermee door moet gaan. Maar als
moet, dan moet het", aldus Lub-
tijdens de CDA-partijraad in Rot-
am.
[oorhoeve verwacht overigens dat
iet zo'n vaart niet zal lopen. Het de-
over de volksgezondheid is nog
lang niet afgerond en het is volgens
hem nog best mogelijk dat er een com
promis wordt bereikt. Voorhoeve
denkt dat Lubbers zijn hand een
beetje heeft overspeeld.
De liberale fractievoorzitter maakt
overigens wel duidelijk dat de WD
zich niet door de dreigementen van de
premier opzij zal laten zetten. De WD
heeft vorige week tijdens de eerste ron
de van het debat over de volksgezond
heid de nodige scepsis laten blijken
over de noodzaak van een zo ingrijpen
de herstructurering van de volksge
zondheid, als het kabinet wil.
Voor dreigementen ben ik volstrekt
niet ontvankelijk, zo zegt Voorhoeve.
De Kamer gaat deze week verder met
het debat over de hervormingen van
de volksgezondheid, „en dat zal de
WD zakelijk blijven doen. Het gaat nu
om de uitgangspunten van het Dek
ker-model. Dat staat ter discussie en
daarbij laten wij ons niet onder druk
zetten", aldus de WD-er.
(Voor interview met Voorhoeve zie
pagina 4).
Nada van Nie uit 'Honnepon-
netje' is geen geboren filmster:
Welnee, ik wilde vroeger als
verpleegster naar de Derde
Wereld.
PAGINA 2
De consument moet schade
door miskopen kunnen verha
len.
PAGINA 3
Ligt Frankrijk aan de Middel
landse Zee..? Met de aardrijks
kundige kennis van de Neder
lander is het maar droevig ge
steld.
PAGINA 5
IHet leven in de zee is mogelijk
van invloed op het klimaat.
PAGINA 6
IGroot-Brittannië heeft voor de
tweede keer binnen een week
de rente verhoogd.
PAGINA 7
Pescherming van de Delta-oe-
ers is van groot belang.
PAGINA 9
Commissaris Boertien heeft de
eerste Zeeuwse museumfolder
in ontvangst genomen.
PAGINA 11
Het personeel van het bejaar
denhuis Lindenhof steunt het
beleid van het bestuur voor
nieuwbouw in Koewacht.
PAGINA 12
Lreukink verspeelt kostbare
seconden in de Giro aan leider
ijp ampsten.
PAGINA 17
*tv, kunst: 2
finnen- en buitenl: 3 en 5
Jpinie, achtergrond: 4
varia: 6
financiën, economie: 7
Provincie: 9,11,12 en 13
Sport: 15,16 en 17
GELDERMALSEN Op de fruitveiling van Geldermal-
sen zijn gisteren de eerste Nederlandse kersen geveild.
Ondanks het koele weer kon teler Van Gelderen uit Gel-
dermalsen de vruchten een week eerder dan andere ja
ren plukken. Hij bracht drie kistjes van elk vijf kilo naar
de veiling en kreeg veertien gulden per kilo. De koper
was een groothandel uit Amsterdam. De kersenteelt is
nagenoeg uit Nederland verdwenen, maar een aantal
fruittelers is weer begonnen nieuwe bomen te planten.
Foto: twee medewerksters van de veiling met de Betuw-
se primeur.
EINDHOVEN Drie sombere Philips-koks tijdens de ■vergadering in het Phi
lips Ontspannings Centrum in Eindhoven.
EINDHOVEN (ANP) - De ongeveer 450 stakende werknemers van de Philips-
kantines in Eindhoven hebben maandagmiddag besloten hun actie op te
schorten. Ze gaan vandaag weer aan het werk.
Deze beslissing viel nadat Philips tijdens een kort gesprek met de stakingslei
ding de bereidheid had uitgesproken het overleg over de verzelfstandiging van
de afdeling bedrijfsrestauratie op korte termijn te hervatten. Maandagmiddag
demonstreerden de stakers bij het hoofdkantoor van de Nederlandse Philips-
bedrijven.
Volgens bestuurder Jan Cuperus van de Industriebond FNV is de directie van
Philips bereid voor de zeshonderd werknemers van de afdeling bedrijfsrestau
ratie afspraken te maken die in positieve zin afwijken van de catering-cao die na
verzelfstandiging voor hen gaat gelden. „Voor ons blijven vier uitgangspunten
overeind, behoud van de werkgelegenheid, een goede beloning, sociale zeker
heid en behoud van de pensioenrechten", aldus Cuperus.
In een maandag door Philips uitgegeven verklaring staat dat voor de onderne
ming het uitgangspunt blijft dat de eenmaal verzelfstandigde restauratiedienst
in staat moet zijn concurrerend te opereren. Verder staat in de verklaring dat
Philips onderkent dat het veranderingsproces voor betrokken medewerkers
pijnlijk kan zijn.
DEN HAAG (GPD) PvdA-voorman
Kok wil een nieuw kamerdebat over
het einde van de investeringssteun
van de overheid aan bedrijven (WIR).
Aanleiding vormt een brief die pre
mier Lubbers daarover gisteren aan
de Kamer heeft gezonden.
In het schrijven, dat volgens Kok meer
vragen oproept dan antwoorden geeft,
zegt Lubbers dat het opheffen van de
WIR voor 22 februari herhaaldelijk in
kleine kring binnen het kabinet is be
sproken.
Op genoemde datum kregen enkele
CDA'ers een nota van Lubbers over
het einde van de WIR. Dat gebeurde
voordat het stuk binnen het kabinet of
coalitiepartner WD werd verspreid.
Op 27 februari besloot het kabinet offi
cieel om de WIR met ingang van 29 fe
bruari te schrappen.
Lubbers zegt in zijn brief dat hij een
einde wenst aan wat hij noemt „de
misverstanden" en „onjuiste indruk
ken" die rond het opheffen van de WIR
bestaan. Hij roept kamerleden die nog
„twijfelen" na zijn uitleg over de zaak
in het vorige week gehouden kamerde
bat, op zich bij hem te melden.
Lubbers erkent zelf dat zijn schrijven,
na afloop van een kamerdebat, qua
procedure „ongebruikelijk" is. „Maar
een democratie die zichzelf respec
teert, zal ook zorg moeten dragen voor
een geschiedschrijving die overeen
komt met de feitelijke gang van za
ken", schrijft hij.
In het debat kwam het tot een felle
botsing tussen CDA en WD. WD-
woordvoeder Nijhuis wekte daarin de
suggestie dat het nieuws dat de WIR
zou worden afgeschaft, door toedoen
van het CDA was uitgelekt. Hij legde
daarbij een koppeling met het feit dat
de nota-Lubbers binnen het CDA was
besproken.
Tijdens het debat liet Lubbers weten
dat de eerstverantwoordelijke minis
ter, WD'er De Korte (economische za
ken), en WD-fractieleider Voorhoeve
wel degelijk zijn opvattingen over de
WIR kenden. Dat was met hen bespro
ken, ook al kenden zij de exacte in
houd van de nota niet. Beide liberalen
bevestigden tijdens het debat deze
gang van zaken. De houding van Voor
hoeve noemt Lubbers in zijn brief „cor
rect".
In de brief gaat Lubbers nog wat ver
der. Over het einde van de WIR is bin
nen het kabinet al herhaaldelijk voor
22 februari gesproken. Dat gebeurde in
de zogenaamde vijfhoek, een overleg
tussen Lubbers en de ministers De
Korte, Ruding (financiën), De Koning
(sociale zaken) en Van Dijk (binnen
landse zaken).
„Aangezien ik de afgelopen week heb
moeten ervaren hoe, ondanks mijn
opening van zaken in de Kamer, mis
verstanden, respectievelijk onjuiste
indrukken kunnen blijven voortbe
staan, hecht ik eraan op deze gang van
zaken terug te komen.
In CDA-kring werd de opmerkelijke
brief van Lubbers als volgt uitgelegd:
De premier kan het niet accepteren
dat de WD in het WIR-debat van ver
leden week niet reageerde op zijn uit
leg. De gewekte suggestie dat het
WIR-besluit via het CDA was uitge
lekt, werd niet ingetrokken. Nijhuis
sprak echter ook niet uit dat hij aan de
beschuldiging vasthield.
De eerste minister wil nu met zijn brief
de WD bewegen tot een openlijke
stellingname. Een crisis over de zaak
wil hij niet.
Voorhoeve liet weten dat de brief naar
zijn mening niets aan het gevoerde ka
merdebat toevoegt. „Ik heb er geen
problemen mee. Als de premier iets wil
verduidelijken, mag hij dat van mij
doen", aldus Voorhoeve.
ROTTERDAM (GPD) De 'knok
ploeg' van het Westduitse bedrijf
Special Security Service (SSS)
heeft Nederlandse gerechtelijke
deurwaarders geholpen met het
aanpakken van illegale verkopers
van Michael-Jacksonartikelen. De
uit de kluiten gewassen bewakers
zijn ingehuurd door de firma Broc-
kum, die binnen de poorten van De
Kuip de rechten heeft op verkoop
van T-shirts, stickers en alles wat
met het Amerikaanse popfeno
meen te maken heeft.
Het bedrijf behoort tot het Mi
chael-Jacksoncircus dat Europa
rondreist en nu in Rotterdam is.
Onder druk van de publiciteit en in
overleg met de politie van Rotter
dam heeft Brockum zijn 'jongens'
inmiddels naar huis gestuurd, maar
bij het eerstvolgende concert van
Jackson in het buitenland zullen ze
ongetwijfeld weer van de partij zijn.
De acties van de SSS'ers hebben af
gelopen zondag op het plein voor de
Kuip kwaad bloed gezet bij het pu
bliek en helemaal bij de verkopers
van de artikelen. „De skinheads ko
men uit München. Ze reizen met Mi
chael Jackson mee en slaan er over
al op los", zeggen John Green en
Chris Taylor, twee illegale T-shirt-
verkopers uit Londen. Zij reizen ook
rond in het kielzog van Jackson.
(Advertentie)
JOHANNESBURG (REUTER) - Bijna twee miljoen zwar
te Zuidafrikaanse werknemers zijn maandag in staking
gegaan. Zij gaven daarmee gehoor aan een oproep van het
zwarte vakverbond COSATU tot een driedaagse landelij
ke protestactie tegen de beperkende maatregelen van de
regering tegen de vakbonden en anti-apartheidsorganisa-
ties.
Volgens de onafhankelijke Labour Monitoring Group
blijkt uit gegegens van bus- en spoorwegmaatschappijen
dat zeker 1.9 miljoen zwarten maandag niet naar hun werk
gingen. „Daarmee is het de grootste staking uit de geschie
denis van Zuidafrika", aldus een woordvoerder van de or
ganisatie. COSATU-woordvoerder Frank Meintjies schat
te het aantal stakers op drie miljoen.
Door de staking kwam het werk in de autoindustrie stil te
liggen. Maar volgens een woordvoerder van de Mijnkamer,
Peter Bunkell, werd er in de meeste goud- en diamantmij
nen normaal gewerkt. In totaal bleven slechts 9.000 van de
550.000 mijnwerkers thuis, aldus Bunkell.
Het zwarte vakverbond COSATU had tot de actie opgeroe
pen uit protest tegen een wetsontwerp dat de rechten van
de vakbonden sterk aan banden legt. De nieuwe wet ver
biedt solidariteitsstakingen en stelt de vakbonden aan
sprakelijk bij illegale werkonderbrekingen.
In de provincie Natal raakten maandag negen zwarten ge
wond toen een brandbom in hun bus werd gegooid. In de
nacht van zondag op maandag werd een bomaanslag ge
pleegd op een spoorlijn in Soweto, een zwarte voorstad
van Johannesburg. De aanslag veroorzaakte slechts ge
ringe schade en er vielen geen slachtoffers. Maar volgens
de politie bleef het verder vrij rustig op de eerste dag van
de nationale protestactie.
Volgens werkgeversorganisaties werd de regio-Johannes
burg het zwaarst getroffen door de staking. In dit gebied
bleef 90 procent van het personeel van fabrieken en winkels
weg.
Eenheden van het leger patrouilleerden in de zwarte woon
steden en hielden een oogje in het zeil bij de bus- en spoor
wegstations om werkwilligen te beschermen tegen even
tuele acties van stakers.
In nauwelijks twee dagen
is de toch al verstoorde
verhouding tussen de coali
tiepartners CDA en WD
nog verslechterd. Premier
Lubbers, jarenlang de lankmoedig
heid zelve als het er om ging de relatie
met coalitiepartner WD te bestendi
gen, haalde het afgelopen weekend tij
dens de CDA-partijraad in Rotterdam
fors uit naar de liberalen. De eerste mi
nister van het christen-democratisch-
liberale kabinet introduceerde zelfs
een geheel nieuwe term: politiek van
dalisme. Letterlijk vertaald heet dat
politieke vernielzucht. Lubbers doelde
daarmee op de houding van de libera
len binnen de regeringscoalitie. De
WD is in de ogen van Lubbers bezig
de goede verstandhouding met de
christen-democraten voor goed te ver
zieken. Wat in zes jaar van innige sa
menwerking is opgebouwd wordt in
een handomdraai vernield. Dat zit de
premier geweldig dwars, getuige zijn
opmerking over politiek vandalisme.
De grootste coalitiepartner CDA is
dan ook niet bereid nog veel meer te
accepteren van de liberalen. Als de
WD in de kwestie van de ziektekos
tenverzekering zich niet onverwijld
aan de zijde van het CDA schaart, zul
len de christen-democraten op eigen
houtje verder gaan, waarschuwde
Lubbers.
Gespierde taal dus van een eerste
minister, die land en volk wil dui
delijk maken dat er met hem en zijn
partij niet te spotten valt. De vraag is
alleen waarom Lubbers juist dit mo
ment heeft uitgekozen. Kennelijk is hij
tot de overtuiging gekomen, dat zijn
leiderschap niet meer zo vanzelfspre
kend wordt aanvaard als in zijn eerste
regeerperiode. Het gekissebis van mi
nisters onderling en het geruzie van
kamerleden versterkt de indruk, dat
de premier ten dele de greep op het ge
heel heeft verloren. Nu de liberalen in
de ogen van de premier een paar uit-
glijers hebben gemaakt, achtte hij de
tijd rijp daaraan iets te doen. Maar el
ke actie roept nu eenmaal een reactie
op, ook in de politiek. Het was derhal
ve niet verwonderlijk dat de WD bij
monde van haar fractieleider in de
Tweede Kamer J oris V oorhoeve terug
sloeg. Nu de premier zich op een derge
lijke wijze in het openbaar over de
WD had uitgelaten, moest de WD
daar wel wat tegenoverstellen. De libe
rale voorman - zie het interview met
hem elders in deze krant - laat zich ech
ter niet tot een ordinaire ruzie verlei
den. Voorhoeve gaat de discussie niet
uit de weg, maar zijn toon is gematigd,
sussend haast. Goed, de premier kan
het krijgen zoals hij wil, maar van een
crisissfeer, nee, stelt Voorhoeve na
drukkelijk, daarvan is geen sprake.
Men kan de liberale leider veel verwij
ten, maar niet dat hij zich schuldig
maakt aan politiek vandalisme.
De vraag hoe nu verder, is nog lang
niet aan de orde. Het CDA heeft
bij monde van Lubbers zijn gram ge
haald; Voorhoeve heeft namens de
WD in alle rust en bescheidenheid
van repliek gediend. Beide partijen
zijn meer dan voldoende in het politie
ke spel doorkneed om niet meteen met
oorlogsverklaringen te komen. Zes
jaar Lubbers I en II is politiek gezien
een lange periode, maar het kabinet
kan nog tot 1990 doorgaan. Lubbers
heeft aangekondigd ook daarna nog
van de partij te willen zijn als chris
ten-democratisch aanvoerder en zono
dig als regeringsleider. Met of zonder
de VVD, misschien en/of zonodig met
de Partij van de Arbeid. Er zijn opties
genoeg en Lubbers c.s. weten dat. Lub
bers heeft met zijn opmerkingen over
het politieke vandalisme (van de WD)
nog eens duidelijk de scheidslijnen ge
trokken. De liberalen zijn er opnieuw
aan herinnerd, dat het CDA de groot
ste, de sterkte en de eerste van de bei
de regeringspartijen is. De WD heeft
zich al eerder neergelegd bij de chris
ten-democratische overheersing. Er
zijn weinig redenen, waarom zij dat nu
niet weer zou doen. Akkoord, de ver
houdingen binnen het kabinet zijn er
niet beter op geworden, maar een cri
sis, nee, daar lijkt het niet op.
Dim
DAMASCUS, JERUZALEM (RTR/
UPI/AFP) - De Amerikaanse minister
van buitenlandse zaken, George
Shultz, heeft maandag het denkbeeld
van de oprichting van een onafhanke
lijke Palestijnse staat als "onwerk
baar" van de hand gewezen. Hij sprak
voor internationale radio- en televi
siestations voorafgaande aan een ge
sprek met president Hafez al-Assad
van Syrië over het vredesstreven in
het Midden-Oosten.
Shultz sprak op zijn vierde bezoek aan,
het Midden-Oosten drie uur met al-As
sad en keerde toen naar Cairo terug.
Hij zei dat de toestand in het Midden-
Oosten steeds gevaarlijker wordt en
gaf toe dat het Amerikaanse initiatief
nog geen enkele vrucht had afgewor
pen.
Maandag zijn op de bezette Westoever
naar schatting 37.000 Palestijnse scho
lieren zonder ernstige incidenten te
ruggekeerd naar de middelbare scho
len na een sluiting van vier maanden
op last van het Israëlisch militair ge
zag.
