Wellicht 56 doden bij
ramp bruinkoolmijn
Geen doorbraak, wel
vooruitgang op top
r
Ambtenaren
eisen
werkgarantie
Volvo komt
met nieuw
model uit
Begaafde leerlingen op
hun elfde naar het VWO
TOMATEN
kilo
ASPERGES
Mini-prus&Mam-keus
ANUIJKE
EVEN NAAR JAC. HERMANS
Vragen bij
NS-experiment
Reagan en
Gorbatsjov
De Koning: zonder
bezuiniging
kabinetscrisis
1
Regenachtig
231e jaargang no. 128
Oonderdag 2 juni 1988
AKANTIELAND
Show
Gekibbel
Woningnood
Douane
Woonhuizen
Oranje
VOOR 1989 START-AKKOORD
Proefrit
HOLLANDSE
HOLLANDSE
De gehele dag veel bewolking en van
tijd tot tijd regen. Matig, later vrij
krachtige zuidwestelijke wind. Tempe-
Je! ratuur 16 graden.
"L
Urn
PROVINCIAL
occas
Caravan- en vouwwagen-
occasion-verkoopmarkt
vr. 3 en zat. 4 juni a.s.
ook voor particulieren aan particulieren! Hoek Rl|ksweg Ringbaan Wesi
bel voor informatie
zie ook advertentie elders in deze krant. I01100 - 1 14 401 GOES
Sen luchtopname van de ravage op de njTJli/f H T7 D C C A TÏÏ71? C \JT}
spoorbaan tussen Rilland Bath en JxUllVl UtLlvl lVJ I /lJj/llJIliiViJ OtL CVlY JLJ
Krabbendijke, nadat woensdagmor
gen de stoptrein Roosendaal - Vlissin-
jen een stilstaande goederentrein
ramde iLuchtfoto ANP)
fit
er,
iei
ert
tbi'
bi'
kr
ne]
:ii
/ei
31
Robert Long is een tevreden
mens, hij kijkt met spanning
uit naar de dag waarop zijn
eerste nieuwe show- en spel-
programma de lucht in gaat.
PAGINA 2
CDA en VVD in de Tweede Ka
mer zijn elkaar woensdag in de
haren gevlogen over de toe
komstige berekening van de
ziektekostenpremie.
PAGINA 3
De woningnood neemt toe in
Nederland, ruim 1,7 miljoen
mensen zijn op dit moment op
zoek naar een passende huur
woning.
PAGINA 5
De douaneposten in Zeeland
gaan donkere tijden tegemoet,
volgens ruwe schattingen zul
len er de komende jaren in Ne
derland bij de douane 2500 ba
nen verdwijnen.
PAGINA 13
let aantal woonhuizen in Zee
land is het afgelopen jaar met
hjna 2000 toegenomen, on-
lanks de lichte daling van het
Iaantal inwoners.
PAGINA 16
Het Nederlands voetbalelftal
heeft de vrienschappelijke
wedstrijd tegen Roemenië met
2-0 gewonnen, Bosman en Kieft
waren de schutters.
PAGINA 23
Radio, tv en kunst: 2
Binnen- en buitenl.: 3 en 5
Opinie en achtergrond: 4
Financieel en economie: 7
Kunst, cultuur en pop: 9
^rovincie: 13, 15, 16, 17, 18
n 19
iport: 21 en 23
UTRECHT (GPD) - De ruim 150 kader
leden Financiën van de ambtenaren
bond AbvaKabo hebben zich woens
dag in Utrecht unaniem achter de eis
van hun landelijk groepsbestuur ge
steld, dat bij de voorgenomen reorga
nisatie van de belastingdienst een
garantie voor werkzekerheid moet
worden afgegeven tot 1 januari 1992.
Op dit moment hebben de 32.000 be
lastingambtenaren (onder wie 7000
bij de douane) de zekerheid dat tot
1990 niemand wordt ontslagen.
Treinongeluk bij
Rilland: 2 doden
RILLAND De treinbotsing, woensdagmorgen tussen Ril-
land-Bath en Krabbendijke, heeft twee personen het leven ge
kost. Negen passagiers raakten zwaar gewond, van wie er
twee zeer ernstig aan toe zijn. Ruim twintig reizigers liepen
lichtere verwondingen op.
De personentrein Roosendaai-Vlissin-
gen reed omstreeks half elf achterop
een stilstaande goederentrein. De ra
vage was groot. De oorzaak van het on
geluk is nog niet bekend. Het treinver
keer zal zeker nog tot in de loop van
BORN (GPD) - Volvo komt 22 juni met
een nieuwe auto: de Volvo 440. De
nieuwe Nederlandse Volvo wordt ex
clusiever en duurder in prijs dan de
huidige modellen uit de 300-serie,
maar zal daarmee niet concurreren,
noch met de auto's van Volvo Zwe
den, waarop de nieuwe auto een
beetje lijkt. Het model is een afgeleide
van de sportieve 480 ES en brengt Vol
vo in de automarkt van de duurdere
middenklasser.
Naar verluidt worden er momenteel in
Born dagelijks twintig auto's van het
nieuwe type gemaakt. Dat gebeurt nu
nog in een proefopstelling. Afhanke
lijk van het tijdstip waarop de auto
wordt gelanceerd zal de produktieca-
paciteit in Born moeten worden uitge
breid.
vanmorgen (donderdag) gestremd blij
ven.
De dodelijke slachtoffers zijn de 39-ja-
rige machinist H. P. Harms uit Vlissin-
gen en de 76-jarige mevrouw A. Sitter
uit Sluiskil. Onder de gewonden waren
opvallend veel ouderen. Een groot deel
van de ongeveer zestig passagiers be
stond uit 65-plussers. Die konden
woensdag gratis reizen. Aangenomen
wordt dat naar verhouding veel be
jaarden kwetsuren opliepen, omdat zij
zich minder goed dan jongeren schrap
konden zetten toen de trein plotseling
afremde en vervolgens bovenop de
goederentrein botste. De gewonden
werden door politiemensen, brand
weerlieden uit Rilland-Bath, Kruinin-
gen en Goes, ambulancepersoneel,
Wegenwachters en passerende auto
mobilisten uit de trein geholpen. Am
bulances vervoerden de elf gewonden
die er het slechtst aan toe waren naar
het Oosterscheldeziekenhuis in Goes
en het Lievensbergziekenhuis in Ber
gen op Zoom. Het ging om vier manne
lijke passagiers - uit Wouw, Den
Bosch, Budel en Zwolle - en zeven
vrouwen, afkomstig uit Meliskerke,
Den Haag, Amsterdam, Rotterdam,
Oosterhout, Breda en Roosendaal.
De personentrein - de stoptrein 14627
die uit twee tweedelige rijtuigen be
stond - was om 10.14 uur uit Roosen
daal vertrokken. Het treinstel is van
een type dat na een stop weer vlot op
Meer over het treinongeluk bij
Rilland op PAGINA 15:
Hulpverlening oogst alle lof;
Relaas passagiers: koffers,
mensen, alles vloog door el
kaar heen;
Automatische treinbeïnvloe
ding op Zeeuwse lijn niet vóór
1993;
Tweede naoorlogse treinonge
luk met dodelijke slachtoffers
in Zeeland.
(Van onze correspondent)
BORKEN Een ramp in de bruin
koolmijn Stolzenbach in het West-
duitse Borken heeft woensdag
hoogstwaarschijnlijk 56 slachtoffers
geëist. Rond middernacht zei red
dingsleider Braun dat het vrijwel uit
gesloten was dat er zich nog overle
venden in de mijn bevonden. Een vol
gens de experts uiterst ongewone
koolstofexplosie kostte de ochtend
ploeg het leven. Het gaat om 42 Duit
sers en 14 Turken.
Om half een gistermiddag, een half uur
voordat de kompels naar boven zou
den, komen, verscheurde een enorme
explosie de rust in Borken. De uitwer
king was catastrofaal. Een tonnen we
gend ontluchtingshuisje landde 200
meter verder in een graanveld, zware
brokken staalbeton liggen verspreid
over het terrein van de vijftig jaar oude
Stolzenbach-mijn. Er is geen ruit meer
heel. Het was het eerste ongeluk in de
geschiedenis van de Stolzenbach, een
van de weinige plaatsen waar bruin
kool nog ondergronds wordt gewon
nen.
De 53-jarige Caver Tuncel, een van de
drie Turken die nog op het terrein in
een barak woont, maakte zich net ge
reed om met de middagploeg de mijn
in te gaan. „Het was een verschrikke
lijke dreun. Ik holde naar buiten. Over
al lagen gewonden. Ik zag armen en
een been en veel bloed. Vier collega's
kon ik nog een beetje helpen". Op het
terrein vielen acht gewonden, van wie
er nog een in levensgevaar verkeert.
Honderd meter onder de grond werd
de hele ochtendploeg verrast door de
explosie. Reddingsleider Braun om elf
uur 's avonds op een persconferentie:
„We hebben nu 16 doden gevonden.
Niemand had een zuurstofmasker op.
Dat betekent dat de klap voor hen vol
slagen onverwachts kwam. We kun
nen de familieleden maar een ding zeg
gen: „De mensen hebben niet gele
den".
DEN HAAG (GPD) - De werkgeversorganisaties vinden dat gemiddeld
begaafde leerlingen met hun elfde jaar naar het voortgezet onderwijs
moeten kunnen. Ook willen ze het havo'ers gemakkelijker gemaakt zien
om na hun eindexamen nog een vwo-diploma te halen. Bovendien zou
den het havo en het hbo beter op elkaar afgestemd moeten worden. De
werkgevers hebben hun wensen neergelegd in de gisteren verschenen
nota 'Onderwijs en Onderneming'.
De ondernemers klagen in hun nota over het slechte rendement van het
onderwijs in Nederland. In de middelbare en hogere opleidingen is het
aantal uitvallers erg groot.
Als extra stimulans zou aan (hoge)scholen en universiteiten een premie
moeten worden verstrekt wanneer zij erin slagen de leerlingen en studen
ten hun studie sneller met succes te laten afronden dan in de normale
cursusduur.
MOSKOU (RTR/DPA/AFP/UPI) - Een
nieuwe doorbraak in de wapenbe
heersing heeft de vierde Sovjetrussi-
sche-Amerikaanse topconferentie in
Moskou niet opgeleverd. Maar Gor-
batsjov en Reagan toonden zich na af
loop optimistisch over de kans van
slagen van een verdrag voor de halve
ring van de strategische raketten en
spraken de hoop uit dat een START-
akkoord nog voor het einde van de
ambtsperiode van Reagan in januari
1989 kan worden bezegeld.
Daarnaast was er evenwel een duide
lijk accentverschil merkbaar in de
beoordeling die de twee wereldleiders
van de top gaven. President Reagan
noemde op een persconferentie de top
een „succes" en zei dat er „belangrijk
werk" is gedaan. Naar de mening van
Gorbatsjov, die zijn eerste persconfe
rentie in de Sovjetunie hield, had de
top meer kunnen opleveren. Reagan
snelheid is. Op de plaats van de bot
sing, ruim anderhalve kilometer voor
bij de halte Rilland-Bath, moet de
trein al weer bijna op topsnelheid (120
a 130 kilometer per uur) hebben gere
den. Tussen Rilland-Bath en Krab
bendijke maakt de spoorbaan een
flauwe bocht. Even voorbij die bocht
stond de goederentrein, een elektri
sche locomotief met 22 wagons vol
grind. De achterste wagons bevonden
zich ter hoogte van de coupure in de
dijk om de Stroodorpepolder. Door de
kracht van de botsing schoof het voor
ste gedeelte van de trein bovenop de
grindwagons en kwam schuin half op
de dijk te liggen. De cabine van de ma
chinist werd grotendeels in elkaar ge
drukt. Een compleet wielstel werd bij
de klap geheel losgescheurd en be
landde naast de spoorbaan. Het ach
terste gedeelte van de trein bleef in de
rails.
Van de goederentrein werden alleen de
laatste wagons beschadigd. Deze trein
(Slot zie pagina 15 kolom 1
MOSKOU Reagan en Gorbatsjov na het tekenen van de overeenkomst.
DEN HAAG (ANP) - Prins Claus heeft woensdag in Den Haag gepleit voor
het kwijtschelden van ten minste de schulden van de armste ontwikke
lingslanden bij andere instellingen dan banken. Ook toonde hij zich
voorstander van niet-gebonden hulp, dat wil zeggen hulp die niet in het
hulpverlenende land behoeft te worden besteed.
Hij deed dit bij het in ontvangst nemen van een „honorary fellowship"
(ere-doctoraat) van het „Institute of Social Studies", een internationale
instelling voor hoger onderwijs, gericht op de problematiek van de ontwik
kelingslanden.
Nadrukkelijk namens zich zelf sprekend en niet als speciaal adviseur van
de minister voor ontwikkelingssamenwerking, meende prins Claus dat
het kwijtschelden van ten minste de officiële schulden van de armste ont
wikkelingslanden „niet meer is dan een zaak van gezond verstand". Deze
landen zouden nooit hebben mogen worden belast met leningen die zij
moeten terugbetalen.
en Gorbatsjov sloten woensdag hun
vierde top af met de uitwisseling van
de officiële documenten van het INF-
akkoord over de verwijdering van de
middellange-afstandswapens. Dat ak
koord was de grote doorbraak van de
derde top in Washington.
De meeste waarnemers beoordelen de
vierde top als een betrekkelijk succes.
De vooruitgang ligt volgens hen meer
in details. Een doorbraak op het ge
bied van wapenbeheersing hadden zij
ook niet verwacht. Het belangrijkste
obstakel voor een START-overeen-
komst blijft het Amerikaanse ruimte-
defensieproject SDI.
Gorbatsjov liet op zijn persconferen
tie blijken dat hij weinig gelukkig is
met het optreden van Reagan met be
trekking tot de mensenrechten. De na
druk van de president op dat onder
werp deed Gorbatsjov af als een ui
ting van propaganda.
iwaalf jaar geleden deed
zich een treinbotsing
voor bij Eindewege ('s-Heer
Arendskerke). Trieste ba-
t lans: zeven doden en zeven
gewonden. Achteraf concludeerde de
Spoorwegongevallenraad dat er zo
spoedig mogelijk een automatisch
treinbeïnvloedingssysteem (atb)
langs de Zeeuwse spoorlijn moest ko
men. Een dergelijk systeem had het
ongeluk kunnen voorkomen. Gisteren
reed een passagierstrein achterop een
goederentrein tussen Rilland-Bath en
Krabbendijke. De balans: twee doden
en tientallen gewonden. Op het baan
vak is nog altijd geen atb aangebracht,
want tot nu toe vormde de Zeeuwse
spoorlijn geen hoge prioriteit. De pran
gende vraag is opnieuw: hoeveel onge
lukken en doden zijn er nodig om in de
hoogste prioriteit te vallen? Een groot
deel van het Nederlands spoorwegnet
is al voorzien van een automatisch
treinbeïnvloedingssysteem. Ook
dan zijn ongelukken niet geheel uit te
sluiten, maar de kans erop neemt in
elk geval af. Vlissingen-Bergen op
Zoom behoort tot de weinige baanvak
ken, waar - ondanks de dringende aan
beveling uit 1977 - het atb-systeem nog
moet worden aangebracht.
Er zijn meer vragen. Waarom werd
juist op een niet-beveiligd stuk
spoorweg een experiment uitgevoerd?
Het is nauwelijks aannemelijk te ma
ken, dat alleen de Zeeuwse spoorlijn
zich bij uitstek leent voor proeven, zo
als een woordvoerder van de NS giste
ren suggereerde. Bij het ongeval was
niet een gewone goederentrein betrok
ken. Nee, op het baanvak tussen Ril
land en Krabbendijke bevond zich gis
termorgen een speciale locomotief,
waarvan het energieverbruik moest
worden gemeten. Daartoe was de loco
motief gekoppeld aan twee
entwintig met grind geladen wagons.
In het kader van dit experiment moest
de trein driemaal stoppen. Waarom de
machinist van de passagierstrein is
doorgereden is vooralsnog een raad
sel. Onvoldoende communicatie, een
menselijke fout of technisch falen,
niets valt bij voorbaat uit te sluiten.
Wèl kan worden vastgesteld, dat ex
perimenteren op een niet honderd pro
cent beveiligd baanvak een riskante
zaak is. De NS zouden er beter aan
doen dringende adviezen van de
Spoorwegongevallenraad op te vol
gen. Proeven, die niet geheel zonder ri
sico zijn, horen al helemaal niet thuis
op kwetsbare baanvakken.
Het bezoek van de Amerikaanse
president aan Moskou heeft een
nieuwe dimensie toegevoegd aan de
relatie tussen de twee machtigste lan
den in de wereld, de Sovjetunie en de
Verenigde Staten. Reagan is meer dan
tevreden en Gorbatsjov stelt achteraf
vast dat een nóg beter resultaat had
kunnen worden bereikt, als de Ameri
kaanse president niet zo had doorge-
dramd over de mensenrechten. In elk
geval kan worden vastgesteld dat door
afsluiting van enkele wapenakkoor
den de wereld weer een stukje veiliger
is geworden, hoewel een doorbraak op
het gebied van de strategische bewa
pening is uitgebleven. Het gesprek
tussen beide staatshoofden heeft op
nieuw aangetoond dat goede relaties
tussen individuelen wel degelijk van
invloed zijn op het verloop van de be
sprekingen. Men is geneigd Gorbats
jov gelijk te geven als hij zegt dat Rea
gan te weinig oog heeft voor de ver
nieuwingen van dit moment in de Sow-
jet-Unie. In de Russische verhoudin
gen is ongetwijfeld sprake van opzien
barende en spectaculaire veranderin
gen, maar door een westerse bril beke
ken zijn de Russen, ondanks glasnost
en perestrojka, nog mijlenver verwij
derd van de democratische vrijheden,
zoals wij die kennen. Dat Reagan in
Moskou de ruimte kreeg om zijn stand
punt uit te dragen ten overstaan voor
onder anderen intellectuelen en stu
denten, wijst er op dat het politieke
klimaat in de Sovjetunie milder is ge
worden. In hoeverre Gorbatsjov in ei
gen land de ruimte krijgt op de ingesla
gen weg voort te gaan, is afhankelijk
van vele factoren. Dat het bezoek van
Reagan en de tastbare resultaten
daarvan hierin een rol spelen, staat
vast. Maar de Russische politiek kan
niet worden beoordeeld op een enkel
incident; zij is het produkt van een
zorgvuldig over jaren opgestelde doc
trine, waarin elke vorm van vernieu
wing argwanend wordt bekeken. Zo
lang het Westen zich dat maar bewust
is, kunnen de veranderingen in de Sov
jetunie positief tegemoet worden ge
treden.
Dim
BORKEN - Een vrouw barst in huilen uit wanneer duidelijk wordt dat een opge
sloten familielid waarschijnlijk niet meer te redden is.
DEN HAAG (GPD) Als de Tweede
Kamer niet bereid is de bezuinigings
voorstellen van het kabinet op de stu
diefinanciering te accepteren, komt
er een kabinetscrisis. Dit voorspelt
minister De Koning (sociale zaken) in
een interview met Elsevier.
Deze waarschuwing uit het kabinet
volgt op eerdere dreigementen van
premier Lubbers en minister Ruding
(financiën). CDA en PvdA hebben gro
te moeite met de afschaffing van de
aanvullende lening en de aanvullende
beurs. Daarvoor in de plaats zouden
studenten voortaan het benodigde
geld bij banken moeten lenen.
(Advertentie)
Aanbiedingen geldig t/m za. 4 juni 1988 en
alleen in filialen met een groenteafdeling.
