Snuffelt LI ook al
tussen de Kleintjes?
3
P&O wil staking van
Britse zeelui breken
Nijmeegse politie trekt
pistool tegen krakers
SPINAZIE
EN KIP
d;
Jieuwe minister
ran defensie
iondsrepubliek
slachtoffers
Verontrustend
Frans signaal
Droog en zonnig
|3le jaargang no. 98
linsdag 26 april 1988
I
Reclame
Ongelukken
Lindenhof
Fusie
s
rr»€CC Maastricht
KAMER MAAKT UITZONDERING
DEN HAAG (GPD) De Tweede Kamer wijst verplichte aids-
tests af, maar levensverzekeraars mogen van de Kamer wel
om zo'n test vragen omdat het hier gaat om een aanvullende en
niet om een onmisbare voorziening.
Verrassing
Ongeluk m
Denemarken
efet acht :-
CONFRONTATIE DOVER VERWACHT
Tevreden
Overbodig
ISRAËLISCHE RECHTBANK VEROORDEELT BERUCHTE IWAN:
Onschuld
Elke dinsdag en woensdag
hebben we groente en vlees
in de aanbieding
Spinazie,
kilo
^Kipdrum-/braad-
xU sticks, QQQ
kilo
's Lands grootste kruidenier blijft op de kleintjes letten.
\fgezien van wat dunne wolkenvelden
\ljn er ruime opklaringen. Het blijft
"droog. Vrij krachtige noordoosten
wind. Middagtemperatuur 12 graden.
Is HAAG (GPD) - De export zal dit jaar de grens van 200
Jiljard gulden overschrijden. Verleden jaar beliep de
Baarde van de export 187,6 miljard gulden, 9,8 miljard
llden minder dan in 1986. Ir. K. de Jong, directeur van de
jsportbevorderings- en voorlichtingsdienst (EVD), on-
erdeel van het ministerie van Economische Zaken, heeft
it gisteren bekend gemaakt.
lij de presentatie van het jaarverslag 1987 zei De Jong dat
({Nederlandse export zich verleden jaar verrassend goed
:eft ontwikkeld ondanks de waardedaling met vijf pro-
in omvang gemeten nam de export met vijf procent
;.Voedings- en genotmiddelen vormden het belangrijk
eonderdeel van de export (20,5 procent) gevolgd door
lemische en farmaceutische produkten (achttien pro-
Van de export ging in 1987 zeventig procent naar West
Duitsland, België, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en
Italië. De export naar Spanje nam met ruim zestien pro
cent toe.
Op basis van de ontwikkelingen in de eerste drie maanden
van dit j aar stelde De Jong dat de koersval van de dollar en
de beurskrach geen merkbare negatieve effecten hebben
gehad op de export. Hij schreef dit toe aan de sterke con
currentiepositie van het bedrijfsleven en de brede samen
stelling van het exportpakket.
De Jong waarschuwde overigens voor te veel optimisme.
De concurrentiepositie kan in gevaar komen door de sterke
gulden en loonstijgingen die verder gaan dan produktivi-
teitsstijgingen in de bedrijven. De toenemende belangstel
ling van Aziatische landen voor export naar de EG is een
ander gevaar.
De STER wil volgend jaar be
ginnen met een uitbreiding van
de reclamezendtijd op radio en
televisie naar tien procent.
PAGINA 2
Er bestaat nauwelijks een ver
band tussen slecht zien en on
gelukken in het verkeer.
PAGINA 3
Benw van Axel kiezen in meer
derheid voor de sluiting van
het bejaardentehuis Linden-
hof.
PAGINA 9
Trein Toegangsbiljetten bij NS-stations
V erzekeraar
mag vragen
om aids-test
Een fusie van de PZEM met
Noord-Brabant en Limburg be
hoort nog steeds tot de moge
lijkheden.
PAGINA 11
De jonge Italiaanse wielerproj
Ettore Pastorelli verrast de
kopstukken in de Ronde van
Spanje.
PAGINA 17
Radio, tv, kunst: 2
Binnen- en buitenland: 3
en 5
Opinie en achtergrond: 4
Financieel, economie: 7
Provincie: 9, II, 13 en tó
Sport: 16 en 17
jjONM (DPA/RTR/AFP) - Rupert
ïcholz, de man die in het stadsbe-
ltuur van West-Berlijn het senator
pap van justitie bekleedt, zal Man-
H Wörner opvolgen als minister
lan defensie in de Duitse Bondsrepu
bliek. Dat is maandag in welingelich
te regeringskringen in Bonn verno-
pen. Kanselier Helmut Kohl zal de
Knoeming vandaag officieel bekend
maken.
e 50-jarige, relatief onbekende CDU-
wliticus Scholz, is herhaaldelijk als
lar.didaat-minister van defensie ge-
loemd. De huidige bewindsman Wör-
|er treedt op 1 juli officieel bij de NA-
(0 in Brussel in dienst als secretaris-
leneraal.
polgens deskundigen in Bonn staat
Pjn opvolger Scholz evenals Wörner
lekend als een „havik" op defensie-ge-
lied. Scholz zou als tegenwicht moe-
Jen dienen voor de minister van bui-
jenlandse zaken Hans-Dietrich Gen-
per, de meer gematigde politicus
pde liberale FDP.
Advertentie
Dit bleek gisteren tijdens een vergade
ring van de Tweede-kamercommissies
van volksgezondheid en justitie. Mi
nister Korthals Altes van justitie ont
kende gisteren dat de verzekeraars
daarbij een grens aanhouden van
200.000 gulden.
Volgens Korthals-Altes mogen levens
verzekeraars op grond van objectief
medische informatie over de aanvra
ger van de verzekering om zo'n test
vragen. Aanvankelijk dacht de Kamer
dat het hierbij ging om het afsluiten
van levensverzekeringen boven de
200.000 gulden. Maar volgens de minis
ter van justitie kan dat ook bij kleinere
bedragen.
Hij ontkende dat de regering en de le
vensverzekeringsmaatschappijen af
spraken hebben gemaakt over de
grens waarboven op aids getest mag
worden. De minister meent dat er pas
sprake is van discriminatie als de tests
bijvoorbeeld ingevoerd zouden wor
den voor alle mensen die ongehuwd
zijn of voor alle mannen die met een
andere man samenleven.
besmettelijk. Ook het testen van pa
tiënten in ziekenhuizen wordt afge
wezen.
WD'er Franssen tekende echter aan
dat zijn standpunt niet definitief is. Zo
dra aids effectief bestreden kan wor
den, kan in dit standpunt verandering
komen, zo zei hij. Dees onderschreef
deze gedachte.
De PvdA maakte ernstig bezwaar te
gen het besluit van de regering ver
plichte Aids-tests toe te staan voor
straaljagerpiloten die in Amerika op
leidingen volgen. Volgens Dees had de
regering geen keus, omdat de oplei
ding niet gemist kan worden. Er wordt
naar alternatieven gezocht, aldus
Dees.
KOPENHAGEN (DPAl
RTR) - De wagons liggen
kris-kras door elkaar na
een treinongeluk dat
zich maandag voordeed
in Denemarken. Het on
geluk kostte aan acht
reizigers het leven ge
kost. De meeste van de
72 gewonden konden na
behandeling het zieken
huis verlaten. Het onge
luk deed zich 's morgens
voor, toen de intercity-
trein van Fredericia
naar Kopenhagen in So
rb, op 80 kilometer ten
westen van de hoofd
stad, op een wissel uit de
rails liep.
Het reddings- en ber
gingswerk werd bemoei
lijkt doordat een aantal
reizigers in gedeeltelijk
vernielde rijtuigen be
klemd zat. Over de oor
zaak van het ongeluk be
stond maandagavond
nog geen duidelijkheid.
De intercity moest van
wege werkzaamheden
aan het baanvak in Sorb
via een ander spoor wor
den omgeleid. Deskundi
gen sloten niet uit dat de
verongelukte trein bij de
baanurisseling te snel
heeft gereden.
Testen op de aanwezigheid van het
aids-virus is volgens de Kamer over
bodig omdat er geen zinvolle behan
deling bestaat. Bovendien is de ziekte
in het maatschappelijk verkeer niet
Staatssecretaris Dees toonde zich te
vreden over de resultaten van het be
leid van het afgelopen jaar. Het aantal
ziektegevallen was op 31 maart van dit
jaar 487. Dat is lager dan verwacht.
Uit het feit dat andere geslachtsziek
ten met zestig procent zijn afgenomen,
concludeerde hij dat de campagne
voor het gebruik van condooms in elk
geval is aangeslagen.
Optimistisch voor de toekomst is Dees
nog allerminst. Volgens hem zijn er
naar schatting 15.000 tot 20.000 men
sen in Nederland besmet met het
Aids-virus.
(Van onze correspondent)
LONDEN In de Britse havenstad
Dover maken zeelieden, vakbonden
en de P O-veerdienst zich op voor de
beslissende slag in de drie maanden
oude veerbotenstaking. De zeelieden-
bond NUS (National Union of Sea
men) zal vandaag een officieel beroep
doen op de Rotterdamse havenarbei
ders solidair te zijn met de Britse sta
kers.
P O wil de staking breken door de
veerboten, die in diverse Europese ha
vens liggen, met ander personeel
Dover binnen te brengen. De schepen
zullen worden bemand door Britse zee
lieden die in februari het,werk neerleg
den maar inmiddels nieuwe contrac
ten met P&O hebben getekend. De
ruim duizend personeelsleden die nog
steeds weigeren de nieuwe arbeids
voorwaarden te accepteren, worden
vandaag ontslagen.
Bijna de helft van de 2300 zeelieden
heeft inmiddels de staking opgegeven
en de NUS de rug toegekeerd. Een aan
tal van hen is de afgelopen dagen in
Rotterdam en Calais gearriveerd om
de P O-schepen die daar aan wal lig
gen gereed te maken voor terugkeer
naar Dover.
De NUS heeft het draaiboek voor te
genactie gereed. „P O kan wel pro
beren een schip binnen te brengen,
maar wij zullen met 2000 man verhin
deren dat het aanlegt", aldus NUS-
woordvoerder Colin Bennett. Andere
vakbondswoordvoerders voorspellen
confrontaties die Engeland tijdens de
mijnstaking voor het laatste gezien
dacht te hebben.
Volgens de vakbond hebben Franse en
Belgische havenarbeiders beloofd de
P O-schepen links te laten liggen als
er tijdens de staking gevaren wordt.
Ook de Britse havenarbeiders hebben
de stakende zeelieden beloofd zich ver
re te houden van P O-schepen die
varen met niet-vakbondspersoneel.
De oproep aan collega's in Rotterdam
komt waarschijnlijk te laat om het uit
varen van de P O-schepen te verhin
deren, zo wordt in Engeland gevreesd.
De staking werd uitgeroepen toen de
maatschappij van haar personeel radi
cale veranderingen eiste. Er zouden
400 mensen ontslagen worden en van
de overgebleven bemanningsleden
werden diensten van 72 uur verwacht.
Maar na bijna drie maanden stakingen
zien de P O-eisen er enigszins anders
uit. Het aantal ontslagenen bedraagt
nu 300 en van de bemanningsleden
wordt verwacht dat zij niet langer dan
24 uur achtereen aan boord blijven.
Maar de NUS-vakbond is niet tevre
den. Zij meent dat er ruimte is voor
nog meer concessies.
JERUZALEM - Demjanjuk slaat een kruis als de officier van justitie de doodstraf tegen hem eist.
NIJMEGEN (GPD/ANP) - De Nijmeeg
se politie heeft met versterking van
korpsen uit de regio in de nacht van
zondag op maandag 123 krakers van
het kantoorcomplex Mariënburg in
Nijmegen opgepakt en ingesloten.
Tijdens de actie hebben twee agenten
hun pistool getrokken omdat ze door
krakers werden bedreigd met knup
pels en stokken. Volgens een politie
woordvoerder vluchtten de krakers
onder bedreiging van de vuurwapens.
De groep krakers was omstreeks één
uur het kantoorcomplex, het voorma
lige onderkomen van het Medicenter
van de Nijmeegse uroloog Boerema,
binnengedrongen. Achteraf bleek dat
de krakers zich voorbereid hadden op
een veldslag met de politie.
Na fouillering werd beslag gelegd op
een grote hoeveelheid stalen pijpen,
stenen, honkbalknuppels, koevoeten,
grote tangen en ander gereedschap.
Tevens werden in de zakken van enke
le krakers busjes met traangas gevon
den.
Tegen vijf uur maandagmorgen had de
politie honderd mensen in ME-tenue
op de been. De krakers besloten daar
op de actie vrijwillig op te heffen. In de
parkeergarage werd de groep omsin
geld en gefouilleerd. Daarna werden
de krakers aangehouden wegens lo
kaalvredebreuk.
Van de arrestanten zijn er inmiddels
120 weer op vrije voeten gesteld.
onfrisse
e eerste ronde van de
presidentsverkiezingen
in Frankrijk heeft een ver
ontrustend signaal afgege
ven. Een volksmenner met
denkbeelden wist in één
klap maar liefst 14,5 procent van de
kiezers achter zijn vaandel te krijgen.
Want onfris en gevaarlijk is ze, de poli
tiek die de 59-jarige Jean-Marie le Pen,
leider van het Nationale Front verkon
digt. Met vreemdelingenhaat en een
recept als 'Frankrijk voor de Fransen'
heeft hij een nog niet eens zo lang gele
den onbeduidende extreem-rechtse
groepering in fors tempo tot de derde
politieke partij van het land gebom
bardeerd. In 1974 verwierf Le Pen een
te verwaarlozen 0,7 procent van de
stemmen en in 1981 was hij nog niet
eens in staat om de 500 handtekenin
gen te verzamelen, nodig om zich kan
didaat te stellen. En nu, zeven jaar la
ter, kraait hij zijn overwinning van de
ze stembus uit als 'een radicale
transformatie van het nationale poli
tieke landschap'. Vooral inhet uiterste
zuiden (met veel immigranten uit
Noord-Afrika) en in de industriestreek
van de Elzas wist Le Pen te scoren.
Door in te spelen op de bedenkelijkste
kanten van de ontevredenheid heeft
hij succes geboekt. Verschrikte reac
ties waren het gevolg.
Want het is natuurlijk nogal wat,
wanneer één op de zeven
Franse kiezers zich uitspreekt voor
een partij, die met minstens zo kwalij
ke fascistische ideeën de boer op
gaat als een aantal jaren geleden in
ons land de Centrumpartij. Explosies
van uiterst rechts hebben zich sinds
het begin van de jaren '70 ook in
Groot-Brittannië en in de Duitse
Bondsrepubliek voorgedaan. Maar
geen enkel land in West-Europa heeft
nog moeten constateren dat rechts ex
tremisme zoals in Frankrijk van jaar
op jaar toeneemt. Met een in elkaar ge
storte communistische partij PCF
(nog geen 7 procent van de kiezers) nu
een forse ruk naar rechts dus en tege
lijk een voorkeur voor de kleine partij
en. Het onverwachte patroon dat de
uitslag van deze eerste ronde voor de
presidentsverkiezingen heeft opgele
verd, geeft aan dat de Fransen kenne
lijk minder vertrouwen hebben in de
traditionele politieke blokken. Het
was dus de stembus-van-de-uitersten,
afgelopen zondag in Frankrijk. Uiter
aard deden de kopstukken van de par
tijen in het midden hun best om uit te
leggen dat de Franse kiezer nu een
maal in dit twee-traps-verkiezingsa-
vontuur eerst het ongenoegen kwijt
wil en pas in de volgende ronde - op 8
mei - zijn/haar president kiest. Maar
dat excuus neemt niet weg dat er toch
meer aan de hand is in Frankrijk dan
aan de oppervlakte doorgaans merk
baar wordt.
De vraag waar het overigens om
draait is hoe het politieke cen
trum in Frankrijk zich rondom de twee
overgebleven kandidaten voor het
presidentschap - de socialist Mitter
rand en de gaullist Chirac - zal groepe
ren. Zal Chirac, die toch een zware te
genslag heeft moeten incasseren, het
zich kunnen veroorloven om het Le
Pen-effect heftig te bestrijden of zal hij
toch rekening houden met de wensen
die onder deze nu zo grote groep kie
zers leven? En zal er nog iets verande
ren aan de stijl, waarmee Mitterrand
de campagne voor een nieuwe ambts
termijn is aangegaan: de staatsman en
'vader des vaderlands', de voorvechter
van het verenigd Europa, van de we
reldvrede en van de verbetering van
het lot van de Derde Wereldlanden?
Ook Mitterrand heeft het waarschijn
lijk nodig zich scherper te profileren
dan 'de president, die boven de partij
en staat' en die tegelijk een 'brief aan
alle Fransen' schrijft, waarin hij zich
uitspreekt voor het stemrecht voor
buitenlanders bij regionale verkiezin
gen. Beiden, Chirac en Miterrand, krij
gen namelijk de schuld van de groei
van het rechts extremisme, waarmee
Le Pen aan de haal is gegaan. Na perio
des van slechte socialistische experi
menten en minder gelukkige pogingen
om die terug te draaien heeft het in
Frankrijk vooral ontbroken aan poli
tieke duidelijkheid. En daar wil de kie
zer nu wel eens meer van horen.
vdM
Opvarenden vermist - De Ameri
kaanse marine zoekt voor de kust van
Florida naar drie matrozen die sinds
de ontploffing en brand aan boord van
een onderzeeër worden vermist. De 92-
koppige bemanning van de 'Bonefish'
verliet volgens een marinewoordvoer
der op last van de commandant het
schip, toen zich in het accuruim een
explosie voordeed.
iAdvertentie
Doodstraf voor Demjanjuk
(Van onze correspondent)
TEL AVIV In Jeruzalem is gisteren de doodstraf
uitgesproken tegen John Demjanjuk. De na de
Tweede Wereldoorlog naar de Verenigde Staten
uitgeweken Oekrainer werd veroordeeld voor oor
logsmisdaden in het naziconcentratiekamp Tre-
blinka, waar bijna 900.000 joden door vergassing
om het leven kwamen.
Een speciale rechtbank bepaalde vorige week, na
een proces dat veertien maanden heeft geduurd,
datz Demjanjuk de beruchte 'Ivan de Verschrikke
lijke' is.
Zittend in een rolstoel hoorde Demjanjuk zijn dood
vonnis aan, dat tenzij het Israëlische hoogge
rechtshof anders bepaalt door ophanging zal wor
den voltrokken. Demjanjuks Israëlische advocaat
Yoram Sheftel zei gisteren binnen enkele dagen na
mens zijn cliënt hoger beroep te zullen aantekenen.
Ook al is hij niet Eichmann, ook al heeft hij niet het
initiatief genomen tot de vernietiging van miljoe
nen, toch is hij de beul die met eigen handen dui
zenden heeft gedood, mishandeld en vernederd, zo
zei een van de drie rechters, Zwi Tal.
In het tjokvolle tot speciale rechtbank omgebouw
de Binyanei Haoema-gebouw in Jeruzalem ontlaad
de de spanning zich onmiddellijk na het uitspreken
van de straf in een minutenlang applaus en emotio
neel gezang. Vrome joden spraken een gebed uit,
concentratiekamp-overlevenden huilden en om
armden elkaar.
„Dit vonnis is niet voldoende", zei een van de hoofd
getuigen van het proces, Pinhas Epstein. „Mijn
wonden zullen nooit genezen". Parlementslid Dov
Shilasky verklaarde: „Ik zie hier alle misdadigers
voor me. Alle honderdduizenden die mijn volk heb-
I
ben vernietigd. Demjanjuk zelf intersseert me niet.
Ik ben hier gekomen om niets anders te horen dan
dood, dood. dood....".
Demjanjuk zelf. moreel gesteund door zijn zoon, die
tijdens de gehele zitting gisteren achter hem zat,
heeft tot het laatste moment zijn onschuld volge
houden. Vlak voor de rechtbank gisterochtend voor
een laatste beraadslaging in reces ging, las hij een
geschreven verklaring voor waarin hij God zijn
rechtvaardige getuige noemde, „die weet dat ik on
schuldig ben. Mijn hart is zuiver", zo zei hij.
De laatste keer dat in Israël de doodstraf werd vol
trokken, was in 1962 toen Adolf Eichmann werd op
gehangen. Eichmann kreeg de doodstraf als archi
tect van Hitiers politiek ter uitroeiing van de joden.
