Weinig optimisme bij
voorbereiding van top
Nieuwe cao werknemers
Nederlandse Spoorwegen
NIEUWE PAS NIET OP 9 MEI
idustriëlen
Frankrijk
learresteerd
iore schort
[ampagne op
ré
Spelletje met
granaat eist 23
mensenlevens
Nieuw paspoort
deugt echt niet
Iolkenvelden
Ie jaargang no. 95
Ijdag 22 april 1988
[ids
Aibbers
Wissers
DEN HAAG (GPD) Het kabinet wil het contract met pas
poortproducent KEP opzeggen. Minister Van den Broek en
staatssecretaris Van der Linden van buitenlandse zaken heb
ben dat gisteren aan de Tweede Kamer bericht.
I Dow
\0osterschelde
Drinkwater
vrijdagkrant
F voordeel van die keuze is, dat Gore
I de Democratische conventie, waar-
T de definitieve presidentskandidaat
P-m, aangewezen, kan blijven be-
■mkken over de ruim 400 tot dusver
|°r hem verdiende gedelegeerden,
f;geeft de senator zeggenschap over
F'^beeld het programma waarop
fWhnitieve kandidaat, vrijwel zeker
in d de strijd gaat aanbinden met
i K epublikeinse rivaal, George
0°R zou Gore bijvoorbeeld het
^presidentschap in ruil voor zijn
«egeerden kunnen eisen.
Oppositie
GESPREK SHULTZ-SJEVARDNADZE
Moeilijk
Inhoudend koud met veel bewolking
nar overwegend droog. Maximum
[mperatuur rond 12 graden. Toene
mende oost-noordoosten wind.
ALE ZEEUWSE COURANT
(Van onze correspondent
klCO De gijzeling in een Mexicaanse bank, waarbij 40 gijzelaars 25 uur
f werden vastgehouden is op ongebruikelijke wijze beëindigd. Afgelopen
kt op het moment dat de onderhandelingen tussen de Mexicaanse autori-
L'en de overvallers muurvast zaten, werd het bankgebouw in het noord-
lelijke stadje Los Mochis spontaan bestormd door een 5000-koppige me-
gr waren toen al 5 doden en 15 gewonden geteld.
landieten, 7 jongeren van rond de twintig jaar, maakten van de verwarring
uik om te ontsnappen. Ze zouden twee gijzelaars hebben meegenomen.
Francisco Labastido Ochoa, de plaatselijke gouverneur, wilde doen geloven
dat het vertrek van de bandieten het gevolg was van een regeling met de Mexi
caanse autoriteiten. Maar niets lijkt minder waar.
De overvallers zagen woensdag hun vluchtweg versperd, nadat de beheerder
van de bank op de alarmknop had gedrukt. Binnen enkele minuten was het
bankgebouw omsingeld door politie-agenten. De overvallers besloten om bin
nen te blijven en zich te verschuilen achter het bankpersoneel en de klanten.
Nog geen kwartier later kwam het tot de eerste schietpartij. Vier gijzelaars
die door een raam probeerden te ontsnappen werden begroet met een regen
van mitrailleurkogels. De politie had hen verward met de overvallers.
Kabinet wil af van
contract met KEP
De Nationale Commissie Aids-
ïbestrijding meent dat de rege-
\ring zo nodig wettelijke maat
regelen moet nemen om haar
Iaids-beleid kracht bij de zetten.
PAGINA 3
Premier Lubbers heeft in de
ITweede Kamer ruiterlijk er-
Ikend de vertrouwelijkheid te
Iftebben geschonden rond de
Ibenoeming van ex-staatssecre-
laris Brokx tot burgemeester
|ran Tilburg.
PAGINA 5
iüederlandse vissers moeten in
Wcuitenlandse havens even
Islrenc/ worden gecontroleerd
lop de hoeveelheid vis als in Ne-
derlandse havens.
PAGINA 5
iDow Chemical wil de komende
Ijaren fors investeren in Ter-
Ineuzen, tenminste als 'Den
ÏHaag' met een alternatief voor
Ide afgeschafte WIR-premie
komt.
PAGINA 17
I De Oosterschelde eist een acu-
I te bescherming, bepaalde
I waardevolle delen zijn door
I nadelige invloed van mensélij-
ke activiteiten in gevaar.
PAGINA 19
In drinkwater mogen nimmer
bestrijdingsmiddelen voorko
men, minister Nijpels peinst er
niet over de normen op dit ge
bied te versoepelen.
PAGINA 21
PAGINA 9,10,11,13,14 en 15
Radio, tv en kunst: 2
Binnen- en buitenl.: 3 en 5
Opinie en achtergrond: 4
Varia: 6
Financieel en economie: 7
Provincie: 17, 19, 21, 22 en
23
Sport: 25 en 27
[RIJS (AFP/DPA) - De president-di
kteuren en enkele hoge kaderleden
Ja twee Franse machinefabrieken
la donderdag gearresteerd in ver-
ad met illegale uitvoer van gevoe-
Itechnologie naar de Sovjetunie, al-
Is bronnen bij justitie in Parijs.
I gaat onder meer om president-di-
pur Louis Tardy van de Machines
lancaises Lourde SA (MFL), één van
1 grootste industriëlen van Frank-
It. en om de topman Jean-Paul Cha-
Puton van de vroegere MFL-dochter
pst-Line SA.
Van onze correspondent
•^SHINGTON - De jonge senator Al-
jft Gore heeft gisteren zijn jacht op
I Democratische nominatie opge-
|bort. Hij zal niet langer actief cam-
Isne voeren, maar blijft, formeel ge-
lr°ken, een van de presidentskandi-
pn.
Invoering van het nieuwe paspoort per
9 mei is daarmee van de baan. Een defi
nitief besluit over het contract met
KEP is voorlopig uitgesteld. De knoop
zal vermoedelijk pas na het Kamerde
bat van volgende week worden door
gehakt.
KEP is volgens de bewindslieden het
contract met het ministerie 'op een es
sentieel onderdeel niet nagekomen'.
De kritiek van de regering is gebaseerd
op onderzoeksrapporten van de Cen
trale Recherche Informatiedienst
(CRI) en Koninklijke Marechaussee.
De CRI bekeek zeven afzonderlijke be
veiligingskenmerken van het laatste
KEP-produkt. Op die punten diende
KEP verbeteringen aan te brengen.
Volgens de CRI heeft dat bij drie ken
merken niet tot het beoogde resultaat'
geleid. Bij de vier overige beveiligings
kenmerken werden 'geheel dan wel ten
dele verbeteringen geconstateerd'.
De CRI zegt geen waarde-oordeel te
willen geven. Maar van een goed bevei
ligd paspoort is in elk geval geen spra
ke. 'Zolang geen onherstelbare schade
ontstaat bij het verwijderen van de
plastic beschermlaag van de kaart, is
iedere wijziging of toevoeging moge
lijk zonder dat dit bij eerste beschou
wing is waar te nemen', aldus een sa
menvatting van de testresultaten.
KEP heeft volgens Van den Broek en
Van der Linden in strijd met het con
tract gehandeld. Artikel 1 van de over
eenkomst bepaalt dat KEP verplicht
is een in produktie te nemen exem
plaar voor onderzoek aan te bieden.
Dat is niet gebeurd.
Het Westduitse Bundeskriminalamt,
dat op verzoek van KEP de paspoort-
kaart eveneens onderzocht, komt vol
gens de bewindslieden van buiten
landse zaken tot 'vergelijkbare conclu
sies' als CRI en marechaussee. Het
KEP-produkt 'laat pogingen tot ver
anderingen toe', zo meent ook het
Bundeskriminalamt.
CD A-woordvoerder Van Weezei con
cludeert op grond van de kaoinetsbrief
niet dat het contract met KEP moet
worden verbroken. Hij acht het kabi
netsstandpunt, gezien de negatieve
testreslutaten, verstandig. Ook VVD-
er Wiebenga is nog niet zo ver dat de
overeenkomst moet worden opgezegd.
Wel is het project nu afgeblazen, zo
meent Wiebenga.
Kohnstamm (D66) gaat er van uit dat
staatssecretaris Van der Linden zal af
treden. PvdA-er De Visser denkt er net
zo over: het contract met KEP dient te
worden verbroken. De paspoort-order
moet aan Johan Enschedé en de
Staatsdrukkerij worden gegund, aldus
De Visser. Hij hoopt op een fatsoenlijk
produkt op 1 januari 1989.
KEP liet gisteren bij monde van inte
rim-manager Van Dijk weten 'zeer te
leurgesteld' te zijn. Van Dijk bestrijdt
dat KEP het contract niet is nageko-
SANTA MONICA Ondernemer Richard Berkovitz toont een speciaal
voor Young Urban Professionals ('Yuppies') vervaardigde fles water. Het
produkt is sinds enige maanden verkrijgbaar in de Verenigde Staten van
Amerika. Het gaat om gezuiverd kraanwater uit Los Angeles, waarin geen
kankerverwekkende stoffen zouden zitten. De prijs bedraagt twee dollar
per fles omgerekend 3,85 gulden). Berkovitz zei dat het produkt ook op de
Europese markt zal worden gebracht.
BANGKOK (AFP) - Drieëntwintig
mensen zijn om het leven gekomen en
16 ernstig gewond geraakt bij de ex
plosie van een handgranaat in een au
tobus. Dit heeft de Thailandse televi
sie donderdag gemeld. De granaat ex
plodeerde toen zes dronken soldaten
achter in de bus met het projectiel aan
het spelen waren.
Na de explosie ontplofte de brandstof
van de bus en brak een enorme brand
uit. Onder de slachtoffers bevinden
zich alle zes de soldaten. Slechts 18
personen wisten via de bus ongedeerd
te verlaten. Het ongeluk gebeurde in
de provincie Nakhon Ratchasima, en
kele honderden kilometers ten noor
den van Bangkok.
Staatssecretaris Van der Linden
MOSKOU (RTR/AFP/UPI) - De Ameri
kaanse minister van buitenlandse za
ken, George Shultz, en zijn Sovjetrus-
sische ambtgenoot Edoeard Sjevard-
nadze zijn donderdag in Moskou in
een „goede en opbouwende sfeer" be
gonnen aan hun beslissende overle
gronde ter voorbereiding van de vier
de top Reagan-Gorbatsjov.
Of de tweedaagse besprekingen voor
uitgang zullen opleveren, valt volgens
beide zijden te bezien. Er lijkt voorals
nog weinig reden tot hoop dat presi
dent Reagan en Sovjetleider Gorbats-
jov volgende maand in Moskou op
nieuw hun handtekening kunnen
zetten onder een belangrijk kernwa
penakkoord - dit keer het START-
verdrag over de halvering van strategi
sche wapens. Na de recente akkoorden
over de INF-raketten en Afghanistan
hopen beide partijen dat zij op de top
van 29 mei tot 2 juni een overeenkomst
kunnen sluiten over de strategische
kernwapens. Maar Shultz en een Sov
jetwoordvoerder zeiden woensdag te
vrezen dat het START-verdrag niet op
tijd klaar zal zijn.
„De ministers zijn hier bijeen geko
men om problemen op te lossen", zei
de Amerikaanse woordvoerder Char-
9*
TELAVIV (DPA/RTR) - Kolonisten lie
pen donderdag in optocht met Israëli
sche vlaggen bij de nederzetting Gush
Etizon op de Westdelijke Jordaanoe-
ver. Honderdduizenden Israëliërs
hebben donderdag met picknicks, cul
turele manifestaties, militaire parades
en feesten de 40-ste verjaardag van de
joodse staat gevierd. Terwijl in Israël
werd gedanst en gezongen, mochten
de meesten van de 1,5 miljoen Palestij-
nen in de bezette gebieden hun huizen
niet verlaten omdat voor de meeste
vluchtelingenkampen een uitgaans
verbod was afgekondigd.
De Israëlische president, Chaim Her
zog, ontving gelukstelegrammen van
onder anderen president Reagan, de
Britse koningin Elizabeth II, de West
duitse president Von Weizsacker, de
Franse president Mitterrand en konin
gin Beatrix. Tijdens een receptie felici
teerde premier Lubbers de Israëlische
ambassadeur in Den Haag, Zev Sufott.
les Redman van buitenlandse zaken.
Het is het derde bezoek van Shultz en
Sjevardnadze dit jaar ter voorberei
ding van de top. Redman zei dat er
nog moeilijke problemen zijn op te
lossen voordat een START-verdrag in
kannen en kruiken is. Amerikaanse
functionarissen verklaarden hier
voor dat Shultz met nieuwe voorstel
len zou komen om de wapenonder
handelingen te versnellen.
Aan Sovjetzijde leek aanvankelijk eni
ge optimisme te heersen. Maar Viktor
Karpov, hoofd van het ontwapenings
bureau van het Sovjetministerie van
buitenlandse zaken, toonde zich don
derdag ongeduldig. In een vraagge
sprek met het Sovjetpersbureau
TASS onderstreepte hij dat Moskou
„met ongeduld" afwacht welke nieuwe
voorstellen Shultz in zijn bagage zal
hebben.
Volgens Redman zijn de beide partijen
het er nog niet over eens welke grenzen
er moeten komen voor de kruisraket
ten die van zee of uit de lucht kunnen
worden gelanceerd. Andere belangrij
ke obstakels voor een START-verdrag
gaan over de vraag of te land gestatio
neerde mobiele raketten moeten wor
den verboden en over de kwestie van
verificatie. Dan is er ook nog het pro
bleem van Reagans SDI-programma
om een gedeeltelijk in de ruimte ge
plaatst raketafweersysteem te bou
wen. Moskou zegt geen START-ver
drag te willen ondertekenen als SDI
niet aan banden wordt gelegd.
Shultz en Sjevardnadze hebben don
derdagochtend gesproken over men
senrechten en 's middags over regio
nale conflicten. De ministers hebben
verder werkgroepen gevormd waarin
deskundigen apart onderhandelen
over verscheidene aspecten van wa
penbeheersing, regionale conflicten,
mensenrechten en bilaterale betrek
kingen.
Het deugt dus van geen
kant, dat nieuwe Neder
landse paspoort naar Euro
pees model. Er is lang om de
hete brij heen gedraaid. Aan
wijzingen dat het document niet frau
debestendig was en ook niet zou wor
den, stapelden zich op. Maar het kabi-
net-Lubbers wilde de producent - het
bedrijf KEP in Schiedam - kort gele
den nog een laatste kans geven om het
contract na te komen. Dat kon kenne
lijk niet waar worden gemaakt. Onder
zoeksrapporten van de Centrale Re
cherche Informatiedienst (CRI) en van
de Koninklijke Marechaussee stelden
het koeltjes vast: er is geen sprake van
een goed beveiligde paspoortkaart. En
dus kwam gisteren het hoge woord er
uit: de invoering ervan gaat voorlopig
niet door. De mislukking van het pro
ject is compleet. Er is veel tijd, moeite
en geld verspild. Politiek gezien zijn er
flinke brokken gemaakt. Maar voorko
men is in ieder geval dat er deze zomer
een chaos zou zijn ontstaan bij de ver
strekking van nieuwe paspoorten.
Want die dreiging begon als gevolg
van het gestuntel in de afgelopen
maanden steeds groter te worden. De
ramp met de overhaaste invoering van
het nieuwe stelsel voor studiefinancie
ring gold daarbij als waarschuwend
voorbeeld. De 130 gemeenten, aange
wezen om met de uitgifte van het nieu
we paspoort te beginnen, vreesden
veel boze burgers aan de balie. Met de
voorlopige beslissing van het kabinet
om de hele zaak af te blazen zijn dat
soort situaties tenminste ondervan
gen.
Veel meer positiefs is er niet te pu
ren uit de brief die minister Van
den Broek en zijn staatssecretaris Van
der Linden (buitenlandse zaken) giste
ren aan de Tweede Kamer hebben ge
stuurd. Voor de rest staat de gang van
zaken rondom de invoering van een
nieuw Europees reisdocument model
voor de zoveelste 'affaire' van dit kabi
net. Eigenlijk is de politiek het sinds
de eerste ideeën over een nieuw pas
poort slechts over één ding eens ge
weest: het oude 'zwarte boekje' is veel
te gemakkelijk te vervalsen en aan die
misstand moet een eind worden ge
maakt. Na die constatering brak een
ware oorlog uit tussen de ministeries
van binnenlandse zaken en van bui
tenlandse zaken over de vraag wie het
best met deze opdracht zou kunnen
worden belast. Deze jarenlang voort
slepende onenigheid heeft een goede
voorbereiding van de operatie in hoge
mate gefrustreerd. Minister-president
Lubbers moest er drie jaar geleden
persoonlijk aan te pas komen om de
ruzie te beslechten. Hij legde de eind
verantwoordelijkheid voor het nieuwe
paspoort bij buitenlandse zaken. Een
beslissing waarvan politiek Den Haag
verbaasd opkeek. Het heeft weinig zin
om achteraf te speculeren of het onder
de hoede van binnenlandse zaken alle
maal beter zou zijn gegaan. Feit is dat
daarna de ene merkwaardige stap na
de andere werd gezet. Met als resultaat
dat er nu een flinke puinhoop valt op te
ruimen.
Inmiddels heeft de Tweede Kamer al
een serie nijdige debatten over de
paspoortkwestie achter de rug. Daar
was alle reden toe, want staatssecreta
ris Van der Linden - onder wiens direc
te verantwoordelijkheid de invoering
van het nieuwe reisdocument nu valt -
heeft de miskleunen op een erbarme
lijk slechte manier verdedigd en
steeds gesuggereerd dat het allemaal
nog wel goed zou komen. Wat het ster
ke punt van het nieuwe paspoort
moest worden, de fraudebestendig
heid, werd juist het voorwerp van de
scherpste kritiek. Ook is nooit hele
maal duidelijk geworden, waarom bui
tenlandse zaken nu juist met een
nieuw opgericht bedrijf als KEP in zee
wenste te gaan, terwijl de Staatsdruk
kerij en de vervaardiger van 's lands
bankpapier Joh. Enschede ook offer
tes hadden ingediend en op veel meer
ervaring konden bogen. Wanneer het
contract met KEP nu definitief wordt
beëindigd is het laatste woord over de
ze slecht beargumenteerde keuze be
paald nog niet gezegd. Het bedrijf zal
proberen de schade van deze beslis
sing bij de overheid te verhalen. Kort
om, de paspoortaffaire is een nieuw
dieptepunt van de Nederlandse poli
tiek. Het kabinet doet er goed aan de
burger niet eerder een nieuw reisdocu
ment aan te bieden dan nadat de be
stendigheid van de beslissing daar
over aan alle kanten is gegarandeerd.
vdM.
DEN HAAG (ANP) - De twee Nederlandse mijnenja-
gers hebben donderdag in de Perzisch Golf hun
vijfde mijn opgespoord en onschadelijk gemaakt,
zo deelde een marinewoordvoerder mee. De sche
pen opereren voor de kust van Bahrayn in de Perzi
sche Golf.
Bij de gevechten tussen Iraanse troepen en de Ame
rikaanse marine in de Golf zijn aan Iraanse zijde 44
doden gevallen. Dat heeft de Iraanse schout-bij
nacht Mohammed-Hussein Malekzadegan gezegd
tegen het persbureau IRNA.
Iran heeft Washington een bittere reactie toege
zegd. Premier Mir-Hossein Mousavi zei: "Wij zullen
het zuivere bloed van Iraniërs dat door de Ameri
kaanse huurlingen in de Perzische Golf is vergoten,
niet vergeten." Hij repte niet over de raket die Iran
woensdag richting Kuwayt afschoot. Het projectiel,
van Sovjet-makelij, kwam terecht in woestijnge
bied bij het in gemeenschappelijk eigendom beze
ten Kuwayts-Saudiarabische olieveld van al-Wafra.
Saudiarabië verklaarde dat deze aanval op een bui
tenstaander in de Iraaks-Iraanse oorlog "naakte
agressie" was.
Diplomatieke kringen zagen de beschieting als een
wraakoefening voor de Iraanse verliezen in de zee
slag met Amerika. Iran heeft Kuwayt ervan be
schuldigd dat het de Irakezen in staat heeft gesteld
vanaf zijn eiland Bubiyan helikopteraanvallen te
doen op Faw in het noorden van de Golf. Kuwayt
spreekt tegen.
Mousavi zei dat de Verenigde Staten tegen Tehe
ran vooringenomen zijn omdat de Iraanse Islamiti
sche revolutie een einde heeft gemaakt aan de
Amerikaanse invloed in Iran en hun belangen in
het gebied in de waagschaal heeft gesteld.
UTRECHT (ANP) - De 28.000 werkne
mers van de Nederlandse Spoorwe
gen hebben een nieuwe cao. De Ver-
voersbond FNV, de Federatieve
Spoorweg Vakvereniging (FSV) en de
Vereniging voor Hoger Personeel
(VHS) hebben het contract donder
dagavond getekend. De Vervoers-
bond CNV heeft zich niet bij het ak
koord aangesloten.
De CNV-bond vindt dat er onvoldoen
de is geregeld om de beloningsachter
stand van de NS'ers ten opzichte van
het bedrijfsleven in te halen, zo hebben
woordvoerders van de vakbonden en
NS donderdagavond bekend ge
maakt.
De nieuwe cao behelst onder meer een
loonsverhoging van 1,25 procent, ver
deeld over twee jaar, en eenmalige uit
keringen van eveneens 1,25 procent.
Verder krijgen bepaalde groepen per
soneel dit jaar van 0,2 tot 2 procent
loonsverhoging in het kader van de in
haaloperatie (ten opzichte van het be
drijfsleven).
Onderhandelaar J. van der Kamp van
de Vervoersbond CNV betreurt zeer
dat zijn bond gedurende de looptijd
van het nieuwe contract geen cao-par
tij is: „Het is een hele zure appel, maar
we moeten er doorheen bijten. In deze
cao herkennen we ons totaal niet. We
hebben een jaar lang gemikt op struc
turele maatregelen om de aanzienlijke
beloningsachterstand bij NS in te lo
pen, maar NS heeft op dit punt op het
laatste moment afgehaakt."
De CNV-bond zal wel meewerken aan
de uitvoering van de cao. De bond
blijft ook deelnemen aan het geregel
de overleg. „Bij de nieuwe cao-onder
handelingen, in 1990, zijn we weer van
de partij", aldus Van der Kamp.
Js
