Oprichting van federatie
monumentenzorg bepleit
Zeeuwind nam
windmolenparkj e
Bath in gebruik
Juliana in Renesse houdt
Oranjetentoonstelling
Tholen reserveert
geld voor kunst
in de buitenlucht
De Nieuwe Kerk in Zierikzee:
een kommervolle geschiedenis
Middenschouwen 2 winnaar
van brand weer wedstrijd
PZC/streek
EX-VOORZITTER OUDE ZEEUWSE KERKEN:
Uitdaging
Man maakt amok
in ziekenhuis:
schade 25 mille
Staatsraad
Veel publiek bij
milieukaravaan in
Sint-Philipsland
Grote optocht
NS-Roosendaal
winnaar van
voetbaltoernooi
Overleg Kindercen
gaf voorlichting
in Heinkenszand
Ds Kwakkelsteil
gaat met emerit
Koepelkerk
MAANDAG 18 APRIL 1988
ZIERIKZEE - Zeeland moet op het ge
bied van de monumentenzorg de
krachten bundelen. Als eilanden zijn
er overal vrijwilligers bezig; met mo
lens, boerderijen, kerken, synagogen.
De dammen als verbinding ontbre
ken. Bundeling in bijvoorbeeld een fe
deratie - die de kennis, de financiën en
administratie kan ondersteunen - zou
nuttig zijn. Juist nu provinciale sta
ten spreken over privatisering van tal
van zaken, kan een gedachte als deze
meegenomen worden.
Dit stelde drs H. W. Hietkamp, oud
voorzitter van de stichting Oude
Zeeuwse Kerken (en oud-hoofd bureau
Zeeland van WVC), zaterdag bij de offi
ciële ingebruikname van de gerestau
reerde Nieuwe Kerk te Zierikzee.
Hij maakte duidelijk dat privatiseren
en afslanking gepaard dienen te gaan
met een goede toekomstvisie. Anders
is er slechts sprake van bezuiniging.
Drs Hietkamp beklemtoonde dat een
monumentenzorg-federatie géén
nieuw praatorgaan moet zijn; die zijn
er al genoeg. „Het gaat om bundeling
van krachten en om het inspelen van
monumentenzorg op aanverwante
sectoren als arbeidsmarkt en recrea
tie. Want er moet een optimaal rende
ment van de inspanningen komen", al
dus Hietkamp. „Laten wij trots zijn op
de historische rijkdommen in de pro
vincie en deze trachten in te passen in
het sociale en culturele leven".
De ex-stichtingvoorzitter herinnerde
eraan dat de indertijd bouwvallige
Nieuwe Kerk in 1977 voor één gulden
door Oude Zeeuwse Kerken gekocht
werd. Vervolgens zijn veel geld, tijd
en inspanningen gestopt in de restau
ratie. Het was het eerste concrete pro
ject van de stichting.
Drs Hietkamp noemde het een uitda
ging. „Je bent bezig met iets heel con
creets, namelijk het herstellen van in
steen belichaamde gedachten, idea
len, trots en verwaandheid. Restaure
ren is avontuurlijk concreet bezig zijn
met geschiedenis". Hij constateerde
dat de stichting Oude Zeeuwse Ker
ken het bestaansrecht bewezen heeft.
Twee kerken, die anders wellicht ver
dwenen waren, zijn gered en in ere her-
BATH - Op uitnodiging van de coöpe
ratieve windenergie vereniging Zeeu
wind heeft gedeputeeerde G. de Vries-
Hommes van milieuzaken het eerste
windmolenparkje in Bath in gebruik
gesteld. Zij heeft door een stekker in
een stopcontact te steken de drie mo
lens in werking gesteld.
Na een aanloopperiode van een jaar
heeft de vereniging Zeeuwind door de
toename van het aantal leden (onge
veer 340) met 220 aanmeldingen het
windmolenparkje kunnen realiseren.
Dit parkje is gelegen aan de Wester-
scheldedijk en bestaat uit drie Lager-
wey-molens met elk een capaciteit van
75 kW. De te verwachten produktie is
ongeveer 400.000 kW per jaar. Daar
mee kunnen 550 woningen en gebou
wen van elektriciteit worden voorzien.
Zeeuwind heeft gekozen voor een coö
peratieve opzet. Net als Denemarken,
waar een exploitatievorm door groe
pen burgers, kleinere bedrijven en
kantoren het mogelijk maakt om geza
menlijk duurzame energie van eigen
bodem rendabel te maken.
Voorafgaand aan de openingshande
ling sprak R. de Bruijne, van de Neder
landse Energie Ontwikkelings Maat
schappij in een inleiding over het win-
denergiebeleid van de overheid; door
de investeringssteun worden de pro
jecten financieel aantrekkelijk zodat
de serieproduktie op gang wordt ge
bracht en de kostprijs van windturbi
nes verlaagd kan worden. Hij overhan
digde tevens een logboek aan Zeeu
wind om de opbrengst per maand te
noteren.
De troubadour Engel Reinhoudt zong
na de officiële ingebruikname een lied
met een toepasselijke titel; We hebben
ons eigen kacheltje op den diék.
steia: Zierikzee en Baarland. Hiet
kamp: „Men wacht nu op nieuwe uit-'
dagingen, want daarvoor is de
stichting opgericht. Er komt in elk ge
val een muzikale periode: twee orgels
moeten worden gerestaureerd".
Burgemeester mrJ. J. P. M. Asselbergs
van Zierikzee, was trots op het resul
taat van de restauratie. Hij wees erop
dat enorme financiële problemen
moesten worden overwonnen. De tota
le kosten waren ruim 4 miljoen gulden,
waarvan het rijk 3 miljoen bijdroeg, de
provincie 5 ton, Oude Zeeuwse Ker
ken, Anjerfonds en Bouwcultureel-
fonds Zuid-Nederland ruim 3 ton en de
gemeente Zierikzee ook ruim 3 ton.
„Een enorm bedrag aan gemeen
schapsgeld is in de kerk gestopt, maar
daarmee is een zeer beeldbepalend
monument gerestaureerd en voor de
toekomst bewaard", betoogde Assel
bergs. Hij zei dat een nieuwe uitdaging
wacht: het gebruik van de kerk, in cul
turele, educatieve en recreatieve sfe
ren. De burgemeester verwachtte dat
de kerk een nieuwe aantrekkelijkheid
kan worden, die de magneetwerking
van Zierikzee zal doen toenemen.
Dr C. Boertien, commissaris van de
koningin, noemde de kerk heel beeld
bepalend voor Zierikzee en omge
ving. Hij zag de restauratie als een ge
lukkig besluit. Boertien merkte op
dat de toekomstige functies van het
herstelde gebouw, aansluiten bij het
maatschappelijk gebruik dat van ker
ken in de zestiende en zeventiende
eeuw gemaakt werd.
Architect ir J. D. Poley gaf een toelich
ting op het restauratiewerk. Hij vertel
de dat zure regen en uitwerpselen van
duiven mede oorzaak waren van ver
zouting van de kerkmuren en daarmee
verval van het pleisterwerk. Kunsthis
toricus drs P. Don zorgde voor een cul
tuurhistorische visie op de Nieuwe
Kerk. Hij stak de in de vorige eeuw
vaak verguisde architect P. Huijsers
een pluim op de hoed voor zijn verant
woorde ontwerp.
De huidige voorzitter van de stichting,
ir K. J. Kuiken, sloot de bijeenkomst
af. Voorzitter H. M. van der Post van de
plaatselijke commissie had voor de
opening gezorgd. Hij bedankte de vele
diensten en medewerkers voor hun in
zet en presenteerde een boekje van
streekarchivaris H. Uil over de Nieuwe
Kerk. Uil overhandigde persoonlijk de
eerste exemplaren aan commissaris
Boertien en burgemeester Asselbergs.
De bijeenkomst werd muzikaal omlijst
door het hervormd kerkkoor, het Zie-
rikzees kamerkoor, de Zierikzeese ora
toriumvereniging, het plattelands
vrouwenkoor, het rooms-katholiek
kerkkoor, het gereformeerd kerkkoor
en de harmonie Kunst en Eer; dirigent
was Nico van Oudheusden. Ook trad
een vokaal ensemble onder leiding van
Willie Bil op. Organist was D. Visser.
Het korps Wester schouwen 1 in actie tijdens de brandweerwedstrijden in
Brouwershaven.
BROUWERSHAVEN - Het vrijwilli
ge brandweerkorps Middenschouwen
2 heeft de provinciale wedstrijd voor
de regio Schouwen-Duiveland ge
wonnen. Van de elf deelnemende
korpsen behaalde Middenschouwen 2
het hoogste aantal van 1054 punten,
gevolgd door het korps Duiveland
met 1042 punten. Deze twee ploegen
zullen de regio vertegenwoordigen op
de gewestelijke brandweerwedstrijd
1988. De provinciale wedstrijd, zater
dag in Brouwershaven, kenmerkte
zich volgens wedstrijdleider C.
Schout uit Vlissingen, door een ge
middeld genomen 'ruim voldoende
peil'.
De korpsen moesten een fictieve
brand bestrijden die was uitgebroken
in het kantoor van de voormalige gar-
nalenpellerij aan de Poortdijkstraat te
Brouwershaven. Extra complicatie
was de aanwezigheid van één werkne
mer in de bedreigde pellerij, hetgeen
de uitgerukte brandweerploeg pas ter
plaatse kreeg te horen. Het eerste wat
derhalve moest gebeuren was reddend
optreden en eerst daarna de daadwer
kelijke brandbestrijding. Alle ploegen
wisten het slachtoffer tijdig uit de rook
en vlammen te redden, waarbij onder
meer gebruik moest worden gemaakt
van perslucht. Wedstrijdleider Schout
noemde het 'een duidelijk pluspunt'
dat dit allen was gelukt.
Voor de uitvoering van de wedstrijd
was 20 minuten bechikbaar. Binnen
die tijd moest een ploeg reddend zijn
opgetreden en vervolgens de brandbe
strijding effectief organiseren, met na
me ook het tegengaan van vuuruit-
breiding en het juist inzetten van de
waterstralen. Twee ploegen haalden
dat niet op tijd: de bedrijfsbrandweer
van Zeelandia Zierikzee en het korps
Bruinisse. Zij waren aan het eind nog
niet toe aan het doelmatig inzetten
van de stralen. Na afloop van de wed
strijd reikte burgemeester C. Slabbe-
koorn van Brouwershaven de prijzen
uit. Daarbij was een speciale wisselbe
ker ter gelegenheid van het 20-jarig be
staan van de vereniging van brand
weer-bevelvoerders op Schouwen-
Duiveland. Die ging naar het winnen
de korps Middenschouwen 2. De prijs
voor de beste pompbediener was voor
het korps Duiveland.
De totale uitslag is als volgt: 1 Midden
schouwen 2, 1054 punten; 2 Duiveland, 1042;
3 Middenschouwen 1, 1042; 4 Brouwersha
ven 1036; 5 Zierikzee 1,1016; 6 Westerschou-
wen2,1015; 7 Westerschouwen 1,1011; 8 Zie
rikzee 2,991; 10 Bruinisse, 902; 11 Zeelandia,
827.
VLISSINGEN De 25-jarige A. M. O.
uit Vlissingen heeft in de nacht van
vrijdag op zaterdag voor 25.000 gul
den schade aangericht in de receptie
van het Bethesda St. Josephzieken-
huis in zijn woonplaats. O. was daar
door een politiewagen heengebracht
nadat hij op het Groenewoud in el
kaar was geslagen door drie mannen.
Een getuige meldde om kwart voor vijf
's nachts op het politiebureau dat ie
mand afgetuigd werd op het Groene
woud. De agenten troffen O. gewond
op straat aan. Hij zei door onbekenden
in elkaar geschopt te zijn. Hij werd in
de surveillancewagen meegenomen
naar het ziekenhuis om aan zijn ver
wondingen te worden behandeld. Nau
welijks waren de agenten vertrokken
of het ziekenhuis meldde dat de man
alles afin het kort en klein slaan was.
Hij heeft onder meer een computer,
een telefoontoestel en een aquarium
'vernield. O. is op verdenking van ver
nieling meegenomen naar het bureau.
Hij kon zelf geen verklaring geven voor
zijn gedrag. Na behandeling door de
politie-arts is de verdachte op vrije
voeten gesteld.
Een overzicht van de officiële opening van de Nieuwe Kerk in Zierikzee.
RENESSE - De Oranjevereniging
'Juliana' in Renesse hield zaterdag in
het dorpshuis een tentoonstelling ter
gelegenheid van haar vijftig-jarig be
staan. De burgemeester van de ge
meente Westerschouwen, J. L. Nie-
mantsverdriet-Leenheer, opende om
10.00 uur de tentoonstelling en over
handigde de Oranjevereniging een
speciale jubileumwimpel namens de
koningin.
De tentoonstelling bestond uit twee
delen. Vijftig jaar Oranjefeesten in Re-
nesse en honderd jaar Oranjevorstin-
nen. De eerste fotoserie van de Oranje
feesten in Renesse dateerde uit 1945 en
besloegen een periode van ongeveer 15
MIDDELBURG - In het artikel over
de culturele taak van de Zeeuwse Bi
bliotheek in de PZC van zaterdag is de
voorzitter van de nieuwe Stichting
Vrienden van de Zeeuwse Bibliotheek,
drs M. C. Verburg, ten onrechte aange
merkt als lid van de Eerste Kamer. Dat
is hij weliswaar negen jaar geweest
(voorde PvdA), maar sinds 1977 maakt
hij deel uit van de Raad van State.
SINT PHILIPSLAND - De milieukara
vaan, die langs allerlei plaatsen in
Zeeland trekt om de aandacht te vra
gen voor het werk van verschillende
milieuorganisaties, streek zaterdag
neer in dorpshuis De Wimpel in Sint
Philipsland. Op het eiland bleek erg
veel belangstelling te bestaan voor de
activiteiten van de Zeeuwse Milieu
Federatie en een aantal plaatselijke
milieuorganisaties. Veel Fliplanders
kwamen de stands bekijken in de
Wimpel en ook over de deelname aan
excursies naar de Eendenkooi had de
organisatie niet te klagen.
Leden van de jeugd-natuurvrienden-
club in Sint Philipsland haalden onder
de de 2000 eilandbewoners maar liefst
300 kilo chemisch afval op in zakken
die vantevoren onder de Fliplanders
waren verspreid. Burgemeester T. A.
Vogel, die de manifestatie opende,
wees er met gepaste trots op dat zijn
gemeente percentueel het grootste
aantal inwoners heeft dat zich op een
of andere manier in een natuurbe
schermersorganisatie verenigt weet.
Van de 2000 inwoners zijn er 140 lid van
zo'n organisatie. Burgemeester Vogel
is zelf voorzitter van de stichting het
Zeeuws Landschap.
jaar. Dan kwamen per jaar de series,
waarop duidelijk te zien was, dat het
kindertal steeds kleiner werd, maar de
wagens in de optochten steeds groter.
Sommige jaren was de optocht gewijd
aan een speciaal thema, zoals in 1985
veertig jaar bevrijding, een historische
optocht en een uitbeelding van het
Achterhuis van Anne Frank door de
plaatselijke toneelvereniging.
Opvallend was een etalagepop ge
kleed meteen bontjas. VoorzitterL. W.
van der Waal vertelde dat deze bontjas
door prinses Beatrix in 1953 bij de wa
tersnoodramp geschonken was aan
mevrouw H. Kooman uit Renesse, die
toen ondergebracht was in Soest. Dat
jaar liep zij in diezelfde bontjas mee in
het défilé met Koninginnedag voor pa
leis Soestdijk. De tentoonstelling hon
derdjaar Oranjevorstinnen was ter be
schikking gesteld door de Confedera
tie Oranjeverenigingen.
Van der Waal vertelde dat het fotoma
teriaal door de inwoners zelf bij el
kaar was gebracht. Het vroegere film
materiaal was op video gezet en er
werden ongeveer 180 dia's getoond.
Volgens de voorzitter was het bezoe
kersaantal matig. Hij legde uit dat het
geen moeite kostte om een bestuur
voor de Oranjevereniging te vormen,
maar dat de betrokkenheid van de le
den wel te wensen overliet. „Deelname
aan het feest zelf is wel goed", zei hij.
„Voor dit jubileumjaar komt er een
grote optocht met ongeveer twaalf wa
gens. De opening van Koninginnedag
wordt gedaan door herauten te paard.
Daarna volgt koraalmuziek vanaf de
toren, kinderspelen, optocht en een
hinderniswedstrijd op zes-persoons
fietsen. Dank zij het bedrijfsleven heb
ben we dit jaar meer financiële arm
slag en kunnen we meer doen".
MIDDELBURG - De Spoorweg Sport
vereniging Roosendaal is zaterdag
winnaar geworden van het jaarlijkse
zaalvoetbaltoernooi dat de Spoorweg
Sportvereniging Walcheren (SSVW)
voor de twaalfde keer hield.
Acht teams namen aan het evene
ment, dat in sporthal De Kruitmolen
in Middelburg werd gespeeld, deel.
De eindstand: 1 NS-Roosendaal, 2
SSVW 1,3 SVSW '72,4 Draadkrabbers,
5 Stadsvervoer Neunkirchen, 6 SSVW
II, 7 Vlissingse politie sportvereniging,
8 Zeeuwse Steiger Bouw.
Sinds Renesse een dorpshuis heeft, is
er 's avonds een Oranjebal. Dit jaar
treedt The South Jazzband op, een be
kend zeven-mans dixieland orkest en
Jilles de Puut met Wim de Vos, bekend
van 'Zeeland Plat'.
HEINKENSZAND - De St|
Overleg Kindercentra ZeelanJ
op verzoek van het Zeeuws OvJ
het ontmoetingscentra de Ste.
Heinkenszand een kindetoi
beurs gehouden. De beurs is h
voor alle mensen die betrokkl
bij het werk in de kinderdag!
ven, peuterspeelzalen en gasl
projecten. De opzet van de daL
een brede voorlichting te gevl
alles wat met de opvang vai
kinderen te maken heeft.
In de grote zaal waren naast de
van de grote speelgoedfabri
ook informatiestands ingericl
onder meer de Zeeuwse Biblic
de Stichting Consument en Veil
de Vereniging tegen Kindermis
ling, de Nederlandse Hartsticht
Stichting Kind en Ziekenhuis
Stichting Spel en OpvoedinJ
lichting. Het Zeeuws Sen
toonde alternatieven om van g
te materialen zoals rioolbui!
sloopstenen buitenspeeltoeste
maken. De stand van het
liet naast de medische zorg
meer opvoedkundige kant zien
Tevens was er een doorlopend!
stelling van videofilms te zien
podiumzaal gaven Ellen Say
Bouwen Breeman voorstelling
kinderopvang werd verzorgd
peuterspeelzaal de Keetschop
uit HeinkenszandTijd
GOES/HEINKENSZAND -
Kwakkelstein, hervormd prJ
in Beverwijk-Heemskerk, gaf
emeritaat.
Ds Kwakkelstein werd in 1925 J
en was hervormd predikant ii
kenszand van 1962 tot 1968. Int
werd hij benoemd in Goes, waa
mei 1977 als predikant heeft ge
Burgemeester J. L. Niemantsverdriet-Leenheer bekijkt de tentoonstelli\
de jubilerende Oranjevereniging Juliana in Renesse.
SINT-MAARTENSDIJK - De gemeen
te Tholen wil de komende jaren ge
middeld 5.000 gulden per jaar reserve
ren voor beeldende kunst in de bui
tenlucht. Per jaar zou er dan een
beeldhouwwerk kunnen worden aan
gekocht of een opdracht verstrekt.
Alle zeven kernen van de gemeente
moeten dan in 1994 een nieuw monu
mentaal kunstwerk erbij hebben. De
gemeenteraad bespreekt maandag 25
april een voorstel in die richting. Dan
komt ook de nota Tholen in Beeld aan
de orde, het stuk waaruit b en w de
voorstellen over de beeldende kunst
hebben gedestilleerd.
In de nota geeft een werkgroep een in
ventarisatie van wat er aan openbaar
moois te bekijken valt in de gemeente.
Ook is er een opsomming van geschik
te plaatsen voor een kunstwerk. De
werkgroep geeft en aantal hista
folkloristische en sociale them!
die zouden kunnen worden j
bij het verstrekken van een opl
De werkgroep schreef de notf
aanleiding van de verbouwing]
gemeentehuis in Sint Maarte
Ter gelegenheid daarvan
kunstwerk, zo besliste de raad.l
zijn plaats zijn. B en w willen!
kertijd streven naar de realiserf
een kunstwerk op de Oesterdai
len gaat in ieder geval bij de kei
buurgemeente Reimerswaal ei]
provincie informeren of in
spraak niet een werk van alltf
worden gerealiseerd op de nieu|
binding tussen de eilanden.
De vergadering wordt gehoudel
gemeentehuis in Sint Maartens|
begint om 19.30 uur.
Er is in Nederland veel 'verleden-
land' door mensenhand verloren
gegaan. Vooral als gevolg van onacht
zaamheid, onverschilligheid, sloop
woede en vermeende vooruitgang.
Daarom behoren monumenten van-
daag-de-dag gekoesterd te worden.
Dat uitgangspunt is helaas geen van
zelfsprekendheid. Ook nu nog gaat
menig bestuurder er probleemloos
mee akkoord om met behulp van de
sloper het verleden definitief uit te
wissen. Met dit verschil; vroeger le
verde slopen geld op; tegenwoordig
moet dik geld worden toegelegd. Bij
na was de Nieuwe Kerk in Zierikzee
de weg van vele beeldbepalende
bouwsels opgegaan, ofwel: met de
grond gelijk gemaakt.
De stichting Oude Zeeuwse Kerken
heeft daar tijdig een stokje voor gesto
ken. In 1977 nam de stichting de in
middels vervallen kerk (het gebouw
was in 1971 gesloten en ten prooi geval
len aan vandalisme) voor een symboli
sche gulden over van de hervormde ge
meente. Met grote financiële steun
van de overheid en particuliere fond
sen (totaal was ruim vier miljoen gul
den nodig) is het kerkgebouw in de pe
riode 1977-1988 fasegewijs gerestau
reerd. Als een fraai voorbeeld van
negentiende eeuwse (kerkelijke) archi
tectuur (met onmiskenbare invloeden
van de waterstaatstijl uit die tijd)
staat de Nieuwe Kerk weer te pronken
in monumentenstad Zierikzee.
Archivaris H. Uil van het streekarchi-
variaat Schouwen-Duiveland en Sint-
Philipsland heeft de overwegend kom
mervolle geschiedenis van de Nieuwe
Kerk te Zierikzee in een fraaie brochu
re (40 pagina's) uit de doeken gedaan.
Het boekje verscheen bij de officiële
ingebruikname van de gerestaureerde
kerk. Hij heeft er een boeiend docu
ment van gemaakt, waarin uiterst
leesbaar vele, soms voor het nage
slacht smakelijke, details de revue
passeren. Leerzaam ook: er blijkt uit
dat het in vroeger tijden net zo'n moei
zame zaak was om iets van de grond te
krijgen als thans. Te weinig geld, ver
deelde opvattingen - het zijn al eeu
wenlang bronnen vol conflictstof. Het
mag een wonder heten dat deson
danks, tegen alle verdrukking in, ge
bouwen verrijzen.
Uil geeft aan dat mogelijk in de tweede
helft van de tiende eeuw de eerste hou
ten kerk is gebouwd. In het midden
van de twaalfde eeuw volgde een tuf
stenen basiliek, die in de loop van de
tijd - parallel aan de groei van Zierik-
zees welvaart - uitbreidde. De kerk was
toegewijd aan Sint-Livinus. Uil schrijft
dat deze heilige was uitgevonden door
de Sint-Baafsabdij in Gent, om te kun
nen wedijveren met de concurrerende
Gentse Sint-Pie tersabdij. In het eerste
kwart van de zestiende eeuw kwam
een geheel nieuwe Sint-Lievensmon-
sterkerk gereed. Deze laat-gotische
hallenkerk was met een vloeropper
vlak van 4.100 vierkante meter en een
lengte van 102 meter de grootste van
Zeeland (vergelijkbaar met de Sint-
Bavokerk in Haarlem en de Sint-Jans
kathedraal in Den Bosch.
Onachtzaamheid zorgde in 1832 voor
een enorme brand, waarbij de fraaie
kerk werd verwoest. Voor de hand lag
de veronderstelling dat de brand was
te wijten aan het achterlaten van een
open vuurpot door loodgieters. Archi
varis Uil brengt in zijn brochure nieu
we gegevens naar voren. „De organist
Gerrit Overman hield 's-avonds wel
eens feestjes met dames achter het or
gel en met de kaarsen werd niet altijd
zorgvuldig omgegaan. De scherpe te
genstellingen tussen rooms-katholie-
ken en protestanten zorgden voor an
dere geruchten". Hoe dan ook: beslo
ten werd tot bouw van een nieuwe kerk
op de plaats van de oude. De sloop van
de bouwval duurde tot 1834.
Uit de ingezonden plannen koos de
kerkvoogdij het ontwerp van archi
tect P. Huijsers Az uit Breda. Hij
kwam met een koepelkerk (met of
zonder toren) in de gangbare neo-clas-
sicistische stijl. Dat was te duur en
vervolgens schetste Huijsers een
kruiskerk, die hij in 1835 zelf mocht
bouwen. De architect/aannemer raak
te in financiële problemen en werd
failliet verklaard (1836). Er volgde
een langjarige periode waarin niets
gebeurde.
De marineopzichter L. Valk (1838) en
de Middelburgse stadsarchitect G. H.
Grauss (1844) maakten nieuwe ont
werpen. Door ingrijpen van waterstaa
tingenieur A. Caland werden de plan
nen gewijzigd in een zaalkerk 1845). In
1848 kon de Nieuwe Kerk (ten onrech
te gebruiken sommigen de naam Gro
te Kerk) in gebruik worden genomen.
Het kerkgebouw vertoonde al na elf
jaar ernstige gebreken. Om het acous-
tiekprobleem op te lossen, werd de
kansel verplaatst. In 1932 werd het
plafond veranderd. De exploitatielas
ten waren onverminderd hoog. In 1919
probeerde de kerkvoogdij vergeefs de
kerk te laten slopen. Protesten en fi
nanciële steun voorkwamen dit. Aan
het eind van de Tweede Wereldoorlog
was de kerk zwaar beschadigd. Herstel
duurde tot 1947. In 1971 sloot de her
vormde gemeente het gebouw, nadat
al sinds 1965 's winters geen kerkdien
sten meer werden gehouden. Afbraak
dreigde, totdat de stichting Oude
Zeeuwse Kerken zich over het gebouw
ontfermde.
Archivaris Uil mag tevreden zijn over
zijn boekje. Een waardevolle bijdrage
aan de (vele) publicaties over Zierik-
zees verleden. Ook voor de 'gewone
burger' interessant en leesbaar. De
stichting Oude Zeeuwse Kerken ver
koop de brochure, die de simpele titel
'De Nieuwe Kerk te Zierikzee' kreeg,
voor tien gulden. Het gerestaureerde
gebouw moet immers in stand worden
gehouden. De Slavenkas te Zierikzee
verleende financiële steun voor de uit
gave.
M. Antonisse
De gerestaureerde Nieuwe in Zierikzee.
