alchemie en
schilderkunst
PZC/ vrijdagkrant
I
m
ongami
symmetry '88
strada
leewws museum
min grieken
wrt begijn
menken
antieke tegels
van der lee
georg riel
colleman
esprit
pzem
Ipwwe drukte
van leeuwen
veere
kuiperspoort
bibliotheek
balans
hoogerheide
de burght
de jong
etcetera
midavaine
kunstenaars
vleeshal
wandtapijten
société
rie baauw
kunstuitleen
de houck
montparnasse
van der kooij
bellamy 19
katseveer
de twee duiven
prunier
■DAG 8 APRIL 1988
titer in de Middelburgse
leeshal staat een
hoekig bouwsel: een
:n frame losjes behangen
unne lichte stukken
K>1. Een donkerrode band,
lan stof, geeft het bouwsel
llechtigs. Buitenaardse
Lk doorkruist de ruimte.
TV's staan aan
jzijden van de 'tent' hun
JÜbuizen naar binnen
lit. Wat zou daar te zien
Eén zij de van de tent is
gedeeltelijk open; als je het
bouwsel binnen stapt stoot je je
hoofd tegen een spiegeltje dat
aan een touwtje naar beneden
hangt. Het is vol met resten van
een (muzikaal) ritueel: nog meer
spiegeltjes.maarook
bamboe-stokjes"
ritme-instrumenten
schuurpapier bevestigd aan
stokjes, belletjes, alles hangend,
vaak aan door de ruimte
gespannen stukken touw. Bijna
onmiddelijk valt je oog op een
links van de ingang geplaatste
verhoging met daarop een rose
vorm. De Amerikaan Jerry
Hunt, verantwoordelij k voor het
bedenken en maken van de
installatie, noemt de vorm een
'mannequin', niet zozeer
verwijzend naar een vrouw die
kleding showt, maar meer in de
betekenis van 'pop'. Opvallend
is het ontbreken van hoofd en
ledematen.
Als toeschouwer kun ie de
de Keyser (Bellamy 19, Vlissingen te zien tot en met 23 april
muziek en de beelden op de
monitoren beïnvloeden;
gebaren boven de pop start
beeld en geluid, het wrijven over
de 'mannequin' bepaalt wat er te
horen en te zien is. Daarbij heeft
Hunt een vertragingsfactor
ingebouwd: de beïnvloeding
vindt plaats door wat
opeenvolgende bezoekers doen.
Ze zijn zelf hoofd, benen en
armen van de pop... Zoals de
middeleeuwse alchemisten met
ingewikkelde technieken leven
probeerden te scheppen, zo
brengje als argeloze
toeschouwer de vleesklomp als
het ware tot leven en wordt je er
tevens deel van: je hoort en ziet
wat de pop hoort en ziet.De
muziek is soms dreigend, soms
lieflij k, dan weer rustgevend of
stormachtig. Op de monitoren
zweven in een zwarte oneindige
ruimte met lange tussenpozen
vormpjes voorbijeen egyptisch
kruis, een 'gewoon' kruis, een
driehoek, een bol, een één-cellig
dier; ingewikkelde figuren
afgewisseld met eenvoudige. Je
ziet ook patronen van
evenwijdige lijnen, bewegende
handen, erotisch geladen
vormen, woorden...
Wat heeft dat alles te
betekenen? Ik denk dat Hunt in
de eerste plaats een spel speelt
met de mogelijkheden die de
huidige techniek hem bieden.
Het gaat hem niet om iets moois,
eerder om ideeën die, gezien zijn
greep in universele symbolen en
de verwijzing naar de
alchemisten, romantisch én van
deze tijd zijn: de tegenstelling
tussen geavanceerde techniek
en knutselwerk, de frustratie dat
menselijk handelen geen direct
en nog minder controleerbaar
resultaat heeft. Hunt brengt het
fysieke hier en nu samen met een
oud verleden en een niet te
Jerry Hunt (Vleeshal, Middelburg te zien tot en met 1 mei)
peilen toekomst in een
oneindige ruimte. Hij relativeert
en parodieert ook, vooral door
het vermengen van een
plechtige sfeer met enthousiast
knutselwerk. Beeldend in
strikte zin heeft zijn installatie
weinig om het lijf, de muziek -
Hunt componeert die zelf- staat
aan de basis van zijn werk. Maar
wat deze onbevangen Texaan in
de Vleeshal presenteert is een
sympathieke combinatie van de
muzikale erfenis van John Cage,
de speelsheid van Fluxus en de
verfijning van hedendaagse
electronica. Het geheel kan de
verbeelding prikkelen....
Van geheel andere orde is het
werk van Raoul de Keyser
waarop Bellamy 19 ons
trakteert. Hier is een schilder
van het zuiverste water aan het
werk geweest. Tegenstellingen
versmelten in zijn doeken tot
momenten van schijnbare rust.
In de jaren 60 beschilderde hij
met Raveel, Lucassen en Elias
eigenwij s en in herkenbare
figuratie de keldermuren van
kasteel Beervelde (B).
Geleidelijk heeft De Keyser de
sporen van de waargenomen
werkelijkheid vervangen door
vormen die hij op het doek een
eigen leven schenkt. In de
schilderijen gebaseerd op
krijtlijnen, die hij vanaf het
begin van de 70er jaren maakte,
waren visuele indrukken nog
direct terug te lezen. Maar ook
daarginghetomhet werken met
schilderkunstige middelen,
parallel aan het trekken van de
lijnen op een voetbalveld.
De Keyser deelde het vlak van
zijn schilderijen in en verleende
het een ruimtelijkheid zonder
illusie. De beperking van het
onderwerp betekende een
verruiming van het schilderen
zelf. Het opbrengen van de verf
in steeds nieuwe variaties, de
verf een matte of glanzende
aanblik geven, afwisselend dik
en dun schilderen, leidde tot een
oeuvre van grote intensiteit. Die
is op de expositie in Bellamy 19
terug te vinden, maar ook in de
kleine tentoonstelling die de
nieuwe Middelburgse galerie
B asket presenteert.
In al hun soberheid zijn de
werken in zwart-wit en in grijs
uit '80 en '82 net zo boeiend als de
recente kleuriger doeken. Altijd
is De Keyser in staat het
verfoppervlak te laden met een
tastbare spanning. Vooral in
„Gekruiste krijtlijnen met spie"
geeft hij de toeschouwer
aanknopingspunten om het het
onstaan van het schilderij te
duiden. Er is bijvoorbeeld te zien
dat onder het grijs een lichter
bruingrijs schuilt; dat één van de
elementen die de textuur van
het doek beDalen horizontaal
over het vlak getrokken lijnen
zijn, die bijna helemaal
verborgen liggen...
De recente schilderijen zijn
opener. De strengheid van de
donkere kleuren is vervangen
door een lichter gamma. De
vormen daarentegen lijken
vaster, geometrisch te zijn, maar
worden nooit star. Daarvoor is
De Keyser te gevoelig in de weer:
randen en oppervlak van de
vormen zijn genuanceerd. Het
spel van schuivende, kantelende
en „landende" vlakken is
intrigerend, en wordt versterkt
door het geraffineerde niet
zelden meermalen
overschilderen van de vormen.
Het werk bepaalt in Bellamy 19
sterk de ruimte: de voor deze
gelegenheid aangebrachte extra
schouw
verhevigt die indruk.
NICO OUT
X\VX\V"V.V.V.V.V.V.V.V.\V.V.V.V.V.V.\V.V.V.\V.\V.V.V.V.\\V.V^
;.\\\v.\\v.v.v^.v.v.v.\v.v.v.\v.v.\\\v.\v.v.
vXvXvXvX;^^
Ihan Verplanke exposeert tot
1 april in de Goese galerie La
Irada aan de Sint Jacobs-
j-aat. De tentoonstelling, met
s titel 'In vorm' omvat foto's,
lllages en tekeningen. De
_}eningstijden zijn dagelijks
E 11.00 tot 20.00 uur en zon-
van 16.00 tot 20.00 uur.
I het Zeeuws Museum, Abdij
3 in Middelburg, is tot en met
II mei de tentoonstelling 'Aan-
■nsten 1987, een keuze uit...'
zien. De expositie bestaat
K werken waarmee het afge
ven jaar de collectie van het
■euws Museum is aangevuld,
■n van de hoogtepunten is
Bt schilderij 'Jacob hoedt de
Belde van Laban' van Fran-
Bis Ryckhals.
openingstijden zijn dinsdag
t0'! en met vrijdag van 11 tot 17
Br en zaterdag tot en met
Bandag van 13.30 tot 17 uur.
De kunstenaar Gerard van
Kieken toont in de AMRO-ga-
Bie aan de Markt in Oostburg
zij nieuwste werken bestaan-
uit aquarellen met als the-j
Bt Zeeuwsch-Vlaanderen. De
■positie is tot en met eind
Bhl te zien tijdens kantooru-,
BB. van 9.00 tot 17.00 uur.
de veerboot Vlissingen-
■eskens zijn tot eind april te-
Bungen te zien van de beel-
■id kunstenaar Bert Begijn.
tekeningen op de boot zijn
■iteld: 'Les dessins d'une vie
■rmentée' (tekeningen van
turbulent leven).
genomen door een groot aantal
buitenlandse kunstenaars, die
op uitnodiging van de Middel
burgse kunstenaar Ko de Jon
ge, ieder een week de gelegen
heid krijgen een werk te pre
senteren waarin het begrip
symmetrie gestalte krijgt. Tot
en met 20 april presenteert
Sjoerd Paridaen uit België zijn
werk.
De Kloetingse kunstenaar Ge
rard Menken exposeert tot
september in hotel-restaurant
Terminus in Goes. Menken
toont aquarellen met als the
ma Zeeland.
Frans de Muynck sr exposeert
in crêperie Le Heron aan de
Reigerstraat in Middelburg
antieke 17e eeuwse tegels. De
collectie is een gedeelte uit zijn
privéverzameling. De tegels
zijn tot 1 juli dagelijks te be
zichtigen van 10.00 tot 18.00
uur, met uitzondering van zon
dag.
zijn werk. De tentoonstelling is
dagelijks (behalve op maan
dag, maar wel op tweede paas
dag) te zien van 14.00 tot 17.00
uur.
Wilma van der Lee exposeert
vanaf Pasen olieverfschilderij
en in 'Het Vlaemsche Duyn'
aan de Gerard de Moorsweg in
Groede. Zij zal daar de gehele
zomer wisselende schilderijen
ten toon stellen.
De in Amsterdam geboren,
maar sinds 1983 in Goes wo
nende kunstenaar Georg Riel
exposeert tot en met 14 mei
zijn schilderijen in het Mu
seum voor Zuid- en Noord-Be
veland aan de Singelstraat in
Goes. Het museum is van dins
dag tot en met vrijdag geopend
van 10.00 tot 16.00 uur en op za
terdag van 11.00 tot 16.00 uur.
lerie Esprit aan de Graven
straat in Clinge. In Clinge kan
men terecht tot en met 2 mei,
van woensdag tot en met zon
dag tussen 13.30 en 17.30 uur en
op afspraak.
'n :iet Vlissingse café Soif aan
Bellamypark is vanaf za-
■dag de expositie 'De verbe-
■r4' te zien van Eric
rp 'dts. Hij toont tot en met
151 ei zijn werk.
het Zeeuws Museum Na-
"rhistorie in Oostkapelle is
en met 29 mei de expositie-
luwe drukte' te zien. Deze
toonstelling behandelt de
'bieen en reptielen van zee-
^1. aan de hand van onder
■^r tekstpanelen, foto's
^faria, diorama's en een vi-
en diapresentatie. De ope-
Stijden zijn dinsdah tot en
vrijdag van 11 tot 17 uur,
;rdag tot en met maandag
13.30 tot 17 uur.
Hl °Penbare bibliotheek in
■nkenszand is tot en met 25
eeiP expositie van Japan-
Hot 'uwkunst, origami, te zien.
1 getoonde werk is van Han-
Wvan de Sluis uit Lewedorp.
riliv6 Sint. Pieterstraat in Mid-
hpi vindt hei gehele jaar
'8R- !i ?gepr°iect 'Symmetry
■■P'aats. Hieraan wordt deel
In het hoofdkantoor van de
PZEM aan de Poelemdaelesin-
gel in Middelburg exposeert de
Lewedorpse kunstenares Nelly
van Nieuwenhuijzen. Zij toont
aquarellen die het Zeeuwse
landschap tot onderwerp heb
ben. De expositie, tot en met
vrijdag 15 april, is primair be
doeld voor het eigen personeel
en is op werkdagen geopend
van 9.00 tot 15.30 uur.
Kees yan leeuwen exposeert
tot en met 27 april olieverf
schilderijen in de expositie
ruimte van de Kunstuitleen en
Openbare Bibliotheek Zelke
Negen Een in Vlissingen. De ti
tel van zijn tentoonstelling is
'Who's afraid of the coffin'. Dat
is eveneens de titel van de
dichtbundel die Van leeuwen
presenteert. Openingtijden
maandag 13.30 tot 20 uur, dins
dag, woensdag en vrijdag van
10 tot 20 uur, zaterdag van 10
tot 12.30 uur.
De Duitse kunstschilder Hel
mut Lothar Günther (1923)
geeft een overzicht van zijn
werk tussen 1960 en 1988 in Ga
Door naïeve schilderkunst en
het expressionisme wordt het
stijlgebied begrensd waarin de
Belgische kunstschilder Willy
Colleman zich beweegt, zoals
tot en met 15 mei is te zien in de
bouquetterie-galerie 'Minou'
aan de Schuitvlotstraat in
Groede. 'Minou' is dinsdag,
woensdag, vrijdag en zaterdag
geopend van 14.00 tot 17.00 uur
(evenals tweede paasdag).
Bij de Stichting 'De Schotse
Huizen' in Veere is een ten-'
toonstelling te zien van etsen
en tekeningen van Walter Vaes
(1882-1958), onder de titel 'Vee
re en omstreken aan het begin
van de XXe eeuw'. Het mu
seum aan de Kaai is op maan
dag van 13.00 tot 17.00 uur en
van dinsdag tot en met zater
dag van 10.00 tot 17.00 uur ge
opend.
In de vitrines van de Stichting
Beeldenden Kunst in de Mid
delburgse Kuiperspoort is een
expositie ingericht met als the
ma 'Poëzie, Natur Gestal-
tung' De tentoonstelling bevat
sieraden van Tina Gehlene en
originele illustraties uit boek
werk van Albert Verburg. Ope
ningstijden dinsdag tot en met
zaterdag 13.00 - 17.00 uur' don
derdag 19.00 - 21.00 uur.
In de Zeeuwse Bibliotheek aan
de Kousteensedijk in Middel
burg zijn verschillende ten
toonstellingen te zien. Zo kan
men tot 25 april terecht voor
een expositie over 150 jaar
Zeeuwse handwerken en tot 24
april voor een expo over pleeg
kinderen. Tot 2 mei is Cas
Oorthuijs vertegenwoordigd
met een fototentoonstelling
(met onder anderen Hermans
en Reve) en er zijn ook grafi
sche werken van zijn hand te
zien. In de hal van de biblio
theek exposeren tien bij het
Zeeuws Instituut voor Kunst
zinnige Vorming werkzame
kunstenaars onder de titel
'Beeldvorming'.
kan van maandag tot en met
vrijdag in De Vleeshal terecht
van 9.00 tot 12.00 en van 14.00
tot 17.00 uur.
De Noordbevelandse Lydia
Klop-Steendijk exposeert tot
30 april haar expressionisti
sche schilderijen in café-res
taurant 'De Stadsschuur' aan
het Schuttershof in Goes. Haar
onderwerpen hebben veel te
maken met Zeeland, zoals ha
vens, boerderijen, landschap
pen en deltawerken.
Rinus Hoogerheide uit Goes
houdt tot 30 april een expositie
van pastelschilderijen in het
Psychiatrisch Ziekenhuis Zee
land in Kloetinge, met als the
ma 'Langs kusten, poelen en
wegen'. De tentoonstelling is
toegankelijk van maandag tot
en met vrijdag tijdens kantoor
uren.
In het christelijk conferen
tieoord 'De Burght' in Burgh-
Haamstede is de hele maand
april werk te zien van de Bra
bantse kunstenaar Theo Vink,
die zich toelegt op pottenbak
ken, schilderen en etsen. De
openingstijden zijn dagelijks
van 9.00 tot 12.00 uur, van 14.00
tot 17.00 uur en van 19.00 tot
22.00 uur.
Gerrit de Jong, leraar wiskun
de en informatica in Middel
burg, exposeert olieverfschil
derijen in de Ahrend-show-
room aan de President
Rooseveltlaan in Vlissingen.
Hij gaat in zijn werk op een
speelse manier om met het on
eindigheidsbegrip, zoals met
'geknoopte buizen'. De ten
toonstelling is te zien tijdens
kantooruren.
Met de tentoonstelling 'Pieter
d'Hont, beeldhouwer' betrekt
Etcetera een nieuwe zaal in het
Markiezenhofcomplex in Ber
gen op Zoom. In Zaal Zeven is
tot en met 1 mei de expositie te
zien die vorig jaar in Utrecht
werd georganiseerd ter gele
genheid van de zeventigste
verjaardag van de kunstenaar
en die een overzicht geeft van
Zowel in Trouvaille aan de
Axelsestraat als in het Chur-
chill-hotel in Terneuzen is in
april een foto-expositie te zien
van de uit België afkomstige R.
de Jonghe. De confrontatie
tussen mens en natuur is zijn
gegeven. De Trouvaille is op
maandag gesloten en de ande
re dagen geopend tijdens win
keluren.
Jacqueline Midavaine expo
seert tot 15 april luchtfoto's in
'De Stenge' in Heinkenszand
en tot en met 30 april in het Ir J.
W. Topshuis op het werkeiland
Neeltje Jans in de monding
van de Oosterschelde.
In het Zeeuws Kunstenaars
centrum in de Zeeuwse Biblio
theek in Middelburg zijn tot 27
april schilderijen te zien van
Jacques Lemaire, etsen van
Frank Lodeizen, teksten van
Simon Carmiggelt em fotogra
fie van Cas Oorthuys.
Kees van Leeuwen (Zelke Negen Een Vlissingen, tot en met 27 april)
Het werk van Jerry Hunt, die
actief is op het gebied van elec-
tronische muziek en video,
staat tot 1 mei centraal in De
Vleeshal in Middelburg. Men
Schilderijen en tekeningen
van Sander Littel zijn tot en
met 30 april te zien in het
BKR-centrum voor expositie,
kunstuitleen en documentatie,
Balans 17 in Middelburg. Men
kan op woensdag, donderdag
en vrijdag in de Balans terecht
van 12.00 tot 17.00 uur en op za
terdag van 11.00 tot 16.00 uur.
In Museum het Markiezenhof
aan de Steenbergsestraat in
Bergen op Zoom zijn wandta
pijten uit Oudenaarde ten
toongesteld. De Vlaamse zus
terstad heeft dertien historisch
waardevolle tapijten tot 2 mei
in bruikleen gegeven. Er wor
den gedurende deze expositie
ook demonstraties gegeven in
het restaureren en weven van
wandtapijten en wel op de vol
gende data: zaterdag 9, zondag
10, donderdag 14, donderdag
21, zondag 24 en donderdag 28
april en zondag 1 mei. Het mu
seum is dagelijks, behalve op
maandag, geopend van 14.00
tot 17.00 uur.
In het Centrum Nieuwe Mu
ziek in de Kloveniersdoelen in
Middelburg is de Société Gale
rie Den Haag tot en met zater
dag 29 mei te gast met een
groepsexpositie. De expose
rende kunstenaars zijn Cris
Dagradi, Kees Mol, Nella Svil-
lippo, Jack Mondt, Jos Smits,
Bert Boogaard, Dominique
van Osta, Kees Koomen, An-
dré Smits, Hans van der Pen
nen, Ronald van Tienhoven,
Mark Molenaar, Vincent Rijn
bende, Philip Akkerman, Ma
rie Kawazu en Elise Tak. De
tentoonstelling is dagelijks,
behalve op zondag, te bezichti
gen van 14.00 tot 17.00 uur.
De Goese kunstenares Rie
Baauw exposeert tot en met
augustus aquarellen en olie
verfschilderijen in hotel 'Oc-
kenburg' aan de Van Spiegel
straat in Goes. De tentoonstel
ling is van dinsdag tot en met
zaterdag te bezichtigen tijdens
de openingstijden van het ho
tel.
In de expositieruimten van de
Stichting Beeldende Kunst
Zeeland aan de Kuiperspoort
in Middelburg is op de eerste
verdieping van de kunstuit
leen tot en met 7 mei werk te
zien van Inge van der Kooij. Zij
toont haar nieuwste gouaches,
geïnspireerd op het verblijf van
een maand in het plaatsje Mul-
laghglass, omgeven door het
ruige landschap van de Ierse
streek Connamara. De ten
toonstelling is van dinsdag tot
en met zaterdag geopend van
13.00 tot 17.00 uur en boven
dien op donderdagavond van
19.00 tot 21.00 uur.
Willy de Houck uit Waterland
kerkje exposeert tot zondag 8
mei recente olieverf- en acryl-
schilderijen en objecten in de
vitrinegalerie Art-Titude aan
de Singel 14 in Vlissingen. Da
gelijks te bezichtigen door het
raam van de vitrinegalerie.
De Franse kunstenaar Francis
de Lassus Saint-Geniès toont
zijn 'ontwaakte dromen', waar
uit de vrouw naar voren komt
als wezen uit legendarische
mythen, sprookjes, literatuur
en muziek, tot 16 april in Gale
rie Montparnasse aan de Rei
gerstraat in Middelburg. De
expositie omvat aquarellen, li-
thos en tekeningen. Het werk
is van dinsdag tot en met zater
dag te zien tussen 14.00 en
18.00 uur.
In het stadhuis van Terneuzen
aan het Oostelijk Bolwerk kan
men, tijdens kantooruren, tot
en met 7 april terecht om goua-
jches te zien van Inge van der
Kooij.
De vijftigste expositie, sinds de
opening in maart 1981, in Gale
rie Bellamy 19 in Vlissingen
komt op naam van de Belgi
sche schilder Raoul de Keyser
uit Deinze-Astene. De tentoon
stelling van zowel vroeger
werk als meer recente schilde
rijen duurt tot en met zaterdag
23 april. Ter gelegenheid van
deze expositie is een bijzonde
re catalogus uitgebracht. De
galerie aan het Bellamypark is
van dinsdag tot en met vrijdag
geopend van 10.00 tot 12.30 en
van 13.30 tot 17.00 uur en op za
terdag van 13.00 tot 17.00 uur.
De Zeeuwse kunstenares Nelly
van Nieuwenhuijzen (Baar
land, 1944) exposeert haar
weidse landschappen en vazen
met bloemen tot 1 juni in res
taurant 'Katseveer' aan de
Katseveerweg in Wilhelmina-
dorp.
In theater-galerie 'De twee
Duiven' in Groede is een expo-,
sitie te zien van David Marinis-
sen (olieverf, pastel, aquarel,
pentekening, gemengde tech
niek), Theo Jordans (lithogra
fie, potlood en gemengde tech
niek), Marinus van Dijke (foto
grafie) en Teja van Hoften
(keramiek). De tentoonstelling
is te bezichtigen tijdens de
voorstellingen en op afspraak.
Onder de naam Prunier expo
seert Frans Pruimboom uit
Kortgene tot 17 april in de
'Martinushoeve' aan de Spaan-
semolenstraat in Zandvliet
(België). Zijn schilderijen,
gouaches, tekeningen en aqua
rellen zijn daar op zaterdagen
en zondagen (en tweede paas
dag) te zien van 11.00 tot 18.00
uur.
