Kankerverwekker in
ketjap en soeparoma
SMAKELIJK
ETEN
Oisterwijk,
Gemeenten blijven
gegevens geloof
doorgeven aan kerk
'rins Charles
lan dood
mtsnapt
REDDINGSPLANNEN TE DUUR
Gruijters laat
tv-ploeg uit
raadszaal
verwijderen
CONIMEX HAALT FLESSEN TERUG
Oostenrijk blikt
verkrampt terug
ïisselvallig
|3le jaargang no. 60
Tijdag 11 maart 1988
DESIGN BINNEN BEREIK
lotonde
kritiek
vrant in de klas
uernramp
^ulianafonds
Recreatie
DEN HAAG (GPD) Minister Braks (landbouw) heeft geen
geld ter beschikking om de Nederlandse akkerbouwers te
steunen. De akkerbouw, die ook volgens de minister in een
'zeer zorgelijke situatie' verzeild is geraakt, heeft echter wel
degelijk perspectief, zo meent de bewindsman.
frijdagkrant
pagina 9,10,11,13,14 en 15
<L
Toonaangevend in eiken.
enemende bewolking, in de middag
avond af en toe regen. Een vrij
—jichtige tot krachtige westenioind. 's
I wonds een krachtige tot harde wes-
^laoind.
Stenevate 2
Heinkenszand
01106-1482
vrijdagavond
koopavond
PROVINCIAL
Woonwand ontworpen
voor diegene die iets meer
verlangt dan een gewone
kast. Ook in wit, zwart en
eiken.
(Van onze correspondent)
knden De Britse kroon-
|ns Charles is op het nippertje
de dood ontsnapt. Hij be
nd zich bij het Zwitserse win-
Isportoord Klosters in een ge
lschap skiërs, dat door een la-
Sne werd verrast. Het
ptselinge sneeuwgeweld mis-
|te le prins, maar bedolf zijn
fend en begeleider majoor
ligh Lindsay.
|en deze uit de zware sneeuw-
pssa werd bevrijd, bleek hij te
overleden. Een ander lid van
it gezelschap van de prins, Pa-
fjcia Palmer-Tomkinson raakte
lor de lawine gewond en werd
et twee gebroken benen in het
Ikenhuis van Davos opgeno-
en.
bggetuigen hebben gemeld dat
It gezelschap zich buiten de of-
liele pistes bevond, toen het
lama zich voltrok op een dicht
lsneeuwde helling buiten Klos-
fs. Volgens hen was prins Char-
volkomen overstuur en heeft
j huilend meegeholpen om zijn
fend Hugh Lindsay, die jaren-
hg een adjudant van koningin
lisabeth was en onder meer ook
j de persafdeling van Bucking-
lm Palace werkte, uit te gra
in.
PZC
jlet verkeer op rotondes krijgt
1990 voorrang op het ver
leer dat een verkeersplein na-
I ert.
PAGINA 5
I'- Raad van State heeft forse
ritiek op het compromis dat
lissen CDA en WD is gesloten
[rer de Wet Gelijke Behaiide-
W'9-
PAGINA 7
lias 2 van de
la ayenburgh «ifcttvoLÜÉ
j it Middelburg
prgde voor
en verrassing,
|0£r nooit verscheen er in de
1ZC een handgeschreven pa-
jina op ware grootte.
PAGINA 8
Je veiligheidssystemen van de
Ierncentrales in Borssele en
Jodewaard zijn in staat een
jnstig reactorongeluk te be
heersen.
PAGINA 17
fel Koningin Julianafonds
Ieeft donderdag in Zeeland
Ine cheques uitgereikt aan
erenigingen die zich inzetten
loor het welzijn van etnische
[inderheden.
PAGINA 19
Pe eerste recreanten kunnen
leze zomer terecht in het nieu-
Pe recreatiegebied de Binnen
velde bij Bergen op Zoom.
PAGINA 21
Rdio, tv en kunst: 2
junnen- en buitenland: 3, 5
In 7
Ppinie en achtergrond: 4
financiën en economie: 6
Provincie: 17, 19, 21, 22 en
r
Sp°rt: 25 en 27
Geen geld
Braks voor
akkerbouw
Woedende akkerbouwers, die donder
dag het overleg van de kamercommis
sie voor landbouw met de minister bij
woonden, gaven regelmatig blijk van
hun ongenoegen. Behalve de minister
moesten ook enkele parlementariërs
het ontgelden.
Braks verklaarde niets te zien in een
overbruggingskrediet en rentefacili-
LELYSTAD (GPD) - Een tv-ploeg van
Den Haag Vandaag is woensdag door
de politie van Lelystad verwijderd
van de publieke tribune van de ge
meentelijke vergaderzaal. Dit ge
beurde op verzoek van burgemeester
en oud-minister van Volkshuisves
ting Hans Gruijters. De tv-ploeg wil
de hem vragen naar een reactie op de
kritiek die de enquêtecommissie
bouwsubsidies in haar eindrapport
op zijn beleid als minister had geuit.
De openbare vergadering werd onmid-
delijk door Gruijters geschorst, toen
hij de cameraploeg van de NOS zag.
Hij verzocht het team, onder leiding
van journalist Jan Driesen, de zaal te
verlaten. Toen Driesen weigerde,
greep de politie in.
„Een kwalijke zaak", zo omschreef
eindredacteur Ferry Mengele van Den
Haag Vandaag de reactie van Gruij
ters.
teiten voor de akkerbouwers. VVD-
woordvoerder Blauw had enkele voor
stellen in die richting gedaan. Blauws
reddingsplan voor de bedrijfstak, op
basis waarvan de Kamer gisteren dis
cussieerde, is volgens de minister niet
te bekostigen. De WD-er had de kos
ten van het plan op ruim 40 miljeon
gulden becijferd.
Ook een reddingsplan van het Land
bouwschap, kosten 287 miljoen, vond
geen genade in de ogen van de be
windsman. „Ik wens daarover op dit
moment geen nadere uitspraken te
doen, want het cijfer van 287 miljoen is
voor mij nieuw. In de afgelopen ge
sprekken met het Landbouwschap is
dat cijfer niet op tafel gekomen", aldus
Braks.
De minister bleef niets anders over
dan te verwijzen naar bestaande rege
lingen, zoals de bijstandsregeling voor
zelfstandigen. Daar kan een beroep op
worden gedaan als de banken geen
krediet wensen te verstrekken.
De overheid is daarnaast bereid akker
bouwers die een aanvraag indienen
voor financiering uit het borgstellings
fonds een soepele administratieve af
wikkeling te garanderen, zo zei Braks.
„Maar tot nog toe is mij op geen enkele
manier gebleken dat akkerbouwers op
dat fonds een beroep doen".
Braks zei de Kamer toe studie te wil
len verrichten naar de mogelijkheden
van een vut-regeling voor 55-plussers.
Die zou worden gekoppeld aan de
beëindiging van het bedrijf. Bij volle
dige bedrijfsbeëindiging krijgt de
boer 7000 gulden en voor elke hectare
nog eens ruim 550 gulden. Op 28 en 29
maart zal in Brussel een besluit val
len over de vut-regeling in Europees
verband.
DEN HAAG - Boze boeren luidden gisteren op het Binnenhof in Den Haag de noodklok. Zij protesteerden tegen het
landbouwbeleid dat op dat moment in de kamer aan de orde was.
DEN HAAG (GPD) - De Keurings
dienst van waren heeft in een aantal
sojasauzen en soeparoma's dichloor-
propanol (een kankerverwekkende
stof) aangetroffen. Het gaat om enkele
milligrammen per liter. Het onder
zoek is nog niet afgerond, maar op
verzoek van de keuringsdienst heeft
de fabrikant Conimex in Baarn giste
ren ijlings al zijn flessen zoete ketjap
uit de markt genomen. Een maand ge
leden was dat al gebeurd met zoute
ketjap.
De keuringsdiensten zullen nauwge
zet controleren dat er geen fles meer in
de winkels terecht komt. Het gaat om
vele duizenden flessen zoete ketjap
(manis), die voor februari 1988 zijn ge
maakt. Van de zoute variant, ketjap
asin, is de produktie inmiddels ge
staakt.
Konsumenten Kontakt wil dat de
rijkskeuringsdienst zo spoedig moge-
De drie Oostduitsers die op spectaculaire wijze naar het Westen vluchtten, genieten van hun eerste sigaret na hun
avontuur.
WEST-BERLIJN (DPA/REUTER) - Drie Oostduitsers zijn
in de nacht van woensdag op donderdag in een zeven tons
vrachtwagen naar West-Berlijn gevlucht. Zij zijn onge
deerd. Volgens de politie van West-Berlijn hebben grens
wachten van de DDR niet op hen geschoten.
De drie (tussen 27 en 37 jaar) vluchtten over de Glienicker-
brug van Potsdam naar West-Berlijn. De drie ramden met
de vrachtwagen de Glienickerbrug-versperringen en wa
ren zo snel dat ze de Oostduitse grenswachten verrasten.
De brug wordt vaak gebruikt voor het ruilen van gevange
nen tussen oost en west.
De Glienicker-brug is voor het normale verkeer gesloten.
Slechts in Oost-Berlijn gestationeerde diplomaten en mili
tair personeel van de vier Geallieerden uit de Tweede We
reldoorlog (de Sovjetunie, Frankrijk, Groot-Brittannië en
de Verenigde Staten) kunnen er gebruik van maken.
(Advertentie)
Meubelfabriek Oisterwijk biedt u een ruime keus aan
eethoeken. Traditioneel èn modern van lijn. Kom nu
naar een van onze toonzalen en kies een eethoek
waaraan het altijd plezierig tafelen is. Of bel voor de
gratis katalogus 04242-19012.
Bergen op Zoom, Zuidoostsingel 43.01640-65641.
DEN HAAG (GPD) Gemeenten
blijven ongevraagd gegevens over
kerklidmaatschap van burgers
doorgeven aan de kerken. De VVD
heeft zijn standpunt veranderd, zo
dat er nu een meerderheid in de Ka
mer is voor het voorstel van minis
ter Van Dijk van binnenlandse za
ken. Eerder vond een meerderheid
dat de kerken de ledenadministra
tie zelf moeten bijhouden.
Dat bleek donderdagmiddag in de
Kamer bij de behandeling van het
voorstel van Van Dijk over de Ge
meentelijke Bevolkingsadministra
tie (GBA). De VVD is het nu eens
met het standpunt van het CDA. Na
de automatisering van die admini
stratie moeten burgers nu zelf naar
de gemeente stappen, als ze hun ge
loofsovertuiging niet meer geregi
streerd willen zien. Die automatise
ring zou per 1 januari 1989 moeten
worden ingevoerd, maar dat is geen
haalbare kaart, volgens de minster.
Eind vorig j aar had de Kamer in een
motie van Kohnstamm (D66) uitge
sproken dat aan burgers uitdrukke
lijk moet worden gevraagd of hun
godsdienstige overtuiging in het be
stand mag worden vermeld. Het
CDA stemde tegen die motie, mede
omdat de kerken niet in staat zou
den zijn zelf de ledenadministratie
bij te houden. Bovendien vrezen de
christen-democraten een terug
gang in het aantal geregistreerde
gelovigen als het bestand wordt bij
gewerkt.
Nu krijgt iedereen slechts schrifte
lijk bericht dat zo'n registratie be
staat. Ze kunnen dan zelf naar de
gemeente stappen. Die is dan ver
plicht de gegevens te veranderen of
uit het bestand te schrappen.
De ommezwaai van de VVD bete
kent dat de gemeenten de ledenbe
standen van de kerken blijven bij
houden. De liberaal Wiebenga pleit
ervoor, dat mensen via een gratis
antwoordkaart aangeven welke ge
gevens ze in het bestand willen la
ten registreren. Daarvoor is echter
geen meerderheid in de Kamer, zo
bleek gsiteren.
Woordvoerder De Visser van de
PvdA noemde het een kwalijke
zaak, dat mensen niet wordt ge
vraagd naar hun registratie-wen
sen.
De gegevens uit de adminstratie
van de gemeenten gaan ook naar
andere overheidsorganen zoals de
belastingdienst.
lijk een lijst openbaar maakt, waarin
alle schadelijke produkten met merk
naam worden genoemd.
De ketjap kwam begin dit jaar in op
spraak door een artikel in een Duits
consumentenblad, waarin voor het
eerst de aanwezigheid van de kanker-
verwerkende stof dep in sojasauzen
werd gemeld. Uit het onderzoek bleek
dat de zoute ketjap asin van Conimex
deze schadelijke stof bevatte. Volgens
de keuringsdienst ontstaat de gevaar
lijke stof tijdens het produktieproces.
Dep is zo gevaarlijk dat geen enkele
dosis in levensmiddelen aanvaard
baar is.
YTandaag begint in Oos-
V tenrijk de herdenking
van de dramatische gebeur
tenis die de geschiedenis is
ingegaan als 'Der Anschluss'
bij nazi-Duitsland in maart 1938, nu
vijftig jaar geleden. Het zal in veel op
zichten een verkrampte herdenking
worden. Want over alle plechtigheden
heen hangt de slagschaduw bondspre
sident Kurt Waldheims oorlogsverle
den. Pas in het laatste stadium van de
voorbereiding is een herdenkingsrede
van Waldheim in het Oostenrijkse par
lement van het programma geschrapt.
Wèl heeft de president gisteravond
de bevolking toegesproken via de tele
visie: een optreden vanuit het door
hemzelf gecreëerde isolement. Deze
halfslachtigheid typeert beter dan wat
ook de sfeer, waarin Oostenrijk anno
1988 terugkijkt naar de geestelijk lang
verdrongen en nog op geen stukken na
verwerkte uitlevering van het land aan
Hitiers Derde Rijk. De herdenking is -
zoals de huidige kanselier Frans Vra-
nitzky het gisteren in een interview
nog eens omschreef - 'bedoeld om les
sen te trekken uit het verleden'. Les
sen dus uit de manier waarop Oosten
rijk zich een halve eeuw geleden zon
der verzet en met gejuich door de
Duitse troepen liet annexeren. En
daarbij mag de bevolking zich volgens
Vranitsky niet laten afleiden door de
controverse over en de emoties rond
om Waldheim. Alle Oostenrijkers, en
vooral de jongeren, moeten tot het be
sef komen dat zij verplicht zijn eraan
mee te helpen dat de gebeurtenissen
uit 1938 zich nooit meer herhalen.
Maar dat klinkt als veel vromer
dan de werkelijkheid is. Want
veel Oostenrijkers hebben onbe
schrijflijk grote moeite met alles wat is
voorafgegaan aan en gevolgd op de
'Anschluss', doodeenvoudig omdat ze
de vraag naar het waarom altijd uit de
weg zijn gegaan. Eigenlijk heeft Oos
tenrijk er na het einde van de Tweede
Wereldoorlog veertig jaar lang het
zwijgen toe gedaan. Het land likte in
strikte neutraliteit zijn wonden. De ge
wezen nazi's zijn zonder problemen op
genomen in de politieke partijen van
vandaag. Oostenrijk bouwde zich een
nieuw bestaan op zonder openlijk en
nadrukkelijk afstand te nemen van
het bruine verleden. Lang heeft het ge
duurd voordat de beslissing viel over
een in verhouding minuscuul bedrag
aan schadeloosstelling dat werd uitge
trokken voor nabestaanden van de
65.000 Oostenrijkse joden die in de
concentratiekampen het leven lieten.
In de Alpenrepubliek hielden velen
het er gemakshalve maar op dat zij
land uitsluitend slachtoffer was van
nazi-Duitsland. Geheugenverlies
diende bij die opvatting vaak als alibi.
De Oostenrijker deed in de jaren na de
'Anschluss' zijn plicht. Wat was daar
aan fout? Het is dan ook niet zo
vreemd dat veel ouderen zich na zo'n
lange kritiekloze periode spiegelen
aan de figuur van hun bondspresident
Kurt Waldheim. En het is evenmin bij
zonder dat de omslag in denken over
dat verleden zo langzaam op gang
komt en zoveel weerstand te overwin
nen heeft. De herinneringen aan alles
van destijds en de beoordeling achter
af zijn doorgaans bron van een diepe
tweespalt.
Toch begint Oostenrijk aan een her
denking van de 'Anschluss'en het
weet dat de halve wereld toekijkt.
Waldheim is in de komende dagen heel
wat minder prominent dan hijzelf had
gewild, maar hij speelt in het bewust
wordingsproces toch een eigenaardige
rol. Gerhard Roth, een Oostenrijkse
schrijver die de maatschappelijke ver
houdingen in zijn land nogal eens
scherp heeft geanalyseerd, maakte on
langs de volgende vergelijking: „Het is
alsof we in 1938 de ramp van Tsjerno-
byl hebben gehad. Het stof is gaan lig
gen en langzaam waren we vergeten
dat het radio-actief was. Waldheim
fungeerde als een geigerteller, waar
mee we de kracht van de straling kon
den meten. En nu moeten we een ma
nier verzinnen om af te komen van het
nucleair afval dat we hebben ont
dekt". Hoe moeilijk het voor veel Oos
tenrijkers ook is om met zelfkritiek om
te kijken naar de gebeurtenissen van
maart 1938, - er is de laatste tijd in ie
der geval een begin mee gemaakt.
Vooral onder de jeugd stijgt de belang
stelling voor de oorzaken en de achter
gronden van de 'Anschluss'. Er worden
meer filmvoorstellingen, exposities,
manifestaties, boeken en toneelstuk
ken gewij d aan de rol van Oostenrijk in
de Tweede Wereldoorlog dan ooit eer
der is gebeurd. Dat vergt grote zelf
overwinning. Maar de Oostenrijkers
hebben het ook nog niet eerder meege
maakt dat er bij dat alles zo scherp op
hen werd gelet. En dat dwingt kenne
lijk tot kiezen.
vdM
AMSTERDAM (ANP) - Kurt Linder
wordt de nieuwe hoofdtrainer van
Ajax. De 54-jarige Westduitser teken
de donderdag een contract voor één
jaar, dat ingaat aan het begin van het
nieuwe seizoen. Linder, die in Bern
een fysio-therapie praktijk heeft, was
tot begin dit jaar actief als trainer van
Jong Zwitserland. Daarvoor was hij
in dienst van Young Boys.
Linder is reeds eerder in Nederlana
werkzaam geweest: In het seizoen 81-
82 bij Ajax en van 68-72 bij PSV. Met
ingang van 2 april gaat hij zich bij de
Amsterdamse club orienteren. Spitz
Kohn fungeert het komend seizoen als
assistent van Linder.
Naast Linder heeft Ajax eveneens
Louis van Gaal aangetrokken, die sa
men met Barry Hulshoff, de techni
sche leiding over het tweede elftal en.
de A-junioren krijgt. Voorts tekenden
John van 't Schip en Brian Roy giste
ren een contract dat hen voor drie jaar
aan Ajax bindt.
(Zie ook pagina 25)
