Ministerie justitie
moet kleiner en beter
La Cicciolina bedreigt
de Belgische zeden
Kou kan vreugde over vertrek
Sovjet-raketten niet drukken
Minderwaardigheden
PZC/ °P'n'e en achtergrond
denkwijzer
Video bestudeerd
Opvoeders
Teveel treinen met ra-
7 ketten zijn de laatste
jaren deze kant op gekomen.
Het is een goed teken dat er nu
eens een vertrekt". Woorden
van Ursula Groszer van de
Oostduitse communistische
partij uitgesproken in een
koud Bischofswerda, vlakbij
Dresden.
Getuige
Dolblij
Zelfwaardering
Brainstormen
Arbeidsplaatsen weg
VRIJDAG 26 FEBRUARI 1988
(Van onze correspondent
Hans de Bruijn
in Brussel)
Wat in Italië mag, mag nog niet in
België. En zeker niet in Brus
sel. Een blote borst, dat gaat nog.
Maar hoogstandjes die de Belgische
zinnen nog meer prikkelen kunnen
niet door de beugel. Ilona Staller is
gewaarschuwd. 'La Cicciolina', zo
als Staller in Italië wordt genoemd,
is wereldwijd bekend sinds zij zich
letterlijk met lichaam en ziel in de
Italiaanse verkiezingsstrijd wierp
en voor de radicale partij een zetel
in het parlement won.
Staller, wier handelscmerk het te pas
en te onpas ontbloten van haar bor
sten is, komt vandaag naar België.
Niet zozeer op een politieke toernee,
maar als een sexy showgirl. Per slot
van rekening is dat (en pornoster)
haar echte beroep. Op beide dagen
treedt zij op in de Brusselse club Ca
nal Street. Telkens 600 Belgen be
taalden 105 gulden voor de al weken
uitverkochte shows met diner. Maar
de Brusselse justitie weet met dit ge
beuren niet goed raad.
België is een preutse natie. In sex-
flims wordt hevig gesneden, prostitu
tie is officieel nog verboden, bloot
mag alleen in besloten clubs. En wat
La Cicciolina doet gaat ook al verder
dan in België gebruikelijk en geoor
loofd is. Het parket heeft daarom de
gerechtelijke politie de opdracht ge
geven Staller (38) waar ze ook gaat op
de voet te volgen. De agenten moe
ten haar onmiddellijk arresteren zo
dra zij de 'goede zeden' aantast.
In België geniet zij niet van parle
mentaire onschendbaarheid, die
haar in haar thuisland Italië zoveel
vrijheid geeft om zich te ontbloten.
Daar leidde dat nooit tot problemen
maar, zoals gezegd, Italië is België
niet.
Voor La Cicciolina overigens een
geboren Hongaarse is België het
tweede land waar zij buiten Italië op
treedt. Eerder was Spanje aan de
beurt. In Brussel zal zij verschijnen
voor de tv en een kostuum overhan
digen aan Jeanneke Pis de vrou
welijke tegenhangster van Manneke.
Politiemensen hebben echter een vi
deo-opname van haar eerdere optre
dens 'bestudeerd' en hebben vastge
steld dat zij niet schroomt over Bel
gische schreven te gaan. Hard optre
den is dan ook absoluut noodzake
lijk. Hoe huiverig de Brusselse justi
tie tegenover al te vrijmoedige sex
staat, is de laatste weken al meer ge
bleken. De Belgische kijker ver
keert in de al dan niet gelukkige
omstandigheid dat hij achttien tv-
zenders kan ontvangen uit alle
buurlanden.
Nu worden de laatste maanden op di
verse van die zenders sexy program
ma's uitgezonden van het type van
Veronica's Pin Up Club. Een stiptea-
se, sex-adviezen, brieven van kijkers,
gesprekjes met bekende artiesten
over sex, straatinterviewjes en frag
mentjes uit sexfilms. Op de Franse
zender Antenne 2 heet dat 'Sexy Fol
lies' en 'Des Sourires et des hommes',
op France 1 'Super Sexy', op RTL
'Charmes' en 'Series Rose'. En dus
Pin Up Club. Niet altijd even smaak
vol, maar het gaat nooit over de
schreef en porno is het zeker niet.
Elke Belg kan al die buitenlandse
programma's maandelijks via de ka
bel op zijn scherm ontvangen. De jus
titie kan daar weinig tegen doen.
Maar wanneer het wel kan aarzelt de
Brusselse Hermandad niet. Toen de
franstalige Belgische omroep RTBF
onlangs een uitzending aan al die
programma's wijdde, werd ingegre
pen.
RTBF deed dat in een programma
over juridische kwesties, 'In naam
van de wet' geheten. Het ging over de
zedenwetgeving en er zaten wat frag
menten in uit de hierboven beschre
ven programma's. Dat ging toch te
ver. Het parket startte een heus on
derzoek tegen de RTBF. De band
van het programma werd in beslag
genomen. Een nationaal beleid zit
hier niet achter, want wat in Brussel
verboden is mag elders wel en ander
som. Maar wat iedereen al gezien had
nog eens uitzenden, dat mag volgens
officier van justitie Francois Poel
man niet. Het onderzoek loopt nog.
Diezelfde Poelman heeft nu de actie
tegen La Cicciolina bevolen. Maar hij
zal het nog druk krijgen, want Staller
heeft in België een navolgster gekre
gen in de jeugdige restauranthoud
ster Christine Delvoye. Zij wil ook de
politiek in, gebruikmakend van haar
twee sterke punten. Nu is Christine
D., zoals zij zich noemt, geen gewone
horeca-vrouw. In haar restaurant
'Bruxelles Boum Boum' loopt het
vrouwelijke personeel met ontbloot
bovenlijf rond.
Christine (28) wil in 1989 lid worden
van het Europees Parlement. Zij
heeft al contact gezocht met enkele
Waalse partijen, maar welke zegt zij
niet, evenmin als het resultaat. Een
programma heeft zij ook nog niet.
Wel wil zij pleiten tegen verouderde
seksuele normen en gaat zij geld in
zamelen voor een anti-AIDS-cam-
pagne.
Door René Diekstra)
Als kind en als tiener voelde ik
mealtijdminder danmijnleef-
üjdgenoten. Ik was lelijk, klein, een
schlemielig lichaam dat er met spor
ten en bij de meisjes niks van terecht
bracht. Ik zat heel vaak gierend van
jaloezie, maar ook met stil verdriet in
de bioscoop te kijken naar al die
stoere filmbinken. Ik voelde me dan
door de schepping verschrikkelijk
onrechtvaardig behandeld. Zelfs
toen mijn eigen films een succes wer
den bleef dat gevoel van muider-
waardigheid van binnen toch zitten.
Ik ben dus zelden echt gelukkig".
Aan het woord is Woody Allen - be
roemd, rijk, partner van de mooie en
al even succesvolle Mia Farro - in een
openhartig interview in het blad Fi
garo Magazine. Het lijkt maar moei
lijk te geloven dat iemand in zijn si
tuatie gebukt kan gaan onder min
derwaar dgheidsgevoelens. Toch
kan dat heel goed. Uit een onderzoek
onder 100 succesvolle managers en
wetenschappers bleek dat bijna een
derde van hen diep weggeborgen het
idee heeft dat ze bedriegers zijn.
Bedriegers in de zin van personen
die op de een of andere manier, welke
weten ze vaak zelf niet, de buitenwe
reld een rad voor ogen hebben weten
te draaien en daardoor maatschap
pelijk veel verder zijn gekomen dan
ze op grond van hun talenten of ca
paciteiten wel verdienen. Een van de
managers zei het zo: „Altijd is er op
de achtergrond de angst dat op een
dag de wereld, de andere mensen,
wakker zullen worden en zullen zien
wat ik werkelijk waard ben en me
dan meteen zullen wegjagen, me zul
len afdanken".
Het opvallende is dat, net als Woody
Allen, de meeste van deze 'bedrie
gers' dat idee hadden zolang ze het
zich konden herinneren. In elk geval
al sinds hun puberteit. Het is inder
daad zo dat het beeld dat wij van on
szelf hebben vaak sterk is bepaald
door ervaringen in onze vroege kin
dertijd en in het begin van de puber
teit.
Heel jonge kinderen hebben nog
geen duidelijk beeld van zichzelf. Ze
kunnen zich wel slecht, schuldig of
juist heel goed over zichzelf voelen,
maar die gevoelens wisselen snel en
worden vooral bepaald door hoe be
langrijke volwassenen, vooral ou
ders, tegenover hen staan op een be
paald moment. Straf of een uitbran
der, vooral als het gepaard gaat met
het terugtrekken van genegenheid
door de ouder, kan een jong kind tij
delijk onlust doen voelen. Maar vijf
minuten later, als de aandacht door
iets spannends wordt getrokken, is
dat gevoel alweer verdwenen. Pas
geleidelijkaan ontwikkelt het kind
een min of meer samenhangend
beeld van zichzelf, een beeld dat aan
vankelijk vooral de spiegel is van
wat anderen ervan vinden.
En daar zit 'm ook de kneep. Heel
grof gezegd kunnen opvoeders te
genover hun kinderen twee houdin
gen innemen, die elk heel verschil
lende gevolgen kunnen hebben. De
ene houding is die waarbij de ouder
bepaald gedrag of bepaalde neigin
gen van het kind duidelijk goed- of
afkeurt zonder daarbij het kind het
gevoel te geven dat het als persoon
tje, mensje wordt afgewezen. Bij
slecht gedrag gaat de ouderlijke lief
deskraan dus niet meteen dicht. Het
(Van onze correspondent
Hans Hoogendijk
om Bonn
Een uur later vertrok de eerste trein:
34 wagons met 25 raketlanceerwagens
en een nog onbekend aantal raketten.
Terwijl uit het koper van de Russische
militaire kapel een afscheidsfanfare
dreunde, trok een Russische lokomo-
tief de trein, terwijl een Oostduitse loc
duwde.
Het was bijna symbolisch, want Mos
kou plaatste deze SS-12 raketten on
geveer vier jaar geleden als antwoord
op de stationering van de eerste Ame
rikaanse kruisraketten in West-Euro
pa. Oost-Berlijn heeft steeds moeite
gehad met dit besluit en de Oostduitse
staats- en partijleider Erich Honnec-
ker beloofde begin dit jaar al dat deze
wapens weg zouden gaan zelfs voordat
het akkoord over de middellange af
standswapens tussen Moskou en Was
hington was geratificeerd.
Ongeveer 1500 inwoners van Bischofs
werda waren er getuige van. Enkele
gaven toe nog nooit zoveel Russische
militairen te hebben gezien, terwijl er
in hun buurt toch vele duizenden zijn
gelegerd. De meesten wisten tot don
derdag niet eens dat hun stad basis
was geweest voor nucleaire raketten.
De vreugde aan beide zijden was desal
niettemin oprecht. De Oostduitsers
waren blij dat dit duivels tuig. zoals
Erich Honnecker de kernwapens
noemt, verdween en de Russische sol
daten waren opgetogen omdat ze na
vier jaar DDR weer terug konden gaan
naar hun vaderland.
Natuurlijk werden er grote woorden
gesproken over deze aftocht. Even
vanzelfsprekend werd het eigen initia
tief in alle toonaarden geprezen en het ij
Westen opgeroepen ook in actie te ko- I
men.
De deels vrijwillig toegestroomde in-
woners waren meer onder de indruk
van de trein met zijn dodelijke lading
dan van deze propagandistische kre
ten. De Russische commandant van
de raketteneenheid Vladimir Jan-
kowski, liet een raketdrager van zijn
beschermende omhulsel ontdoen en
iedereen mocht zich er van overtuigen
dat het om echte lanceerwagens ging.
Over de raketten en hun nucleaire la
ding was hij wat vager. „Maar", zo ver
zekerde hij, „voor 29 februari is er niet
een raket van dit type meer in de
DDR".
Terwijl de Russische en Oostduitse
militaire kapellen er flink wat koper
tegenaan gooiden, ontstond er een
buitengewoon vrolij ke bij na opgeluch
te stemming. Voor de Oostduitsers
was het een openbaring mee te kunnen
luisteren naar de vele gesprekken die
de toegestroomde westerse journalis
ten met Russische soldaten voerden.
Zo'n openheid hadden ze in de vier j aar
dat de Russische rakettroepen bij hun
stad gelegerd waren nog nooit meege
maakt.
De Russische soldaten maakten van
hun hart beslist geen moordkuil. In elk
gesprek werd duidelijk dat ze dolblij
waren weg te kunnen. Menig achter
blijvende Rüs had het zichtbaar moei
lijk toen de eerste 150 gelukkigen in de
speciale wagons stapten. De Russi
sche dirigent liet tijdens het vertrek
een duidelijk niet op het programma
staande afscheidsfanfare blazen en en
kele honderden inwoners van Bi
schofswerda keken of de lange trein
met de Russische loc voor en de Oost
duitse achter wel echt achter de hori
zon verdween.
Een van hen zei: „Ik weet niet of hij nu
naar het Oosten of naar het Westen
rijdt, maar het belangrijkste is dat die
dingen weg zijn". Weg is naar de Sov
jet-Unie, waar de raketten zullen wor
den vernietigd en de lanceerwagens
worden omgebouwd voor een civiel
doel.
kind ontwikkelt op die manier i
fundamenteel gevoel van vertri
wen of veiligheid bij zijn opvoeé
en later ook bij andere mensen:
ik faal, dan nóg kan ik bij hen
recht".
Op die manier krijgt het de gelegt
heid om zonder al te veel angst o
de schaduwkant, de minder gunst
kanten van de eigen persoonlijkht
te onderzoeken en is daardoor ooi
een betere positie ze te verander
Bovendien ontstaat daardoor
lerantie voor de eigenaardighei
van anderen. De kern van deze hi
ding kunnen we omschrijven m
een mens die zich slecht gedraag,
daarom nog geen slecht mens ent
mens die zich goed gedraagt is do
om nog niet (een in alle opzicht
goed mens.
De andere opvoedershouding,
helaas veel vaker voorkomt, is en
waarin het gedrag, de eigenaan
heden of het uiterlijk van het kind
palend is voor de liefde of geneg
heid die het ontvangt. Het kind kt
met een heel slecht rapport thuis
de ouder roept ontsteld: „Hoe kui
me zoiets aandoen, je snapt toch
ker wel dat ik zwaar teleurgesl
ben in mijn eigen kind".
Zulke kinderen groeien op met
idee dat watje als mens waard b
bepaald wordt door watje prestt
of afhangt van wat anderen vai I
vinden. Helaas zijn het niet all 1
ouders, maar de samenleving in P
algemeen die zo'n houding van 'bi i
selijke waarde op voorwaart I
sterk benadrukt. Daarom zijn er L
veel volwassenen die ervan o:
tuigd zijn dat anderen hen all 1
maar accepteren, hen mogen, al
geen fouten maken, niet stottere i
zenuwachtig zijn, als ze prestatie h
veren. Kortom, als ze goed en cov.
tent zijn. r
Zulke mensen zijn altijd gespan
over hoe ze 'het doen', hoe ze over
men. Zelfs als ze het ene moment r
ces hebben blijven ze zich zorgen r
ken of dat succes wel blijft en ofzi I
een bepaald moment toch niet zu 1
falen en daarmee alles verlie
Schadelijk is vooral dat jongerer I
volwassenen, die met dit idee >g
zichzelf opgroeien, juist daar d
sterk geneigd zijn zich te concen j
ren op de ontwikkeling van een er
iets waar ze goed in zijn of talent I
lijken te hebben. Of dat nu werM
studeren, sporten, hun uiterlijm
zelfs hun huwelijk is. M
Het hele gebouw van hun zelfwi
dering rust als het ware op dat
punt waarop ze al hun aandach
energie richten. Gaat er op dat j
op een bepaald moment iets fout,
dondert ook heel hun gevoel van
respect in elkaar. Zoals een man,
buiten zijn schuld om werkloos
geworden mij ooit eens zei: „Ik
andere mensen niet meer goed or,
ogen te komen. Nu ik mijn werk
meer heb voel ik me niks meer er
feit dat het mijn schuld niet wc I
nauwelijks een troost".
Hetzelfde overkomt mensen die
hele gevoel van zelfrespect heb
opgehangen aan een relatie of
hun rol als ouder. Loopt de relati
de klippen of worden ze als o\
aan de kant gezet door hun kind,
voelen ze zich reddeloos min
waardig. Ze vergelijken zich mei
dere mensen, wiens relatie of gez
werk wel goed lopen, en vragen
dan vaak wanhopig af waarom
die mensen wel lukt en hen nie
stilte geven ze zichzelf dan mei
het antwoord dat er men hen iets
damenteels mis moet zijn, dat ze.
net zulke goede of volwaardige i
sen zijn als de rest van de mens)
Bij jongeren zien we vaak hetzi
minderwaardige idee over zici
vanwege het feit dat ze zich lelijk
den of een lichamelijke hand
hebben.
Mensen met minderwaardigheid
dachten gaan zich daar vaak
naar gedragen. Ze durven mh
ondernemen minder, trekken
sneller terug als dingen moeilijk
den, en worden daardoor werk
minder aantrekkelijke personen
ze zouden kunnen zijn. Veel me,
denken dat ze het minder goed
in het leven omdat ze minderwaa
zijn en daardoor doen ze het i
ook minder goed en voelen ze
minder gelukkig.
Er is een Japans verhaal dal
prachtig laat zien. Een samot
zo'n trotse ridder, bezocht op een
een oude wijze Zen-meester. De
der was heel beroemd, maar toe
de wijze man zag met zijn innenn
gezicht, zijn stralende ogen, zijn
pathie voor alle levende dingc
alle mensen die om zijn raad
men, voelde hij zich plotseling
derwaardig. Hij vroeg aan de /M
ter: „Waarom voel ik me mh
waardig? Een ogenblik gele
voordat ik hier kwam, voelde ii
nog prima. Maar zo gauw ik u za
gon ik me minder te voelen. Zo h -g
me nog nooit gevoeld. Ik heb de )p
vele malen onder ogen gezien, r®
ik was nooit bang. Waarom nu a
De oude man zei: „Wacht. Wan
vanavond iedereen weg is zal ik\
woorden". De hele dag kwame
mensen de meester raadplegen
ridder begon zich steeds mi
waardiger te voelen. Toen er (I
de avond niemand meer was, ij
hij: „Nou, geeft u mij nu het
woord"? De oude man zei: „Kon\
naar de tuin". Het was volle ma>
het licht ervan scheen op de bonfi
de tuin. De wijze zei: „Kijk naam
twee bomen hier. Die ene grote
kleine ernaast, die nu in volle
sem staat. Beide staan ze al ji
naast elkaar in mijn tuin, e7i|
heeft nooit problemen gegevei
kleine boom heeft nooit tegen deI
te gezegd: „Waarom voel ik me
derwaardig naast jou? Deze bo
klein en die andere is groot. Wa
heb ik nooit iets over minden
digheid gehoord"? De ridder
zonk in gedachten en zei toen:
dat ze zich niet met elkaar ver
ken". Waarop de oude man
woordde: „U kent dus het antw
Ook kleine bomen bloeien pra
als ze zich niet met andere ver
ken.
er
(Van onze verslaggever
Bart Jochems)
Kleiner en beter. Dat zijn de tover
woorden waarmee de ambtena
ren van het ministerie van justitie al
enkele maanden worstelen. Het de
partement van Korthals Altes, dat
zich in vergelijking met andere de
partementen al 'slank' mag noemen,
moet vóór 1990 personeel inleveren
om het predikaat 'rank' te verdienen.
„Je kunt voor zo'n afslanking botweg
de kaasschaaf hanteren, maar dan
weetje absoluut niet watje boven het
hoofd hangt. De operatie die op het de
partement is doorgevoerd, gaf meer
zicht op de eindresultaten. Het pretti
ge gevoel blijft hangen dat je zelf de
knelpunten in de organisatie hebt
kunnen aangeven", zo omschrijft een
ambtenaar van het ministerie zijn te
vredenheid.
Naast de door het regeerakkoord ver
ordonneerde afslanking werd een
tweede doelstelling voor het onder
zoek bedacht; de organisatie moest
niet alleen kleiner, maar ook beter.
Het organisatiebureau McKinsey le
verde een plan de campagne en in no
vember 1986 werden talloze gesprek
ken gevoerd binnen en buiten het de
partement. Begin maart 1987 startte
het hoofdonderzoek, dat de naam
'Rechtdoor' meekreeg.
Voor een efficiënt verloop van het on
derzoek werd het ministerie opgedeeld
in kleine eenheden, 43 in getal. In pe
rioden van 6 weken werden de werk
zaamheden van elke eenheid exact in
kaart gebracht aan de hand van een
immense hoeveelheid formulieren.
De ambtenaren hielden hun werk
zaamheden van dag tot dag bij. „Hier
en daar gingen de wenkbrauwen wel
eens omhoog bij de aanblik van al dat
papierwerk". De 'eenheidsmanager'
verzamelde de paperassen en bereken
de wat elke ambtenaar het departe
ment kostte. Op grond daarvan deed
de manager besparingsvoorstellen. De
resultaten kwamen in een samenvat
ting bij de stuurgroep terecht, die de
uiteindelijke plannen uitbroedde.
„Alle ambtenaren hebben er aan mee
gewerkt. Regelmatig vonden 'brain
storm-sessies' plaats. De honderden
ideeën voor een efficiëntere werkwij
ze kregen het stempel A, B of C. In de
A-categorie alleen de ideeën die zo
snel mogelijk dienden te worden uit
gevoerd. De C-lijst omvatte plannen
die niet uitvoerbaar werden bevon
den; die verdween in de prullenbak"
Zo werd het hele departement doorge
licht. De ruim zestig sleutelfiguren ir
het onderzoek kregen voor hun in
spanningen een douceurtje. Vel€
maanden leverden zij, vaak onbetaald
overwerk en het ministerie zocht er
vond een manier om ze daarvoor te be
ionen.
Artikel 79 van het Rijksambtenaren
reglement voorziet in een gratificatif
voor 'bijzonder loffelijke dienstver
richtingen'. Naar gelang hun betrok
Sovjeimilitairen met Oostduitse kinderen op hun arm, kort voor hun vertrek vanuit Bischofswerda.
kenheid bij het onderzoek ontvinger
de sleutelfiguren zeven- of tienduizenc
gulden bruto. Om tot een netto-bedra|
te komen moet van dat bedrag 40 tol
80 procent (naar gelang het salaris var
de onderscheiden ambtenaren) wor
den afgetrokken. Het totale bedrag
aan gratificaties kwam op 600.000 gul
den.
De eindafrekening van het onderzoek
kan nog niet gemaakt worden, omdat
het onderdeel 'automatisering', eer
deel-onderzoek van 'Rechtdoor', nog
niet is afgerond. Op de totale kosten is
derhalve geen peil te trekken. Boven
dien leert alleen de toekomst welke be
sparingen de nieuwe organisatie tot
gevolg heeft.
Toch heeft een ambtenaar al enige ver
beteringen geconstateerd: „Vergade
ringen worden alleen belegd als ze ook
werkelijk zin hebben, brieven worden
sneller beantwoord. Alleen de verant
woordelijke ambtenaren zetten para
fen onder notities en andere papie
ren".
Blijft staan dat Justitie vóór 1990 ar
beidsplaatsen moet inleveren. Drie
honderd banen verdwijnen, maar tege
lijkertijd blijkt elders extra mens
kracht noodzakelijk, zo wees het on
derzoek uit. Per saldo komt de afslan
king tot 1990 neer op 200 plaatsen. Van
gedwongen ontslagen is geen sprake.
Op het departement zijn weinig onte
vreden geluiden te horen. „De onder
zoeksmethode van McKinsey wordt
ook in het bedrijfsleven gebruikt",
gniffelt een ambtenaar. „Het blijkt dat
het allemaal efficiënter kan op het mi
nisterie". Om vervolgens uitgebreid te
mijmeren over de vraag of er meer
overheidsinstellingen in aanmerking
komen voor een onderzoek. Bij Ver
keer en Waterstaat zijn ze daarmee in
elk geval al doende.
Wel geeft de ambtenaar toe blij te zijn
dat het onderzoek grotendeels is afge
rond. „De taakstelling wordt ge
haald", zo verzucht hij over de af te
stoten arbeidsplaatsen.
Korthals Altes
