Nijpels: Randstadweg
voor zakelijk verkeer
Monument
voor Drees
Moskou ontmantelt in
DDR eerste raketten
ITUATIE VOOR SCHATKIST
ie PZC
vandaag
Extra politie patrouilleert
ito de straten van Litouwen
1
AANLEG APARTE BAAN
10
Banketfabriek
De Hoop failliet
Uitzendbureau
celbewaking
HAAG (GPD) De uitgaven voor defensie mogen niet meer groeien. Ook de post ontwik-
tigssamenwerking zou moeten worden bevroren. Op die manier moet een deel van de finan-
problemen van het kabinet worden opgelost. Dit schrijft minister Ruding (financiën) in
Ibrief aan zijn collega's.
jmenhang
ied
riminaliteit
lacht
Jitlevering
Werklozen
W
einig verandering
e jaargang no. 41
iderdag 18 februari 1988
EEN WATERBED
VOOR UW
KOMFORTABELE
NACHTRUST!!
""JsWW (ANP) - Het Friese dorp Deersum is in principe
onafhankelijk van de energievoorziening door het
Elektriciteitsbedrijf van Friesland. Woensdag
het dorp de grootste biogasinstallatie van het noor-
'ekÊtficieus in gebruik genomen. De machine moet het 140
tellende plaatsje in combinatie met een windmo-
energie voorzien.
in noodgevallen zal het provinciale elektriciteitsbe
drijf in de stroomvoorziening van het dorp bijspringen. De
Stichting Energievoorziening Deersum werkte vanaf 1978
aan de totstandkoming van de biogasinstallatie voor het
dorpje. De molen en de biogasmachine kosten samen 1,3
miljoen gulden. Het geld voor het energieproject werd uit
subsidies van de rijksoverheid, de provincie Friesland, de
gemeente Boarnsterhim en de Nederlandse Energie Ont-
wikkelings Maatschappij (NEOM) gehaald. Per jaar kan
de nieuwe biogasinstallatie 4000 kuub mest verwerken.
uding wil kosten
efensie bevriezen
brief somt Ruding een groot aan-
ogelijkheden op om de financiële
lemen, die zijn ontstaan door de
dollar, op te lossen. Totaal is er
egenvaller voor de schatkist van
liljard gulden. Daarvan wil Ru-
ten minste 6,5 miljard gulden te-
;ien te krijgen door nieuwe bezui-
igen.
ing zal het met deze voorstellen
r aan de stok krijgen met zijn de-
;-collega Van Eekelen (VVD), die
een groei van twee procent van
egroting wil, zoals afgesproken in
egeerakkoord. Die groei wordt
gens dit jaar ook niet gehaald,
het niet doorgaan van de plaat-
van kruisraketten, wil Van Eeke-
:hter extra geld voor verbetering
le conventionele bewapening, zo-
inks en vliegtuigen,
jgenoten van Van Eekelen geven
ninister echter weinig kans in zijn
1 tegen Ruding. Zij zijn weliswaar
3lij met de voorstellen van de mi-
r van financiën, maar zien wel in
le problemen inmiddels zo groot
;eworden, dat defensie en ontwik-
gssamenwerking niet buiten
kunnen blijven.
:t regeerakkoord is afgesproken
Pbeze twee departementen bij de
|inigingen zouden worden ont-
maar in noodsituaties niet bui-
>eschouwing zouden blijven. Ie-
:n is ervan overtuigd dat die
(situatie nu is ingetreden,
ft uitdrukkelijk vast dat bezuini-
:n op deze twee terreinen uitdruk-
J)e Nederlandse televisiekijker
Ierkiest zijn bed boven de Win-
frspelen in Calgary.
PAGINA 2
Pe criminaliteit van de 'witte
I oorden' wordt te licht be-
l traft.
PAGINA 3
le jacht betekent in Zuid-Afri-
a een bijdrage aan een ver-
ntwoord wildbeheer en na-
uurbehoud.
PAGINA 4
'witserland heeft Licio Gelli,
'Mer van de vrijmetselaarslo-
'e P2 aan Italië uitgeleverd.
PAGINA 5
et aantal werklozen in Zee
rad is in januari sterk geste
en.
PAGINA 9
ilveren Jan Ykema aast op
en nieuwe stunt op de 1000
ieter
PAGINA 19
le spelers van de voetbalver
eniging Hoek kiezen voor het
eld.
PAGINA 21
ladio, tv, kunst: 2
finnen- en buitenland: 3
n 5
Opinie en achtergrond: 4
financieel, economie: 7
tunst en cultuur: 9
tovincie: 11,13 en 15
Port: 17,19 en 21
kelijk net elkaar samenhangen. De
VVD hecht nadrukkelijk aan de groei
van de defensie-uitgaven, terwijl het
CDA juist de ontwikkelingssamenwer
king een extra warm hart toedraagt.
Om te voorkomen dat een van beide
aan het langste eind trekt, is al in de
formatie-besprekingen voor dit kabi-
Ruding
net afgesproken dat bezuinigingen op
deze terreinen in samenhang met el
kaar zouden worden bezien.
Een belangrijk deel van de bezuinigin
gen wil Ruding halen bij de sociale ze
kerheid. Hij vindt dat daar nog min
stens 2,5 miljard gulden kan worden
bezuinigd. De rest van de bezuinigin
gen wil hij vinden door alle ministers
opnieuw voor vele honderden miljoe
nen te laten bloeden.
In Den Haag wordt nogal somber ge
reageerd op de nieuwe bezuinigings
plannen. De WD vindt dat het hard
nodig is, ook al omdat de liberalen geld
willen vrijmaken voor de in het regeer
akkoord afgesproken lastenverlich
ting voor de burgers. In het CDA ligt
het echter veel moeilijker. Minister
Ruding staat aan de kant van de VVD,
maar de overige CD A-ministers voelen
er maar weinig voor opnieuw te moe
ten bezuinigen. Premier Lubbers staat
daar ergens tussenin.
Vooral de verdeeldheid in het CDA le
vert de premier de nodige hoofdbre
kens op. Aan de ene kant staat minis
ter Ruding en aan de andere kant
CDA-fractievoorzitter Bert de Vries.
Deze laatste vindt dat de grens van de
bezuinigingen wel zo'n beetje is be
reikt. De sociale gevolgen van de be
zuinigingen beginnen hem te zwaar te
worden.
Leo Visser (rechts met blote armen) staat Gerard Kemkers (midden) bij, die
zojuist zijn vijf kilometer uitgeput voltooide. Links coach Henk Gemser.
CALGARY - De zilveren medaille,
die Leo Visser woensdagavond in
Calgary veroverde op de vijf kilo
meter schaatsen, was uiteindelijk
niet meer dan een troostprijs. Lan
ge tijd had de Haastrechter uitzicht
op het olympisch goud tot het mo
ment waarop Tbmmy Gustafson
zijn illusies wreed verstoorde. De
Zweed reed drie-tiende van een se
conde sneller dan Visser. Dat was
ook het verschil tussen goud en zil
ver.
Het optreden van Gustafson hield
ook in dat Gerard Kemkers niet met
zilver, maar met brons genoegen
moest nemen. Kemkers vertoefde
lange tijd op de tweede plaats ach
ter Visser, die in de tweede rit een
nieuw Nederlands record op de
klokken had gebracht: 6.44,98. Het
gros van de favorieten reed zich stuk
op op de tijd, die Visser realiseerde.
Geir Karlstad, de Noorse wereldre
cordhouder, slaagde er niet in ere
metaal te grijpen. De lange afstand
specialist hield nog wel enige tijd ge
lijke tred met Visser en Kemkers,
maar sneuvelde in de slotronden. In
zijn spoor slaagden ook favorieten
als Falk-Larssen, Silk en Flaim en
de Russische afvaardiging er niet in
'een plaats op het podium te be
machtigen.
Dat lukte Tommy Gustafson wel.
De Zweed, die enkele weken geleden
met overmacht de Europese titel
greep in Den Haag, ging de laatste
ronde in met achterstand op Visser,
maar sprintte in de laatste meters
naar het goud in een nieuwe olympi
sche recordtijd: 6.44,63.
DEN HAAG (GPD) Minister Nijpels
(ruimtelijke ordening) wil een door
gaande route in de Randstad, die spe
ciaal bestemd is voor doorgaand za
kelijk verkeer. Op deze weg zouden al
leen Rotterdam, Den Haag, Schiphol
en Amsterdam moeten worden aange
sloten. Dit blijkt uit een concept van
DEN HAAG (ANP) - Kunstenaar
Eric Claus naast het ontwerp voor
het momnument ter ere van Willem
Drees, waarmee de gemeenteraad
van Den Haag gisteren enthousiast
is akkoord gegaan.
Staand op een bijhorende rode cir
kel zullen de mensen dan „vanuit
een socialistisch gevoel naar hem
kijken", aldus de kunstenaar. Claus
is met zijn ontwerp zo dicht moge
lijk bij een verkiezingsbord geble
ven. Ook de rode stip van 12 meter
doorsnede is geënt op de verkiezin
gen.
Het eerbetoon aan Drees zal nog dit
jaar in ijzer en brons op de Groen
markt in Den Haag verschijnen:
eerst was gedacht aan een plaats bij
de woning van de nu 101-jarige
Drees, maar gekozen werd voor een
plaats op de scheiding tussen het
dorp en het Binnenhof. Dit wegens
de verdiensten van Drees voor zowel
Den Haag als voor het land, aldus
wethouder Verduyn-Lunel van cul
tuur.
Claus maakte een open ontwerp,
waar de mensen onderdoor kunnen
lopen. Het momunent is ruim 4 me
ter hoog, de 50 centimeter dikke
buste van Drees meet 2 meter en 20
centimeter. De uitgebeelde Drees is
ongeveer 60 jaar oud.
Het momument kost circa honderd
duizend gulden. Dat is exclusief de
kosten voor de in „felrode rode bak
stenen gelegde stip".
de vierde Nota ruimtelijke ordening,
die volgende maand zal worden ge
presenteerd.
De plannen van Nijpels, die nog in de
ministerraad moeten worden behan
deld, zijn gedeeltelijk in strijd met de
inmiddels door de Tweede Kamer aan
vaarde voorstellen van zijn collega
Smit-Kroes (verkeer). Nijpels wil na
melijk op deze route elektronisch tol-
heffen, terwijl minister Smit die tolhef
fing juist wil richten op het woon-
werk-verkeer.
Nijpels wil overigens geen nieuwe weg
aanleggen, maar de bestaande rijks
wegen (16, 13 en 4) verbreden, met
aparte banen voor het doorgaande
verkeer. Deze banen zouden wel ge^
scheiden moeten worden van de be
staande weg, om hinder van het overi
ge verkeer te voorkomen.
Ook Nijpels' voorstellen voor de zoge
heten 'hoge-snelheids-spoorlijn' spo
ren niet met de plannen van Smit-
Kroes.
De minister van verkeer wil namelijk
geen afzonderlijke lijn aanleggen,
maar de snelle trein over het bestaan
de spoor van Breda naar Amsterdam
laten rijden. Nijpels vindt dat er een
aparte lijn moet komen via Rotterdam
en Schiphol naar Amsterdam, maar
niet via Den Haag.
De vierde Nota ruimtelijke ordening
bevat overigens veel meer voorstellen
dan alleen op het gebied van verkeer
en vervoer. Ook op het gebied van het
wonen, het milieu en de steden bevat
de nota uitgebreide voorstellen. Doel
van de voorstellen is Nederland een
betere internationale concurrentiepo
sitie te geven.
Het kabinet zal vermoedelijk volgende
week een eerste bespreking aan de no
ta wijden. Naar verwachting zal één
vergadering echter veel te weinig zijn
om deze omvangrijke problematiek te
behandelen. Vooral van de kant van
minister Smit is nogal wat verzet te
verwachten. Nijpels wil de nota op 17
maart naar de Tweede Kamer sturen.
MOSKOU (RTR) - Wes
terse journalisten die
maandag en dinsdag
een door Moskou geor
ganiseerd bezoek heb
ben gebracht aan de
Sovjetrussische repu
bliek Litouwen hebben
geen melding gemaakt
van massale demonstra
ties, ter herdenking van
het feit dat Litouwen
zich 16 februari 1918 on
afhankelijk verklaarde.
De autoriteiten in de Li
touwse hoofdstad Vil
nius hadden echter wel
speciale veiligheids
maatregelen getroffen.
In Straatsburg maakte
een groep Litouwse ban
nelingen dinsdag mel
ding van een „nationa
listische betoging" bui
ten de kathedraal van
Kaunus, de stad die tus
sen 1920 en 1940 de
hoofdstad van Litouwen
is geweest. De betoging
zou door leden van de
oproerpolitie uiteen zijn
geslagen.
De Litouwers herdach
ten de onafhankelijk
heid die zeventig jaar ge
leden onder Duitse be
zetting werd
uitgeroepen. De Sovjet
unie lijfde Litouwen in
1940 bij haar grondge
bied in. Dissidente ball-
lingen hadden tot groot
scheepse protesten op
geroepen.
Regeringsfunctionaris
sen in de hoofdstad Vil
nius omschreven de dis
sidenten als een handje
vol „extremisten er
(Advertentie)
OOST-BERLIJN (UPI) - De Sovjetunie heeft een begin ge
maakt met de ontmanteling van haar kernraketten voor
de kortere afstand (SRINF) in de DDR. Dit hebben de Oost-
duitse media woensdag gemeld. Volgens de kranten wor
den de SS-12 raketten, met een bereik van 800 kilometer,
voortijdig teruggetrokken.
De Oostduitse partijleider Erich Honecker kondigde vori
ge maand al aan dat de kernraketten vroegtijdig zouden
worden teruggetrokken uit de DDR en Tsjechoslowakije.
Zij zullen „in de nabije toekomst" worden teruggehaald,
aldus Honecker tijdens het bezoek van de Griekse premier
Andreas Papandreou aan Oost-Berlijn.
In het INF-verdrag dat in december in Washington werd
ondertekend door president Reagan en partijleider Gor-
batsjov is voorzien in de vernietiging van alle op land gesta
tioneerde kernraketten met een bereik van 500-6000 kilo
meter. Het verdrag is nog niet geratificeerd.
Oostduitse journalisten waren dinsdag op de Russische ra
ketbasis ten noorden van Berlijn getuige van de ontmante
ling van de SS-12 raketten, die in onderdelen naar de Sov
jetunie worden afgevoerd.
De SS-12's werden in de DDR en Tsjechoslowakije gesta
tioneerd, nadat de Navo had besloten op de plaatsing van
Russsische SS-20 raketten te reageren met het opstellen
van Pershing-2-raketten en kruisvluchtwapens in West-
Europa.
T LAATSTE
M0DENIEUWS
nationalisten", die geer
steun zouden hebber
onder de 3,5 miljoen in
woners tellende Sovjet
republiek. Niettemin pa
trouilleerden zowel
maandag als dinsdag
meer agenten dan ge
woonlijk in de straten.
Zij werden bijgestaan
door leden van „burger
milities".
Bekende dissidenten als
mevrouw Nijole Sandu-
naite hadden huisarrest
gekregen. Het officiële
Sovjetrussische pers
agentschap Tass maak
te dinsdag melding van
de arrestatie van enkele
„extremisten" in Vilnius
en Kaunas wegens „an
ti-sociale en straat-
schennende" activitei
ten.
Er zijn nogal wat vraagte
kens te plaatsen bij de
nieuwste vorm van uitzend-
werk: celbewaking in politie
bureaus. Een eerste groep
gemeentelijke politiekorpsen heeft in
middels bewakers van een particulier
beveiligingsbedrijf ingehuurd voor de
bewaking en verzorging van arrestan
ten. En het ziet ernaar uit dat binnen
kort nog meer contracten zullen wor
den afgesloten. Weer een stap verder
dus in het langzamerhand populaire
proces van privatisering van over
heidstaken. De eerste ervaringen met
de uitbesteding van dit werk aan be
wakingsfirma's worden opgedaan ter
wijl binnen het politie-apparaat de dis
cussie in volle gang is over de vraag
wat er in de toekomst moet gebeuren
met allerlei zogeheten 'oneigenlijke ta
ken', zeg maar: oninteressant, tijdro
vend en duur politiewerk. Aan het
'echte werk' komt de politie steeds
minder toe, omdat dit soort routine de
dagelijkse gang van zaken teveel be
heerst. Voor uitbreiding van de politie
korpsen is geen geld. Van de ene tus
senoplossing (arrestanten in politie
cellen bij gebrek aan ruimte in de
huizen van bewaring) koersen justitie
en politie daarom naar de andere
noodgreep (celbewaking en -verzor
ging overhevelen naar het bedrijfsle
ven). De nu gevonden methode wordt
op het departement van justitie en in
de Tweede Kamer nogal toegejuicht.
Maar is dat eigenlijk niet een beetje
voorbarig?
De min of meer spontane ontwikke
ling in het aantrekken van deze
'politiehulpen' mag dan taakverlich
ting en besparing opleveren, - er kle
ven toch ook bezwaren aan die niet zo
maar even weggewuifd kunnen wor
den. Om te beginnen is daar de kwestie
van de opleiding. Zijn op afroep be
schikbare krachten voldoende ge
schoold en getraind voor dit soort
werk? De inzet van de particuliere be
wakers tot nu toe komt uit de sfeer van
de winkelsurveillance, beveiligings
personeel dus dat zich bezighoudt met
de bestrijding van de kleine criminali
teit. Maar zegt deze 'aanloop' voldoen
de en welke maatstaven worden bij de
opleiding aangelegd? Verder is er het
probleem van de rechtstreekse verant
woordelijkheid. Die moet en kan niet
anders dan bij de betrokken politielei
ding liggen. Tenslotte gaat het om ar
restanten van de overheid. Uitbeste
ding van het werk dat ten behoeve van
deze arrestanten moet worden gedaan
kan en mag nooit naar buitenstaan
ders worden overgeheveld. Juist in dat
schemergebied van de vraag wie aan
sprakelijk is voor het uitbestede werk
kan van alles misgaan, wanneer daar
over twijfel bestaat of strakke regels
ontbreken. En dan is er in het alge
meen het probleem van de bevoegdhe
den van de particuliere beveiligings
diensten, Op papier liggen de beper
kingen vast. Particuliere bewakers
hebben geen opsporingsbevoegdheid
en mogen geen wapens dragen. In de
praktijk bestaan daarover geen mis
verstanden. Maar die mogen ook niet
ontstaan. En het risico is met de invoe
ring van het verschijnsel 'uitzend-be-
waarder' niet alleen maar denkbeel
dig.
Naar de burger toe moet volstrekt
helder blijven wat wel en wat niet
tot de taak van de politie behoort en
waar de grens ligt. Dat de politie meer
en meer in beslag genomen wordt door
allerlei administratieve, technische en
huishoudelijke rompslomp is een in
omvang groeiend probleem. Het kabi
net zegt dat het daarvoor oog heeft. En
minister Korthals Altes van justitie
doet bij iedere nieuwe bezuinigings
ronde verwoede pogingen om de poli
tie buiten bereik te houden. Tenslotte
kreeg de bestrijding van de criminali
teit op Prinsjesdag vorig jaar niet voor
niets hoge voorrang in de Troonrede.
Maar in de praktijk worden politie
korpsen nog steeds op rantsoen gezet,
is het politiebudget uiterst krap en
hebben massale acties van politie
mensen enkele maanden geleden nog
eens duidelijk gemaakt dat de onte
vredenheid binnen de korpsen groot
is. In dat soort van penibele omstan
digheden is de verleiding groot om
goedkope oplossingen te zoeken voor
taken die onevenredig veel geld en
mankracht opslokken. Inschakeling
van particuliere beveiligingsbedrijven
voor bewaking en verzorging van ar
restanten in politiecellen ligt in die
sfeer. Toch is het een waagstuk, waar
over de meningen nog sterk verdeeld
zijn. En dan is het voorlopig oppassen
met experimenten van deze snit, zeker
wanneer ze niet met waterdichte
garanties zijn omgeven.
vdM.
BUDEL (ANP) - De banketfabriek De
Hoop in het Brabantse Budel is
woensdag failliet verklaard. De
rechtbank in Den Bosch heeft de fail
lissementsaanvraag van eigenaar
Koster gehonoreerd. De stakende
werknemers hebben de bezetting op
geheven, zo heeft een woordvoerder
van de Voedingsbond FNV meege
deeld.
Het is nog onduidelijk of het faillisse
ment daadwerkelijk betekent dat de'
fabriek - waar krakelingen worden ge
maakt - dicht gaat en de 28 werkne
mers worden, ontslagen. Volgens de
Voedingsbond heeft zich al een gega
digde voor overname aangediend.
if
1 (keuvelden, na de ochtend af en toe
hte regen. Middagtemperatuur 7
iden. Een matige tot vrij krachtige
nd uit west tot noordwest.
Zuidweg 20A. Zonnemoire. 01112 -1318
In Zonnemaire staat die U alles over water
deskundig personeel klaar bedden kunnen vertellen
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
