kleinties
Bush lijkt te winnen
in New Hampshire
IR A-lid krijgt voor
moord levenslang
Brandt Corstius en Kopland
winnen beiden P.C. Hooftprijs
Coalitie blijft
voorlopig aan
in Oostenrijk
Brits onderzoek naar betrokkenheid
Waldheim bij moord commando's
andaag
PARTICULIER EXPERIMENT GESLAAGD
WALDHEIM ZWARE BELASTING
De diepe crisis
van Oostenrijk
Het onbereikbare
derde tv-net
Meer wind
jle jaargang no. 40
oensdag 17 februari 1988
Islam
Aanslag
Hasjiesj
Alcohol
Duits
Strop
Rijkaard
Karlstad
DEN HAAG (GPD) Vier gemeenten hebben particuliere bewakingsdiensten ingeschakeld
voor het toezicht op arrestanten in politiecellen. Nog eens 20 politiekorpsen zijn hierover in
onderhandeling met zulke organisaties.
De politiebonden vrezen een sluipende privatisering en voeren aan dat deze bewakers niet de
benodigde opleiding hebben genoten. Met deze stap willen de korpsen de handen vrij krijgen
voor andere taken.
Stichting
Wisselend bewolkt en een enkele bui.
\liddagtemperatuur 7 graden. Een
krachtige tot harde noordwestenwind,
\n de avond afnemend.
kunt u telefonisch opgeven. Bel:
Terneuzen Ol 150-944571
Middelburg Oil80-81000 Hulst 01140-140581
Vlissingen 01184-84000 Axel 01155-202(1
Goes 01100-31800 Zierikzee 01110-153801
PROVINCIALE ZEEUWSE COURAN
PZC
De Islamitische Omroep Stich
ting wil het scheve beeld van de
islam in Nederland bijscha
ven.
PAGINA 2
PLO-leider Arafat dreigt met
wraak na de aanslag op een
schip.
PAGINA 3
Een 28-jarige Middelburger zit
in Noord-Afrika in een cel in
verband met de smokkel van
hasjiesj.
PAGINA 9
Het aantal alcoholrijders in
West-Zeeuwsch-Vlaanderen is
vorig jaar fors toegenomen.
PAGINA 9
De ZVU begint met een cursus
Duits voor ondernemers aan
Zeeuwse kust.
PAGINA 12
De Amerikaanse televisie
maatschappij ABC staat een
flinke financiële strop te wach
ten als de zwakke prestaties
van het Amerikaanse ijshoc-
keyteam aanhouden. Dat bete
kent minder kijkers en minder
reclame-inkomsten.
PAGINA 15
Feyenoord wil Frank Rijkaard
tot het einde van dit seizoen op
huurbasis overnemen van
Sporting Lissabon.
PAGINA 16
Geir Karlstad, één van de fa
vorieten op de 5000 meter
schaatsen, heeft nogal eens te
kampen met astma-aanvallen.
PAGINA 17
Radio, tv, kunst: 2
Binnen- en buitenl.: 3 en 5
Opinie en achtergrond: 4
Financieel, economie: 7
Provincie: 9,11,12 en 13
Sport: 15,16 en 17
Senator Bob Dole probeert in een winkelcentrum in New Hampshire nog wat stemmen erbij te krijgen.
Van onze
correspondent!
MANCHESTER - Vice-
president George Bush
heeft de voorverkiezin
gen in New Hampshire,
de zogenaamde 'prima
ry', volgens computer
voorspellingen die door
de televisie-stations
ABC en CBS werden uit
gezonden, gewonnen.
Eerder voorspelden pei
lingen al dat de strijd in
New Hampshire bij de
Republikeinen een nek-
aan-nek-race zou zijn
tussen George Bush en
senator Bob Dole.
De eerste berichten van
de stembureaus wezen
er gisteren op, dat er
sprake is van een hoge
opkomst. Eén stembu
reau had gisteravond
een definitieve uitslag:
die in het nietige berg
dorpje Dixville Notch.
Daar bleken 11 mensen
voor Bush te hebben ge
stemd, en 6 voor Dole.
De Democraten wisten
in totaal zeven stemmgn
te vergaren.
De laatste peilingen
maakten gisteren duide
lijk, dat het bij de Demo
craten wel vast staat,
wie de voorverkiezing
van New Hampshire
gaat winnen. Dat is gou
verneur Mike Dukakis
van de buurstaat Massa
chusetts.
Het was gisteravond nog
zeer de vraag, wie, behal
ve Dukakis, als grote
kanshebber voor de De
mocratische partij naar
de volgende voorverkie
zingen zal gaan.
Want bij de strijd om de
tweede en derde plaats
liggen senator Paul Si
mon en Afgevaardigde
Richard Gephardt in de
peilingen nog steeds
praktisch gelijk. Met na
me Simon moet als twee
de eindigen, wil hij een
kans op de nominatie be
houden; Gephardt won
al in Iowa.
Celbewaking door
veiligheidsdienst
De Tweede-Kamerleden M. Smits
(CDA) en H. Dijkstal (VVD), belden lid
van de vaste commissie voor de poli
tie, spreken van een positieve ontwik
keling. Voorwaarde is volgens hen wel
dat de bewakers goed zijn opgeleid en
de uiteindelijke verantwoordelijkheid
altijd bij de politieleiding blijft liggen.
Ook de voorzitter van de commissie
voor justitie in de Tweede Kamer, de
PvdA'er Aad Kosto, is niet tegen parti
culiere bewaking van gevangenen. Hij
wijst erop dat er weinig te doen is te
gen contracten tussen politiekorpsen
en particuliere bewakingsdiensten.
Zijn partijgenoot P. Stoffelen, fractie
woordvoerder voor politiezaken, zegt
dat „na de dood van Hans Kok in een
politiecel, hebben we met z'n allen ge
leerd hoe belangrijk de opleiding van
arrestantenbewaarders is. Dit con
tract leidt ertoe dat die opleidingsei
sen ontdoken worden". Stoffelen
sprak van een nieuwe stap naar priva
tisering van het beroep van gevangen
bewaarder. „Ik vind dat een heel slech
te zaak".
Het ministerie van justitie juicht het
van harte toe dat particuliere bewa
kingsdiensten worden ingeschakeld
bij de bewaking van gevangenen in po
litiecellen. Volgens een woordvoerder
kunnen de politiemensen zo beter toe
komen aan het uitoefenen van hun ei
gen taken.
Volgens directeur Schinuis van de Ne
derlandse Veiligheids Dienst (NVD)
LONDEN (RTR) - Een in
de Verenigde Staten ge
boren lid van het verbo
den Noordierse Repu
blikeinse Leger (IRA) is
dinsdag tot levenslange
gevangenisstraf veroor
deeld. Volgens de rech
ter is de man schuldig
bevonden aan moord op
een Britse politieagent,
dertien jaar geleden.
De 40-jarige William
Quinn is de eerste Ame
rikaan die wegens een
misdrijf aan de Britse
autoriteiten is uitgele
verd. Hij zou in februari
1975 in de Britse hoofd
stad een 21-jarige
agent-in-burger hebben
doodgeschoten, toen de
ze twee dienstdoende
collega's te hulp wilde
komen die Quinn bij een
routine-controle tot
staan hadden gebracht.
De veroordeelde heeft de
beschuldiging tegenge
sproken.
Na de moord op agent
Tibbie vluchtte de Ame
rikaan naar Ierland,
waar hij een jaar heeft
vastgezeten wegens be
trokkenheid als IRA-lid
bij een geheel andere
zaak. In 1981 keerde hij
naar de VS terug. Het
heeft vijf jaar geduurd
voor de Amerikaanse
autoriteiten hem uitle
verden.
kan binnenkort 100 man bij de bewa
king van arrestanten worden ingezet.
De uitbesteding van de bewaking kan
volgens hem een besparing van 10 a 15
procent opleveren. De NVD heeft 148
politiekorpsen aangeschreven en
haar diensten aangeboden.
In Helmond, Arnhem, Lelystad en Hil
versum werken in totaal 30 particulie
re bewakers. Een experiment in Hil
versum, dat al drie jaar met de NVD
samenwerkt, heeft volgens de particu
liere bewakers uitgewezen dat het pri
ma gaat. De Hilversumse commissaris
P. van der Molen is enthousiast. Hij
zegt dat de bedrijfsvoering van zijn
korps efficiënter wordt. „Als een van
de vijf bewakers zich ziek meldt, kan ik
hem laten vervangen".
De politievakbonden zijn niet erg te
vreden over het feit dat particuliere
bewakers hun taken overnemen. „Ar
restantenbewaking is te gevoelig om
zomaar uit handen te geven", aldus
voorzitter Koffeman van de Christelij
ke Politiebond. Zijn collega Van der
Linden van de Algemene Politiebond
vindt dat celbewaking een overheids
taak is die niet zomaar uitbesteed kan
worden. „Op particulieren heb je geen
invloed, ambtenaren kun je eventueel
straffen en ontslaan", zegt hij in een
eerste reactie. Hij waarschuwt voor
een 'sluipende privatisering van poli
tietaken, die al enige jaren gaande is'.
De voorzitter van het coördinerend
politieberaad, commissaris T. de
Vries, vindt dat er veel meer politieta
ken uitbesteed kunnen worden, zo
lang ze maar onder verantwoordelijk
heid van de politie blijven plaatsvin
den. Ook kunnen taken worden door
berekend. Bij dat laatste kan worden
gedacht aan bewaking bij voetbalsta
dions.
(Zie ook pagina 13)
DEN HAAG (GPD) De columnist
Hugo Brandt Corstius krijgt de P.C.
Hooftprijs 'nieuwe stijl' in de cate
gorie essay, dichter Rutger Kopland
krijgt dezelfde prijs in de categorie
Poëzie. Secretaris A. Meinderts van
do Stichting die deze literaire prijs
uitreikt weigerde dinsdagavond na
dere mededelingen te doen omtrent
de motivatie voor de toekenning of
wie zitting hebben in de jury. Nog
niet bekend is wie de prijs voor de
derde categorie, jeugdliteratuur,
krijgt.
Aan de nieuwe P.C. Hooftprijs is een
geldbedrag van 25.000 gulden ver
bonden. Omdat het geen staatsprijs
roeer is, zal hij niet door minister
Brinkman (WVC) worden overhan
digd. Beide prijzen worden uitge
reikt op 30 september in het Letter
kundig Museum in Den Haag. Vroe
ger gebeurde dat op het Muiderslot.
Driejaar geleden onstond beroering
rond de staatsprijs toen minister
Brinkman weigerde haar toe te ken
den aan de columnist Hugo Brandt
Dorstius. Volgens de minister ver
diende Brandt Corstius de prijs niet
omdat deze in zijn columns 'het
kwetsen tot instrument' had ge
maakt. Een stroom van protesten te
gen het besluit resulteerde in het op
heffen van de P.C. Hooftprijs als
staatsprijs.
Brandt Corstius reageerde in 1985 op
het weigeren van Brinkman met te
zeggen dat deze „de oorlog had ver
klaard aan de literatuur". In een eer
ste reactie op de het winnen van de
prijs, die op 30 september wordt uit
gereikt, liet Kopland dinsdagmid
dag weten erg blij maar ook ver
baasd te zijn.
In de huidige stichting, opgericht in
1987, zitten vertegenwoordigers van
de Nederlandse Maatschappij voor
Letterkunde, de PEN-club en de
Vereniging van Letterkundigen. De
daaruit benoemde, nog onbekende
jury heeft beide laureaten voorge
dragen. De schrijfster Hella Haasse
was in 1983 de laatste die de P.C.
Hooftprijs als staatsprijs ontving.
Het eraan verbonden bedrag was
toen 10.000 gulden.
Brandt Corstius (53) schrijft onder
eigen naam een column in NRC-
Handelsblad en onder de naam Piet
Grijs in Vrij Nederland. Hij publi
ceerde eerder ook onder de namen
Battus, Jan Eter, Raoul Chatkis en
Stoker. Hij studeerde wiskunde en
algemene taalwetenschap in Am
sterdam en was redacteur van het
blad Propria Cures. Tot zijn bekend
ste werken behoren Algebraische
taalkunde (1974), De Encyclopedie
(1978) en Opperlandse Taal- en Let
terkunde (1981). Voor dit laatste
werk kreeg hij de Multatuliprijs.
Rutger Kopland (58), pseudoniem
van Rutger Hendrik van den Hoofd
akker, is hoogleraar in de biologi
sche psychiatrie aan de universiteit
in Groningen en debuteerde met
zijn poëzie in 1964 in de bladen Tira
de en Hollands Maandblad. Tot zijn
belangrijkste bundels horen 'Onder
het vee' (1966), 'Alles op de fiets'
(1969), 'Wie wat vindt heeft slecht ge
zocht' (1972), 'Al die mooie beloften'
(1978) en 'Een lege plek om te blij
ven' (1975). Zijn jongste bundel is
'Voor het verdwijnt en daarna'.
Als dichter neemt Kopland steeds
meer de plaats in van de buiten
staander die, wars van goedkope
sentimentalteit, de werkelijkheid
probeert te analyseren.
RIO DE JANEIRO <ANP i Een jonge deelneemster aan het carnaval in
Rio de Janeiro lag gisteren uitgeteld tussen haar plastic fruit na een nacht
van feestvieren. Van de traditionele samba-parade, die op de laatste car
navalsdag -dinsdag - langs haar heen rolde, had zij geen notie mee.
(Van onze correspondent)
WENEN De beide grote coalitiepar
tijen in Oostenrijk, de socialistische
SPö en de conservatieve ÖVP willen
hun coalitie voorlopig voortzetten.
Ook al vormt de affaire-Waldheim een
zware belasting.
Kanselier Vranitzky ontzenuwde dins
dag op een persconferentie geruchten
dat de meningsverschillen tussen zijn
socialisten en de conservatieven van
vice-kanselier Mock de regering in ge
vaar brengen. „Ondanks de moeilijke
discussie willen we ons werk voortzet
ten. Daarover heb ik met Mock een ak
koord bereikt", zei Vranitzky na de mi
nisterraadsvergadering. Wel herhaal
de hij zijn dreigement af te zullen
treden indien de discussie rond Wald-
heim nog lang aanhoudt.
De toespraak van de president was
naar de mening van de kanselier veel
te mager. Vranitzky zei dat het allang
niet meer gaat om een bepaalde episo
de in de Tweede Wereldoorlog maar
veel meer om de principiële manier
waarop het staatshoofd met een voor
hem onaangename situatie in het rei
ne moet komen. Het is volgens hem nu
een affaire geworden die het hele land
aangaat.
Vice-kanselier Mock toonde zich opti
mistisch over de kansen dat de coalitie
de crisis overleeft. Een voorwaarde is
dat men elkaar respecteert, zei hij.
Mock zag niets in vervroegde verkie
zingen.
Kurt Waldheim onthield zich van elk
commentaar en ook zijn woordvoerder
was niet te bereiken. Waldheim liet
slechts meedelen dat hij Der Spiegel
aanklaagt wegens belediging omdat
het blad een vervalst telegram had af
gedrukt waarin de president zwaar
wordt belast.
Met een koppigheid en
een arrogantie die aan
het onvoorstelbare grenzen
heeft Kurt Waldheim zijn
persoonlijk functioneren als
president uitgeroepen tot staatsbe
lang-nummer-één van Oostenrijk.
Blind en doof voor de wezenlijke in
houd van de steeds heftiger kritiek op
de manier waarop hij zijn oorlogsverle
den bewust heeft verdonkeremaand,
heeft hij teruggeslagen. Met een televi
sietoespraak die bol stond van een
vreemde mengeling van eigengereid
heid en zelfbeklag. En aan het eind er
van had hij niet meer dan een goedko
pe truc om de problemen rond zijn per
soon op te lossen: wanneer iedereen in
Oostenrijk nu eens begint met zijn
mond te houden over de 'valse en on
gegronde beschuldigingen' gaat het
rumoer, ook in het buitenland, vanzelf
over. Waldheims optreden voor de te
levisie is een bittere teleurstelling ge
worden voor iedereen die nog had ver
wacht in Wenen een president aan te
treffen die in ieder geval de consequen
tie zou durven en willen trekken voor
het probleemgebied dat hij van zich
zelf heeft gemaakt. Maar hij denkt
kennelijk nog steeds op dezelfde ma
nier over zijn 'plicht' als veertig jaar
geleden. Wanneer de binnenlandse po
litieke en de internationale druk om
op te stappen met de dag groter wordt
zegt hij met het uur heftiger: „Ik blijf'.
De Oostenrijkse nazi-jager Simon Wie-
senthal had aan één snijdende opmer
king over die houding genoeg: „De
man heeft nog steeds niets geleerd".
Met dat al zakt Oostenrijk steeds
verder in een diepe crisis, die het
land en de politiek langzamerhand
ernstig beginnen te bedreigen. Bin
nenkort (op 12 maart) is het vijftig jaar
geleden dat Seyss-Inquart Oostenrijk
via de 'Anschluss' tot onderdeel van
het Groot-Duitse rijk verklaarde. Aan
de rol die het land in de tweede wereld
oorlog heeft gespeeld is in Oostenrijk
nooit veel aandacht besteed. Pas sinds
de verkiezing van Waldheim tot presi
dent in juni 1986 is er een beweging te
signaleren, die ruimte laat voor kri
tisch zelfonderzoek. Maar de president
zelf blokkeert het proces om de Oos
tenrijkers openlijk met dat verleden te
laten afrekenen. Hij gaat ervan uit dat
hij, door te wijken voor druk, het land
in rampspoed zal achterlaten. Maar
het risico daarop groeit juist wanneer
hij nog langer aanblijft. De zaak-Wald-
heim begint meer en meer de zaak-
Oostenrijk te worden. En het beklem
mendst van al is dat juist Waldheim
zelf de sleutel voor de oplossing ervan
in handen heeft. Een kabinetscrisis
laat Waldheim nog steeds in de Hof-
burg van Wenen échter. De grondwet
garandeert de president een positie, zo
sterk dat het haast ondoenlijk is hem
af te zetten. Oostenrijks tragiek in de
ze onmogelijke kwestie is dat de presi
dent van dit moment persoonlijk pres
tige boven het belang van zijn land zet.
Tot gisteren ten koste van vrijwel al
les. En juist dat maakt hem volstrekt
onhoudbaar in het ambt, waarin hij
zich nu opsluit.
In een nog niet zo heel grijs verleden
beheersten wouden van televisie
antennes overal in Nederland de da
ken van de huizen. Iedereen regelde
voor de kijkkast de eigen ontvangst.
De komst van centrale antennesyste
men maakte een eind aan dat romme
lige beeld. In nieuwbouwwijken werd
deelname aan die centrale ontvang
stinrichtingen doorgaans verplicht.
Geleidelijk aan komt de televisiekij
ker nu op de kabel: vooral in de stede
lijke gebieden (ook in Zeeland) is het
grotere televisie-aanbod en de betere
beeldkwaliteit in aantocht. Jazeker, in
aantocht. En dus in veel gevallen weer
net te laat. Het regent namelijk op het
ogenblik klachten over de ontvangst
van het nieuwe televisienet Nederland
3. Anderhalve maand voordat dit net -
waarop destijds maar weinigen echt
zaten te wachten - officieel in de lucht
komt, biedt het nieuwe tv-kanaal in
deze weken van de Olympische Win
terspelen in Calgary voor duizenden
mensen hoogst interessante maratho
nuitzendingen. Maar velen proberen
tevergeefs om die beelden op de buis te
krijgen. Óf het kabelnet is nog niet
aangesloten, óf het centrale antenne
systeem is verouderd en wordt niet
meer aangepast. 'Hilversum' heeft uit
zendingen, waarop menigeen nu wel
zit te wachten, op een net gezet dat in
veel gevallen (nog> onbereikbaar is.
Het is alles bij elkaar een gestuntel dat
de kijker niet voor mogelijk had ge
houden. En het beroerdste is nog dat
die kijker van dat gebrek aan service
volledig afhankelijk is. Eigen keus
heeft ie namelijk niet meer.
vdM.
Rutger Kopland
(Van onze correspondent)
LONDEN Het onderzoek naar de dood van zes gevangen
Britse commando's, die in 1944 door Duitse bezettings
troepen in Griekenland werden geëxecuteerd, wordt her
opend. Dit is een rechtstreeks gevolg van een conclusie in
het rapport dat de internationale commissie van historici
heeft uitgebracht over het oorlogsverleden van Kurt
Waldheim. Uit het rapport blijkt dat de toenmalige Wehr-
macht-officier Waldheim waarschijnlijk betrokken is ge
weest bij het verhoor van de opgepakte Britten voordat ze
werden doodgeschoten. Hij zou niets hebben ondernomen
om hun executie te voorkomen.
Premier Thatcher heeft het Lagerhuis laten weten de be
schuldiging dat Waldheim mogelijk betrokken is geweest
bij de dood van de commando's, ernstig op te vatten. Maar
ze stelt tegelijkertijd dat het onderzoek, dat in 1986 door
het Britse ministerie van defensie en het departement van
buitenlandse zaken is uitgevoerd naar de doodsoorzaak
geen verband heeft aangetoond met de nu uiterst omstre
den Oostenrijkse president.
De heropening van het onderzoek betekent dat beide de
partementen opnieuw al het bewijsmateriaal over het op
pakken, het verhoor en tenslotte de executie van de zes
Britten, zal moeten doornemen. Tenminste voor zover dat
nu beschikbaar is.
