ie PZC
AUTO
Sovjet-troepen 15 mei
weg,uit Afghanistan
Watersnood
Van Eekelen: geen
blaam paspoortzaak
PREI EN
RUNDERTARTAAR
nnnn
OOSTENRIJKSE PRESIDENT BLIJFT AAN
vandaag
VANDAAG
INDE
KRANT
President in rol
van leugenaar
ware storm
Ie jaargang no. 33
Hsdag 9 februari 1988
Voorzichtiger
Windhoos
Tunnels
WENEN De Oostenrijkse president Kurt Waldheim draagt
geen persoonlijk schuld aan oorlogsmisdaden, wel wist hij
heel veel over de gruwelen die zich tijdens de Tweede Wereld
oorlog op de Balkan afspeelden. Dat is de voornaamste conclu
sie van het rapport over Waldheims verleden, dat een commis
sie van internationale deskundigen maandagavond overhan
digde aan de Oostenrijkse regering.
Bestedingen
Nederland 3
Afvalverbranding
Landbouw
Scherpe kritiek
Op de hoogte
m "C ft
BEDRkJFS d
Prei,
Rundertartaar, 1 IQ
100 gram 4£§J.aJ.*/
's Lands grootste kruidenier blijft op de kleintjes letten.
iaar bewolkt en buien. Middagtem-
Iratuur 10 graden. Storm, later op de
\g zware storm uit west tot zuidwest.
PROVINCIALE ZEEUWS
ware storm op komst
LISSINGEN Nederland moet
§ch opmaken voor een flinke storm,
jjandaag (dinsdag) zijn daar de eer
voortekenen al van te merken,
komende nacht zal er volgens
oorspellingen van het KNMI wind-
facht 10 staan en ook woensdag is
nog sprake van zware storm.
I'oensdag draait de wind van west-
uid-west naar west-noord-west en
Sat kan een verhoging van de water
tanden geven. Die valt overigens
giet samen met springtij, want dat
leed zich afgelopen zondag voor.
Ie storm komt van een depressie die
|ch maandag nog boven de Atlanti-
fche Oceaan bevond. Het centrum
Ban de depressie ligt vandaag boven
Belfast met een dieptepunt van 950
hillibar. Het luchtdrukverschil tus-
Ln Noord- en Zuidwest-Ierland
hopt tot 37 millibar, dat is volgens
Weerkundigen erg veel. Harry Otten
van Meteoconsult in Wageningen
spreekt van een superstorm. Hij
sprak maandag de vrees uit dat de
storm zo zwaar zal worden dat in Ier
land 'geen boom meer blijft staan'.
Zeeuwse medewerkers van het
KNMI zijn wat voorzichtiger dan hun
ex-KNMI-collega Otten. Weliswaar
komt er volgens A. W. Donkers,
hoofd van het KNMI in Zierikzee, in
derdaad een zware storm en kan het
woensdag 'behoorlijk tekeer gaan',
maar hij waagt zich toch niet aan de
sensationele uitspraken van zijn col
lega Otten. Donkers: „Ik kan het wel
begrijpen. Otten heeft een particu
lier weerbureau, die moet zelf aan de
weg timmeren en de mensen benade
ren". Collega Han Meilink van het
KNMI in De Bilt voorspelde gister
avond tijdens het acht-uurjournaal
op de televisie een storm van wind
kracht 10 met uitschieters tot 11.
Windkracht 10 betekent windsnelhe
den van negentig tot iets boven de
honderd kilometer per uur.
Het KNMI in Zierikzee heeft een aan
tal 'klanten' die dagelijks een of meer
keren van een weerbericht worden
voorzien. Daarnaast is rijkswater
staat een goede klant van de weer
kundigen. Rijkswaterstaat houdt
met het sluiten van de schuiven in de
stormvloedkering rekening met de
gegevens van het KNMI. Voor het af
sluiten van de weg over de pijlerdam
heeft rijkswaterstaat een eigen waar
nemingssysteem. Ter plaatse wordt
bekeken of het nog verantwoord is
verkeer over de weg toe te laten.
Een woordvoerder van rijkswater
staat vertelde maandagmiddag dat
geen speciale maatregelen zijn geno
men met het oog op de naderende
storm. „Wij gaan af op de voorspellin
gen van het KNMI en als het nodig is
roepen we wat extra mensen op. Het
heeft wel meer gewaaid deze winter,
voor ons is er voorlopig niets nieuws
onder de zon. Als er veel wind staat
zijn we gewoon wat alerter".
Een windhoos trof maandagmorgen
de Vlaamse gemeenten Bredene en
Oudenburg (tussen Brugge en Oos
tende) en richtte veel schade aan.
Van tientallen huizen zijn de daken
afgerukt, bomen werden ontworteld
en kassen vernield. In één van die
kassen was een hydrocultuur-instal
latie in gebruik en de vernietiging
daarvan alleen al betekent een scha
depost van bijna een miljoen gul
den. Slachtoffers vielen er niet.De
totale schade loopt in de miljoenen.
De kracht van de windhoos was zo
sterk dat stukken van schuren tien
tallen meters werden weggeslin
gerd.
Minister Smit-Kroes van ver
keer en waterstaat verwacht
dat zij het geld voor de bouw
voor vier tunnels binnen enke
le maanden van particuliere
beleggers kan krijgen.
PAGINA 3
Waldheim wist af
van gruweldaden
(Van onze correspondent)
De president liet voor de aanbieding al omstreden is. Terwijl de socialisten
Minister Smit.
I Na de terugval aan het begin
van de jaren tachtig zijn de to
tale consumptieve bestedingen
\in Nederland zich duidelijk
I aan het herstellen.
PAGINA 5
Een goede ontvangst van de
j nieuwe televisiezender Neder-
I land 3 kan met name proble
men opleveren voor kijkers die
zijn aangesloten op centrale
antennes.
PAGINA 9
Volgens de stichting Natuur en
Milieu te Utrecht is verbran
ding van gevaarlijk chemisch
afval op zee overbodig.
PAGINA 11
I In de loop van dit jaar zullen
beslissingen worden genomen
over de toekomstige opzet van
de landbouwvoorlichting.
PAGINA 12
Radio, tv en kunst: 2
Binnen- en buitenland: 3
en 5
Opinie en achtergrond: 4
Varia: 6
Financien en economie: 7
Provincie: 9,11,12,13 en 14
Sport: 15
weten niet af te zullen treden, wat de
inhoud van het rapport ook zou zijn.
Waldheim verklaarde gisteravond
voor de televisie blij te zijn dat het rap
port geen bewijzen aan het licht heeft
gebracht over directe betrokkenheid
bij oorlogsmisdaden.In zijn eerste
reactie op het rapport, waarin hem een
morele verantwoordelijkheid wordt
aangewreven, omdat hij op de hoogte
was van oorlogsmisdaden, zei Wald
heim: „Kennis is geen misdaad."
Op de vraag of hij consequenties aan
het rapport zou verbinden, antwoord
de Waldheim: „Ik beschouw het als
mijn plicht al mijn kennis en ervaring
ten dienste van mijn land te stellen. Ik
zal dat blijven doen."
Het Oostenrijkse kabinet buigt zich
vandaag, dinsdag, over de inhoud. Uit
eerste reacties van de socialistische
kanselier Vranitzky en de conservatie
ve vice-kanselier Mock, werd duidelijk
dat vooral de vraag over de morele ver
antwoordelijkheid van Waldheim zeer
veel waarde hechten aan dit aspect,
vindt de conservatieve OVP dat de
commissie hier buiten haar boekje is
gegaan. Volgens OVP-voorzitter en vi
ce-kanselier Alois Mock was de op
dracht aan de commissie te onderzoe
ken of Waldheim een persoonlijke ver
antwoordelijkheid voor
oorlogsmisdaden heeft gehad of niet.
Het antwoord is volgens hem negatief.
„Het was niet de taak van de commis
sie een moreel oordeel uit te spreken.
Dat is uitsluitend het recht van de
Oostenrijkse bevolking", zei Mock.
Vranitzky zei dat Oostenrijk nog zwa
re tijden tegemoet gaat, maar sprak te
gelijkertijd de hoop uit dat men ge
meenschappelijk uit de problemen
komt.
Uit het buitenland werd direct scherpe
kritiek geuit op het feit dat de commis
sie wel liet doorschemeren dat Wald
heim een morele verantwoordelijk
heid heeft gedragen, maar dat deze kri
tiek niet in de conclusies is terug te
vinden.
Over de morele kant van de zaak zei de
vice-voorzitter van de commisisie, de
Westduitser Manfred Messerschmidt:
„De president zal niet gelukkig zijn
met dit rapport. Waldheim bevindt
zich in een dwangposite, die voort
komt uit het feit dat hij in het begin
bepaalde verklaringen over niet-we-
ten heeft afgelegd, en zo voor zichzelf
een val heeft opgesteld, waarin hij zelf
is gevallen. Het zal heel moeilijk zijn
daar weer uit te komen".
Commissie-voorzitter Kurze zei dat
Waldheim heel veel heeft geweten.
„Hij was buitengewoon goed geïnfor
meerd, zat op een centrale post en de
man heeft nagedacht, maar een oor
logsmisdadiger is hij niet".
Regeringskringen in Wenen interpre
teerden het rapport zo dat nu vast
staat dat Waldheim in 1947 ten onrech
te door Joegoslavië op de lijst van oor
logsmisdadigers is gezet. Volgens het
ministerie van buitenlandse zaken be
staat er geen aanleiding meer voor het
inreisverbod in de VS. De Amerikanen
hebben Waldheim wegens zijn oorlogs
verleden op de zogenaamde 'watchlist'
gezet, hetgeen inhoudt dat hij de VS
niet in komt.
(Zie ook pagina 4)
Advertentie
II,
1
■AAI 4 t/m 13 febr.
WENEN—De Zwitser Hans-Rudolf Kurz, voorzitter van de commissie, overhandigt het rapport aan kanselièr Vranitzky
(m). Rechts vice-kanselier Mock.
MOSKOU (TASS/GPD) - Sovjetpartij
leider Michail Gorbatsjov heeft
maandag aangekondigd dat er op 15
mei zal worden begonnen met een vol
ledige terugtrekking van de Russi
sche troepen uit Afghanistan, als er
tijdens de onderhandemingen bij de
Verenigde Naties in Genève uiterlijk
15 maart een akkoord wordt bereikt
tussen het communistische bewind in
Kabul en Pakistan, dat ook onderhan
delt namens het Afghaanse verzet.
In zijn verklaring zei Gorbatsjov dat
„aan alles te oordelen, nu bepaalde
voorwaarden zijn ontstaan voor een
regeling van het militaire conflict in
Afghanistan."„De kans is groot," zei
Gorbatsjov, verwijzend naar de ko
mende nieuwe onderhandelingsronde
in Genève, „dat deze ronde de laatste
wordt."
Om technische redenen zal die terug
trekking uiteraard wat tijd vergen, zei
Gorbatsjov, die vervolgens de datum
van 15 mei noemde. „Worden de ak
koorden eerder ondertekend," zei Gor
batsjov, „dan zal de terugtrekking van
de troepen dienovereenkomstig eer
der beginnen." Hij zei dat Moskou het
met Kabul eens was geworden om zon
odig in het begin naar verhouding
meer troepen terug te trekken.
De Amerikaanse regering ziet de Rus
sische aankondiging als een positieve
ontwikkeling. Zowel het Witte Huis als
het State Department hebben zich po
sitief uitgelaten over de aankondiging
van Gorbatsjov.
söüfl
Een zevenjarig meisje houdt haar hondje droog.
RIO DE JANEIRO (AP) - Door over
stromingen en aardverschuivin
gen zijn in het zuidoosten van Bra
zilië minstens 131 doden gevallen
en zijn 6.000 mensen dakloos ge
raakt. Het leger is maandag ingezet
bij het zoeken naar mogelijke over
levenden.
Een woordvoerder zei dat een elite
korps van 80 man naar Petropolis
was gestuurd, de stad die het
zwaarst is getroffen door de over
vloedige regenval van de afgelopen
zes dagen.
Alleen in Petropolis zijn bijna 2.000
mensen dakloos geworden door de
overstromingen en modderver-
schuivingen. Ook vielen in de stad,
70 kilometer ten noorden van Rio de
Janeiro, 104 doden.
Brandweer, politie en vrijwilligers
zijn al sinds vrijdag in de weer om de
puinhopen te doorzoeken. Er wer
den nog 12 mensen levend onder de
puinhopen van hun huizen vandaan
gehaald.
Door de regenval traden de rivieren
Quitandinha en Bingen buiten hun
oevers. Auto's en bussen werden
meegesleept en tientallen huizen
stortten in.
De meeste daklozen vielen onder
bewoners van krotten en hutten,
maar ook deugdelijke middenklas
sewoningen bezweken onder het na
tuurgeweld.
In Duque de Caxias, een straatarm
district in het laagland ten noorden
van Rio de Janeiro vielen nog eens
10 doden en minstens 3.000 raakten
dakloos. In andere steden en dor
pen vielen zeker 17 doden.
Gevreesd wordt dat het dodencij
fer nog met tientallen zal toene
men, als alle vermisten zijn gebor
gen.
DEN HAAG (GPD)
Minister van defensie
Van Eekelen vindt dat
hem geen blaam treft in
zake de chaotische in
voering van het nieuwe
paspoort. „Het is wel
heel makkelijk iemand
de schuld te geven die
weg is", zo zei Van Eeke
len maandagavond in
de tv-rubriek Den Haag
Vandaag.
In het vorige kabinet
was Van Eekelen als
staatssecretaris van
Buitenlandse zaken ver
antwoordelijk voor de
paspoort-kwestie. Bij
het debat over de tot
standkoming van de
nieuwe pas, vorige week
in de Tweede Kamer,
kraakte de oppositie
Van Eekelens beleid.
Minister Van Eekelen
(Advertentie)
De woordvoerders van het Witte Huis
en het ministerie van buitenlandse za
ken hielden echter enige slagen om de
arm. Gorbatsjov heeft een akkoord
tussen de regering van Afghanistan en
de regering van Pakistan als voor
waarde genoemd voor de terugtrek
king van de Russische troepen. Vol
gens de woordvoerder van buitenland
se zaken Redman moeten niet alleen
de regeringen van Pakistan en Afgha
nistan, maar ook de Afghaanse vluch
telingen een dergelijk akkoord goed
keuren.
Het Witte Huis ziet een akkoord over
Afghanistan als een belangrijke ver
betering in het klimaat tussen oos
t/en west die de kansen op een ak
koord over offensieve nucleaire kern
wapens zal vergoten.
Elke dinsdag en woensdag
hebben we groente en vlees
in de aanbieding.
kilo
Van Eekelen verweet de
oppositie „ontzettend
makkelijk prijsschie
ten". Hij wees erop dat
diverse béwindslieden
betrokken zijn geweest
bij de nieuwe pas. De mi
nister verzette zich ook
tegen de kritiek die in
politiek Den Haag de
kop opsteekt dat hij op
elke post brokken
maakt. Bij de parlemen
taire enquete naar de on
dergang van RSV werd
hem verweten niet zui
nig genoeg te zijn ge
weest bij het plaatsen
van orders. Later kreeg
hij ook kritiek omdat de
W alrus-onderzeeboten
duurder uitvielen.
Het eindrapport naar het
oorlogsverleden van de
Oostenrijkse president zal
en mag ook niet het einde
zijn van de nu al twee jaar
slepende 'affaire-Waldheim'. Want nog
voordat de tekst van het 200 pagina's
tellende document geheel is gepubli
ceerd staat al vast dat er heel veel on
opgehelderd blijft over de verwerpelij
ke handel en wandel van deze voorma
lige officier van de Duitse Wehrmacht
bij de barbaarse terreur in de Balkan
in de periode tussen 1942 en 1944. De
internationale commissie van krijgs
historici, die in opdracht van de Oos
tenrijkse regering een onderzoek heeft
ingesteld naar de beschuldigingen te
gen het staatshoofd van dit land, heeft
bij haar speurwerk te kampen gehad
met zware handicaps. Ze was vanuit
Wenen gebonden aan tamelijk ver
gaande beperkingen, ze heeft daar
door niet in volledige onafhankelijk
heid kunnen werken en ze heeft vooral
in Joegoslavië zelf waar Waldheims
eventuele betrokkenheid bij nazimis
daden moest worden nageplozen
van officiële zijde nauwelijks enige
hulp gekregen. Niettemin is het oor
deel van de commissie over Waldheim
vernietigend. Bewijs voor rechtstreek
se betrokkenheid van de voormalige
secretaris-generaal van de Verenigde
Naties (VN) en de huidige bondspresi
dent van Oostenrijk bij oorlogsmisda
den, heeft de commissie niet kunnen
vaststellen. Maar ze heeft Waldheim
wel moreel schuldig bevonden, omdat
hij op de hoogte was van wat er gebeur
de en omdat hij niets heeft onderno
men om de in zijn omgeving gepleegde
misdrijven te voorkomen.
Waldheim komt uit het onderzoek
naar voren als het schoolvoor
beeld van die voormalige Duitse Wehr-
machtfiguren, die hoge intellegentie
en geheugenverlies als de geschiktste
combinatie voor succes in een na-oor-
logse carrière beschouwden. Daarbij
bedienden zij zich volgens een perfect
scenario van de 'wir haben es nicht ge-
wusst'-filosofïe en namen op lastige
momenten hun toevlucht tot imperti
nente leugens. In december 1980, toen
Waldheim nog in het VN-gebouw in
New York resideerde, schreef hij aan
een Amerikaans Congreslid dat hij in
de Tweede Wereldoorlog diende bij de
ruiterij van een verkenningseenheid,
aan het Oostfront gewond raakte en
vervolgens (ongeschikt voor verdere
militaire dienst) zijn studie rechten in
Wenen weer oppakte. De periode in de
Balkan heeft hij verzwegen tot de be
wijzen van zijn aanwezigheid daar zich
tegen hem opstapelden. Het rapport
van de onderzoekscommissie nagelt
Waldheim vast als een president van
een land in de rol van notoire leuge
naar. Of om de woorden van de Belgi
sche historicus in het gezelschap te ci
teren: "Ons bleek dat er grote verschil
len zitten tussen wat Waldheim zei
zich te herinneren en de feiten die wij
vaststelden". Meer dan veertig jaar na
dato blijkt het, mede als gevolg van al
lerlei ontoegankelijkheden naar de
bronnen van wat zich nu precies in het
Joegoslavische Kozara heeft afge
speeld, erg moeilijk om Waldheims ge
dragingen te reconstrueren. Maar zijn
laakbare gedraai rondom het schaarse
wèl opgediepte belastende feitenma
teriaal typeren hem des te scherper.
Ondanks alle eerdere beweringen
van Waldheim zelf en ondanks de
zwijgende steun die het merendeel van
de bevolking hem totnogtoe heeft ge
gund, is Oostenrijk politiek in een cri
sis beland. De eerste reactie van de
president zelf bevestigt zijn halsstar
righeid in deze hele affaire nog eens:
„Weten is geen misdaad". Maar de gro
te regeringscoalitie van christen-de
mocraten (Waldheims partij) en socia
listen in Wenen is met de uitkomst van
dit rapport toch in grote problemen
geraakt. Waldheim heeft, sinds hij in
1986 als president zijn intrek nam in de
Hofburg, zichzelf vrijwel volledig gei-
"soleerd. Voor de gehele westelijke we
reld is hij zoiets als een ongewenst per
soon en de Verenigde Staten hebben
hem de toegang tot dit land ontzegd.
In deze onmogelijke internationale po
sitie sleurt hij zijn land mee. En hij wil
maar niet beseffen dat hij als president
Oostenrijk zo de slechtst denkbare
dienst bewijst. De grote vraag waar
het de komende weken en maanden
voor de Alpenrepubliek om draait is,
hoe lang de geblameerde Kurt Wald
heim het nog zal bestaan om het strui
kelblok van zijn eigen ambities te blij
ven. Kennelijk laat niet alleen zijn ge
heugen hem in de steek, maar ook zijn
zicht op de toekomst van Oostenrijk
als moderne natie in Europa, die het in
internationale afzondering nog wel
eens moeilijk zou kunnen krijgen.
vdM.
DEN HAAG (GPD) Jaarlijks raken
zo'n 7000 mensen gewond bij een be
zoek aan het zwembad, soms ernstig
en soms met dodelijke afloop.
Ondanks de Wet op de hygiëne en vei
ligheid in zwembaden gebeuren er nog
teveel ongelukken, aldus de Neder
landse Vereniging van Zwembadme
dewerkers. De cijfers liggen volgens de
vereniging waarschijnlijk nog hoger,
maar niet alle ongevallen worden ge
meld uit angst voor negatieve publici
teit. De vereniging pleit daarom voor
een intensievere controle op de veilig
heid in en rondom de zwembaden als
mede een betere opleiding van de
zweminstructeurs.
dagelijks van 10-17-uur
maandag 8 t/m vrijdag 12 februari
ook van 19 - 22 uur
toegang f 15,- 's avonds f 12,50
gratis pendeldienst: volg borden P RAI
AMSTERDAM ral
Trein Toegangbiljetten bi| NS-stations
t
