Vogelkampioen
rnemuiden groeit en
Ibouwt gestaag door.
In voorjaar 1989 eerste
stoomloc op Brouwersdam
IN ALGEMENE ZIEKENHUIZEN
DAIHATSU
PZC/ provincie 17
LENING 10BB
STAAT DER NEDERLANDEN
Ter Schorre krijgt
klachtencommissie
Twee auto's
beschadigd bij
aanrijding bij
Nieuwerkerk
Infocentrum
automatisering
akkerbouw komt
in Schoondijke
'OPULAIRE WOONGEMEENTE
Brakenburgers
PLAN RIJDEND TRAM MUSEUM:
Hellevoetsluis
Inbraak in kantine
voetbalclub Biervliet
Op termijn tekort
verpleegpersoneel
Advertentie
MIDDELBURG - De algemene ziekenhuizen in Zeeland krijgen
na 1990 te maken met een tekort aan verplegend personeel. Om
dat aan te vullen zullen ze steeds vaker een beroep moeten
doen op gediplomeerden van de dagopleidingen. De werkgele
genheid in psychiatrische ziekenhuizen en zwakzinnigenin
richtingen blijft de komende drie jaar op peil. In de verpleeg
huizen is tot en met 1991 sprake van een overschot. Geen ramp,
doordat ziekenverzorgenden ook elders terechtkunnen.
Dit staat in de Regionale Personeels
planning voor de Provincie Zeeland,
een momentopname van de te ver
wachten ontwikkelingen in ziekenhui
zen en andere instellingen voor de pe
riode 1988 tot en met 1991. Onderzoe
kers drs J. Th. Kedzierski van de Na
tionale Ziekenhuisraad en ir M. C.
Vlemmix van het Nationaal Zieken
huisinstituut nemen aan, dat de alge
mene ziekenhuizen volgend jaar wor
den geconfronteerd met een overschot
aan verpleegkundigen doordat het
aantal bedden met circa 200 terug
loopt als gevolg van fusies en dergelij
ke. Of er daarbij werkelijk 156 perso
neelsleden teveel zullen zijn, valt nu
nog niet te overzien. Bij ziekenhuisfu
sies plegen namelijk nogal wat men
sen versneld te vertrekken.
Ook de ziekenhuizen en instellingen in
Zeeland ontkomen niet aan landelijke
ontwikkelingen, die het aantrekken
van geschoold personeel moeilijker
zullen maken dan voorheen, schrijven
de onderzoekers. Niet alleen neemt het
aantal ouderen de komende twintig
jaar toe, ze worden gemiddeld ook ou
der en hebben meer dienstverlening in
de gezondheidszorg nodig. Doordat te
gelijkertijd het aantal jongeren terug
loopt, zullen de instellingen minder
vaak een beroep kunnen doen op jeug
dig personeel. Het aantrekken van de
economie betekent, dat ook andere be
drijfstakken actief zijn op de arbeids
markt en de gezondheidszorg beter
moet kunnen concurreren. Een nieuw
verschijnsel is de thuiszorg door parti
culiere bedrijven, waar ziekenhuisper
soneel „in drommen voor de deur" zou
staan, al zijn er geen cijfers te geven.
Dat geldt ook voor „pools" met op-
roep- of uitzendkrachten in Zeeland.
Uit de Regionale Personeelsplanning
blijkt dat het personeelsverloop in de
gezondheidszorg na 1985 sterk is toe-
TERNEUZEN - Verpleeghuis Ter
Schorre in Terneuzen, onderdeel van
de stichting Verpleeg- en Rusthuizen
Zeeland, krijgt een onafhankelijke
klachtencommissie. Daarin zit een
vertegenwoordiger van de ouderen
bonden, van de familieraad en van de
directie van het verpleeghuis. Daar
naast heeft de directie van Ter Schor
re zelf een klachtenbemiddelaar aan
gewezen. De commissie wordt dins
dag officieel geïnstalleerd.
De onafhankelijke klachtencommis
sie is overigens zeker niet uit nood ge
boren. Tot nu toe konden bewoners/
patiënten of hun familie altijd terecht
bij het personeel of de directie. Deson
danks is toch besloten tot het instellen
van de klachtencommissie. Voorzitter
wordt J. Hamelink (benoemd op voor
dracht van de ouderenbonden), lid
wordt mr J. Dieleman (op voordracht
van de directie) en lid/contactpersoon
wordt mevrouw T. Samijn-Van Tiel.
Zij zal geregeld in het verpleeghuis
aanwezig zijn. Klachtenbemiddelaar
G. van Kessel van Ter Schorre zeifis er
doorgaans van maandag tot en met
vrijdag. Mevrouw Samijn en de hper
Van Kessel zullen in eerste instantie
op dezelfde manier met een klacht om
gaan: de klacht bespreken en trachten
via bemiddeling tot een oplossing te
komen. Levert dat geen resultaat op
dan kan de indiener van de klacht naar
de nieuwe commissie stappen. Die
stelt vervolgens een onderzoek in en
brengt advies uit aan de directie.
genomen, vooral in verpleeg- en zie
kenhuizen. Van degenen, die een nieu
we baan namen, doet de helft dat in de
gezondheidszorg in Zeeland. Afhanke
lijk van de opleiding zijn er opvallende
verschillen. Zo stapt van de verpleeg
kundigen met een B-diploma slechts
15 procent uit het arbeidsproces. B- en
Z-verpleegkundigen wisselen wél van
werkgeefster maar blijven in 80 pro
cent van de gevallen hun sector trouw.
Voor A-verpleegkundigen ligt dat per
centage op 55 en bij de ziekenverzor
genden verdwijnt niet minder dan 60
procent haar de algemene zieken- of
verzorgingshuizen.
Om de binding met het personeel te
versterken, krijgen de instellingen
het advies om meer te investeren in
het ontwikkelen van verpleegkundig
management en zo het aandeel van de
verpleegkunde in het beleid beter
herkenbaar te maken. Kedzierski en
Vlemmix waarschuwen om, ook nu de
druk op de arbeidsmarkt toeneemt,
kwaliteitseisen te blijven stellen aan
sollicitanten. In de loop van dit jaar
verschijnt het vierde rapport. De Pro
vinciale Ziekenhuisraad Zeeland, die
al eerder een werkgroep „manpower-
planning" instelde om de personeels-
bewegingen te volgen en beleidsvoor
stellen te doen, wil via een speciaal
meldpunt inspelen op actuele ontwik
kelingen.
NIEUWERKERK - Bij een aanrijding
op de rijksweg 18 bij Nieuwerkerk
zijn woensdagmiddag om 12.10 uur
twee auto's behoorlijk beschadigd.
A. J. P. uit Klundert reed richting
Bruinisse en wilde een vóór hem rij
dende auto, bestuurd door J. L. uit
Goes, inhalen. Toen een tegenligger
naderde, voegde P. snel in naar rechts
en sneed daarbij de auto die hij aan het
passeren was. Een botsing volgde,
waarop beide auto's in de berm te
rechtkwamen. Beide bestuurders
kwamen met de schrik vrij.
KLOOSTERZANDE/OUDELANDE Tijdens het Neder
lands kampioenschap voor tropische vogels in Het Turf
schip te Breda behaalde de heer A. Goud uit Oudelande de
kampioensprijs met een van zijn rijstvogels.
De heer Goud, die sinds vorig jaar januari lid is van de vo
gelvereniging Zang en Kleur in Kloosterzande, nam met
zes rijstvogels deel aan het kampioenschap. Alle tentoon
gestelde vogels zijn nog tot en met zondag te bezichtigen in
Het Turfschip. Die dag zal Goud daar uit handen van de
heer Mulder, voorzitter van de Nederlandse Bond van Vo
gelliefhebbers, de kampioensbeker in ontvangst mogen ne-
OFFICIËLE DEALER
industrieweg 37,
Terneuzen 4538 AG,
tel. 01150-81125.
GOES/SCHOONDIJKE - De Tak-
organisatie Akkerbouw Zeeland
(TAZ) gaat in samenwerking
met de Landbouwpraktijk-
school in Schoondijke een infor
matiecentrum voor automatise
ring in de akkerbouw op poten
zetten. Het centrum, dat wordt
gevestigd op de terreinen van de
Zeeuws-Vlaamse school, infor
meert over de verschillende mo
gelijkheden van automatise
ring.
Een nog aan te trekken pro
jectmanager en een medewerker
geven daar voorlichting over het
toepassen van de computer op
het akkerbouwbedrijf en de ver
dere ontwikkelingen op dit ge
bied. Wanneer het informatie
centrum opengaat is nog niet be
kend. Een en ander hangt af van
het aannemen van het personeel
en het rondkrijgen van de finan
ciering.
Het project is mogelijk geworden
door inpassing in het landelijk
automatiseringsbeleid van de
Stichting Informatieverzorging
Akkerbouw, waardoor een sti
muleringssubsidie verkregen
kon worden van het ministerie
van landbouw. Doel van het in
formatiecentrum is om de moge
lijkheden van automatisering zo
volledig mogelijk te benutten en
te bevorderen. Het infocentrum
krijgt onder meer een expositie-,
een voorlichtings-, een demon
stratie- en een scholingsfunctie.
In het centrum zullen een aantal
bedrijfscomputers worden opge
steld, waarop de verschillende
akkerbouwprogramma's kunnen
worden gedraaid.
In een afzonderlijke ruimte krij
gen leveranciers de mogelijkheid
hun eigen produkten te expose
ren. In die ruimte komen tevens
informatiebulletins, wandbor
den en videobanden. Daarnaast
zullen diverse verwante zaken
een plaatsje krijgen, waarbij on
der meer wordt gedacht aan het
bedrijfsregistratiesysteem van
de accountantsunie ZLM. De
twee medewerkers van het infor
matiecentrum zullen in groeps
verband demonstraties geven.
Ook zal er scholing en instructie
worden verzorgd voor leerlingen
van de Praktijkschool, land-
bouwmedewerkers, voorlichters
en andere belangstellenden.
De TAZ en de Praktijkschool
verwachten dat het infocentrum
bezoekers krijgt vanuit de ak
kerbouw in Zuid-Nederland.
Het is de bedoeling om in die re
gio verschillende groepen op te
zetten, zoals gebruikersgroepen.
Op korte termijn gaan de initia
tiefnemers het project verder in
vullen. Op de Praktijkschool is
al het een en ander aanwezig op
het gebied van procesbesturing.
Het benodigde materiaal voor
expositie en voorlichting zal
eveneens op korte termijn wor
den gekocht.
JDAG 15 JANUARI 1988
Burgemeester M. Markusse bij nieuwbouw in Brakenburg II:...groeien moetje gestaag doen..
JtRNEMUIDEN - De beschikbare
bouwgrond voor 1988 in Arnemui-
Hen is al bijna uitverkocht. De eer-
Ite paar weken van dit jaar ging on
geveer 80 procent van de kavels in
Brakenburg Il-Oost - waar dertig
Ivoningen gebouwd kunnen worden
lvan de hand. In nog geen maand is
er voor ongeveer een miljoen gul
pen grond verkocht. De Arnemuid-
fce burgemeester M. Markusse, legt
lirots een grote kaart op tafel van
gen deel van de nieuwbouwwijk
Brakenburg. „Die stukken grond
net een kruisje erop zijn nog niet
|\veg", zegt hij. Het is zoeken naar
Teen kruisje.
(Arnemuiden groeit en bouwt in een
lijd waarin andere Zeeuwse gemeen-
p.en piekeren over onverkoopbare
percelen en leegstaande woningen.
Terwijl een stad als Vlissingen vorig
laar te kampen kreeg met een nega-
Ttieve vestigingsbalans van 575 inwo
ners telde Arnemuiden er 61 mensen
bij. Het geboorte-overschot in het
Jdorp was bijna gelijk aan het vesti
gingsoverschot. Bij elkaar beteken
de dat een groei van 121 zielen tot
14.457 inwoners. Buurgemeente Mid
delburg groeide slechts met 104
Imensen. Alleen Goes overtreft Arne-
Imuiden in het Zeeuwse met 227 in
woners extra.
(Eenvoudigweg gezegd komt het de
llaatste jaren steeds op hetzelfde
(neer. Arnemuiden zet een bord neer
('bouwgrond te koop" en even daar-
|na komt het eerste telefoontje van
|een belangstellende al binnen. Waar
|heeft het plaatsje die plotselinge po
pulariteit aan te danken?
|Burgemeester Markusse denkt het
|wel te weten. Het is goed wonen in
(Arnemuiden. Zonder lang nadenken
|somt hij een hele lijst oorzaken voor
(de groei op. Arnemuiden ligt voorde-
ten opzichte van de grote werk-
(concentraties in het Sloe en de Wal-
|cherse steden terwijl het dorp ook op
|een steenworp afstand van recrea
tiegebieden als het Veerse Meer ligt.
|De bouwgrond in Arnemuiden is
|veel goedkoper dan in de nabijgele
gen steden en ook zijn er geen stren-
beperkingen. Variatie in kavel-
|groote is mogelijk en vestigingsei-
hen zijn er niet. Alleen bij premie-A
|woningen gaan Arnemuidenaren
voor. Maar ook voor huurwoningen
|in de sociale sector gelden géén ei-
hen zoals bijvoorbeeld in de nabijge
legen plattelandsgemeenten Veere
en Domburg, waar eigen inwoners
voorrang hebben, wat er toe kan lei
den dat buitenstaanders nooit aan
de bak komen. Veel nieuwkomers
terkt Arnemuiden zo van buiten
Zeeland en ook de eigen jongeren
hebben er over het algemeen een
voorkeur om in het dorp te blijven of
er naar terug te komen.
Een groot deel van de groei wordt
veroorzaakt door de vele geboortes
in het dorp. Dat is overigens van
oudsher al zo. Arnemuiden heeft
veel orthodox-christelijke bewo
ners en dat betekent grote gezinnen.
Tel daarbij de gezinnen van de vaak
jonge nieuwkomers op en dan
wordt het duidelijker waarom Ar
nemuiden naast huizen ook scholen
bouwt, terwijl andere gemeenten
bedenken wat ze met hun lege loka
len moeten doen.
„Arnemuiden heeft een erg gunstige
bevolkingsopbouw", zegt Markusse.
„We hebben veel jonge gezinnen in
de gemeente en daardoor ook een
groot geboorte-overschot. Daarbij
komt nog het gegeven dat vrij grote
gezinnen van vier, vijf kinderen hier
niet buitengewoon zijn. Ik heb alle
cijfers van vorig jaar eens op een rij
tje laten zetten. De leeftijdscatego
rie van 0 tot 14 jaar maakte toen 26
procent van onze bevolking uit, 47
procent bestond uit mensen van 15
tot 44, de categorie 45 tot 64 jaar
maakte 18 procent van de bevolking
uit en 9 procent van onze mensen
was boven de 65."
De sterke groei van Arnemuiden is
visueel te zien aan de ontwikkeling
van de nieuwbouwwijk Brakenburg.
De spoorlijn deelt het dorp nu al bij
na in tweeën. Aan de ene kant Bra
kenburg aan de andere kant het ou
de dorp. Momenteel heeft Arnemui
den zo'n 1500 woningen. De verhou
ding Brakenburg/oud dorp is onge
veer 40 staat tot 60. De tijd lijkt niet
ver meer dat Brakenburg groter of
even groot wordt als het oude dorp.
De wijk ontwikkelt zich in een snel
treinvaart. Midden jaren zeventig
werd de eerste paal geslagen in Bra
kenburg I. Midden jaren tachtig
werd begonnen aan Brakenburg II.
Gaat de groei zo verder dan is die
wijk eveneens over een jaar of vijf
volgebouwd. De gemeente is mo
menteel al druk in onderhandeling
over de aankoop van gronden voor
Brakenburg III, dat tussen het eer
ste deel en de Singel moet komen te
liggen. Hoewel de overheid zich
meer en meer terugtrekt uit de wo
ningbouw ziet Arnemuiden geen
grote stagnaties van nieuwbouw
voor zich. In Arnemuiden werden
toch altijd al meer koopwoningen
gebouwd.
Er zijn mensen in het dorp, die de
Brakenburgers eigenlijk geen echte
Arnemuidenarep vinden, "t Zijn die
uit Brakenburg weer", werd wel eens
met een veelbetekenend knikje ge
mompeld toen de schoolvereniging'
die twee christelijke scholen beheert
zich splitste in een vereniging die de
meer orthodoxe bijbelinterpretatie
aanhing en één die voornamelijk be
stond uit ouders van wat "lichtere"
stromen in kerkelijk Nederland. Tot
de laatste vereniging hoorden veel
ouders uit Brakenburg.
Wat blijft er over van een dorpska
rakter wanneer er veel nieuwbouw
wordt gepleegd? Nog heel wat,
denkt burgemeester Markusse. Hij
heeft het idee dat het allemaal best
harmonieus samengaat, 'oud-Arne-
muiden' en de 'import'.„Mensen
oriënteren zich natuurlijk ook van
tevoren voor ze ergens gaan wonen.
Ze weten dat ze hier in Arnemuiden
bepaalde zaken kunnen verwach
ten. Daar passen ze zich bij aan. De
ontwikkelingen staan natuurlijk
ook niet stil. Arnemuiden is evenals
andeCe dorpen veel opener gewor
den. Het is niet meer zo als vroeger,
toen mensen hun dorp haast niet
uitkwamen. Nu gaan de kinderen
naar school in Middelburg. Men
werkt buiten het dorp enzovoorts."
Zal Arnemuiden dan ook, zelfs wan
neer er nog meer mensen van bui
tenaf komen, vol kunnen blijven
houden aan bijvoorbeeld het ver
bieden van georganiseerde sport op
zondag? Op die vraag weet de bur
gemeester geen antwoord. „Je weet
niet hoe zich dat ontwikkelt." En
over groei: „Groeien moet je ge
staag doen. Zo gaat het hier ook al
jaren, steeds met een paar procent.
Regelmaat is beter voor een dorp
dan ineens een extreme uitbreiding
en daarna niéts meer."
bedrag
koers
rente
aflossing
inschrijving
storting
leningvoorwaarden
open bedrag
de koers wordt na de inschrijving op 19 januari vastgesteld
volgens het tendersysteem
jaarlijks per 15 februari
op 15 februari 1994 wordt het uitstaande bedrag van de lening a pari
aflosbaar gesteld
19 januari a.s. van 9 tot 15 uur via banken en commissionairs
15 februari 1988
kosteloos verkrijgbaar bij banken en commissionairs
JIDDELBURG - Het architectenbu-
lau Lafour en Wijk uit Amsterdam
lelt definitief de opdracht gekregen
for het uitwerken van de eerste fase
F1 het plan Maïsbaai in Middelburg.
P streven van de Walcherse Bouw
J"e en Bouwbedrijf De Delta - die sa-
Pen de Bouwcombinatie Maïsbaai
Innen - is om uiterlijk 1 maart een
(hetsontwerp vóór circa 120 wonin-
|n te presenteren. Burgemeester en
T'houders van Middelburg willen
voor juni woningbouwplannen indie
nen bij de provinciale directie volks
huisvesting. Zoals bekend heeft ge
meente 34 premiehuurwoningen toe
gewezen gekregen, het volledige con
tingent voor Zeeland.
Aan de Maïsbaai - het vroegere Vitrite-
terrein - zijn 375 woningen geprojec
teerd, hoofdzakelijk ondergebracht in
appartementengebouwen en twee
woontorens. Het project, waarvoor het
Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds
'in de markt' is als belangrijkste beleg
ger, zou moeten worden uitgevoerd in
vier fasen, afhankelijk van de belang
stelling van toekomstige bewoners en
toewijzing van woningcontingenten.
Als alles volgens plan verloopt, wordt
omstreeks oktober begonnen met de
bouw. v
Supervisor is de architect Aldo van
Eyk uit Amsterdam. Lafour en Wijk
maakten indertijd ook het presenta
tieplan voor het gebied.
GOEDEREEDE - De stichting Rij
dend Tram Museum (RTM) wil in het
vroege voorjaar van 1989 de eerste
historische stoomlocomotief en wa
gens laten rijden op een nieuw lijntje
over de Brouwersdam. Er wordt al
aan gedacht die lijn door te trekken
naar Schouwen-Duiveland maar als
dat er van komt, gebeurt het pas over
een reeks van jaren. Dat zal dan onder
meer afhangen van het enthousiasme
van Schouwse gemeenten om deze
toeristische voorziening binnen de
grenzen te halen.
Het bestuur van de stichting RTM pre
senteerde donderdagmiddag tijdens
een persconferentie in het gemeente
huis van Goedereede de plannen voor
de aanleg van de lijn, een museum en
een remise waar de voertuigen gestald
en gerepareerd kunnen worden. De
eerste fase bestaat uit de aanleg van de
halte op de zogenaamde Punt aan het
begin van de Brouwersdam. Daar
moet ongeveerl,5 kilometer rail aan
worden gekoppeld. Bij die halte ko
men verder de remise en het spoorweg
museum. Met dit werk is een investe
ring van 9 ton gemoeid.
De tweede fase bestaat uit het verlen
gen van de rail met enkele kilometers,
over de Brouwersdam. Het tracé gaat
naast de parallelweg lopen. De aanleg
van de tweede fase zal 0,8 tot 1,8 mil
joen gulden kosten. Afhankelijk van
de vorderingen van de bouw van het
recreatiedorp Port Zélande wordt
daarna de derde fase aangelegd. Die
derde fase voorziet in de bouw van een
stationnetje in het vakantiedorp. De
totale lengte van het baanvak, enkel-
spoor, zal 5 kilometer bedragen.
De exploitatie van de stoomtram moet
kostendekkend zijn, maar voor de aan
leg van allerlei voorzieningen wordt
een beroep op subsidies van overhe
den en donoren gedaan. Verder steekt
de stichting veel zelfwerkzaamheid in
het project. Het zijn dan ook de vrijwil
ligers van de stichting die de trein la
ten rijden en voor het onderhoud zor
gen.
Momenteel is het Rijdend Tram Mu
seum nog in Hellevoetsluis gevestigd.
Maar omdat het 1,5 kilometer lange
lijntje daar niet zo aantrekkelijk is,
zocht de stichting naar een andere lo-
katie. Die is aan de Brouwersdam ge
vonden. De stichting heeft bewust
voor de afkorting RTM gekozen. Die
letters stonden vroeger voor Rotter-
damsche Tramweg Maatschappij, de
voorganger van het streekvervoer
Zuid-West Nederland (ZWN) in Zie-
rikzee.
In 1966 werd de RTM opgeheven en de
stichting heeft toen een aanzienlijke
hoeveelheid rollend materieel over
kunnen nemen. Het gaat om stoomlo
comotieven, motorwagens, rijtuigen
en goederenwagens. Die dateren alle
uit het begin van deze eeuw.
De stichting RTM heeft de beschik
king over 5 locomotieven (3 stoom en 2
diesel), 2 motorrijtuigen (diesel) en eni
ge tientallen rijtuigen en goederenwa
gens. Dit materieel heeft tot 1966 het
personen en goederenvervoer op de
Zuidhollandse en Zeeuwse eilanden
verzorgd. Deze voertuigen rijden over
een rail met een breedte van 1067 mili-
meter.
Op de persconferentie bleek donder
dag dat het bestuur van de stichting
veel verwacht van de enorme aantal
len toeristen die nu en in de toekomst
de Brouwersdam zullen aandoen. Zo
wordt bijvoorbeeld ingehaakt op de
hoeveelheden surfers op het Grevelin-
genmeer. Speciaal ten behoeve van die
watersporters worden op enkele goe
derenwagens rekken voor surfplanken
gemaakt. Surfers die van de ene kant
naar de andere kant gezeild zijn, kun
nen met hun plank op de trein stappen
en weer naar hun vertrekpunt reizen.
Verder zijn contacten aangeknoopt
met touroperators die een rit met de
stoomtram aan kunnen bieden in het
kader van een dagtrip. Verder heeft
de ervaring in Hellevoetsluis geleerd
dat het stoommuseum een goede
slecht-weer accommodatie is. Het is
nog maar de vraag of de tram ook op
zondag zal rijden. In de gemeente
Goedereede wordt streng de hand ge
houden aan de zondagsrust. De ge
meente heeft overigens wel een subsi
die van 100.000 gulden voor de stoom
tram in het verschiet gesteld.
(Advertentie)
De heer Goud met één van zijn rijstvogel. Het kampioensexemplaar is nog in Het Turfschip te bezichtigen.
BIERVLIET - In de kantine van de
voetbalvereniging Biervliet is tussen
dinsdagavond en woensdagmiddag
ingebroken.
Een ruit werd vernield. Ontvreemd
zijn onder meer een microfoon, vijftig
broodjes, twee sloffen sigaretten en
een sporttas. De bedrading van de mu
ziekinstallatie werd kapotgetrokken.
