Hontenisse moet ongeacht keus
WOV-trace bereikbaar zijn
dit instrument moet je
horen als het echt stil is
CL A VICHORD-BOUWER
Aan dienstverlening Roompotsluis
mag niet worden getornd
PZC/Provincie 15
Eén jaar en
tbr in zaak
verkrachting
Lagere straffen
dan geëist
schietpartij
woning Goes
MEESTE WEER IN ZEEUWSCH
REACTIE GEMEENTE OP STREEKPLAN
Vrouwenbond FNV
verzoekt Terneuzen
regeling minima
Spreiding
Politie Terneuzen
houdt verdachte
van autokraken aan
SCHUTTEVAER SCHOUWEN-DUIVELAND:
Veiligheid
VLISSINGEN Het aantal verkeersdoden op de Zeeuwse wegen is dit jaar in vergelijking met
1986 duidelijk gedaald. Er verongelukten in Zeeland dit jaar 44 mensen tegen 55 vorig jaar.
Daarmee is 1987 het jaar met het kleinste aantal verkeersdoden in dit decennium. In 1985 kwa
men 45 mensen om in het verkeer, in 1984 waren dat er 58, in 1983 ging het om 51 dodelijk
verongelukte verkeersdeelnemers en in 1982 en 1981 om respectievelijk 45 en 46 mensen.
ZIERIKZEE - Op Schou-
wen-Duiveland zijn trek
kende fietsers's zomers een
vertrouwd beeld. In de win
ter is er niet veel animo
voor een fietsvakantie.
Maar Horst Zeberl uit het
Westduitse Solingen vindt
het juist lekker in de winter
met zijn tweewieler over
het eiland te rijden en de vo
gels te bestuderen.
De laatste jaren brengt de
54-jarige Zeberl vaak een
korte winter- of voorjaars
vakantie in Zeeland door.
Hij vraagt onderdak bij boe
ren, of neemt een eenvoudig
pension. Juist in deze koude
jaargetijden is het volgens
hem interessant de vogels te
bekijken. Komend vanuit
Vrouwenpolder, is hij de
stormvloedkering overge-
fietst om daarna de Middel
plaat aan te doen. Met een
vogelboek in de hand slaat
hij de natuur gade. Welis
waar vindt hij vogels erg
boeiend, de namen kent hij
niet altijd uit zijn hoofd. Het
boek leert de vogelliefheb
ber, dat hij op de Middel
plaat kloeten en een spe
ciaal soort flamingo's heeft
gezien.
Een vantevoren uitgestip
pelde fietsroute heeft de fiet
ser, die al in Australië,
Nieuw-Zeeland, Zuid-Ame-
De 54-jarige Horst Zeberl in
Zierikzee.
rika, Canada en de Verenig
de Staten heeft rongetoerd,
niet. Het liefst past hij zich
aan de windrichting aan.
Last van de wind heeft hij
dan ook niet, want hij neemt
de wind meestal in de rug.
Veel erger vindt hij mist.
Van het vogelkijken komt
dan immers niks terecht.
BRUINISSE - In de jaarlijkse leden
vergadering van de koninklijke
schippersvereniging Schuttevaer, af
deling Schouwen-Duiveland, is
woensdagavond forse kritiek gele
verd op plannen van rijkswaterstaat
de dienstverlening op de Roompot-
sluis - eiland Neeltje Jans - te beper
ken. Ook gaf voorzitter H. Hoogerhei-
de andermaal uiting aan het grote on
genoegen van de binnenvaart en mos
selvissers over de voortdurende lange
schuttijden bij de Krammersluizen.
„De langzaamste sluis van Neder
land".
Voorzitter Hoogerheide: „De binnen
vaart moet voor de schade opdraaien.
En de overheid laat achterwege die
KLOOSTERZANDE - De gemeente
Hontenisse vindt het onaanvaard
baar dat het provinciebestuur van
de aanleg van omleidingswegen om
Terhole en Kuitaart af zal zien als de
Westerschelde Oever Verbinding
(WOV) nabij Terneuzen wordt aan
gelegd. Dat schrijft het gemeentebe
stuur aan het college van gedepu
teerde staten in zijn reactie op het
ontwerp-streekplan Zeeland. In de
jongste WOV-plannen wordt geko
zen voor een tracé nabij Terneuzen;
de vaste oeververbinding via het
tracé Kruiningen-Perkpolder is
vrijwel geheel uit beeld.
„Welk WOV-tracé ook gekozen
wordt, gezien de economische poten
ties en ontwikkelingsmogelijkshe-
den die Hontenisse bezit, zijn een
goede bereikbaarheid en een ver
keersveiligheid onontbeerlijk. Bo
vendien is het dringend noodzakelijk
om op korte termijn maatregelen te
nemen. Een herovergweging in af
wachting van een uiteindelijke tracé
keuze levert alleen al om deze reden
een onverantwoorde vertraging op",
schrijft Hontenisse aan Middelburg.
Overigens is Hontenisse nog steeds
teleurgesteld in de allerlaatste tracé
keuze. Er wordt daarom bij gs erop
aangedrongen de tracévariant Krui
ningen-Perkpolder vooralsnog in de
beschouwingen te betrekken.
Het ontwerp-Streekplan kan ook op
andere punten niet de goedkeuring
van Hontenisse wegdragen. In het al
gemeen stelt men in het gemeente
huis te Kloosterzande dat het ont
werp aanleiding kan geven tot mis
verstanden en interprestatiever-
schillen. „Deze onzekerheid wordt
versterkt doordat nu reeds kan wor
den geconstateerd dat het recente
provinciale goedkeuringsbeleid op
onderdelen niet strookt met de be
schreven hoofdlijnen van het be
leid", aldus de Hontenisser reactie.
Als voorbeeld wordt de aanwijzing
van natuurgebieden genoemd. De
provincie geeft volgens Hontenisse
slechts een beknopte beschrijving
van de natuurwaarden in de diverse
gebieden en gebruikt termen als 'na
tuurwetenschappelijk', 'ecologisch'
en 'ornithologisch' terwijl deze woor
den niet zijn afgebakend.
Zo is er de Zoute- en Hengstdijkpol
der die door de provincie in het
streekplan wordt aangeduid als or
nithologisch en landschappelijk
waardevol. „Dit houdt onder meer
in dat voor dit gebied alle nieuwe
agrarische vestigingen worden uit
gesloten. Deze vergaande bepalin
gen leggen een onevenredig groot
accent op de natuurwaarde van dit
gebied en gaan daarmee voorbij aan
het agrarische karkter van het ge
bied".
DONDERDAG 31 DECEMBER 1987
voor solospel. En daardoor ideaal als
studie-instrument voor klavierspe
lers."
Theo Faber heeft zijn clavichord
zo klein gebouwd dat het ge
schikt is om te vervoeren. Van Wolf
gang Amadeus Mozart is bekend
dat tijdens zijn bezoek aan een Ita
liaans klooster zijn clavichord
voortdurend achter hem aangedra
gen werd. Van hem en van Ludwig
van Beethoven zijn reis-clavi-
chords bewaard gebleven, (in col
lecties in Wenen en Parijs).
Net als voor muziek moetje 'feeling'
hebben om een zeventiende eeuws
instrument volgens de authentieke
gegevens na te bouwen, betoogt Fa
ber. „Het is bijzonder arbeidsinten
sief werk en het vraagt veel tijd en
geduld." Ondanks de vele inspan
ningen met de bouw van het clavi
chord is de Zierikzeese schrijnwer
ker en musicus begonnen aan het
na-bouwen van een nog ouder in
strument: de virginaal (een soort
clavecimbel), eenmaal met name
aan het Engelse hof populair.
Theo Faber bespeelde zijn instru
ment - in overigens nog niet geheel
voltooide staat - onlangs, tijdens een
kerkconcert in Zierikzee, en voor be
langstellende toeristen. Op nieuw
jaarsdag, morgen, geeft hij zijn eer
ste concert op zijn zelfgebouwde cla
vichord, op uitnodiging van de stich
ting Westerschouwen Cultureel, in
cultureel centrum 'De Bewaerscho-
le' in Burgh-Haamstede (aanvang
16.00 uur). Samen met zijn zoon Rei-
mo Faber, dwarsfluit. De Fabers ver
tolken zestiende-eeuwse Engelse
muziek en Duitse werken, (barok en
romantiek). „Mijn clavichord ver
voer ik zelf. Want het instrument
wordt niet zoals voor Mozart achter
me aangedragen", lacht Theo Fa
ber.
Jan Jongschaap
Dit j aar aanzienlij ke
daling verkeersdoden
sers, voetgangers - betrokken bij aan
rijdingen met dodelijke afloop. Bij tien
van de zesendertig ongelukken was
dat het geval. De belangrijkste oorza
ken bij dergelijke botsingen waren het
niet geven van voorrang - acht auto
ongelukken en acht ongelukken met
langzaam verkeer - en het van de weg
afraken en tegen een boom of in een
sloot terechtkomen; in tien gevallen
was dat de oorzaak.
Verhoudingsgewijs kwamen - evenals
voorgaande jaren - de meeste mensen
in het Zeeuwse verkeer om in
Zeeuwsch-Vlaanderen. Met 20 dode
lijk verongelukte slachtoffers gaat het
om bijna de helft van het totale aantal.
Op Zuid-Beveland verongelukten 10
mensen dodelijk, op Schouwen-Duive
land zeven, op Walcheren vijf en op
Tholen twee.
Bij acht verkeersongelukken op
Zeeuwse wegen kwamen meerdere
mensen om. Het ernstigste ongeluk -
waarbij drie mensen werden gedood -
gebeurde op vrijdag 11 december op de
oude rijksweg bij Krabbendijke, toen
bij een eenzijdig ongeluk een auto in
de berm raakte en over de rijbaan heen
aan de andere kant van de weg tegen
een boom tot stilstand kwam. Van de
vier ongelukken met twee doden in
Zeeuwsch-Vlaanderen waren er drie
het gevolg van het niet verlenen van
voorrang door automobilisten op krui
singen. Een eenzijdige botsing van een
TERNEUZEN - De Vrouwenbond
FNV, afdeling Terneuzen verzoekt de
gemeente Terneuzen een regeling te
treffen voor kwijtschelding van ge
meentelijke belastingen voor alle mi
nima in de gemeente. Dit schrijft de
vrouwenbond in een brief aan het ge
meentebestuur. De Vrouwenbond
zegt te begrijpen dat dit geen structu
rele oplossing is, maar meent dat het
toch een enorme verlichting van de fi
nanciële nood is waarin veel minima
auto, na een slipmanoeuvre, tegen een
boom kostte op schouwen-Duiveland
twee mensen het leven en eveneens
twee mensen kwamen om, toen een au
tomobilist via de oprit van de Dam-
menweg bij Scharendijke tegen het
verkeer in reed en de autoin de flank
werd gegrepen door een tegemoetko
mende wagen.
Minder dan in voorgaande jaren was
langzaam verkeer - bromfietsers, fiet-
ZWOLLE (ANP) De rechtbank in
Zwolle heeft woensdag de 20-jarige
W. C. H. uit Amsterdam veroordeeld
tot zes jaar gevangenisstraf, conform
de eis van de officier van justitie. De
Amsterdammer werd ondermeer be
recht voor medeplichtigheid aan de
overval op de NMB te Oost-Souburg,
afgelopen zomer.
H. stond verder terecht wegens het
medeplegen van een overval op een
postagentschap in Zwolle en een ban
koverval in Groningen. Bij de overval
len werden zware wapens (ondermeer
een Uzi) gebruikt. De buit bedroeg
479.000 gulden.
In de overweging bij het vonnis houdt
de rechtbank er rekening mee, dat de
drie overvallen in twee maanden tijd
De ongevallenstatistieken van de vier
gemeentelijke politiekorpsen in Zee
land - Vlissingen, Middelburg, Goes
en Terneuzen - duiden erop, dat het to
tale aantal ongelukken in de stedelij
ke gebieden dit jaar iets lager uit zal
komen dan in 1986, van bijna 2700 tot
ongeveer 2600.
In Goes werden over heel 1986 617 bot
singen geregistreerd tegen 593 stuks
tot de laatste week van december, met
81 lichtgewonden en 19 zwaargewon
den (1986: 84 licht- en 25 zwaargewon
den). In Goes vielen twee dodelijke
verkeersslachtoffers, evenals in Ter
neuzen. Daar werden tot de laatste
week van december 630 ongelukken
geregistreerd met 16 licht- en 47 ern
stig gewonden (vorig jaar resp 28 licht
en 68 ernstig gewonden). Middelburg
boekte 608 aanrijdingen tot de laatste
decemberweek, tegen 671 ongelukken
over heel 1986. In Vlissingen regi
streerde de politie tot en met novem
ber 704 ongevallen, tegen 768 over heel
1986. Dit jaar was er sprake van 1 ern
stig gewonde en 88 licht gewonden (vo
rig jaar: 17 zwaar- en 93 lichtgewon
den.
zijn gepleegd. Op deze misdrijven
staat per geval een maximumstraf van
12 jaar.
De overvaller bekende zijn medeplich
tigheid op 17 december jongstleden,
voor de Zwolse rechtbank. De meeste
van de bij de overvallen gebruikte wa
pens, waaronder een 'olifantendoder'
en een shotgun, waren van hem afkom
stig.
H. pleegde de overval in Oost-Souburg
met een op dit moment voortvluchtige
verdachte. De zaak tegen de derde me
deverdachte R. R. S„ die alleen bij de
overval in Zwolle was betrokken, is
aangehouden tot 11 januari voor het
uitbrengen van een reclasseringsrap-
port. Als reden voor de roofovervallen
gaf H. op, dat men de film The great
robbery wilde naspelen.
De verkeersongevallen met dodelijke
afloop op de Zeeuwse wegen waren dit
jaar als volgt gespreid:
Zeeuwsch-Vlaanderen (20): Oostburg
1, Schoondijke 2; Breskens 1; Draai-
breug 1; Eede 2;IJzendijke 2; Biervliet
1; Zaamslag 1; Zuidzande 2; Westdor-
pe 2; Hulst 3; Kuitaart 1; Terhole 1;
Zuid-Beveland (10): Goes 1Baarsdorp
1; Yerseke 2; Krabbendijke 3; 's Gra
venpolder 1; Heinkenszand 1; 's Heer
Abtskerke 1.
Walcheren (5): Middelburg 3; Vlissin
gen 1; Grijpskerke/Buttinge 1.
Tholen (2): St. Maartensdijk 1; St. An-
naland 1.
Schouwen-Duiveland (7): Brouwers
haven 2; Scharendijke 2; Serooskerke
1; Zierikzee 1; Sir Jansland 1.
verkeren.
De Vrouwenbond heeft eind 1987 in al
le afdelingen het jaarlijkse scholings
project gehouden. De Terneuzense af
deling heeft het thema 'Solidariteit
tussen Maxima en Minima' gekozen en
daar met elkaar over gediscussieerd.
De afdeling besloot de solidariteit ge
stalte te geven door het op te nemen
voor gezinnen en alleenstaanden die
van een minimum uitkering of een mi
nimum loon moeten zien rond te ko
men.
Volgens de Vrouwenbond ziet het ook
in het komende jaar niet rooskleurig
uit voor de minima. „Een uitzichtloze
situatie voor velen in onze maatschap
pij", schrijft de bond. De afdeling stelt
vervolgens dat in diverse gemeenten
in Nederland een regeling getroffen is,
waarin mensen die in aanmerking ko
men voor een eenmalige uitkering, de
gemeentelijke belastingen worden
kwijtgescholden. Daarnaast zijn er
ook gemeenten waarin gewerkt wordt
aan een regeling waaronder alle mini
ma vallen. De afdeling spreekt haar
hoop uit dat het gemeentebestuur bij
zijn overpeinzingen aan het einde van
het jaar en zijn voornemens voor het
nieuwe jaar, ook de minima in de ge
meente Terneuzen niet zal vergeten.
Theo Faber bespeelt zijn eigenhandig gebouwd clavichord.
Jaren heeft hij er over geacht voordat hij het aandurfde. Nu staat er in
het souterrain van huize Faber aan de Nieuwe Haven in Zierikzee, na
precies negen maanden 'draagtijd', een fonkelnieuw muziekinstrument:
gebouwd naar gegevens uit 1770. Theo Faber werkt op een tiende millime
ter nauwkeurig. En hij weet alles van 'zingend hout'. Jammer, filosofeert
hij. „De tijd van stilte zijn velen vergeten. Toch kun je niet zonder, zo nu en
dan." „Een clavichord moet je 's nachts horen. Als het werkelijk stil is."
Theo Faber weet zijn muzikale ga- bepaalde plaats de snaar kan raken.
ven en vakmanschap op het gebied
van houtbewerking in opmerkelijke
harmonie tot klinken te brengen.
Want als kerkorganist, pianist en
koordirigent geeft hij gestalte aan
muziek. En als ambachtelijk tim
merman - 'ik ben 'n schrijnwerker
van de oude stempel' - bouwt hij ei
genhandig een instrument met 120
snaren in een zachtglanzende noten
houten ombouw. Een 'clavichord',
naar authentieke gegevens van het
'Germanisch Nationaal Museum' in
Neurenberg. „De bestudering van de
gegevens duurde langer dan het ma
ken."
De snaren zijn op een klankkast ge
spannen, tussen aanhangstift en
'stempen', en draagt zijn trillingen
over door een kam of brug op een vrij
klein zangblad. Dit zangblad be
vindt zich rechts van het klavier.
Aan het linkereind wordt de snaar
blijvend gedempt gehouden, door
ingevlochten of opliggend vilt,
maakt Fabers technische uitleg dui
delijk. En hij demonstreert: „De sna-
TERNEUZEN - De gemeentepolitie
van Terneuzen heett de 19-jarige C. J.
M. aangehouden op verdenking van
verschillende autokraken.
Deze werden onder meer gepleegd in
Breskens, Axel, Sint Jansteen en en
kele andere plaatsen in het zuiden van
Nederland. Inmiddels is de jongeman
overgedragen aan de politie van het
Belgische Asten omdat ook daar ver
denkingen tegen hem worden gekoes
terd.
MIDDELBURG De rechtbank in
Middelburg heeft de 20-jarige Terneu-
zenaar M. H. veroordeeld tot een ge
vangenisstraf van één jaar en terbe
schikkingstelling van de regering
(tbr) voor het verkrachten van een
achttienjarig meisje in zijn woon
plaats. Hij sprong bij haar achter op
de fiets en dwong haar onder bedrei
ging met een dolkmes naar een stille
plaats te fietsen waar hij haar ver
krachtte. Hij was welbewust met het
mes op zak de straat opgegaan om een
verkrachting te plegen.
Volgens het psychiatrisch rapport was
H. op het moment van zijn daad ver
minderd toerekeningsvatbaar, be
staat er groot gevaar voor herhaling en
is een intensieve psychiatrische be
handeling noodzakelijk. Hij had zich
al eerder schuldig gemaakt aan sexue-
le misdrijven. De officier had anderhalf
jaar en tbr tegen hem geëist.
S. de V. (38) uit Kapelle werd voor in
cest met zijn dochter veroordeeld tot
drie maanden gevangenisstraf voor
waardelijk met een proeftijd van twee
jaar en een geldboete van 1700 gulden.
Hij begon het meisje sexueel te bena
deren toen het twaalf jaar was. Er was
zes maanden gevangenisstraf onvoor
waardelijk tegen hem geëist. De recht
bank volgde de suggestie van De V.'s
advocaat mr D. J. Olie, die de recht
bank gevraagd had hem niet naar de
gevangenis te verwijzen omdat zijn le
ven daardoor totaal ontwricht zou ra
ken.
Het clavichord heeft een evolutie
van ruim 350 jaar doorgemaakt.
Fabers instrument herinnert met
name aan het zogenaamde vrije cla
vichord, waar Carl Philipp Emanuel
Bach een voorkeur voor had en
waarvoor hij zijn 'Abschied von mei-
nem Clavichorde' schreef. Het door
de Zierikzeese musicus gebouwde
clavichord heeft een omvang van vijf
octaven en op elke toets zijn twee
snaren aangebracht. Deze worden
van onderen aangeslagen. Heel an
ders dus dan een clavecymbel die
niet zo zeer aangeslagen maar in fei
te 'getokkeld' wordt, vertelt Theo
Faber.
Een clavichord is het oudste snaar
instrument met toetsen. Het mecha
nisme is betrekkelijk eenvoudig.
Achterop de toets staat een tangent:
een metalen - in de oudste vorm
waarschijnlijk houten - staafje ge
monteerd, dat op een nauwkeurig
ren kunnen pas trillen wanneer zij in
contact zijn met de tangent."
Naarmate Theo Faber de toetsen
harder of zachter beroert klinken de
zangerige tonen in het souterrain
aan de Zierikzeese haven sterker of
zwakker. Door wisselende druk op
de toetsen variëren de toonhoogten
na de aanslagen. „Dit vibrato wordt
'Bebung' genoemd."
Faber laat de tonen met een hardere
aanslag wat hoger klinken. En voor
de meeste bespelers stelt dit een
grens aan de grootte van het klank
volume, maakt hij musicerend dui
delijk. „Clavichords zijn naar hun
aard zacht klinkende instrumenten.
In de eerste plaats zijn ze bedoeld
schade nog enigszins te beperken door
er een bedieningsman bij te zetten om
gedurende de nacht met twee sluizen
te kunnen schutten. De Krammerslui
zen tonen Nederland op zijn smalst.
Want er is ook te weinig afmeergele-
genheid, de remmingswerken zijn te
kort en de verlichting is er volstrekt
onvoldoende."
Tijdens de ledenbijeenkomst van
Schuttevaer Schouwen-Duiveland in
hotel Storm te Bruinisse gaf Hooger
heide voorts te verstaan het niet eens
te zijn met de plannen van rijkswater
staat, in verband met bezuinigingen,
het aantal sluismeesters van de Room
potsluis van vijf naar vier terug te
brengen. Dat zou, zoals gemeld, bete
kenen dat de sluis per week 38 uur ge
sloten zou moeten worden. Hij onder
streepte mede het belang van een on
beperkte openstelling van de Room
potsluis voor de mosselsector - vooral
in de zomermaanden - en vanuit het
oogpunt van de veiligheid van de
scheepvaart in de Oosterscheldemon-
ding. Overigens gewaagde Hoogerhei
de van besprekingen 'in goede sfeer'
hierover, met de directie Zeeland van
rijkswaterstaat.
Desgevraagd verklaarde hoofd-sluis-
meester J. Huizer van de Roompot-
sluis tegenover de PZC het eveneens
'niet verantwoord' te achten de Room
potsluis in Neeltje Jans, gelet op de
nautische veiligheid rond de storm
vloedkering, 's nachts onbemand te la
ten. „Bij de kering zijn gevaarlijke
stromingen. Zeventig procent van de
alarmmeldingen van de reddingboot
Koningin Beatrix komen vanaf de
sluis. En gelet daarop biedt de directie
Zeeland wel wat weinig weerstand aan
de bezuinigingen van Den Haag"
meende Huizer.
Schuttevaer-woordvoerder Hooger
heide vermeldde in zijn jaarrede goe
de bedrijfsresultaten van de mossel
kwekerijen. Overigens stelde hij vast
dat die goede resultaten met name te
danken zijn 'de wet van vraag en aan
bod' en zeker niet aan de natuurlijke
omstandigheden. Want de prijzen lie
pen hoog op door een tekort aan con
sumptiemosselen als gevolg van
stormschade aan de Waddenzee-per-
celen.
MIDDELBURG De rechtbank in
Middelburg heeft de 25-jarige Dordte-
naar E. A. tot drie maanden gevange
nisstraf veroordeeld voor overtre
ding van de vuurwapenwet. Zijn
broer R. A. (24) kreeg voor hetzelfde
feit zes weken gevangenisstraf waar
van drie weken voorwaardelijk.
De broers schoten op 17 mei een aantal
kogels door de ruiten van de flatwo
ning in Goes waar hun zus A. A. sa
menwoonde met R. W. Het paar had
kort daarvoor een poging gedaan om
zijn kind uit Dordrecht te ontvoeren,
waar het door de kinderbescherming
bij de ouders van de vrouw was onder
gebracht. Na deze mislukte ontvoe
ring bleef W. de oude mensen dreigen
dat zij met een knokploeg terug zou
den komen. De broers reden toen sa
men met hun vader en gewapend met
een revolver en een jachtgeweer met
afgezaagde loop naar Goes om een
eind aan deze terreur te maken.
Het openbaar ministerie had tegen
beiden vijftien maanden waarvan vier
maanden voorwaardelijk geëist we
gens poging tot doodslag. De recht
bank achtte echter niet bewezen dat
zij W. om het leven wilden brengen. De
straf voor E. A. viel zwaarder uit dan
die van zijn broer, daar hij al meerma
len voor het ongeoorloofd bezit van
vuurwapens werd veroordeeld.