*7
anDijke
recordtekort in vs
Echte doorbraak blijft
uit bij topontmoeting
Eén examenvak meer
in mavo, havo en vwo
Fiscus niet te
streng tegen
rente-ontduiker
Paspoorten
REAGAN IN '88 NAAR MOSKOU
PLAN VAN GINJAAR-MAAS
EFELICITEERD!
STEUTEL HERENMODE
V
Topgesprek boekt
begrensd succes
Uitbraak per
helikopter
'einig wind
e jaargang no. 292
jdag 11 december 1987
AUl
AUTOVERHUUR
DEN HAAG (GPD) De bekendmaking donderdag van het re
cordtekort van 17,6 miljard dollar (ongeveer 34 miljard gul
den) op de Amerikaanse handelsbalans over september heeft
een vernietigende uitwerking gehad op de dollarkoers en de
koersen op de effectenbeurzen. Voor de zoveelste keer na de
grote beurskrach op 19 oktober, maakten de financiële mark
ten duidelijk dat het gevaar van een krachtige recessie om de
hoek ligt.
Suriname
Therapie'
Verbranding
Sloop
Acties
vrijdagkrant
U BENT HELEMAAL IN STIJL
lange kerkstraat 41 -goes-01100 16415
eel bewolking en geen neerslag van
etekenis. Vanmiddag enkele opkla-
ngen. Middagtemperatuur 4 graden,
wakke en veranderlijke wind.
Personenbusjes
Kleine en grote bestelwagens
Gesloten en open aanhangwagens
Kampeerauto's, caravans en vouwwagens
Speciale tarieven voor langere termijn huren
Hoek Rijksweg - Ringbaan West
01100 - 1 14 40
GOES
IDV/UK (ANP) Christina van Druten-Hoogakker uit
dwijk is dinsdag op 111-jarige leeftijd, overleden. Zij
de oudste inwoonster van Nederland. Mevrouw Van
ten werd op 20 november 111 jaar. Zij was daarmee de
ste persoon die ooit in Nederland heeft geleefd, al ver-
t het dat er in de vorige eeuw iemand nog ouder is ge
worden. Mevrouw Van Druten, geboren in 1876 in het Be-
tuwse Andelst, woonde bij haar schoondochter en klein
zoon thuis.
Zij had twee zoons, zes kleinkinderen en negen ach
terkleinkinderen. Ze wordt vrijdag begraven op de her
vormde begraafplaats in Randwijk.
jtaatssecretaris Koning: cou-
pnt optreden.
3EN HAAG (GPD) De fiscus
al niet al te streng optreden te-,
ten belastingplichtigen die in
iet verleden geen of te weinig
•ente-inkomsten hebben opge-
teven. Als bekend zijn de ban-
ien met ingang van volgend jaar
verplicht op te geven aan wie en
hoeveel rente is uitbetaald. Men
sen, die zijn „vergeten" om ren
te-inkomsten op te geven en dat
alsnog doen zullen coulant be
handeld worden. De soepele op
stelling bij navordering geldt
niet als het om zwart geld gaat.
Staatssecretaris Koning van fi
nanciën zei donderdag in de
Tweede Kamer dat hij over 1986
denkt aan een kwijtschelding be
neden de grens van 1000 gulden
rente. Voor 1985 denkt hij aan
3000 gulden en voor 1984 aan 5000
gulden. Over het jaar 1983 wil de
staatssecretaris helemaal van
navordering af te zien. De moge
lijkheid tot navordering wordt
wettelijk beperkt tot een periode
van vijfjaar.
Effecten en
dollar onder
zware druk
De Rekenkamer heeft felle kri
tiek op de manier waarop
staatssecretaris Van der Lin
den de nieuwe paspoorten wil
invoeren.
PAGINA 3
De vreugde bij een groot deel
van de Surinaamse bevolking
na de klinkende stembusover
winning van het politieke
'front' slaat om in spanning.
Hoe moet het nu verder?
PAGINA 4
Sex tussen hulpverleners en
patiënten komt veel vaker
voor dan tot nu toe werd aan
genomen.
PAGINA 5
Over verbranding van radio
actief afval bij Borssele is nog
deen definitief besluit geno
men.
PAGINA 17
Burgemeester en wethouders
van Terneuzen zijn tot de con
clusie gekomen, dat de wijk
Sluiskil-Oost moet worden ge
sloopt.
PAGINA 19
De NCB is bereid acties te voe-
rcn als overleg over de proble
men in de landbouw geen re
sultaat oplevert.
PAGINA 21
9> 10,11,12,13,14 en 15
Radio, tv en kunst: 2
Binnen- en buitenland: 3
en 5
Opinie en achtergrond: 4
jhnanciën, economie: 7
Provincie: 17,19, 21 en 23
sPort: 25 en 27
De waarde van de dollar ging donder
dag met 2,5 cent naar beneden. In Am
sterdam sloot de munt op 1,8425 gul
den tegen een slotkoers van 1,8690 gul
den op woensdag. Op de wisselmarkt
van New York daalde de dollar don
derdag tot een naoorlogs dieptepunt.
Tegen het slot van de handel werd een
koers genoteerd van 1,8365 gulden.
Het vorige laagterecord dateert van 30
november.
In Amsterdam, Londen en Parijs
moesten de aandelenkoersen hun ge
durende de dag vergaarde winst
ruimschoots inleveren. Hoofdfondsen
als Koninklijke Olie, Akzo, Unilever
kelderden aan Beursplein 5 met vele
guldens.
Hoewel de president van het stelsel
van centrale banken in Amerika (Fe
deral Reserve Board), Alan Green
span, dinsdag nog had gezegd dat de
markten geen overdreven belang
moesten hechten aan de maandelijkse
handelscijfers, was die waarschuwing
tevergeefs. Veel economen en handela
ren hadden kennelijk slechts op een
geringe toename van het handelste
kort ten opzichte van september gere
kend. Immers, zo was de redenering, in
deze tijd van het jaar stijgt de invoer
altijd door inkopen voor kerstmis. De
recordsprong kwam dan ook als een
complete verrassing.
De Amerikaanse invoer nam in sep
tember toe met 12,3 procent tot 39,4
miljard dollar. De uitvoer groeide ook,
maar slechts met 3,7 procent tot 21,8
miljard dollar. Voor de eerste tien
maanden van dit jaar beloopt het te
kort op de handelsbalans 175 miljard
dollar op jaarbasis, vergeleken met vo
rig jaar 156,2 miljard.
Nu de dollar in amper twee jaar tegen
over de Japanse yen en de Westduitse
mark en dus ook tegenover de gulden
bijna de helft in waarde is verminderd,
verkopen Amerikaanse produkten
niet al te slecht in het buitenland. De
export is vergeleken met 1986 zo'n 16
procent toegenomen. Het tekort op de
handelsbalans is echter niet vermin
derd en dat komt omdat de invoer nog
meer is gestegen. Het handelsbalan
stekort is het verschil tussen uitvoer
en invoer.
AMSTERDAM (ANP) Tijdens het eeuwfeest van het
theater Carré in Amsterdam kreeg koningin Beatrix bij
aankomst bloemen aangeboden door Oscar Carré, ach
terkleinzoon van de gelijknamige stichter. In het mid
den burgemeester Ed van Thijn. Op het gala traden Ne
derlandse artisten op die de afgelopen jaren min of
meer regelmatig in Carré hebben opgetreden; onder an
deren Robert Long, Mary Dresselhuys, André van Duin,
Toon Hermans, Jasperina de Jong en Paul van Vliet.
Door middel van korte stukjes zang, dans, theater en
amusement gaven zij een overzicht van alle gezichtsbe
palende genres die het theater in de loop der jaren heeft
gekend.
De opbrengst van de avond is bestemd voor de noodza
kelijke restauratie van het grafmonument van Oscar
Carré.
Van onze correspondent
WASHINGTON De top tussen de
Amerikaanse president Reagan en de
Russische partijleider Gorbatsjov is
gisteren geëindigd. De twee leiders
noemden hun ontmoeting een succes
maar maakten geen melding van con
crete resultaten.
Tijdens een kleine plechtigheid in de
ZOETERMEER (ANP) Als staatsse
cretaris Ginjaar-Maas (onderwijs)
haar zin krijgt zullen mavo- en havo
leerlingen over enkele jaren in zeven
vakken in plaats van de huidige zes
examen doen. Vwo-kandidaten gaan
naar acht examenvakken, ook één
meer dan nu. Alle examenkandidaten
zullen twee van de drie vakken friuns,
Duits en Engels in hun pakket moeten
nemen. Voor havo en vwo wordt ook
wiskunde a of b een verplicht exa
menvak.
Dit blijkt uit een ontwerp voor een al
gemene maatregel van bestuur
(AMvB) dat de staatssecretaris voor
advies aan de onderwijsorganisaties
en de onderwijsraad heeft gestuurd.
De maatregel is volgens Ginjaar-Maas
nodig omdat het behalen van het eind
diploma niet altijd betekent dat men
succes heeft in het vervolgonderwijs.
Vooral bij de overgang van havo naar
hoger beroepsonderwijs (hbo) doen
zich moeilijkheden voor. Maar ook aan
de aansluiting tussen mavo en middel
baar beroepsonderwijs (mbo) en tus
sen vwo en wetenschappelijk onder
wijs valt nog wel het een en ander te
verbeteren, meent zij.
Voorts is de studiekeuze een pro
bleem. In de toekomst wordt een te
kort aan hoger opgeleide mensen in de
sectoren economie/commercie, na
tuurwetenschappen en techniek ver
wacht, in het laatste geval vooral op
(Advertentie)
hbo-niveau, aldus de staatssecretaris.
Met de maatregelen wil zij bevorderen
dat leerlingen de keuze tussen een eco
nomische of een technisch/natuurwe
tenschappelijke studie zo lang moge
lijk kunnen uitstellen.
Volgens de staatssecretaris leent het
vak wiskunde zoals dat nu nog in het
havo wordt gegeven zich er niet toe
voor alle leerlingen verplicht te wor
den gesteld. Dit is wel mogelijk met
wiskunde a en b in het vwo en in de na
bije toekomst in het havo. Wiskunde a
is voldoende voor studies waarbij in
beperkte mate wiskundige methoden
moeten worden toegepast. Ook voor
informatietechnieken vormt wiskun
de a een goede voorbereiding. Het vak
geeft voldoende mogelijkheden aan
leerlingen die door de meer formele
wiskunde (b) worden afgeschrikt, al
dus Ginjaar-Maas.
Een goede beheersing van meer
vreemde talen acht zij voor Nederlan
ders („en zeker voor hoger opgelei
den") van groot belang. Maar de laat
ste jaren vermindert het aantal leerlin
gen dat twee of drie moderne vreemde
talen kiest. Dat gaat ten koste van
Frans en Duits omdat vrijwel iedere
leerling Engels in zijn pakket neemt.
In het hoger onderwijs belemmert het
gebrek aan kennis van Frans en Duits
het bestuderen van vakliteratuur die
door het kleine Nederlandse taalge
bied vaak niet in vertaling beschik
baar is.
Het is nog niet bekend wanneer de
maatregelen van kracht worden. Dat
wordt pas bepaald als de adviezen
over de AMvB binnen zijn.
tuin van het Witte Huis nam Gorbats
jov gisteren afscheid van Reagan. Hij
zei dat zijn reeks van besprekingen
met de Amerikaanse president „over
het geheel genomen onze hoop
rechtvaardigen".
„Veel is bereikt", aldus de Russische
leider. „Maar er is ook nog veel werk te
doen". Reagan sprak in zijn afscheids
rede van „een compleet succes". Hij
zei dat zowel Gorbatsjov als hij het ge
voel mogen hebben „iets bereikt te
hebben".
Beide wereldleiders noemden als be
langrijkste resultaat van hun ontmoe
ting de ondertekening van het INF-ak-
koord dat een eind maakt aan alle
middellange afstandswapens.
Maar afgezien daarvan leverden de in
totaal vijf gesprekken die Reagan en
Gorbatsjov voerden weinig op. Op het
vlak van de mensenrechten, waaron
der het probleem van joodse emigran
ten die de Sovjetunie niet mogen ver
laten, werd geen enkele vooruitgang
geboekt.
Ook konden Reagan en Gorbatsjov el
kaar niet vinden op het gebied van de
regionale conflicten. Met name rond
de eventuele Russische terugtrekking
uit Afghanistan koesterden de Ameri
kanen nog tot gistermiddag hoge ver
wachtingen, maar die kwamen niet
uit.
Zowel Reagan en Gorbatsjov maakten
melding van „enige vooruitgang" op
het gebied van ontwapeningsgesprek
ken. Het gaat daarbij met name om de
door beide supermachten gewenste re
ductie met 50 procent van het aantal
strategische (intercontinentale) raket
ten.
Marlin Fitzwater, de woordvoerder
van president Reagan, zei dat er altijd
van uitgegaan is dat de veranderingen
in de relatie tussen de supermachten
langzaam gaan.
Wat opviel in de twee afscheidsredes,
was dat noch Gorbatsjov, noch Rea
gan ook maar iets zei over een retour-
bezoek van de Amerikaanse president
aan Moskou. Maar Marlin Fitzwater
zei dat het de bedoeling blijft dat de
Amerikaanse president in de eerste
helft van 1988 naar de Sovjetunie zal
gaan.
De twee wereldleiders beschreven hun
ontmoeting vooral in termen van „een
begin waarop kan worden voortgebor
duurd". „De dialoog tussen onze lan
den staat nu op een meer voorspelbare
basis en dat is ongetwijfeld construc
tief', aldus Gorbatsjov. Maar Reagan
zei in zijn rede ook dat „we de belang
rijke verschillen tussen ons niet uit de
weg zijn gegaan. Veel van die verschil
len blijven bestaan".
Voor Gorbatsjov gisteren zijn laatste
gesprek op het Witte Huis had, had hij
een korte ontmoeting met vice-presi
dent (en presidentskandidaat) George
Bush.
Waar u ook bent, u blijft helemaal in stijl. Geen wonder want u koopt uw
kleding bij een zaak die precies afgestemd is op uw smaak en maat. U
weet dat u er altijd slaagt want de keuze aan kwaliteit en klasse is
enorm. Ook als het gaat om winterse feestkleding. En dat blijft in 1988
ook zo.
MOSKOU (DPA) - Sovjet-partijleider Michail Gorbats
jov en president Ronald Reagan, die elkaar intussen
bij de voornaam noemen, hebben in Moskou naamge
noten gekregen. Op het ogenblik waarop Michail en
Ronald het INF-verdrag ondertekenden, werd in Mos
kou een tweeling van jongetjes geboren, die naar de
twee toppolitici is genoemd. Dit berichtte donderdag
de jongerenkrant van de communistische partij,
„Komsomolskaja Pravda".
Volgens de krant hebben de ouders van de tweeling, de
tandartsen Galina en Vjatsjeslav Sacharov, telegram
men gestuurd aan het Witte Huis en aan de Sovjetam
bassade in Washington.
„Op 8 december hebben wij twee zoons gekregen. Ter
ere van de historische gebeurtenis van de onderteke
ning van het verdrag over de raketten voor de middel
lange afstand, hebben wij besloten hen Ronald en Mi
chail te noemen. Wij zijn er van overtuigd dat onze kin
deren onder een vreedzaam gesternte zullen leven," al
dus de tekst van de telegrammen.
Meer dan gevreesd, min
der dan gehoopt. De
topontmoeting in Washing
ton tussen de Amerikaanse
president Reagan en de Rus
sisch partijleider Gorbatsjov mag met
het predikaat 'historisch' in de anna
len worden bijgeschreven. Toch heeft
ze niet het resultaat opgeleverd, waar
de wereld reikhalzend naar uitkijkt:
een echte doorbraak in de nog altijd
met onvoorstelbaar veel wapentuig
onder spanning gehouden betrekkin
gen tussen de twee supermachten. Na
tuurlijk, de ondertekening van het
INF-akkoord over de vernietiging van
een complete categorie kernwapens
heeft aangetoond dat de twee wereld
leiders in staat zijn om tot zaken te
komen. Maar de opnieuw te hoog
ingeschatte verwachting dat er nu
tegelijk een doorbraak mogelijk zou
zijn naar volgende akkoorden, is niet
uitgekomen. Over een volgende stap
in de afbraak van het kernwapenarse
naal, een halvering van de wederzijdse
bestanden aan strategische raketten
(waarmee Russen en Amerikanen el
kaar rechtstreeks kunnen treffen), is
nog geen ontwerp-overeenkomst be
reikt. Reagan sprak van een 'raam
werk' en hij kon bij de slotceremonie
onder de stromende regen in de tuin
van het Witte Huis 'enige vooruitgang'
vaststellen. Over de belangrijke pro
blematiek van de handhaving van de
mensenrechten ook geen echte reden
voor applaus. De dialoog zal op het
hoogste niveau worden voortgezet. En
over de zogeheten regionale kwesties
(Afghanistan, de Perzische Golf, Cam
bodja, Midden-Amerika en Zuidafri-
ka) liggen de opvattingen ook nog ver
uiteen. Gorbatsjov kwam niet, zoals
speculaties wilden, met een aankondi
ging van snelle terugtrekking van
troepen uit Afghanistan. En Reagan
gaf ronduit toe dat hij niet tevreden is
met wat op dit punt werd bereikt, Hoe
dan ook: met dit bezoek van de Russi
sche partijleider aan de Verenigde Sta
ten zijn beide politieke systemen in ie
der geval verder in gesprek geraakt
dan ooit eerder in een zo rechtstreekse
confrontatie mogelijk is gebleken. In
dat opzicht is er succes bereikt,
maar dan wel een nog steeds begrensd
succes.
Hoewel dus achter de gesloten deu
ren van de gespreksrondes tussen
Reagan en Gorbatsjov de meningsver
schillen groot en hardnekkig zijn ge
bleven, heeft deze topontmoeting naar
buiten toe een sfeerbeeld opgeroepen,
waaruit de wereld hoop mag putten.
De Amerikaanse president legde een
rechtstreeks verband met de kerstge
dachte. Zijn tegenstrever Gorbatsjov
heeft het bezoek aan Washington aan
alle kanten uitgebuit om de wereld het
'andere gezicht' van de Sovjetunie te
laten zien. Niet langer meer dat van de
overheersing van ijzeren ideologieën
tegenover elkaar; niet langer de we
reld in de ban van de eeuwige en on
overbrugbare tweespalt tussen com
munisme en kapitalisme. De Russi
sche partijleider heeft met zijn grote
'personality show' in Washington wil
len duidelijk maken dat hij zijn best
wil doen om de wereldpolitiek van de
komende jaren te stoelen op zoiets als
nieuwe zakelijkheid. Harde nieuwe za
kelijkheid dan wel te verstaan, zoals
uit het verloop van de besprekingen
tussen de twee leiders en aan de onder
handelingstafels in het gevolg van bei
den is gebleken. Waar het op aankomt
is: hoe groot is de stimulans die van
deze topontmoeting uitgaat om inder
daad hard te gaan werken aan
werkelijke oplossingen van wat nu nog
aan levensgrote problemen is blijven
liggen? Beide tevreden uitziende we
reldleiders herinnerden voor het oog
van de gespannen toekijkende wereld
elkaar aan de verplichting om van de
ze top 'de glans niet te laten verdwij
nen'. Een jaar na de topconferentie
van Reykjavik toen de gezichten ui
terst somber stonden, is een nieuwe
ontmoeting mogelijk geworden die in
ieder geval deuren verder heeft open
gezet. De handtekeningen onder het
INF-akkoord zijn de bewijsstukken
van meer dan alleen maar goede poli
tieke wil. Er zal al heel wat gewonnen
zijn wanneer Reagan en Gorbatsjov
uit dit bezoek tegenover elkaar zoiets
hebben overgehouden als een agenda
voor de toekomst. Dan kunnen zij de
mensheid die haakt naar vrede, veilig
heid en rechtvaardigheid recht in de
ogen blijven kijken.
vdM.
WASHINGTON (AP) Sovjet-leider Gorbatsjov en echtgenote Raisa wuiven
naar het publiek tijdens de afscheidsceremonie in Washington. Achter me
vrouw Gorbatsjov staat de Amerikaanse president Reagan. Rechts Nancy Rea
gan.
LEICESTER (UPI) - Een gekaap
te helikopter is donderdag ge
land op het terrein van een
zwaarbewaakte gevangenis in
Groot-Brittannië en heeft daar
twee gevaarlijke gevangenen,
onder wie een moordenaar, op
gepikt.
Volgens de politie was het de eer
ste uitbraak van deze aard in
Groot-Brittannië. In Mexico, de
Verenigde Staten en Frankrijk is
het al meer gebeurd.
Ongewapende bewakers pro
beerden te verhinderen dat de
twee mannen naar de helikopter
renden, maar andere gevange
nen belegerden hen en het toestel
kon ongehinderd uit de gevange
nis van Gartree opstijgen, onge
veer 30 seconden na de landing.
Volgens de politie landde de heli
kopter vervolgens enkele kilome
ters van Gartree, op 140 kilome
ter ten noorden van Londen. De
twee gevangenen, vergezeld door
de medeplichtige die de helikop
ter had gekaapt, vluchtten ver
der per auto.
