Amsterdamse metro goed
tegen brand beschermd
Sinterklaas komt dit jaar uit Japan.
CARAVAN+CAHPING RAI AMSTERDAM*WELKOM!
20 21 2123 2425
de PZC
vandaag
'T HEERLIJK AVONDJE
KOMT ERAAN
'TTEN GESCHOKT
LOTEN
VOERING
T VUIL
Vrouw 111 jaar
Het schokeffect
van Fassbinder
I wind
jaargang no. 274
ig 20 november 1987
vrijdagkrant
Inferno
Waarschuwing
GELEGENHEIDSKLEDING
Hulp
Opvang
Ambtenaren
Verboden vis
vrijdagkrant
Zie pag. 6
Dagelijks geopend van 10-18 uur. Gratis buspendel van/naar parkeerterrein. Trein+Toegangbiljetten bij NS-stations.
ilend bewolkt met buien waartus-
nweer en hagel kan zitten. Mid-
nnperatuur 8 graden. Harde, la-
tormachtige wind uit west tot
Hoest.
PROVINCIAL
zie pag. 7
iepgaand
nderzoek
etroramp
Van onze correspondent)
EN—Hoe kon het gebeuren? Waren de veiligheidsmaat-
n wel voldoende? Na de ramp in het drukke ondergrond-
tion van King's Cross, die aan zeker dertig mensen het
heeft gekost, staan deze vragen centraal. Premier Marga-
atcher, die een bezoek bracht aan de plek des onheils,
en officieel diepgaand onderzoek gelast naar de oorzaak
et vreselijke gebeuren, dat de natie heeft geschokt. Met
de manier waarop; de totale ontreddering waarin een
aantal mensen op weg naar huis levend is verbrand of in
antische rookontwikkeling gestikt, heeft diepe indruk
kt.
p af, in de geblakerde hal van
.jesverkoop en controle, is men
en met de schoonmaak en de
les. Maar nog heel goed is te
ede immense hitte van de vuur-
verwoestend heeft huisgehou-
ikke granieten muren zijn ge-
en gebroken. Hele stukken ge-
n plafond hangen omlaag, te-
van de verwrongen skeletten
automatische kaartjesmachi-
er zijn de meeste doden geval-
korte afstand van het laatste
aar boven en de redding,
s ook hier dat de verstikkende
twikkeling met zijn asbest-
n het sterkst was; aangewak-
or de als schoorstenen functio-
e roltraptunnels van beneden,
waarvan de felle brand moet zijn
lan. Aanvankelijk werd aange-
'ERDAM (ANP/DPA/UPI) - De
is op de Europese wisselmark-
g gegaan. Aan het slot van
idel op de Amsterdamse wissel-
kwam er een slotkoers van
gulden uit de bus, twee cent la
in die van woensdag.
,8875 gulden was de openings-
zelfs nog lager. De banken haai
ree cent van hun advieskoersen
aven donderdag 1,84 (aankoop)
(verkoop) op. De daling werd
zaakt door het uitblijven van
nstemming over de bezuinigin-
deVS.
Newyorkse effectenbeurs zijn de
n van de aandelen donderdag
"inlaag gegaan. Na de stijging
Dow Jones-index met bijna 27
n op woensdag, moest er nu een
worden aangetekend van 43,76
n. De index sloot onder de 1900-
op 1895,40 punten,
ers van de Mexicaanse peso is
dag in een duikvlucht geraakt
de centrale bank van het land
t niet meer in te grijpen op de
markten. Volgens het staats-
reau Notimex daalde de munt
ver de dollar bijna 31,8 procent
re van 1.713 peso tot 2.275 peso.
uliere geldwisselaars spraken
'an een koersval van 57,6 pro-
ERDAM (ANP) - Er komt deze
geen openbare voorstelling
van het omstreden toneelstuk
vu'l, de stad en de dood" van
fassbinder. De delegatie van
organisaties en de delegatie
theater De Lantaren, waar het
ou worden opgevoerd, de Am-
mse Theaterschool en de leer-
van deze school die het stuk
opvoeren, hebben daarover
rdagmiddag overeenstemming
fe® Paul Sonke en rabbijn A.
ndorp hebben dat donderdag-
.8 na afloop meegedeeld. Zij
en ook dat er zaterdag één be-
voorstelling zal worden gegeven
een zal worden bijgewoond door
en van de school en andere be-
enen alsmede vertegenwoordi
gt joodse organisaties en ker-
Ue kaarten worden gelijkelijk
etde groepen verdeeld. Na afloop
n eveneens besloten discussie
n gevoerd.
todag zal de Theaterschool, vol-
mrecteur Sonke, een beslissing
°Ver wat er verder met het to
rnt gaat gebeuren. Het is volgens
Uitgesloten dat het alsnog tot
""e voorstellingen komt.
RANDWIJK GPD- Mevrouw
C. van Druten-Hoogakker uit
Lakemond bij het Betuwse
Randwijk is vanaf vandaag,
vrijdag, de eerste inwoner van
ons land die de leeftijd van 111
jaar bereikt. Het record van
„langst levende Nederlander"
is al sinds mei van dit jaar in
haar bezit. Haar verjaardag
zal in alle stilte worden ge
vierd, omdat haar gezondheid
zowel lichamelijk als geestelijk
te wensen overlaat. De oudste
man van Nederland, die in leef
tijd mevrouw Van Druten op
volgt, is 11 mei 109 jaar gewor
den.
LONDEN Zicht op de totaal vernielde roltrappen.
nomen dat het vuur uit een machine
kamer onder de lange 50 jaar oude
houten roltrap van de Piccadilly Line
is gekomen. Vlak voor het hoogste
punt bij de kaartjeshal. Maar een eer
ste onderzoek heeft al uitgewezen dat
dat waarschijnlijk niet zo is. En dat het
vuur eerder ontstaan moet zijn in de
electrische bedrading van de roltrap
die, zo is gebleken, een aantal forensen
letterlijk in de moordende vuurzee
heeft getild.
Achteraf hoort men nu dat het beter
zou zijn geweest om naar beneden in
plaats van naar boven te vluchten
voor het inferno. Want beneden, zo
zeggen nu de experts, bleef de lucht,
aangezuiverd vanuit de treintunnels,
het beste.
In de bezinning na het drama domi
neert de bewondering voor de leden
van het Londense brandweerkorps,
die in groten getale in de hel beneden
zijn afgedaald. Vaak zonder de nood
zakelijke zuurstofmaskers, omdat die
nog niet direct voldoende voorhanden
waren. Het staat wel vast dat de
brandweerlieden velen het leven heb
ben gered. De prijs die zij daarvoor be
taalden is één dode en enkele gewon
den.
Gedacht wordt nu over waarschu
wingssystemen, waaraan het thans
ontbreekt. De forensen die woensdag
avond aan de dood ontsnapten, klaag
den erover dat zij in King's Cross rus
tig uit aankomende metro's werden
gelaten, toen boven de brand al hevig
woedde. En dat er op de inmiddels al
rokerige perrons geen enkele waar
schuwing werd gegeven.
LONDEN Brandweerlieden dalen af in één van de met vuur en rook gevulde toegangen tot het station.
AMSTERDAM (GPD) Een brand zo
als in de Londense metro kan in Am
sterdam niet uitgroeien tot een regel
rechte ramp. Dat is de mening van Me
tro-directeur Ing. O. Daams in Am
sterdam. „De Amsterdamse metro is
betrekkelijk nieuw. Bij de bouw er
van werd gewerkt met de jongste in
zichten. Want toen al was bekend dat
met name brand in de ondergrondse
een van de grootste rampen is die ge
beuren kunnen".
Daams: „Anders dan bij de Londense
metro zijn er in de Amsterdamse tun
nels looppaden naast de rails en zijn er
in de tunnels ook vluchttrappen. De
stations zijn heel ruim opgezet met
meteen achter de stations in de tun
nelbuizen zogeheten stuwluchtope-
ningen, waar doorheen eventuele
rookvorming ondergronds een uitweg
heeft. Bovendien zijn er bij de bouw
van die stations nauwelijks brand- of
rookgevaarlijke materialen gebruikt".
Van een sprinkler-installatie of een
soortgelijke systeem voor rook- of
warmtedetectie op de stations en in de
metrotreinstellen is afgezien. Het Am
sterdamse publiek is niet allemaal
even lief. Met een brandende sigaret
vlakbij zo'n detector kun je die instal
latie al in werking zetten. We hebben
de voor- en nadelen van zo'n maatregel
bekeken en hebben besloten dat de
vervanging van de banken door een
vuurbestendige kunststof een betere
oplossing was, zegt Daams.
De metrotreinstellen zijn voorzien
van een brandvrije vloer, waardoor
brand in de motorcompartimenten
niet naar binnen kan voeren. Voor ge
vallen van brand in de Amsterdamse
metro bestaat er een uitgebreid hulp
plan, waaronder ook speciale trein
stellen waarmee slachtoffers snel ver
voerd kunnen worden. Op dit moment
wordt er ook gewerkt aan een specia
le voorziening in de tunnelbuizen,
waardoor in geval van een ramp het
mobilofoonverkeer zonder storing
werkt.
LONDEN (AFP) - Een Bugatti Royale 1931 is donder
dagavond op een veiling in Londen voor 5 miljoen pond
sterling <17,5 miljoen guldenvan eigenaar verwisseld.
De koper was een Britse handelaar in antieke auto's.
De 6,30 meter lange limousine, door kenners beschouwd
als het absolute meesterwerk van de Italiaanse auto
constructeur Ettore Bugatti, was het klapstuk van de
veiling door Christie's, waar tien antieke automobielen
werden aangeboden. Een Alpha Romêo Corto Spider
1937 werd teruggetrokken toen de bieders niet hoger
gingen dan 450.000 pond. Onder de wagens die wel van
de hand gingen waren een cabriolet Delage 1930 <60.000
pond), een Roadstar Lagonda 1934 (78.000), een cabrio
let Rolls Royce 1930 <52.000) en twee Mercedessen, een
cabriolet 1939 (260.000 pond) en een cabriolet 1927
(90.000).
(Advertentie)
OOK IN GROTE EN LENGTEMATEN
Minister De Koning wil langdu
rig werklozen die meewerken
aan verbetering van hun kan
sen op de arbeidsmarkt helpen
bij verdere scholing.
PAGINA 3
De opvangvoorzieningen voor
kinderen van werknemers, me
de betaald door de bedrijven,
hebben sinds 1981 een sterke
groei doorgemaakt.
PAGINA 4
De ambtenarenbonden hoeven
niet veel hoop te koesteren dat
ze in de toekomst op voet van
gelijkheid met de minister van
binnenlandse zaken kunnen
onderhandelen over salaris
sen en andere arbeidsvoor
waarden.
PAGINA 5
Onder de vissers in Vlissingen
is donderdag twijfel ontstaan
over de met het openbaar mi
nisterie gemaakte afspraken
rond de aanlanding van verbo
den vis.
PAGINA 15
Wereldkampioene Irene de
Kok heeft haar wereldtitel ju
do geprolongeerd.
PAGINA 23
Radio, tv en kunst: 2
Binnen- en buitenland: 3
en 5
Financien en economie: 4
Provincie: 15,17,19 en 21
Sport: 22 en 23
Sint en Piet, het heerlijk
avondje komt eraan Mode
adviesbureau voor breed pu
bliek Nieuws van de auto
markt Nostalgie uit Enge
land in stoffig kookboek
Denksporten en de prijspuzzel
Uit-agenda en de bioscopen
Kunst in de krant en een
overzicht van de exposities.
PAGINA 7, 8, 9,10,11 en 13
Advertentie
De fel opgelopen emoties
r
"rondom de (eventuele)
opvoering*van Rainer Wer
ner Fassbinders toneelstuk
'Het vuil, de stad en de dood'
zijn sinds gisteren weer enigszins on
der controle. De joodse organisaties
met hun felle verzet tegen de zwaar
omstreden voorstelling en de Amster
damse Theaterschool, die gisteren in
Rotterdam de première van het stuk
wilden geven, hebben een compromis
bereikt. Er komt zaterdag een beslo
ten voorstelling. De uitvoerenden heb
ben dan in ieder geval de gelegenheid
om hun versie van Fassbinders harde
theaterproduktie ongestoord te ver
tolken. En een delegatie van de joodse
organisaties is bereid om haar defini
tieve oordeel over de opvoering te ge
ven op basis van wat ze gezien en ge
hoord hebben. Het werd hoog tijd voor
zo'n poging tot wederzijds begrip,
want het conflict had inmiddels tame
lijk bedenkelijke trekken gekregen.
De manier waarop demonstranten de
eerste opvoering volledig onmogelijk
hebben gemaakt was uitgegroeid tot
een vorm van eigen rechtertje spelen,
waarvoor geen excuus is. Tegenstan-,
ders pasten hier met eigen middelen in
de praktijk een verbod van opvoering
toe, waarvoor het gemeentebestuur
van Rotterdam geen juridische grond
zag. Maar diezelfde tegenstanders
hadden verzuimd om langs andere
weg hun bezwaren tot gelding te ma
ken: namelijk door inschakeling van
de onafhankelijke rechter, die achteraf
kan vaststellen of er strafbare feiten
zijn gepleegd. En dus gingen zij een
flinke stap te ver.
Respect voor een van de belangrijk
ste grondregels in onze democra
tische samenleving - de vrijheid van.
meningsuiting voor iedereen - is voor
waarde nummer één, ook in kwesties
zoals die rond de opvoering van Fass
binders geruchtmakende toneelstuk.
Maar daarmee is het verhaal natuur
lijk nog lang niet af. De Amsterdamse
Theaterschool heeft met de keuze van
deze opvoering van 'Het vuil, de stad
en de dood' bewust een bijzonder groot
risico genomen. Het risico dat ze bij ve
le duizenden joodse landgenoten gru
welijke herinneringen zou loswoelen
en vreselijke nachtmerries zou veroor
zaken over de holocaust van het nazis
me in de Tweede Wereldoorlog. Lei
ding en studenten van deze theaterop
leiding wisten dat. Er is al zoveel com
motie geweest rondom de cynische
manier waarop Fassbinder in dit to
neelstuk fascisme en antisemitisme
meende aan de kaak te moeten stellen.
Zijn literaire erfenis heeft alleen maar
misverstanden opgeleverd en snijdt
bij de overlevenden van de massale
slachting in de periode 1940-'45 tel
kens opnieuw diep in de ziel. Er is geen
enkele reden om de bedoeling van de
hoofdstedelijke theaterschool in twij
fel te trekken. De vraag is of zij er ver
standig aan gedaan heeft de emoties
onder veel joodse landgenoten van dit
onverwerkte verleden te trotseren.
In een land dat preventieve censuur
in zijn Grondwet verbiedt, komt het
aan op gezond verstand. Nederlands
oorlogshistoricus dr Lou de Jong stel
de deze week vast dat de spelers van
het toneelstuk juist een schromelijk
tekort aan gezond verstand hebben
getoond door de opvoering dwars te
gen al deze gevoelens in toch te willen
doorzetten. Volgens De Jong stelt
Fassbinder in het gewraakte stuk „de
jood" voor zoals dat een halve eeuw ge
leden in Duitsland ook werd gedaan in
het nazi-propagandablad De Stürmer.
Een dergelijke beeldvorming veroor
zaakt, telkens opnieuw wanneer dat
gebeurt, een schokwerking van onge
kende vormen. Nederland heeft dat
meegemaakt bij de discussies over
mogelijke vrijlating van 'de twee van
Breda'. Er zijn soortgelijke reacties
wanneer het evangelisten-echtpaar
Goeree zich te buiten gaat aan beledi
ging van de joden. Kortom, de Amster
damse Theaterschool had tevoren
grondiger de vraag onder ogen moeten
zien of opvoering van Fassbinders
stuk alles wat de laatste dagen is ge
beurd eigenlijk waard was. In Frank
furt is het vorig jaar bij één besloten
voorstelling gebleven. In New York
kwam het niet veel verder. Rotterdam
heeft nu ook de twijfelachtige eer van
veel opengehaalde wonden en een vol
strekt vruchteloze discussie. Een
krachtproef waar - zoals het zich nu
laat aanzien - niemand ongeschonden
uitkomt.
vdM.
Ombudsvrouw Polen - Het Poolse
parlement, de Sejm, heeft donderdag
een 47-jarige partijloze advocate geko
zen tot ombudsvrouw voor burger
rechten. Professor Ewa Letowska kan
in opdracht van personen en organisa
ties, of op eigen initiatief, optreden in
het geval van schendingen door staat-
organen van de „rechten en vrijheden
van de burger". Mevrouw Letowska
werd gekozen met één stem tegen en
47 onthoudingen. Polen is hiermee het
eerste land in Oost-Europa dat een in
stantie in het leven heeft geroepen die
over verregaande bevoegdheden be
schikt bij het verdedigen van de bur
gerrechten.
Advertentie
ALLES OVER CARAVANNEN EN KAMPEREN EN VEEL TOERISTISCHE INFORMATIE
VRIJDAG ZATERDAG ZONDAG MAANDAG DINSDAG WOENSDAG
NOVEMBER NOVEMBERNOVEMBER NOVEMBER NOVEMBER NOVEMBER