iet gesjoemel rond het
theo koomen-fonds Sr
...hij zou zich
omdraaien
in zijn graf.
GROOTHEIDSWAAN
EN VERBIJSTERING
EZC/week-in
31
rbazing
lek
lislukking
bulldozer
vaag
schema
te groot
krediet
afnokken
peter heerkens
TERDAG 31 OKTOBER 1987
rit de notulen van de eerste vergadering
I van de Stichting Theo Koomen Fonds,
(januari 1986 te Soest, onder het
irlopige voorzitterschap van Koomens
lio-collega Henny Rückert: „De
irzitter zet in het kort uiteen hoe de
nnen voor de Stichting Theo Koomen
ids zijn ontstaan. Rietje Koomen kwam
t het voorstel en stelde daarvoor een
leelte van de opbrengst van het boek
:r Theo Koomen, dat door de Stichting
ortevenementen Nederland werd
gegeven, beschikbaar".
weduwe van Theo Koomen had het in die
Idruk met de verzoeken om de
gedachtenis van haar man te mogen eren
ar diens naam te verbinden aanvooral
iportwedstrijden. Ervoor wakend dat het
ital Theo Koomen-evenementen geen
irdreven vormen zou aannemen,
ecteerde ze streng.
lke motieven en welke doelstellingen nu,
ichten Riet Koomen tot het plan voor een
chting Theo Koomen? Een stichting, met
ussen een voorzitter, een
nningmeester, een secretaris, een aantal
rone bestuursleden, een werkgroep, een
!-comité, een begeleidingscommissie
uw en een door twee bureaus uitgewerkt
in voor een Theo Koomen Sport Centrum,
armee een gigantisch bedrag is gemoeid,
aat uit de eerste notulen onder het
ofdstuk rondvraag: „Breukink: Wat zal
tgeheel gaan kosten? Antwoord: tussen
25 en 35 miljoen. Het zal de taak van
ltussen worden hiervoor een plan te ma-
et Koomen begrijpt niet waarom de
tag van motieven en doelstellingen aan
ar wordt voorgelegd. Na enig geharrewar
[t ze vol verbazing: „Dat plan is helemaal
:t van mij. Heeft Rückert dat in die
gadering gezegd? Onbegrijpelijk. Dat
orstel heeft-ie zelf gedaan",
opt. Rückert zegt het zelf. Bijna twee jaar,
e ordners notulen en correspondentie
•der: „De uitgeverij die het Theo
lomen-boek zou brengen, had zich
uggetrokken waarop Riet me vroeg of ik
t wilde doen. Daar heb ik ja op gezegd en
;elijk dat het geld zou kunnen opleveren
armee dan wellicht iets te doen zou zijn in
relatie Theo Koomen en sport. Ik dacht
de ijsbanen. Douches voor de
laatsers, want daar ontbrak het nogal
i, betere verlichting ten behoeve van
evisie-reportages.dat soort werk.
arop werd ik benaderd om er iets groters
n te maken, een schaatscentrum in
lystad. Zo groeide dat en zo ontstond de
chting". Voor het boek hoefde Rückert
:t te zoeken naar een uitgever, dat was en
lij zelf.
1984 richtte hij met zijn echtgenote de
na MMP op, Multi Mediale Projekten,
doeld voor zijn werk buiten de omroepen;
schnabbels. Daaruit kwam in 1986 de
derneming RPL voort, de Rückert
oductions Low-budget die hij op 20
iruari dit jaar, zijn verjaardag, omzette in
BV. Twee weken geleden maakte hij na
opleiding tot commercieel trainer, een
eede BVRATIO, Rückert Advies
ainingen en Interne Opleidingen. Hij
;elt riant (twee verdiepingen) in een
idern bedrijfspand te Huizen waarin ook
i advocatenkantoor is gevestigd, wat zijn
ordelen heeft nu hij zich moet prepareren
twee rechtszaken.
im wacht een proces (met een claim van
000 gulden) dat de Stichting Alternatieve
[stedentocht aanspande; een rechtszaak
er de financiële afwikkeling rond de 200
ome ter-wedstrijd bij Kuopio in 1986.
larnaast heeft het blad Wielerrevue
incurrent van een van de tijdschriften die
ickert uitgeeft) een kort geding tegen hem
voorbereiding met betrekking tot het
lenden van auteursrechten. Het is een
ictie op twee claims (een van f.750.000 en
tl van f. 100.000) die Rückert Wielerrevue in
t vooruitzicht stelde wegens smaad en
ntasting van eer en goede naam door zijn
llega Evert de RooijDe Rooij reageert
el op die dreiging vanbijnaeen milj oen
lden. „Ik wist niet eens dat Rückert een
eie naam heeft".
rug even naar waar het plan voor een
leo Koomen Fonds begon, de
rwikkelingen rond het boek. Met zijn
tgeverij RPL bracht Henny Rückert dat
:rk uit. Het kreeg de titel „Theo Koomen.
n leven in woord en beeld". Rückert:
laar heb ik Nico Scheepmaker voor
naderd". Zowaar weer een verschil van
sing met Riet Koomen. Die zegt:Toen
les rond was en ik Nico Scheepmaker
reid had gevonden dat boek te schrijven,
»k de uitgever zich terug". Scheepmaker
rschaft duidelijkheid. „Het was Riet
lomen". Zij staat, dat klopt, een gedeelte
n de opbrengst van het boek af voor de
ichting. „Dat wil zeggen, ik krijg niet
lar ik recht op zou hebben". Volgens
ickert is het boek een groot succes. „Bijna
10.000 voorbij. Erg veel".
:sondanks is de financiële positie van de
ichting Theo Koomen Fonds schrijnend
'ak. Hoeveel er thans precies in de kas zit,
niet bekend. Althans, wordt niet bekend
maakt. Stichtings-voorzitterG. C. H. van
eemen, oud-burgemeester van Bergh, die
j de presentatie van de plannen op 12
:tober in Utrecht daarover vaag bleef,
ont zich nu wat opener. „Het is een
delaarsbedrag". Rückert vindt het „niet
n belang" daar in relatie tot de opbrengst
n het boek op in te gaan. Hij beperkt zich
t de opmerking dat hij naar schatting
000 gulden heeft bijgedragen aan
ortingen en kantoorkosten die hij voor
irsoonlijke rekening nam. „Het grote geld
oet binnenkomen van landelijke acties die
1 gaan voeren zo gauw we weten waar en
ie het project wordt opgezet".
eerste poging draaide uit op een treurige
islukking. Rückert lanceerde het plan bij
start in januari 1986. Het persbericht van
en: „Door het bijplakken van minimaal
1,50 en maximaal f.10.- op een briefkaart
met daarop de voorspelling wie één, twee
en drie worden in de komende
Elfstedentocht en/of alternatieve
Elfstedentocht kan de Nederlandse
bevolking direct al meewerken aan de
verwezenlijking van de plannen van het in
oprichting zijnde Theo Koomen Fonds. De
juiste voorspellers dingen mee naar vele
mooie prijzen waaronder een auto".
Wat daar exact op binnenkwam, weet
Rückert niet meer. „Ik dacht iets van
zevenenzestig gulden. In elk geval: een
gigantische tegenvaller". En die auto? „Ik
weet niet eens of er een goede inzending
bijzat. In elk geval heeft zich niemand
gemeld voor die auto. Mazzel dus".
Er zijn onvoldoende eigen middelen voor het
aandeel in de kosten van het
haalbaarheidsonderzoek' dat het
adviesbureau Kappelhoff uit Breda in
Utrecht gaat verrichten op rekening (bijna
150.000 gulden) van de provincie, de
gemeente en de Stichting Theo Koomen
Fonds.
Sprak Stichtingsvoorzitter Van Breemen
onwaarheid toen hij tijdens de introductie in
Utrecht opmerkte: „We hebben ons aandeel
van 50.000 gulden in elk geval in kas"? Ja en
nee. Ja omdat de Stichting het niet in kas
heeft, nee omdat het te zijner tijd zeker in
kas zal zijn. De heer Van Breemen: „Wij
vonden een voor-financier die voor eigen
rekening en risico dat bedrag draagt terwijl
wij nu op zoek gaan naar een of meerdere
sponsors om het van hem over te nemen".
Rückert, de spil van het Koomen Fonds,
prijst zich gelukkig met deze voorzitter.
„Een hele goeie. Hij is nu ook bezig met
nieuwe statuten".
Dat moest wel. In de oude manifesteerde
zich al te nadrukkelijk de Stichting
Sportevenementen Nederland (SSN), ook al
een organisatie van Rückert. Hij zette die in
1984 op met de ex-schaatscoach bij de
dames, Henk Louwmans. In oktober vorig
jaar kwam er een einde aan hun
samenwerking door een zakelijk verschil
van mening over het leiden van hun blad
„Schaats". Rückert: „Ikheb tegen
Louwmans gezegd: jij eruitofik".
Louwmans koos voor de vertrekpremie;
Rückert voor het betalen daarvan, de schuld
en het blad Schaats.
Theo Koomen
archieffoto cees zorn
Verbijsterend nieuws op 5 aprii 1984: Theo Koo
men (54 jaar) overleden ten gevolge van een au
to-ongeluk. Een 'In Mefnoriam' van staatssecre
taris Van der Reijden in het radioprogramma
'Met het oog op morgen', ontroerende brieven
uit het volk (want daar was Theo van en voor) bij
zijn weduwe, een condoleance-telegram van ko
ningin Beatrix aan Riet Koomen.
Tal van initiatieven ook, om de naam van Theo
Koomen levend te houden door hem te verbin
den aan 'de sport'. In dat opzicht kwam in januari
1986 het meest opzienbarende plan: een Stich
ting Theo Koomen Fonds. Doel: een internatio
naal sportcentrum van grote allure, gedragen
door commerciële inkomsten van congresruim
ten en winkel- en kantoorpanden. In een indruk
wekkend plan van een architecten- en inge
nieursbureau rees het project op als een giganti
sche onderneming. Geraamde bouwkosten: tus
sen de 25 en 35 miljoen gulden.
De grote stimulator van dat plan: Henny Rückert
(39 jaar nu), collega van Theo Koomen in het ra
dio-werk („daardoor dikke vrienden geworden")
en directeur van zowel een uitgeverij als een PR-
en organisatiebureau. Welgeteld 22 maanden
voert hij nu de actie aan. Een strijd als wielren
nen, waar Theo Koomen zo gek van was. Demar
rages en valpartijen dus.
Na contact met veel gemeenten over de vesti
ging van een Theo Koomen Sportcomplex, leek
het in Eindhoven te lukken. In februari van dit jaar
liep het overleg echter vast De Stichting Theo
Koomen Fonds is thans in onderhandeling met
de provincie en de gemeente Utrecht, die gelden
beschikbaar willen stellen voor een 'haalbaar
heidsonderzoek'. Raadsleden en Gedeputeerden
hebben daar hun bedenkingen tegen. Maar hoe
het ook afloopt: „Ik ga door", zegt Henny Rüc
kert. „Al kost het m'n hele vermogen. Al moet
m'n kop eraf. Maar er zal komen wat ik wil. Dat
heeft Theo verdiend."
Henny Rückert
foto hans pieterse
Dat betekende tevens het einde van de
Stichting Sportevenementen Nederland.
Ook als die niet was opgeheven, hadden de
statuten van het Theo Koomen Fonds
aangepast moeten worden vanwege een al
te grote invloed van de Stichting
Sportevenementen die bij notariële akte
óók de Stichting Theo Koomen Fonds
oprichtte (december '85). Tot de bepalingen
in de statuten die Rückert en Louwmans
opstelden, behoorde het recht van de
Stichting Sportevenementen (het recht van
Rückert en Louwmans dus) om zes van de
zeven bestuursleden voor het Theo Koomen
Fonds te benoemen. Voorts dat een reden
van vertrek voor een bestuurslid ontslag
door diezelfde Stichting
Sportevenementen kon zijn.
Als lid van de Stichting Theo Koomen
Fonds maakte Harry van den Bergh
(kamerlid toen) daar een kritische
opmerking over in een al even kritisch
artikel in Sport International van december
'86. Citaat Van den Bergh: „Het kan niet de
bedoeling van het Theo Koomen Fonds zijn
dat het een vehikel wordt om de
commerciële doeleinden van anderen te
trekken".
Voorzitter Van Breemen is dus, zo
signaleert Rückert, bezig met de nieuwe
statuten. „Welnee", zegt de voorzitter. „Ik
weet alleen dat ze bij de notaris liggen ter
uitwerking en dat ik ze binnenkort krijg om
ze te beoordelen". Maar wie heeft ze dan
gemaakt? Van Breemen: „Ik zou het echt
niet weten. Ik denk Rückert. Tja, dat denk
ik... Maar hoe dat nou precies zit... Daarvoor
ben ik er te kort bij betrokken".
Van Breemen is de opvolger van de
oud-directeur van Gazelle Rijwielfabrieken
Wim Breukink. Die nam er naast zijn vrije
tij ds-besteding inde wielersport als
directeur van de Stichting Ronde van
Nederland een tweede functie bij door
bestuurslid te worden van de KNWU en had
toen geen tijd meer voor het voorzitterschap
van het Theo Koomen Fonds; hij bleef
overigens lid in de Stichting. Van Breemen
kwam aan zijn functie via Henny Rückert,
die op de bestuurlijke kwaliteiten van Van
Breemen werd geattendeerd door een relatie
in de schaatswereld, de vice-voorzitter van
de bond Dfl. Van Zanten, notaris in Van
Breemens gemeente. „Als je een bulldozer
zoekt, moetje Van Breemen nemen", had
Van Zanten gezegd.
De wisseling Breükink-Van Breemen is niet
de enige verandering geweest in de groep die
het project moet uitdragen en gestalte
geven. Het was een komen en gaan van meer
en minder bekende Nederlanders; een
chaotische optocht naar een monument van
35 miljoen. Het doel onwaardig. Rückert
vindt dat ernstig overdreven maar wie de
uitvallers telt, kan niet anders concluderen.
Achter gebruikte motieven om terug te
treden uit tijdgebrek is soms meer schuil
gegaan, zo verraden ondertonen en
formuleringen. Het kan toch niet echt toeval
zijn dat Henk Louwmans pas in tijdnood
kwamen uit de Koomen Stichting stapte
toen de breuk met Henny Rückert in de
Stichting Sportevenementen zich voltrok?
„Ik denk", dicteert Louwmans, „dat u het
het best zo kunt formuleren: door een
samenloop van omstandigheden waarin de
factor tijd van betekenis was, leek het beter
om een stap terug te doen".
Dan is oud-wielrenner Rini Wagtmans heel
wat directer. Op 16 januari 1986, tien dagen
na de eerste vergadering, schreef hij de
volgende brief: „Na een en ander goed te
hebben overwogen ben ik tot het besluit
gekomen niet mee te kunnen fungeren in de
door u beoogde Stichting. Mijn
werkzaamheden zijn van dien aard dat ik
alle beschikbare tijd aan de opbouw van
mijn bedrijf dien te besteden".
Wagtmans nu: „Toen ik daar zat en die
plannen hoorde, dacht ik: heren, waar zijn
we mee bezig? Trouwens, dat heb ik ze
gezegd ook want ik houd niet van omwegen.
Ik kon m'n oren niet geloven. Stel je voor,
een stelletje notabelen dat over een
accommodatie van 35 miljoen zit te praten
alsof't niks is.Vijfendertig miljoen, op te
brengen door de burgerij. Terwijl de
maatschappij het al zo slecht heeft. Allerlei
filosofietjes over televisie-acties, en dat in
een periode waarin de ene campagne
mislukte en de ander in opspraak kwam
door verdeelsleutels. Het was pure
dagdromerij op die vergadering. Ik wilde me
graag inspannen voor iets waaraan de naam
van Theo Koomen werd vastgekoppeld,
maar dit... Ik heb gezegd: heren, ik ben niet
meer bereid en ik zal u dat per brief
meedelen".
De naam van ex-scheidsrechter Frans Derks
heeft lang tegen diens bedoelingen op de lijst
gestaan. Hij wees het verzoek van Rückert
om voorzitter te worden af, maar stond
stilzwijgend toe dat hij in het ere-comitë
werd genoemd omdat Rückert zijn naam
aantrekkelijk vond voor de buitenwereld.
Via publikaties nam hij er kennis van dat hij
thans is afgevoerd. Een vergadering woonde
hij nooit bij, maar de notulen werden hem
wel toegestuurd. „Tot dat ophield en ik
dacht: het is dus afgelopen met die stichting.
Ik was dan ook verrast door de berichten
over Utrecht".
Waarom wilde Derks niet? „Ik ben van
nature positief ingesteld ten aanzien van dit
soort initiatieven, maar het plan van de
Koomen Stichting vond iken dat vind ik
nog—absoluut onhaalbaar. Daarbijhet is
me een te commercieel gedoe rond de
persoon Theo Koomen. Waarom niet een
fonds of een prijs ingesteld op een School
voor de Journalistiek? Dat zou beter
passen".
Ook verdwenen: oud-wielrenner Gerard
Koel, als NOS-gelegenheidschauffeur een
man die veel optrok met Theo Koomen.
Koel: „Tja, mijn naam stond op de lijst, maar
ikheb vanaf het begin gezegd: Henny, daar
ben ik geen man voor. Vergaderen en dat
gedoe, is niks voor mijTot m'n verbazing
was ik ineens voorzitter van een commissie.
Ik weet niet eens meer welke".
De journalisten wier naam op de eerste
stencils van Rückert stonden, zijn allen
verdwenen: Anton Witkamp, Charles
Taylor en Jaap.
Uit het comité van aanbeveling verdween
ook Henk van Delft, de toenmalige
secretaris van de Alternatieve Elfsteden
Tocht, welke organisatie de Stichting
Sportevenementen van Rückert en
Louwmans juridisch aanpakte. Van Delft:
„Hun totale opstelling was voor mij
aanleiding om te zeggen: jongens bekijk het
maar, ik ga uit dat Theo Koomen Fonds".
Omdat ook de naamgevingen van de
verschillende deel-groepen nogal eens
wisselden, is de voorzitter van de KNWU,
Piet van der Molen (commissaris van politie
in Hilversum) even het spoor bijster. „Eh...
Ik zit in het comité van aanbeveling, is het
niet?" Nee, u zit in het erecomité. Er is geen
comité van aanbeveling meer. „Ach zo..".
Niet verwonderlijk, die verwarring. In totaal
stapten 15 leden op, maar de hoogste
autoriteit bleef: minister Ed Nijpels, lid van
het erecomité waar hij in gezelschap is van
bekende Nederlanders als Peter Post („Nee,
ik woon geen vergadering bijTijdgebrek"),
Harry van den Bergh en Anton Geesink.
Van het tijdschema voor de
verwezenlijking van het Theo
Koomen-project klopt intussen niets meer.
In deze periode had de eerste fase van de
bouw afgerond moeten zijn; de opening was
voorzien in juli 1988. De oriënterende
gesprekken met gemeentebesturen kostten
meer tijd dan de planbureaus en Rückert
konden vermoeden. Maar het is ook niet
niks, wat er op papier staat. „Een
grootschalig sport- en recreatiecentrum",
aldus de doelstelling.
De invulling is duizelingwekkend: een
complex van zeven onderdelen met o.a. een
indoor atletiek- en wielerbaan, een ijshal,
een sportmedisch centrum, een TNO voor
sportaangelegenheden, een
opleidingscentrum voor jonge talentvolle
sporters, een educatief centrum („het
horloge van Wim van Est, de vogelpoep van
Hilbert van der Duim etc"., zo verduidelijkt
het lijvige rapport/plan),
overnachtingsaccommodatie. Dat alles, om
de exploitatie dekkend te maken, gevat in
de commerciële opzet van congres- en
vergaderruimten, winkel- en
kantoorpanden. „Maar", zegt Rückert, „het
kan natuurlijk ook minder. Als er in Utrecht
een wielerbaan is te realiseren naast de
bestaande ijsbaan, hebben we ons doel al
bereikt. Want primair gaat het daar om:
fietsen en schaatsen, de sporten van Theo".
Aangetrokken vooral door het onderdeel
'opleidingscentrum' toonde Eindhoven een
belangstelling die tot resultaat leek te
leiden. Dries van Agt is er bij een
presentatie aan te pas gekomen en
burgemeester Borie van Eindhoven, zoals
onlangsna het terugtrekken van
Eindhovenin Utrecht ook weer de
Commissaris van de Koningin. De
onderhandelingen in Eindhoven verliepen
onder het voorzitterschap van de heer
Breukink, die terugblikkend zegt: „Ik denk
dat ons plan te groot was, ons enthousiasme
te groot en ons optimisme te groot".
Henny Rückert houdt het op het vertrek van
burgemeester Borie. „Toen die wegging, was
het bekeken. Hij wilde wel, maar zijn
ambtenaren zagen het niet zitten. Gelukkig
is er een wijk naar Theo genoemd. Dat
hebben we er in elk geval aan
overgehouden".
De verantwoordelijke wethouder in
Eindhoven, P. van den Baar: „Wat een
kletskoek. Er is hier helemaal geen wijk
vernoemd naar Theo Koomen. En wat het
niet doorgaan betreft: de struikelblokken
waren de persoon Rückert en de
exploitatie-opzet. Wij hebben altijd moeite
gehad met Rückerts commerciële belangen
door zijn eigen onderneming. Die
verwevenheid. Dat Rückert hier later zou
kunnen gaan mee organiseren, zagen wij
niet zitten, maar daar viel met hem niet over
te praten. Dat weigerde hijToen we vragen
stelden over de exploitatie, stapte Rückert
daar nogal snel overheen. Hij zei: als de
gemeente garant gaat staan, kunnen we bij
de banken terecht en als de gemeente zich
ook garant stelt voor het exploitatie-tekort
dan is het geheel haalbaar. Nou vraag ik u..".
De heer Van Breemen zat nog niet zo lang op
de voorzittersstoel van de Stichting Theo
Koomen Fonds, of Utrecht diende zich aan
als mogelijke vestigingsplaats. Van
Breemen: „We waren er verbaasd over dat
ons zo snel steun werd toegezegd". Hij niet
alleen. Ook de gemeenteraad toonde zich
verrast (onaangenaam) over het krediet
van 50.000 gulden voor een
haalbaarheidsonderzoek. Dat was ook het
geval bij Gedeputeerde Staten, in welk
college Erica Terpstra grote bedenkingen
had onder verwijzing naar de noodlijdende
situaties van vergelijkbare
sportaccommodaties in Nederland. De
kredietverlenining is aan stevige discussie
onderhevig en moet nog worden
goedgekeurd. Erica Terpstra: „Het is
allemaal erg vaag onderbouwd en dan gaan
wij geen ja zeggen".
Het dagelijks bestuur van de provincie en de
gemeente reageerden in woord en daad (een
peloton autoriteiten bij de presentatie) op
inderdaad een vaag plan. Beter gezegd: op
géén plan, want dat blijkt er niet te zijn.
Woordvoerder G. Beekers van het bureau
Kappelhoff waar het
'haalbaarheids-onderzoek' aan werd
toebedacht: „Het is helemaal niet zo dat het
bestaande plan van de Stichting Theo
Koomen Fonds als uitgangspunt geldt. Ik
denk dat we daar elementen uit zullen
nemen. Samen met de wensen van Utrecht
en van het Theo Koomen Fonds gaan we de
eerste opzet maken. Met die mensen moeten
we nog gesprekken hebben". Er is dus geen
concreet plan? „Inderdaad. Er is geen
concreet plan".
Stichtings-voorzitter Van Breemen: „Ik
denk dat als het in Utrecht niet haalbaar
blijkt, dat we dan moeten afnokken. Als het
daar niet kan, waar dan wel? We hebben te
weinig middelen om zelf van de grond te
komen".
En Henny Rückert?Al moet ik er m'n hele
bezit voor verkopen, ik ga door. Desnoods
m'n kop eraf, maar er zal een sportcomplex
komen in de geest die ik voorsta. Theo
Koomen en ik zijn in de uren, dagen, weken,
die we samen op reportage waren dikke
vrienden geworden. Een fantastische man.
Daarom doe ik dit allemaal". „Als Theo het
allemaal eens wist... Hij zou zich omdraaien
in z'ngraf'.
