Nederlandse clubs
een ronde verder
Nestlé schrapt
nog 472 banen
Dees gekant tegen
algemene aidstest
iNieuwslijn: videoband met
beelden Gerrit Jan Heijn
de PZC
vandaag
MIIIRIOI
LiJL
uw-rfisc/ioo#Aee^'f'
GOEDE OPKOMST REFERENDUM
Zeeuwse Neeltje
als pretpark
Schaduwen over
een referendum
Zonnig
230e jaargang no. 231
Donderdag 1 oktober 1987
DE BOEKEN MET
DE RODE PUL
Rijnmond
Gezondheid
Vergoeding
Show
Veer
Kool
voor een
gulden
naar Femina?
De veertigste Femina
wordt een féést-Femina
PARAMARIBO (GPD/ANP) De bevolking van Suriname
heeft de oproep van haar politieke leiders om toch vooral deel
te nemen aan het referendum niet in de wind geslagen. De hele
dag vormden zich gisteren lange rijen voor de stembureaus zo
dat men optimistisch is gestemd over het opkomstpercentage.
De uitslag ligt voor de hand. Alle poli- komst van de volksraadpleging. „De
tieke leiders hebben immers opgeroe- verkiezingscampagne kan beginnen",
Pink
Bouterse
BOZE REACTIE VAKBONDEN
AANTASTING PATIËNTENRECHTEN
TARTAAR GRANNY BOSPEEN
100 gram SMITH Per bos
Zak ±2 kilo JÊ JF**
EEN LIED, EEN LACH,
EEN TRAAN EN
37.000 VERHALEN
Hogedrukgebied zorgt voor zonnig en
heiigweer. Middagtemperatuur 16
graden. Een schrale zuidoostenwind 4
tot 5, op zee 5 tot 6 Bft.
PROVINCIALE ZEEUWSE CO
BLOEMENDAAL (GPD) - Volgens Nieuwslijn, het actualiteitenprogram
ma van Veronica, hebben de ontvoerders van Gerrit Jan Heijn een video
band met beelden van de Ahold-topman gestuurd als bewijs dat ze hem
in handen hebben. Ook zonden ze de sleutels van de Audi 200 Turbo,
waarmee de manager drie weken geleden van huis naar zijn tandarts in
Koog aan de Zaan wilde rijden.
Nieuwslijn meldde gisteravond dit uit zeer betrouwbare bron te hebben
vernomen. Gezegd werd dat de ontvoerders slechts schriftelijk van zich
doen horen. Tot nu toe zouden er vier brieven zijn ontvangen, die elk in een
ander Westeuropees land zijn gepost.
De kidnappers hebben volgens Nieuwslijn geeist dat het losgeld in termij
nen moet worden betaald. Over de hoogte van het losgeld is niets bekend.
Politiewoordvoerder Anne Geelof weigert te reageren op het bericht van
Nieuwslijn. Hij houdt zich aan de afspraak met de familie Heijn om de
media geen informatie te geven over de ontvoeringszaak.
Prins Willem-Alexander verlaat de Haagse tribunes, daarbij omringd door me
de-studenten uit Leiden.
VLISSINGEN - Voor
landskampioen PSV
dreigde gisteren onver
wacht toch nog de uit
schakeling in het Euro
pacup-toernooi. De 3-0
overwinning uit de
thuiswedstrijd leek
ruimschoots voldoende
om ten koste van het
Turkse Galatasary de
volgende ronde te berei
ken. De Brabantse mil
joenenploeg keek echter
bij de rust al tegen een 2-
0 achterstand aan. Moei
zaam bereikte PSV ten
slotte het einde en de
tweede ronde.
FC Utrecht en FC Den
Haag beleefden een glo
rieuze dag. De twee Ne
derlandse ploegen plaat
sten zich in eigen sta
dion. FC Den Haag won
met 3-1 van Ujpest Dos-
za door onder meer twee
treffers van Remco Boe-
re. FC Utrecht versloeg
voor een uitzinnige me
nigte Linzer ASK met 2-
0.
Ajax bereikte eveneens
de volgende ronde, maar
kon in de uitwedstrijd te
gen FC Dundalk niet im
poneren. De Amster
dammers speelden bars
lecht en dwongen de
amateurs uit Ierland pas
na de rust op de knieën:
2-0.
Feyenoord speelt van
avond pas de return te
gen Spora.
(Zie ook pag. 21 en 23.)
Radio Rijnmond zal als een ex
periment gedurende ruim twee
maanden twaalf uur per dag
uitzenden.
PAGINA 2
De VVD wijst extra bezuinigen
in de gezondheidszorg af.
PAGINA 3
Een Amerikaans fotomodel
dat ernstig werd mishandeld
krijgt een schadevergoeding
van 150 miljoen.
PAGINA 5
De nieuwe show van Pink
Floyd: belletjes, fluitjes en per
fect samenspel.
PAGINA 9
Boze inwoners van Kruibeke
hebben het verkeer op de E 17
een tijd lamgelegd: de actie
was een protest tegen de drei
gende opheffing van een Schel-
deveer.
PAGINA 13
De vissen groeien als kool in
het koelwater van de kerncen
trale in Doel.
PAGINA 15
Radio, televisie, kunst: 2
Binnen- en buitenland: 3
en 5
Opinie, achtergrond: 4
Financiën, economie: 7
Kunst, cultuur: 9
Provincie: 13,15,17 en 19
Sport: 21, 22 en 23
Advertentie
Bezoekers van het eerste uur - tussen
11.00 en 12.00 uur - zijn morgen extra
voordelig uit. Zij betalen de entreeprijs van
toen (eerste Femina): f 1,— (één gulden!)
per persoon. Let wel: alléén morgen, tot
12.00 uur precies... en geen minuut langer.
Shows en demonstraties, akties en attrak-
ties, volop snoepen en proeven, zes
Ahoy'hallen vol snufjes en nieuwtjes...
...èn kans op één van de ruim 3000 pracht-
prijzen in Femina's Jubileum-Prijzenfestival!
Optimisme
over uitslag
Suriname
pen voor de grondwet te stemmen, om
de verkiezingen mogelijk te maken. De
uitslag van de volksstemming over de
grondwet is altijd geldig, ongeacht het
opkomstpercentage.
Bij sommige stembureau's legden le
den van 'Het Front', de bundeling van
oude politieke partijen, nog eens uit
waar het allemaal om gaat. „Als U ver
kiezingen wilt moet U 'ja' stemmen.
Wilt U geen verkiezingen moet U 'nee'
stemmen. 'Begrepen', zegt een dame.
'Bij de verkiezingen van 25 november
kom ik weer, anders gaan alle stem
men toch maar naar de partij van Bou-
terse'. En zo voelen veel Surinamers
het.
zei Lachmon zelfverzekerd. De VHP-
politicus bracht zijn stem samen met
Arron (NPS) en Soemita (KTPI) uit in
een school in de wijk Zorg en Hoop.
Bouterse bracht zijn stem uit onder
toeziend oog van Franse en Ameri
kaanse fotografen en televisiecame
ra's. „Volmondig ja", antwoordt de
bevelhebber op de vraag hoe hij ge
stemd heeft. De legerleider zegt blij te
zijn met het referendum als „nationa
le gebeurtenis die een geweldige ver
nieuwing met zich mee zal brengen".
De „oude" politici Lachmon, Arron en
Soemita toonden vertrouwen in de uit-
Van de ruim 400.000 bewoners van Su
riname hadden 195.099 personen zich
als kiezer laten registreren. De kiezers
moesten zich met een identiteitskaart
legitimeren. Na het uitbrengen van de
stem werd de linkerpink gekleurd om
dubbel stemmen te voorkomen. In de
gebieden waar de groep-Brunswijk ac
tief is, was op beperkte schaal gelegen
heid tot deelneming aan het referen
dum. In het distrikt Marowijne in
Oost-Suriname en in het distrikt Bro-
kopondo waren slechts vijf stemloka
len ingericht. Alle verkiezingsattribu
ten waren in het holst van de nacht al
uitgereikt aan de voorzitters van de
stembureau's. In de „verkiezingsdo
zen" zat ook een zaklantaarn, ter voor
koming van ongewenste duisternis bij
een eventuele stroomstoring.
De uitslag wordt om 01.00 in de nacht
van woensdag op donderdag Suri
naamse tijd (Nederlandse tijd 05.00
uur) verwacht.
AMSTERDAM (GPD/ANP) Nestlé Nederland heeft een ingrijpend herstruc
tureringsplan opgesteld dat het verlies van nog eens 472 arbeidsplaatsen zal
betekenen. De hele operatie moet op 1 april 1989 zijn afgerond.
De melkpoederfabriek in Rotterdam
(225 arbeidsplaatsen) gaat dicht en de
fabricage van zogeheten gesuikerde en
ongesuikerde gecondenseerde melk in
Gorkum (120 arbeidsplaatsen) wordt
stopgezet. Eerder werd al besloten tot
verkoop van de melkinrichting in Nun-
speet en sluiting van de koffiefabriek
in Rotterdam. Samen met de nu aan
gekondigde maatregelen brengt dat
het verlies aan arbeidsplaatsen op 614.
Daarnaast zullen in Bolsward nog
eens 18, in Scharsterburg 41, Nunspeet
18, Venray 10, Amsterdam drie en in
Diemen (hoofdkantoor) nog eens 37 ar
beidsplaatsen verloren gaan. Na de
herstructureringsoperatie telt Nestlé
in Nederland volgens het plan nog
1445 arbeidsplaatsen.
De plannen zijn woensdagochtend aan
de centrale ondernemingsraad en de
vakbonden gepresenteerd. De directie
heeft het plan opgesteld wegens het re
latief hoge kostenniveau van de in Ne
derland geproduceerde (export)pro-
dukten en wegens de structurele da
ling van de export van ongesuikerde
gecondenseerde melk.
Directeur De Man zei in een toelich
ting dat de gesprekken met de bonden
nog moeten beginnen. Over alles valt
te praten, zoals over vervroegde uittre
ding, omscholing en overplaatsing.
Toch zal men niet aan gedwongen ont
slagen kunnen ontkomen. Het aantal
kan liggen.tussen de nul ende400",zo
zei hij.
De vakbonden, die hoe dan ook niet
akkoord gaan met gedwongen ontsla
gen, vinden de plannen van Nestlé on
voldoende onderbouwd. Bovendien
zijn ze er boos over dat de directie op
geen enkele manier aangeeft wat de
sociale consequenties zouden kunnen
zijn.
Bestuurder D. Heinen van de Voe
dingsbond FNV noemde in een boze
reactie de manier van presentatie ont
hutsend en schaamteloos en typerend
voor de manier waarop Nestlé ope
reert.
'N DAGJE FEMINA, 'N FEESTDAG
OPEN: 11.00-17.UUR EN 19.00-22.30UUR:
ZONDAGS: 10.00 17.00 UUR.
WASHINGTON (AP) - „Dekmantel"het boek waarin verslaggever Bob
Woodward uitgebreid verslag doet over de geheime operaties van de CIA
onder het presidentschap van Ronald Reagan, is twee dagen na verschij
ning al een absolute bestseller.
Na een eerste oplage van een half miljoen exemplaren, is al een tweede
druk van 100.000 stuks gemaakt en de derde druk zal waarschijnlijk op
korte termijn van de pers rollen. Dat is een zeer hoge oplage voor een
gebonden boek dat 21 dollar ongeveer 42 gulden} kost.
Het boek van Bob Woodward beheerst al dagen de voorpagina's in de
Verenigde Staten en elders en heeft daardoor een geweldige publiciteit
gekregen.
■HM
STEVENSBEEK(GPD) In het Brabantse dorpje Ste
vensbeek (gemeente Oploo) had de politie gisteren de
grootste moeite om boze inwoners te verwijderen, die
het gemeentehuis probeerden binnen te dringen. Het
protest was gericht tegen de mogelijke komst van vluch
telingen. Oploo is een van de vijf gemeenten die zijn aan
gewezen als landelijke opvangcentra voor asielzoekers.
De inwoners Stevensbeek trokken met tractoren naar
het gemeentehuis, waar zij de burgemeester vroegen de
vluchtelingen niet in hun dorp toe te laten.
De mogelijke komst van 300 vluchtelingen leidde tot
emotionele protesten. De ruim 600 inwoners menen dat
het nu nog rustige leven in hun Peeldorp bedreigd wordt
door de asielzoekers, die onderdak krijgen in het kloos
ter van de Congregatie van het Heilig Sacrament. „Be
loof ons nee te zeggen tegen de komst van de asielzoe
kers", riepen de demonstranten voor het gemeentehuis
van Oploo. „Wij hebben er slapeloze nachten van. Moe
ten wij straks overspannen in een gekkenhuis zitten".
Ook in Goes heeft de mogelijke komst van asielzoekers
zoals gemeld geleid tot protesten.
Behalve Oploo en Goes zijn ook Slagharen, Schinnen en
Luttelgeest Noordoostpoldermet het ministerie over
eengekomen asielzoekers op te nemen. De inwoners van
Luttelgeest werden gisteravond ingelicht over de komst
van de vluchtelingen. De bijeenkomst verliep vrij rustig.
De asielzoekers zullen worden gehuisvest in een bunga
lowpark.
Dees
RIJSWIJK (ANP) - Het ongevraagd
uitvoeren van bloedonderzoek naar
de ziekte aids, zoals onlangs in het art
senblad Medisch Contact werd voor
gesteld voor alle ziekenhuispatiën
ten, is een aantasting van de rechten
van de patiënt en dus uit den boze. Dat
liet staatssecretaris Dees van Volks
gezondheid woensdag in Rijswijk we
ten bij de officiële installatie van de
Nationale Commissie aids-bestrij-
ding.
De commissie zal het uit particulier
initiatief ontstane aids-coördinatie-
team opvolgen als belangrijkste be-
(Advertentie)
39
Aanbiedingen gelden t/m zaterdag 3 oktober a.s.
leidsorgaan op het gebied van de aids-
bestrijding.
Volgens Dees staan de nadelen van het
ongevraagd testen - de aantasting van
het recht van de patiënt om zelf over
een aids-onderzoek te beslissen - niet
in verhouding tot de eventuele voorde
len voor de artsen en het ziekenhuis
personeel. „Hierbij speelt tevens een
belangrijke rol dat de beveiliging van
de hulpverleners in het algemeen
langs andere wegen kan worden gerea
liseerd", aldus de bewindsman.
Dees toonde zich tevreden over het Ne
derlandse aids-beleid tot nu toe: „Me
de dank zij de werkzaamheden van het
coördinatieteam is de afgelopen perio
de een aids-beleid gevoerd dat geba
seerd is op feiten, dat zakelijk en open
van aard is en dat stigmatisering en
discriminatie heeft vermeden.
Advertentie
Vanavond, 20u28, Ned 1,
MET MEDEWERKING VAN O.A. MIKE BURSTYN,
ARIK VAM0SK EN HET ORKEST VAN HET
ISRAËLISCHE LEGER.
BETH HALOCHEM, LIJSTERLAAN 383,
1403 AZ BUSSUM, GIRO 3243003.
Een jaar na het gereedko
men van de stormvloed
kering in de monding van de
Oosterschelde is het voor
malige werkeiland Neeltje
Jans nog steeds niet veel meer dan een
grote zandvlakte, die uitnodigend
wacht op uitvoering van het meester-
plan. Een jaar geleden werd vastge
steld dat Neeltje Jans voorbestemd
was een recreatieve, educatieve en cul
turele trekpleister van internationale
allure te worden. Het zogeheten Plan
van Gasteren, dat dit alles in zich ver
enigde, vond genade in de ogen van de
Zeeuwse bestuurders, die eensgezind
een ontwikkeling a la Ponypark Slag
haren, de Beekse Bergen of de Efteling
van de hand wezen. Ook vandaag nog
verzekert gedeputeerde Ventevogel
dat Neeltje Jans 'geen ordinaire ker
mis mag worden', maar intussen wordt
wél gezegd, dat de plannen commer
ciëler moeten, dat het program van ei
sen behoort te worden bijgesteld, dat
er meer winstgevende attracties die
nen te komen en dat op een breder pu
bliek moet worden gemikt. Kortom
wie goed luistert en de feiten van van
daag op een rijtje zet, voelt aankomen
dat de fraaie plannen van een j aar gele
den op termijn geruisloos in de ijskast
zullen verdwijnen.
De wijze waarop met het voormali
ge werkeiland wordt omgespron
gen, laat er weinig twijfel over bestaan
dat de verantwoordelijk gedeputeerde
weinig heil ziet in de uitvoering van de
oorspronkelijke plannen. Hij brengt
het alleen niet zo onder woorden. De
oprichting van een beheersmaat-
schappij met geld van de provincie en
de gemeente Vee re en het interesseren
van het (terecht) commercieel inge
stelde bedrijfsleven zijn evenzovele
signalen dat naar een nieuwe opzet
voor Neeltje Jans wordt toegewerkt.
Stap voor stap worden op zich vrij on
schuldige beslissingen genomen, die
heel moeilijk naar een weg terug zullen
voeren. Op die manier komt een ont
wikkeling op gang, die niemand
wenst: Zeeuwse Neeltje toch als een
groot pretpark. Zoiets is onvermijde
lijk als de uitgangspunten worden on
dergraven. Het zou niet de eerste keer
zijn dat politici een dergelijke metho
de toepassen. Gedeputeerde Ventevo
gel heeft wat dat betreft zijn sporen al
verdiend in de Zeeuwse politiek: dank
zij dit soort stap-voor-stap beslissin
gen heeft hij bijvoorbeeld kans gezien
in enkele jaren de provinciale subsidie
voor de VW te verveelvoudigen. De
vraag goed of slecht beleid is daarbij
niet aan de orde. Wat de één waar
deert, zal de ander afwijzen. In het ge
val van Neeltje Jans gaat het er slechts
om te wijzen op een ontwikkeling, die
mogelijk straks niet meer in de hand is
te houden.
Dim
Zware schaduwen gisteren over de
dag van het referendum voor de
nieuwe grondwet in Suriname. De kie
zer kon voor het eerst in zeven jaar
weer eens naar de stembus. Eindelijk
een voorzichtige stap in de richting
van herstel van democratische ver
houdingen? Wat daarvan een duidelij
ke bevestiging had moeten worden is
blijven steken in een lange rij vraagte
kens. Want de bijna tweehonderddui
zend Surinaamse kiesgerechtigden
konden zich uitspreken over het ont-
werp-grondwet een dag nadat de we
reld had kunnen kennisnemen van be
schuldigingen tegen het Surinaamse
regeringsleger over een nieuw bloed
bad onder de burgerbevolking in het
binnenland. Minister van buitenland
se zaken Heidweiller heeft de berich
ten, afkomstig van de Franse hulpor
ganisatie Aide Médicale Internationa
le meteen uitgelegd als een vuige Ne
derlandse poging om Suriname op
nieuw in een kwaad daglicht te stellen.
Maar die opmerking zegt meer over de
manier waarop deze stroman van Bou
terse gewend is schendingen van de
mensenrechten onder het tapijt te ve
gen dan over de vraag wat er nu
werkelijk is gebeurd. Enige tijd gele
den liet dezelfde Heidweiller zich ook
ontvallen dat 'waar oorlog wordt ge
voerd nu eenmaal ook burgerslachtof
fers vallen..'
Belangrijker dan het resultaat van
de volksraadpleging van gisteren
en de uitslag van de verkiezingen voor
een Nationale Assemblee, eind volgen
de maand, is het antwoord op de
vraag: wat wordt er met de uitspraak
van de weer mondig bevonden burger
in Suriname gedaan? Het democrati
seringsproces van het ogenblik heeft
iets gespletens. Aan de ene kant het ui
terlijk vertoon van herstel van burger
rechten. Daartegenover een militair
gezag dat weinig wil prijsgeven van de
bevoegdheden, die het zich bij de
staatsgreep van 1980 heeft toegeëi
gend. Een militair gezag ook dat niet
vrij is van de verdenking dat het zich
op de eigen burgers wreekt. Bouterse
en de top van het nationale leger tonen
weinig bereidheid om verantwoording
af te leggen voor hun daden. Daarin zal
- na invoering van een nieuwe grond
wet en een duidelijke politieke keuze
van de burger - verandering moeten
komen. Gebeurt dat niet, dan heeft
Suriname een papieren democratie ge
kregen. Daarom is het referendum van
gisteren eerder een stembus van de
twijfel dan van de duidelijkheid.
vdM.
