BOERENJAGERS Ligplaatsen jachten op Grevelingen aan banden Commissarissen beëdigd PZC/ provincie MET TYPISCH ZEEUWS KARAKTER Waterschap Schouwen peilt meningen over zoet water Acties PLEIDOOI DELTA-OVERLEG IN BRIEF Waterkwaliteit NEELTJE JANS - Kopjesduinen, een slufter met haf, natte duinvalleien, een vogeleiland en een schorrengebied. Dat zijn de vijf belangrijkste onderdelen voor een natuur- en landschapsont wikkeling op Neeltje Jans. Voor een deel is sprake van spontane processen, voor een deel moet de natuur een handje geholpen worden (natuurbouw). Het gaat om typerende Zeeuwse land schappen. De particuliere natuurbescherming werkt de ideëen uit. De Vereniging tot Behoud van Natuurmonumenten en de Stichting Het Zeeuwse Landschap hopen in oktober detail- schetsen en kostenberekeningen te kunnen presenteren. DINSDAG 15 SEPTEMBER 1987 Fruitkweker Van Hekken m zijl boomgaard: ,,'t Gaat mij er meer oil de schadelijke dieren schrik aan] jagen, niet om ze te doden". Jagen en kweken. Twee zo op het oog uitersten. Immers, jagen beëindigt het leven. Bij kweken begint het bestaan. Het klinkt paradoxaal, maar is het dat ook? De Nederlandse Boerenjagers Vereniging (NB JV) vindt van niet. Boeren en jagen gaan hand in hand. Zij het dat de Zeeuwse boom- en fruitkwekers het jagen alleen beschouwen als een noodzakelijk kwaad. Wilde konijnen en houtduiven kunnen onherstelbare schade toebrengen aan de bomen. Fruitkweker M. C. van Hekken, secretaris van de afdeling Zeeland van de NBJV: ,,'t Gaat mij meer om ze schrik aan te jagen, dan ze werkelijk te doden. Als je een paar keer gericht schiet, verhuizen ze wel". Bijna zes jaar geleden, 8 oktober 1981 om precies te zijn, ontstond op initiatief van enkele boeren in Bec- kum (Overijssel) de NBJV. Aanlei ding: een voorgestelde wijziging van de Jachtwet. Daardoor zouden boe ren hun jaren geleden verworven recht, om de voor hen schadelijke dieren op het eigen grondgebied af te schieten, verliezen. Deze zogehe ten Artikel 53-vergunningen zouden alle worden ingetrokken. Om te voorkomen dat voor elk wissewasje een jachtaktehouder - die soms tien tallen kilometers ver verwijderd van het bedrijf kan wonen - moest ko men, werd de vereniging opgericht. Onder het motto: samen staan we sterk. Het eerste succes van de nog jonge belangenorganisatie leidde ertoe dat alle vergunningen met een perio de van drie jaar werden verlengd. Een regel die met gemengde gevoe lens voor kennisgeving werd aange nomen. Een definitieve, voor de boe ren, boom- en fruitkwekers aan vaardbare, oplossing was daarmee nog niet in zicht. Daarna kregen de boeren nogmaals uitstel van execu tie. Zoals het er nu uitziet loopt de huidige regeling op 1 april 1988 af. Om de regering een stap voor te zijn, begint de NBJV in oktober een alge mene opleiding tot jager. De cursus leidt op voor het door het ministerie van landbouw en visserij verplicht gestelde Jachtexamen. Is dat pa piertje eenmaal binnen, dan kan een jachtakte worden uitgereikt. „Met die cursus willen we laten zien", zegt Van Hekken, „dat wij niet zomaar iets doen. We willen de men sen ook opleiden". De Boerenjagers Vereniging streeft naar zoals dat netjes heet: 'een goed natuurbe houd, met daarbij een aangepast jachtbeleid, waardoor de landbouw belangen niet worden geschaad'. „We wilden toch het geweer niet mis sen", lichtde Zeeuwse secretaris toe. „Er zijn nu bijvoorbeeld ontzettend veel konijnen. Mensen die dagelijks met de natuur omgaan, weten het beste of het wild op peil blijft. Wij zorgen er beter voor dan de mensen die af en toe komen. Wilde konijnen uitroeien doen we niet. Het is best leuk als er wat rondloopt, maar het moet natuurlijk niet te gek worden". Met die toelichting is ook tegelij kertijd het beeld van een spie dende fruitkweker, sluipend door zijn boomgaard, naar het rijk der fa beltjes verwezen. Het is al eerder ge zegd: Van Hekken beschouwt het wapen als een noodzakelijk kwaad. „Met de cursus willen we de leden ook enige kennis meegeven van het wild op zich en het geweer; hoe j e het wild moet bestrijden en of het wel echt nodig is", verduidelijkt hij. Op de vraag of de boom- of fruitkweker wel tijd heeft voor het bestrijden van schadelijk wild, antwoordt hij: „Daar moetje gewoon tijd voor ma ken. Overdag zie je al: daar en daar heb ik schade, dus je weet waai- je naartoe moet". Met de cursus wil de NBJV ook de veiligheid van de jagende boer waar borgen. Momenteel kan de landbou wer, na een telefoontje aan het con sulentschap voor milieu, natuur en faunabeheer die komt kijken of de schade ontoelaatbaar is, vervolgens een Artikel 53-vergunning krijgen. Een en ander wordt per geval beke ken en niet met gulle hand verstrekt. Dan volgt nog een bezoek aan de po litie voor de noodzakelijke wapen vergunning. Een behoorlijke oplei ding ontbreekt dus. Is dat niet ge vaarlijk, zowel voor de boer als voor diens naaste omgeving? Van Hek ken is niet op de hoogte van enig on geval, maar erkent dat de cursus ze ker zal bijdragen tot verhogingv| de veiligheid. „Iedereen is eigenl ongeoefend, maar vergeet niet i de vergunning overgaat van val op zoon. Je leert dus al vrij vroegol gaan met een geweer. Maarinprinf pe is het beter als je wat kenlf hebt". Om praktijkervaring opl doen, wijken de cursisten uit na schietbanen in Bath en 's-hJ Arendskerke. De Koninklijke Nederlandse! gersvereniging leidt evenel mensen op voor jager, maardiecl sus is volgens Van Hekken aanzil lijk duurder. Hoewel de opleidf niet verplicht wordt gesteld, achl secretaris het een goed arguml naar het ministerie toe om te la| zien dat het de boerenjagers en met de Artikel 53-vergunning „Dan komt 't in ieder gevalj over, mocht het ministerie als! besluiten de vergunningen inl trekken. En als je straks eenjaf akte hebt loopt die misschien f door tot je tachtig bent. Ook i hebben we het voor gedaan". Iel een kan deelnemen aan de curl die door de Stichting Jacht &ïl beheer Opleidingen in Lelystaf opgezet. „Ook mensen die i zijn van onze vereniging of niet e) een geweer hebben". Negen van de tien boeren verin] hun landbouwgronden aan ten jachtaktehouders, jagers die begeerde diploma in bezit heb na het met succes afronden van jachtexamen. Met dat diplomai jager gerechtigd om alle schade' dieren te bestrijden, mits hij schikt over veertig aaneengesli hectare jachtgrond. Ook Van F ken heeft zijn boomgaard verhul Niet voor het geld, want de verfl levert slechts enkele guldens! hectare op. Waarom heeft hijl toch nog zelf de beschikking f een geweer? „Een aktehoudel niet komen voor één konijn. Sl komen ze een keer per jaar enl houden ze een klopjacht. Datik eigen boomgaard heb verhuui om die man terwille te zijn. En d nijnen die hij afschiet", zegt hij niek, „daar hoef ik tenminste niet meer achteraan". Belangstellenden kunnen zichi ven bij de stichting Jacht Wi heer Opleidingen, postbus 8200 BD in Lelystad. Ab van der Speciale landschappen zijn mogelijk op Neeltje Jans ZIERIKZEE Het dagelijks be stuur van het waterschap Schouwen-Duiveland gaat een opinieonderzoek houden over het invoeren van een zoetwater voorziening voor de land- en tuinbouw. De eigenaren van gronden binnen de 14.900 hecta re die voor de eventuele zoetwa tervoorziening in aanmerking komen, krijgen van het schap een vragenformulier voorge legd. Daarop kunnen ze vermel den of ze voor of tegen de aan voer van zoet water ten behoeve van de land- en tuinbouw op Schouwen Duiveland zijn. De boeren die positief over het zoet water oordelen wordt verder gevraagd of ze bereid zijn maxi maal 130 per hectare voor het zoete water te betalen. Aan die vraag wordt dan wel toegevoegd dat de kwaliteit en de kwantiteit van het aan te voeren water wor den gewaarborgd. De vragenfor mulieren worden aan de eigena ren van de gronden toegestuurd. Zij kunnen, als ze dat nodig vin den, overleggen met pachters en gebruikers van de gronden. Degenen die niet reageren wor den geacht voor de aanvoer van zoet water te zijn en tevens be reid te zijn voor die voorziening maximaal 130 gulden per hectare te willen betalen. Teneinde de privacy te waarborgen moeten de formulieren worden ingele verd bij notaris mr. D. van Eek te Zierikzee. Hij zal van het resul taat van het opinie-onderzoek een proces-verbaal maken en dat aan het waterschap meedelen. De algemene vergadering van het waterschap Schouwen-Dui veland vergadert over het voor stel om een dergelijk onderzoek te houden op woensdag 23 sep tember. Dat gebeurt om 14.00 uur in 's Landskamer te Zierikzee. In een toelichting op het voorstel vertelt de waarnemend griffier van het schap, de heer B. G. A. van Daalen, dat de laatste tijd verschillende acties zijn gehou den, zoals het verzamelen van handtekeningen. Daarmee wil den voor-en tegenstanders van de zoetwatervoorziening hun op- onenten van hun gelijk overtui gen. Het dagelijks bestuur van het schap daarover: „Ondanks de waarde die aan die handteke ningenlijsten worden toege schreven moeten wij constateren dat de feitelijke betekenis ervan ondoorzichtig is." „Het opinie-onderzoek moet ge zien worden als een reactie op die acties. Het dagelijks bestuur wil dat het als indicatie dient voor de algemene vergadering. Aanlei ding is het feit dat we langzamer hand in het stadium komen waarin financiële beslissingen moeten worden genomen. Het gaat daarbij om een bedrag van omstreeks 4 ton. Voordat de alge mene vergadering die beslissin gen neemt wordt ze op de hoogte gesteld van het standpunt van de grondeigenaren in het bewuste gebied. Dat moet gezien worden als een indicatie", vertelt de heer Van Daalen. Hij ontkent dat het waterschap de zoetwaterplannen stopt als de grondeigenaren in meerder heid duidelijk maken dat ze te gen de nieuwe voorziening zijn. „Het is de algemene vergadering die de eindbeslissing neemt. Die kan zeggen of het project door gaat of niet", aldus de waarne mend griffier van het schap. GOES - Met de uitbreiding van lig plaatsen voor jachten in het Grevelin- genmeer moet grote terughoudend heid worden betracht. In elk geval dient eerst de werkelijke behoefte aan uitbreiding te worden onder zocht. Wachtlijsten zijn wat dat be treft geen goede graadmeter: voor een groot deel komt daarin de vraag naar andere (goedkopere) ligplaatsen tot uiting. Voorkomen moet worden dat nieuwe ligplaatsen worden ge creëerd, die ergens anders leegloop 'tot gevolg hebben. Als er werkelijk een aantoonbare behoefte bestaat aan uitbreiding, dan moet die in de eerste plaats in de recreatiezone van de Gre velingen plaatsvinden. Den Osse en Kabbelaarsbank kunnen de groei voorlopig makkelijk voor hun reke ning nemen. Eén en ander stelt het Deltaoverleg, platform van natuur-, milieu- en land schapsbescherming in de Delta, in een brief aan het natuur- en recreatie schap Grevelingen. Het gaat om een reactie op de 'Evaluatie Nieuwe In- richtingsschets Grevelingen'. Het Del taoverleg constateert dat de recreatie ve ontwikkeling niet kritisch genoeg is benaderd. Er is onvoldoende bekeken of er aanleiding bestaat het beleid te veranderen. Het Deltaoverleg onder streept dat scheiding van natuur en re creatie duidelijker uit de verf moet ko men dan toe nu toe. In die delen van de Grevelingen waar de natuur voorrang hoort te krijgen, mogen geen recreatie ve voorzieningen worden getroffen (passanten- en aanlegplaatsen). Het Deltaoverleg is tegen uitbreiding van de jachthavencapaciteit in Brui- nisse. Dat wordt onderstreept door het gegeven dat veel jachten vanuit Brui- nisse (en overigens ook uit andere ha vens rond de Grevelingen) de Ooster- schelde als vaargebied kiezen. Dit is, gelet op de natuur- en visserijfunctie van de Oosterschelde, ongewenst. Het Deltaoverleg is ook tegen aanleg van een watersportsluis in de Brouwers- dam. Er zijn al genoeg mogelijkheden om vanaf de Deltawateren op de Noordzee te komen. Zo'n sluis kan on der meer de ontwikkeling van een nieuwe voordelta ongunstig beïnvloe den. Het Deltaoverleg vraagt om een kritischer benadering van het plank- zeilen. Vooral geoefende surfers, die zich verder van de plankzeillokaties begeven, zijn een bedreiging voor na tuurgebieden. In het broedseizoen kan al een surfplank een hele vogelkolonie ernstig verstoren. Gepleit wordt voor een windsurfverbod in winter en voor jaar voor bepaalde plaatsen en het aanbrengen van markeringen. Het Deltaoverleg dringt erop aan dat spoedig een nota waterhuishouding voor de Grevelingen gemaakt wordt en dat regelmatig gerapporteerd wordt over de waterkwaliteit. Ge vraagd wordt om het aangekondigde peilbeheersplan. Er moet tijdig wor den onderzocht wat de gevolgen zijn van extra bemesting van aangrenzen de gebieden op de waterkwaliteit van de Grevelingen. Als aanvoer van zoet water uit Kram mer/Volkerak naar Schouwen-Duive land doorgaat, dienen de schadelijke gevolgen hiervan voor de Grevelingen te worden tegen gegaan. Als in de toe komst blijkt dat de visserijactiviteiten op de Grevelingen de natuurbelangen benadelen, dan moeten deze activitei ten volgens het Deltaoverleg worden gestaakt. K»iwJ ■HM Onder toeziend oog van de burgemeesters van Goes en Terneuzen, W. Blanken geheel links) en C. Ockeloe'i rechtswerden de nieuwe commissarisen van politie in hun gemeenten beëdigd: links commissaris L. Diept'1] Goes met zijn echtgenote, rechts commissaris A. J. Roost uit Terneuzen met zijn echtgenote. MIDDELBURG - Ook de gemeenten Goes en Terneuzen hebben nu een commissaris van politie, evenals Middel burg en Vlissingen. De hoogste politiefunctionarissen van de beide steden L. Diepenhorst uit Goes en A. J. Roost uit Terneuzen werden maandag door de Commissaris van de Koningin in Zeeland, dr C. Boertien, in hun nieuwe func tie beëdigd. Voorheen waren de politiechefs uit de beide Zeeuwse ste den werkzaam als hoofdinspecteur van gemeentepolitie. Door een wijziging in het bezoldigingssysteem korpsen in Nederland krijgen ze nu hun Promoh missaris. Commissaris K. de Vos van Middelt) collega L. E. Schuller van Vlissingen houd®, maar krijgen dankzij de nieuwe regels maanden hun loonzakje. k De nieuwe regeling geldt ook voor de rijkspouu commandant J. J. Veenstra van het district van de rijkspolitie is daarom onlangs bevorder rend officier van de rijkspolitie eerste klasse. De ideëen zijn voorgelegd aan de ge meente Veere, rijkswaterstaat en de provincie. De reacties varieerden van 'redelijk enthousiasme' tot ambtelijke medewerking. In hoeverre de plannen werkelijkheid kunnen worden, zal in belangrijke mate afhangen van de fi nanciering van uitvoering en beheer. De natuurbescherming rekent in elk geval op de gebruikelijke subsidies voor de exploitatie van natuurterrei nen. Ook wordt het niet ondenkbaar geacht dat een deel van bijvoorbeeld het parkeergeld dat bezoekers van Neeltje Jans betalen, ten goede komt aan de exploitatie van het natuurge bied. Bij de opzet van de plannen wordt re kening gehouden met de recreatieve ontwikkeling van Neeltje Jans, zoals die is voorzien in het plan Van Gaste ren cs. Dat plan gaat ervan uit dat on geveer een-derde van het eiland voor recreatieve doeleinden in beslag geno men wordt en voor twee-derde een na tuurfunctie krijgt. Het is nadrukkelijk de bedoeling dat de bezoekers van Neeltje Jans die daar prijs op stellen, zoveel mogelijk kennis kunnen nemen van de natuurgebieden. In de plannen worden daarvoor van meet af aan voorzieningen opgenomen. „Je moet hier twee dingen doen. Een stuk natuur oppeppen, gecombineerd met een stuk natuurbeleving. Het is geen traditionele benadering in de geest van: dit is natuurgebied, hier mag niemand komen", zegt P. G. M. Hulzink van Natuurmonumenten. „We moeten hier enigszins wervend bezig zijn. Niet alleen zorgen voor de voorwaarden en dan een hek erom, maar de mensen juist wijzen op de na tuur. Er is een vrij compleet beeld te bieden van wat er elders in Zeeland te zien is. Dus een actieve benadering; de natuur promoten". Het gebied waar Natuurmonumenten en Het Zeeuwse Landschap zich geza menlijk sterk voor willen maken (er van uitgaande dat goede afspraken te maken zijn over beheer en kosten) ligt globaal tussen de afslag naar het Top- shuis (dienstengebouw stormvloedke ring) met toekomstige recreatieve ont wikkelingen in het noorden en de ha vens Noordland met Roompotsluis in het zuiden. De landoppervlakte be draagt 80 tot 100 hectare. Aan de Oos- terscheldekant (oosten) bevinden zich onder meer de Mattenhaven en de Be- tonhaven, twee havens die niet meer gebruikt hoeven te worden, alsmede het Bouwdok Schaar in een deel waar van de overgebleven pijler van de Oos- terscheldekering als toeristische at tractie drooggezet moet worden. Het gebied wordt door rijkswaterstaat 'schoon' opgeleverd, met strakke lij nen en zonder oneffenheden. Het ge bied wordt doorsneden door de weg over de stormvloedkering. Tussentijds eraf rijden is niet mogelijk; alleen bij het ToDshuis komen op- en afritten. In de natuur- en landschapsplannen wordt aan de Oosterscheldekant, tus sen Mattenhaven en Betonhaven, een laag, hobbelig duinlandschap ge dacht (zogenaamde kopjesduinen). Dat moet zoveel mogelijk op natuur lijke wijze (verstuiving) tot stand ko men, met het oog op een gevarieerde ontwikkeling van de vegetatie. Stuif- schermen kunnen problemen voor de aanwezige waterstaatkundige werken voorkomen. De toplaag van het gebied (asfalt, slakken) moet wel worden verwijderd, omdat er anders geen verstuiving tot stand kan ko men. In het duingebied kunnen paden worden aangelegd, die naar andere natuur-onderdelen leiden. Aan de Noordzeekant is tussen de bui tenhaven Noordland en de vluchtha- ven Neeltje Jans het opwerpen van een slufter voorzien. Een duinenrij van vijf tot zes meter hoogte, die halverwege onderbroken wordt, waardoor de zee in het hafvormige gebied erachter een geulenpatroon kan vormen. De duinen zullen grof met graafmachines moeten worden opgeworpen (er is al veel zand aanwezig), waarna zee en wind het pro fiel kunnen afmaken. Voor de kust kan een groene strandvlakte ontstaan, vooral van belang voor vogels en plan ten, enigszins vergelijkbaar met het Zwin in West-Zeeuwsch-Vlaanderen (zij het kleiner). Het gebied is kwets baar en niet toegankelijk. Wel kan er een observatiemogelijkheid in de vorm van een kraaienest komen. Bij bouwdok Schaar ligt een groot zanddepot van zeven meter hoog. Rijkswaterstaat wil dat zand gebrui ken voor de aanleg van de Dammen- route. Er kan dan werk met werk wor den gemaakt door het depot zodanig af te graven dat er natte duinvalleien worden gevormd. Met name de vogels kunnen daarvan profiteren. De duin valleien worden gezien in samenhang met de nabij gelegen zandplaat Neel tje Jans. Het depot zou dan als hoog- watervluchtplaats kunnen fungeren. Rust is een eerste vereiste, maar van uit vogelobservatieplaatsen (met kij kers) kunnen bezoekers toch aan hun trekken komen. De Mattenhaven is al aan het dichts libben, vooral in het noordoostelijk deel, grenzend aan de kopjesduinen. Daar kan een schorrengebied ont staan. De vorming moet aan de natuur zelf worden overgelaten. De toeganke lijkheid is afhankelijk van de ontwik keling. Vermeden moet worden dat al les wordt plat gelopen. Onderdeel van de plannen is ook aanleg van een voge leiland, als broedterrein voor met na me steltlopers: sterns, plevieren, klu ten. Gedacht wordt aan een plaats bij de noordpier van de mattenhaven. De juiste lokatie is nog in onderzoek. De keuze moet zodanig zijn dat het eiland niet wegspoelt. Een mogelijkheid die uitgebreid on derzoek verdient is vestiging van een zeehonden-chreche in de Mattenha ven. „Die haven is een gigantische bak water. Als zo'n chreche van de grond komt, dan kan het op deze plaats. Op de platen in de omgeving verblijven zo nu en dan al zeehon den", vertelt Hulzink. „Maar dit idee verkeert nog maar in een pril sta dium. Voorwaarde is in elk geval de aanwezigheid van rustgebieden". Het opnieuw bevolken van het Ooster- schelde-gebied met zeehonden - met hulp van het opvangcentrum in Pie- terburen - vindt Hulzink een zinvolle zaak. VLISSINGEN Een oliestroom is maandag tot stilstand gekomen op het Vlissingse badstrand. Geen verontrus tend bericht over milieuvervuiling; integendeel zelfs, het nationale monument voor het milieu is gearriveerd. De komende week wordt het kunstwerk van de Belgische kunstenares Lidy Hoewaer opgepoetst en volgende week maandag vindt de officiële onthulling plaats. Het nationale milieumonument wordt de gemeente Vlis singen aangeboden in het kader van het Europees Jaar van het Milieu. Het initiatief hiervoor ligt bij een commissie van aanbeveling, waarin verschillende vooraanstaande Zeeu wen zitting hebben. Dit comité heeft ook de sponsors voor de project benaderd. Vorige week werd er nog met Shell on derhandeld over een financiële bijdrage. Shell heeft echter afwijzend gereageerd op dit verzoek. Het monument zal maandag onthuld worden door drs E. H. T. M. Nijpels, minister van volkshuisvesting, ruimtelijke ordening en milieu. Deze officiële handeling zal om 17.15 uur plaatsvinden op het strand. Daaraan voorafgaand zul len er in Hotel Britannia verschillende toespraken gehou den worden. Zo zullen de burgemeester van Vlissingen en minister drs N. Smit-Kroes van verkeer en waterstaat het spreekgestoelte betreden. Het kunstobject is gemaakt van beton en polyester. Door de plaatsing in de getij denzone wordt het bij hoog water overspoeld en bij afgaand water weer zichtbaar. Het is de bedoeling dat het nationale milieumonument de aandacht vestigt op de vervuiling van zowel de nationale als de inter nationale wateren. Momenteel wordt de laatste hand gelegd aan het milieumonument op het badstrand van Vlissingen.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1987 | | pagina 12