'luiskilse jeugd hing
an lippen astronaut
KLEERMAKER-AF
'ulturele belangstelling maakt maatschappij dynamischer
Eis 6 maanden
tegen oplichter
rAATSRAAD KAPITTELT PROVINCIE OPNIEUW
LODEWIJK VAN DEN BERG EVEN TERUG t
Buit 500 gulden bij
inbraak ijsfabriek
PZC/ provincie 15
N HAAG - Staatsraad dr G. H. Veringa heeft voet bij stuk gehouden en besloten dat de
itvervuilde grond, die in Zierikzee op een bestemming ligt te wachten, niet op de stort-
ats in Serooskerke (Sch.) terecht mag komen. De staatsraad bevestigde vrijdagmorgen met
uitspraak zijn beslissing van 24 juni, toen hij ook al bepaalde dat de vervuilde grond niet
de stortplaats mocht.
college van gedeputeerde staten
Zeeland wilde zich niet neerleggen
me uitspraak van 24 juni en ver
ft om schorsing bij de Raad van
e. Gs haalden echter vrijdagmor-
Jbakzeil. Staatsraad Veringa be
lde dat de argumentatie van de
incie onvoldoende was om tot wij
ziging van zijn eerder genomen besluit
over te gaan. Verder tekende hij aan
dat de wijze waarop de zaak van de
vervuilde Zierikzeese grond juridisch
door verschillende partijen wordt aan
gepakt, niet de schoonheidsprijs ver
dient.
Met de uitspraak van vrijdag heeft de
gemeente Westerschouwen wederom
haar zin gekregen. Deze gemeente is er
tegenstander van dat de vervuilde
grond op de stortplaats (die immers op
het grondgebied van Westerschouwen
ligt) terecht komt. Aanvankelijk was
dat ook de mening van het bestuur van
de stortplaats, maar dat bestuur her-
tronaut Lodewijk van den Berg vertelt de Sluiskilse schooljeugd over zijn ruimte-avonturen
tUISKIL De Sluiskilse school-
gd wilde werkelijk van alles we-
De Amerikaanse astronaut Lo-
|wijk van den Berg, enkele dagen
5 in zijn geboortedorp Sluiskil,
n vrijdagmiddag in het Gilde-
isvan de 200 schriftelijk gestelde
agen slechts een deel beantwoor-
a. Van den Berg, opgegroeid in
niskil-Oost, maakte in mei 1985
a ruimtereis met de Spacelab III.
t Amerikaans staatsburger gena-
:aliseerde ruimtevaarder werd in
tober 1985 als een held ingehaald
orde bevolking van Sluiskil. Van
n Berg is nu weer enkele dagen in
derland, dit in verband met be-
rekingen in het ruimtevaarcen-
an Estec in Noordwijk. Vrijdag-
ddag vertelde hij de Sluiskilse ba-
school jeugd en leerlingen van de
>ms-katholieke basisschool De
ule uit Terneuzen alles over zijn
rate-avontuur. Het jeugdjournaal
lakte er opnamen van.
Zeeuwse' ruimtevaarder ging
l'oerig in op de ruimtemissie,
«aan hij als wetenschapper, hij
voerde aan boord experimenten uit
met kristallen, had deelgenomen.
Ook de harde training, die aan de
vlucht voorafging, kwam aan de or
de. De basisschooljeugd, in totaal
zo'n 130 kinderen, was een en al oor.
Nadat een film van de Nasa was ver
toond, die door Lodewijk van den
Berg zelf van commentaar werd
voorzien, konden de kinderen vra
gen op hem afvuren.
Zo wilde iemand bijvoorbeeld weten
of de astronaut angstig was tijdens
zijn ruimtereis. Lodewijk van den
Berg antwoordde dat de Nasa geen
bange mensen kon gebruiken. Tij
dens de twee jaar durende training
waren de ruitemvaarders in spé door
'alle watertjes gewassen'. Van den
Berg en zijn ruimtevaartcollega's
moesten bijvoorbeeld door een
vuurzee lopen. Ook waren de kinde
ren benieuwd naar de reddingsmo
gelijkheden als er de ruimtecabine
plotseling onbestuurbaar zou wor
den. In geval van nood kan binnen
acht uur een reddingscapsule ter
plaatse zijn, aldus Lodewijk van den
Berg. Alle astronauten hebben een
speciale reddingzak, waarin ze van
ene capsule naar de andere zweven.
Als dank voor zijn komst boden
twee leerlingen Lodewijk van den
Berg een fles chocolademelk, daar
mee herinnerend aan de tijd dat hij
als kind van de huisarts flink moest
aansterken, en enkele flessen wijn
aan.
's Avonds verzorgde Lodewijk van
den Berg een lezing in de MTS/
MEAO in Terneuzen voor leraren en
leerlingen van het voortgezet onder
wijs en andere belangstellenden.
Zo'n 300 toerhoorders genoten van
zijn vertellingen en filmvertoning.
Op een vraag uit de zaal naar het re
sultaat van zijn ruimtevlucht ant
woordde hij„Het onderzoek naar de
groei van kristallen in de ruimte is
als zeer positief ervaren. Diverse
trechnieken en ontwikkelingen zijn
thans en in de toekomst ook op aar
de van toepassing."
Van den Berg is momenteel bezig
met voorbereidingen voor een nieu
we serie ruimtevluchten, die de
naam IMLI zullen mee krijgen.
zag onlangs zijn standpunt. En de
meerderheid heeft er nu geen moeite
meer mee dat de grond alsnog gestort
wordt.
Ook al heeft de gemeente Wester
schouwen gelijk gekregen in haar wei
gering de vervuilde grond op de stort
plaats toe te laten, toch is het gemeen
tebestuur er niet helemaal gerust op.
Een woordvoerder van Westerschou
wen vertelde vrijdag in een reactie op
de uitspraak van de staatsraad, dat de
huidige vergunning die het bestuur
van de stortplaats gekregen heeft, in
1988 afloopt. Bij de gemeente wordt
het niet uitgesloten geacht dat, als ge
volg van deze zaak, de provincie de
vergunning niet onder dezelfde condi
ties zal verlengen. Vrijdagmiddag was
bij de provincie niemand bereikbaar
die hier commentaar op kon leveren.
MIDDELBURG Officier van justi
tie mr. J. M. Huijgen eiste vrijdag op
de zitting van de Middelburgse recht
bank zes maanden gevangenisstraf te
gen de 24-jarige Haarlemmer P. J. V.
die verdacht wordt van een groot aan
tal oplichtingszaken. V. zag kans in
het hele land met fraaiklinkende ver
halen het vertrouwen van kleine za
kenlieden te winnen om vervolgens
met achterlating van een stapel onbe
taalde rekeningen te verdwijnen. V.
was niet op de zitting aanwezig en
zijn zaak werd bij verstek behandeld.
In november van het vorig jaar maak
te hij Zeeuwsch-Vlaanderen enige tijd
onveilig. Bij een garage in Terneuzen
huurde hij een bestelbus die hij niet te
rugbezorgde en waarvan hij de letters
op de carrosserie overplakte. Hij sier
de zich met de naam López, general
manager van het niet bestaande
koeriersbedrijf Cargo b.v.
Bij een Terneuzense drukkerij bestel
de hij voor 1200 gulden briefpapier, en
veloppen en bonnen op naam van dit
bedrijf. De bonnen gebruikte hij onder
meer om een tankstation in Zaamslag
op te lichten. Hij kwam met de beheer
ster overeen dat hij daar voortaan de
oranastof voor zijn wagens zou betrek
ken, bedong een korting en zo op reke
ning betalen. Hij tankte er dagelijks
tot een bedrag van ruim duizend gul
den en vertrok daarna met de noorder
zon.
Een maand later dook hij in Brabant
op onder de naam Francisco Fernan
dez. In Roosendaal leerde hij iemand
kennen bij wie hij enkele dagen bleef
slapen, waarna hij er met diens girobe
taalkaarten vandoor ging. Hij verzil
verde ze in Rotterdam en Spanje. In
Maastricht liet hij briefpapier drukken
met het opschrift 'Sanchez Vlee-
ming, abogados' (advocaten). Ook uit
andere delen van Nederland waren
aangiften van oplichting binnengeko
men van reisbureaus, tankstations en
een taxibedrijf.
Behalve de gevangenisstraf vroeg de
officier ook inwilliging van de eis tot
schadevergoeding van het tanksta
tion in Zaamslag. V. zal alsnog de on
betaalde rekeningen moeten voldoen
als het aan mr Huijgen ligt. Maar hij
maakte de benadeelde wel duidelijk
dat het toewijzen van de schadever
goeding nog niet wil zeggen dat het
geld probleemloos geïncasseerd kan
worden.
Uitspraak 25 september.
ZIERIKZEE In de nacht van don
derdag pp vrijdag is ingebroken in de
ijsfabriek K. aan de Platteweg op het
industrieterrein te Zierikzee.
De daders verschaften zich toegang
tot het pand aan de achterzijde. Zij
doorzochten de fabriek en gingen er
vandoor met een geldbedrag van
500,— en een slijptol.
Meester-kleermaker Donatus
Steijns: ...het meeste moeite had ik
altijd met een jacquet...
Het winterseizoen staat voor de deur. Voor de confectiezaken reden om
restanten van de zomer op te bergen en zo plaats te maken voor de
nieuwe collectie. Niet alleen in de etalages tonen zij de nieuwste creaties
voor het komende seizoen. Ook op modeshows wordt de wintermode 1987/
88 getoond door elegante mannequins en aantrekkelijke dressmen, waar
door de kleding nog beter tot zijn recht komt, om op die manier de koop
lust op te wekken bij het aanwezige publiek. Donatus Steijns uit Klooster-
zande, kleermaker van beroep, heeft daaraan nooit meegedaan. Tot voor
kort was het enige kleinood dat zijn etalage sierde, een paar herenbretels.
Ook die zijn nu verdwenen. Zij hebben plaats gemaakt voor een felicitatie
van 'Alte Kameraden', de oude garde van de Koninklijke Harmonie St.-
Cecilia uit Kloosterzande, waarvan Steijns lid is. Een paar dagen geleden
werd hij vijfenzestig jaar en zette een punt achter zijn loopbaan als kleer
maker.
Het vak van kleermaker kreeg Do
natus, voor iedereen in Kloosterzan
de en omstreken beter bekend als
Don, met de paplepel ingegoten, zijn
vader was kleermaker maar ook zijn
groot- en overgrootvader. „Ik kwam
bij mijn vader in de leer op paasza
terdag 1936", weet Don zich als de
dag van gisteren te herinneren. „Op
mijn veertiende ging ik van school
en dat gebeurde in die tijd met de
paasvakantie. Rond de pasen was
het voor een kleermaker altijd een
drukke tijd, dus ik kwam goed van
pas. „Want", zo gaat Steijns verder,
„met pasen wilden de mensen er op
hun paasbest uitzien en dat bete
kende dat er wat nieuws werd aange
schaft. Zo had je tegen die tijd veel
klanten tegelijk". Van die feestda
gen moest de familie Steijns het in
de dertiger jaren hebben, want ver
der was 't het hele jaar niet zo druk.
„Later", zegt Don, „ging het ons wel
wat beter, maar echt veel winst heb
ben we nooit gemaakt. Om je klan
ten te houden, verkocht je soms zelfs
onder de prijs, omdat je bang was,
dat ze naar een ander zouden gaan".
De kleermaker herinnert zich nog,
dat een kostuum in 1936 tussen de
negen en veertien gulden kostte. „Je
begrijpt wel als daar dan nog wat af
gedaan werd, was de winst zeer ma
gertjes". Het naaien leerde Steijns
bij zijn vader, maar er kwam meer
kijken. Ook patroontekenen hoorde
bij het vak en daarvoor trok Don in
1946 naar de coupeschool in Doetin-
chem en behaalde er verschillende
vakdiploma's.
Niet zonder trots noemt hij gezel
A, B en C en het certificaat van
meesterkleermaker. „Voor het exa
men van gezel A, B en C moest ik een
week naar 's Hertogenbosch. Dat
was heel wat in die tijd. Ik moest
met de trein en dan een hele week
daar blijven, want op neer reizen
was helemaal geen doen. Toch was
dat allemaal goed geregeld, want de
examencommissie zorgde ervoor,
dat ieder, die van ver kwam, voor
een week onderdak kreeg in een
gastgezin. Dat ging ook zo in Rotter
dam, waar ik examen deed voor
meester kleermaker". Om zich nog
beter te bekwamen in zijn vak, ging
Steijns een tijd in loondienst
werken bij een firma voor maatkle
ding in Axel.
„Daar", gaat de gepensioneerde
vakman verder, „heb ik veel opge
stoken. Ze maakten daar in die tijd,
al broeken die tot over de knie ge
voerd waren. In de grensstreek was
daar veel vraag naar. In Klooster
zande hadden ze daar nog nooit van
gehoord. Later kwam dat hier na
tuurlijk ook en toen was ik degene
die er raad mee wist. Ik herinner me
nog, dat we de voering toen ik in
Axel werkte een keer waren verge
ten. Je moest die eigenlijk gelijk met
de andere stof meenaaien, dus dat
werd een heel gedoe. We kregen het
van geen kanten goed. De voering
was veel te wijd, maar mijn baas zei:
„Laat het maar zo. De klant kan in
ieder geval nooit zeggen, dat hij te
weinig stof voor zijn geld heeft ge
kregen." Een goede reclame zal dat
wel niet geweest zijn, maar uiteinde
lijk maakt iedereen wel eens fouten.
Het meeste moeite had ik altijd met
een jacquet. Je weet wel, zo'n ding
met twee van die süppen van achter.
Gelukkig werden die hier in het dorp
niet veel gedragen", weet de mees
ter-kleermaker te vertellen. Omdat
de klantenkring steeds kleiner werd,
doordat oude klanten door overlij
den wegvielen en er weinig of geen
vraag was naar maatkleding door
jonge mensen, werd Steijns in 1967
ook beheerder van een benzinesta
tion, dat voor zijn woning werd ge-
paatst. „Daar heb ik nooit spijt van
gehad", zegt de inmiddels gepensio
neerde vakman. „Als ik dat er niet
bij had gehad, had ik mijn vak nooit
zo lang kunnen uitoefenen. Wat niet
wegneemt, dat het wel eens moeilijk
was de zaken te combineren, want
voor de pomp was ik van 's morgens
acht tot 's avonds acht paraat. En, al
zeg ik het zelf, „het was hier altijd erg
druk.
Daarmee zegt Don niets te veel,
want voor de meeste Klooria-
nen was 'tanken bij Don' een van de
dingen, die er gewoon bij hoorden.
Natuurlijk op de eerste plaats om
dat men er zeven dagen van de week
terecht kon.
En al zegt Don zelf in zijn beschei
denheid, dat je er tot 's avonds acht
uur terecht kon. Veel mensen wis
ten, datje er eigenlijk altijd terecht
kon, zolang hij niet sliep. De bejaar
den van Kloosterzande, die vorig
jaar een dagtocht per bus maakten,
weten daar over mee te praten. Na
een dag vol pech en tegenslag, kwa
men zij 's nachts rond 12.30 uur in
hun woonplaats terug. Tot over
maat van ramp viel de bus zonder
benzine. Don bracht redding. Hij lag
nog niet in bed en was meteen bereid
de tank vol te gieten. „Ja, ik ben er
bijna altijd", stelt Steijns nu ook
vast. „Alleen als de Koninklijke Har
monie St.-Cecilia uit Kloosterzande
ergens optreedt, dan sluit ik de tent,
want daar wil ik bij zijn". Al vanaf
1934 is Steijns actief lid van Cecilia.
Daarnaast speelt hij samen met een
aantal oudere leden van de harmo
nie bij '/Alte Kameraden'. Met hen
ging hij zelfs drie keer naar Oosten
rijk op vakantie. „Nu, zo stelt de
kleermaker vast, ga ik voor dat soort
dingen meer tijd krijgen. Maar eerst
heb ik nog wel een paar maanden no
dig om al het naaiwerk, dat ik nog
liggen heb, af te maken, want ik ben
de enige kleermaker hier in de
streek, dus ik kan niet zo maar zeg
gen: „Mensen ik ben nu gepensio
neerd. Zoek maar iemand anders om
die broek of jas af te maken". Uiter
aard zal ik voor mijzelf altijd blijven
naaien. Als het zover komt, dat mijn
gezondheid dat niet meer toelaat,
dan vraag ik mijn broer Ed voor mij
kleren te maken. Die naait ook pri
ma, maar voor hem is het altijd een
hobby gebleven. Want confectiekle-
ding kopen, dat nooit. Dat is tegen
mijn principes".
Tiny Sey
ELBURG - Cultuur en kunst op
Dat lijkt op het eerste gezicht
Serijmdheid. Kunstkenners ha-
'tr het algemeen hun neus op
"es wat met televisie te maken
Cultuur op video, dat is voor
"ets als een Picasso op een zak
In Middelburg wordt daar
sort anders over gedacht. „Vi-
teggen Nico Out en Kees Maas
Stichting Cultureel Journaal,
[uitstek het middel om cultuur
ist onder een breed publiek te
eiden." Het bewijs leverden ze
cek met de presentatie van een
lver basiseducatie. Die video
die moet het begin zijn van een
rolprenten over culturele en
nnnige onderwerpen.
waan de hand? Precies een j aar
twerd in alle stilte de Stichting
eel Journaal (SCJ) opgericht,
enng van de belangstelling
unst en cultuur werd als cen-
L ema in de statuten opgeno-
e stichting bestond aanvanke-
Jhco Out (34), consulent cultu-
Hing van het Zeeuws Steun-
'°°r Kunstzinnige Vorming en
sseneneducatie, en Kees Maas
I J f's van de Stichting Film-
I am"1 ™<"delburg. Professioneel
I lei Ton Zoet is de gelederen
's bonnen versterken.
Kt» 3C^e is dat er °P heden
1 WMrug aandacht wordt besteed
puur en kunst. „Zeer ten on-
anV1"dt.0ut, ..want hoe groter
gsteiiing voor (-jje kanten van
I n is, hoe dynamischer een
maatschappij wordt. De huidige sa
menleving is vooral op brood gericht,
cultuur hangt er maar een beetje bij.
Veel mensen hebben geen idee wat ze
zich bij zo'n begrip moeten voorstel
len." De oorzaak van die verengde blik
moet volgens hem voor een belangrijk
deel in het onderwijs worden gezocht.
Met de enkele uurtjes tekenen,
handvaardigheid en muziek worden
leerlingen bepaald niet overvoerd.
dium voor het onderwijs gevonden.
Banden kunnen op grote schaal wor
den verspreid, en de gebruikers kun
nen zelf bepalen wanneer de film wordt
vertoond. Kortom, een praktische
vorm van onderwijs.
De SCJ-medewerkers vinden boven-
iien dat kunst en video elkaar niet bij
len. Out: „Beeld en geluid, daarmee
runnen de zintuigen intensief aan het
werk worden gezet. Video op zich is
werd eerder aangehouden. Voorwaar
de is dat de SCJ aanhaakt bij een lan
delijke organisatie als Openbaar
Kunstbezit. Daarover worden op korte
termijn onderhandelingen begonnen.
De eerste videofilm over basiseducatie
is daarbij volgens Out een goede steun
in de rug. En na de over vijfjaar uitge
smeerde startsubsidie van pakweg 5
ton? „Dan moeten we kostendekkend
gaan draaien. Dat is ook de reden dat
Daar komt bij -aldus Out- dat in de
maatschappij van de volwassenen de
meeste gemeenten nauwelijks een cul
tuurbeleid hebben. En als er al een ar
tistieke lijn wordt uitgestippeld, dan
wordt er van hogerhand drastisch op
de benodigde financiën gekort.
Out en Maas menen dat ze met hun vi
deo-producties die blinde vlek in het
maatschappelijk bewustzijn kunnen
wegpoetsen. Ze willen zich daarbij
vooral op het onderwijs richten. „Je
moet ervan uitgaan", wordt er gezegd,
„dat de wethouder van straks nu op
school zit. Als hij of zij leert dat muziek
meer inhoudt dan een symfonisch or
kest, dan is dat belangrijk. En op korte
termijn: als duidelijk gemaakt wordt
wat er allemaal bij het maken van een
beeld komt kijken, dan zal een kunst
werk minder vlug worden beklad." Uit
een steekproef is gebleken dat er op
scholen interesse voor het project be
staat. Video wordt een geëigend me-
;en neutraal gegeven, het hangt er
naar helemaal vanaf wat jé er mee
loet. Wij willen gaaf werk afleveren,
cnze producties moeten mooi zijn."
L)m onderwerpen zitten de video
filmers niet verlegen. Een greep uit
liun beleidsprogramma: het dagelijks
leven van een kunstenaar, hoe zet je
een tentoonstelling op, de kunstaca
demie, de kunstuitleen en hoe komt
een beeld in de stad terecht. En de
meer culturele onderwerpen: wat is
een trend, hoe gaan mensen met el
kaar om, het schrift en de vormgeving
van de stoel waar je op zit.
Tot zover staan de plannen van de
stichting keurig op papier. Maar nu de
praktijk. Hoe zit het bijvoorbeeld met
de financiering? De productie van een
twintig minuten durende videofilm
kost al gauw 30.000 gulden. Out heeft
hóóp dat het ministerie van WVC met
een fikse startsubsidie over de brug
komt. De aanvraag van de stichting
we ons niet tot Zeeland beperken. Het
onderwijs in heel Nederland is een
markt voor ons. We zijn tot nu toe de
enige stichting die op deze manier
werkt. En een voordeel is ook dat we
naast de video geschikt lesmateriaal
kunnen leveren." De stichting streeft
naar een vaste frequentie in de produc
tie. Die doelstelling is in de naamge
ving verwoord: journaal geeft aan dat
de zaken worden bijgehouden.
In afwachting van de benodigde subsi
die wil de SCJ proberen orders van be
drijven of overheidsinstellingen bin
nen te halen. Met die inkomsten zou er
een financiële basis kunnen worden
gelegd. Dus: het hele project is geen
luchtfietserij van de heren? Out: „Het
geheel klinkt misschien idealistisch,
maar we staan met al onze voeten op
de grond. Wij kunnen een goed video
programma maken, en er is belang
stelling voor. Dan moet het geld ook te
vinden zijn."
Nico Out (links) en Kees Maas van de Stichting Cultureel Journaal
iERDAG 12 SEPTEMBER 1987
ervuilde grond mag
liet naar Serooskerke
