f
\NEEK-IN
fl/EEK-UIT
\NEEK-IN
taking op
vliegveld
arcelona
Vertrek mijnenjagers
naar Golf dichterbij
Rust veroordeeld tot
vier jaar werkkamp
[MINDER dan de HELFT!
I BRISTOL
DE BANEN VAN HOECHST
\ollar
Naar de Golf?
Rijscholen
NIEUW OVERLEG AMBTENAREN
Reacties
NA BESLUIT ITALIAANSE REGERING
Prins
Claus
morgen
DUITSLAND HOOPT OP SPOEDIGE VRIJLATING
Hl
Drie jaar cel
voor doodslaan
voorbijganger
de politicus
Het glazen
huis van
jaargang no. 209
frdag 5 september 1987
ter regen
Valmorgen nog zonnige perioden,
ma toenemende bewolking en
middag enige regen. Tot vrij
fhtig toenemende zuidwestelijke
i. Temperatuur 19 graden.
pagina 37
óók PZC
PROVINCIALE ZE
IRIJ (RTR) - De meest bekende kruidenier van Frank-
jk, Eèouard Leclerc, heeft vrijdag bekendgemaakt dat
j volgend jaar meedoet aan de presidentsverkiezingen.
directeur van een keten van 600 naar hem genoem-
suflermarkten in heel Frankrijk, zei dat hij zijn verkie-
impagne zou toespitsen op gebeurtenissen in het
idder -Oosten, waaraan hij toevoegde: „De derde wereld-
dog oedt."
Hij zei tegen verslaggevers dat hij voor een regering van
nationale eenheid was en de defensiebegroting zou verdub
belen.
Leclerc zei dat hij de 500 handtekeningen van gekozen be
stuurders had verzameld die nodig zijn voordat iemand
kandidaat in verkiezingen mag zijn. Hij kondigde zijn kan
didatuur ook in 1981 aan, maar verwierf toen niet voldoen
de handtekeningen.
De verhoging van het disconto
in de VS heeft een averechts ef-
^et op de koers van de dollar.
PAGINA 3
De bemanningen van de Ne
derlandse mijnenjagers wach
ten in Den Helder met span
ning op een eventuele missie
Bar de Perzische Golf.
PAGINA 4
H
De ANWB en de Bovag richten
een geschillencommissie op
voor de behandeling van
WÈachten over rijscholen.
PAGINA 5
Kamerlid Eversdijk ziet 'geen
*1msletselmeer voor een positief
principe-besluit over de aanleg
Wm een Westerschelde Oever
Verbinding.
PAGINA 13
Binnen- en buitenland: 2
i 3
pinie en achtergrond: 4
lanciën, economie: 5
|ort: 9
Dvincie: 13, 15, 16, 17 en
19
Diepgraverij achter de ab
stracte kunst, een spraakma
kende tentoonstelling in Den
Haag Rudi Fuchs wil af van
de eenduidige Mondriaan-lijn
Letters Letteren: Hans
arren over Slauerhoff Kees
Lekkerkerker, Jeroen Brou-
H ers en Hélène Swarth 9Begin
''.dvan eerherstel voor Willem de
érode Het homomonument
n Amsterdam, geen teken van
HZieligheid radio- en tv-pro-
g amma's voor het weekeinde.
PAGINA 21, 22, 23, 27 en 29
H Zonneveld en de toekomst:
Wolkenveld Mens en Milieu
wider Zeelands hoge hemel
Strijd zonder Haat, terugkij
kt en op de Indonesische revolu-
t e Reforger, het machtsver-
j >on van de US-vechtmachine
I Hoechst, het fosfaatverbod
ev de banen Damen en de
scheepsbouw. Oók inkrimpen?
J Cees Priem stapt in het roeri-
\e ploegleiderswereldje.
PAGINA 33, 34, 35, 37 en 39
Akkoord met
CMHA is
van de baan
DEN HAAG (GPD/ANP) Minister Van Dijk (Binnenlandse
Zaken) gaat opnieuw onderhandelen met de ambtenarenbon
den van FNV, CNV en Ambtenarencentrum, nu het kabinet ge
weigerd heeft het akkoord dat hij eerder sloot met de kleine
bond van hogere ambtenaren (CMHA) goed te keuren.
Van Dijk zal de komende weken eerst
informeel nagaan of het mogelijk is
„zoveel mogelijk" andere bonden ach
ter een akkoord te krijgen „waarin ze
zich meer kunnen herkennen". Minis
ter-president Lubbers heeft dat vrij
dag meegedeeld op zijn wekelijkse
persconferentie na afloop van de ver
gadering van de ministerraad.
Woensdag maakten diverse ministers
al duidelijk niet gelukkig té zijn met
het feit dat Van Dijk voor 1987 en 1988
een akkoord over de arbeidsvoorwaar
den voor ambtenaren wil sluiten met
alleen de 30.000 leden tellende Centra
le van Middelbare en Hogere Ambte
naren. Zo'n akkoord zou een te smalle
basis hebben, daar de veel grotere AB-
VA/KABO, CFO en Ambtenarencen-
tentrum er niet aan meewerken. Van
Dijk en de CMHA bereikten op 28 au
gustus overeenstemming over een ver
laging van de VUT-gerechtigde leeftijd
van 61 naar 60 jaar en salarisverhogin
gen voor vooral de hoogste ambtena
ren. Van Dijk heeft in 1987 en 1988 795
miljoen beschikbaar voor verbetering
van de arbeidsvoorwaarden.
Van Dijk heeft vrijdag zelf voorgesteld
opnieuw te gaan praten met de andere
ambtenaren-bonden, aldus Lubbers
vrijdagavond. Volgens Lubbers is ook
de CMHA bereid de gemaakte afspra
ken opnieuw onder de loep te nemen
en „met behoud van de uitgangspun-
Mei
van
ten" de andere bonden meer tegemoet
te komen. Het beschikbare geld moet
volgens Lubbers wel redelijk verdeeld
worden tussen inkomensverbeterin
gen en werkgelegenheidsmaatregelen.
Bovendien moet het betaalbaar blij
ven, al heeft Van Dijk de mogelijkheid
extra geld vrij te maken door de verla
ging van de VUT-gerechtigde leeftijd
anders te financieren. Over de beste
ding van dat, nog onbekende, extra be
drag moeten de onderhandelaars be
slissen.
Eén van de uitgangspunten is volgens
Lubbers verder dat rekening gehou
den moet worden met de bestaande
inkomensverschillen tussen ambte
naren en werknemers in het bedrijfs
leven. Die verschillen zijn vooral in
de hogere functies groot.
Heieen Hage rechtsis net als Connie Meijer blij met het eremetaal op het moment dat ze respectievelijk als
tweede en derde de finish overschrijden. -
VILLACH In de schaduw van winnares Jeannie Lon-
go uit Frankrijk behaalde de Zeeuwse Heieen Hage gis
teren bij het wereldkampioenschap wielrennen op de
weg voor dames een onverwacht succes. De uit Sint-
Maartensdijk afkomstige Hage sprintte in het Oosten
rijkse Villach naar de tweede plaats met in haar kiel
zog ploeggenote Connie Meijer, die het brons verover
de.
Het was niet de eerste keer dat een telg uit het geslacht
Hage succesvol was bij het WK. Keetie Hage, een oude
re zus van Heieen, behaalde in 1968 (Imola) en in 1976
(Ostuni) de wereldtitel. Voor bondscoach Rinus Ver
boom uit Goes betekende het zilver van Heieen Hage en
het brons van Connie Meijer het eerste succes sinds hij
vier j aar geleden in dienst trad van de wielrenunie. Hage
en Meijer waren de enigen in de Nederlandse ploeg, die
zich voorin handhaafden.
(Zie pagina 9)
CDA en VVD zijn het eens met minis
ter Van Dijk dat voor een akkoord over
de arbeidsvoorwaarden van de ambte
naren een bredere basis moet komen.
De grootste oppositiepartij, de PvdA,
gaat eveneens akkoord met de herope
ning van (informele) onderhandelin
gen met de andere centrales, al wordt
in sociaal-democratische kring wel ge
twijfeld aan de bekwaamheid van Van
(Slot zie pagina 3 kolom 1)
DEN HAAG (GPD) De kans dat twee
Nederlandse mijnenjagers naar de
Perzische Golf gaan om olietankers
vrije doorvaart te helpen garanderen,
is groter geworden nu Italië besloten
heeft mijnenvegers, fregatten en be
voorradingsschepen naar de Golf te
sturen. Premier Lubbers kondigde
gisteren na afloop van de minister
raad aan dat de 'logistieke voorberei-
MAI iRID (DPA) De luchtverkeers-
leid rs op het vliegveld van Barcelo
na 1 ;bben de staking afgelast die zij
vani aag, zaterdag, zouden houden.
Tijd ;ns een spoedvergadering heb
ben eij vrijdag besloten genoegen te
nemen met het compromis dat hun
rganisatie eerder met de burger
ij tvaartautoriteiten had bereikt
de uitbetaling van achterstallige
pred lies.
Dev erkeerstoren van Barcelona han-
een derde deel van alle luchtver
keer boven Spanje af. Bij de vorige
>ctie van de verkeersleiders op 22
stus kwam het tot chaotische ta-
fere: ;n.
Volf ens een woordvoerster houden de
lucb ^verkeersleiders hun bedenkin-
g® Krachtens het compromis betaalt
de Overheid aan de 1.000 luchtver-
ileiders in heel Spanje de toesla-
oor nachtdienst het werken tij
de vakantie, die in 1979 werden
chaft, alsnog uit.
schat dat het om een bedrag gaat
en miljard peseta's, ongeveer 17
en gulden. Vorige week verwier-
'e luchtverkeersleiders een soort
aanbod, omdat ze het te vaag
en. Een staking die zij vorige za-
g zouden houden, gelastten zij
r af.
dingen' daartoe zullen worden geïn
tensiveerd.
In het kabinet is deze zaak niet op
nieuw aan de orde geweest. Wel heeft
Lubbers met minister Van Eekelen
(defensie) overlegd. Het kabinet had
eerder al het pricipe-besluit genomen
dat het bereid is mijnenjagers te stu
ren, bij voorkeur in een breder Euro
pees verband. Lubbers noemde het
Italiaanse besluit „een prima zaak".
Begin volgende week zal er opnieuw
overleg zijn tussen de meest betrok
ken ministers (Lubbers, Van den
Broek en Van Eekelen).
De beslissing van Italië om een mari
ne-eenheid naar de Golf te sturen
komt een dag nadat het Italiaans
vrachtschip Jolly Robino werd aange
vallen door een Iraanse speedboot.
De aanval op het Italiaanse vracht
schip verhoogde de druk op de rege
ring in Rome om Groot-Brittannië en
Na het aanhoren van het vonnis praat Mathias Rust met zijn moeder.
DEN HAAG (ANP)
Prins Claus wast de
verf van zijn hand na
dat hij vrijdag de ope
ningshandeling had
verricht van het nieu
we kantoor van het
Humanistisch Insti
tuut voor Ontwikke
lingssamenwerking
(HIVOS) in Den Haag.
Geïnspireerd door het
Indiase 'pancha' ritu
eel liet de prins zijn
handpalm met verf
besmeren waarna hij
een afdruk op een pi
laar aanbracht. Prins
Claus viert morgen
zijn 61e verjaardag.
MOSKOU (REUTER) - In de Bonds
republiek werd vrijdag met ontzet
ting gereageerd op de vier jaar
werkkamp waartoe Mathias Rust is
veroordeeld. Gehoopt wordt echter
dat Moskou de jonge sportvlieger
spoedig zal laten gaan.
Hans-Jochen Vogel, de leider van de
socialistische SPD-oppositie. noem
de de veroordeling hard. „De SPD
hoopt en verwacht dat de Sovjet-lei-
ding deze negentienjarige jongen zal
toevertrouwen aan de zorg van zijn
ouders en dat hij niet vier jaar in een
Sovjetrussisch werkkamp hoeft
door te brengen", aldus Vogel.
De regerende christendemocrati
sche CDU zei ook te hopen dat de
straf zal worden verminderd. CDU-
fractieleidër Alfred Dregger herin
nerde aan het lot van een Britse pi
loot, die kort voor het uitbreken van
de Tweede Wereldoorlog zonder toe
stemming bij Moskou landde. „Hij
kreeg een lage straf, die werd omge
zet in een boete en hij werd spoedig
vrijgelaten. Ik hoop dat hetzelfde
mogelijk zal zijn voor Rust".
De ouders van Rust zeiden de ver
oordeling van hun zoon te accepte
ren. Zij hopen evenwel dat hij snel in
vrijheid zal worden gesteld.
Waarnemers waren van oordeel dat
uit het vonnis blijkt dat de Sovjet-
justitie geen geloof heeft gehecht
aan de zogenaamde vredesmissie
van Rust. Door de jonge Westduitser
te straffen met vier jaar werkkamp
heeft zij de eer van de Sovjet-natie
boven alles geplaatst.
In tegenstelling tot wat de aankla
ger had geëist - acht jaar opsluiting
wegens het overtreden van de inter
nationale luchtvaartregels meen
de het Hooggerechtshof dat straat
schenderij de ernstigste misdaad is
die Rust heeft begaan. Voor dit feit
kreeg hij dan ook de zwaarste van de
drie straffen die hem werden opge
legd: vier jaar.
Het werkkamp met gewoon regime
waartoe Rust nu is veroordeeld is
het minst zware van de zogeheten
„heropvoedingskampen". In de
kampen met gewoon regime zitten
doorgaans mensen die voor het
eerst tot een vrijheidstraf zijn ver
oordeeld en zich niet schuldig heb
ben gemaakt aan een vergrijp dat
als bijzonder ernstig wordt be
schouwd. v
Frankrijk te volgen bij het sturen van
oorlogsschepen. Tot nu toe nam de
Italiaanse regering een afwachtende
houding aan.
Het Italiaanse parlement moet offi
cieel nog instemmen met het sturen
van marineschepen naar de Golf, maar
in afwachting daarvan zouden de sche
pen nu al kunnen vertrekken zodat zij
zo snel mogelijk in het gebied zijn, zo is
uit politieke bron vernomen. De reis
vergt ongeveer 25 dagen.
Onbekend is hoeveel en wat voor type
schepen zullen worden gestuurd, maar
volgens Italiaanse kranten zou minis
ter van defensie Valerio Zanone zijn
collega's hebben voorgesteld drie mij
nenvegers, twee bevoorradingschepen
en mogelijk twee fregatten te sturen.
De Veiligheidsraad van de Verenigde
Naties heeft vrijdag VN-secretaris-ge-
(Slot zie pagina 3 kolom 6)
(Advertentie)
\/IaHo I a/%1/ l/\ i i~i
vlotte 'College'-look loafer in
de kleuren zwart en marineblauw
Maten 36 - 41 Adviespr. 44.95
alléén vandaag slechts
mm3S'-B7mm mmm mm bh bh bh bm mm
makkelijk
plat hakje
Middelburg - Markt 45
(naast de NMB) tel. 01180 - 29911
donderdag koopavond tot 21.00 uur
Harry van den Bergh is
door mij gekozen, liet
ons gisteren een teleurge
stelde socialistische kiezer
weten. Hij is, ging hij verder,
in alle opzichten onze man, want van
onze belastingcenten krijgt hij zijn
vergoeding als Kamerlid. Als belas
tingplichtige betaal ik ook nog mee
aan de subsidies die de overheid geeft
aan de vliegtuigfabriek Fokker. Ik wil
daarover niet klagen, vervolgde hij
zijn relaas, want ik weet dat dit soort
bedrijven niet zonder overheidssteun
kan bestaan. Maar ik word er doodziek
van als ik eraan denk dat één door mij
gekozen Kamerlid - een socialist nota
bene - door speculatie met Fokker
aandelen winst behaalt. Uitgerekend
dat bedrijf. Dat gaat mijn pet eenvou
dig te boven.
'et is een veel gehoorde reactie de-
.zer dagen: volslagen onbegrip
over de drijfveren van het Kamerlid
Harry van den Bergh, die in de ogen
van honderdduizenden Nederlanders
zo'n voortreffelijke dienst had opge
bouwd als lid van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal. Hoe kon zoiets
gebeuren? Wat bezielt zo'n man? Het
zijn vragen, die velen bezighouden,
maar die vlugger zijn gesteld dan
beantwoord. De diepere roerselen van
de menselijke ziel zullen altijd wel blij
ven verbazen. Over zaken als specula
tie, bijbanen en andersoortige bijver
diensten is de laatste jaren veel ge
sproken en geschreven in Nederland.
Ieder in dit land die een openbare func
tie bekleedt, weet dat hij zich op glad
ijs begeeft als hij zich tot het soort
praktijken laat verleiden, waarmee
Van den Bergh zich meende te moeten
bezighouden.
Wat mogen politici wèl en wat mo
gen zij niet doen? De samenle
ving anno 1987 stelt strenge eisen aan
zijn vertegenwoordigers. De 'gewone
burger', die een gokje waagt met aan
delen en er een aardige duit aan over
houdt, is een gevierd man in de kring
van familie, vrienden en kennissen. Hij
immers is succesvol en dat spreekt de
mensen aan. De politieke vertegen
woordiger, die zich verrijkt door spe
culeren met aandelen, is meteen een
verdacht persoon. Hij leeft nu eenmaal
in een glazen huis, waarin iedereen on
gegeneerde blikken naar binnen
werpt. Op het moment dat iemand
kiest voor een loopbaan in de politiek,
is hij van de ene dag op de andere
openbaar bezit geworden. Het publiek
kijkt naar hem en beoordeelt hem op
al zijn daden.
Tegen Harry van den Bergh pleitte
dat hij uitgerekend speculeerde in
aandelen van een bedrijf, waarvoor hij
als defensiespecialist van zijn partij
meer dan gewone belangstelling had.
De vroegere, inmiddels overleden, ka
mervoorzitter dr. Anne Vondeling
heeft ooit een boekje geschreven over
politici en hun gedrag. Het kreeg de
veelzeggende titel Schijn des kwaads,
mee. Harry van den Bergh heeft de
schijn enkele maanden kunnen op
houden, voordat het kwaad in zijn vol
le omvang naar buiten kwam. Het Ka
merlid heeft daarmee zijn partij een
slechte dienst bewezen. Vondeling zag
al midden jaren zeventig haarscherp
dat politici de aandacht van de gehele
natie tot zich trekken. Dat beperkt
hun handelingen. De socialist Van den
Bergh had zich aan Vondelings wijze
raad moeten houden: de schijn (des
kwaads) vermijden.
In wat zich deze week als het drama-
Van den Bergh aftekende, heeft de
Partij van den Arbeid een opvallend
gematigde rol gespeeld. Er was geen
sprake van een heksenjacht op het
'aangeschoten wild' Van den Bergh,
hoezeer de socialisten ook geschokt
moeten zijn geweest door diens onaan
vaardbare, voor de partij schadelijke,
gedrag. Fractievoorzitter Wim Kok
kan weliswaar worden aangerekend
dat hij te goed van vertrouwen is ge
weest, maar het siert hem als mens dat
hij zijn struikelende fractiegenoot lan
ge tijd het voordeel van de twijfel heeft
gegeven. Kok ontpopte zich als een po
litieke realist met een menselijk ge
zicht. Zeer bewust van het feit dat Van
den Berghs handel en wandel het aan
zien van de politici in het algemeen en
van de Partij van de Arbeid in het bij
zonder ernstig schaadt, bleek Kok
niettemin bereid de menselijke factor
met al zijn ethische kanten bij zijn oor
deel te laten meewegen. De fractie
voorzitter van de socialisten had - ge
geven de omstandigheden - voor een
slechtere methode kunnen kiezen.
Dim
ZUTPHEN (ANP) - De rechtbank in
Zutphen heeft vrijdag drie mannen
uit Zaandam, Amsterdam en Almelo
veroordeeld tot gevangenisstraffen
van drie jaar. De rechtbank achtte de
22-jarige W. van P., de 25-jarige M. S.
en de 19-jarige A. G. schuldig aan het
doodslaan van de 24-jarige J. Top uit
Deventer.
De drie mannen hadden na cafébezoek
in de Deventer binnenstad Top zonder
enige aanleiding van zijn fiets getrok
ken en hem zodanig geslagen en ge
schopt dat het slachtoffer later aan
hersenletsel en inwendige verwondin
gen overleed. De drie mannen konden
hun daad niet verklaren. Diezelfde
avond hadden ze in Deventer een an
dere man zwaar mishandeld. Deze kon
echter zijn woning binnenvluchten.
De officier van justitie had zes jaar ge
vangenisstraf geëist.