PZC
l\\\
ÏZwart praat met blank
Tralies voor
De Jonge
Kabinet overweegt prijzen
medicijnen te bevriezen
Paramaribo meldt dood
twee blanke huurlingen
de PZC
vandaag
VOORSTEL KABINET
Ontmoeting
Peres en
Mubarak
k
Een zedenmeester
op kruistocht
Nederlandse
bergbeklimmer
verongelukt
Perioden met zon
Portugal: wij botten wachten
op uw knoken
vrijdagkrant
DEN HAAG (ANP) - Staatssecretaris Evenhuis (economische
zaken) wil overgaan tot invoering van twee soorten winkeltij
den (één voor overdag tussen 06.00 en 18.00 uur) en één voor 's
middags en 's avonds (tussen 12.00 en 21.00 uur). Het voorstel
heeft in de Tweede Kamer sterk verdeelde reacties opgeroe-
Boekenprijs
Schoon rijden
Dwarsliggers
Vissers gekort
Aids
A drie wint
Ford Scorpio
2000 CL Injectie
Ford Scorpio
2000 GL Injectie
jFord Sierra
12000 Laser
pen.
auto adria
Zonnig en droog weer. Later op de dag
\meer bewolking. Matige, vanmiddag
enige tijd vrij krachtige wind uit zuid-
West. Middagtemperatuur omstreeks
\l9 graden.
P0e jaargang no. 160
rijdag 10 juli 1987
zie pagina 9
PROVINCIA
(Van onze correspondent)
fcKAR - „Een oplossing van het Zuidafrikaanse pro-
Kem zonder de bevrijdingsbeweging ANC daarbij te be-
Rkken is onmogelijk". Dat zei Frederik van Zijl Slabbert
Etermorgen bij het begin van de dialoog waaraan 62
Knke Afrikaners en 15 ANC-leden deelnemen. De ge-
ïekken vinden plaats in de Senegalese hoofdstad Da-
1 blanke delegatieleider, Van Zijl Slabbert, meent dat de
Tikaners zich steeds verder isoleren. „Daarom zijn we
hier naar toegegaan; om te praten met onze landgenoten in
ballingschap. We erkennen dat het ANC de grootste en
oudste bevrijdingsbeweging van Zuid-Afrika is en dat een
oplossing van het Zuidafrikaanse probleem zonder het
ANC daarbij te betrekken, onmogelijk is.
Thabo Mbeki, de delegatieleider van het ANC, sprak over
het gemeenschappelijk doel van zwarten en blanken, en
dat is het opheffen van de 'tirannie van de apartheid': „Hoe
langer de apartheid kan voortbestaan, des te meer slacht
offers zullen er vallen aan blanke en zwarte zijde."
Winkel mag
's avonds tot
9 uur open
Er komt een nieuwe boeken
prijs waarbij het publiek zijn
favoriete auteur kan aanwij
zen.
PAGINA 2
Teneinde 'schone' auto's ook
schoon te houden wil minister
Nijpels een jaarlijkse milieu
keuring invoeren.
PAGINA 3
In de rubriek Denkwijzer: hoe
benaderen we 'moeilijke' men
sen?
PAGINA 4
De overheid straft vissers die
de vangstbeperkingen overtre
den met een korting op hun in
dividuele quota.
PAGINA 5
Regelmatig gebruik van soft
drugs vormt een extra risico
voor het krijgen van aids.
PAGINA 15
Adrie van der Poel won giste
ren in Renazé de negende rit in
de Ronde van Frankrijk. Jac
ques Goddet dacht er anders
over.
PAGINA 21
Radio, tv en kunst: 2
Binnen- en buitenland: 3
en 5
Opinie en achtergrond: 4
Financiën, economie: 7
Vrijdagkrant: 9, 10, 11, 12
en 13
Provincie: 15,17 en 19
Sport: 21 en 23
(Advertentie)
1985/november
24.000
I Bouwjaar
Ikm-stand
Ikleur
lextra's
[nieuwprijs
Inu
wit
o.a. stuurbekrach
tiging, radio, trek
haak
f 47.500,-
36.500,-
1985/augustus
40.000
zilvergrijs
[Bouwjaar
|km-stand
Ikleur
lextra's
[nieuwprijs
Inu
I Bouwjaar
|km-stand
Ikleur 4
jextra's
nieuwprijs
|nu
automaat, aircon
ditioning, getint
glas, inbraakalarm,
metaallak
58.500,-
36.500,-
1986/juni
48.000
zwart
getint glas, schuif-
/kanteldak, 5-ver-
sn.bak, wis/was
achter, 185/70-13
banden
33.500,-
25.500,-
Positief is de VVD-fractie, die meent
dat de keuze voor dag- of middag- en
avondwinkel de detailhandel de moge
lijkheid geeft flexibel in te spelen op
nieuwe winkelvormen. De fractie van
D66 spreekt van een gekunstelde op
lossing die niet beantwoordt aan de
behoeften van de consument. Het ka
binetsvoorstel is een weinig gelukkige
keuze, waarbij noch de consument
noch de middenstander is gebaat, al
dus de D66-fractie.
In het voorstel van Evenhuis wordt de
individuele ondernemer de keuze gela
ten om ofwel gedurende ochtend- en
middaguren, ofwel gedurende de mid
dag- en avonduren zijn winkel open te
hebben. Het is „of 't een of 't ander",
aldus de staatssecretaris donderdag
avond in een toelichting op zijn voor
stel dat in een brief aan de Tweede Ka
mer is neergelegd.
Staatssecretaris Evenhuis verbindt
twee voorwaarden aan de nieuwe rege
ling: het huidige maximum aantal
openingsuren van 52 uur zal ook voor
de categorie van middag-avondwin
kels gelden en de zondag blijft uitge
sloten van openstelling. „Daartegen
bestaan nogal wat principiële bezwa
ren en die moetje respecteren", aldus
Evenhuis.
Met de aanpassing wordt volgens
Evenhuis tegemoet gekomen aan de
bij grote groepen levende wens tot fle
xibiliteit van koopmogelijkheden.
Bij de dagwinkel die de openingstijden
niet wijzigt blijft een koopavond mo
gelijk. Omgekeerd geldt dat de mid
dag-avondwinkel de mogelijkheid
krijgt eén ochtend per week (tussen
09.00 en 12.00 uur) open te zijn.
Volgens Evenhuis kan het nog gerui
me tijd duren voordat de nieuwe rege
ling van kracht kan worden. Zijn aan
de Kamer gezonden brief moet daar
worden besproken en na aanvaarding
ervan moet de (ontwerp-) regeling wor
den neergelegd in een gewijzigde Win
kelsluitingswet.
Winkeldiefstallen en straatvandalis-
me zullen nog meer toenemen als de
winkeliers moeten kiezen tussen over
dag of 's avonds open zijn. Dat voor
spelt voorzitter C. Bosman van de de
tailhandelssector van het Nederlands
Christelijk Ondernemers verbond
NCOV donderdagavond.
De Dienstenbond FNV zei donderdag
avond dat de staatssecretaris overleg
met de bond heeft beloofd voordat er
een definitief besluit valt over uit
breiding van de openingstijden voor
winkels.
OLDENZAAL (ANP) - Een grote brand heeft donderdag
in Oldenzaal tienduizend vierkanten meter van het be
drijvencomplex Gelderold in Oldenzaal in de as gelegd.
Het vuur, dat gepaard ging met een zeer sterke rookont
wikkeling, heeft voor vele miljoenen gulden schade ver
oorzaakt. Persoonlijke ongelukken hebben zich niet
voorgedaan. Zeven bedrijven werden verwoest. De oor
zaak van de brand is nog onbekend. Dit heeft de brand
weer van Oldenzaal meegedeeld.
Giftige stof die zorgde voor irritatie aan de huid en
luchtwegen kwam volgens de brandweer vrij doordat er
grondstoffen voor de produktie van piepschuim in
brand stonden. Daarom werd bewoners van een wijk
waar de inktzwarte rook overheen trok, verzocht de ra
men te sluiten en binnen te blijven. De woordvoerder
van één van de verwoeste bedrijven,'Regiuit ten Cate
waar het materiaal lag opgeslagen, ontkende dat er gif
tige dampen vrijkwamen.
Commissie: tol voor
tunnels en bruggen
JOHANNESBURG (ANP) - Klaas de Jonge
zwaaide donderdag vanuit zijn raam in het
voormalige Nederlandse ambassadegebouw
in Pretoria. De regering van Zuid-Afrika is
van plan tralies aan te brengen voor het ge
bouw waar De Jonge inmiddels al twee jaar
verblijft. De tralies zouden moeten voorko
men dat De Jonge uit het gebouw vlucht.
De Nederlandse regering zou fel tegen de
plannen gekant zijn, aldus deze bronnen. De
diplomatieke onschendbaarheid, die voor
het gebouw nog altijd geldt, zou het aanbren
gen van tralies niet toestaan.
Klaas de Jonge ontsnapte twee jaar geleden
uit handen van de Zuidafrikaanse veilig
heidspolitie, nadat hij was gearresteerd op
verdenking van wapensmokkel voor het ver
boden Afrikaans Nationaal Congres (ANC).
Hij vluchtte het gebouw van de toenmalige
Nederlandse ambassade binnen, waar hij
aanvankelijk door de Zuidafrikaanse politie
werd weggehaald. Na protesten van de Ne
derlandse regering over schending van de di
plomatieke immuniteit werd de 49-jarige Ne
derlander naar het gebouw teruggebracht.
official Ford Dealer
westhavendijk 150 goes 01100 20440
DEN HAAG (GPD) Het kabinet
overweegt de prijzen van geneesmid
delen voorlopig te bevriezen. In de
tussentijd moeten maatregelen wor
den uitgewerkt waardoor er fors be
zuinigd kan worden op het gebruik
van geneesmiddelen. Het kabinet
denkt daarbij aan de invoering van
een systeem waarbij per groep gelijk
waardige geneesmiddelen één maxi
male vergoeding gaat gelden. Wan
neer wordt gekozen voor een middel
uit die groep dat duurder is dan de
'ijkprijs', moet de patiënt het verschil
bijbetalen.
De ministerraad heeft daartoe donder
dag besloten. Wanneer het systeem
van ijkprijzen per groep geneesmidde
len wordt ingevoerd, kan de eigen bij
drage van f2,50, verdwijnen.
Jaarlijks wordt in Nederland 3.2 mil
jard gulden uitgegeven aan medicij
nen. In 1976 was dat nog 1.7 miljard
gulden.
Uit een ambtelijk rapport dat het kabi
net donderdag heeft gepubliceerd,
blijkt dat het merendeel (85 procent)
van de geneesmiddelen door multina
tionale ondernemingen wordt inge
voerd. De groothandel (vijf bedrijven)
verdient ruim 20 procent aan de medi
cijnen.
Ook de apothekers verdienen aan de
huidige gang van zaken: door zelf gro
te hoeveelheden medicijnen te kopen,
incasseren zij jaarlijks nog eens zo'n 70
tot 150 miljoen gulden boven hun
norminkomen.
Het kabinet wil deze kostbare spiraal
doorbreken door middel van een 'ijk-
prijzensysteem'. Dit systeem brengt
jaarlijks 360 tot 55 miljoen op.
Eenzelfde bezuiniging kan worden be
reikt door beperking van het aantal
medicijnen dat mag worden voorge
schreven. Per groep geneesmiddelen
zou slechts het goedkoopste mogen
worden verstrekt. Door centrale prijs-
onderhandelingen met industrie en
groothandel kan 360 tot 720 miljoen
worden bespaard.
De Nederlandse organisatie van de
farmaceutische industrie, Nefarma,
noemde een ombuiging van 535 mil
joen in de geneesmiddelensector don
derdag „volstrekt onaanvaardbaar".
Het komt er op neer dat minstens een
derde van de besparingen in de ge
zondheidszorg gaat drukken op min
der dan vijf procent van de totale kos
ten, aldus de industrie.
DEN HAAG (ANP) - Wanneer in de
Randstad een aantal nieuwe tunnels
komt, moeten automobilisten niet al
leen daarvoor, maar ook voor de al be
staande oeververbindingen tol beta
len. Zonder tolheffing is aanleg en ex
ploitatie financieel niet interessant
voor het bedrijfsleven. Dit is de me
ning van de commissie-Le Blanc die
donderdag samen met de commissie-
Oele rapport heeft uitgebracht over
mogelijkheden om niet de overheid
maar het bedrijfsleven de Nederland
se infrastructuur te laten verbeteren.
Begin dit jaar kregen beide commis
sies opdracht van de werkgeverscen
trales VNO en NCW om dit te onder
zoeken omdat de regering niet vol
doende geld wil uittrekken voor de zo
wel door overheid als bedrijfsleven
noodzakelijk geachte verbetering van
het wegennet.
Beide commissies vinden dat de tol
niet op de ouderwetse manier moet
worden geïnd, want dat veroorzaakt
maar files. Zij denken aan individuele
tolheffing door de kentekenplaten van
auto's van elektronica te voorzien
waardoor ze bij het passeren van een
tunnel of een snelweg worden gesigna
leerd. De rekening volgt dan later via
de post.
De ANWB, die in de commissie-Le
Blanc een stem had, is tegen een der
gelijk systeem, omdat het de privacy
van de automobilist zou aantasten.
Hoofddirecteur Nouwen is bang dat de
politie het als een nieuw en handig op
sporingssysteem kan gebruiken.
De commissies vinden dat vier tunnels
en een brug voorrang moeten hebben
voor andere infrastructurele werken.
Dat zijn een tunnel onder de Noord bij
Alblasserdam (nu een brug), een twee
de Beneluxtunnel, een tweede Velser-
tunnel, een tweede Coentunnel, en een
tweede brug over de Waal bij Zaltbom-
mel.
Als de vier tunnels in één keer worden
aangelegd kosten: 1,4 milj ard gulden
kan de tol volgens de commissie-Le
Blanc op 1,50 tot 1,75 gulden per door
gang worden vastgesteld. Dat moet
dan ook gelden voor elke vergelijkbare
andere tunnel in de Randstad. Zouden
de tunnels onafhankelijk van elkaar
worden aangelegd, dan moet een ritje
door de Blankenburgtunnel (de twee
de Beneluxtunnel) 3,50 tot 4,00 gulden
kosten.
De commissie-Le Blanc, die de projec
ten van de andere commissie finan
cieel heeft beoordeeld, vindt dat er een
speciale bank moet komen voor finan
ciering, uitvoering en exploitatie van
infrastructurele projecten. Een naam
heeft zij ook al: Nederlands Instituut
voor de Financiering van Infrastruc
tuur, het NIFI.
PAGINA 15: Oeververbinding
Westerschelde op
het tweede plan
V£
DEN HAAG (ANP) - De 19-jarige
Maarten Eusman uit Castricum is
donderdag in Zwitserland om het le
ven gekomen door een val van 200 me
ter van een berghelling. Dit heeft een
woordvoerder van de ANWB-alarm-
centrale bevestigd.
De jongen was met een vriend bezig
aan de beklimming van de „Pizzo Pun-
ta Pioda", een bergtop in het massief
van Albigna in het Zwitserse kanton
Tecino. Nadat zijn lijk was gesigna
leerd door Britse alpinisten is het met
behulp van een helicopter geborgen.
De vriend werd door dezelfde helicop
ter van een richel gehaald, waar hij na
het verlies van zijn uitrusting vast was
komen te zitten. Hij bleef ongedeerd.
Er waart weer eens een ze
denmeester door Neder
land: drs. L. P. Dorenbos, op
richter en directeur van het
evangelisatiebedrijf Rain
bow ethisch instituut bv. Hij is bezig
met een actie ter publieke vernietiging
van lectuur die hij als porno be
schouwt. Daaronder vat hij ook bla
den als Panorama, Nieuwe Revue en
Cosmopolitan, tijdschriften die in ie
der grootwinkelbedrijf voor het pak
ken liggen en die in menige wachtka
mer van de dokter langdurig worden
gelezen. In Veenendaal wilde hij afge
lopen weekend een openbare verbran
ding van dit soort zedenverwilderende
lectuur organiseren. Hij kreeg daar
voor overigens geen toestemming van
het gemeentebestuur. Daarom be
perkte hij zijn spektakel tot een de
monstratieve aanbieding aan de ge
meentereiniging van enkele manden
met snippers, afkomstig van deze 'por
nobladen'. Dorenbos, voormalig EO-
directeur, wil de komende maanden
een kruistocht tegen allerlei uitingen
van 'losbandigheid, genotzucht en on
geloof op touw zetten. Hij heeft al aan
gekondigd dat hij ook in de aanval zal
gaan tegen de toegenomen tolerantie
aan de Nederlandse kust tegenover
naturisme (verschillende gemeenten
hebben voor deze vorm van badleven
inmiddels stukken strand aangewe
zen). Nederland heeft er in deze fat
soensridder weer een zomerattractie
bij.
Het is natuurlijk het goed recht van
een man als Dorenbos om de men
tale oorlog te verklaren aan wat hij
vanuit oprecht christelijke visie als ze
denbedervend ziet en tegelijk maar tot
een gevaar voor de volksgezondheid
bestempelt. Zijn kersverse organisatie
Rainbow wil met het christelijk be
keringswerk in Nederland de Ameri
kaanse toer op. Het evangelie uitdra
gen via commerciële televisie. Oprich
ting van een educatief attractiepark
op bijbelse grondslag bij Zeewolde (op
merkelijk genoeg vlak naast een natu
ristencentrum). Stad en land afreizen
met grootscheepse stunts en acties,
waarvan de nu lopende tegen het por
no-gevaar een voorproefje is. Vanzelf
sprekend zal hij wel een legertje fana
tieke medestrijders achter zijn vaan
del weten te verzamelen. Hij appel
leert aan begrippen als de verloede
ring van de consumptiemaatschappij.
Hij dient zich aan als bestrijder van
hef Commercieel en seksueel misbruik
van de vrouw. Publiekelijk daarover
de banvloek uitroepen is een actie, die
op het eerste gezicht goed in de markt
moet vallen. Toch zit dat laatste wat
tegen. Dorenbos moet in Veenendaal
ervaren hebben dat het succes van zijn
anti-porno-oproep maar magertjes
overkwam.
De miskleun in de actie van deze
Rainbow-directeur is dat hij
schromelijk overdrijft. Hij voert een
heksenjacht tegen vrij onschuldige
publikaties. En daarmee leidt hij de
aandacht af van wat er aan werkelijk
verfoeilijke pomo-lectuur in Neder
land over en onder de tafel gaat. Do
renbos roept de bevolking op om spo
ken te bestrijden. Maar tegelijk laat hij
giftige publikaties, waarin de erger
lijkste vormen van geweld worden ge
ëtaleerd buiten beschouwing. Hij wil
zoiets bedenkelijks als een lectuurver-
branding op touw zetten tegen ver
schijnselen die bijvoorbeeld in de re
clame al zo zijn ingeburgerd, dat er
gernis kennelijk moet worden georga
niseerd. Intussen gaat hij voorbij aan
een sluipend gevaar dat zich aandient
in allerlei fascistische en antisemiti
sche blaadjes en geschriften. De ma
nier waarop Dorenbos de strijd aan
bindt met de zedenverwildering in Ne
derland is goedkoop en misleidend.
Hij gebruikt de motivatie van christe
lijke medemensen voor iets dat voor
hen alleen maar een averechtse uit
werking kan hebben. Het is een
krampachtige kruistocht tegen een
iets dat al die aandacht niet verdient.
Een zedenmeester van dit niveau
struikelt vroeg of laat over zijn eigen
boodschap. Het is te hopen dat hij
daarin niet te veel mensen meesleept.
vdM.
DEN HAAG/PARAMARIBO - Bij gevechten met het nationale leger zijn don
derdagochtend tien „terroristen" gedood, „onder wie twee blanke huurlin
gen". Dit heeft het officiële persbureau SNA gemeld. Het incident vond plaats
tijdens een zuiveringsactie van een legerpatrouille in Oost-Suriname.
De lijken van de „terroristen", de benaming die de Surinaamse autoriteiten
doorgaans gebruiken om leden van het junglecommando van Ronnie Bruns-
wijk aan te duiden, zijn overgebracht naar het mortuarium van het Academisch
Ziekenhuis in Paramaribo. Daar wordt getracht hen te identificeren, aldus een
militaire woordvoerder.
JERUZALEM (DPA/RTR) - In een in
terview met de Israëlische televisie
na zijn gesprek met minister van bui
tenlandse zaken Shimon Peres in Ge-
nève heeft de Egyptische president
Mubarak donderdagavond verklaard
dat er nog „veel hindernissen" zijn op
de weg naar een vreedzame regeling
in het Midden-Oosten.
Onder de grootste moeilijkheden zijn
de complicaties bij het bijeenroepen
van een internationale conferentie, de
rol van de Sovjet-Unie en de overeen
stemming over de Palestijnse verte
genwoordiging voor deze onderhande
lingen.
De Israëlische minister zei dat hij met
Mubarak een Amerikaans voorstel
heeft besproken voor een regeling in
het Midden-Oosten. „Het feit dat er
een Amerikaans document is dat
ideeën weerspiegelt die gelijk zijn in Is
rael, Egypte en Jordanië is een aan
zienlijk resultaat", zei Peres. Hij ver
klaarde dat er vooruitgang is geboekt.
De leiders kwamen overeen dat de
Egyptische minister van buitenlandse
zaken, Esmat Abdel Meguid, over twee
weken Israel bezoekt.
