pzc
l\\\
)NEL VISFRAUDEDEBAT
vandaag
Botha bezoekt zwarten
Verzet Kluvver tegen
overname door Elsevier
Dees wil half miljard op
medicijnen bezuinigen
wov
iBrinkman wil niet langer btw op boeken
JE HAD'T KUNNEN LEZEN IN DE KRANT
VOOR JE EIGEN STUK VAN NEDERLAND:
Het andere Spanje:
witte parels in de bergen
Visfraude: wie
zijn schuldig
IZonnig
230e jaargang no. 131
flrijdag 5 juni 1987
vrijdagkrant
}een conclusie
Ruzie om reactie
Hasj
WMZ
Tijdrit
vrijdagkrant
Eenzijdige actie
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Y
ÏZonnig en droog. In de middag meer
{bewolking In de avond en nacht re-
gen. Zwakke tot matige later vrij
Ikrachtige wind uit zuidwest. Middag-
temperatuur 17 graden.
zie pagina 9
F.lkc rij dag ander nieuws...
Bij de in de afgelopen ja
ren veelbesproken vis
fraude van Nederlandse vis
sers - ook in Zeeland - is de
centrale overheid niet vrij te
pleiten. De vaste commissie voor de
visserij van de Tweede Kamer heeft de
afgelopen maanden de subcommissie
visquoteringsregelingen aan het werk
gezet om een inzicht te krijgen in de
ernst en de aard van de overtredingen.
Het gisteren door de subcommissie -
onder voorzitterschap van het Zeeuw
se kamerlid Eversdijk - uitgebrachte
rapport liegt er niet om: de controle
rende ambtenaren, zeg maar in het al
gemeen de overheid en haar dienaren,
wisten van de fraude af, stimuleerden
haar zelfs in sommige gevallen en de
den geen enkele poging er een einde
aan te maken. Zij het met de nodige
slagen om de arm, is dat de essentie
van het rapport van de commissie-
Eversdijk.
De conclusie van de commissie, dat
het ministerie van landbouw en
visserij in elk geval passief en in som
mige gevallen actief betrokken is ge
weest bij ontduiking van de
EG-vangstregelingen, plaatst de in de
schoenen van de vissers geschoven
fraude in een merkwaardig daglicht.
Wie fout is, is fout. De vissers die in
overtreding waren, mogen zich dat
best aantrekken. Dat hun handel en
wandel genade vond in de ogen van de
overheid en door die zelfde overheid
min of meer werd aangemoedigd,
maakt de overtreding er niet minder
om, maar wel begrijpelijker. Je moet
sterk in je schoenen staan, wil je de
overheid trotseren, zeker als de opvat
tingen van die overheid aansluiten bij
jouw gedachten. Als de vissers dan zo
nodig als zondebok moeten worden ge
brandmerkt - uiteindelijk zijn zij het
geweest die de EG-wet hebben over
treden - moet een groot aantal ambte
naren van landbouw en visserij, tot en
met de minister, als medeplichtigen
worden beschouwd. Dat althans is de
consequentie van hun 'betrokken
heid', ook al zegt de commissie-Evers-
dijk, dat in de juridische betekenis niet
van medeplichtigheid kan worden ge
sproken. Het mede-weten, maakt in
dit geval mede-plichtig.
Het rapport van de subcommissie is
tegelijkertijd een aanklacht tegen
het visserijbeleid van de EG. In de ja
ren na 1975 is maar wat aangerotzooid,
om het maar eens oneerbiedig uit te
drukken. De regels op zich waren dui
delijk genoeg, maar de wijze waarop de
lidstaten van de EG er mee omspron
gen, werkte fraude in de hand. Voor
Den Haag was 'Brussel' ver weg, de ge
gevens werden vertraagd doorgegeven
- in Brussel reageerde toch niemand -
en het was algemeen gebruik dat het
ene land zich achter het andere ver
school. Kortom, ook op dit terrein
wreekte zich de gespletenheid van de
EG: een papieren reus, zonder uitvoe
rende macht. Wie de visfraude tegen
die achtergrond bekijkt, kan zich er
slechts over verbazen dat het allemaal
nog zo lang zo goed liep.
Intussen zijn persoonlijke verhoudin
gen verstoord en reputaties geknakt.
Cruciaal in het welles-nietesspel tus
sen betrokken partijen is een niet hard
gemaakte uitspraak van de toenmali
ge directeur der visserij, ir. Tienstra.
Hij zou in 1976 in de marge van een
overleg in Wieringerwerf hebben ge
zegd, dat de visafslagen 'hun gang
konden gaan', als de door het ministe
rie van landbouw en visserij aan Brus
sel te verstrekken vangstcijfers maar
zouden kloppen. Tegenover de onder
zoekscommissie heeft Tienstra die uit
spraak ontkend, maar zij is niettemin
een eigen leven gaan leiden. De vissers
en de visafslagen vonden hierin een
alibi om de EG-regels met voeten te
treden. Terecht constateert de sub
commissie, dat het als een omissie van
de kant van het ministerie van land
bouw moet worden beschouwd, dat
deze bewering nimmer officieel is ont
zenuwd. Wie zal er de mensen uit de
praktijk zwaar om vallen, dat zij het
uitblijven van een dergelijke ontken
ning als een aanmoediging opvatten?
Vele vissers en visafslagen - met in
hun verlengde plaatselijke be
stuurders - zijn fout geweest. Zij heb
ben tegen de wet gezondigd. Het on
derzoek van de subcommissie heeft
echter uitgewezen dat er heel wat me
de-schuldigen zijn, met name in het
ambtelijke circuit. Het ministerie van
landbouw en visserij heeft heel wat
steken laten vallen. Het nationale be
lang is boven het EG-belang gesteld, is
één van de opmerkingen van de com
missie, die zich verder onthoudt van
een oordeel schuldig of onschuldig', zij
constateert slechts. In een aantal ge
vallen schetst zij een verre van positief
beeld van de ambtenarij binnen het
ministerie van landbouw en visserij.
Naar de opvatting van de commissie
moet de Tweede Kamer maar een uit
spraak doen. Als die straks als haar
oordeel uitspreekt - en daar ziet het op
dit moment toch een beetje naar uit -
dat in het overheidscircuit niemand
als de boosdoener kan worden aange
merkt, dan hebben ook de gewone vis
sermannen, de mensen van de visafsla
gen en de daarbij nauw betrokken
plaatselijke bestuurderen recht op cle
mentie. Het zou onjuist zijn de schuld
louter en alleen bij hen te leggen, ter
wijl de ambtelijke top 'wegens gebrek
aan bewijs' de dans ontspringt. In vis
serijkringen zal het aanspreken: er
dient in dit geval met één maat te wor
den gemeten.
Dim
inister Braks
oeft niet weg
>EN HAAG - Over het politieke lot van visserijminister Braks
al nog voor het zomerreces van de Tweede Kamer worden be-
Jlist. De subcommissie visquotering die gisteren een rapport
[ver de naleving van de Europese visquoteringsmaatregelen
[resenteerde, dat voor onder anderen Braks weinig vleiend
vas, wil deze maand een plenair Kamer-debat over het onder-
|oek. Het lijkt echter nu reeds zeker, dat de Kamer de minister
tiet zal laten vallen.
baar medeweten en zelfs het gedogen
van overschrijdingen van quota. De
EG-regelgeving is bewust niet loyaal
uitgevoerd, aldus de PvdA-fractie.
De CDA-fractie concludeert exact het
tegengestelde: het ministerie was niet
betrokken. Duidelijk is volgens de
CDA-fractie wel, „dat niet altijd even
daadkrachtig en effectief is opgetre
den tegen de grijze markt, waarbij
voornamelijk in de beginperiode ook
sprake was van een zekere machte
loosheid. En van een zekere moede
loosheid. Overtredingen leidden niet
tot strafvervolging of de straffen waren
zeer laag."
CDA-woordvoerder Van Noord meent,
dat moet worden gesproken over een
'gezamenlijke verantwoordelijkheid.
Be CDA-fractie zal de bewindsman
jan eigen signatuur steunen, zo blijkt
lit een eerste reactie op het rapport,
pe WD weigerde vooralsnog officieel
i te gaan op de conclusies. Maar het
1/D-commissielid te Veldhuis ver
haarde desgevraagd, dat zijn fractie
liet van plan is Braks pootje te haken.
De PvdA vindt, „dat er verantwoorde-
■jkheden zullen moeten worden vast-
lesteld en politieke conclusies getrok-
len", maar lijkt er evenmin uit te zijn
lp het wegzenden van Braks."
pe onderzoekscommissie trekt zelf
leen conclusies over het lot van
Braks. „Of wat hier in dit rapport is
festeld, voldoende is om Braks naar
puis te sturen, dat oordeel past ons
piet, maar alleen de Tweede Kamer",
idus commissievoorzitter Evers-
_-ijk.
J)e oppositiepartijen die vertegen-
oordigers hadden in de onderzoeks-
I lommissie (PvdA en D'66) reageerden
geschokt op het rapport van de onder-
loekscommissie. D'66-woordvoerder
ommel: „Achtereenvolgende, be
windslieden kunnen zeer ernstige ver-
ijten worden gemaakt." In het stuk
ordt onomwonden gesteld, dat het
inisterie van landbouw en visserij
etrokken is geweest bij het ontdui
ken van de EG-maatregelen. De PvdA
itelt 'onthutst' vast, dat reeds vanaf
976 sprake is geweest van een verwijt-
„Zowel het bedrijfsleven, als regering
en parlement, wisten of konden weten,
dat de quoteringsregelingen werden
overtreden. Het gaat derhalve niet aan
om het ten dele falen van het beleid ge
heel af te wentelen op de thans politiek
aanspreekbare bewindsman."
Het CDA trok gisteren zijn aanvanke
lijke reactie op het rapport na enige
uren alweer in, nadat de WD scherpe
kritiek op die verklaring had geuit.
Het CDA had in het eerste persbericht
vooral ex-staatssecretaris Ploeg
(WD) schuldig gehouden voor de
overtredingen van de vangstbeperkin
gen en de eigen ministers Braks en De
Koning onschuldig verklaard.
Zowel Ploeg als zijn collega Te Veld
huis spraken van een schandelijke
schoonwasserij van CDA-bewindslie-
den, terwijl volgens de WD juist
Ploeg als eerste maatregelen heeft ge
nomen tegen de vangstoverschrijdin
gen. Minister Braks van landbouw en
visserij wilde donderdag niet reage
ren op het rapport. Hij laat het oor
deel aan de Tweede Kamer over en
wil daar niet op vooruit lopen.
RAMESHWARAM-
ren.
- Een Indiase marinehelikopter cirkelt boven één van de teruggestuurde scheepjes met hulpgoede-
COLOMBO (IPS) De voedsel- en me
dicijnendroppings die de Indiase
luchtmacht donderdag heeft uitge
voerd boven het Srilankese schierei
land Jaffna, hebben geleid tot een
scherpe reactie van Colombo. In een
verklaring beschuldigt Colombo het
buurland van „regelrechte schending
van onze onafhankelijkheid".
geleid door gevechtsvliegtuigen, wier
pen boven het noordelijke schierei
land pakketten naar beneden voor de
belegerde Tamils. Een uit India ver
trokken konvooi van kleine schepen
met hulpgoederen voor de Tamils
werd woensdag door de Srilankese
marine gedwongen onverrichterzake
terug te keren.
Vier AN-32 transportvliegtuigen, be- De acties betekenen dat de spanning
tussen de twee buurlanden oploopt.
De Indiase Hoge Commissaris in Co
lombo gaf donderdag uit voorzorg zijn
personeel en hun gezinnen, Indiase za
kenlieden en journalisten opdracht
hun huizen te verlaten en intrek in een
hotel te nemen. Het offensief van het
Srilankese leger tegen Tamil verzets
strijders op Jaffna begon vorige week
dinsdag. Volgens India is er honger en
zijn er veel gewonden.
«PZC
De Nederlandse justitie zal
strenger gaan optreden tegen
de verkoop en het gebruik van
hasjies.
PAGINA 5
De Watermaatschappij Zuid-
West-Nederland overweegt
over te gaan tot het ontsmetten
van het Zeeuwse waterleiding
net.
PAGINA 17
De FNV zal zich waar mogelijk
sterk maken voor een vaste oe
ververbinding over de Wester-
schelde.
PAGINA 21
De Italiaan Visentini heeft in
de tijdrit van de Ronde van Ita
lië genadeloos toegeslagen.
Breukink was de beste Neder
lander.
PAGINA 25
Radio, tv en kunst: 2
Binnen- en buitenl.: 3 en 5
Opinie en achtergrond: 4
Financiën, economie: 7
Provincie: 17, 18,19, 20, 21,
22,en 23
Sport: 25
Andalusie, witte krenten te
gen steile rotswanden Her
ontdekking van smakelijk gra-
nenontbijt Autobandenin
dustrie zit niet stil Magne
tron, geen geheimzinnige
toverdoos Denksporten en
de prijspuzzél Uit:film, thea
ter, concert, tentoonstelling
In de achtste kolom: Vanita J.
Noest.
PAGINA 9, 10, 11,13, 14,15
JOHANNESBURG (RTR/DPA) -
President Pieter W. Botha van
Zuid-Afrika heeft donderdag voor
de tweede maal sinds zijn aantre
den in 1978 een zwart woonoord be
zocht. Dit om ereburger te worden
van zes van deze oorden in de zoge
heten Vaal-'driehoek 50 kilometer
ten zuiden van Johannesburg.
Hij deed dit op uitnodiging van de
door de regering ingestelde raad van
Lekoa die de zes gemeenschappen
bestuurt. Botha werd onder scherpe
veiligheidsmaatregelen ontvangen
in Sebokeng. De zwarte burgemees
ter van deze plaats, Esau Mahlatsi,
wordt door vele zwarten als collabo
rateur beschouwd. Maar Mahlatsi
verklaarde nog voordat Botha in
zijn rede tot onderhandelingen kon
oproepen, dat praten alleen zin heeft
als dit gaat over het instellen van
volledige politieke gelijkheid, tot
vertegenwoordiging van de meer
derheid van 25 miljoen zwarten in
één parlement, wat Botha afwijst.
Foto: Botha zwaait naar omstan
ders, terwijl burgemeester Mahlatsi
een black power-groet brengt
AMSTERDAM (GPD) - „Kluwer voelt
niets voor het aanzoek dat Elsevier
heeft gedaan. De toekomststrategie
van Elsevier is een andere dan die van
Kluwer. Elsevier wil uitgroeien tot
een mondiaal opererende, grootscha
lige uitgever, wij geloven nog steeds
in kleinschalig uitgeven", zo vertelde
gisteren de voorzitter van de hoofdi-
rectie van Kluwer, mi J. J. C. Alber-
dingk Thijm, op een inderhaast bij
eengeroepen bijeenkomst.
Kluwer kan een aantal maatregelen
treffen om Elsevier buiten de deur te
houden. Een daarvan is de uitgifte van
preferente aandelen en die mogelijk
heid zal hoogst waarschijnlijk ook
worden aangegrepen. In dat geval
blijft de zeggenschap, hoeveel aande
len Elsevier ook verwerft, bij Kluwer.
Alberdingk Thijm benadrukte nog
eens onaangenaam getroffen te zijn
door de eenzijdige actie van Elsevier.
Dat uitgeversconcern liet woensdag
middag rond 5 uur via een persbericht
weten een bod op de aandelen Kluwer
te willen uitbrengen. „Wij hoorden
dat toen ook voor het eerst," aldus Al
berdingk Thijm, die verder uitlegde
dat er wel contacten met Elsevier zijn
geweest, maar dat Elsevier wist dat
Kluwer niets voor samenwerking
voelt.
„Het waren hele oppervlakkige con
tacten", zegt hij nu, „waarvan ik nooit
de indruk heb gekregen dat daar iets
moois uit geboren zou worden". In
maart werd nog eens met elkaar ge
sproken en aan de vooravond van de
aandeelhoudersvergadering liet Al
berdingk Thijm telefonisch weten dat
Kluwer tot de conclusie was gekomen
dat het geen zin had de gesprekken
verder voort te zetten. Kluwer zag
geen brood in samenwerking.
„Ik vond," aldus Alberdingk Thijm,
„dat je zo'n belangrijke zaak niet al
leen telefonisch kon afdoen en sprak af
dat wij vrijdag 5 juni (vandaag) de zaak
nog eens zouden doorpraten. U kunt
begrijpen, ik werd weggeroepen uit
een boekpresentatie in Den Haag, hoe
verrast wij daarom waren door de actie
van Elsevier."
(Zie ook pagina 4)
Advertentie
UTRECHT (ANP) - Staatssecretaris
Dees (volksgezondheid) wil fors het
mes zetten in het medicijngebruik.
Hij wil in het kader van de bezuini
gingen in de gezondheidszorg in drie
jaar tijd minstens 535 miljoen gulden
bezuinigen op het medicijngebruik.
Dees heeft dat donderdag laten weten
aan Nepharma, de organisatie voor de
geneesmiddelenindustrie.
Nepharma-voorzitter J. Sanders is
woedend over de plannen van Dees.
Hij noemt het absurd en onaanvaard
baar op een dergelijke manier het mes
in het medicijngebruik te zetten. De
farmaceutische industrie dreigt op die
manier ruim eenderde van zijn omzet
kwijt te raken en dat zal rampzalige
gevolgen hebben voor de bedrijfstak,
vreest Nepharma. Volgens Sanders
komt de continuiteit in de geneesmid
delenindustrie op het spel te staan en
daarmee de werkgelegenheid voor en
kele duizenden van de 12.500 mensen
die er werken.
Sanders voorziet dat de meeste fabri
kanten onherroepelijk in de rode cij
fers komen als deze zijn zin krijgt. Eo-
vendien schiet er dan waarschijnlijk
geen geld meer over om wat te doen
aan onderzoek naar nieuwe genees
middelen tegen ziekten als kanker en
aids. Ook daar zijn miljoenen guldens
en duizenden arbeidsplaatsen mee ge
moeid. Niet alleen in de farmaceuti
sche industrie maar ook bij de univer
siteiten die in hun laboratoria veel
werk voor de industrie verrichten,
stelt Nepharma. De geneesmiddelen
fabrikanten kondigen aan dat ze alles
op alles zullen zetten om te bereiken
dat de plannen van Dees in de prulle-
mand verdwijnen. Over een bedrag in
de orde van 100 miljoen gulden valt
met de geneesmiddelenfabrikant nog
wel te praten maar vijfhonderd mil
joen is absurd.
GOEIE KRANT
ZOEKT
VASTE KLANT.
JA. IK WIL EEN ABONNEMENT OP DE KRANT VOOR M N EIGEN STUK VAN NEDERLAND
ND~]
De eerste 2 weken ontvang ik de krant gratis Pas daarna betaal ik
Per maand f 23,65 Per kwartaal f 68,65 Per halfjaar f 137,30 Per jaar f262,50
(Aankruisen wat van toepassing isi
NaamI
Adres
Postcode
5/6/87
Stuur deze bon in gesloten envelop (zonder postzegel) op naar
PZC, Antwoordnummer 2, 4330 VB Middelburg.
—j
Dees
Snuffelt U ook ai
tussen de Kleintjes?
CULEMBORG (ANP) - Minister Brinkman van cultuur
wil de btw op boeken afschaffen. Hij zei dit donderdag
in het Centraal Boekhuis in Culemborg.
Hij voerde het algemeen belang van boeken, waarin het
geestelijk kapitaal van de samenleving is gebundeld,
aan als argument om deze uit het BTW-regiem te lich
ten dat voor private goederen en diensten geldt. De be
windsman kon niets concreets beloven, maar zag rede
nen genoeg om de kwestie te bespreken met zijn colle
ga's.
Hij herinnerde eraan dat in de Europese Gemeenschap
al een aantal lidstaten geen BTW op boeken heft. Zeer
recent is Spanje daarbij gekomen. De bewindsman
lichtte zijn standpunt toe tijdens de opening van het
hoogbouwmagazijn met centrale verwerkingsruimte
van het Centraal Boekhuis, een instelling van de Neder
landse uitgevers en boekhandel.