Experiment met platen
beton in wegdek Goes
Samen Beter: patiënten dupe
van acties door specialisten
HEILSSOLDA TE
het werk moet juist
nu worden voortgezet
Provincie bekijkt mogelijke
verbreding deeltijdonderwijs
plan overslag vinylchloride
PZC/ provincie
ïof bevestigt eerder
vonnis door rijden
)nder invloed
Verzet
PRIMEUR IN NEDERLAND
WWAL OP COLLEGA-ORGANISATIE
n
Lief
17
GISSINGEN De Vervoersbond FNV heeft de directie van het Vlissingse bedrijf Eurogas
'erminals met acties gedreigd als zij niet afziet van haar plannen om in de toekomst vinylchlo-
ride (VCM) over te slaan. Volgens de Vervoersbond levert de overslag van VCM gevaar op voor
Ie gezondheid van de werknemers van Eurogas. VCM is een kankerverwekkende stof. Vinylch-
oride wordt in de industrie voor het overgrote deel gebruikt als grondstof voor de produktie
?an polyvinylchloride (PVC).
DONDERDAG 14 MEI 1987
i april '85 vroeg Eurogas Terminals
een op- en overslagbedrijf voor vloei-
iaar gemaakte gassen, gevestigd in
iet Sloegebied) bij de provinciale wa-
erstaat een vergunning aan voor het
iverslaan van de chemische stof VCM.
)ie aanvraag leidde tot ongerustheid
inder het personeel. Als reactie daar-
ip werden door de directie van Euro
pas in samenwerking met de Bedrijfs
gezondheidsdienst enkele voorlich-
ingsbijeenkomsten georganiseerd,
rijdens deze voorlichtingsbij eenkom-
iten werden - aldus de Vervoersbond
W - de gevolgen van het blootstaan
ian de stof grotendeels als onschuldig
ifgedaan. Dat heeft de ongerustheid
inder de werknemers echter niet kun-
ien wegnemen. Provinciale water-
itaat heeft de door Eurogas aange
jaagde vergunning inmiddels ver
eend.
jirecteur C. F. Ottevanger van de Be-
Irijfsgeneeskundige Dienst in Goes
«vestigde woensdag dat vinylchlori-
ie inderdaad kankerverwekkend (le-
'erkanker) kan zijn. Het omgaan met
Ie stof levert echter alleen risico's op
ndien men langdurig wordt blootge-
teld aan hoge doses. Volgens direc-
eur Ottevanger van de BGD moet een
modem bedrijf als Eurogas' echter in
itaat geacht worden voldoende maat-
egelen te treffen om dat te voorko
nen. Tegen die achtergrond brengen
Ie plannen van de Eurogasdirectie
nauwelijks enig gevaar' met zich mee
oor de ongeveer vijftig werknmers
an het bedrijf, meent Ottevanger.
)e Vervoersbond FNV is daar nog niet
o zeker van. De vakbond baseert zijn
mgerustheid onder meer op een rap-
lort van de wetenschapswinkel in
,eiden. Citaat: „Direct contact met
loeibaar VCM kan bevriezingen van
Ie huid veroorzaken, evenals bevrie-
ing en irritaties van de ogen. Bij hoge
loncentraties van gasvormig VCM
ian, onmiddellijk na de blootstelling,
luizeligheid, vermindering van de
notorische coördinatie en bewuste-
oosheid optreden.
lij langdurige blootstelling aan VCM
tan een ziektebeeld ontstaan dat de
laam vinylchloride-ziekte heeft gekre
sen. Dat ziektebeeld komt veelvuldig
'oor bij werknemers die in het verle-
len langdurig met VCM in aanraking
ijn geweest. De meest voorkomende
dachten en verschijnselen bij deze
iekte zijn: moeheid, duizeligheid,
tijfheid, koud gevoel en prikkelingen
vingers en tenen ('dode vingers'),
terk zweten, potentiestoornissen,
'ergroting van lever en milt. Verder
>EN HAAG/BORSELE/'S-GRAVEN-
'OLDER- Conform het eerdere von-
is van de rechtbank in Middelburg is
e 57-jarige G.K. uit 's-Gravenpolder
laandag door het hof in Den Haag
eroordeeld tot twee weken gevange-
isstraf voorwaardelijk, 1000 gulden
oete en een ontzegging van de rijbe-
oegdheid van twaalf maanden.
stond twee weken geleden in hoger
eroep terecht omdat hij in Borsele
'as betrapt toen hij met 3,02 promille
lcohol in zijn bloed achter het stuur
at.
)e verdachte had hoger beroep inge
teld omdat hij zijn rijbewijs nodig zou
ebben voor „liefdadig werk". „Mijn
liënt is een permanente dienstverle-
er", aldus de advocaat tijdens de zit
ing. Het hof heeft in dat verweer toch
een aanleiding gezien K. een ontzeg
ing van de rijbevoegdheid te bespa-
en.
kunnen afwijkingen aan vingers en na
gels ontstaan. Tenslotte zijn bij men
sen die met VCM hebben gewerkt af
wijkingen van de huid, longen, slok
darm en van het bloedbeeld geconsta
teerd. Het is bovendien vast komen te
staan dat VCM bij mensen, die met de
stof in aanraking komen, kanker kan
verzoorzaken. Uit tal van onderzoeken
is gebleken dat onder werknemers die
jarenlang met de stof hebben gewerkt
een vorm van leverkanker voorkwam,
die normaal gesproken heel zeldzaam
is. De overlevingskansen zijn bij deze
vorm van kanker heel gering".
Het zijn voor de Vervoersbond FNV
voldoende redenen verzet aan te teke
nen tegen de plannen van de Eurogas
directie. De Vervoersbond heeft in
middels aangekondigd eventuele ac
ties van Eurogas-werknemers tegen
de voornemens van de directie te zul
len ondersteunen. Daarbij wordt on
der meer gedacht aan werkonderbre
kingen.
De op- en overslag van vinylchloride
gebeurt op het ogenblik op vrij grote
schaal in Rotterdam en Antwerpen.
Ongeveer twee jaar geleden werd Eu
rogas 'vanuit de industrie' gevraagd of
het bedrijf in Vlissingen mogelijkhe
den heeft voor de (boord/boordlover
slag van VCM. Een woordvoerder van
de Eurogas-directie: „We zijn toen
eerst wat informatie gaan inwinnen
over wat voor produkt we praten en we
zijn bij een aantal andere bedrijven
gaan kijken hoe het daar gebeurt.
Daarna hebben we de vergunning aan
gevraagd. Daar zijn de milieu-inspec
tie, de arbeidsinspectie en provinciale
waterstaat bij betrokken geweest. Te
gelijkertijd zijn we intern in overleg ge
treden met de ondernemingsraad. We
hebben in overleg met de onderne
mingsraad voorlichtingssessies voor
het personeel gearrangeerd. Daar heb
ben we informatie verstrekt over het
produkt zelf en over de manier waarop
we het willen aanpakken. We hebben
speciale instructies opgesteld hoe
VCM operationeel te behandelen, de
ondernemingsraad heeft nog een spe
ciale veiligheidsman in de arm geno
men die de zaak ook bekeken heeft en
dat was allemaal akkoord. Daarnaast
hebben we nog speciale trainingen op
gezet, dus de zaak is voor ons rond. We
hebben alle veiligheidsaspecten zeer
serieus bekeken en aangepakt".
De Eurogas-directie is vooralsnog
niet erg onder de indruk van het drei
gement van de Vervoersbond FNV om
eventueel tot acties over te gaan. De
directie-woordvoerder laconiek:
„Dat zien we dan wel". Het staat ove
rigens nog niet vast wanneer Eurogas
zal beginnen met de overslag van vi
nylchloride. Dat kan nog wel even du
ren. „Zoals de markt er nu uitziet zeg
ik: ik zie ons dat op korte termijn nog
niet doen".
GOES - Provinciale waterstaat Zeeland maakt als eerste
in Nederland gebruik van kant en klare betonplaten om af
te rekenen met ribbels in het wegdek, die bij kruispunten
ontstaan door afremmend verkeer. De proef op de som
werd deze week genomen bij de kruising Goes richting 's-
Heer Arendskerke (S7).
Over een afstand van honderd meter is het asfalt op beide
rijstroken vervangen door geprefabriceerde betonplaten,
die veel minder aan slijtage onderhevig zijn. De methode
werkt ook sneller. In twee dagen was het karwei geklaard,
waarbij werd gezorgd dat het kruispunt 's avonds voor ver
keer vrij was.
Met een kraan legden werknemers van het Arnhemse aan
nemersbedrijf Pruil woensdag de laatste platen van gewa
pend beton (vijf bij drieënhalve meter) op hun plaats. De
betonplaten zijn onderling gekoppeld, zodat ze na verloop
van tijd niet los komen te liggen. Provinciale waterstaat
heeft goede ervaringen opgedaan met dezelfde soort beton-
verharding bij de Zeelandbrug, met dit verschil dat het op
die plaats om gestort beton gaat, waaraan als nadeel een
hardingstijd van veertien dagen kleeft. Zo lang kan een
druk kruispunt niet worden geblokkeerd, vindt provinciale
waterstaat.
Waterstaats-ingenieur ir A. Lievense verwacht goede resul
taten van het experiment. „Als de proef slaagt, zullen nog
meer kruispunten op deze manier worden aangepakt". De
directe kosten van gewapende betonplaten zijn driemaal
hoger dan van asfalt. Maar op termijn hoopt provincale wa
terstaat die extra uitgaven terug te verdienen. „Aan asfalt
moetje om de vijfjaar iets doen. Ook de detectielussen voor
stoplichten worden dan vervangen. Uiteindelijk kost dat
meer geld dan beton, dat pas over ongeveer twintig jaar een
onderhoudsbeurt nodig heeft", aldus ir Lievense, die erop
wijst dat het rijcomfort, nu de irritante ribbels bij het kruis
punt zijn verwijderd, aanzienlijk is toegenomen.
Op de kruising Goes richting 's-Heer Arendskerke zijn de eerste betonplaten gisteren aangebracht, ter voorkoming van
al te grote slijtage aan het wegdek.
ULST - De Vereniging Patiëntenbe-
ingen Zeeland (VPZ) behartigt niet
e belangen van de patiënt, maar die
an de arts. Tot deze conclusie komt
et bestuur van de Patiëntenvereni-
ing Samen Beter na de gematigde
eactie van VPZ-voorzitter F. G. A.
uber op de aangekondigde actie van
e medische specialisten. De radica-
re tegenhanger van de VPZ ver
acht dat met name het voornemen
an de specialisten om bedragen tot
onderd gulden contant af te rekenen,
eel patiënten in de problemen zal
rengen.
medische specialsten zullen waar-
chijnlijk aan het eind van deze maand
cties Voeren. Ze willen daarmee pro-
esteren tegen het plan van minister
5e Koning van sociale zaken om het
orminkomen te verlagen van 181.500
ot 144.500 gulden. De landelijke spe-
lalisten vereniging wil daarentegen
en verhoging. Ze overwogen om zon-
agsdiensten te draaien op doorde-
'eekse dagen. Verder willen ze niet
"■eer via de ziekenfondsen afrekenen,
tear de patiënt zelf de rekening pre-
enteren. Rekeningen die lager zijn
an 100 gulden, willen de specialisten
ontant afrekenen. VPZ-voorzitter
'uber verwacht dat er geen grote pro-
'lemen van komen.
„Hoe kun je nu zeggen dat patiënten
niet de dupe zullen zijn, als ze tot hon
derd gulden zo uit eigen zak moeten
betalen. Meneer Huber kan zich ken
nelijk niet indenken wat dat betekent
om zo'n bedrag op tafel te leggen voor
mensen met een minimaal inkomen".
Mevrouw M. Hendriks, secretaris van
Samen Beter, is zeer verontwaardigd
over de reactie die de VPZ-voorzitter
dinsdag door de PZC liet optekenen.
Huber verwacht dat de specialisten
voldoende verantwoordelij kheidsbe-
sef zullen hebben en minder draag
krachtige patiënten toch zullen be
handelen. Volgens Huber kan een spe
cialist zich niet veel veroorloven, om
dat hij als middenstander een goede
relatie met zijn klanten moet onder
houden. Dit is een onjuiste voorstel
ling van zaken, vindt voorzitter L.
.Brusselaers van Samen Beter. „Je
kunt een specialist niet met een aard
appelhandelaar vergelijken. Het gaat
om een zeer selecte groep met bijzon
dere verantwoordelijkheden. De af
hankelijkheid van klanten is veel gro
ter dan bij middenstanders".
Het bestuur van Samen Beter ver
wacht dat de specialisten zich niet zo
coulant zullen opstellen, zoals Huber
veronderstelt. „Als de acties een was
sen neus zouden zijn, hoeven ze er niet
aan te beginnen. Geen mens voert ac
tie als dat bij voorbaat niets uithaalt",
voegt Brusselaers er aan toe. Het kan
er toe leiden, zo vrezen Hendriks en
Brusselaers, dat patiënten vanwege de
financiële drempel de specialisten
gaan mijden. Ze vinden het begrip dat
Huber voor de eisen van de specialis
ten heeft dan ook misplaatst. „Als het
om ^n actie van de verpleging gaat,
staat iedereen meteen hoog van de da
ken te schreeuwen dat de patiënten de
dupe zijn. Nu bij de specialistenactie
hoor je daar niemand over. Nu heet
het, dat er zo snel mogelijk een oplos
sing moet komen. Nu zijn de specialis
ten ineens de dupe. Van een patiënten
belangenvereniging mag je toch zeker
verwachten dat die onomwonden de
kant van de patiënt kiest."
Hoewel de VPZ en Samen Beter alle
bei zeggen op te komen voor de belan
gen van patiënten in Zeeland, is er
van samenwerking geen sprake. De
VPZ is lief, zegt Huber.
„De VPZ komt niet op voor de patiën
ten", stelt het bestuur van Samen Be
ter daar tegenover. Samen Beter trekt
zó fel van leer, dat er niet meer naar de
vereniging geluisterd wordt, zegt Hu
ber. „Door een hardere opstelling
komt er meer van de grond, dan wan
neer je maar in allerlei commissies en
werkgroepen mee zit te praten", ant
woordt Brusselaers, „Je kunt het ver
gelijken met de vakbeweging. Nu de
bonden zoveel overleggen met de
werkgevers en bedenken wat de bazen
moeten doen, bereiken ze niks meer".
De duidelijke stellingnames van Sa
men Beter verhinderen niet, zo bena
drukken Hendriks en Brusselaers, dat
de vereniging goede contacten met
artsen nastreeft.
Brusselaers is zeer ongerust over de
toekomst van de gezondheidszorg in
Nederland. „Met die plannen van de
commissie-Dekker gaat het helemaal
in de Amerikaanse richting. Daar is
het nu zo, dat als je een arts niet kan
betalen of je bent niet verzekerd, dan
kun je creperen in de goot van de kli
niek". Hij is het daarom eens met Hu
ber dat de patiënt mondiger moet wor
den. Brusselaers heeft er echter weinig
vertrouwen in dat de werkwijze van de
VPZ daar toe zal leiden.
Cynisch zegt hij: „Of ze moeten aan
willen sturen op een 'verelendung' en
wachten tot de mensen met de rug te
gen de muur staan. Dat is ook een ma
nier om mensen mondig te maken."
Zuster Wan Vessem van het Zierikzeese korps van het Leger des Heils.
De evangelisatieboot van het Leger des Heils die in 1932 aanlegde in
Zierikzee bracht het heilswerk van grondlegger William Booth in de
ze stad. Zijn ideaal - hulp bieden met het evangelie als inspiratiebron -
wordt nu al honderd jaar uitgedragen. De kiem die in 1932 vanuit Amster
dam werd gelegd is in Zierikzee uitgegroeid tot een wijd vertakt net van
directe zorg voor mensen die om wat voor reden ook hulp nodig hebben.
Zuster E. C. van Vessem voelde zich vanaf het prille begin betrokken bij
de activiteiten die het korps in haar geboorteplaats ontplooide. De basis
van het heilswerk werd daar gelegd op het moment dat het evangelisatie
schip aanlegde in de haven.
Eenmaal aan wal begonnen de heils
soldaten met het opzetten van een
grote evangelisatietent, die nogal de
aandacht trok. De inwoners stroom
den 's avonds in groten getale toe om
eens te kijken wat dat precies voor
stelde, dat Leger des Heils. Eén van
de belangstellenden was het zeven
tienjarige meisje E. C. van Vessem.
„Ik wist niets van het Leger, maar ik
had mijn vriendin beloofd om mee te
gaan. Dus daar zat ik. Tijdens de bij
eenkomst kreeg ik het gevoel, dat ik
daar vond waar ik zo naar op zoek
was. Tot aan die tijd had ik het idee
dat er iets ontbrak bij de kerk waar
ik lid van was. Aan jeugdwerk deden
ze er weinig. Na die bijeenkomst
voelde ik dat het heilswerk mijn roe
ping was. De innerlijke blijdschap
sprak mij aan".
Die bijeenkomst in september 1932
was bedoeld als proefballonnetje en
nog datzelfde jaar vestigden kapi
tein J. de Pree en luitenant A. Beek
huis zich in Zierikzee om de grond
slag van het Leger des Heils te leg
gen. „In het begin huurden ze een
zaaltje bij ons in de buurt, maar daar
moest nog veel aan worden opge
knapt. Daarvoor riepen ze de hulp in
van mijn vader die timmerman was.
Zo ontstond er een leuk contact met
De Pree, hij was hier veel over de
vloer. Toen het zaaltje klaar was
werden de bijeenkomsten opgestart.
Vanaf het begin heb ik die gevolgd.
Kapitein De Pree begon meteen met
zijn pionierstaak. Hij ging bij de rij
ken langs om geld op te halen voor
het werk dat ze hier deden. In die tijd
bestond nog echte armoede. Om
voor de armsten wat extra's te doen
organiseerde hij een speelgoedactie
tijdens de sinterklaasdagen".
„Dat waren zo de eerste activiteiten.
Het zaaltje waar het Leger des Heils
in die dagen was begonnen was al
snel te klein, op de bijeenkomsten
waren soms zoveel mensen dat het
vocht van de muren liep, zo vol was
het. Er was hier in Zierikzee veel be
langstelling voor de diensten. Ik
deed in die tijd veel aan jeugdwerk
voor de kinderen en het bezoeken
van mensen kwam toen ook op gang.
In 1935 ben ik ingezegend als heils
soldate en drie jaar later begon ik de
cursus die in Amsterdam werd gege
ven voor de heilswerkers. Die cursus
duurde negen maanden en dan werd
je er op uitgestuurd. In de zomer van
1939 zijn we op een soort drijvende
ark het land door getrokken om het
evangelie te verspreiden. Daarna
werd ik naar een rusthuis van het Le
ger in Baam gezonden en van daar
uit ging ik voor drie maanden naar
Rotterdam. Het was vroeger nor
maal dat je zo om de paar maanden
ergens anders naar toe werd ge
stuurd. Je moest natuurlijk veel le
ren en ze wilden vanuit het hoofd
kwartier geloof ik ook dat de solda
ten niet te lang op één plek werkten.
Dat was wel eens moeilijk, jé kende
niemand en moest steeds weer met
nieuwe mensen samenwerken. Het
was moeilijk maar ook mooi werk,
het is een levensroeping vertelt
zuster van Vessem als ze terugdenkt
aan die jaren.
Ik zat in de Jordaan in Amster-
r dam toen de oorlog uitbrak.
'toen ik naar Amsterdam-West
moest omdat ik daar zondagsschool
gaf werd ik aangehouden vanwege
mijn uniform. Om te kijken of je
geen Duitser was, lieten ze je 'Sche-
veningen' zeggen. De Duitsers had
den moeite met dat 'sch' van Sche-
veningen. Later mochten we van de
bezetters helemaal geen uniform
meer dragen, alles werd beetje bij
beetje strenger.
Ik kwam in Groningen terecht bij
het maatschappelijk werk op de
'barmhartigheidspost'. Dat noem
den ze toen zo. Maar tegen het einde
van de oorlog moest het Leger wor
den opgeheven. Omdat de bewoners
van Zierikzee waren geëvacueerd,
duurde het tot na de oorlog voor ik
kon terugkeren naar mijn ouders.
Toen ik terugkwam was hier van het
Leger des Heils niets meer over. Er
bestonden plannen om de afdeling
maar op te heffen. Toen ik dat hoor
de ben ik direct op de trein naar Am
sterdam gestapt om op het hoofd
kwartier te vertellen dat het werk
van het Leger des Heils op dat mo
ment zo nodig was. Gelukkig kwa
men in november twee officieren
vanuit Amsterdam en met z'n drieën
hebben we hier de boel weer op po
ten gezet. We hielden eind 1945 een
kerstviering die druk werd bezocht
en al snel kwamen de mensen weer.
Ook tientallen kinderen kwamen
weer naar het jeugdwerk".
Na de oorlog bleef zuster Van Ves
sem actief als heilssoldate in Zierik
zee. „Ik wilde nooit naar een groot
korps toe. Een klein korps is veel ge
zelliger, ik hou van de mensen bin
nen het korps hier. Je leert ook zo
veel mensen kennen als je zo lang be
zig bent. Ik ga nu nog iedere donder
dag bij mensen op bezoek maar je
moetje nooit opdringen. Met de één
hou je eens een leuk gesprekje en een
ander heeft meer behoefte aan een
geestelijk gesprek. Maar het moet
van de mensen zelf uitgaan".
Dat het werk van het Leger des Heils
door al die jaren heen is blijven be
staan is niet zo vanzelfsprekend als
het nu lijkt. Al in 1912 waren er po
gingen ondernomen om in Zierikzee
een afdeling wan het Leger van de
grond te krijgen, maar dat mislukte.
Na de oorlog moest alles opnieuw
worden opgezet, maar ook de wa
tersnoodramp van 1953 had grote in
vloed op het voortbestaan van het
Leger. Het gebouw van de christelijk
gereformeerde gemeente en het on
derkomen van het Heilsleger, waren
enkele van de droge plekken in de
stad. Op die plaatsen werden men
sen opgevangen en van daaruit geë
vacueerd. Zuster Van Vessem keer
de snel na de ramp terug. De dijk
werkers en de studenten die hielpen
bij herstelwerkzaamheden werden
opgevangen in het buurthuis van
het Leger, dat sindsdien 'De Licht
boei' heet. Toen de dijkwerkers de
stad verlieten, hing sluiting van het
clubhuis in de lucht. Dankzij de
massale opkomst van jongeren kon
het echter geopend blijven.
Zo overleefde het Leger de verschil
lende moeilijkheden. Maar zuster
Van Vessem benadrukt dat juist nu
het werk van het Leger des Heils
moet doorgaan. „Hoe moeilijk het
ook is om in deze tijden het geloof te
behouden."
Han Schouten
MIDDELBURG - De onderwijsafdeling van de provincie
is een onderzoek begonnen naar de mogelijke verbreding
van de bestaande deeltijdopleidingen voor leraren. Het
streven is de opleidingen toegankelijk te maken voor ie
dereen -dus niet alleen leerkrachten- die een hbo-diploma
(Hoger Beroeps Onderwijs) wil behalen. Op die manier
wordt geprobeerd de basis van de in hun bestaan bedreig
de lerarenopleidingen te versterken.
Het provinciaal onderzoek is een vervolg op de studiedag
over deeltijdonderwijs voor leraren, die eerder dit jaar werd
gehouden. Daar werd geconcludeerd dat de in Zeeland ge
vestigde afdelingen van de Nutsacademie - tegenwoordig
onderdeel van de Hogeschool Rotterdam Delft- en het Ne
derlands Genootschap voor Opleiding Leraren Beroepson
derwijs {NGOLB) in de toekomst onder steeds moeilijker
omstandigheden moeten werken. De verbreding van het
deeltijdonderwijs is mede bedoeld om de opleidingen voor
Zeeland te behouden.
De lerarenopleidingen kunnen een heel scala van vakken
aanbieden, dat ook interessant is voor niet-onderwijsge-
venden. Het gaat daarbij ondermeer om moderne talen, ge
schiedenis, aardrijkskunde, wiskunde en andere exacte
vakken, recht, handvaardigheid, techniek, gezondheids-
kunde, pedagogiek en maatschappijleer. Als vooropleiding
wordt middelbaar algemeen vormend (mavo) of middel
baar beroepsonderwijs (mbo) gevraagd. De deeltijdstudie
duurt vier jaar.
Het is de bedoeling dat het onderzoek nog voor de zomer
vakantie wordt afgerond.
FNV dreigt met acties
bij Eurogas Vlissingen
