ei: symbool
van ontluikend
nieuw leven
knutselen
voor pasen
met bekers
en vorken
de korte toer
rdp
vakantie
rubriek
vlees van
eigen bodem
voor pasen
ftiirt!
andijvie: fijn
voor de lijn
I 5
ijsselmeertocht
creatief
dieet
slagharen
rijwieldriedaagse
levenskracht
tradities
borrelglaasje
Elke zaterdag
van 29 Nederlandse
regionale dagbladen
marktbericht
PIJDAG 10 APRIL 1987
k rijf jaar geleden trokken wij
|V in oktober door
Loord-Griekenland,
llakedonia en de bergen van
Epirus. Op een koude avond
Iwamen we terecht in een dorp,
fat ergens in de eenzaamheid
legen een berghelling
langeplakt hing, wij vonden
fnderdak en wilden wat eten.
flu hadden wij al langer dan een
lyeek schaap gegeten,
ïchapesoep, vette koteletten,
lette schouder. Wij wilden dus
kei eens iets anders, maar
kisten dat de keuze niet groot
lou zijn. Spiegeleieren, dachten
k e, die zijn er altijd, met brood
nsla.
Eieren? Men keek ons verbaasd
[an. Wisten wij dan niet dat in
[ktober de kippen veel minder
[eggen? In het hele dorp was
Ven ei te vinden. Wijverwende
esteuropeanen, levend met
legbatterijen en vervaagde
[eizoenen, moesten ons
f.eerleggen bij de natuur en bij
e zoveelste schapekotelet met
onen.
iet zal misschien vijfduizend
Jaar geleden zijn, dat er voor het
ferst een toom wilde hoenders,
iennen met een haan, binnen de
jmheining achter een huis werd
I;elokt, en dat was, vermoedelijk,
nNoord-India. Sindsdien is de
nens gefascineerd geweest door
iet ei, zo glad, zo volmaakt van
orm, met daarbinnen in de
goudkleurige dooier de kiem van
ïieuw leven, dat zich op een
nooie dag luid piepend baan
ireekt. Het ei werd symbool van
■ruchtbaarheid en ontluikend
ïieuw leven in een nieuwe
aarcyclus.
Jriekse filosofen beschouwdens
iet ei als afspiegeling van de
rereld en de vier elementen
/aaruit die, naar hun inzicht,
«stond: de harde schaal
symboliseerde voor hen de
aarde, het wit het water, de
dooier het vuur en de luchtbel de
lucht. En zo sacraal zagen
sommigen, zoals de filosoof en
wiskundige Pythagoras, het ei,
dat ze nimmer eieren wilden
eten.
Maar zij vormden een
uitzondering. Want door alle
eeuwen heen en in de meest
uiteenlopende culturen heeft
men juist in het voorjaar eieren,
véél eieren willen eten en ook
voor ons, die toch het hele jaar
zoveel eieren kunnen krijgen als
we maar hebben willen, behoren
eieren bij het grote lentefeest
Pasen. Een oude, taaie traditie,
met verschillende wortels, oude
en jonge, magische maar ook
praktische.
In de oeroude magische
denkwereld hoopte men na een
uitputtende winter van kou en
ontberingen nieuwe
levenskracht en vooral
vruchtbaarheid te verwerven
door het eten van eieren als
dragers van nieuw leven.
Hierop berust ook het
hardnekkige geloof dat eieren
sexuele daadkracht zouden
stimuleren (wat geen enkele
wetenschappelijke grond
heeft). De Romeinen vierden
hun Nieuwjaar, dat op 1 maart
viel, met het eten van
onnoemelijk veel eieren, liefst
heel zacht gekookt, zodat men
ze moest uitslurpen.
De eerste praktische oorzaak
van de Paaseieren-traditie was
dat kippen, die een natuurlijk
leven leiden, in het voorj aar
royaal gaan leggen, zodat er veel
eieren waren waardoor ze
goedkoop werden. De tweede
praktische reden is ontstaan in
de Middeleeuwen, toen de kerk
nog streng was in haar
vastenwetten en er vanaf
aswoensdag, zes weken lang
geen eieren gegeten mochten
worden. Misschien ook omdat de
Kerk eveneens geloofde aan de
sexuele kracht van eieren, die
men in de ingetogen vastentijd
liever wat op de achtergrond
hield?
Die eerste eieren op Pasen, als er
aan de lange vastentijd een
einde kwam, waren een feest, en
men ging zich aan eieren te
buiten. (Een dorpsdokter in
Twente vertelde mij eens, dat
hij boeren kende, die voor
veertig eieren op Pasen niet uit
de weg gingen). In Frankrijk
bood men de koning na de
Paasmis een schaal aan met een
pyramide van vergulde eieren.
In Griekenland geeft men
elkaar roodgeverfde eieren als
de kerk uitgaat in de Paasnacht.
In Oost-Europa is het
beschilderen van Paaseieren
één van de meest bekoorlijke
vormen van volkskunst. En ook
dat is een oeroude traditie: in
prehistorische graven in Polen
zijn beschilderde eieren
gevonden. Een traditie die
meeleeft met veranderende
tijden.
Ik heb in Roemenië prachtige
Paasieren gezien, volgens de
oude batik-methode
beschilderd, waarop men niet
alleen oeroude
vruchtbaarheidssymbolen had
aangebracht, maar ook
christelijke, en daarnaast de
sikkel en hamer, tractoren en
rode sterren, als symbolen van
de wereld waarin men daar nu
leeft. De volgende keer over
enkele wonderlijke manieren om
eieren te bereiden.
WINA BORN
Makkelijk én leuk om te
maken, goedkoop in
materiaalgebruik en heel
verrassend om te zien dat
zijn deze paasknutsels van
plastic weggooimateriaal.
Ze geven niet alleen de paas-
tafel een feestelijk tintje,
maar zijn ook buiten de
paasdagen de moeite van
het maken en bekijken
waard. Heel geschikt om sa
men met de kinderen te
doen.
U heeft het volgende nodig:
al of niet gebruikte, plastic
weggooibordjes (met drie
vakken), -bekertjes of -kop
jes, weggooivorken en -le
pels, plastic borrelglaasjes,
dikvloeibare tienseconden-
lijm van Bison, watervaste
hobbylijm (Talens Decorfin)
in de kleuren rood en geel,
ballpoint en/of watervaste
viltstift, scherpe schaar, pen
seel en voor de ogen en de
neus eventueel zwarte pla-
krondjes en een kraal.
Werkwijze: om de beesten de
nodige stevigte te geven,
kunt u voor het lichaam het
beste twee bekertjes in el
kaar schuiven: knip de ran
den eraf en schuif ze in elkaar
nadat u er enkele tipjes su-
perlijm op gedaan heeft. Be
denk, dat de tienseconden-
superlijm niet geschikt is
voor kleine kinderen; in dat
geval kunt u beter kleurloze
knutsellijm (velpon of iets
dergelijks) gebruiken.
Knip een ronding uit het ene
bekertje, zodat het in het an
dere past en plak ze tegen el
kaar zie foto linksboven.
De iets rondstaande lellen en
veren worden uit de zijkant
van een bekertje geknipt;
daarna opplakken, lijm la
ten drogen enindien nodig
verven. De kam knipt u uit
het vlakke gedeelte van een
bordje (foto rechtsboven).
Vergeet niet een extra pla-
krandje, dat later omgevou
wen wordt, mee te knippen.
Als u dat makkelijker vindt,
maak dan van papier eerst
een malletje, dat u met ball
point natekent op het bord
je. Na het plakken de kam,
net zoals de lellen, met rode
Decorfinverf schilderen.
Maak de staartveren van de
haan op dezelfde manier,
schilder ze echter niet, maar
laat ze gewoon wit. De snavel
voor zowel de kip als de haan
knipt u uit de T-vormige
kruising van de opstaande
rand in het midden van het
bord. Per snavel heeft u twee
T-stukjes nodig. Plak ze als
boven- en ondersnavel mid
denvoor op de 'kop' (vlak te
gen de onderrand van het be
kertje zie foto) en verf ze
geel als de lijm droog is.
Het 'onderstel' van kip en
haan wordt gevormd door
een weggooiborrelglaasje
en twee afgeknipte plastic
vorken, die op de voet van
het glaasje gelijmd worden.
Daarna het bovelichaam er
op plakken en de poten geel
of oranje (geel met rood) ver
ven. Gebruik voor dit soort
werk geen plakkaatverf,
want die hecht niet op plas
tic; watervaste hobbyverf
op acrylbasis is in dit geval
hét aangewezen materiaal.
Bij de paashaas neemt u
voor de voetjes twee weg-
ggooilepeltjes in plaats van
vorken. Het lijf bestaat uit
twee met de opening tegen
elkaar geplakte bekertjes,
met tegen de rug als paas-
eitjesmand nog een derde
bekertje. Wanneer u deze
mand inderdaad met (choco
ladeleitjes vult, doe dan als
tegengewicht wat zand, gips
of klei in het onderste beker
tje van het lijf. De kop wordt
gevormd van een half koffie-
bekertje, dat schuin op het
lijf geplakt wordt. Knip uit
het andere deel van het kof-
fiebekertje de beide iets
rondstaande oren. Met pla-
krondjes, een kraal en een
watervaste viltstift de rest
van het gezicht afwerken, en
de snorharen eveneens uit
een bekertje knippen.
WIM KROS
Een van de meest klassieke
fietstoertochten die in Neder
land gemaakt kunnen worden,
is de Ijsselmeertocht. Deze on
geveer driehonderd kilometer
lange fietstocht rond 's lands
grootste meer is uitgezet door
de Stichting Fiets! in Amster
dam. Prestatierijders kunnen
pogen de monstertocht in één
dag te klaren, maar de 'norma
le' fietser kan er gerust een hele
week over doen. De routebe
schrijving, waarin veel toeristi
sche punten en bezienswaar
digheden zijn opgenomen, is te
bestellen door 9,75 over te
maken op giro 234567 van de
Stichting Fiets! te Amster
dam. Meer informatie via tel.:
020-425550.
moeite doen om aan de dage
lijkse (dieet-)hap te komen. In
het Westduitse Berchtesgaden
hebben de verschillende res
taurants nu besloten deze
vakantiegangers het zo ge
makkelijk mogelijk te maken.
De toeristen in dit plaatsje
kunnen in ieder restaurant re
kenen op een uitgebreid aan
bod volwaardige, en tevens bij
zondere gerechten, geschikt
voor bijvoorbeeld diabetici of
'zoutlozen'. Het Kur- und Kon-
gresshaus serveert, mits vooraf
aangemeld, alle mogelijke
soorten dieet-gerechten. Meer
informatie op tel.: 02207-14654.
Vakantiegangers die zich op
last van de dokter moeten hou
den aan een speciaal dieet,
moeten tijdens hun vakantie
vaak de grootst mogelijke
Voor de vakantieganger die on
der 'vakantie' verstaat: rust in
de zon, maar dan wel gecombi
neerd met actieve leuke bezig
heden waarbij dat 'leuke'
dan voor een ieder iets ver
schillends inhoudt heeft in
de Stichting Kreatieve Re-
kreatie een organisatie om zijn
vakantie te boeken. De organi-
voor informatie en reservering
VND-RDP/072-196222
satie bezit een vijftal zoge
naamde 'Kreatieve Campings'
in Nederland en Frankrijk,
waar de boven omschreven
vakantie-invulling volop mo
gelijk is, ook voor gezinnen met
kleine kinderen. Daartoe
wordt een een aantal folders
uitgegeven,, die gratis te be
stellen zijn via postbus 1445,
1000 BK Amsterdam. Voor
meer informatie is telefoon
nummer 020-381978 beschik
baar.
Het Ponypark Slagharen
zwaait Goede Vrijdag 17 april
zijn poorten weer open voor de
bezoekersstroom in het ko
mende jubileumjaar. Het be
gint dan aan het 25ste seizoen.
Een van de nieuwe attracties is
een verwarmd zwembad dat is
afgezet in een 'ijskoud' land
schap. Heerlijk zwemmen dus
tussen gigantische ijsbergen,
pinguins en ijsberen in de 'IJs
zee', zonder een kans op een
verschrikkelijke verkoudheid.
Nieuw is ook een miniatuur
pretpark, voorzien van duizen
den lichtjes. Ook de kunsthal
van het park is uitgebreid qua
oppervlakte en bezit. Diverse
oud-leerlingen van onder ande
re de Kunstacademie van Gro
ningen leverden bijdragen.
Voor meer informatie tel.:
05231-3000.
De Algemene Nederlandse
Bond voor Ouderen (ANBO)
organiseert 25, 26 en 27 mei
voor de tweede keer de Oost
groninger Rijwieldriedaagse.
Aan de driedaagse kunnen al
leen de zogenaamde 50-plus-
sers meedoen. De tochten van
ongeveer veertig kilometer
voeren door het Oostgroningse
landschap en hebben als start
punt het Recreatieoord Wed-
derbergen in Wedde. Het in
schrijfgeld bedraagt 7,50 per
persoon en moet voor 30 april
worden overgemaakt op giro
4768948 van secretaris-pen
ningmeester Kloppenburg in
Meeden, waar ook de inschrijf
formulieren te bestellen zijn.
Tel.: 05987-18058.
Koken is een creatieve be
zigheid die heel veel vol
doening kan geven. Wie er een
maal door gegrepen is vergeet
in de keuken alle tijd. Dat ver
klaart waarschijnlijk het en
thousiasme dat ervaren koks
steeds weer aan de dag leggen.
Het bleek afgelopen week
weer eens bij het jubileum van
Maartje en Kees Boudeling
van twee sterrenrestaurant
Inter-Scaldes in Kruiningen.
Zelfs op deze feestelijke dag
stond Maartje van 's ochtends
vroeg tot 's avonds laat achter
het fornuis. De sterren zijn
haar niet aangewaaid, dat is
duidelijk. Naast een waar
schijnlijk grote dosis natuur
lijk gevoel voor koken is het
vooral haar enorme inzet die
tot dit succes heeft geleid.
Kees Boudeling benadrukte
het nog eens: „er is waar
schijnlijk geen vak waarin de
mensen zoveel geven", zei hij.
„Waar vind je bijvoorbeeld
nog jonge mensen die bereid
zijn zoveel uren met hun vak
bezig te zijn, die zulke lange
dagen maken"
Vooral in de restaurantkeuken
is het werk zwaar. Het zijn niet
alleen de lange werktijden, de
onregelmatigheid van het
werk, maar ook de enorme
spanning die er heerst, die het
koksvak tot een zwaar en moei
lijk vak maken. Vanaf het mo
ment dat de gasten binnen
stromen, bestellen en verwach
ten dat zij vlot bediend wor
den, ontstaat in de keuken een
stress-situatie die vaak tot top
prestaties leidt. De gasten mer
ken van die spanning niets. De
keukenbrigade werkt in stilte.
Het is goed om dat te beseffen.
Iets anders. Volgende week is
het Pasen. Het jubileummenu
van Inter-Scaldes herinnerde
mij daaraan. Zonder recepten
van Maartje Boudeling hier te
brengen - daarvoor wacht ik
liever haar kookboek af - wel
twee gerechten die door haar
menukeuze zijn ingegeven:
lamsvlees en ijs. Onovertreffe-
lijk Zeeuws lam is tegenwoor
dig ook bij de slager te koop en
een parfait is een feestelijk, ro
mig ijsgerecht op basis van eie
ren, dus echt iets voor Pasen.
LAMSBOUT MET PETERSE
LIE
Ingrediënten: 1 lamsbout van
Zeeuwse bodem, 3 eetlepels
olie, wat wit brood, een kom
metje fijngehakte peterselie, 6
tot 10 teentjes knoflook, 8 grote
aardappelen, 1 grote winter
wortel, 1 grote ui. Bereiding:
haal de stukjes vet en vliesjes
van de lamsbout en verwijder
rende vier minuten in hun schil
gekookte aardappelen in de
braadslee leggen. Een kwartier
voor het einde de lamsbout uit
de oven halen en er een deken
tje van broodkruim met peter
selie op drukken. Dan de bout
terug in de oven doen en bra
den tot het peterselie-broodde-
kentje goudgeel is.
CHOCOLADE-PARFAIT
Een parfait is een romig ijsge
recht dat lang in de vriezer
moet maar dat door de samen
stelling niet hard van struc
tuur wordt.
Ingrediënten: 100 gram bas
terdsuiker, 2 eetlepels water, 4
eierdooiers, 30 gram cacao, 3 dl
slagroom. Bereiding: verwarm
suiker en water in een klein
het laatste stukje been door
het vlees los te maken maar
zonder het vlees te beschadi
gen. Bind de opening dicht.
Maak enkele insnijdingen in
het dikke deel van de bout en
stop daar een viertal teentjes
knoflook in. Smeer de bout in
met olie en braad het vlees in
een op 200 graden Celsius voor
verwarmde oven in een braads
lee net gaar. Een vuistregel is
20 minuten per pond vlees en
nog eens 20 minuten voor het
geheel. Af en toe de bout met
braadvocht begieten en het
laatste half uur de in stukken
gesneden ui en aardappel en de
resterende teentjes knoflook
toevoegen. Tegelijk de gedu-
pannetje tot 115 graden (een
suikerthermometer bewijst
hier goede diensten), klop de
eierdooiers schuimig. Blijf
kloppen boven een laag vuur
en voeg langzaam in een dun
straaltje de suikersiroop toe.
Klop net zo lang tot het meng
sel een dun laagje blijft vormen
op een houten lepel. Laat nu al
les afkoelen maar blijf kloppen,
zo mogelijk boven ijs of in een
mixer. Klop vervolgens de
slagroom jnet de cacoa stijf en
roer beide mengsels voorzich
tig door elkaar. Het moet een
luchtige samenstelling blijven.
Laat de parfait minstens vier
uur in de vriezer opstijven. Ser
veren in ijskoude glazen.
R1EN VAN REEMS
Het is alweer zover: lang
zaam maar zeker stijgen
de temperaturen, de dagen
worden langer en de zucht
naar lichtere kleding doet zich
danig gelden. Met andere
woorden, het is lente en bin
nenkort zomer, dus wordt het
tijd om nauwgezet onderzoek
te plegen naar tijdens de win
ter opgedane kwabjes. Dit
mag zich overigens niet tot en
kel de mode-bewuste dames
beperken, ook voor de heren is
het moment aangebroken om
hun broekriemgaatjes te tel
len.
Eenmaal van de schrik beko
men, zal er een harde beslissing
genomen moeten worden: óf de
weegschaal het raam uit, óf...
lijnen. Kreunen baat niet, an
dijvie wél. Want niet alleen is
het een van de populairste
bladgroentes in Nederland, an
dijvie blijkt ook nog eens calo
rie-arm en vochtafdrijvend te
zijn. En tot barstens toe vol van
de nodige vitaminen: A, tegen
nachtblindheid, en C, voor de
weerstand tegen verraderlijke
lentedagen. Ook pijnlijke ma
gen komen ervan tot rust.
Er is keuze tussen twee soor
ten: 'gewone', met een heel
blad en vol hart, en krulandij-
vie. Beide zijn vrijwel het gehe
le jaar vekrijgbaar. En hoewel
de grootste aanvoer 's zomers
plaatsvindt wordt andijvie
vreemd genoeg nog het meest
als typische winterkost be
schouwd. De ietwat bittere
smaak van 'chicorium endivia'
wordt veroorzaakt door het
witte melksap, waarvan met
name de wortels goed voorzien
zijn. En ja, inderdaad: andijvie
is nauwverwant aan cichorie,
die nog altijd geteeld wordt
voor het bereiden van koffie-
extract.
Terug naar andijvie, De verse
kropjes hebben een fris geel
groen kleurtje en kunnen on
verpakt enkele dagen in de
groentela van de koelkast be
waard blijven. Een van de
meest gehoorde opmerkingen
bij groente-afdelingen in su
permarkten is wel het wanho
pige „Andijvie, ja maar hoevéél
dan toch?" Waaruit vastge
steld kan worden dat de stam-
pot soms meer uit aardappel
dan andijvie bestaat. Of dat he
le kroppen in de vuilnisbak
verdwijnen omdat 't slaatje
toch minder vergde dan aan
vankelijk gedacht werd.
Tip: gekookt moet er op zo'n
drie- a vijfhonderd gram per
persoon gerekend worden.
Rauw (dus ook voor de bewus
te 'andijviestamp') is ongeveer
175 gram per hoofd ruim vol
doende. Mocht er alsnog te veel
van ingeslagen zijn: niet weg
doen, invriezen gaat namelijk
heel best. Even blancheren
(drie minuten, niet langer om
dat anders vitaminen en mine-
Andijvie, kalorie-arm en vochtafdrijvend
ralen verloren gaan), goed uit
lekken en vervolgens in een af
gesloten plastic zakje de vrie
zer in.
Natuurlijk is andijvie op aller
lei manieren te combineren, als
kookgroente bij vlees en aard
appelen, in ovenschotels of als
salade (overigens is voor dit
laatste krulandijvie het meest
geschikt).
Maar werkelijk bijzonder is pas
andijvie op z'n javaans. Beno
digd voor dit exotische gerecht
zijn (uitgaande van twee perso
nen): 2 uien, 1 pond andijvie, 2
teentjes knoflook en twee ons
mager varkenspoulet. Een bo
dempje olie in een relatief grote
pan verhitten; de fijngesneden
uien even goud fruiten. Var
kenspoulet en teentjes kno
flook (bij voorkeur geperst)
hieraan toevoegen en laten
bruinen. Ondertussen in een li
ter water een bouillonblokje
(kip) oplossen. Aan de nu gare
poulet 5 eetlepels zoute ketjap
en een theelepeltje gember toe
voegen, goed roeren. De ont
stane bouillon erin gieten daar
na de zeer fijngesneden andij
vie erbij doe. Laten pruttelen
totdat een niet te dunnen saus-
brei is ontstaan. Serveren over
droge witte rijst met een koel
glas wijn. Eventueel met zout
en peper op smaak brengen,
maar voor de zekerheid éérst
proeven!
Op het moment is het verse
groente-assortiment erg
breed. Naast andijvie is er nog
volop andere keus als sla,
komkommers, tomaten, papri
ka's, radijs en de bekende
voorjaarsgroenten raapste
len, postelein en spinazie. Spi
nazie en raapstelen zijn op dit
moment zelfs zeer vriendelijk
geprijsd. Postelein is nog wel
vrij duur, maar dat zal snel
veranderen. Ook de courgettes
hebben alweer een tijdje gele
den hun intrede gedaan. Dit
geldt ook voor de koolrabi. De
aanvoer van deze laatste
groente zal de komende weken
z'n hoogtepunt bereiken en de
prijzen liggen op het moment
al op een vrij laag niveau.
Van de diverse slasoorten zijn
krulsla, ijsbergsla en eike-
bladsla goedkoop. Voor lollo
rosso en veldsla moet iets meer
worden betaald.
ERIC TRUFFINO
