almanak
Miljoenenschade aan
mosselen door storm
OPNIEUW AANGESPOELDE
ZADELROB OMGEKOMEN
in beeld
...aangekocht werk moet wat
gaande is afspiegelen...
Scholier breekt
in bij Viditel
Kerncentrale
Doel na lek
olieleiding
stilgelegd
ZEEUWSE KUNST
-PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Koolwaterstof
ontsnapt door lek
bij Dow Chemical
ZEEUWSE
PZEM-centrale
leverde voor het
eerst stroom
Verspilling
Genie
HOOGGELEGEN PERCELEN WADDEN
Teleurstelling
Ramp
Onvoldoende
ONDERZOEK JUSTITIE ROTTERDAM
Schade
PZC i
r
ZE
VRIJDAG 3 APRIL 1987
Inval Vlissingen bij
onderzoek visfraude
VLISSINGEN Parketambtenaren hebben huiszoeking gedaan in het Vlissings stadhuis en de
ivoningen van twee gemeente-ambtenaren en een oud-wethouder. Ze waren op zoek naar delen
ian de administratie van de Vlissingse vismijn. Volgens officier van justitie S. Tempel werden
verschillende papieren meegenomen. Er werden geen arrestaties verricht.
|)p verzoek van de Algemene Inspec-
ïedienst (AID) is een gerechtelijk
|ooronderzoek ingesteld naar even-
uele fraude bij de vismijn. In het na-
aar van 1986 nam de AID al een deel
ran de administratie van de vismijn in
>eslag.
3e rechter-commissaris liet - behalve
n het stadhuis - dinsdag ook huiszoe-
ingen verrichten in de woningen van
iud-wethouder van visserijzaken G. J.
i. M. Adan, directeur J. J. B. de Looff
an de vismijn en chef P. J. Leendertse
-an de gemeentelijke afdeling Finan-
:iën. Volgens officier Tempel wordt -
;o nodig - strafvervolging tegen de
'erdachten ingesteld.
lij vertelde dat de huiszoekingen
ïiets te maken hebben met het onder
dek dat de sub-commissie visquote-
ingen onder leiding van het Hein-
censzandse kamerlid drs H. Eversdijk
nomenteel instelt. In het kader van
lat onderzoek is half februari ook de
ïeer Adan al gehoord. Hij werd op het
natje geroepen in zijn hoedanigheid
/an oud-voorzitter van Permanent
Overlegorgaan Visafslagen.
TERNEUZEN - Bij Dow Chemical in
Terneuzen is donderdagmiddag een
ek ontdekt in een unit van een van de
ïaftakrakers. Daardoor stroomde via
iet koelwatersysteem een onbekende
ïoeveelheid vluchtige koolwaterstof
weg.
Oe koeler werd direct buiten bedrijf
esteld. Technici van Dow begonnen
iirect een onderzoek naar de oorzaak.
Daartoe diende de unit te worden ge-
iemonteerd. Zodra de omvang van het
ek kan worden vastgesteld, kan Dow
lok precies berekenen hoeveel kool
waterstof is ontsnapt.
De mandie op ons kantoor zijn
partij meezingt in het koor van
de arbeid, presenteert zich de
laatste tijd met trots als groot
vader.
Zijn kleinzoon, daar laat hij
geen twijfel over bestaan, heeft
alle kenmerken van het abso
lute genie.
Zo werd het jongetje onlangs
een plastic constructie ter
handje gesteld. Daarin zaten
openingen, waardoor men ver
schillend gevormde blokken
dient te duwen: een vierkant,
een piramide, een rechthoekig
gevormd ding.
De kleinzoon nam nu het leer
middel annex speeltuig aan
dachtig op, opende de gehele
constructie, propte de blokken
erin en sloot het geval.
„Kijk", betoogde zijn grootva
der, vertellend over de sublie
me geest, die zijn naam doet
voortleven, „dat is pas echte
intelligentie".
Een slotsom, die naar ons idee
meer op gevoel dan op ver
stand berust.
reinen zijn 'waar het niet pluis is'. Ove
rigens ontkende hij het bestaan van
een zogenaamd grijs circuit niet: „Ik
heb het van horen zeggen, zelfben ik er
nooit bij betrokken geweest. Het is an
ders als je een eigen visserijbedrijf
hebt. Maar als je er over spreekt, weet
iedereen watje bedoelt."
Het 'grijze circuit' komt er op neer dat
in de vismijnen vis rechtstreeks van de
visser aan de handelaar verkocht
wordt, zonder tussenkomst van de af
slag. Voor die vis wordt wel de gelden
de dagprijs betaald. Ook de afslagen
ontvangen een vergoeding voor deze
transactie omdat ze faciliteiten zoals
opslag-en koelruimte, kades en los- en
laadfaciliteiten beschikbaar hebben
gesteld.
sa grondig onderzoek werd uit het ge-
neentehuis materiaal meegenomen
lat betrekking heeft op de admini-
itratie van de vismijn. Uit de wonin-
;en van de ambtenaren werd volgens
le betrokkenen niets weggehaald. Al-
een oud-wethouder Adan moest een
ïotitieboekje afstaan. Volgens hem
ïeeft het geen enkele waarde voor het
mderzoek. „Ze hadden net zo goed
ten rol w.c.-papier kunnen meene
men. Het is een verspilling van tijd
■eweest."
J)e huidige Vlissingse wethouder van
'isserijzaken T. R. K. Meijers zei zeer
rerbaasd te zijn over de huiszoeking.
Ik heb geen idee wat ze zoeken."
Hij sluit niet uit dat er vroeger een
grijs circuit' heeft bestaan, maar vol
gens hem is daar tegenwoordig in Vlis
singen absoluut geen sprake meer van.
Vorig jaar werden ook al vismijnadmi
nistraties in beslag genomen bij de af
slagen van Goedereede en Laauwer-
soog. De beide directeur en van die vis
mijnen zijn enige tijd in verzekerde be
waring gesteld.
,Het heeft er alles van weg dat justitie
tiet op de visserij gemunt heeft", liet
voorzitter J. van den Bos van de
Zeeuwse vereniging voor visserij be-
angen (Zevibel) weten. Hij voegde er
ian toe dat er nog genoeg andere ter-
YERSEKE - De zuidwesterstorm, die
vorige week vrijdag en zaterdag met
windkracht tien tot elf over het land
raasde, heeft ernstige schade toege
bracht aan de hooggelegen mossel
percelen in de Waddenzee. Een groot
deel van de Yersekse kwekers is daar
door ernstig gedupeerd. Er is, zo laat
voorzitter P. Boogert van de verenig
de mosselkwekers desgevraagd we
ten, voor enkele tientallen miljoenen
guldens schade aangericht. „Voor de
kwekers is dit weer een grote dom
per".
Het leek erop dat het komende mossel
seizoen eindelijk rust zou brengen in
het vissersdorp aan de Oosterschelde.
Gekweld door een geringe aanvoer in
1986, maar met een mooie en kwalita
tief goede voorraad mosselen in het
vooruitzicht, zou het seizoen 1987/1988
een uitschieter worden. Door de storm
zijn al die mooie toekomstbeelden ver
nietigd. „Het is jammer", reageert
Boogert teleurgesteld. „Vorige week
donderdag stonden we er nog zo goed
voor. Het was een pracht om te zien,
het was net een droom".
De gevolgen van de storm zullen onte
genzeggelijk hun invloed hebben op
het komende mosselseizoen. Handela
ren moeten rekening houden met be
perkte aanvoer, waardoor de mossel
evenals dit seizoen weer schaars zal
zijn en import uit Denemarken en
Duitsland noodzakelijk wordt. Vol
gens Boogert maakt de storm nog
maals duidelijk dat de roep om stabie
lere en diepere percelen in het ooste
lijk deel van de Waddenzee niet over
bodig is. „Het overleg daarover is zo
langdurig. Er komt niets van de grond.
Ik vraag me af of er ooit nog wel eens
iets zal worden gerealiseerd", aldus
Boogert.
Een tweede teleurstelling voor de
Yersekse mosselkwekers is dat door
de storm de spanning op de mossel
veiling nog niet geweken is. „Het
wordt door deze tegenslagen almaar
spannender. Voor ons en de handela
ren is de rek er uit. Iedereen
schreeuwt om mosselen. Als we een
ruime voorraad zouden hebben - en
die hadden we - dan zou de mossel niet
zo duur zijn en is iedereen tevreden".
De weggewaaide mosselen zijn vol
gens Boogert nooit meer terug te vin
den. Velen zijn onder het zand bedol
ven of zijn door de sterke stroom weg
gevoerd. Daarbij gaat het voorname
lijk om een gebied tussen westelijk Te
xel en Vlieland. Boogert is bijzonder
teleurgesteld omdat de weggewaaide
mosselen van een uitstekende kwali
teit waren. „Daarom waren we juist zo
trots".
Het mosselseizoen 1986/1987 loopt op
zijn einde. Na 18 april mogen er geen
mosselen meer worden aangevoerd en
verzonden worden. Omdat alle mosse
len in de handel zijn gebracht, zijn er
geen schelpdieren in het zogeheten
mosselfonds gestort. Dat is te wijten
aan de bekende schaarste van de mos-
selaanvoer. Vorig jaar bleef het mos
selfonds ook al leeg.
Onder de hoede van de wachtmeesters van de rikspolitie groep Schouwen Jvan Burg (links) enL. Seuntjes werd
de aangespoelde zadelrob op het vliegveld naar Pieterburen gezet.
RENESSE - De rijkspolitiegroep
Schouwen-Duiveland, mensen van
het vliegveld Midden-Zeeland en
medewerkers van het Zeehonden
centrum in Pieterburen hebben
donderdag al het mogelijke gedaan
om een zadelrob, die was aange
spoeld op het strand van Renesse, in
een redelijke conditie in Pieterbu
ren af te leveren. Tevergeefs: de za
delrob, de tweede die in ruim een
week tijd in Zeeland aan land
kwam, was al in coma toen hij aan
kwam in het opvangcentrum voor
zeehonden van Lenie 't Hart. Kort
na de aankomst stierf het uitgehon
gerde en uitgeputte dier.
Mensen van rijkswaterstaat be
merkten donderdagochtend het zee
zoogdier op het strand. De gewaar
schuwde rijkpolitiegroep haalde het
op met een landrover en reed het on-
middelijk naar het vliegveld Mid
den-Zeeland in Arnemuiden, waar al
een vliegtuigje klaarstond. In tegen
stelling tot zijn soortgenoot (die vo
rige week woensdag al stierf tijdens
de reis van Vrouwenpolder, waar het
dier gevonden werd, naar Arnemui
den) overleefde de zadelrob de vlieg
reis naar Pieterburen. Echter maar
nauwelijks: voordat de deskundigen
in het centrum het dier konden on
derzoeken, was het al gebeurd.
Volgens een woordvoerder van het
Zeehondencentrum getuigen de
twee dode zadelrobben, maar ook
hun twee levende collega's die mo
menteel in Pieterburen opknappen,
van een enorme ecologische ramp
in de Noordelijke IJszee.
„Het is dit jaar voor het eerst dat er
zadelrobben aan de Nederlandse
kust verschenen zijn. Die dieren zijn
afgedwaald van hun kolonies in de
Noordelijke IJszee omdat ze geen
voedsel konden vinden. Door over-
bevissing worden ook die gebieden
in de wereldzeeën compleet leegge
haald en raakt het ecosysteem in de
war". De woordvoerder van het cen
trum wijst erop dat de vier zadelrob
ben die nu aan de Nederlandse kust
zijn gevangen, stuk voor stuk waren
uitgehongerd. Het exemplaar van
vorige week had zelfs plastic gege
ten.
Dat het voedselgebrek en de reis de
twee Zeeuwse zadelrobben fataal is
geworden, is overigens geen reden
om het een volgende keer niet te pro
beren, zo meent de woordvoerder
van het centrum. „De populatie van
dit soort zeehonden is in korte tijd al
teruggelopen van ongeveer een mil
joen naar een half miljoen. Veel die
ren zijn na de laatste tellingen al ver
dronken in visnetten of kwamen, zo
als de twee Zeeuwse zadelrobben,
door de honger aan hun eind". Zee
zoogdieren vormen een enorm
kwetsbare groep zodat ieder exem
plaar wat gered kan worden alle aan
dacht en verzorging krijgt.
Vandaag (vrijdag) zal in het dierge
neeskundig centrum in Drachten
sectie worden verrricht op de don
derdag gevangen zadelrob. Vast
staat echter al dat de zeehond aan
ondervoeding is bezweken want
zijn gewicht bedroeg niet meer dan
de helft van wat normaal is in deze
tijd van het jaar.
DOEL - In de nacht van woensdag op
donderdag is de kerncentrale Doel 3
stilgelegd. De ingreep was nodig, om
dat bij een routinecontrole een lek
was geconstateerd in een olieleiding
buiten het nucleaire circuit.
Volgens de exploitant van de kerncen
trales EBES gaat het slechts om een
klein mankement. Verwacht wordt
dat de herstelwerkzaamheden onge
veer 48 uur in beslag zullen nemen, zo
dat de centrale zaterdag weer op het
net kan.
De staking van een groot deel van het
personeel van de kerncentrales begint
in België en Nederland steeds meer
zorgen te baren. Alle deskundigen be
weren dat er geen enkel gevaar voor de
veiligheid bestaat, maar dat kan ver
anderen als de staking nog veel langer
gaat duren.
De stakers en de vakbonden hebben
vanaf het begin van de acties gesteld
dat zij de veiligheid van de centrales
zullen garanderen. Voorlopig draaien
de centrales door, maar in de praktijk
betekent dat, dat niet meer dan 150
man kader- en kantoorpersoneel de
vier centrales draaiende houden.
Volgens Miel Daniels van het stakers
comité zijn die mensen echter onvol
doende opgeleid voor die taak. Zij
hebben wel - zoals alle werknemers
in de centrales - een korte opleiding
met stage gehad, maar die schiet te
kort voor het veilig operationeel hou
den van de kerncentrales.
Bovendien moeten nu 150 mensen het
werk van 750 doen. Aangezien de
meeste taken in de centrales door
meerdere mensen tegelijk moeten
worden uitgevoerd, staan die 150 on
der zware druk. De algemene opvat
ting is dat zoiets niet gedurende lange
tijd valt vol te houden.
Volgens de vakbonden werken de ka
derleden nu al zo'n 12 uur per dag en
komen zij nauwelijks meer thuis. De
EBES-directie, de exploitant van de
kerncentrales, beweert echter dat er
niets aan de hand is en dat zij bereid is
tot een 'uitputtingsslag' met de vak
bonden. De stakers mogen in elk geval
de centrale niet binnen.
Het provinciebestuur van Oost-Vlaan
deren, waarin Doel ligt, houdt de ge
beurtenissen rond de centrales nauw
lettend in de gaten, en in het nabijgele
gen Antwerpen ligt een rampenplan
klaar 'voor het geval dat'. Ook vanuit
Nederland wordt de staking in Doel op
de voet gevolgd.
MIDDELBURG - Tapijten, zoals die
in de zestiende eeuw in de Nederlan
den werden vervaardigd, waren
kunstwerken van internationaal ni
veau, alleen betaalbaar voor de
hoogste adelijke kringen. Toch
schrokken de Zeeuwse staten er des
tijds niet voor terug om in Middel
burg een reeks succesvol verlopen
zeeslagen op tapijt te laten vereeu
wigen.
Het resultaat daarvan kan nog altijd
worden bewonderd in het Zeeuws
Museum. „De bestelling van die
wandtapijten", zegt drs I. L. Szénas-
sy, „gebeurde in het bewustzijn dat
een kunstwerk van kwaliteit moest
worden aangeschaft, iets ter meerde
re eer en glorie. Die traditie, daar
mag je je aan toetsen".
Szénassy is behalve directeur van
het Zeeuws Museum ook voorzitter
van de commissie die het provincie
bestuur adviseert over de aankoop
van beeldende kunst. Hij zegt: „Onze
enige taak is om voor het goede geld
goede kunst aan te kopen, actuele
Zeeuwse kunst voor het samenstel
len van een goedgemeleerde provin
ciale collectie. Het moet een afspie
geling zijn van wat gaande is".
Het Zeeuws provinciebestuur krijgt
rijksgeld, waarmee de provinciale
kunstcollectie drastisch kan worden
uitgebreid. Er is de afgelopen jaren
voor enkele tonnen hedendaagse
kunst aangekocht. Gemiddeld zo'n
honderd kunstenaars brengen hun
werk tijdens speciale aankoopdagen
naar het Middelburgs Abdijcomplex.
In de PZC van gisteren stond het be
richt dat de commissie opnieuw in de
provinciale beurs heeft mogen tas
ten: Een kleine honderd kunstenaars
leverde werk in, 22 van hen hadden
prijs. Er werd van hen in totaal voor
bijna 90.000 gulden aangekocht. De
rest kon de meegebrachte waar de
andere dag teleurgesteld mee naar
huis terugnemen
Iedere keer na zo'n aankoop
ronde is er begrijpelijk bij zo
veel afwijzingen wel kritiek
op de gemaakte keuzes. Vindt
Szénassy dat selecteren niet
een moeilijk karwei?
„Nou nee, het is ons werk. Wij kun
nen ons baseren op de ervaring, des
kundigheid en professionaliteit die
we hebben opgebouwd in het kunst
vak. We letten bij de beoordeling
vooral op de eigenheid van het werk,
soms zie je in een kunstwerk ook een
internationale tendens, een stijl of
stroming, die de kunstenaar op een
heel eigen manier verwerkt heeft. Er
wordt binnen de commissie ook wel
gediscussieerd. Dan moet je met ar
gumenten komen. Er wordt ook wel
eens besloten om te stemmen of om
een atelierbezoek af te leggen.
Sommige kunstenaars klagen
dat hun werk tussen al het an
dere aanbod niet goed tot z'n
recht komt.
„Dat alles niet keurig of goed is opge
hangen doet niet zo terzake. Een
dokter verkeert bij een ongeluk op
Drs I. L. Szénassy:
aan te kopen".
Onze enige taak is om voor het goede geld goede kunst
straat ook niet in optimale omstan
digheden, maar hij kan dan ook pro
fessionele hulp bieden. De omstan
digheden zijn niet zo belangrijk. Als
kunstenaars bij een galerie aanklop
pen moeten ze ook op teleurstellin
gen voorbereid zijn".
Als voorzitter van zo'n commis
sie moet u zo langzamerhand
een aardig zicht hebben op de
kwaliteit van de Zeeuwse
kunst.
„Doorgaans is sprake van een goed
niveau, te vergelijken met dat in an
dere provincies. Het maakt zeker
deel uit van watje elders in West-Eu
ropa ziet. Je kunt niet meer zeggen:
dit is Zeeuwse kunst. Er is een grote
diversiteit in terug te vinden. De
Zeeuwse kunstenaars zijn goed op de
hoogte, maar zijn meestal elders nog
onvoldoende bekend. Er zijn elders,
in binnen- en buitenland kansen.
Maar dan zal er meer uitwisseling tot
stand moeten komen".
Zorgen die aankopen van de
provincie er nu voor dat de
Zeeuwse kunstenaars het
hoofd boven water kunnen hou
den?
„Het helpt zeker mee. Anders dan bij
de BKR gaat het bij deze aankopen
om de erkenning van de kunstenaar
tijdens zijn leven uitgedrukt in geld.
De kunstenaar kan daar status aan
ontlenen, een reputatie die hem kan
helpen zijn kunstwerken verder in
roulatie te brengen"
Wat gebeurt er nu met al die
aangekochte kunst? Het pu
bliek ziet er zelden iets van.
„Het is voor een deel te zien in pro
vinciale kantoren en openbare ge
bouwen. Er zijn ook al wel stukjes
van de collectie tentoongesteld in
plaatsen als Heinkenszand en Goes.
Je kunt het niet allemaal tegelijk
tentoonstellen. Maar ik heb de sug
gestie gedaan om een permanente
tentoonstelling in te richten, waarop
steeds thematisch geordend de
len van de collectie zijn te zien. Want
het is van groot belang dat je die
kunstwerken toegankelijk maakt
voor een groot en breed publiek. Je
moet laten zien wat kunst nü te ver
tellen heeft".
Henk Postma
MIDDELBURG Bij de Rotterdamse justitie loopt een gerechtelijk vooron
derzoek tegen twee 17-jarige scholieren, die ervan worden verdacht abonnees
van Viditel te hebben opgelicht. Het betreft een jongen uit Middelburg en een
uit Noord-Holland. De Rotterdamse officier van justitie mr H.W. Samson heeft
dit desgevraagd meegedeeld. De initialen van de verdachten wilde zij echter
niet prijsgeven.
De postale recherche kon de twee jeug
dige krakers na een tip in de kraag grij
pen. De scholieren hadden volgens mr
Samson geen winst- of crimineel oog
merk. Het was ze meer om de lol te
doen. „Het gaat om zogenoemde „hac
kers", mensen die er een sport van ma
ken om in computer-bestanden in te
breken".
De scholieren zijn enkele maanden ge
leden voor verhoor aangehouden,
maar inmiddels al lang weer op vrije
voeten gesteld. Uitgezocht wordt nog
op welke wijze het duo heeft samenge
werkt. Justitie gaat er volgens mr
Samson in ieder geval van uit dat er
verband bestaat tussen de activiteiten
van beide scholieren.
Viditel is een computersysteem voor
informatie en communicatie van de
PTT. De twee vroegen telefonisch aan
abonnees hun persoonlijk toegangs
nummer, nadat zij zich hadden voor
gedaan als PTT'ers. Met die nummers
konden zij vervolgens gegevens van
Viditel opvragen, op rekening van de
houders van die nummers.
gende week aan Korthals-Altes, zo zei
donderdag een woordvoerster van jus
titie.
De PTT is al geruime tijd bezig serieu
ze actie te nemen tegen dit soort code
krakers door ze op te sporen en hun
werkwijze onder de aandacht van de
gebruikers van het systeem te bren
gen. In een brief aan de abonnees be
klemtoonde het hoofd van Viditel, R.
Harrems, onlangs dat de PTT of Vidi
tel nooit om toegangsnummers
vraagt. In de brief werd verder gewe
zen op andere „slinkse manieren" ter
ontfutseling van de toegangscode. Zo
plegen abonnees telefonisch van een
codekrakers een nummer op te krijgen
waarmee ze zogenaamd een „testcom
puter" of een „nieuwe databank" bin
nen kunnen komen. Als ze verbinding
maken wordt hun nummer gevraagd.
Wie hierop ingaat is de klos.
De PTT raadt zijn klanten aan onder
meer privécodes regelmatig te wijzi
gen en ze niet op te schrijven. Ook
wordt afgeraden een datum, de na
men van familieleden, vrienden en
kennissen of die van huisdieren als
code te gebruiken.
Het computerkraken is overigens niet
alleen de PTT maar ook de overheid
een doorn in het oog. Deskundigen
verwachten dat de totale schade door
computerfraude in Nederland de ko
mendejaren in de tientallen miljoenen
guldens zal lopen. Hoewel veel vormen
van misbruik/manipulatie van compu
tergegevens al strafbaar zijn, zijn er
ook vormen van computermisbruik
waarvan de strafbaarheid wordt be
twijfeld omdat er geen directe aankno
pingspunten voor te vinden zijn in het
wetboek van strafrecht.
Minister Korthals-Altes van Justitie
heeft dit probleem al jaren geleden on
derkend en een speciale commissie in
het leven geroepen die moet onderzoe
ken welke vormen van computermis
bruik strafbaar zijn gesteld of kunnen
worden gesteld. Deze Commissie Com
putercriminaliteit, heeft haar werk in
middels afgerond en rapporteert vol-
BORSSELE - De PZEM-centrale in
Borssele, waarvan de ombouw tot ko
lencentrale zijn voltooiing nadert,
heeft donderdagmiddag voor het
eerst stroom geleverd aan het lande
lijk elektriciteitsnet.
Dat gebeurde tijdens een test van de
lage- en middendrukturbines, waarbij
enkele megawatten stroom werden ge
produceerd, die de PZEM meteen
maar op het net zette. Uit de test bleek
dat het met beide turbine-eenheden
dik in orde is. De eerste levering zal
overigens geen overschot op het net te
weegbrengen: de kolencentrale gaat,
als die optimaal functioneert, 400 me
gawatt per uur produceren.
