Beroepen- en scholingsmarkt voor vrouwen in Terneuzen ANTWERPEN BRUGGE KNOKKE GENT PZC/ streek WROETEN IN DE RESTEN VAN HET BOLWERK yGENERALITEIT9 ARBEIDSBUREAU EN VROUW EN WERK Slooptraditie Kanaal Uitweg Vooroordelen VRIJDAG 27 MAART 1987 Het bolwerk Generaliteit anno 1987. Sas van Gent werd gebouwd en gesloopt voor het kanaal SAS VAN GENT - Het hebben van een bloeiende Heemkundige Kring van 450 leden, stapels oude tekeningen en beschrijvingen en een zaal vol ma quettes maakt hetgeen kapot is ge maakt, de vesting Sas van Gent, niet goed. Twee eeuwen bouwen werd in één eeuw slopen teniet gedaan. Wie nog iets van de kolossale vestingwer ken wil terugzien moet goed kijken naar de Molenberg, het Oude Klooster aan de Westkade of naar de restanten van de watermolen aan de Klooster laan. Drie inwoners van Sas zijn van plan om het gangenstelsel onder Mo lenberg bloot te leggen en te onder zoeken wat er van de bakerpraatjes omtrent dit voormalige bastion Gene raliteit waar is. Zij hopen de gang te vinden die van dit bolwerk onder aards naar de Markt loopt, maar de kans op het terugvinden ervan is niet groot. Afgezien van de vraag of de gang ooit heeft bestaan is het zeker dat het grootste deel van wat eens de mooiste vesting van Nederland was in de vorige eeuw is gesloopt. „Als ik op vakantie ben geweest ben ik altijd wanhopig als ik terug kom in Sas van Gent. Waar je in Europa ook komt, je ziet het ene gerestaureerde monu ment na het andere. In Sas is alleen het Oude Klooster behouden, en dat is bij zonder weinig." Secretaris Eug. Sarneel van de Heem kundige Kring Sas van Gent wijst, als hij dit vertelt, ook nog even op de ze ventiende eeuwse gevel van het voor malige Hotel Rotterdam aan de West kade. Hij weet dan nog niet dat het bioze stukje geschiedenis twee dagen later per ongeluk zal instorten bij - no ta bene - restauratiewerkzaamheden. Foto's van moedwillige sloperijen heeft hij volop in zijn archief. De sloop van de bastions en de wallen begon eigenlijk al in 1795 vlak nadat de Fransen de republiek waren bin nengevallen en Zeeuwsch-Vlaanderen bij Frankrijk hadden ingelijfd. De af braak ging door tot 1809. Daarna werd weer een stukje herbouwd, totdat in 1816 koning Willem de Eerste de ves ting vrijgaf voor de sloop. Vanaf die tijd hebben twee Sasse families bijel- kaar honderd jaar de poorten, bolwer ken, ravelijns, beren, courtines, escar- pen, saillants aan de westzijde ge pacht. Alle stenen en al het zand zijn verkocht of in de dubbele grachtengor del gestort. Het slopen werd een be langrijke bron van inkomsten voor een deel van de Sasse inwoners. Aan het einde van de vorige eeuw, bij het gra ven van een nieuw kanaal van Terneu- zen naar Sas van Gent. werden ook de versterkingen aan de oostzijde opgeof ferd aan de vooruitgang. De foto's van Sarneel uit die tijd tonen het formaat en de bouwwijze van de wallen. In het binnenste van de zandwallen die in de loop der tijden Spanjaarden, Fransen en andere vijanden niet altijd met suc ces hebben tegengehouden, waren muren gemetseld waarin zich de kaze matten (de soldatenruimtes) en de po ternes (gangen) bevonden. In de mid deleeuwen volstonden deze gemetsel de weringen, maar na de verbetering van de kanonnen werden zandwallen aan de buitenzijde aangebracht om de klappen op te vangen. De Gentenaren hadden in de midde leeuwen de Lieve, een kanaaltje dat naar het Zwin liep, maar dat in de vijftiende eeuw door de verzanding van het Zwin onbruikbaar was ge worden. De Gentse kooplui kregen in 1549 van hun vorst Karei de Vijfde, die tevens graaf van Vlaanderen was, de toestemming een uitweg naar het noorden te graven. Om via de Pape- geule en de Braakman in de Honte te komen moest het kanaal ter hoogte van het huidige Sas van Gent de Graafjansdijk doorsteken. Ter wille van een getijloos kanaal en de veilig heid van het Vlaamse achterland werd een toen een recente uitvinding toegepast, de sluis. De eerste steen ervan werd gelegd in 1561 door de burgemeester van Gent. De bouwwerkzaamheden aan het complex zouden j aren in beslag nemen en er vestigden zich allengs werklie den, winkeliers, herbergiers. Toen de sluis gereed was kwamen er kaaimees ters en kaailieden bij om de doorvaart door het Sas te regelen. Een nederzet ting was geboren. De Gentenaren ver sterkten hun voordeur al gauw. De sluizen werden omgeven door een schans, waarvan het Hospitaalwater en het Molenwater (nu gedempt) de grachten vormden. Niet overbodig, want al in 1572 kwamen de Watergeu zen die op hun veldtocht tegen de Spanjaarden deze voorpost van de Spanjaarden aanvielen. De geuzen vernielden vrijwel alle gebouwen. Eug. Sarneel toont een maquette van het bastion Generaliteit. Slechts tien huizen bleven gespaard. De teloorgang van onze monumenten hebben we daarom mede aan onze 'be vrijders' te wijten. Het belang van de schans werd onder kend en van Sas van Gent werd een grotere schans gemaakt. Bij de Unie van Utrecht, het verbond van de noor delijke Nederlanden in 1579, kwam de vesting aan de Staten die zich van Spanje af zouden scheiden. Vier jaar later pakte Spanje de vesting weer te rug en begon aan een groot werk. De schans moest worden een bolwerk voor Gent, een burcht voor het land van Waes en een poort voor Vlaande ren. Er kwamen meer muren, wallen, poorten en grachten. Het zou tot 1644 duren eer Sas weer aan de Noordelij ke Nederlanden kwam na een belege ring en ontzet door prins Frederik Hendrik. Het kanaal waarvoor de ves ting was gebouwd raakte daarna bui ten gebruik maar de vesting zelf werd door de Noordelijke Nederlanden ge zien als een belangrijk bolwerk tegen het zuiden. Het Spaanse werk werd door de Neder landers afgemaakt en verbeterd. Er kwamen zeven bastions: Hollandia, Zeelandia, Generaliteit, Oranje, Na ssau, Coehoorn en Vassy. Er kwamen in de grachten eilandjes of ravelijnen met namen als Stuart, Rijsenburg, Ivoy en Fierens. Buiten de eigenlijke vesting lagen aparte schansen of lu netten, die heetten De Scheepswagt, Voor den Tant, Amelia en De Reserf. En er waren tot 1826 drie poorten die de enige toegangen over land tot de stad bewaakten: de Gentse of Bo heemse Poort, de Axelse of Oostpoort en de Philippine of Waterpoort. Binnen de vesting werden kazernes ge bouwd en helemaal nieuw voor die tijd was de getijwaterkorenmolen. Een bomvrije molen die werkte op het hoogteverschil tussen het buitenwater en het water achter de Graafjansdijk. 'Dat kwam van pas als de windmolens op de bastions door de vijand waren kapotgeschoten. De vinding bleef tot 1930 in takt. Onder de toenmalige bur gemeester Hoefnagels werd de molen, samen met wat er verder nog restte van de vesting, grotendeels gesloopt bij wijze van werkverschaffingspro ject. Het was crisistijd. Op de foto's van Sarneel is het te zien. Werklozen die de laatste muren omhakken en no tabelen van Sas van Gent staan er te vreden kijkend bij. De industrie, die al in 1871 naar Sas van Gent was geko men, had nu nog meer ruimte gekre gen om te groeien. Er kwam welvaart in het stadje. De leden van de Heem kundige Kring hebben, behalve hun deel van die welvaart, alleen nog maar de archieven om te koesteren. Nog onlangs is daar weer een forse hoe veelheid informatie bijgekomen uit het achttiende eeuwse archief van het Franse leger, tot voor kort voorzien van het stempel 'Militaire Geheimen'. Het betrof niet minder dan 460 pagi na's beschrijving van de vesting Sas de Gand. Het bestuur van de Heemkun dige Kring kreeg er lucht van dat deze archieven eindelijk openbaar werden. De heren togen naar Parijs en troffen de vergeelde papieren over hun stad aan tussen die over de Saracenen en Syracuse. Een eervolle plaats. Joost van Leeuwen „Sas van Gent is afgebroken voor het kanaal waarvoor het is aangelegd", is de paradoxale samenvatting van vier eeuwen Sasse geschiedenis die F. Puijlaert, huisarts te Sas van Gent en voorzitter van de Heemkundige Kring geeft. Zijn stelling is niet helemaal compleet, 't Sas van Gent, Sas de Gand, Sasso di Ganto of Sassa Gandensis, zoals de versterking langs het kanaal in respec tievelijk het Nederlands, Frans, Ita liaans en Latijn heet, heette in de vori ge eeuw ook wel Sas van Ellende. Het was armoe troef in de voormalige le gerplaats. De 600 soldaten uit de tijden van de Prins van Oranje waren ver trokken en de drie-dubbele gordel van wallen smoorde in de negentiende eeuw elke expansiepoging van de Sas- senaren in de kiem. Herbergiers ver dienden nog een grijpstuiver aan de schippers op weg naar Gent en wie niet sterk genoeg was om de schepen door 't sas, oftewel de sluiskolk te trekken, ook een broodwinning voor de Sasse- naren, kon honger lijden. De vesting werken moesten wel wijken om het verarmde stadje ruimte te bieden. Blijft overeind dat Sas van Gent voor een deel is opgeofferd aan het doel waarvoor hij werd gebouwd: het ka naal dat zijn vaderstad Gent nodig had om open zee te bereiken. TERNEUZEN- Het Gewestelijk Ar beidsbureau en het project Vrouw en Werk Zeeland houden vrijdag 10 april in Terneuzen een beroepen- en scho lingsmarkt voor vrouwen. De banen- markt, een voor Zeeland uniek pro ject, is vooral bedoeld voor vrouwen die (weer) op zoek zijn naar een baan. Het doel van de beroepen- en scho lingsmarkt is volgens de initiatiefne mers om de vrouwen in de regio meer inzicht te geven in werk- en oplei dingsmogelijkheden in Zeeuwsch- Vlaanderen. De heer F.Willaert van het arbeidsbu reau stelt vast dat het aantal werkloze vrouwen in Zeeuwsch- Vlaanderen nog steeds te hoog is. Tegenover een werkloosheidspercentage van 8,6% bij de mannen zien wij dat 15,4% van de vrouwen zonder werk zit. Daar komt nog bij dat een onlangs gehouden on derzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek heeft uitgewezen dat het werkelijke cijfer nog vele malen hoger ligt, omdat niet alle vrouwen die willen werken zich laten inschrijven bij het arbeidsbureau." Volgens Willaert is het de bedoeling om vraag en aanbod op deze markt bij elkaar te brengen. Er zullen verschillende bedrijven aan de markt meewerken om een beeld te ge ven welke beroepen in de diverse be drijfssectoren worden uitgeoefend en welke eisen aan de vrouwen worden gesteld. Volgens projectleidster Antonie De Beaumont van Vrouw en Werk Zee land is de banenmarkt een uniek pro ject voor Zeeland. „Eerder gehouden markten elders in het land zijn grote successen geweest. Met dit initiatief willen wij alle vrouwen in deze regio bereiken. Onze cursussen van hebben bewezen dat er nog volop mogelijkhe den voor vrouwen op de arbeidsmarkt zijn. Na drie maanden zijn er zelfs vrou wen die langdurig werkloos waren, aan de slag gekomen." Op de dag zullen herintreedsters en personeelschefs hun ervaringen met sollicitaties en mogelijkheden voor herintreding uit wisselen. Ook aan omscholing, herscholing en opleidingsmogelijkheden zal de nodi ge aandacht worden geschonken. Wil- laerd benadrukt dat de situatie voor vrouwen op de arbeidsmarkt vaak nog extra moelijk wordt gemaakt door vooroordelen. „In puur techni sche beroepen zien wij dat een vrou welijke metselaar vaak wordt afge wezen en een computerdeskundige zonder veel bezwaren wordt aangeno men." Een ander groot probleem voor vrou wen die weer willen werken is de kinde ropvang. De Beaumont hoopt dat er ook vanuit de bedrijven hier naar nieu we mogelijkheden zal worden gezocht. De Wip-Wap in Terneuzen zal zeker willen meewerken als een bedrijf een crèche wil opstarten. Vanuit de wel zijnssector is er weinig te verwachten omdat ook hier op alle subsidies wordt bezuinigd." De beroepen- en scholingsmarkt wordt gehouden in het gewestelijk ar beidsbureau in Terneuzen aan de Ro zengracht. Het Tweede-Kamerlid Es- ke Ter Veld zal de officiële opening ver richten. De markt is de gehele dag door geopend. Je kunt aan de stands informatie verkrijgen en aan de the- magesprekken meedoen. Voor vrou wen die op de dag zelf nog een sollicita tiegesprek willen hebben met de be drijven richten we een aparte kamer in. Wij hopen dat wij op de dag hier ruimte te kort komen," aldus Willaert. Theater Stadsschouwburg vr. 27, za. 28 mrt. om 20 uur, zo. 29 mrt. om 15 uur: Burgemeester Barracano. Merksems kamertheater— vr. 27, za. 28 mrt. om 20.30 uur, zo. 29 mrt. om 15 uur: Dagboek van een kamermeisje. Prov. centr. Arenberg za. 28 mrt. om 20.15 uur: Youp van 't Hek. Het Klokhuis vr. 27, za. 28 mrt. om 20.30 uur, zo. 29 mrt. om 15 uur: De Kip. Fakkeltheater vr. 27, za. 28 mrt. om 20.30 uur, zo. 29 mrt. om 15.00 uur: Blijspel in twee failliete bedrijven, Crisiscabaret. Meirteater vr. 27, za. 28 mrt. om 20.30 uur: De verkeerde dood. Raamteater op 't Zuid za. 28 mrt. om 20 uur, zo. 29 mrt. om 15 uur: Ham let. 't Klein raamteater vr. 27, za. 28, ma. 30 mrt. om 20 uur, zo. 29 mrt. om 15 uur: We blijven lachen, met Will Ferdy. Theater Paljas vr. 27 mrt. om 20.30 uur: Bemoei je d'r niet mee. Noordtheater vr. 27, za. 28, zo. 29 mrt. om 20.30 uur: Harten twee, harten drie. Kon. poppenschouwburg vr. 27, za. 28 mrt. om 20 uur, zo. 29 mrt. om 15 uur: Zonder complimenten. Kon. jeugdtheater vr. 27 mrt. om 19.30 uur: De knecht van twee mees ters. Concerten Kolveniershof vr. 27 mrt. om 12.30 uur: Edith Volkaert (viool) en J. C. Vandeneunden (piano); di. 31 mrt. om 20.30 uur: Irena Scherling-Braude, Benny Braude, Arie Braude en Yan Wainshtein. Desingel vr. 27 mrt. om 20.15 uur: Johannes Passion door de Chorale Caecilia en het Antwerps kamerorkest. Kon. Elisabethzaal za. 28 mrt. om 15 uur: Kon. Filharmonisch orkest van Vlaanderen rond het thema 'de zee'; ma. 30 mrt. om 20.30 uur: Cofena- concert door het Salzburger Mozarteum Orchester. Hessenhuis zo. 29 mrt. om 14.30 uur: Liederen en balladen door Paul Rans. Opera Vlaamse kameropera zo. 29 mrt. om 20 uur: Doktor und Apotheker. Ballet Kon. Vlaamse opera—vr. 27, za. 28 mrt. om 20 uur, zo. 29 mrt. om 15 uur: De idioot, dansdrama door het Kon. Ballet van Vlaanderen. Films Rex Crocodile Dundee, a.l.: 12,14,16,18, 20 en 22 uur. Rex-club Therese, a.l.: 12.14,16,18, 20 en 22 uur. Odeon 1 A room with a view, a.l.: 14.20,16.40,19 en 21.20 uur. Odeon 2 The mission, a.l.: 14,16.30,19 en 21.30 uur. Odeon 3 Mosquito coast, a.l.: 13.55, 16.25,18.55 en 21.25 uur. Odeon 4 The morning after, a.l.: 14,16,18, 20 en 22 uur. Astrid De schone en de vagebond, a.l.: 14,16,18 en 20 uur. Vendome The name of the rose: 14,16.30,19 en 21.30 uur. Savoy Ferris Bueller's day off, a.l.: 14, 16,18, 20 en 22 uur. Rubens Platoon, a.l.: 14.30,17.30 en 20.30 uur. Capitole Heartbreak ridge, a.l.: 14,16.30,19 en 21.30 uur. Quellin 1 Flodder, a.l.: 12.10, 12.45, 14.10, 14.40, 16.30, 17, 18.50, 19.20, 21.10 en 21.40 uur. Quellin 2 Hannah and her sisters, a.l.: 14,16.20,18.40 en 21 uur. Metro 1 The color of money, a.l.: 14,16.30,19 en 21.30 uur. Metro 2 Firewalker, a.l.: 14.10,16.30,18.50 en 21.10 uur. Sinjoor Le solitaire, 16 jr.: 14,16,18, 20 en 22 uur. Brabo, Tijl en Wapper—tot en met 1 april '17e internationaal filmfestival'; vanaf 2 april in Brabo: An American tail, a.l., Ned. versie; Tijl; An Ameri can tail, a.l., Eng. versie; Wapper: 2e Britse filmweek. Ambassades No mercy, 16 jr.: 14,16.20,18.40 en 21 uur. Ambassadesclub 1 Le miracule, a.l.: 14.20,16.15,18.10, 20.05 en 22 uur. Ambassadesclub 2 The trip to bountiful, a.l.: 14.20,16.40,19 en 21.20 uur. Ambassadesclub 3 The fly, 16 jr.: 14,16,18, 20 en 22 uur. Ambassadesclub 4 Blue velvet, 16 jr.: 14,16.30,19 en 21.30 uur. Theater Stadsschouwburg vr. 27 mrt. om 20.15 uur: 'Wat een soep', met Gaston en Leo; za. 28, zo. 29 mrt. om 19.30 uur: Revue 'Willen is kunnen'; di. 31 mrt. om 20 uur: 'Een inspecteur voor u...'. Cafétheater Breugelhof vr. 27, za. 28 mrt. om 20.30 uur: Thyestes. Cult, centr. De Dijkza. 28 mrt. om 20.30 uur: 'Alleen', episch en humoris tisch solospektakel door Luk Wyns. Teater De Kelk zo. 29 mrt. om 15 uur: Eva Bal's Speelteater met 'Rei- naert de Vos'. Korrekelder wo. 1, do. 2 apr. om 20.30 uur: 'Huis van vertrouwen' (to neel). Concerten Cult, centr. De Dijk zo. 29 mrt. om 20 uur: Noordzee Brass Band. Zaal Rustenhove, Assebroek di. 31 mrt. om 20 uur: 'Blues Night' met The Nighthawks, James Cotton, Joe Louis Walker en Maxine Howard. Belfort wo. 1 apr. om 14.15 uur: Beiaardconcert. Stadsschouwburg do. 2 apr. om 20.30 uur: George Moustaki. Films De Zille vr. 27 mrt. om 20 uur: Amore in citta. Kennedykino do. 2 apr. om 20.30 uur: Les favories de la lune. Kennedy 1 Children of a lesser God, a.l.; dag. 20 uur, vr., za., zo. ook om 22.30 uur, wo., za. ook om 15 uur, zo. ook om 14.30 en 17.15 uur. Kennedy 2 Les Fugitifs, a.l.dag. 20 uur, vr., za., zo. ook om 22.30 uur, wo., za. ook om 15 uur, zo. ook om 14.30 en 17.15 uur. Kennedy 3 Crocodile Dundee, a.l.: dag. 20 uur, vr., za. zo. ook om 22.30 uur, wo., za. ook om 15 uur, zo. ook om 14.30 en 17.15 uur. Kennedy 4 Ferris Buellers' dolle dag, a.l.: vr., za. en zo. om 22.30 uur, wo., za. ook om 15 uur, zo. ook om 14.30 en 17.15 uur. Where the river runs black, a.l.: dag. 20 uur. ChaplinSoul man, a.l.: dag. 20 uur, vr., za., zo. ook om 22.30 uur, wo. en za. ook om 15 uur, zo. ook om 14.30 en 17.15 uur. Gulden vlies 1 Flodder, a.l.: dag. 20 uur, vr., za. en zo. ook om 22.30 uur, za., zo. en wo. ook om 14.30 uur, zo. ook om 17.15 uur. Gulden vlies 2 Room with a view, a.l.: dag. 20 uur, vr., za. zo. ook om 22.30 uur, za. zo. en wo. om 14.30 uur, zo. ook om 17.15 uur. Gulden vlies 3 The name of the rose, a.l.: dag. 20 uur, vr. za. en zo. ook om 22.30 uur, zo. ook om 17.15 uur. Labyrinth, a.l.: za., zo. en wo. om 14.30 uur. Memling Platoon, a.l.: dag. 20 uur, vr., za. en zo. ook om 22.30 uur, za. zo. en wo. ook om 14.30 uur, zo. ook om 17.15 uur. Rembrandt Sid en Nancy, 16 jr.: vr., za. en zo. om 22.30 uur. The mission, a.l.: dag. 20 uur, zo. ook om 17.15 uur. Rhinstone, a.l.: za., zo. en wo. om 14.30 uur. Theater Scharpoord- - za. 28 mrt. om 20.30 uur: In zekere zin door De Nieuwe Dans. Concert Casino vr. 27 mrt.: Willem Vermandere. Theater NTG za. 28, ma. 30 mrt., do. 2 apr. om 20 uur, zo. 29 mrt. om 15 uur: De reisgids. Vooruit vr. 27, za. 28 mrt.: Happening de Rode Draad met vrijdag om 20 uur: De stoel van Stanislawski door het Nieuw ensemble raamteater; 22 uur: Water en wijn met Wannes van de Velde en groep; 22.30 uur: Simpleto- nes met uitbreiding Maximalist, zaterdag om 9.30 uur: Akademische zit ting met Karei van Miert en Mark Galle; 14 uur: Kindermusical 'Reggae Peggy Let's make the Puppetmovie' door Teater Taptoe, ook om 14 uur; Literair Kafee; 18 uur: Wim van Gansbeke met 'Kritiek Kuituur'; 20 uur: Klassiek concert 'Ouvertura'; 21 uur: Bal met de Gigantjes; di. 31 mrt., wo. 1, do. 2 apr. om 20.30 uur: Brussels kamertoneel i.s.m. Blauwe Maandag Compagnie met 'Oidipoes/Kommentaar'.; wo. 1 apr. om 20 uur: Green on red Films Decascoop Mosquito coast, a.l. 20 uur. Ferris Bueller's day off, a.l.: 15 en 17.30 uur. The name of the rose, a.l.: 20 uur, ma., di., do. vr. ook om 15 uur. No mercy, 16 jr.: 15,17.30, 20 en 22.30 uur. Soul man, a.l.: 15,17.30 en 22.30 uur. Top gun, a.l.: za., zo. wo. om 15 uur. The color of money, a.l.: 15,17.30, 20 en 22.30 uur. Crocodile Dundee, a.l.: 15,17.30 en 20 uur. Crazy love, a.l.: 15, 17.30, 20 en 22.30 uur. Room with a view, a.l.: 22.30 uur. Manon des sources, a.l.: 22.30 uur. Children of a lesser God, a.l.: 15,17.30, 20 en 22.30 uur. Flodder, a.l.: 15,17.30 en 20 uur. Heartbreak ridge, a.l.: 15,17.30, 20 en 22.30 uur. Jean de florette, a.l.: 20 uur. Platoon, a.l.: 15,17.30, 20 en 22.30 uur. Le solitaire, 16 jr.: 15,17.30, 20 en 22.30 uur. The mission, a.l.: 22.30 uur. Hannah and her sister, a.l.: 17.30 en 22.30 uur.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1987 | | pagina 31