LACHTMAAND
nog maar één varken
in ondersteuningsfonds
W2>
PZC/ provincie
ROTESTBIJEENKOMST GOES
{W
VEROORDELING DOOR POLITIERECHTER
NCVB sprak
over arbeid
en individu
t -
ACH, NEEM DAN OOK EVEN DE TIJD
VOOR DE BESTE VERZEKERING.
HOORT.
ZIETJ$
JM Al GEMENE ZEEUWSE/MIDDELBURG
15
mm
tees Lisseveld en zijn moeder, de 85-jarige mevrouw J. Lisseveld-Oosdijk uit Poortvliet bij
\et enige varken dat dit jaar in 'Het Ondersteuningsfonds' staat ingeschreven.
MIDDELBURG - Schoppen in het gezicht is de grote specialiteit van de 26-jarige J. V. uit het
Tholense Sint-Annaland. De man, die het kickboksen beoefent, laat zich erop voorstaan nooit
iemand tegen de borst te raken, maar altijd tegen het hoofd. Dat bevestigde hij dinsdag op de
zitting van de politierechter in Middelburg, waar hij terecht moest staan voor het mishandelen
van drie jongelui die hij liet kennismaken met zijn 'sportieve' vaardigheden.
IENSDAG 12 NOVEMBER 1986
iekenhuispersoneel wil
eer cao-gesprek NZR
S - Ruim honderd werknemers
de stichting Oosterscheldezie-
iuizen hebben dinsdag tijdens
protestbijeenkomst in het Sint-
maziekenhuis te Goes met alge-
e stemmen een motie aangeno-
van de gezamenlijke werkne-
sorganisaties in de gezondheids-
Daarin eisen de werknemers dat
Nederlandse Ziekenhuis Raad
R) terugkeert naar de onderhan-
ngstafel. Eind september braken
nderhandelingen over een nieuwe
ectieve arbeidsvoorwaarden-
eenkomst af.
week worden overal in het land
tgelijke protestbijeenkomsten ge
houden, om op deze manier een CAO
af te dwingen. Donderdag komen de
bonden naar verpleeghuis Der Boede
in Koudekerke voor de werknemers
van de instellingen die zijn aangeslo
ten bij de Stichting Verpleeg- en Rust
huizen Zeeland (SVRZ).
De huidige overeenkomst loopt per 1
januari af. In de motie eisen de werkne
mers dan ook dat de NZR een nieuwe
CAO afsluit met de bonden, die ten
minste gelijk is aan de huidige CAO.
Van de ziekenhuisdirecties wordt
geëist dat ze zich houden aan de huidi
ge CAO, zolang er geen nieuwe is. Dit
heeft de directie van de Oosterschelde-
ziekenhuizen inmiddels toegezegd.
Bestuurslid J. van de Voorde van de
Christelijke Federatie van Overheids
personeel CFO zei geen extra ruimte
te verwachten voor de onderhandelin
gen. Na een uiteenzetting over de
stand van zaken signaleerde hij dat
veel werknemers zich ernstig bezorgd
maken om de kwaliteit van de zorg,
over de werkbelasting en de werkom
standigheden. „Zij kunnen patiënten
onvoldoende aandacht geven; in ver
pleeghuizen worden patiënten pas
laat uit bed gehaald en gewassen, zij
krijgen het ontbijt pas halverwege de
ochtend en ze moeten ook weer vroeg
in bed, anders krijgen de verpleegkun
digen en verzorgenden het werk niet
af. Zo zijn er talloze voorbeelden uit al
le sectoren".
Namens de Abva-Kabo stelde be
stuurder F. F. J. Kramer dat de werk
nemers in de gezondheidszorg kwa
lijk konden gaan staken, „maar als
zoiets in de havens of in de industrie
voorkwam, zou de boel plat gaan". Hij
wees het personeel voorts op de eigen
verantwoordelijkheid in de onder
handelingen. „De werknemers moe
ten niet alleen maar blijven moppe
ren in de wandelgangen. Er zijn ander
middelen dan staking om detflruk te
verhogen. Het is aan u om een fatsoen
lijke CAO afgesloten te krijgen".
AbvalKabo-bestuurder F. F. J. Kramer (l) aan het woord tijdens de bijeenkomst. Rechts CFO-bestuurslid Jvan de Voor
de.
''■'■eis-
Tovember, slachtmaand. In Poortvliet brengt 'Het Ondersteunings-
I fonds' elk jaar varkens naar de slachtplaats. Bijna negentig jaar gele-
Bcn kreeg dat fonds gestalte met het doel geld bijeen te brengen waarvan
He leden bij de dood van hun varken een tegemoetkoming kregen. Maakte
he vereniging in het verleden glorieuze perioden door met tientallen var-
liens in het fonds; dit jaar is de 51-jarige Cees Lisseveld de enige steunpi
laar van de vereniging. Binnenkort is het op Tholen 'keutjes-avond'. Folk
lorisme viert dan hoogtij, hoewel de traditie geen lang leven meer is be
schoren.
Bees Lisseveld is sinds vorig jaar lid
lan de vereniging 'Het Ondersteu
ningsfonds'. Het zevenkoppige be-
jtuur zocht nieuwe leden. Cees trad
|oe, hoewel hij al jarenlang trouw de
Jlgemene ledenvergadering bezocht
fcp naam van zijn moeder die sinds
naar huwelijk in 1933 lid is. 'Het On
dersteuningsfonds' telt op dit mo-
nent 25 leden en viert woensdag 10
Hecember zijn negentigjarig be
staan.
I.Ik vind alles van het varken lekker
lioor. De worst, het spek en de smul
len. Dat zijn de gekookte dikke darm
en de maag. Als het varken nog maar
net geslacht is, vraag ik eerst om een
Stukje zwoerte". De 85-jarige me-
prouw W. J. Lisseveld-Oosdijk uit
Poortvliet geniet al bij voorbaat van
ne slachtmaand. Ieder jaar brengt
fcij samen me't zoon Cees een varken
paar de slachtplaats. Daar geeft ze
He slager, die het beest in grote stuk
ken verdeelt, aanwijzingen. Want
thuis moet het dier verder worden
•enverkt. In plastic zakjes voor de
piepvies. Of in het zout voor de spek-
jtonne.
Oit jaar staat alleen het varken van
Cees Lisseveld bij het fonds inge
schreven. In 1897 was dat anders.
Omdat de gevreesde vlekziekte toen
pog niet was bedwongen, werden 135
^arkens bij de vereniging aange-
neld. Zestien stierven dat jaar. Vijf
enzestig werden geslacht of ver-
pocht. Het doel van de vereniging
vordt omschreven in artikel 1 van
fiet reglement en is 'een kas te vor-
nen waaruit de leden bij het sterven
hunner varken, tengevolge van ziek-
Bte of eenig ander, buiten hun schuld,
ontstaan ongeval, tegemoetkoming
ontvangen in de schade, door dat
pterven veroorzaakt'.
is het varken van Cees Lisse-
tveld vandaag door ziekte komt
Ie overlijden, keert het fonds hem
Vijftig gulden voor de eerste twin-
f'g kilo uit. Voor het gewicht daar
boven krijgt Lisseveld drie gulden
per kilo. Ter vergelijking: in 1909
verd 35 cent per kilo uitbetaald.
l'Het is me nog nooit overkomen",
?egt Cees die zijn éénhoevig dier
Vestmest in het varkenskot achter
het huis aan de Molenstraat waar
hij en zijn moeder sinds 1954 wonen.
een stuk karton in de schuur
houdt Cees bij hoeveel baaltjes voer
fij wanneer en voor welke prijs hij
Bat heeft gekocht. „Dit varken heb
IP op 12 maart gekocht voor 110 gul-
Men en het woog toen 23 kilo vertelt
->ees. Per jaar is hij drie gulden con-
fnbutie aan het fonds verschuldigd.
Verder moet hij een dubbeltje per
week afdragen omdat hij een varken
bezit. Rond de eeuwwisseling kostte
een big van zes weken oud ongeveer
zes gulden. Een flink bedrag voor
een gezin waarvan de vader meestal
arbeider was en het aantal kinderen
aanzienlijk groter was dan tegen
woordig. Mensen die lid van het
fonds werden, kwamen dan ook uit
die bevolkingsgroep. De 72-jarige se
cretaris A. C. Bolier daarover: „Er
zat geen enkele boer in het fonds.
Het varken was voor de gewone
mensen een spaarpot. Je hoefde
nooit naar de slachter om vlees te
kopen, want dat had je zelf in de
spektonne. De meeste hadden ook
nog wel ergens een lapje grond om
aardappels te verbouwen. En van
kriel en afval kookte je dan varkens
poten".
Het bestuur vergadert nu eenmaal
per jaar. Acht dagen daarna volgt de
algemene ledenvergadering, want
met het ene varken van Lisseveld is
er niet veel werk aan de winkel. Het
spreekwoord 'Vele varkens maken
de spoeling dun', gaat dan ook niet
op voor de vereniging die genoeg in
G/
kas heeft om elke vijfjaar een feestje
te houden. Bolier: „Het is voor de ge
zelligheid dat de vereniging blijft be
staan. Er zijn tenslotte nog 25 leden
en dan hef je het fonds niet zomaar
op. En van het geld houden we een
broodmaaltijd voor het bestuur, de
leden en de echtgenotes".
„Het zwaarste varken dat ik heb op
gefokt, woog 472 pond", herinnert
Cees zich, „en die van vorig jaar was
maar 320 pond. Die deed niets an
ders dan schreeuwen en de boel af
breken. Deze hoor je nooit. Als hij
maar eten heeft dan is het goed",
wijst Lisseveld op het blanke knor
rende zwaargewicht in het varkens
kot. Tot op heden heeft de varkenfs-
ihouder nog nooit de bijstand inge
roepen van een veearts. „Als het
beest veel moest hoesten, dan gaven
we hem Haarlemmerolie. Dat hielp
altijd". Als de borg (gecastreerde
beer) niet groeien wilde, deed as uit
de kolenkachel wonderen. „Als je
dat gaf met een berg gras, dan knap
ten ze op", meent Cees. Voor var
kens die na een ziekte niet helemaal
de oude werden, kende het fonds ook
een regeling. Die 'kwijnende' toe
stand moest bij het bestuur worden
gemeld, waarna het varken 'in het
bijzijn van een der bestuursleden'
werd verkocht en de opbrengst ge
noteerd.
De handel in biggen was in de ja
ren van armoede en gebrek le
vendig. Elke eerste zaterdag in ok
tober was er een grote biggenmarkt
in Sint-Annaland. Die wordt, zij het
op bescheiden schaal, nog steeds ge
houden. In andere dorpen op het ei
land werden op de markt ook var
kentjes verkocht, maar de handela
ren kwamen ook langs de deur. In
1964 schrijft de notulist van de alge
mene ledenvergadering: 'Er is niet
meer zo'n activiteit dan jaren gele
den. De leden houden zoo ongeveer
50 procent minder varkens dan tien
jaar geleden'. Twee jaren daarna
verbiedt de gemeente het slachten
aan huis. Daarmee verdwijnt ook
het branden van het varken met
stro om de haren van de huid te ver
wijderen.
Op de dag van de slacht is het
'keutjes-avond'. „Dat was een feest
voor de mensen. De familie en ken
nissen kwam dan de verse worst
proeven en een borreltje drinken.
Het was net een verjaardag", vertelt
Lisseveld. Voor het zover is, is er die
dag al veel werk verricht. Vlees en
spek worden door de vleesmolen ge
draaid om er als worst weer uit te ko
men. Het vlees wordt daarna gezou
ten en flink gekneed. „De hammen
gaan altijd onderin de spektonne",
weet mevrouw Lisseveld-Oosdijk uit
ervaring. „De gaten vullen we op
met oren en knuven (beenderwerk
van poten en rugstreng). Dan de bae-
kensspek, onderop de stukken vet
spek en bovenop het buikspek".
Het houden van varkens zoals Lisse
veld doet is een uitstervend ver
schijnsel. In de zeven kernen van de
gemeente Tholen zijn ze op één hand
te tellen. Maar 'keutjes-avond' is
enigszins in ere hersteld. Sinds enke
le jaren wordt dat feest deze maand
gehouden in het bejaardentehuis
'Sint-Maartenshof in Sint-Maar
tensdijk. Een gezamenlijke brood
maaltijd voor de bewoners met
worst, gebakken spek, brandewijn
en sterke verhalen. Volgens folklo
ristisch gebruik zal op oudejaarsdag
een handvol kinderen de herinne
ring aan de spaarpot voor de arbei
ders hoog houden als ze zingend met
de rommelpot (gemaakt van een
conservenblik, riet en varkensblaas)
langs de deur komen:
'k Heb zo lang met de rommelpot ge
lopen, 'k heb geen centje om een
broodje te kopen. Iedeboedenie-ie-
deboedena, geef me een centje in de
rommelda. 't Vaerkje ei vier voetjes,
vier voetjes en een staert, vaerkje is
geen centje waerd. Ouwjaer uut,
nieuwjaer in, 't busje stae open en
steekt er wat in'.
Arie de Viet
Flinke boetes voor Thools
drietal dat terroriseerde
Dat gebeurde tijdens de nieuwjaars- reur op Tholen uitoefende. Sommige meer van dergelijke dingen kunnen ge
viering in het stadje Tholen. V. was
daar met zijn makkers W. A. J. K. (24)
uit Halsteren en J. J. G. (23) uit Sint-
Maartensdijk met veel alcohol het
nieuwe jaar aan het inwijden. Op een
gegeven moment gooide een jongen
een rotje in hun richting dat niet ver
van het drietal klapte. Dat was aanlei
ding voor V. om tot de aanval over te
gaan. Hij trof de jongen zodanig aan
het hoofd dat hij op straat bewusteloos
ineenzakte.
Later in de nacht moesten ook nog
twee bezoekers van de bar Het Anker
aan de Markt eenzelfde behandeling
ondergaan. Één van hen zou gepro
beerd hebben V. zijn das af te pakken,
zo voerde hij zelf ter verontschuldiging
van zijn optreden aan.
Dat hij nogal snel op zijn teentjes ge
trapt is demonstreerde hij ook of> de
braderie die van de zomer in Sint-An
naland gehouden werd. In de drukte
werd hij aangestoten door een andere
braderiebezoeker die hij vervolgens
met een bierglas in het gezicht sloeg.
De verwondingen van het slachtoffer
werden met negen hechtingen behan
deld. V. liet weten de klap beslist niet
zo bedoeld te hebben. „Ik had toeval
lig dat glas in mijn hand", verweerde
hij zich.
De twee andere leden van het drie
manschap lieten in juni vorig jaar tij
dens een popconcert in de sporthal
van Tholen zien wat zij met hun vuis
ten teweeg konden brengen. K. (die ka
rate als hobby heeft) kreeg het aan de
stok met een jongeman die hij verweet
steeds veel te hard te rijden in de
straat waar hij (K.) zijn hond uitliet.
Op diens mededeling dat hij helemaal
geen auto had, stompte hij hem in het
gezicht waarbij zijn bril werd vernield.
K. had de jongen verward met zijn
broer. „Ze lijken ook zo op elkaar", ver
klaarde hij voor het hekje.
Ook G. wist een goede reden voor de
klappen die hij een andere concertbe
zoeker gaf: „Hij trok iemand bij me
weg met wie ik aan het vechten was".
De vredestichter had weinig plezier
van zijn tussenkomst; hij werd onmid
dellijk knock-out geslagen en kreeg
nog een trap toe toen hij op de grond
lag. G. beoefent de bokssport, maar
werd enige tijd geweerd uit de lessen
omdat hij het geleerde buiten de boks-
ring in praktijk bracht.
Het doornemen van de processen-ver
baal had politierechter mr J. D. C. J.
Janzen-Van Oosten tot de overtuiging
gebracht dat het drietal een ware ter-
GOES - Voor het eerst onder voorzit
terschap van de nieuwe presidente,
Ina van Gelder, hebben de afdelingen
van het gewest Zeeland van de Neder
landse Christen Vrouwenbond (nevb)
de najaarsvergadering gehouden in
de Oostkerk in Goes. Binnen het aan
dachtsgebied arbeid, dat de NCVB-
vrouwen voor de duur van twee jaar
kozen, spraken de ruim 100 vrouwen
deze keer over de individualisering.
Mevrouw M. Hack uit Haamstede
hield een inleiding over de economi
sche aspecten van de individualise
ring van de vrouw: welke consequen
ties heeft het kiezen voor betaalde ar
beid, bijvoorbeeld. De Goese mevrouw
G. Doedens ging in op de emontionele
factoren en mevrouw E. A. van Liere
paste de theorie op de praktijk toe
door haar ervaringen te vertellen als
alleenstaande, die én het huishouden
én het kostwinnerschap voor haar re
kening neemt.
Na de drie inleidingen discussieerden
de vrouwen met een forum. Actuele
maatschappelijke zaken als deeltijd
arbeid en basisinkomen werden uit
voerig belicht.
Tijdens de vergadering werd aanwezi
ge NCVB-vrouwen ook gevraagd al
vast te denken over een nieuw aan
dachtsgebied. In tegenstelling tot
voorgaande jaren, toen een bepaald
thema werd uitgekozen door het
hoofdbestuur, moeten de afdelingen
nu zelf met voor hen interessante the
ma's komen. Vanuit de basis zal dan
een beleidslijn worden vastgesteld.
mensen wilden niets ten nadele van
hen tegen de politie zeggen uit angst
voor represailles. Alle drie zijn al eer
der voor geweldsdelicten veroor
deeld.
Officier van justitie mr R. L. E. Arend-
se vreest dat er in de toekomst nog wel
beuren. Uit de reacties van de jongelui
tijdens de behandeling van hun zaak
maakte zij op dat zij niet erg zwaar til
den aan wat ze op hun kerfstok had
den. Met het oog daarop eiste in al drie
zaken naast boetes voorwaardelijke
gevangenisstraffen.
De eis tegen V. luidde duizend gulden
en twee weken voorwaardelijk en te
gen de twee anderen 800 gulden en één
week voorwaardelijk. De politierech
ter veroordeelde V. conform de eis,
hoewel zij zelf aan onvoorwaardelijke
gevangenisstraf gedacht had. In K.'s
geval verminderde zij de boete tot 400
gulden en voor G. werd het bedrag 600
gulden. Zij liet de vonnissen vergezeld
gaan van de waarschuwing dat als de
jongelui opnieuw hun handen (en voe
ten) niet zouden kunnen thuishouden,
zij onherroepelijk achter de tralies
zouden verdwijnen.
VLISSINGEN De Zeeuwse School voor de Zeevisvaart
(Maritiem Instituut De Ruyter afdeling LMBO) in Vlissin-
gen verwacht in maart 1987 een visopsporings-simulator
in haar bezit te hebben. De simulator is aangeschaft in het
kader van het Informatica Stimuleringsprogramma
(INSP) en zal een plaats krijgen in het gebouw van het Ma
ritiem Instituut aan de Boulevard Bankert.
„Het is de bedoeling dat alle vijf visserijscholen in Neder
land volgend jaar zo'n simulator in hun bezit hebben. De
kosten van de simulator bedragen 150.000 gulden. Het vis
serijschap betaalt 10.000 gulden en de ministeries van on
derwijs en wetenschap pen en van economische zaken de
rest. De simulator is ontwikkeld aan het Humberside Colle
ge in Huil, Engeland", zegt directeur L. van Heulen van de
Visserijschool aan de Adriaen Coortelaan in Vlissingen.
De simulator wordt ingebouwd in een nagebouwde
scheepsbrug waar verder nog radarapperatuur en naviga
tiemiddelen staan. „Het is de bedoeling dat de leerlingen
met de apparatuur werken om een idee te kr ij genhoeheter
in werkelijkheid aan toe gaat op vissersschepen". Volgens
de heer Van Heulen is het niet mogelijk de viswateren ge
heel leeg te vissen ondanks deze verfijnde apparatuur. „Ik
moet wel zeggen dat ik geen expert ben op dit gebied maar
de visstand wordt goed in de gaten gehouden door de vis
sende EG-landen".
Omdat het toch moeilijker wordt om vis op te sporen voor
de vissers en zij verder van de thuishaven hun vangst moe
ten ophalen, is een sonar ideaal, aldus Van Heulen. „Het is
nu mogelijk om in de diepe Oceaanwateren vis op te spo
ren, bijvoorbeeld koolvis. Die zit erg diep en daar is nog ge
noeg van. Met zo'n sonar kan je een school snel opsporen en
vangen".
Het is de bedoeling dat naast de leerlingen van de visserij-
school ook vissers zullen werken met de simulator. „De
meeste schepen zijn tegenwoordig uitgerust met sonar.
Voor vissers die een nieuw schip aanschaffen is dit een uit
stekende kans te leren werken met een sonar tijdens simu
latiecursussen op de visserijschool".
(Advertentie)
DAG IN DAG UIT
KRANTEN
BEZORGD VOOR
'N NIEUWE
SURFPLANK?
1
