WATER WADDENZEE VRU VAN GIFTIGE ALGEN
OVRA-terrein kost
'ZEM tien miljoen
almanak
Gs zeggen
Bleijko de
wacht aan
PZEM krijgt handen vrij
voor maken toekomstplan
Politie vindt kas vol
hennep in Oudelande
PVDA-KAMERLID PLEIT VOOR
TERUGKEER TURKSE VROUW
WR BOUWRIJP MAKEN
ilieudefensie:
OVRAmoet
het matje
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
ZEEUWSE
VOORKEUR VOOR ZELFSTANDIGHEID
GOED VOOR VIJF KILO MARIHUANA
Controle
PAGINA 11
tijdlijn
f
ZEELAND'
WOENSDAG 12 NOVEMBER 1986
ks - De algensoort die de afgelopen weken de mossel vissers en -handelaren
hoofdbrekens heeft bezorgd, lijkt uit het water van de Waddenzee te zijn
Kwenen. Dat heeft onderzoek van het RIVO, het rijksinstituut voor visse-
jnderzoek, dinsdag aan het licht gebracht. Vandaag (woensdag) zullen de
uitaten bekend worden van een onderzoek of de giftige stoffen die deze al-
hoort produceert nog in de mosselen op de Waddenzee voorkomen. Als dat
j het geval is, kan het produktschap voor vis en visprodukten meteen be
lten de mosselen van het wad weer vrij te geven voor consumptie.
Lanvoer van mosselen uit de Waddenzee ligt nu al zeven weken stil. De alg,
■zich door de hoge temperaturen in de herfst veel sterker heeft ontwikkeld
dan in andere jaren, is volkomen onschadelijk voor de mossel. Wanneer mensen
evenwel ondeugdelijk verwaterde mosselen eten, dat wil zeggen mosselen die
na de aanvoer vanuit de Waddenzee niet eerst enkele weken op de verwater
plaatsen in de Oosterschelde hebben gelegen, bestaat de kans op buikloop.
Hoewel de mosselen die op de gebruikelijke manier in de handel komen de rust
en de tijd is gegund om slib en andere verontreinigingen uit te spuwen, heeft het
produktschap na het bekend worden van maag- en darmklachten bij enkele
mosseleters die vers geraapte mosselen op het wad meteen hadden geconsu
meerd, de aanvoer toch laten stopzetten. Dat is gedaan om alle risico's te ver
mijden en daarmee de naam van de Nederlandse mossel te beschermen.
Ondanks die voorzichtigheid is de vraag naar mosselen de afgelopen weken
toch teruggelopen. Door die verminderde vraag raakten de voorraden mosselen
van de Waddenzee op de verwaterplaatsen en de mosselen van de kweekperce-
len in de Oosterschelde nog niet uitgeput. Zo langzamerhand begonnen die
voorraden evenwel te slinken. Dat is de reden waarom het produkschap eind
vorige week aan een aantal mosselvissers en handelaren toestemming heeft ge
geven ondanks het vervoersverbod toch mosselen uit de Waddenzee naar de
Oosterschelde over te brengen. Deze mosselen (zo'n 75 scheepsladingen, bij el
kaar ruim 3 miljoen kilo) zijn voorlopig voor vier weken op speciale percelen in
quarantaine geplaatst. Ze mogen pas worden verkocht of verwerkt als er geen
spoor meer van de giftige stoffen in is te vinden.
JDELBURG - Het bouwrijp maken van het PZEM-terrein in Borssele voor het nationale
lagcomplex van radioactief afval kost ongeveer tien miljoen gulden. Dat bedrag moet door
ferkoper van de ongeveer 29 hectare grond, de NV Provinciale Zeeuwse Energie-Maat-
appij, worden opgebracht. Het is circa de helft van het bedrag dat de PZEM van de Centrale
anisatie voor Verwerking van Radioactief Afval (COVRA) ontvangt. De COVRA wil voor
terrein achter de huidige PZEM-centrales bij Borssele totaal 22,3 miljoen gulden (zonder
op tafel leggen. Dat komt neer op een bedrag van 77 gulden per vierkante meter.
omvangrijke bedrag voor het
vgereed maken is nodig, omdat er
il wat moet gebeuren voordat de
'RA de eerste paal kan heien. Zo
onder meer de Borsselsedijk
|een gedeelte worden verlegd. Dat
ook voor de 380 kilovolt-hoog-
tningsleiding Geertruidenberg-
sele, die eveneens verplaatst
t te worden. Ingrijpend is voorts
fphogen van het hele terrein tot
meter boven Normaal Amster-
Peil. De COVRA wil dat in de
Iovereenkomst een zogenaamde
lindende voorwaarde' ingelast
It.
afvalorganisatie wenst van de
iverplichting ontslagen te worden
|e benodigde vergunningen voor
[ging van het opslagcomplex
voor zeker 50 jaar radioactief af-
loet worden geborgen, in afwach-
van definitieve opslag) onver-
t niet afgegeven worden. Ook
eer er onaanvaardbare voor
den worden opgelegd, wil de CO-
van de koop af. En als het beleid
ie rijksoverheid voor verwerking
oslag van radioactief afval zoda-
erandert dat de oprichting van
ationaal opslagcomplex niet no-
moet de COVRA de grond nog
en teruggeven aan de PZEM. Het
«drijf vindt het geen probleem
ian deze wensen tegemoet te ko-
maar zodanig dat de PZEM géén
ciële risico's loopt. Anders ge-
gemaakte kosten moeten dan
en vergoed.
il-bedrijfsdirecteur financiële en
TERDAM (ANP) - De Vereniging
[udefensie wil dat minister Nij-
IVROM) de Centrale Organisatie
Radio-actief Afval (COVRA) op
fnatje roept. De COVRA door-
It volgens Milieudefensie met de
loop van 29 hectare grond in
fcele „op grove wijze de politieke
litvorming rond de lokatiekeuze
1 de opslag van radio-actief afval
Kerncentrales".
rootte van het aan te kopen ter-
Jduidt er verder op, aldus de ver
ing, dat de COVRA rekening
|t met meer kerncentrales dan al-
pie in Borssele en Dodewaard. Nij-
voorganger Winsemius verklaar-
imelijk in 1984 in de Tweede Ka-
dat 10 hectare voor de bestaande
.centrales genoeg is.
'e weten het best, het is na-
yturlijk altijd eigen schuld,
mar dat neemt niet weg, dat
-e knap chagrijnig kunnen
uorden als we weer eens een
iarkeerbon onder onze ruite-
J«ser aantreffen.
an de week zag en we er al van
ifrre eentje zitten. Althans,
■at dachten we.
aar bij de auto gekomen,
eefc bet een papiertje van ge-
fol andere aard.
r stond een tijdlijn op, zoals
gemaakt worden om kinde-
pi op de basisschool de eerste
Vginselen van statistiek bij te
[engen.
or stond op:
^ki werd geboren.
IW ik kon lopen.
107o ^oor eerst riaar Italië.
I Mi Onze hond ging dood.
I al is natuurlijk naar, van die
I and van Kik. Maar acht, het is
I weer zeven jaar geleden. En
I at soort briefjes, daar worden
Ie toch aardiger door verrast
an door die dingen van het
markeerwezen,
aki wordt bedankt.
economische zaken A. M. Kannekens
geeft toe dat het bouwrijp maken een
'fors bedrag' vergt. Hij verzekert dat
er desondanks sprake is van een 'goe
de deal' voor de PZEM. „We hebben de
grond destijds erg goedkoop kunnen
verwerven. Dat geld en de betaalde
rente krijgen we in elk geval terug".
Het nutsbedrijf moet elders in het
Sloegebied grond terugkopen van het
Havenschap Vlissingen. Daarvoor is
momenteel een prijs van 95 gulden per
vierkante meter van kracht. Kanne
kens beklemtoont dat het dan wel
gaat om prima gelegen grond, 'die we
in de toekomst goed kunnen gebrui
ken'. De grond die de PZEM aan de
COVRA wil verkopen is volgens de be
drijfsdirecteur minder geschikt voor
onder meer bouw van nieuwe elektrici
teitscentrales. De -algemene vergade
ring van aandeelhouders van de
PZEM bespreekt het verkoopvoorstel
in een openbare bijeenkomst op maan
dag 22 december, aanvang 14.00 uur, in
het hoofdkantoor te Middelburg.
Dan komt ook aan de orde een voorstel
tot aankoop van een boerderij aan de
Weelhoekweg te Borssele, vlakbij de
kerncentrale. De grond rondom de
hoeve heeft de PZEM al in bezit. Nu
kan ook voor 230.000 gulden de boer
derij worden aangekocht. De plek is
nodig om de aanleg van koelwaterlei
dingen voor een nieuw te bouwen
(kern)centrale mogelijk te maken.
Bedrijfsdirecteur Kannekens maakt
duidelijk dat de grond (zeven hectare)
en boerderij niet louter nodig zijn
voor uitbreiding van kernenergie.
„Als er nooit meer een centrale bij zou
komen, dan zouden we toch kopen. We
zitten nu al krap met de ruimte voor
waterinlaatleidingen", aldus Kanne
kens. „We zijn druk bezig met aanpas
singsplannen voor te bereiden".
De 380 kilovolt-hoogspanningsleiding Geertruidenberg-Borssele moet worden verplaatst in ver
band met de bouw van een opslagcomplex voor radio-actief afval.
MIDDELBURG - Bleijko Betonindus-
trme BV in Walsoorden is door het da
gelijks bestuur van de provincie de
wacht aangezegd. Half augustus '86
verwerkte het bedrijf bepaalde coa-
tingprodukten die volgens de hinder
wetvergunning niet zijn toegestaan.
Bovendien stelde het bedrijf, in te
genstelling tot de afspraken, provin
ciale waterstaat niet tevoren in ken
nis van het plan om organische oplos
middelen te gebruiken. In een rrief
aan Bleijko noemt het college van ge
deputeerde staten de gevolgde han
delwijze 'onaanvaardbaar', mede ook
gelet op de moeizame wijze waarop de
hinderwetvergunning voor de beton-
industrie tot stand is gekomen. Het
college deelt Bleijko mee bij herha
ling van de overtreding van de hin
derwet, maatregelen te treffen.
De werkwijze van Bleijko is al geruime
tijd onderwerp van gesprek. Aanlei
ding zijn in het bijzonder de klachten
van de Walsoozdense veehouder J.
Verschueren over ziekte- en sterftever-
schijnselen bij zijn koeien. Die doen
zich al sinds 1979 voor. Onlangs werd
in een scriptie van de Hulster student
diergeneeskunde R. T. J. A. de Winne
nog geconstateerd dat in deze affaire
de onderste steen niet bovengehaald
is. In de statencommissie milieu is her
haaldelijk aangedrongen op een stren
ge aanpak door de provincie. Ook de
Zeeuwse Milieu Federatie heeft zich
daar sterk voor gemaakt. Het was de
ZMF die de provincie attendeerde op
de overtreding van de hinderwetvoor
schriften in augustus, met als gevolg
het optreden van stank door het ge
bruik van oplosmiddelen.
Het college van gedeputeerde staten
herinnert Bleijko eraan dat in decem
ber 1985 guwezen is op het onjuiste ge
bruik van oplosmiddelen. „Wij hebben
u daarom medegedeeld, dat u het ge
bruik van coatingprodukten die orga
nische oplosmiddelen bevatten dien
de te stoppen tot u die maatregelen
had getroffen waardoor overschrijdin
gen van het vergunningsvoorschrift
werden voorkomen. Wij verzochten u
tevens in nauw overleg met provincia
le waterstaat te handelen", aldus het
college. Geconstateerd wordt dat het
bedrijf in augustus andermaal de fout
inging.
Marga de Jonge en haar 'antieke' poppen.
HEINKENSZAND - Marga de Jonge
uit Heinkenszand is al tien jaar ver
knocht aan het maken van repro
ducties van antieke poppen. Het be
gon met poppen boetseren van klei.
Toen ging ze over op zeemleer, daar
na werden het houtpoederpoppen
en tenslotte stortte zij zich op de
poppen van porselein. Een deel van
haar verzameling van dit specifieke
stukje handwerk is deze maand te
zien in de bibliotheek van De Sten-
ge in Heinkenszand.
De werkstukken zijn reproducties
van poppen uit het eind van de acht
tiende, begin negentiende eeuw. In
die tijd werden, vooral in Duitsland
en Frankrijk, veel poppen ontwor
pen. Daarvoor werden levende mo
dellen gebruikt; trotse moeders met
baby's en kleuters liepen bij ontwer
pers de deur plat. Met deze poppen
werd nauwelijks gespeeld. Ten eer
ste is dit soort speelgoed daarvoor te
breekbaar en was het óók in die tijd
al een kostbare aanschaf.
„Daar is geen verandering in geko
men", zegt Marga. „Vooral de ogen,
die van geperst of mondgeblazen
glas en zelfs van kristal gemaakt
kunnen zijn. En dan de pruik, ge
maakt van echt haar. Dat alles
maakt de poppen zeer duur". Marga
maakt de poppen op dezelfde ma
nier zoals dat vroeger werd gedaan.
De koppen worden gegoten in mal
len.
Volgens Marga de Jonge zijn al veel
'moedermallen' verloren gegaan.
„De moedermal is gemaakt van de
antieke pop. Is die kwijt, dan is je
pop weg. Zo'n pop kan niet meer ge
reproduceerd worden. Ook zijn er
nog zoveel poppen waarvan de mal
len nog niet zijn achterhaald, maar
waarvan zeker is dat ze ergens op de
wereld rondzwerven".
Om bij te houden wat er nog op pop-
pengebied gebeurt, gaat Marga re
gelmatig beurzen af en heeft ze con
tact met mensen die zich ook met
deze hobby bezighouden. „Op de
beurzen staan de echte verzame
laars die ook porseleinen poppen
verkopen. Ik doe dat niet zoveel.
Soms verkoop ik er wel eens één,
maar dat vind ik al een pijnlijke er
varing". Marga vraagt per pop ge
middeld zo'n driehonderd gulden,
maar met zo af en toe een porselei
nen pop aan de man brengen kan ze
haar hobby-onkosten niet volledig
betalen. En toch kan ik het niet la
ten. Als ik in huis even niets te doen
heb, moet ik 'even poppen'. Noem
het maar een tik".
MIDDELBURG - Provinciale staten
hebben de PZEM de handen vrij gege
ven voor het maken van toekomst
plannen. Een oude motie uit 1984, die
verplichtte tot exclusieve fusiege-
sprekken met de zustermaatschappij
en in Noord-Brabant en Limburg,
werd dinsdag op initiatief van D66
vervangen door een nieuwe statenuit-
spraak waarbij 'alle thans denkbare
opties' open worden gehouden. Voor
keur gaat daarbij uit naar behoud
zelfstandigheid van het nutsbedrijf.
Bij fusie moet niet alleen overlegd
worden met PNEM (Brabant) en
PLEM (Limburg), maar ook met EZH
(Zuid-Holland).
De nieuwe motie zorgde overigens
voor verdeeldheid binnen staten en
dagelijks bestuur. Vóór stemden D66,
VVD, PvdA, RPF/GPV, PPR/EVP en
PSP/CPN. Tegen stemden CDA en
SGP. Met name het CDA stak de voor
keur voor fusie met Brabant en Lim
burg niet onder stoelen of banken. Ge
deputeerde W. Don (pvda, nutsbedrij
ven) had geen moeite met de motie
omdat die 'de zaken duidelijker kan
stellen'. Hij wees erop dat er geen spra
ke is van beëindiging van de fusiete-
sprekingen met PNEM en PLEM over
deelname in het Elektriciteits Produk-
tiebedrijf Zuid (EPZ), maar van op
schorting.
Statenlid A. Dijkwel (d66) vond dat de
oude statenmotie over fusie met
PNEM; PLEM gelet op de jongste ont
wikkelingen (andere opvattingen over
organisatie elektriciteitsproduktie,
verzoek EZH om gesprek) buitenspel
gezet moest worden. Omdat de indie
ner van destijds, het CDA, dat niet
wenste te doen, kwam Dijkwel daarom
zélf met een motie, gesteund door
WD, PvdA, PPR/EVP en PSP/CPN.
Fractieleider J. H. Roose van het CDA
ging daar dwars tegenin. Hij beschul
digde D66 van een onverstandig han
delen. In het bijzonder keerde hij zich
tegen het als gesprekspartner binnen
halen van Zuid-Holland.
Roose beweerde dat EZH stroomtarie-
ven verhoogt om met de winst de alge
mene middelen te voeden. Hij wees op
het niet-afsluiten van wanbetalers in
Zuid-Holland, ten laste van de 'gewo
ne gebruikers'. De CDA-er betoogde
dat het past in de strategie van D66
dat EZH mordicus tegenstander is van
kernenergie en dat sluiting van Bors
sele ter discussie wordt gesteld. Roose
meende dat het D66 niet kan deren dat
de Maasvlakte (EZH) Borssele ver
dringt als vestigingplaats van een
nieuwe kolencentrale, 'met als eindre
sultaat massaal verlies van Zeeuwse
arbeidsplaatsen'. Bij interruptie wees
J. L. A. Boogerd-Quaak namens D66
de aantijgingen van het CDA veront
waardigd van de hand. Ze beklem
toonde dat alleen voorop staat: inspe
len op de nieuwe situatie, PZEM han
den vrij geven.
HEINKENSZAND De
rijkspolitie groep Bor-
sele heeft dinsdag bij G.
J. P. in Oudelande een
hoeveelheid hennep
planten in beslag geno
men. De vijf agenten, die
de planten uit de kas
van P. haalden, moesten
drie ritten met de sur
veillancewagen maken
om de planten over te
brengen naar het poli
tiebureau in Heinkens
zand.
Naar schatting van de
politie leveren de plan
ten na bewerking onge
veer vijf kilo marihuana
op. P. kweekte de plan
ten voor eigen gebruik in
zijn hobby-kas van vijf
tien meter lang. Het was
de eerste keer dat de po
litie bij hem hennep
planten in beslag nam.
Dat gebeurde nadat en
kele politiemensen had
den geconstateerd dat er
in het plastic kasje hen
nepplanten werden ge
kweekt. Er is proces ver
baal tegen P. opge
maakt.
Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG Het PvdA-Tweede-Kamerlid mr A. Kosto
heeft staatssecretaris Korte-Van Hemel (justitie) dinsdag
met klem verzocht het besluit tot uitzetting naar Turkije
van de Middelburgse vrouw Nurcan Fidan zo snel moge
lijk terug te draaien.
„Ik doe een dringend beroep op u om het geval-Fidan op te
lossen door de vrouw met het kind uit Istanbul te laten te
rugkeren, en dat zonder verwijl", zei Kosto tijdens het
Tweede-Kamerdebat over de justitiebegroting. „Als hier
humanitaire gronden niet in het geding zijn, waar dan
wel?", vroeg hij zich af.
Kosto wees mevrouw Korte, die vandaag met haar ant
woord zal komen, op de telex die het gemeentebestuur van
Middelburg gisteren naar de Kamer en de staatssecretaris
heeft gestuurd. Ook daarin wordt de bewindsvrouwe ge
vraagd de 24-jarige Nurcan Fidan en haar kind te laten te
rugkomen. Burgemeester en wethouders wijzen erop dat er
hier vast werk is voor de vrouw en een goede schooloplei
ding voor haar zoontje.
Kosto, die in actie kwam in navolging van zijn PvdA-colle-
ga J. Lilipaly, herinnerde eraan dat mevrouw Fidan, wier
vriend met haar andere kind ergens in Nederland is onder
gedoken, 'verzenuwd' en achter een gebarricadeerde deur
in een hotelkamer in Istanboel zit.
Zij heeft zoals bekend acht jaar illegaal in Nederland ge
woond voordat zij onlangs op last van de bewindsvrouwe
het land werd uitgezet.
Els Verhage van het Middelburgse vriendschapscomité
Turken-Nederlanders, die de Turkse nu al tien dagen ge
zelschap houdt, zal vandaag weer in Nederland terugko
men. In haar plaats gaat nu mevrouw Mijnie van Mijnie
van Mulligen vanavond naar Istanbul om mevrouw Fidan
te ondersteunen. Ook zij zal daar tien dagen blijven.
Rechecheur Kramer van de groep Borsele van de rijkspolitie bij de in het
groepsbureau opgeslagen hennepplanten.
Gedeputeerde Don bracht naar voren
dat een zo groot mogelijke democrati
sche controle voorrang krijgt bij
nieuwe structuren. Hij zette vraagte
kens bij de mogelijkheden die een
EPZ daartoe biedt.
De gedeputeerde onderstreepte dat
EZH stroom levert aan de Samenwer
kende Elektriciteitsbedrijven (SEP)
en dat tegen landelijke eenheidsprijs.
Verhogen van tarieven ten gunste van
aangesloten gemeenten is er niet bij.
Dón voegde eraan toe dat EZH het ge
geven van een kerncentrale bij Borsse
le accepteert. Hij meende dat er niks
op tegen is om overleg te plegen over
fusievoorwaarden met EZH. „Liever
willen we met niemand vrijen en zelf
standig blijven. Maar als het moet, dan
kijk ik liever naar beide meisjes en niet
naar één", aldus Don.
De gevoerde gesprekken met PNEM
en PLEM had hij als positief ervaren.
„Desalniettemin moeten we andere
opties ook bekijken als de fusiebespre
kingen weer moeten worden hervat".
De gedeputeerde wilde niet vastge
pind worden op één fusiepartner. Hij
had het gevoel dat aan de fusiever
plichtingen die voortvloeien uit de
ontwerp-elektriciteitswet in 'Den
Haag' geschoven zal worden. P. Roose
(rpf gpv) tenslotte deelde mee dat zijn
fractie 'een zekere voorkeur heeft' voor
samenwerking met Brabant en Lim
burg, maar omwille van de 'bestuurlij
ke zindelijkheid' de nieuwe motie
steunde.
