...De ene zijn dood is de ander... DONOREN De hond wordt bedankt Spanje pakt de WK-cup, weeskinderen winnaars KEES KRUL STRIP Computer sorteert organen Verplicht? Dan naait hij een stuk vel ertussen Goede voorlichting voorkomt branden Laat de kinderen de wereld regeren Zonde dat zoveel wordt weggegooid Oor Kies de beste krantenfoto Codicil Smokkelen Organenbank Geld Luier Zwembroek Neushoorn Opstand Kinderen Boosdoeners Spannend PFT dat ZEZo\ETs[ OP PE BIEB HEBBEN! PTk mAG THUIS NIET EENS DE PCNALP PUCK LEZEN Je lijf is een prachtig 'apparaat' vol 'onderdelen': je organen. Zoals je hart, lever, nieren. Zolang die goed hun werk doen, weetje nau welijks datje ze hebt. Maar er hoeft maar dat aan te mankeren of je gaat je beroerd voelen. Wordt ziek of nog erger. En er zijn nogal wat mensen die met dat probleem zitten. Duizenden - jong en oud - moeten elke dag medi cijnen gebruiken, streng dieet hou den, regelmatig naar een ziekenhuis om niet dood te gaan. Ze zijn eigenlijk niet ziek, maar door dat een stukje van hun lijf niet goed werkt, toch ziek. Erg ziek zelfs. De medicijnen die ze moeten nemen hebben vaak nare bijwerkingen. Doktoren weten intussen hoe ze die kapotte 'onderdelen' kunnen ver vangen. Tijdens een operatie kun nen ze zo'n ziek orgaan (bv een nier) vervangen door een gezonde. Dat heet een transplantatie. Voor de pa tiënt betekent dat: eindelijk weer normaal leven. Die gezonde organen groeien niet aan bomen en zijn dus ook niet te koop. Er is maar'éen manier om er aan te komen: van een donor, een anders mens. Iemand die dood is en er zelf toch niets meer aan heeft. In Nederland kan dat alleen als die persoon een codicil had. Dat is een speciaal rood-wit formuliertje. Dat kan iemand invullen als hij of zij na zijn dood (b.v. door een ongeluk) zijn organen af wil staan om anderen weer een nieuw leven te geven. Jonge mensen die een codicil heb ben, moeten ook de handtekening van hun ouders daarop laten zetten. Er is een groot tekort aan donoren. Dat is eigenlijk niet nodig. Maar he laas: veel mensen zijn bijgelovig. Ze denken dat ze een ongeluk of zo zul len krijgen als ze een codicil invul len. Of ze zijn bang dat hun organen eruit gehaald zullen worden als ze nog niet echt dood zijn. Dat is natuurlijk niet zo. Maar die angst is wel één van de belangrijkste redenen dat nog steeds duizenden patiënten hun 'ziekenhuiskoffertje' tevergeefs onder de kapstok hebben klaar staan. Kees Blom uit Burgh-Haamstede brommerde ruim 24.000 km heen en weer naar 'zijn' kunstnier in Goes. Kees Blom (18) uit Burgh-Haamste de heeft een donor-nier. Van een on bekende, die zo'n codicil bij zich droeg. Op 23 januari, om precies te zijn. „Veel mensen denken datje daarna ineens volkomen gezond bent", zegt Kees, „maar zo simpel is het niet. Je lichaam probeert van alles om dat vreemde ding kwijt te raken. Dat be tekent pijn, koorts, je naar voelen. En vol spanning afwachten. Dat blijft. De medicijnen tegen het afsto ten zijn óók levenslang. Ik ken iemand die nu al zijn zevende nier kreeg ingeplant. Dat kan mij vanzelf ook gebeuren. Je moet trouwens maar afwachten wanneer ze weer een geschikte nier voor je hebben. Dat kan 2 tot 5 jaar duren. Maar zolang mijn nier goed 'loopt' is het een hele verbetering. Ik zie wel". Kees praat er laconiek over. Zijn nie ren werden beschadigd toen hij nog een baby was. Sindsdien lag hij tien keer op de ope ratietafel. Steeds meer nare en zwa re medicijnen. Plus een streng dieet. En uiteindelijk ook nog aan de kunstnier. Ze laten je bloed dan verplicht een omweg maken. Door een goed bevei ligd apparaat met speciale filters. Net zolang tot de afvalstoffen eruit zijn. Bij Kees duurde dat 'spoelen' op den duur vijf uur. Hij moest er twee keer in de week voor naar het ziekenhuis in Goes. Meteen na de laatste Les op de LTS in Zierikzee erheen. En 's avonds weer op het brommertje naar Burgh-Haamstede. Smokkelen kan niet, dan ga je dood. Kees Blom: „In al je plannen moet altijd weer die kunstnier passen. Je zit ontzettend vast. Op den duur zat ik daar in Goes echt op een nieuwe nier te hopen. Van mij mag iedereen dan ook best automatisch donor worden. Behalve als iemand belangrijke bezwaren heeft vanzelf. Na je dood zijn er im mers wel 48 verschillende dingen van je te gebruiken. Ik vind het zonde als dat zomaar wordt weggegooid". Als jij een flinke splinter laat zit ten gaat het zweren. Je lichaam wil dat ding niet en laat dat mer ken ook. Dat doet je lijf met alles wat 'vreemd' is. En dat is maar goed ook. Als je nu door ziekte of een onge luk nieuw bloed of een ander or gaan moet krijgen, gebeurt het zelfde. Je lichaam wil dat ding niet: stoot het af. En dat is niet zo best... Nu zijn alle mensen van binnen verschillend. Maar toch zijn er een hoop die wel veel op elkaar lijken. Als die mensen iets van elkaar krijgen, gaat het minder vaak mis. Is de kans dat een operatie lukt zelfs erg groot. Bij bloed heet de soort: bloed groep. O komt veel voor, maar is bv ook A, B en AB. Als het gaat om organen is het wat ingewikkelder. Er zijn veel meer soorten. De kans dat het mis gaat is dan ook veel groter. Om te zorgen dat een transplan tatie zo goed mogelijk verloopt, staat in Leiden de 'organen- bank' van Eurotransplant. Met een grote computer. Daarin zit ten alle gegevens van de duizen den patiënten uit Nederland, W.-Duitsland en Oostenrijk die bv op een lever of hoornvlies (oog) wachten. Zodra er iets beschikbaar komt, bijv. doordat iemand met een codicil een dodelijk ongeluk heeft gehad, zoekt die computer heel snel op voor wie dat orgaan het meest geschikt is. Die persoon wordt dan onmid dellijk opgeroepen en naar het ziekenhuis gebracht en geope reerd. Met b.v. de nier die nét keurig in ijs gekoeld per vlieg tuig is bezorgd. Als je wil datje na je dood ande ren geholpen worden met jouw organen, dan moet je in Neder land een codicil invullen. Dat is een soort minitestament. Je kunt zelf bepalen wat er dan met je lijf gebeurt. In België is het sinds kort pre cies andersom. Ook daar is een enorm tekort aan donoren. Om dat probleem op te lossen, heeft de regering deze zomer een wet aangeno men. Daarin staat dat iedereen na zijn dood automatisch donor is. Wie toch 'geheel compleet' be graven wil worden kan dat dui delijk maken door een papier waar dat op staat altijd bij zich te dragen. Ook houdt een centrale compu ter de namen bij van mensen die hun organen willen geven. Zo kunnen ziekenhuizen snel en ze ker weten wie donor wil zijn en wie niet. Want, een ongeluk zit in een klein hoekje... Wat zijn doktoren toch knap tegen woordig! Heb je een slechte heup? Hup, een nieuwe erin. Heb je een slecht hart? Ook dan kan er soms een nieuw hart ingezet worden. Maar hoe zit dat nu met onze hond. Wat gebeurt er met een hond met een hartkwaal? Niets. Hij krijgt een prikje om 'in te slapen'. Wist je dat harttransplantaties eerst bij dieren zijn uitgeprobeerd? En als dat dan goed lukte deden ze het bij mensen. Het is zelfs zo dat dieren eerst onze pillen kregen voor wij ze ging slikken. Door de dieren zijn doktoren dus zo knap geworden. Je zou dus zeggen dat ze zieke dieren beter beter kun nen maken. Want met dieren heb ben ze de meeste ervaring. Toch krijgt een hond met een hart kwaal geen nieuw hart. Erg jammer voor de 6 miljoen honden van Neder land. Ze kunnen het wel maar doen het niet. Hoe komt dat? Het antwoord is: geld. Een eenvoudige transplantatie kost al 50.000,-. Je kunt veel van je hond houden. Maar dit is wel een beetje veel van het goede. Stel datje het wel kan betalen. Moe ten ze dan een gezonde hond uit het asiel afmaken. Hart eruit halen. En dat hart in jouw zieke hond plaat sen. Of kan jouw hond maar beter 'insla pen'. En die asielhond mee naar huis nemen. Honds moeilijk. Hij was twee jaar toen het onge luk gebeurde. Bij z'n oma in Duitsland. Hij viel over de rand van het bad. Het water was 70 graden. Hij lag er misschien 1 minuut in. Die minuut heeft z'n leven veranderd. Nu, negen jaar later, zijn de ge volgen nog duidelijk zichbaar. Pepijn Stutterheim (11) uit Me- liskerke werd het slachtoffer van ernstige brandwonden. Het begin weet hij niet meer. Hij was nog maar twee. Z'n vader weet het nog precies: „Z'n moeder viste hem uit het hete bad en zette hem onder de koude douche", vertelt pa Stut terheim, zelf arts. „Daarna naar het ziekenhuis. Toen met een helicopter naar een brandwondencentrum. Ook in Duitsland. Pepijn verkeerde in levensgevaar. Hij was net een rauwe biefstuk. Vreselijk. Be wusteloos van de pijn. Toen weer met een helicopter naar Nederland. Naar het brandwondencentrum van Be verwijk. Ik zou donor zijn voor huidtransplantaties. Maar het was te laat. De huid van Pepijn was te ernstig verbrand. Om een lang en vreselijk ver haal kort te houden. Pepijn moest zelf genezen. Met veel pijn en moeite. Pepijn: „M'n gezicht is gelukkig niet verbrand geweest. Toen het gebeurde had ik een luier aan. Onder die luier is ook niets ver brand. De rest van m'n lichaam zit vol met littekens. M'n vel is onregelmatig en strak. Daar door kan ik soms niet goed be wegen. Dokter Vaandrager uit Vlissin- gen heeft me een paar keer ge opereerd. Hij snijdt dan bijvoor beeld in m'n pols. Die wond trekt hij open. Uit m'n lies haalt hij een goed stuk huid. Dat naait hij ertus sen. Zo komt er wat ruimte in m'n vel. Daarna moet ik dan zeker een maand in het verband liggen. Verder doe ik elke dag oefenin gen om m'n vel te rekken. Ik speel gitaar voor m'n vingers. Anders kunnen ze krom trekken als een klauw. Zwemmen is ook goed voor me". Hoe ziet je toekomst eruit? „Ik ben nu nog klein", vertelt Pepijn. „Als ik straks flink ga groeien krijg ik nog wel proble men. Er zullen nog wel wat ope raties komen. Als ik uitgegroeid ben kunnen ze m'n huid nog wat opknappen. Ik schaam me nergens voor. De kinderen van school vinden het niet meer eng. Ik lig lekker in m'n zwembroek op het strand". Vader Stutterheim moet nog iets kwijt. „Bij verbrandingen steeds denken aan deze regel. Eerst koelen met water. De rest komt later". gedicht 't Was eigenlijk mijn eigen schuld. Ik tartte Hector zijn geduld. Zei: 'Brave hond zeg en wat zóekt-ie?' Steeds: „Spring dan Hector, hier is 't koekie!" tot... HAP! mis koek! Zó in mijn oor. Een ongelukje, dat komt voor. Maar voor ik tijd had om te kniezen had-ie 't ding al achter zijn kiezen... Paniek en ook: 't was geen gezicht. Dus naar het ziekenhuis als de weerlicht. Die knappe artsen daar, kun je wel raaien besloten meteen me een oor aan te naaien. En onderwijl een van hen mij alvast waste zochten de anderen een oortje dat paste. Dezelfde kleur, dezelfde maat Je staat versteld hoe snel dat gaat... Want binnen 5 uur na de HAP had ik alweer aan twee kanten zo'n flap. Ik zou alleen graag wel eens willen weten aan wie dat oor vroeger heeft gezeten. Want sinds die tijd, geloof het of niet, versta ik Spaans, Russisch en zelfs mijn parkiet! Marina van den Boogaart Diederik Rarekiek, Jonathan Kip, Petronella Bal, Stan Diepduik, meester Maanzeep, heer Dadel van Adel, koning Schap en koningin Nesoep,.... Een boek waarin de mensen het met zulke namen moeten doen kan al bijna niet meer stuk. En zeker niet als het ook nog geschreven is door Guus Kuijer, want dan kun je een gek verhaal verwachten. Met zijn nieuwste boek De jonge prinsen heeft hij eindelijk weer een boek geschreven voor kinderen vanaf tien jaar. De jonge prinsen uit de titel zijn Diederik Rarekiek en Jonathan Kip. Diederik woont bij tante Petronel la voor wie hij doodsbang is. Ze is groot en dik, loopt als een neus hoorn, zingt als een haai, is kam pioen dweilwerpen Diederiks vriendje Jonathan woont bij Stan Diepduik. Oom Stan heeft een moeilijke jeugd ge had (hij is een keer BIJNA door zijn vader mishandeld) en is sindsdien de treurigste mens ter wereld. Diederik en Jonathan hebben het niet getroffen: ze zijn allebei hun ouders kwijt en worden opgevoed door twee idioten. Geen wonder ei genlijk dat ze op een dag ontdek ken dat ze broers zijn, tweelingen zelfs en van koninklijke bloede. Normaal gesproken zou dat geen problemen geven, want prinsen worden eens vanzelf koning. Maar in het land van Diederik en Jonathan zijn de echte koning en koningin met hun twee zoons op raadselachtige wijze spoorloos verdwenen en houden koning Schap en koningin Nesoep sinds dien de touwtjes strak in handen. Niemand durft tegen het wrede tweetal in opstand te komen. Zelfs niet als op een gegeven ogenblik het gerucht gaat dat twee jonge prinsen terug in het land zijn. Omdat Schap en Nesoep zich ge steund weten door generaal Par don én kardinaal Punt, maken ze zich weinig zorgen. In het begin dan, want na een poosje beginnen ze hem wel degelijk te knijpen. En terecht: Diederik en Jonathan weten het antwoord op een heel moeilijke vraag. Guus Kuijer heeft zich nooit veel aangetrokken van volwassenen die hem willen vertellen hoe hij zijn boeken moet schrijven. Hij kiest ook altijd partij voor de kinderen. Maar je moet zelf maar beoordelen of hij gelijk heeft als hij zegt dat de wereld beter geregeerd kan worden door kinderen. De jonge prinsen door Guus Kuijer met tekeningen van Mance Post. Uitgeverij Querido, Amsterdam. Prijs 18,90. Groot feest bij 'Het Kompas'uit Yerseke Ze sponsorden duidend gulden startgeld bij elkaar voor weeskinderen in Mexico-Stad. En toen werd hun team ook nog Nederlands kampioen mini-voetbal. „Drie kinderen van 9, 11 en 12 jaar spelen met vuur. Hooischuur bij Zie rikzee helemaal uitgebrand. Schade ruim een half miljoen". Zo stond het laatst in de PZC. Dertig brandweer mannen hadden er urenlang de han den vol aan. Commandant Fierens van de Zierik- zeese brandweer praat er graag even over na. Hij is er namelijk van over tuigd dat het vuurtje eerst nog best uit te krijgen was. Oók door kinde ren. Als je maar weet hoe. „Nu hebben ze er in paniek een lege cementzak opgelegd", vertelt hij, „en ook nog een stel Donald Ducks. Helemaal fout, dat is allemaal pa pier. Zo maak je van elke fik een gro te brand. Met een paardedeken of een oude lap was het vast wel gelukt. Een em mer water doet dan de rest. En met één hulp halen vanzelf. Verder nooit uit angst voor straf weghollen. Als je 'kwijt' bent gaat een brandweerman misschien door het vuur om je te zoeken. Die loopt dan voor niets gevaar". Toen de brandweer erbij kwam loei den de vlammen al boven het dak uit. Wat wil je, in die schuur lagen vierduizend balen stro. Zelfs met vijf brandweerwagens was er geen red den meer aan. Toch zijn de echte boosdoeners bij deze brand voor commandant Fie rens niet die kinderen. Maar onnodi ge onwetendheid en onnadenkend heid. „Een hooischuur is geen veilige kin derspeelplaats", zegt hij. „Ik vind ook dat een kind maar het best met vuur kan leren omgaan. Dan is er wei goede voorlichting nodig. We bieden geregeld aan om dat te doen. Toch worden we maar weinig gevraagd. Is dat de schuld van kin deren? Commandant Fierens hoopt dat ie dereen nu eindelijk eens die groene sticker op de telefoon plakt. Daar staat het grote alarmnummer op. Dat werkt het snelst. Als je tenminste niet vergeet te zeg gen op welk adres je zit. SCHOOL. UIT YERSEKE ZAAUVOETBATKJSJVIF'IOETSr Ook in 1986 kiezen kinderen de beste krantefoto van het jaar. Elke krant levert daarvoor een jury-lid. De PZC dus ook. Meedoen gaat zo: Kies twee krantefoto's. Eén met belangrijk nieuws en één over een ander onder werp. Schrijf op waarom je juist die krantefoto's kiest. Wie wint gaat als jury-lid op 13 december naar Rotter dam. Verder mag zijn/haar jaargroep (klas) naar de drukkerij van de PZC komen. Krantefoto's brief tot 27 november opsturen naar: PZC/FOTOJURY Postbus 466 4380 AL Vlissingen Dat ze Nederlands kampioen mini voetbal zouden worden hadden ze nooit verwacht. Toch won het team van basisschool 'Het Kompas' uit Yerseke de in Haarlem gehouden fi nale. Het begon allemaal in april vorig jaar. In het jeugd-weekjoumaal werd aandacht besteed aan het we reldkampioenschap voetbal in Me xico. Het leek de mensen van het jeugd journaal leuk om een W.K. voor Ne derlandse scholen te houden. De let ters W.K. betekenden nu niet We reldkampioenschappen maar Wees- Kinderen. Elke school die mee wilde moest 1.000 gulden meenemen voor de weeskinderen in Mexico-Stad. De kinderen van groep 7 en 8 van 'Het Kompas' waren meteen en thousiast en meldden zich aan. Na een lange tijd wachten, er moest geloot worden, kwam het bericht. 'Het Kompas' uit Yerseke deed als enige Zeeuwse ploeg mee. Iedere school speelde voor een land. 'Het Kompas' werd de ploeg voor Spanje. De 1.000 gulden die voor de inschrijving nodig was, werd bij el kaar gebracht door middel van een sponsorgroep. Kinderen uit alle groepen van de school deden mee en de opbrengst was ruim 2.000 gulden voor de wees kinderen. In Gorkum werd het toernooi tussen 24 verschillende 'landen' gehouden. Tot hun grote verbazing wonnen de jongens uit Yerseke het toernooi. „We hadden wel wat aardige spelers, maar speciaal getraind hadden we niet', aldus de voetballertjes. Omdat er zoveel aanmeldingen wa ren, werden er twee mini-WK's ge houden. De andere werd gewonnen door een school uit Castricum. Zaterdag 18 oktober vond de grote finale plaats in Haarlem tussen Spanje (Yerseke) en Denemarken (Castricum). Na een zeer spannende wedstrijd won Yerseke met 4-3. De meeste spelers van de ploeg zijn al van school. Toch komen ze af en toe nog even langs bij hun 'oude' school, om de bekers nog eens aan te raken of de foto's te bekijken. Om weer heel even Nederlands kam pioen mini-voetbal te zijn. HE, frits WAJCOE JU nou IN PB 8IE8 OP5CHCU LEES JE Geen letter DAT MOET JE NIETZEGd&i JU LOOPT TOCH OOK NIET MÊTJEJASAAN (N JE BLOTE KONT OP STRAAT PT'ISTE6ENMVPPIG MMRDRUK OP DE JEUSDAFDB-CNfi". OOK OUDEREN GEEN WONDER DAT DE STR IR, PAARZIT WCH SEENQtayriN?

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1986 | | pagina 6