HET DOEK VALT
VOOR PERES
Gemeenten bloeden weer
voor bezuinigingsdrift kabinet
Elie Wiesel
Israël onder Sjamir
naar rechts?
ARCHIVARIS VAN
DE HOLOCAUST
PZC/ °Pinie en achtergrond
Besluitvaardigheid
Binnenlandse
Vredesproces
Verrassing?
Uit het isolement
Evenredigheid
Grote zorgen
Banenverlies
Boodschap
Herinneren
WOENSDAG 15 OKTOBER 1986
Door Taco Slagter)
Het was een aangrijpend moment toen Sjimon Peres vorige week tegenover de Knesset (het
Israëlisch parlement) zijn politieke testament als premier besloot met de Messiaanse
woorden van de profeet Jezaia: „Naties zullen hun zwaarden niet verheffen tegen naties, noch
zullen zij ooit aan oorlogen denken". En hij voegde er aan toe: „Deze opdracht is geen holle
frase, maar een universele opdracht aan de mensheid. En het zal geschieden".
Het doek viel. Twee jaar lang had hij
zich bijna letterlijk rot gewerkt aan
vier hoofdzaken. De economische cri
sis, de Libanon-oorlog. verbetering
van de relatie met Egypte en niet in de
laatste plaats aan het vredesproces.
En niet zonder succes. Die bijbeltekst
gaf echter weer wat hem het meest be
zielde. Niettemin, daartoe in 1984 in
feite veroordeeld door de kiezers,
mocht de socialistische leider het werk
als premier niet afmaken. Diens poli
tieke tegenstander bij uitstek. Jitz-
chak Sjamir, was aan de beurt om het
premierschap voor de volgende twee
jaar op zich te nemen. Peres is nu
'slechts' vice-premier en minister van
buitenlandse zaken. En die frustratie
was bij hem na afloop van het debat in
de Knesset zichtbaar en voelbaar.
De rotatie-overeenkomst is een poli
tiek fenomeen voor Israël en vermoe
delijk in de wereld. Maar het werkt in
Israël om twee rivaliserende politieke
hoofdstromen in een kabinet bijeen te
brengen. Ook al miste het elke staats
rechtelijke grondslag. Het was een
niet-bindend contract tussen Peres en
Sjamir. Op woord van eer was afge
sproken het premierschap op een be
paald tijdstip te wisselen.
Het 'niet gewenste en niet beminde
kind', zoals de voormalige minister
van buitenlandse zaken Abba Eban
het kabinet van nationale eenheid bij
het aantreden in 1984 karakteriseerde,
groeide onder de gedreven leiding van
Peres tot een daadkrachtige volwasse
ne op. Het behield echter de trekken
van een overjarige puber. Bekvechten,
scheldkanonnades en elkaar aan de
politieke haren trekken vormden nog
al eens het toneel tijdens het kabinets
beraad. Maar de talrijke crises in het
'gezin Peres'. met nogal wat moeilijk
opvoedbare jongens zoals Arik (Sja-
ron), Jitzchak (Moda'i) en Mordechai
(Gug), werden door het 'familiehoofd'
in der minne geschikt.
Besluitvaardigheid was een elemen
taire eis die Peres het kabinet opleg
de, om in de eerste plaats de uitgehol
de economie weer op poten te zetten
en het militaire avontuur in Libanon
te beëindigen. Peres slaagde er al na
een jaar in. samen met zijn economi
sche adviseurs en de aan zijn partij
gelieerde almachtige vakbond Hista-
drut, de gierende inflatie tot stilstand
te brengen (van 480 tot 16 procent op
jaarbasis) en met allerlei andere
maatregelen de economie te stabilise
ren.
Als tweede taak had Peres zich gesteld
de troepen uit Libanon terug te trek
ken. Het leger was in de laatste fase
van die onder het Likud-regime begon
nen omstreden oorlog verstrikt ge
raakt in een onoverwinbare guerrilla
strijd met de sji'itische moslims van
Zuid-Libanon. Hoewel de Likud-mi-
nisters als Mosje Arens en de architect
van die verwerpelijke oorlog Arik Sja-
ron tegen het kabinetsbesluit waren
en vice-premier Sjamir zich van stem
ming onthield, had Peres het politieke
leven van het kabinet aan de terug
trekking verbonden.
ken dat het een prestatie van formaat
was het aanzien van Israël in de we
reld tot een respectabele hoogte te
brengen.
Dat leidde tot een optimale relatie met
de VS als beloning mocht Peres 1,5
miljard dollar als extra economische
steun incasseren volledige diploma
tieke betrekkingen met Spanje, Ka-
merun in Ivoorkust, opening van een
diplomatieke sectie in Warschau, op
ties voor soortgelijke kantoren in Hon
garije en Bulgarije en eerste contacten
op officieel niveau met de Sovjet-Unie.
Maar ook West-Europa liet blijken te
vreden te zijn met de andere wind die
uit Jeruzalem waaide.
Tot ieders verrassing oogstte Peres
met zijn binnenlandse politiek min
der succes. Steeg zijn ster in de pu
blieke opinie in het eerste jaar met
sprongen tegelijk, volgens verkie-
zingsenquètes hoe onbetrouwbaar
ze ook soms zijn sloeg die trend niet
over naar zijn partij. Peres behaalde
als persoon wel ruime zeges op Sjamir
qua populariteit, maar die bleken
niet voldoende om het krediet te ver
schaffen dat de soialisten had kunnen
verleiden tot een breuk in de coalitie,
met als gevolg vervroegde verkiezin
gen.
Het electoraat, dat unaniem blij was
voor de gestabiliseerde prijzen in de
supermarkten, sprak zich alleen al om
die reden telkens in meerderheid uit
voor een voortzetting van de regering
van nationale eenheid. De angst voor
de economische chaos van weleer zat
er nog diep in.
Merkwaardig genoeg sloeg de vredes
politiek van Peres minder aan dan was
verondersteld. Het aantal Israëli's dat
tegen een territoriaal compromis was
met Jordanië en zich dientengevolge
voorstander toonde van uitbreiding
van de nederzettingen op de bezette
Westelijke Jordaanoever en in de Ga-
zastrook, steeg volgens verschillende
enquêtes van de laatste maanden pro
centueel aanzienlijk onder het kabi-
net-Peres. Tekenend daarvoor was het
kolonistenverbond in de bezette ge
bieden, dat zich onder Peres met 50
procent versterkte. Woonden er in
1984 ruim 40.000 joden op de Westelij
ke Jordaanoever en in Gaza, nu zijn
het er 60.000. De clausule in het regeer
akkoord om slechts zes nieuwe neder
zettingen in de bezette gebieden toe te
staan, ter afremming van de expansie
politiek van de Likud, bleek in feite
een lege dop.
De vraag is nu of het onder de Likud-
leider Jitshak Sjamir allemaal anders
wordt. En of het kabinet onder zijn
leiding en met Peres aan de tweede
viool de volle termijn zal uitzitten?
Afgeschilderd als een dorre, compro
misloze. maar vooral zwakke leider,
heeft Sjamir wél het politieke pragma
tisme in zich dat hem in staat kan stel
len de komende twee jaar te overleven.
Voor hem was het van eminent belang
de eindstreep te halen, om op de eerste
plaats met het gezag van het door Is
raëli's ondergewaardeerde ambt.
diens wankelende leiderschap in zijn
Cherut-partij te herstellen. Een kabi
netscrisis zal Sjamir zeker in de begin
fase van zijn bewind niet forceren.
Waarmee niet is beweerd dat de poli
tieke tijdbommen rond de stoel van de
nieuwe premier zijn opgeruimd. Twee
ervan staan op scherp. Sjamirs rivalen
als Sjaron en Ahrens zullen de premier
tarten door nederzettingen in de be
zette gebieden te installeren en zij zul
len proberen de door Peres aangekon
digde voortvarendheid in het beleid
ten aanzien van het vredesproces te
dwarsbomen. De socialisten hebben al
aangekondigd zich op straffe van de
val van het kabinet ertegen te verwe
ren.
De pragmaticus Sjamir zal het ver
moedelijk niet zo ver laten komen. Pe
res zal als minister van buitenlandse
zaken de ruimte krijgen, het vre
desproces verder uit te bouwen en mag
hij in theorie het territoriaal compro
mis blijven verdedigen. Pas als Peres
thuiskomt met een voor de socialisten
bespreekbaar Arabisch vredesinitia
tief zal Sjamir genoodzaakt zijn de par
tij te raadplegen en met de uitkomst
daarvan te handelen. De Arabische
landen zijn echter nog ver verwijderd
van zo n initiatief, dus ook op dat punt
hoeft Sjamir zich geen zorgen te ma
ken.
Sjamir
Sterker nog, Sjamir zal nog wel eens
voor een verrassing kunnen zorgen. In
de talrijke praktisch nietszeggende
interviews met Sjamir, die de afgelo
pen weken in de Israëlische kranten
verschenen, kwam één uitspraak
voor die tot nadenken stemde. „Als de
Arabieren met een constructief vre
desplan komen, is dat een stap voor
uit". Zou deze 71-jarige handhaver
van de status quo aan het eind van
zijn carrière wellicht zelf het initia
tief nemen voor het opgeven van ter
ritorium in ruil voor vrede?
Peres
Toen de twee voornaamste doelstel
lingen van het nationale kabinet wa
ren gerealiseerd, kon Peres beginnen
aan de verbetering van de relatie met
Egypte en het vredesproces of wat
het op dat moment ook was van
spinraggen en stof te ontdoen. De ob-
structiepolitiek van de Likud laaide
plotseling op. Met name de onderhan
delingen met Egypte over het grens
geschil over Taba, een woestijnstrook
van een vierkante kilometer langs de
Rode Zee, dreigden door de vertra-
gingstaktiek van Sjamir en diens ra
dicale companen op een fiasco uit te
draaien.
Met een eindeloos geduld en de be
proefde politieke recept de kwestie
vooruit te schuiven zag Peres kans de
Likud in een situatie te loodsen waar
bij het erom ging: nu of nooit. En de
dreiging 'nooit' zou het einde van de
nationale samenwerking in de coalitie
hebben betekend. Door te volharden
kon Peres op de valreep vorige maand
naar Alexandrië afreizen en zit er nu
weer een Egyptische ambassadeur in
Tel Aviv.
Langs de weg van de stille diplomatie
en met bemiddeling van de VS wist Pe
res koning Hussein van Jordanië te be
wegen in principe bereid te zijn tot di
recte onderhandelingen in ruil voor
een territoriaal compromis, zag geen
andere mogelijkheid dan die politieke
lijn te volgen. Daarin bijgestaan door
de wetenschap dat koning Hussein
voorlopig geen vredesinitiatief naar
Jeruzalem zou sturen die de groot-Is-
raël-gedachte van de Likud geweld
zou aandoen.
Als kroon op zijn werk beschouwde Pe
res diens onverwachte en in het ge
heim voorbereide topontmoeting met
de Marokkaanse koning Hassan. Hoe
wel er in het paleis van Ifrain geen
blauwdrukken voor de oplossing van
het Israëlisch-Arabisch (Palestijns)
conflicht het licht zagen, was het voor
naamste resultaat toch dat Israël op
nieuw een Arabisch land van het afwij
zingsfront had losgeweekt.
Regeren is overtuigen, zei Peres tij
dens zijn laatste optreden als premier
voor de Knesset. Dat lukt hem wel op
het platform van de buitenlandse po
litiek, maar slechts ten dele in eigen
land. Niet kan worden tegengespro-
i,
iDoor Jos Heymansi
Natuurlijk zijn we bereid bij te
dragen aan de bezuinigingen
fin de rijksoverheid. Maar waarom
zou onze inspanning groter moeten
zijn dan die van het kabinet?". Cor
van Tilborg, directeur financiën
van de Vereniging van Nederlandse
Gemeenten (VNG), windt er geen
doekjes om. Opnieuw moeten de ge
meenten bloeden om de bezuini
gingsdrift van het kabinet te bevre
digen. Maar de jongste maatregel,
de korting op de rijksbijdrage voor
sociaal-cultureel werk, is bij de ge
meenten in het verkeerde keelgat
geschoten.
Even leek het erop dat ook het kabi
net meende dat de gemeenten in de
afgelopen vier jaar meer dan vol
doende aan de bezuinigingen hebben
bijgedragen. Aan de plundering van
het Gemeentefonds, de pot waaruit
de gemeenten hun inkomsten voor
een belangrijk deel putten, scheen
een einde te zijn gekomen. Volgens
het regeerakkoord hoeven de ge
meenten tot 1990 nog maar 450 mil
joen gulden op het Gemeentefonds
te bezuinigen. En dat is heel wat min
der dan de 1.1 miljard, die in de afge
lopen kabinetsperiode is ingeleverd.
Aan de vooravond van de parlemen
taire behandeling van de begroting
van het ministerie van binnenlandse
zaken, waarin de gemeentefïnanciën
zijn opgenomen, spreekt Van Tilborg
dan ook over een begroting „die op
het eerste gezicht een stuk zonniger
is". De profijtkortingen zijn afge
schaft, het Gemeentefonds is struc
tureel met, 50 miljoen gulden ver
hoogd en het rijk neemt opnieuw 66
procent van de extia bijstandskos
ten voor zijn rekening.
Maar de werkelijkheid is minder
rooskleurig. De kortingen op het Ge
meentefonds hebben plaatsgemaakt
voor kortingen op specifieke uitke
ringen, zoals het sociaal-cultureel
werk. Het maakt dus niet uit welk
potje wordt leeggehaald: de ge
meenten moeten de bezuinigingen
toch voor een belangrijk deel beta
len. Van Tilborg: „En dat terwijl de
rijksoverheid zelf niet in staat is de
voorgenomen bezuinigingen te rea
liseren. Het eerste kabinet Lubbers
wilde voor 31 miljard ombuigen, la
ter is daar nog eens acht miljard aan
toegevoegd. Daarvan is dertien mil
jard niet gehaald".
Van Tilborg is in ieder geval blij dat
de profijtkortingen zijn afgeschaft.
Dat zijn bezuinigingen die door de
overheid aan de gemeenten zijn op
gelegd en die de gemeenten bij de
burgers in rekening zouden moeten
brengen. De meeste gemeenten heb
ben dat echter niet gedaan. Van Til
borg: „Wij vonden dat onverkoop
baar in een tijd waarin alles duurder
werd en waarin de mensen steeds
minder te besteden hadden. Die kor
tingen hebben we toen voor eigen re
kening genomen".
De bijdrage van de gemeenten aan
de bezuinigingen behoort sinds een
aantal jaren evenredig te zijn aan
die van de rijksoverheid. Dat bete
kent dat de gemeenten 6,78 procent
van de voorgenomen kortingen voor
hun rekening moeten nemen. Tij
dens het eerste kabinet Lubbers
hebben de gemeenten door extra be
zuinigingsmaatregelen veel meer
dan dat percentage bijgedragen en
dat heeft kwaad bloed gezet. In to
taal betaalden de gemeenten 835
miljoen gulden te veel.
Cor van Tilborg, directeur financiën
van de vereniging van Nederlandse
gemeenten.
De extra bezuinigingen zijn voor een
belangrijk deel veroorzaakt door de
stijging van de bijstandskosten. De
bijstandsuitkeringen worden voor 90
procent door het rijk betaald en voor
tien procent door de gemeenten. Om
dat het aantal uitkeringsgerechtig
den veel groter bleek dan was bere
kend, moesten de gemeenten enkele
honderden miljoenen guldens extra
betalen. Een groot aantal gemeenten
kwam daardoor in financiële moei
lijkheden. Sinds 1984 neemt het rijk
66 procent van die extra kosten voor
zijn rekening.
Maar het principe dat de gemeenten
in ieder geval moeten meebetalen
aan de uitkeringen is volgens Van
Tilborg onjuist. „Ik kan de visie van
de rijksoverheid niet helemaal vol
gen. Men stelt dat de controle op de
uitkeringen efficiënter is als de ge
meenten meebetalen. Het gaat dan
hun eigen portemonnee aan. Dat zal
best waar zijn. Maar de gemeenten
zijn niet verantwoordelijk voor het
beleid. Ze hebben er niets over te zeg
gen, ze zijn slechts de uitvoerders.
Waarom moeten ze dan meebeta
len?"
De gemeenten maken zich grote zor
gen over de kortingen op de specifie
ke uitkeringen, zoals die onlangs
voor het sociaal-cultureel werk
door minister Brinkman van WVC
zijn afgekondigd. Niet alleen van
wege het geld (de specifieke uitke
ringen bepalen voor meer dan 70
procent de inkomsten van de ge
meenten), maar ook omdat het rijk
op die manier invloed uitoefent op
de politieke besluitvorming van ge
meenteraden. „Hoe de gemeenten de
specifieke uitkeringen besteden, is
een politieke zaak. Dat is gemeente
lijk beleid. De ene gemeente bouwt
een buurthuis, de ander besluit tot
iets anders dat hoog op het politieke
prioriteitenlijstje van die gemeente
staat", aldus Van Tilborg.
Kortingen op de specifieke uitkerin
gen leiden ook tot een verlies aan ar
beidsplaatsen. „De gemeenten staan
voor de keus: voeren we de bezuini
gingen in het sociaal-cultureel werk
uit of proberen op andere onderdelen
van de begroting geld te besparen?
Wie voor de eerste mogelijkheid
kiest, wordt onmiddellijk geconfron
teerd met een groep mensen die in
die sector werkzaam zijn en voor wie
dan geen werk meer is. Tot voor kort
was ik wethouder in de gemeente
Schiedam. We hebben die specifieke
uitkeringen toen gebruikt voor wel-
zijnsaccommodaties in stadsver
nieuwingsgebieden. Als deze kortin
gen worden uitgevoerd, betekent dat
dat die accommodaties niet kunnen
worden benut", zegt Van Tilborg.
Hoe groot het gemeentelijk aandeel
in de bezuinigingen tot nu toe is ge
weest, wordt het best geillustreerd
aan de hand van een onderzoek van
de Technische Hogeschool Twente.
In de vorige kabinetsperiode gingen
12.000 arbeidsplaatsen bij gemeen
ten verloren. Van Tilborg: „Het kabi
net streeft naar een vermindering
van twee procent van het aantal
ambtenaren. Datzelfde percentage
zou dan ook voor de gemeenten moe
ten gelden. Maar tussen 1982 en 1986
hebben wij al 5,5 procent van het
aantal arbeidsplaatsen ingeleverd".
De toekomst voor de gemeenten
blijft er wat dat betreft somber uit
zien. Volgens een berekening van de
voorzitter van het college van ar
beidszaken van de VNG, Van Lidth
de Jeude, leidt de nieuwe bezuini-
gingsgolf tot een verlies van nog eens
10.000 arbeidsplaatsen bij gemeen
ten.
De VNG streeft al jaren naar een be
stuursakkoord met de rijksoverheid,
waarin de eigen verantwoordelijk
heid van de gemeenten wordt vastge
legd. Het kabinet voelt daar wel voor
en heeft dat voornemen in de nieuwe
begroting opgenomen. Volgens dat
akkoord krijgen de gemeenten grote
re zelfstandigheid, onder meer in het
opstellen van de eigen begroting.
Ambtenaren van de VNG en het mi
nisterie van binnenlandse zaken
hebben een eerste concept opge
steld, waarover binnenkort met de
regering wordt onderhandeld. „We
moeten dan in de kantlijn ook die 835
miljoen gulden noteren, die we in het
verleden teveel hebben bezuinigd",
zegt Van Tilborg. „We hoeven dat be
drag niet meteen terug te krijgen.
Maar als er voordeeltjes zijn, willen
we graag meeprofiteren. We doen
mee aan de bezuinigingen; dan heb
ben we ook recht op ons aandeel in de
meevallers".
(Door Henk Dam)
Het moet een van de meest paradoxale momenten in het leven van Elie
Wiesel zijn geweest. Daar stond hij, op het podium van de Roosevelt
kamer in het Witte Huis, waar hij zojuist de hoogste eer had gekregen die de
Amerikaanse regering aan burgers kan geven. Hij had uit handen van pre-
sident Reagan de Gouden Medaille van Verdienste van het Congres om
vangen. Maar op diezelfde Reagan kon Wiesel, met zijn achtergrond en zijn
overtuigingen, niet anders dan bittere kritiek hebben.
Immers: Reagan had enkele dagen
eerder gezegd dat hij bij zijn aan
staande bezoek aan West-Duitsland
ook naar de militaire begraafplaats
Bitburg zou gaan, waar zich onder
meer de graven van 47 SS'ers bevin
den.
Eén dag eerder had Wiesel de presi
dent voor de televisie horen zeggen
dat de Duitse soldaten die op Bit
burg begraven liggen, net zo goed
slachtoffers van de nazi's waren als
de joden die in de concentratiekam
pen waren omgekomen.
Wiesel, die zelf in Auschwitz en Bu-
chenwald had gezeten, en die in de
kampen zijn vader, moeder en jong
ste zus had verloren, was woedend
geweest over die uitspraken. En nu
moest hij de man die het gezegd had,
bedanken.
En dat deed hij ook. Hij bedankte
Reagan voor de medaille, hij bedank
te via Reagan Amerika voor de be
vrijding, hij bedankte hem voor zijn
hulp aan Israël. Maar aan het slot
van zijn rede veranderde hij van toon
met een paar onvergetelijke regels.
Sprekend over Bitburg, zei hij: „Mag
ik u, meneer de president, vragen er
gens anders naar toe te gaan? U
hoort daar niet. U hoort bij de slacht
offers van de SS te zijn. O, we weten
dat er politieke en strategische rede
nen zijn. Maar dit stijgt bover poli
tiek en diplomatie uit".
„Het gaat hier niet om politiek, maar
om goed en kwaad. En dat moeten
we nooit door elkaar halen, want ik
heb de SS aan het werk gezien, en ik
heb hun slachtoffers gezien. Het wa
ren mijn vrienden, het waren mijn
ouders, meneer de president".
„Er was een graad van lijden en een
zaamheid in de kampen die elke ver
beelding te boven gaat. Van de we
reld afgesneden en geen mogelijk
heid om te vluchten, zagen zonen hoe
hun vaders werden doodgeslagen.
Moeders zagen hun kinderen sterven
van de honger. En er was Mengele en
zijn bende, angst, isolatie, martelin
gen, gaskamers, vlammen, vlammen
tot aan de hemel".
Wiesel zag lijkbleek toen hij uitge
sproken was. Sommigen van de aan
wezigen in de Roosevelt-kamer
schuifelden onrustig met hun voe
ten. Velen hadden de tranen in hun
ogen. Reagan liep met een strak ge
zicht op Wiesel af. gaf hem een hand,
en liep weg.
Later werd Wiesel gevraagd of hij het
niet moeilijk had gevonden om de
president moreel de les te lezen.
„Maar ik ben geen moralist", ant
woordde hij, „Ik ben een leraar. Ik
ben een verhalenverteller. Ik heb
woorden, niets anders. Alles dat ik
heb gedaan is hem een paar woorden
geven".
De woorden die Elie Wiesel (58) de
wereld heeft gegeven, hebben zoveel
indruk gemaakt, dat hij de Nobel
prijs voor de Vrede heeft gekregen.
„Wiesel heeft een boodschap voor de
mensheid. Zijn boodschap is er een
van vrede, verzoening en menselijke
waardigheid", aldus de Nobelprijs
Commissie.
Elie Wiesel
Daarmee worden letterlijk de woor
den van Wiesels biograaf Robert
McAfee Brown aangehaald, die
schrijver, leraar en filosoof ook
'spirituele archivaris van de holo
caust' noemde, een etiket waarondei
hij nu algemeen bekend is.
Wiesel werd op 30 september 1928ge
boren in een gebied dat nu tot Roe
menië behoort. Zijn vader was ra
kelier, en hij was het die zijn zooi
aanmoedigde Hebreeuws te leren, en
de moderne Hebreeuwse literatuui
te bestuderen.
Religieuze belangstelling werd opge
wekt door zijn moeder, die hem leer
de de Torah en de Talmud te lezen
Haar vader, een chassidische jood
ondersteunde die interesse verderei
wijdde de jonge Wiesel bovendien
in de chassidische tradities van ver
halen vertellen.
Voor Elie Wiesel kwam in 1944 eei
eind aan zijn jeugd, toen alle inwo
ners van de stad waarin hij woonde
door de nazi's werden gedeportee:
Het gezin Wiesel kwam in Auschwiti
terecht, waar de moeder en jongst*
zus van Elie in de gaskamers omkw
men.
In 1945 werden Elie en zijn vadi
naar Buchenwald gestuurd. D;
stierf de vader aan uithongering
disenterie. Na de bevrijding wili
Elie naar Palestina gaan, maar Br
se immigratiebeperkingen stondei
dat in de weg.
De jonge man kwam uiteindelijk
Parijs terecht, waar hij aan de Soi
bonne literatuur, psychologie en
sofie studeerde. Die studie maakti
hij niet af. In 1948 werd Wiesel joi
nalist, eerst voor een Franse krai
later voor het Israëlische dagbli
Yedioth Ahronot.
In 1956 was hij voor die krant op
portage in New York, toen hij do
een taxi werd aangereden, en eei
jaar lang half verlamd bleef. Am
kaanse vrienden overtuigden hem
die tijd van de wijsheid de Amei
kaanse nationaliteit aan te vragen
Zo bleef hij in de Verenigde Stats
Daar ging ook Wiesels carrière
schrijver pas goed van start. Hij ha
aanvankelijk nooit over de oorl!
willen schrijven, omdat hij, naark
later in een interview zei, „bangw
de verkeerde woorden te gebruiks
Ik was bang dat de woorden mijne
varingen zouden verraden. Daara
wachtte ik".
Aan dat wachten kwam in 1954 ee
einde. Toen begon hij aan een boe
dat in 1958 in Frankrijk als 'LaNui
en twee jaar later in de Verenigt
Staten als 'The Night' uitkwam. D
boek over de holocaust was hetbei
van een hele reeks semi-autobiog
fische werken.
Uit vrijwel al Wiesels boeken bliji
zijn centrale motivatie: de no#
zaak om te herinneren wat erin:
oorlog was gebeurd, de noodzai
om te getuigen. „Stil en onverschi
lig blijven is de grootste zonde diei
is", heeft hij wel eens gezegd.
Zijn werken over het joodse lijdt
maakte Wiesel al in een vroegst,
dium bewust van de toestand vanc
joden in de Sovjet-Unie. Hij werdef
van de pioniers van de internationi
beweging die zich het lot van de
groep joden heeft aangetrokken.
Zijn werk als schrijver, als voorzit:
van de Amerikaanse Holocaust 11
morial Council en als hoogleraar:
New York en Boston bleef inmidde
niet zonder erkenning. Tal vanp
zen, meestal op het gebied vanliter
tuur of mensenrechten, zijn Wies
sinds de vroege jaren '60 ten deelg
vallen.
De Nobelprijs voor de Vrede is ini
reeks het vanzelfsprekende hoog
punt. Wiesels reactie gisteren, t»
hij hoorde dat hij de prijs gekregi
had, was karakteristiek.
Hij zei dankbaar te zijn want:,
heb tenslotte mijn hele leven s
een zaak gewijd, de zaak vanher)
nering. Ik heb nu het gevoel dad
een betere gelegenheid heb onn
zelfde woorden te zeggen, maarvo
meer mensen".
Advertentie
Vandaag in
Boerderij
Tuigpaardmerries leveren
overtuigende kopgroepen
Honger in een
voedselparadijs
„Drentse boer was niet
zo conservatief"
Bon Noteer mij voor een abonnement op Boerderi) 1169,75 p I
met □Veehouderij of Akkerbouw of Varkenshouder
Tevens neem ik tot 1-3-1987 een gratis proefabonnement op Boerden'),'.,
Naam:
Adres:
PostcodeWoonplaats:
In open envelop zonder postzegel erop zenden aan Uitgeversmaatschappij
C. Misset BV, Afd. AAA, Antwoordnr 10, 7000 VB Doetinchem. _J
i
i
