kleintjes
Nobelprijs Vrede naar
schrijver Elie Wiesel
Kans parlementaire
enquête ABP groeit
WAALWIJK HEEFT 'T ALLEMAAL
Brandstofheffing
voor milieubeheer
ZAAK HAPPART STRUIKELBLOK
vandaag
VAN 10-10 UUR
PIET KLERKX 01PITOL COSY
agKr* uuuJüiiüLij •xs&a?
Dode en gewonden
door autobom
in Barcelona
Pond duurder na
renteverhoging
Koeler
|29e jaargang no. 243
/oensdag 15 oktober 1986
I Naakt
Mensenrechten
j Miljarden
\Energieplan
\Begraaf plaats
Twijfels
A k.
ASTRON
SYSTEEMBOUW
VOOR AL UW
BEDRIJFSGEBOUWEN
Geen compromis
PLAN BRENGT 300 MILJOEN OP
Taairuzie splijt
Belgisch kabinet
Vanmorgen nog veel bewolking en mo
gelijk wat lichte neerslag. Vanmiddag
opklaringen. Een zwakke tot matige
wind. Eerst uit zuid, later uit noord
west. Middagtemperatuur 15 graden.
PROVINCIALE ZEEUWS
STOCKHOLM (AP) Volgens bronnen in Stockholm komt Nobelprijs-win
naar Wiesel voor op deze foto uit het nazi-concentratiekamp Buchenwald.
Hij zou de man zijn die te zien is op de onderste rij, vierde van rechts.
OSLO (REUTER/AFP/DPA/UPI) - De Nobelprijs
voor de vrede 1986 is toegekend aan de joodse
schrijver Elie Wiesel. Dit heeft het Noorse Nobel-
comité dinsdag in Oslo bekendgemaakt.
De Nobelprijs voor de vrede zal op 10 december in
Oslo aan Wiesel worden uitgereikt door Koning
Olav V van Noorwegen. De 58-jarige Wiesel moet
momenteel als één van de belangrijkste geestelijke
leiders en gidsen worden beschouwd in een tijd
waarin geweld, repressie en racisme nog steeds ken
merkend voor de wereld zijn, zo stelt het Nobelco-
mité. Wiesel heeft een boodschap voor de mens
heid: een boodschap van vrede, verzoening en men
selijke waardigheid. „De inzet van Wiesel, die zijn
oorsprong vond in het lijden van het joodse volk,
heeft zich uitgebreid tot alle mensen en rassen die
worden onderdrukt", aldus het Noorse comité.
Wiesel werd op 15-jarige leeftijd naar de concen
tratiekampen Auschwitz en Buchenwald ge
bracht. Toen de Amerikanen hem in 1945 uit Bu
chenwald bevrijdden waren zijn ouders en één van
zijn drie zusters om het leven gebracht.
Sindsdien heeft hij zich altijd ingezet om de herin
nering aan de Holocaust levend te houden. Eli Wie
sel werd in 1928 geboren in Sighet, Roemenië. In
1945 ging hij naar Frankrijk, waar hij een studie
volgde aan de Sorbonne. Na een jarenlang verblijf
in Frankrijk verhuisde Wiesel naar de Verenigde
Staten. In 1963 werd hij Amerikaans staatsburger.
Zijn werk is bijna geheel gewijd aan de religieuze
geschiedenis en de huidige positie van het joodse
volk. In zijn boeken verwerkte hij onder meer zijn
eigen ervaringen uit Auschwitz en Buchenwald.
Wiesel werd door velen beschouwd als favoriet voor
de vredesprijs, mede omdat hij al enkele malen kan
didaat was. In een eerste reactie verklaarde Wiesel
„Dit betekent dat de principes waar ik voor sta op
een betere wijze zullen kunnen worden overgedra
gen".
Wiesel zei nog geen plannen te hebben voor het be
drag van twee miljoen Zweedse kronen (ruim
650.000 gulden) dat aan de prijs is verbonden.
(Zie ook pagina 4)
Elie Wiesel, dinsdag tijdens een persconferentie in
New York.
Belgisch kabinet
vraagt ontslag
(Van onze correspondent)
BRUSSEL De Belgische premier Wilfried Martens heeft dinsdag het ontslag van zijn rooms-
liberale kabinet ingediend. De coalitie van Vlaamse en Waalse christendemocraten en libera
len struikelde over de affaire-Happart. Koning Boudewijn heeft de ontslag-aanvrage nog niet
geaccepteerd, maar haar in beraad gehouden.
I Belgische premier Mariens
PZC
Jan - Rur - Lenferink heeft er
zin in: Naakt in de eerste uit-
zending? Ik heb nog 20 shows
1 te doen...
PAGINA 2
De situatie van de mensen
rechten is door toenemende
I druk iets beter geworden.
PAGINA 5
1 Het aantal miljardairs in de
Verenigde Staten is in een jaar
tijd verdubbeld.
PAGINA 7
I De Zeeuwse Milieu Federatie
1 vindt dat het hoog tijd wordt
I voor een provinciaal energie-
plan.
PAGINA 9
1 Vlissingen krijgt als eerste ge
meente in Zeeland een islamiti
sche begraafplaats.
PAGINA 11
Bondscoach Rinus Michels
I w°rdt voor het duel met Hon
garije door twijfels overmand.
PAGINA 15
Iktv, kunst: 2
Binnen- en buitenland: 3
len 5
Opinie, achtergrond: 4
Financiën, economie: 7
Provincie: 9,11 en 13
I Sport: 15
fAdvertentie
Krieckaert bv
Zuiddijk 9
4585 PP Hengstdijk
Tel.: 01148 - 2310
Verwacht wordt dat de vorst premier
Martens zal vragen de komende dagen
alsnog een lijmpoging te proberen. De
kans op succes daarvan wordt echter
zeer gering geacht, gezien de diep
gaande meningsverschillen tussen de
twee christendemocratische partijen.
de Vlaamse CVP van Martens en de
Waalse PSC van minister van binnen
landse zaken Nothomb.
Beide regeringspartijen botsten de af
gelopen weken hevig over de zaak-
Happart. José Happart werd twee we
ken geleden door de Belgische Raad
BRUSSEL (ANP) Ex-burgemeester José Happart van Voeren volgde dinsdag
vanaf de publieke tribune de parlementszitting waarin premier Mariens het
ontslag van zijn kabinet aankondigde.
DEN HAAG (GPD) De
kans op een parlemen
taire enquête over de
ABP-subsidiefraude is
weer wat groter gewor
den. Dat zeiden zowel de
woordvoerder van D66,
Engwirda, als CDA-ka-
merlid Wolters na af
loop van een overleg dat
de vier grote partijen in
de Tweede Kamer dins
dagavond over de kwes
tie hadden.
De definitieve beslissing
over een enquête of een
ander parlementair on
derzoek is overigens een
dag uitgesteld, omdat
het CDA vanmiddag nog
over de zaak moet verga
deren. De partij wilde
eerst de brief afwachten
die staatssecretaris
Brokx over de fraude
zaak naar de Kamer zal
sturen. Deze brief wordt
vandaag verwacht.
De partijen hebben wel
besloten dat er in ieder
geval een diepgaand
parlementair onderzoek
moet komen, maar wel
ke vorm dat zal krijgen
wordt donderdag pas
duidelijk. Dan zal de
Tweede Kamer in een
procedurevergadering
vaststellen wat het on
derzoek van het parle
ment precies in moet
gaan houden en welke
vorm daarvoor het
meest geschikt is.
van State afgezet als burgemeester
van de Vlaamse gemeente Voeren, om
dat hij weigert Nederlands te spreken
of te leren. Minister Nothomb is tegen
dat vonnis in beroep gegaan bij het
Hof van Cassatie.
De PSC van Nothomb vindt dat Hap
part zolang best waarnemend burge
meester van Voeren kan zijn. Maar de
Vlaamse CVP vindt dat volstrekt on
aanvaardbaar. Dit probleem bleek
gisteren ook in een extra kabinetsbe
raad onoplosbaar, waarna premier
Martens om één uur besloot koning
Boudewijn het ontslag van zijn kabi
net aan te bieden.
Wanneer Martens er niet in slaagt CVP
en PSC met elkaar te verzoenen, wordt
de crisis pas echt een feit. Er zijn dan
twee mogelijkheden: Martens vormt
een nieuw kabinet, waarin in elk geval
voor minister Nothomb geen plaats
meer is, of er worden nieuwe parle
mentsverkiezingen uitgeschreven.
Geen van de grote politieke partijen
toonde zich dinsdag tevreden over dat
ontslag, ook die van de oppositie niet.
CVP-voorzitter Frank Swaelen zei
echter „dat er zaken zijn waarover
geen compromissen meer mogelijk
zijn". En de voorzitster van de Vlaam
se liberale PVV zei dat de zaak-Hap
part met dit ontslag geen stap dichter
bij een oplossing is gebracht.
Maar ook de Vlaamse socialisten, die
oppositie voeren tegen het kabinet-
Martens, toonden zich niet verheugd.
j,Wij zijn uiteraard tegen dit kabinet,
maar wij kunnen niet blij zijn met de
wijze waarop het nu ten val is geko
men", zei SP-voorzitter Karei van
Miert.
Jose Happart zal nu vrijwel zeker vrij
dag door de franstalige meerderheid
van de Voerense gemeenteraad tot
waarnemend burgemeester worden
benoemd. Dat kan, omdat de drie wet
houders van Voeren allen franstalig
rond het afgelopen weekeinde ont
slag hebben genomen.
Happart is daardoor de enige wethou
der en dus waarnemend burgemees
ter, zo beweert hij. Maar premier Mar
tens heeft al eerder verteld dat een
waarnemend burgemeester in Vlaan
deren evengoed Nederlands moet kun
nen spreken.
Advertentie
4 DAGEN MEUBELSHOW
Ox
Vier meubel-actiedagen; X15 en 16 oktober van 10 tot 10 uur,
17 oktober van 10 tot 9 uur.
TEL AVIV (AP) - Prinses Juliana en prins Bernhard zijn dinsdag in Israël
aangekomen voor een achtdaags bezoek als gast van het Joods Nationaal
Fonds. Vandaag zullen prins en prinses doorreizen naar Galilea om een
bos open te stellen dat is vernoemd naar koningin Beatrix. De bomen in
het bos zijn geplant door Nederlandse joden.
DEN HAAG (ANP) - Minister Nijpels van milieubeheer wil een heffing op
brandstof invoeren om de stijgende kosten van het milieubeleid te financie
ren. De belasting komt in de plaats van huidige landelijke milieuheffingen als
bij voorbeeld de belasting luchtverontreiniging en de heffing chemische af
valstoffen.
BARCELONA (UPI/AFP) - Bij een au
tobomaanslag in de Spaanse stad
Barcelona is dinsdagavond een poli
tieman gedood en raakten vijf men
sen gewond, zo heeft de politie meege
deeld. Twee gewonden, beiden poli
tiemensen, zijn er ernstig aan toe. De
andere slachtoffers waren voorbij
gangers.
De ontploffing in het centrum van de
Catalaanse hoofdstad was tot ver in de
omtrek hoorbaar. De autobom was ge
plaatst in de buurt van het politiebu
reau en vernielde verscheidene auto's.
Nijpels heeft hiertoe een wetsontwerp
ingediend bij de Tweede Kamer. Hij
gaat ervan uit dat er een globaal ver
band bestaat tussen de hoeveelheid
brandstof die iemand gebruikt en de
verontreiniging per persoon. In begin
sel betaalt de vervuiler dus voor het
schoonmaken, aldus dinsdag een
woordvoerder van het ministerie van
milieubeheer.
Loodvrije benzine wordt 1,7 cent
duurder per liter, benzine met lood
wil Nijpels met 3,31 cent per liter be
lasten.
Ook olie en gas krijgen een heffing: een
huishouden zal per kubieke meter gas
0,068 cent milieubelasting moeten
gaan betalen, voor de grootverbruiker
denkt Nijpels aan ruim 0,2 vent per ku
bieke meter.
De opbrengst van de heffingen wordt
geschat op ongeveer 300 miljoen gul
den. Dat is de helft van de totale kos
ten die het ministerie maakt om het
milieu te beschermen of schoon te ma
ken. Het geld wordt gebruikt voor sa-
Advertentie)
nering, schadevergoeding en subsidie
voor het ontwikkelen van nieuwe
schone technieken. De resterende 300
miljoen betaalt het ministerie uit alge
mene belastingopbrengsten. In totaal
wordt er in Nederland door bedrijfsle
ven, gemeenten, overheid en instellin
gen ruim vijf miljard gulden uitgege
ven, zo liet de woordvoerder weten.
Nijpels wil bedrijven die investeren in
rookgasontzwavelingsapparatuur een
korting geven op de heffing. De minis
ter denkt verder aan een statiegeldre
geling voor bij voorbeeld batterijen. In
eerste instantie laat hij dit echter over
aan het bedrijfsleven zelf.
De Stichting Natuur en Milieu vindt
dat het plan van Nijpels onvoldoende
recht doet aan het beginsel dat de ver
vuiler betaalt. Niet alleen op brand
stoffen moet er een heffing komen
maar ook op andere produkten die
schadelijk kunnen zijn voor het mi
lieu als bij voorbeeld zink, etheen, be
strijdingsmiddelen en batterijen.
Opnieuw is een Belgisch
kabinet gestruikeld
over de kwestie-Voerstreek.
Premier Wilfried Martens
heeft gisteren bij koning
Boudewijn het ontslag ingediend van
zijn zesde centrum-rechtse regerings
combinatie. In de simpelste versie is
de oorzaak van de crisis de diepgaande
onenigheid binnen het kabinet over de
vraag hoe het nu verder moet met de
afgezette burgemeester José Happart
van de Vlaamse gemeente Voeren, die
vrijwel geen Nederlands spreekt of
verstaat en weigert om het te leren. In
de Kamer van Volksvertegenwoordi
gers was gisteren weer een stuk levens
echt drama met de Belgische taal
kwestie als inzet te zien. De weerslag
van tegenstellingen, waarmee 'Brus
sel' langzamerhand heeft leren leven,
maar die in de frontgebieden van de
taalstrijd nog altijd tot heftige botsin
gen leiden. En zodra zo'n uitbarsting
dan naar de nationale politiek over
slaat is het daar plotseling weer ouder
wets mis. Na een paar rumoerige we
ken, die niet veel goeds voorspelden, is
de rel rond de luidruchtige Frans spre
kende burgemeester en zijn spraak
makende achterban uitgegroeid tot
een nationaal probleem, waarin zelfs
een grote regelaar als Martens vast
liep. Politiek is de knoop haast niet te
ontwarren omdat de twistende partij
en allebei van christendemocratische
huize zijn, de Vlaamse CVP en de
Waalse PSC.
Deze onvervalst Belgische kabi
netscrisis geeft nog weer eens aan
dat het taalconflict bij onze zuiderbu
ren alleen maar is gecamoufleerd en in
feite nog op geen stukken na is opge
lost. Op onverwachte en ongelegen
momenten steekt het de kop op en ver
oorzaakt het een soort van nationale
verlamming. De Voerstreek, een onbe
tekenend gebied even ten zuiden van
Maastricht, is al twee keer eerder (in
1973 en 1974) de brandhaard geweest
voor een kabinetscrisis. Daar en in en
kele andere uithoeken van België leidt
de kunstmatigheid van de taalgrens
die twintig j aar geleden dwars door het
land werd getrokken, telkens weer tot
incidenten en gevaarlijk vuurwerk. In
het geval van de Voerstreek gaat het
erom dat de Waalse bevolkingsgroep
zich niet wil laten ringeloren door wat
zij voelt als een Vlaamse overheersing.
De Voerstreek, destijds behorend tot
de provincie Luik, werd in 1963 be
stuurlijk overgeheveld naar de provin
cie Limburg. En elk kabinet loopt het
risico te bezwijken aan de naweeën
van deze beslissing. In de Belgische
verhoudingen is namelijk de
werkelijkheidszin niet opgewassen te
gen emoties en gevoeligheden van het
opgepookte formaat als waarmee de
Voerense burgemeester Happard op
de loop is gegaan. Weten de politici in
ingewikkelder kwesties altijd nog wel
het recept van pappen, nathouden en
uitstellen met enige vaardigheid toe te
passen, - in een kwestie als deze missen
dit soort handgrepen hun uitwerking.
De kabinetscrisis treft België op een
moment, dat het land economisch
en financieel niet slechter kon uitko
men. Martens, nog maar net begonnen
aan een nieuwe periode van bezuini-
gings- en herstelbeleid volgens de bij
hem beproefde methode van regeren
bij bijzondere volmachten, heeft in de
ze affaire alle crisis-bezweringsformu
les gebruikt waarover hij beschikte.
Maar hij kwam er niet uit. Voor de Bel
gische politiek een slechte en beden
kelijke zaak, want de vai van dit kabi
net lost namelijk weinig of niets op.
Voor de socialisten, nu al weer lange
tijd aan de kant, is er geen eer aan te
behalen. De kwestie-Voerstreek is zo
brandgevaarlijk dat een kabinet van
elke samenstelling er door om zeep
kan worden gebracht. Koning Boude
wijn heeft het ontslag van dit zesde ka-
binet-Martens in beraad gehouden.
Dit duidt erop dat hij opnieuw - net als
vorig jaar na het voetbaldrama in het
Heizelstadion - zijn persoonlijk gezag
zal moeten laten gelden om de
Vlaams-Waalse ruziemakers tot beda
ren te brengen en op hun verantwoor
delijkheid te wijzen. Van erg veel zelf
bewustzijn bij beide partijen getuigt
dit niet. Maar dat zal wel zo blijven zo
lang België tweetalig blijft.
vdM
AMSTERDAM (ANP/RTR/DPA) - De
koers van het pond sterling is dinsdag
gestegen nadat de grote Britse ban
ken besloten tot een verhoging van
hun basisrente. In de dollarkoers-
kwam weinig verandering. Dat was
vooral te danken aan interventie ten
gunste van de Amerikaanse munteen
heid door Europese centrale banken.
Voor het pond sterling werd op de wis
selmarkt in Amsterdam een officiële
middenkoers vastgesteld van 3,2200
gulden. Dat was ruim een cent meer
dan de 3,2080 gulden van maandag.
Aan het begin van de dag ging de koers
van het pond verder omlaag, maar
toen de Britse banken op aanwijzing
van de Bank of England hun basisren
te verhoogden van tien tot elf procent
volgde een ommekeer.
Voor de dollar werd in Amsterdam een
officiële middenkoers vastgesteld van
2,2365 gulden, een fractie minder dan
de 2,2375 gulden van maandag. Tegen
het slot van de handel lag de koers
rond de 2,2330 gulden.
