Indiase premier Gandhi
ontsnapt aan aanslag
Gezinskosten voor
energie volgend
jaar 475 lager
3 t/m 12 oktober
GToênlo.er GToês b.v. 01100-12820
SANCTIES TEGEN Z. -AFRIKA
Reagan: Z.-Afrika moet nu
gezond verstand gebruiken
de PZC
vandaag
BEKENDMAKING
GRANDIOZE
SCHILDERIJEN
VERKOOP
ISTIHL: DE NO. 1 IN DE WERELD
NU OOK IN NEDERLAND
Raad van State:
amendementen
regeerakkoord
moeten openbaar
Sancties tegen
Zuid-Afrika
Rustig weer
229e jaargang no. 233
Vrijdag 3 oktober 1986
voor prof
en particulier
Investeringen
Bijstand
Ziektewet
Acht miljard
Zeesluis
Brug
Handbal
50,-tot 425,-
met certificaat
VOLGENS BEREKENING RUDING
voor mensen die branden van nieuwsgierigheid.
r Inde ochtend mist. Overigens wolken-
li veldenmaar droog. Vanmiddag af en
toe zon. Middagtemperatuur 16 gra-
den en weinig wind.
minister Smit-Kroes
(Van onze Haagse redacteur
DEN HAAG Voor één keer heeft de
techniek het gewonnen van de
kracht van het water. Als er nog
mensen zijn die daaraan twijfelen,
dan kan minister drs N. Smit-Kroes
van verkeer en waterstaat hen uit de
droom helpen. Want, zo vertelde de
bewindsvrouw gisteren in Den
Haag, het water heeft het zelf ge
zegd.
Mevrouw Smit bracht op een bijeen
komst in het hoofdkantoor van
Rijkswaterstaat, waar een aantal
bouwers van de pijlerdam werd on
derscheiden, een wandeling in her
innering die zij in haar eentje had
gemaakt over de Oosterscheldewer-
ken.
„Talloze keren", zo zei zij, „had ik
het werk bezocht, maar nooit alleen.
Toen die gelegenheid zich eindelijk
voordeed en ik op een prachtige dag
zo wat ronddoolde over het eiland
Neeltje Jans, was het alsof ik het wa
ter in de Oosterscheldemonding en
de Noordzee hoorde zeggen: 'You
win' ('jij wint'); was het alsof het wa
ter één keer in zijn leven toegaf:
'Rijkswaterstaat, Dosbouw, jullie
hebben het van mij gewonnen. De
techniek is mij ditmaal de baas'".
De minister liet haar gehoor weten
dat de destijds genomen politieke
beslissing over de bouw van de pij
lerdam nu eindelijk 'technische rea
liteit is geworden'. „Een realiteit
waar we de komende decennia de
vruchten van zullen plukken".
(Zie ook pagina 17)
Senaat verwerpt
veto van Reagan
(Van onze correspondent)
WASHINGTON De Amerikaanse Senaat heeft met een grote
meerderheid 78 tegen 21 stemmen het veto verworpen dat
president Reagan had uitgesproken over de sancties die het
Congres aan Zuid-Afrika wil opleggen. Eerder verwierp het
Huis van Afgevaardigden het presidentiële veto ook al, en dat
betékent dat het sanctiepakket van het Congres (Huis plus Se-
naat) nu onverkort van kracht wordt. Het betekent ook de eer
ste nederlaag voor Reagan op het gebied van buitenlandse po
litiek sinds zijn aantreden.
Hetfveto van Reagan werd verworpen
ondanks een poging van de Zuidafri
kaanse minister Botha (buitenlandse
zaken) om de stemming in de Senaat
te beïnvloeden. Hij belde gisteren met
vieh.senatoren om hen te zeggen dat
Zuid-Afrika geen Amerikaans graan
meer zou kopen als het sanctiepakket
doorgaat.
Deze telefoontjes waren gisteren, bij
het slotdebat in de Senaat over de
sancties, het voornaamste onderwerp
van gesprek. Senator na senator ver
oordeelde Botha's ingrijpen met woor
den als „gevaarlijke nonsens" en „bui
tenlandse bemoeizucht".
Veel senatoren waren ongewoon fel
over de huidige Zuidafrikaanse rege
ring. Senator Alan Cranston: „Het uur
vahhet oordeel is aangebroken. De Se
naat moet nu beslissen of we achter de
mensen staan die worstelen voor vrij
heid en menselijke waardigheid, of dat
we fascisten steunen die met zweep en
knuppel regeren".
Senator McConnell zei dat hij nu voor
de eerste keer niet achter Reagan kon
staan. „Ik denk dat hij er deze keer
naast zit". Maar conservatieve, Rea-
gan^steunende senatoren zeiden dat
Dollarkoers - De dollar is donderdag
bijna een cent in waarde gedaald ten
opzichte van de koers van woensdag.
De banken hebben hun advieskoersen
overigens ongewijzigd gehouden. Bij
aankoop van de dollar wordt 2,23 gul
den gerekend en bij verkoop 2,35 gul
den.
De koers van het pond sterling daalde
op de Europese wisselmarkten don
derdag tot een nieuw dieptepunt. Be
zorgdheid over de economie van
Groot-Brittannië blijft het pond par
ten spelen. Op de Amsterdamse wis
selmarkt tuimelde het Britse pond
met maar liefst 3,5 cent omlaag. De of
ficiële middenkoers bedroeg donder
dag 3,2750 gulden tegen 3,3100 gulden
woensdag.
Advertentie
de Senaat nauwelijks het recht had om
het beter te willen weten dan de presi
dent.
Ondanks deze laatste argumenten
was de meerderheid waarmee Rea-
gans veto verworpen werd, nog wat
groter dan was verwacht, al had nie
mand gedacht dat Reagan genoeg (34)
stemmen zou halen om zijn zin te krij
gen.
Het sanctiepakket van het Congres
houdt in, dat Amerikaanse banken,
bedrijven en instellingen geen nieu
we investeringen in Zuid-Afrika meer
mogen doen. De bestaande Ameri
kaanse investeringen in het land belo
pen een bedrag van 70 miljard gulden.
Voorts verbiedt het sanctiepakket de
(Slot zie pagina 3 kolom 6)
De verdachte middenvan de aanslag wordt door politiemensen in burger af
gevoerd naar een arrestantenwagen.
WASHINGTON (AFP) - President
Reagan heeft donderdag verklaard de
uitslag van stemming in de Senaat
„diep te betreuren" waarbij zijn veto
over sancties jegens Zuid-Afrika on
gedaan werd gemaakt.
„Ik meen dat strafmaatregelen niet
het beste actiemiddel zijn", zei Rea
gan in een verklaring. „Ze treffen juist
diegenen die we willen helpen. Ik hoop
niet dat deze sancties leiden tot meer
geweld en meer onderdrukking". „Nu
is de tijd", vervolgde de president,
„voor de regering van Zuid-Afrika met
moed en gezond verstand te handelen
om een crisis te voorkomen.
Vice-president Bush verklaarde dat de
nu aangenomen sanctiewet zal wor
den uitgevoerd maar dat de Ameri
kaanse regering ook met andere mid
delen zal trachten een einde aan de
apartheid te maken.
De Zuidafrikaanse minister van bui
tenlandse zaken, Roelof Botha, ver
klaarde dat de stemming een „emotio
nele golf' weerspiegelt die door geen
enkele actie van de (Amerikaanse) re-
(Slot zie pagina
Roelof Botha.
NEW DELHI (REUTER/AFP) - De In
diase premier Rajiv Gandhi is don
derdag aan een aanslag ontsnapt ter
wijl hij in New Delhi een gebedsbij
eenkomst bijwoonde. Daarbij waren
ook president Zail Singh en enige mi
nisters aanwezig. Volgens ooggetui
gen werden twee mensen gewond als
gevolg van de schoten die werden af
gevuurd op de premier.
De ooggetuigen zeiden dat de schoten
werden gelost door een man die zich op
ongeveer 40 meter afstand verborgen
hield achter een bosje. De dader werd
overmeesterd door de lijfwacht van
Gandhi. De dader bleek een man van
in de twintig, die schoot met een zelf
gemaakt wapen. Zijn naam werd niet
bekendgemaakt. Banden met beken
de terroristische groeperingen scheen
hij bij het eerste verhoor niet te heb
ben. Uit het feit dat hij geen baard
draagt, maar alleen een snor, werd af
geleid dat hij geen sikh is.
De gebedsbijeenkomst vond plaats bij
het monument Raj Ghat dat is opge
richt ter ere van Mahatma Gandhi, de
man die India naar de onafhankelijk
heid voerde en op 30 januari 1948 werd
vermoord. De bijeenkomst bij het mo
nument aan de Yamuna-rivier is het
traditionele hoogtepunt van de vie
ring van de geboorte van Mahatma
Gandhi. Het is een nationale feestdag.
Premier Rajiv Gandhi kwam aan het
bewind nadat Sikh-lijfwachten op 31
oktober 1984 zijn moeder, de toenma
lige premier Indira Gandhi, hadden
vermoord. De premier wordt omge
ven door zeer strenge veiligheids
maatregelen.
De bijstand aan gescheiden
mensen zal in het jaar 2000 on
geveer 4,5 miljard gulden kos
ten.
PAGINA 3
De ziektewetperiode wordt mo
gelijk tot twee jaar verlengd.
PAGINA 5
De Oosterscheldewerken blij
ven definitief onder de acht
miljard gulden.
PAGINA 17
Rijkswaterstaat bestudeert de
mogelijkheden om de Terneu-
zense zeesluis voor grotere
schepen toegankelijk te ma
ken.
PAGINA 19
België kan de bouw van een
brug over de Viester schelde
niet verbieden.
PAGINA 21
Zondag begint voor de Zeeuw
se 'topteams' de handbalcom
petitie: 'Het is goed dat EMM
nu onbekende trainers heeft...'
PAGINA 27
Rtv, kunst: 2
Binnen- en buitenland: 3
en 5
Opinie, achtergrond: 4
Financiën, economie: 6
Vrijdagkrant: 7, 8, 9, 11, 13
en 15
Provincie: 17, 19, 21, 23 en
25
Sport: 27
Rajiv Gandhi
WESTDUIN HOTEL»*»*
heeft het wel:
's Zondags
Engels
lunch buffet
Tel 01185-2510. van 12.00-14.00 uur
aan zee
Zeeland
Hotels
lAdvertentie
op veler verzoek nog 1 maal.
Slechts 1 dag. Toegang vrij.
Uitsluitend a.s. zaterdag 4 okt.
van 10.00-17.00 uur.
van olieverfschilderijen van
div. schilders.
Prijzen compleet met mooie
zware lijsten vanaf
GRATIS KOPJE KOFFIE
in de Schouwburg,
Molenwater Middelburg.
DEN HAAG - Directeur kunstzaken van wvc, Van Heusden, deelt de kunstenaars per megafoon mee dat minister
Brinkman niet komt. Han Kuipers, voorzitter van de BBK (zittend tweede van links) hoort alles gelaten aan.
DEN HAAG (GPD) Tachtig leden
van de BBK, de Beroepsvereniging
van Beeldende Kunstenaars, heb
ben donderdagavond de kantine
van het ministerie van WVC in Rijs
wijk bezet. Zij protesteren daarmee
tegen het beeldende kunstbeleid
van minister Brinkman,
's Ochtends had het bestuur van de
BBK de nota 'Het Tegenoffensief
aan de bewindsman overhandigd.
Daarin veroordelen de BBK-kunste-
naars voorstellen van de minister
met alternatieven voor de Beelden
de Kunstenaars Regeling (BKR) die
op ljanuari 1987 wordt afgeschaft en
waardoor honderden kunstenaars
het uitoefenen van hun beroep on
mogelijk wordt gemaakt.
Nadat het BBK-bestuur donderdag
middag in het Haagse Gemeente
museum de samengestroomde kun
stenaars over de aanbieding van de
„tegenoffensief'-nota had ingelicht,
raakten de gemoederen verhit, toen
bekend werd dat de bewindsman
niet serieus op de vragen van het
BBK-bestuur was ingegaan. Beslo
ten werd naar het departementsge
bouw in Rijswijk op te trekken en
een gesprek met de minister alsnog
af te dwingen. Brinkman had echter
andere verplichtingen.
DEN HAAG (ANP) Het gemiddelde
gezin zal volgend jaar ongeveer 475
gulden minder kwijt zijn aan gas en
elektriciteit. Die daling wordt voor
ongeveer 425 gulden veroorzaakt
door de verwachte daling van de gas-
prijs voor kleinverbruikers en voor 50
gulden door de daling van het aandeel
van de brandstofkosten in de elektri
citeitsprijs.
Minister Ruding van financiën heeft
dit geantwoord op schriftelijke vragen
vanuit de Tweede Kamer over de Mil
joenennota 1987. Hij is hierbij uitge
gaan van het gemiddelde gezinsver-
bruik van 2500 kubieke meter gas en
3000 kwh per jaar.
Ruding antwoordt verder dat de 100
miljoen gulden aan extra gelden voor
het Rijkswegenfonds zal worden ge
bruikt voor belangrijke verkeersknel
punten in de Randstad en voor verbe
tering van een aantal hoofdwegen die
de landsgrens overschrijden.
Eenzelfde bedrag aan extra investe
ringsmiddelen voor de PTT is volgens
Ruding nodig om knelpunten in de te
lecommunicatie op te lossen via extra
investeringen in digitale centrales en
interlokale verbindingsmiddelen. De
100 miljoen is alleen voor 1987 en 1988
opgenomen in de meerjarenraming.
Voor de jaren daarna zijn grotere be
dragen nodig. Omdat de PTT dan een
NV is kan dat geld dan op de kapitaal
markt worden geleend, aldus de'be
windsman.
Over arbeidsduurverkorting merkt hij
DEN HAAG (ANP) De circa 200
amendementen die de Tweede Ka
merfracties van VVD en CDA deze zo
mer hebben ingediend op het concept
regeerakkoord van informateur De
Koning moeten openbaar worden ge
maakt. Dit heeft de waarnemend
voorzitter van de afdeling recht
spraak van de Raad van State, mr. P.J.
Boukema, donderdag bepaald.
Daarmee zijn de verzoeken om een
voorlopige voorziening in deze kwestie
van de krant NRC-Handelsblad inge
willigd. De krant had gevraagd om
openbaarmaking van de wijzigins-
voorstellen op grond van de Wet Open
baarheid van Bestuur, maar premier
Lubbers had hierop afwijzend beslist.
De waarnemend voorzitter heeft nu
bepaald dat de amendementen zo
spoedig mogelijk ter beschikking moe
ten worden gesteld.
op dat als een gemiddelde koop
krachtverbetering van 2,5 procent
hiervoor wordt gebruikt er in 1987
35.000 a 40.000 arbeidsplaatsen kun
nen worden geschapen. Hierbij is uit
gegaan van een gemiddelde vertra
ging van een halfjaar bij een herbezet
ting van 25 procent in het bedrijfsleven
en 75 procent in de collectieve sector.
Uiteindelijk wordt dat aantal verdub
beld.
Met de aanvaarding van
de sanctiewet tegen
Zuid-Afrika heeft de Ameri
kaanse Senaat een voor pre
sident Reagan dramatische
stap gezet op het terrein van de buiten
landse politiek. De senatoren trokken
zich niets aan van Reagans veto en
evenmin waren zij onder de indruk van
de interventie van de Zuidafrikaanse
minister van buitenlandse zaken Bo
tha. De Amerikaanse president was en
is om politiek-opportunistische rede
nen sterk gekant tegen een verbod op
de invoer in de VS van Zuidafrikaanse
landbouwprodukten. In een eerder
stadium al sprak Reagan zijn veto uit
over de aanvaarding van de sanctie
wet door het Congres. De gisteren door
de Senaat genomen beslissing bete
kent zonder meer een lelijke streep
door de rekening van de president, die
- het kan niet anders worden uitgelegd
- een zware nederlaag heeft geleden.
En dit nog wel op een moment, dat hij
met het oog op zijn ontmoeting met
Gorbatsjov geen prestigeverlies kan
lijden.
De interventie van de Zuidafrikaan
se minister Botha van buitenland
se zaken heeft averechts gewerkt. De
tweederde benodigde meerderheid om
Reagans veto ongedaan te maken
kwam moeiteloos tot stand. De uitslag
van de stemming - 78 tegen 21 - spreekt
in dit verband boekdelen. Botha's
dreigen met vergeldingsmaatregelen
tegenover individuele leden van de Se
naat was dom, onverstandig en ge
speend van elke werkelijkheidszin.
Die houding kon alleen maar weer
stand oproepen en moest verkeerd uit
pakken. Reagan moet tandenknar
send kennis hebben genomen van Bo
tha's telefonische benadering van een
aantal senatoren. Terwijl Reagan,
naar het leek met enig succes, bezig
was de Senaat te bewerken - hij had ge
noeg aan de steun van eenderde van de
leden - maakte Botha's ingreep in en
kele uren het werk van weken onge
daan. En dat terwijl het juist Botha's
bedoeling was de president steun in de
rug te geven. Een staaltje van politiek
dilettantisme van de bovenste plank.
Het pakket harde sancties - Zuid-
Afrika kan bijvoorbeeld ook geen
leningen meer afsluiten in de VS en
Amerikaanse bedrijven is het met in
gang van heden verboden investerin
gen te doen in Zuid-Afrika - kan een
verdeelde EG tot voorbeeld strekken.
De gemeenschap zit nog altijd niet op
één lijn als het gaat om economische
boycotmaatregelen tegen Zuid-Afri
ka. Nationale belangen staan een
eensgezinde benadering in de weg. In
de Kamercommissie van buitenlandse
zaken werden daarover gistermiddag
harde noten gekraakt, waarbij met na
me de oppositie op een actievere rol
van Nederland aandrong. Als het aan
minister Van den Broek ligt houdt Ne
derland zich verder gedeisd. Onze me
de-Europeanen worden vermoeid van
al dat Nederlandse gedram, zo kon
worden vernomen uit de mond van de
minister van buitenlandse zaken.
Van den Broeks constatering geeft
de gevoelens onder de Europese
regeringen precies weer. Er is nu al zo
lang en zoveel over sancties tegen
Zuid-Afrika gesproken dat een stem
ming is ontstaan van 'tot hier en niet
verder.' Het Europa van de Twaalf
heeft het principe van boycotmaatre
gelen aanvaard. Van een pakket van
vijf maatregelen worden er vier door
gevoerd; alleen op het gebied van rie
kolenimport bestaat geen overeen
stemming tussen de EG-landen. Met
de oppositie vindt ook Van den Broek
dat dit onbevredigend is, maar hij ver
bindt er niet de consequentie aan dat
Nederland eenzijdige maatregelen
moet nemen. En zeker wil de bewinds
man niet ingaan op het voorstel de
luchtverbindingen met Zuid-Afrika op
te heffen, want dan nemen andere EG-
landen die vluchten wel over. Niet erg
principieel zo'n standpunt, maar het
getuigt wel van werkelijkheidszin.
Soms kan het goed zijn niet te blij
ven doorzeuren, want dan wordt
bij een volgende gelegenheid helemaal
niet meer geluisterd. Tot nu toe kan
Van den Broek op redelijk succes bin
nen Europa bogen als het gaat om
sancties tegen Zuid-Afrika. Zijn op
stelling in de Kamercommissie is die
van een praktisch man, die de moge
lijkheden kent en die evenzeer op de
hoogte is van de onmogelijkheden.
Een tijdelijk pas op de plaats - dat al
thans proeven we bij deze bewinds
man - lijkt op dit moment het grootste
succes te garanderen. En wie succes
heeft, heeft het gelijk aan zijn kant.
Dim
(Advertentie)
vqïA'
A.^e v
y>\e
emina
AHOY" ROTTERDAM-ZUIDPLEIN 10-17 EN 19-22.30 UUR, ZONDAGS 10-17 UUR.
