figgrella
nieuwe
MUZIEK
Poetry International
evenementrijke week
van hoog gehalte
Boerman-dag met gevarieerd aanbod
Fantastische zomerkoopjes bij Kreymborg.
49r-
'59s-
179.-
PZC/ kunst/cultuur
Programma
dinsdag
Uw overtollige
ponden zijn ons doelwit
(01180)33601/33301
iedereen leest
de krant
altijd en overal.
Nieuwelingen
79.-/89.-/98.- Nu'
239r- Nu
AANDAG 30 JUNI 1986
Doet u deze knijpproef eens! Alles wat u tussen duim
en wijsvinger meer hebt dan éen centimeter, moet
verdwijnen. Vet schaadt uw figuur en is een
gevaar voor uw gezondheid.
Het is nog niet te laat
dankzij onze TFM-methode kunt u in
korte tijd, speciaal bij taille, heupen,
dijen en andere probleemplaatsen, heel
wat centimeters verliezen.
U hoeft u niet meer te generen! Wij maken u slanker.
Geaarandeerd!
Binnen enkele weken kunt U door onze totaal nieuwe
TFM-afslankmethode wel twee confectiematen
slanker worden.
U wordt niet alleen dunner, maar uw
figuur wordt naar uw eigen wens gepro
portioneerd.
Aarzel niet! Bel vrijblijvend op. Wij geven
u graag advies.
maandag t/m donderdag: 10.00-20.00 u.
vrijdag: 10.00-16.00 u.
TFM-instituut voor figuurkorrektie
Lammerensteeg 9
MIDDELBURG
(Van onze kunstredactie)
ROTTERDAM - De 17e aflevering van Poetry Internatio
nal heeft acht dagen muziek, vertier en natuurlijk vooral
poëzie van een opmerkelijk hoog gehalte opgeleverd. Het
Rotterdamse poëzie-festival, dat een succesvolle menge
ling van grote namen en nieuw talent presenteert, ziet
zijn gestaag groeiende reputatie gelukkig ook weerspie
geld in de publieke belangstelling: naast de verheugende
interesse van binnen- en buitenlandse televisieploegen,
waren er zelfs op de minst bezocht avonden altijd nog
enkele honderden toeschouwers.
Al op de door André van der Louw
gepresenteerde openingsavond in
de weinig verheffende lokaliteit
'Arena', een jongerencentrum,
werd duidelijk dat Poetry dit jaar
een eerbetoon wilde zijn aan Cees
Buddingh'. De dit jaar overleden
dichter met de raspende stem is
altijd een drijvende kracht achter
het festival geweest: als vertaler,
initiatiefnemer en niet aflatende
speurder naar talent heeft hij altijd
veel voor Poetry betekend.
De andere helft van het openings
weekeinde was het jaarlijkse spek
takel Poetry Park. Deze zich na
drukkelijk op de integratie van
multi-raciale en interculturele ele
menten in de Nederlandse samen
leving gerichte happening trok dui
zenden bezoekers naar het tro-
pischwarme Museumpark. Vooral
het optreden van een drietal mili
tante dichters, de Palestijn Mah-
moud Darwish en de Zuidafrikanen
Sipho Sepamla en Breyten Brey-
tenbach op het hoofdpodium vond
veel weerklank bij het juichende en
applaudiserende publiek, dat zich
tussen de talrijke attracties door
kon laven en voeden bij 150 kramen
en kraampjes die in de meest exoti
sche dranken en etenswaren voor
zagen.
De rest van de 'reguliere' week
speelde zich af in De Doelen, waar
traditiegetrouw niet de grote zaal,
maar de veel gezelliger foyer be
trokken werd. Presentatoren Rem-
co Campert en Henk Bernlef kon
den tientallen dichters op het po
dium roepen, die elk tot de groot
sten in hun taalgebied behoorden.
Allen brachten een selectie uit hun
werk, waarbij Ineke Holzhaus („the
Voice") zonodig de Nederlandse
vertalingen las. Iedere avond
bracht zo een keur aan nationalitei
ten en poëziesoorten, terwijl op
vrijdagavond de gebruikelijke the
ma-avond ditmaal aan de Duitsta
lige poëzie gewijd was.
Enkele van de meest opvallende
nieuwelingen waren dit jaar de
Oostenrijker Peter Waterhouse,
met krachtige en humoristische
stadspoëzie, de Engelse Ursula
Fanthorpe, wier onderkoelde poë
zie nog een tip van Buddingh' is
geweest, de formidabele Spaanse
Clara Janés, die niet alleen prach
tige liefdespoëzie („En je verlaat/
verslagen/mijn hoofd en leden,/
drenkelingen op de kust van het
moment") voorlas, maar ook zong,
het Chinese talent Ma Gao Ming en
de etherische Canadese Margaret
Atwood. Het voortreffelijke werk
van o.a. de Turk Ilhan Berk en de
Hongaar Györgi Petri toont aan
dat de Oosteuropese poëzie hier
voor het overgrote deel nog onont
gonnen gebied is.
Buiten deze poëtry-debutanten wa
ren er natuurlijk de ouwegetrou-
wen. Ieder voor zich al een reis naar
het Rotterdamse waard: de reeds
genoemde Breyten Breytenbach,
de Roemeense Duitser Oskar Pas-
tior, Rutger Kopland, de Japanner
Makoto Ooka, de speelse Ameri
kaan Jerome Rothenberg en het
levende monument Erich Fried, de
al bijna vijftig jaar in Londen wo
nende bejaarde Oostenrijkse dich
ter van zowel liefdespoëzie als
geëngageerde versen („De tong van
Casper Weinberger"), die door een
van de vertalers werd gekarakteri
seerd als „niet zozeer een dichter
als wel een morele instelling".
En natuurlijk Seamus Heaney,
door Robert Lowell ooit „de groot
ste Ierse dichter na Yeats" ge
noemd. Rond de geladen poëzie
van de massieve Ier was dit jaar het
vertaalproject geconcentreerd, dat
er in bestaat dat alle deelnemers,
plus een keur van toegevoegde poë-
zie-vertalers, gedichten van de be
treffende dichter in hun eigen taal
overzetten. Bij de presentatie van
de resultaten op de slotavond
noemde een ontroerde Heaney de
veeltalige vertalingen van zijn werk
„niet alleen een grote eer, maar ook
de zwaarst mogelijke test voor mijn
poëzie". Door toedoen van een door
Jaap Oversteegen geleid sympo
sium, gaat het vertaalproject een
meer permanent verlengstuk krij
gen: er wordt gebouwd aan een
internationaal netwerk, waarbin
nen de uitwisseling en coördinatie
van vertaalwerk wordt gestimu
leerd.
Een ander, hoewel wat droever vast
punt in de poëtry-week is de uitrei
king van het Eregeld, een bedrag
van 10.000 gulden: een triest maar
noodzakelijk gebaar naar steeds
een dichter die door zijn werk en
gedachten in conflict is gekomen
met de heersende machten in zijn
land en als gevolg daarvan zijn
dagen moet slijten in een gevange
nis of werkkamp. De 'gelukkige'
was ditmaal de voor haar poëzie tot
zeven jaar werkkamp en vijf jaar
binnenlandse verbanning veroor
deelde Russische dichteres Irina
Ratushinskaya, voor wie ex-minis
ter Gardeniers-Berendsen het be
drag plaatsvervangend in ont
vangst nam. Mevrouw Gardeniers
roemde de moed van de Russin, die
de uiterste consequentie heeft ge
trokken uit het feit dat haar werk
mensen direct bereikt en „in hun
hersenschors geplant wordt". Met
de traditie van het eregeld bewijst
Poëtry in meerdere opzichten het
'Festival van de menselijke stem'
te zijn.
Na een week poëzie en muziek
werd met de slotavond het ver
band tussen deze twee kunstsoor
ten nog eens extra benadrukt: het
programma 'An die Musik' behels
de zowel muzikale voordrachten
van dichters (Clara Janés, Oskar
Pastior en Wiel Kusters) als op
poëzie geïnspireerde muziek van
o.a. het Vera Vingerhoed-quintet.
Freek de Jonge sloot het festival
rijmend en dichtend af: zijn lichte
lijk teleurstellende, want weinig
geinspireerde optreden, haalde
niet het hoge niveau van de rest
van het deze week gebodene, wat
voor de organisatie een vlijende
gedachte moet zijn. Poetry Inter
national is uitgegroeid tot een eve
nement van klasse, niet meer weg
te denken van de culturele jaar
agenda.
MIDDELBURG - Het Festival
programma van dinsdag pakt
de afwisseling tussen gecompo
neerde en geïmproviseerde mu
ziek weer op. Het ziet er - in de
Kloveniersdoelen - aldus uit:
17 uur: composities voor gitaar
solo van Ton de Leeuw Giacinto
Scelsi, Azio Corghi en Elliot Car
ter, gespeeld door gitarist Mar
tin Kaaij.
21 uur: Jan Kuiper en Sean
Bergin spelen geïmproviseerde
muziek met gitaar en saxofoon.
23 uur: Jacques Charlier, aange
kondigd als ,de charletan van de
Belgische art rock', samen met
Martine Doutreleau in een play-
backshow met zijn chansons
idiotes.
let Amsterdams Universiteitsicoor in
tan de ene opdracht naar de andere'
an Willem Breuker.
IIDDELBURG, OOSTKERK,
(loveniersdoelen.
'estival-concerten met muziek van Willem
Ireuker, Huub Kerstens, Jan Boerman,
'okohide Niimi, Toru Takemitsu, Minoru
liki en Louis Andriessen. Medewerkenden:
'et Koor Nieuwe Muziek, het Amsterdams
Iniversiteitskoor onder leiding van Antho
ny Zielhorst, het Nederlands Studenten-
'oor onder leiding van Cees Rotteveel, de
1rganist Sjoerd Ruisch, koperblazers van
•et Xenakis-Ensemble, de Slagwerkgroep
(en Haag en de pianisten Cees van Zee
end en Gerard Bouwhuis.
Een gevarieerd aanbod van gecom
poneerde muziek, zaterdag tij
lens het tweede weekeinde van het
iende Festival Nieuwe Muziek. Je
lunt de drie concerten van zaterdag
:an twee kanten binnengaan; via de
'ariatie in gebruikte media, name-
ijk koren, electronica, slagwerk en
)iano of via de centrale componist
lit weekeinde, de Nederlander Jan
loerman. Welke ingang je ook kiest:
e komt toch uit op die variatie in
)enut 'instrumentarium'. In elk van
ie concerten namelijk stond werk
'an Boerman geprogrammeerd.
)e componist Boerman dus eerst,
-aat op de avond - voordat ze een
Jewerking voor twee piano's brachten
'an Andriessens 'De Staat' - speelden
Derard Bouwhuis en Cees van Zee
and Boermans drie Cees van Zeeland
Germans drie stukken voor twee
liano's. Daarvoor had, in de Oost-
ierk, de Slagwerkgroep Den Haag
>ver een breed front slagwerk opge
steld om, ook met behulp van tapes,
ajn 'Ontketening II' ten gehore te
vend gespeelde muziek, zonder band
materiaal - maar het klonk déze luis
teraar althans rigide in de oren, zon
der de ruimtewerking van beide ande
re werken.
Terug naar het koorconcert, waar
buiten Boerman om twee interes
sante tegenstellingen te beluisteren
waren. Het concert opende namelijk
met een muzikaal geintje, een - zeg
maar - 'burlesque voor koor', van de
hand van Willem Breuker.
Een - door heren in smoking en dames
in zomertooi persiflage op het heden
daagse muziek- en concertbedrijf. Dat
alles op tekst van - aardige trouvaille -
een briefwisseling tussen de geachte
heer Breuker en de secretaris van de
Johan Wagenaarstichting met als on
derwerp: een compositieopdracht
voor koor, aan Breuker. Het Amster
dams Universiteitskoor zong en dan
ste het werk met hoorbaar plezier. Het
pleit voor de kwaliteit van het volgen
de werk, dat het volledig overeind
bleef: Kerstens 'Monde du Sommeil',
op een stukje tekst van Proust's 'Le
Temps Perdu', geschreven voor het
Nederlands Studentenkamerkoor en
uitstekend gezongen.
Er was zaterdagavond veel toeloop
van belangstellenden, in de Oostkerk
nog meer dan tegen middernacht in
de Kloveniersdoelen. Er zaten welis
waar tal van koorleden met aanhang
tussen, maar ook zonder dat deel van
het bezoek was de kerk redelijk ge
vuld.
Kees Cijsouw
brengen. En nog eerder, tijdens het
korenconcert, zetten onder leiding
van Huub Kerstens het Koor Nieuwe
Muziek en het Amsterdams Universi
teitskoor zich met vier koperblazers
in voor zijn 'Die Vogel'. Ook hier, als
bij de slagwerkmuziek, met een be
langrijke rol voor de tape.
Als kenmerken van Boermans mu
ziek gelden de ruimte van het klank-
woon geconcentreerd, en het aandeel
opgenomen klank was daarbij zeker
zo essentieel als de inbreng van koren
en kop, onder de - zeer bezielende -
leiding van Huub Kerstens. Zeker zo
effectief, en dan niet in de richting van
verdieping van de zeggingskracht,
maar die van verbreding van het
klankspectrum, was de combinatie
van opgenomen materiaal met het
rijke assortiment van de voortreffelij
ke Haagse slagwerkgroep. Een uitvoe
rig werk is het, 'Ontketening II', maar
het verveelde geen moment - en dat
kon op den duur niet worden gezegd
van het bijna even omvangrijke 'Rein
Tree' van Takemitsu voor drie tam
tams, dat er op volgde. Merkwaardig
was het om daarna de drie stukken
voor twee piano's te beluisteren: le-
spectrum en de emotionele zeggings
kracht van zijn werk, ook waar elec
tronica wordt gebruikt. Juist waar
dat het geval is, ben ik geneigd te
zeggen na het beluisteren van de drie
werken zaterdagavond. Boermans
muziek was het minst academisch,
waar hij tape en menselijke stem of
tape en 'levend slagwerk' combineer
de. Op de tekst van Hamerling klonk De componist Jan Boerman dankt de slagwerkgroep Den Haag na de
het gedeelte uit 'Die Vogel' buitenge- vertolking van 'Ontkenning II'.
LANGE DELFT. MIDDELBURG
Shirt met korte mouw. 100%
Katoen. In diverse
kleuren. Normaal
35-/39.-/45.- Nu.
Vrijetijdsbroek. 100% Katoen. In
beigenavy, wit,
bleu en grijs. J
Normaal 59.- Nó Jr
Pullover. Katoen/acryl. In diverse
kleuren.
Normaal 69-/
Vrijetijdsbroek van Tarlac. 100%
Katoen. In beige, bleu,
wit, lichtgrijs en navy.
Normaal 79r Nu i
rlac. 100%
Zomertweed kolbert. 100% Zuiver
scheerwol. In grijs, blauw enJpeige.
Normaal 219-/
Bandplooipantalon in 'linnen-look'.
Polyester/wol/linnen. Iru^
grijs, blauw, beige en
raf. Normaal 109rNu w
oiauw en oeiqe.
Vrijetijds/ack. Katoen/polyamide.
In navy, geel, tur-
quoise en esmerald. IJ
Normaal 129r Nu
Geruite vrijetijdsbroek van Tarlac.
100% Katoen. M
In kobalt. f\ F
Normaal 79- Nu
