NEDAC SORBO
een geschenk om zo 'n
bedrijf op te bouwen...
vrijdagkrant
L.
de vrij(e)dagkrant
11 voeding
12 denksport
13 wonen
14 auto
15 agenda
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
theorie
sokkenfabriek
carpe diem
achterhaald
Eenpersoonshuishoudens zien
zich vaak gedwongen te veel van
het goede te kopen. Maar geleide
lijk keren de kleinere porties in de
winkel terug.
Schaken, dammen, bridgen en de
puzzel.
In veel buurlanden al lang inge
burgerd, hier aarzelend in op
komst: bouwen met hout.
Een turbo diesel van Fiat; en een Volop uitgaansmogelijkheden:
Friese zelfbouw-cabriolet. film, theater en exposities,
vrijdagkrant
VRIJDAG 20 JUNI 1986
Jac. H. de Jong, directeur van
de gigant in onder meer
huishoudhulpjes Nedac Sorbo
Groep B.V. in Vorden, proeft
bedachtzaam. Niet om de
uitsmijter te keuren die hij bij
wijze van lunch nuttigt. Nee,
De Jong weegt de kwaliteit van
de reclameslogan die hij verzon
voor de jongste telg van de snel
uitdijende Nedac Sorbo Groep,
de bloemenbollen- en
zaadhandel Turkenburg.
De Jong: „Ik had gedacht: De
grond kust Turkenburg.
Kiemkracht van Turkenburg.
Bloemenbollen en zaden van
Turkenburg brengen fleur en
kleur". Hij vraagt de
verslaggeefster een stuk papier
om zijn vondst te kunnen
noteren. „Ik bedoel ermee dat
de grond Turkenburg
verwelkomt, en kiemkracht
geeft. Dat vind ik wel aardig".
Dan aarzelend: „Maar ik weet
nog niet zeker of we hem
gebruiken. Misschien is-ie te
diep. Dat is ook niet goed".
De Sorbo-directeur is van huis
uit een kunstzinnig mens. Ooit
leidde hij een eigen
cabaret-revue-gezelschap, hij
schrijft nog steeds liedjes en de
meeste van zijn reclameteksten
bedenkt hij zelf, zoals de
tv-spots met Nederlands meest
bekende huishoudster Saartje,
dorpsgenoot van Nedac Sorbo.
De Jong begon zijn loopbaan op
de redactie van Het Vrije Volk.
In 1962 richtte hij, samen met
zijn echtgenote, het bedrijf op.
Dat gebeurde in het koetshuis
achter hun woning met twee
bureaus van een tientje elk. Het
echtpaar was zo druk met de
zaak dat de kinderen, een zoon
en een dochter, naar kostschool
gingen. Nu hebben beiden
eveneens een functie in het
familiebedrijf. En met hen nog
zo'n 450 werknemers.
De rode draad in de
geschiedenis van Sorbo is de
theorie van De Jong over
distributie. Daar heeft hij hele
verhandelingen over
geschreven. En in dit gesprek
neemt hij ruim de tijd te
filosoferen over dit onderwerp.
Zijn bespiegelingen lijken
logisch en voor de hand liggend.
Ze komen erop neer dat een
winkelier beperkte voorraden
van een groot aantal artikelen
moet hebben, zodat de
omloopsnelheid hoog is en hij
dus per vierkante meter
winkelruimte zo veel mogelijk
omzet.
Dat stelt eisen aan de
distributie. Om een voorbeeld te
geven van hoe het niet moet:
een verfwinkel verkoopt van een
bepaalde kleur één blik per
maand. Maar hij kan die kleur
alleen krijgen in dozen van 12
stuks. Waardoor de winkelier
met dure voorraden komt te
zitten en hij maar een beperkt
aantal kleuren in voorraad kan
nemen. Daarmee is bovendien
de consument niet gediend.
Dat gegeven viel De Jong eerder
op dan anderen.
De Jong erkent de eenvoud van
zijn gedachte. Maar voegt daar
meteen aan toe dat het
veranderen van deze inefficiënte
distributiemethodes minder
eenvoudig is, aangezien
fabrieken bij voorkeur veel van
hetzelfde produceren en ook het
transport in grote hoeveelheden
goedkoper is dan in kleine
partijen.
Sorbo slaagde erin zo'n nieuwe
efficiëntere
distributie-systematiek te
ontwikkelen. De Jong noemde
deze „Sorbo merchandising" en
bouwde zijn hele concern op dit
fundament.
Sokkenproduktie in de nieuwe fabriek van Jansen de Wit in Schijndel.
Directeur Jac. H. de Jong
Zijn bedrijf is vooral be
kend van de afwasborstels,
maar hij doet nu ook in
sokken, bloembollen, en
zo'n 10.000 andere artike-'
len: directeur Jac. P. de
Jong van de Nedac Sorbo
Groep. Op het fundament
van een eenvoudige ge
dachte bouwde hij samen
met zijn vrouw in ruim
twintig jaar tijd een enorm
concern. Vorig jaar redde
hij een sokken- en panty-
fabriek waar miljoenen gul
dens overheidssteun had
den gefaald. „Het is een
geschenk om zo'n onder
neming te mogen opbou
wen". Maar de vakbonden
zijn minder gelukkig met
De Jongs filosofie en de
gang van zaken buiten het
concern.
Concreet betekende zijn
werkwijze dat hij als
distributeur de detailhandel
geen enorme partij
afwasborstels probeerde te
verkopen, maar een compleet
pakket van afwasborstels,
zemen, vaatdoekjes, dweilen
enzovoort, in de juiste
hoeveelheden en in een keurig
rek. Wat een juiste hoeveelheid
was, bepaalde hij per produkt
op grond van de
omloopsnelheid. Door steeds
bij te houden hoe snel de
voorraad van elk produkt
slonk, en deze per
detailhandelaar bij te vullen,
hield deze diens rek met
huishoudhulpjes steeds up to
date.
De werkwijze is intussen
vergaand verfijnd. De
vertegenwoordigers die de
winkels bezoeken, zijn uitgerust
met kleine computers die alle
gegevens per winkel opslaan, en
's avonds aan het magazijn
doorgeven. Waarop hier,
opnieuw computer-gestuurd, de
bakken met aanvullingen
worden gevuld. De volgende
dag schrijft de computer voor
welke route de vrachtwagen het
voordeligst kan rijden om de
Produktie van afwasborstels in Worden
winkels zo efficiënt mogelijk te
bevoorraden.
Sorbo beperkte zich niet tot de
distributie van
huishoudhulpjes. Van
honderden artikelen breidde
het assortiment zich uit tot
10.000 nu, die in zo'n 5.000
levensmiddelenzaken en 3.000
textieldetailhandelszaken te
koop zijn. De omzet in
consumentenprijzen bedraagt
nu 220 miljoen gulden per jaar.
Ook ging Sorbo zelf artikelen
produceren. Dat begon in 1976
met de overneming van de
grootste wasknijperproducent
van Europa. Kok Houtwaren in
Leek.
Een zeer spectaculaire
overneming deed Sorbo begin
vorig jaar. Toen kocht het de
failliete ondernemingen in
sokken en panty's, Jansen de
Wit in Schijndel en Danlon in
Emmen. De ene reorganisatie
na de andere, en miljoenen
guldens overheidsgeld hadden
deze modeproducenten niet
kunnen redden. Maar De Jong
zag er brood in.
„Doordat de mode steeds
sneller wisselt, groeit het
bestaansrecht van de
textielindustrie in eigen land
omdat die beter op de
wisselende trends kan inspelen.
Verder slagen wij er door de
reorganisaties in om de
fabrieken concurrerend met bij
voorbeeld Italië te laten werken.
En er speelt ook een stuk
gedrevenheid van mijzelf mee,
dat ik die bedrijven voor de
afgrond weg wilde halen".
Van de 550 werknemers die de
twee bedrijven oorspronkelijk
in dienst hadden, nam De Jong
er 300 aan van wie 150 tijdelijk.
Hij bouwde een nieuwe,
moderne fabriek in Schijndel,
liet die met veel tamtam door
Van Agt openen, en begon de
produktie ingrijpend te
reorganiseren. De succesvolle
manier waarop hij dit alles
aanpakte, bezorgde hem dit
voorjaar de kwalificatie
„manager van het jaar".
Essentieel voor dit succes
noemt De Jong de mogelijkheid
om als ondernemer flexibel te
kunnen vernieuwen. Dat
betekent ingrijpend
automatiseren, en bij
noodzakelijke ontslagen niet te
zeer gehinderd worden door
trage procedures.
Andere pijlers noemt De Jong
medewerkers die bereid zijn in
de ondernemer te geloven, en
een optimistische sfeer. Zelf
heeft hij in zijn directiekamer
opvallend het bordje „Carpe
diem" (Pluk de dag) hangen. Hij
maakt een blijmoedige indruk
en benadrukt het belang dat de
werknemers zo veel mogelijk
plezier hebben in hun werk.
Hij zegt die te stimuleren door
de mensen in kleine groepen te
laten werken, en de structuur
van het concern vlak te houden,
zodat de weg van de werkvloer
tot de directiekamer kort is. De
hele Nedac Sorbo Groep met
zijn 450 personeelsleden is
opgedeeld in 36
werkmaatschappijen die
zichzelf moeten bedruipen.
De Jong: „De mensen voelen
zich daarbij happy. De grote
mate van zelfstandigheid zorgt
voor een grote inzet want de
mensen zullen hun collega's
niet gauw in de steek laten. Als
ze niet functioneren, werkt de
sociale controle van de
collega's: ze gaan weg of zij
passen zich aan".
Niet iedereen oordeelt zo
positief over deze structuur. De
Dienstenbond FNV beschouwt
het systeem als een manier om
de mensen op te jagen en in de
gaten te houden. „Overal zijn
de ogen en oren van mijnheer
De Jong himself', zegt
FNV-bestuurder J. Verheij. „Hij
heeft overal zijn mensen zitten.
De werknemers zijn bang voor
ontslag, en durven geen lid van
de bond te worden".
De Jong zelfheeft een andere
verklaring voor het geringe
aantal vakbondsleden: zijn
mensen hebben geen behoefte
aan de bond. Hij beschouwt de
vakbonden in hun huidige
vorm trouwens als een
volstrekt achterhaald
verschijnsel, gebaseerd op
verdwenen tegenstellingen
tussen arbeiders en
ondernemers. Een verschijnsel
bovendien met veel te veel
macht.
Hij prijst zich gelukkig in zijn
eigen bedrijf geen arbeidsonrust
te kennen. Zodat hij de handen
vrij heeft voor nieuwe plannen.
En die zijn er genoeg. Behalve
met bloembollen en zaden,
komt Nedac Sorbo dit jaar nog
met 'decoratieve cosmetica' in
de supermarkt. Om
dameskledingwinkels op tijd
van de steeds sneller wisselende
mode te kunnen voorzien, gaan 1
dit jaar drie zogenoemde
Tex-inns open waar de
vakdetaillist ieder moment zijn
winkel volgens de laatste mode
kan aanvullen. Een al ver
uitgewerkt plan om verf van
Brink/Molyn In de
levensmiddelenwinkels te
brengen strandde - althans
voorlopig - op de plotselinge
moeilijkheden in dat bedrijf.
Daarnaast, belooft De Jong,
denken wij voortdurend over
nieuwe produkten en nieuwe
branches, zoals de
doe-het-zelfsector. In zijn
brochure schrijft hij: Wat
vandaag waar is, is morgen
minder waar en overmogen
wellicht achterhaald. En in het
gesprek over zijn leiderschap:
„Het is een geschenk om zo'n
onderneming te mogen
opbouwen".
NEL VAN BEMMEL
redactie Walstraatpromenade 56-60
PZC-bijlagen 4381 EG Vlissingen
tel. 01184-84000 toestellen 217 en 218)
advertentie en administratie:
Middelburg:
Markt 51
4331 LK Middelburg
tel. 01180-81000
Vlissingen:
4381 EG Vlissingen
Walstraat 56-60
tel. 01184-84000
Goes:
Grote Markt 2
4461 AJ Goes
tel. 01100-31800
Terneuzen:
Nieuwstraat 22
4351 CW Terneuzen
tel. 01150-94457
Hulst:
Steenstraat 6
4561 AS Hulst
tel. 01140-14058
opening kantoren:
Van maandag t/m vrijdag
van 08.00 tot 17.00 uur.
VRIJDAG 20 JUNI 1986
