almanak
Negende uitgave van
jazzfestival succes
Actievoerders blokkeren
tijdelijk PZEM-centrales
Een zonnige dag
te Borssele
r,LM: VOEDERVOORRAAD VOLDOENDE
1 Stof
S«
Man mishandelt
echtgenote
ZEEUWSE
PAGINA 5
Slf:
ra
Vergoeding
MAANDAG 5 MEI 1986
zeeland:
AAR- 'ENBURG - De toeristische 'Smokkelroute' langs het West Zeeuws-
Vltamse grensgebied wordt nieuw leven ingeblazen. Zaterdag 24 mei
inteert het Evenementencomité Aardenburg in samenwerking met de
omité's van de verbroederde gresngemeenten Maldegem, Middelburg,
Moerkerke-Damme, Sint Laureins en Sint Margriete de compleet nieuwe
•e, editie van de in 1974 samengestelde toeristische autoroute.
De Brochure met de routebeschrijving was bijna uitverkocht en dat was de
u, reder om te besluiten tot een herdruk. In de brochure zijn tekst en
fotomateriaal vernieuwd. De route, die overigens enigszins gewijzigd is, voert
kreken en polders en historische bezienswaardigheden in het West
(ws-Vlaamse grensgebied.
De introductie van de vernieuwde brochure op zaterdag 24 mei is groots
opgezet. Het feest begint in het gemeentehuis van Aardenburg, waar
genodigden en de Heineken fanfare (een muziekgezelschap van 80 man)
worden ontvangen. Na de ontvangst is er een tocht per touringcar langs enkele
delen van de 80 kilometer lange route. Daarbij worden diverse grensgemeen
ten aangedaan en zijn er officiële ontvangsten.
In Damme wordt een biertapwedstrijd gehouden voor burgemeesters, wethou
ders en persmensen. Rond half zeven 's avonds arriveert het gezelschap aan de
Kaai in Aardenburg. Tot slot 'marcheert' men naar het stadhuis, waar het
evenement wordt afgesloten.
an
iat
Del:
Tij
>rj
uil
x
uns:
n:s
m
elai
spe
iat
tri
iVI
Stil
DU
ei
or
>P
an
IWI
51
ad
Vog weinig problemen met
)p stal houden melkvee
VI
ES - De 20.000 Zeeuwse melk-
ien staan voorlopig op stal
door het verbod van landbouw
minister ir G. Braks melkvee in
verband met de neerslag van
radio-actieve stof buiten te lazen
gra en. Veel melkveehouders
luidden overigens alleen nog
ma r hun jongvee in de wei gela
ten. Dat zit 'm in het late voor
jaar. De grasgroei is nog maar
nauwelijks op gang gekomen en
op veel plaatsen was de grond
nog zo nat dat de graszoden door
hel vee dreigden te worden ver-
■pt.
De algemene inspectiedienst van het
■Hristerie van landbouw en visserij
controleert in samenwerking met de
pol tie of de veehouders hun melk-
k&ien inderdaad binnenhouden. Om
dat de berichten over het verbod de
k&ien te laten weiden mogelijk nog
niet iedereen heeft bereikt, stelt de
politie in gevallen waarin dat nodig is
de melkveehouders op de hoogte. De
ind"uk bestond zondag dat vrijwel
alle boeren die melkvee dicht bij hun
sta; buiten hadden staan, de beesten
al hebben binnengehaald. Koeien die
verder van de bedrijfsgebouwen gra
zen, waren in een aantal gevallen nog
wel buiten. Voor het vervoer van deze
dieren is een veewagen nodig.
Volgens secretaris mr J. Oggel van de
Zuidelijke Landbouw Maatschappij
(ZLM) zal het op stal houden van de
^melkkoeien in de meeste veehouderij
bedrijven geen problemen opleveren.
„Melkveehouders zorgen er door
gaans voor dat ze een ruwvoedervoor-
raad hebben, waaraan ze tot om
streeks begin mei voldoende hebben.
Sommigen zijn er zowat doorheen en
anderen hebben nog ruim voldoen
de", legt hij uit. „Het hangt er hele-
maal vanaf hoelang het vee binnen
moet blijven. Als dat langer dan een
week duurt en de veehouders op een
gegeven moment voer moeten gaan
bijkopen, dan komen ze voor flinke
kosten te zitten, want de prijzen zul
len ongetwijfeld flink stijgen".
•Daarbij komt dan de vraag wat er
met de radio-activiteit op het gras
gebeurt; spoelt die weg of niet. In het
laatste geval zal de eerste snede van
het voor inkuilen bestemde gras moe
ten worden weggegooid. Oggel vindt
llDDELBURG - De 36-jarige me-
grouw C. A. G. uit Middelburg is
aterdagavond omstreeks half zeven
rnstig gewond geraakt bij een
|echtpartij met haar man, de 33-
arige W. T. H. Het echtpaar, dat in
Jen echtscheidingsprocedure is ge
bikkeld zat in hetzelfde café in de
lerenstraat. Daar kregen ze ruzie die
|fp straat werd voortgezet.
•e man gaf de vrouw daar een harde
lap waardoor ze op straat viel en
«wusteloos bleef liggen. Ze werd
ivergebracht naar het ziekenhuis in
'lissingen waar een schedelbasisfrac-
,uur en een scheurtje in de schedel
'erden geconstateerd. In de loop van
sondag is het slachtoffer naar het
Dijkzigtziekenhuis in Rotterdam ver
voerd. De man is aangehouden en in
verzekerde bewaring gesteld.
Kinderen, ze leveren met hun
uitspraken vaak waardevolle
bijdragen aan dit hoekje.
Als het degene, die is aangewe
zen om dit rubriekje te vullen,
ontbreekt aan inspiratie, doet
hij of zij nogal eens een beroep
op de collega's, die zich mogen
verheugen in een kinderscha
re.
Maar ook bij collega's, die 'al
uit de kinderen zijn', wordt
nog regelmatig belangstellend
geïnformeerd naar ervarin
gen, die stof zouden kunnen
opleveren.
Meestal halen zij vertwijfeld
de schouders op, maar giste
ren beloofde een van hen zijn
medewerking. Op termijn.
„Kom maar terug als mijn
kleinzoon kan praten", liet hij
weten.
het nog wat vroeg om nu al over
vergoeding van schade te praten,
maar naar zijn mening kunnen de
gevolgen van de kernramp in Tsjer-
nobyl niet tot het normale agrarische
ondernemersrisico worden gerekend.
Een van de veehouders die op aanwij
zing van de politie zijn koeien heeft
binnengehaald is H. Z. C. Steenblok
uit Nieuwdorp. Hij voelde er aanvan
kelijk niets voor - ook al gezien zijn
krappe voervoorraad - de dieren weer
op stal te zetten. „Maar je wilt het
natuurlijk niet voor je verantwoor
ding nemen dat er inderdaad iets met
de melk gebeurt", vertelde hij. Steen
blok wil proberen toestemming te
krijgen om zijn koeien een paar uur
per dag te laten grazen om zo de
krappe voersituatie het hoofd te kun
nen bieden.
Veehouder A. de Visser uit Aagteker-
ke had zijn zeventig koeien net een
paar dagen buiten, zij het alleen maar
overdag. Zaterdagmiddag, na het be
kend worden van het advies van mi-
Nop niet binnengehaalde koeien aan de Pekelingseweg tussen Grijpskerke en
Aagtekerke.
lieuminister dr P. Winsemius om de
beesten voorlopig maar op stal te
zetten, heeft hij ze weer binnenge
haald. „Ze zijn nu nogal onrustig",
vertelde hij zondag. „Met dit mooie
weer zijn die beesten ook liever buiten
en daarom staan ze maar te loeien".
Dit onbehagen bij de dieren zal, zo
verwacht De Visser, tot een lagere
melkgift leiden. De voervoorraad op
het bedrijf van de Walcherse melkvee
houder is nog voldoende voor een tot
twee weken.
Bij J. C. Trimpe in Kloetinge is het
voer vrijwel op. Hij had zijn 38 melk
koeien zondag voor het eerst in de wei
willen laten. Voorlopig houdt hij ze
binnen, maar hij weet nog niet wat hij
zal doen wanneer de opslagruimte
voor voer leeg is. ,,'t Zal allemaal wel
schreeuwend duur worden", vreest
hij. „Misschien is het wel goedkoper
een bekeuring te betalen voor het
buiten laten lopen van de koeien dan
voer te kopen". De 48 koeien van A. M.
de Vrieze, ook in Kloetingé, waren nog
niet buiten geweest toen zaterdag het
verbod werd uitgevaardigd melk
koeien in de wei te laten. Met zijn
voervoorraad kan hij nog wel twee
weken vooruit.
De melkveehouders vinden dat mi
nister Winsemius zaterdag wel erg
gemakkelijk heeft gezegd dat de boe
ren elkaar maar moeten helpen als de
voorraden voer slinken. De Visser:
„Je gaat toch niet zo gauw een deel
van de voer weg doen als je niet weet
hoelang dit nog zal duren".
A. M. de Vrieze in Kloetinge voert zijn koeien in de stal.
MIDDELBURG - Een 'kroegentocht'
besloot zaterdagavond het negende
internationale jazzfestistival in Mid
delburg. In veertien etablissementen
speelden evenveel jazzformaties tot
in de kleine uurtjes. Een breed scala
van jazzstijlen was te beluisteren:
New Orleans, dixieland, funk, zigeu
nerjazz, salsa en bebop. Het was er
allemaal.
Een bezoek aan alle kroegen bleek
zelfs voor de meest fervente jazzlief
hebber onbegonnen werk. De laatste
festivaldag begon overigens al veel
eerder. Vanaf 's morgens elf uur
brachten looporkesten het winkelen
de publiek in de stemming en ook in
de middaguren zorgden deze straat
muzikanten voor een vrolijke sfeer in
de binnenstad. Vooral het fraaie zo
merweer droeg daaraan bij. Later in
de middag werd het aanmerkelijk
koeler en 's avonds hadden veel be
zoekers van de podiumconcerten op
de Markt hun winterkleding weer aan
getrokken. Ondanks het wat koelere
besluit van de podiumoptredens op
de Markt werd dit evenement in het
hart van de Zeeuwse hoofdstad een
bijzonder geslaagd jazzfeest. In een
brede kring rond het concertpodium
waren door de horeca-ondernemers
kraampjes geplaatst, waar behalve
een keur aan drankjes, ook een grote
verscheidenheid aan hapjes was te
verkrijgen. Samen met wat stoelen en
tafeltjes vormde het geheel een feeste
lijk aanzien. Vooral in het begin van
de middag toen het nog niet zo
koud was was het erg druk op de
Markt.
Vanaf twee uur 's middags tot 's
avonds negen uur speelden in totaal
zes orkesten beurteling op het markt-
podium. De orkesten werden geïntro
duceerd door de Belgische 'annon-
ceur' Sim Simons. Vrijdagavond had
de Jazz Aktiviteiten Stichting Zee
land JASZ), die het Middelburgse
jazzfestival voor de negende keer or
ganiseerde drie orkesten uitgenodigd
voor een optreden in de Concert- en
Gehoorzaal. Ruim tweehonderd beta
lende bezoekers (en dat aantal viel
wel wat tegen) keken en luisterden
achtereenvolgens naar Rod Mason's
Hot Five, de Climax Jazz Band (beide
uit Duitsland) en de Nederlandse
Free time Old Dixie Jass Band.
De organisatoren zijn bijzonder tevre
den over de nieuwe opzet van dit
negende jazzfestival dat grootser was
dan ooit tevoren.
The New Orleans Company maakte tijdens de optredens gebruik van een
old-timer.
Veel demonstranten bij het begin van de actie.
BORSSELE - Ongeveer tweehon
derd tegenstanders van kernener
gie hebben zondag van half drie tot
acht uur 's avonds de poorten van
de PZEM-elektriciteitscentrales in
Borssele geblokkeerd. Het was een
symbolische blokkade: de actie
voerders zaten alleen voor de
hoofdpoort; de andere poorten van
het PZEM-complex waren slechts
met kettingen afgesloten. Doel van
de actie was in het licht van de
'nucleaire ramp bij Tsjernobyl in de
Sovjet-Unie de aandacht te vesti
gen op de noodzaak geen nieuwe
kerncentrales in Nederland te bou
wen en de bestaande te sluiten.
Bij het begin van de blokkade koes
terden nog maar enkele tientallen
tegenstanders van kernenergie en
andere belangstellenden zich in de
zon op de Borsselse zeedijk ter
hoogte van de hoofdpoort. Spoedig
daarna zaten vijftig tot zestig actie
voerders tegen het hek en een klei
ne honderdvijftig stonden er in de
buurt. Bovenop de dijk gaven enke
le tientallen bewoners van het dorp
Borssele blijk van hun onbegrip
voor de blokkade. Een van hen
tartte herhaaldelijk de demonstran
ten. Hij moest enige keren kalme
rend worden toegesproken door
twee politieagenten.
Dat was dan ook de enige aanlei
ding voor de politie om op te treden.
De rijkspolitie van de groep Borsele
beperkte zich tot belangstellend
toezien. In verband met eerder aan
gekondigde mogelijke acties tegen
de plaatsing van kruisraketten, was
het Zeeuwse peloton mobiele een
heid in Woensdrecht gestationeerd.
Als dat nodig zou zijn, zou de ME in
korte tijd naar Borssele kunnen
worden gebracht. De PZEM had
kort voor het begin van de blokkade
de ploegen medewerkers in de cen
trale nog gewisseld.
Volgens een verklaring van Stop
Borssele en het Zeeuws platform
tegen kernenergie moet het met de
catastrofe in Tsjernobyl en de Har-
risburg-ramp nog vers in het geheu
gen toch langzamerhand voldoende
duidelijk zijn dat de veiligheid van
kerncentrales lang niet zo zeker is
als de overheden altijd hebben be
weerd. „Zo lang men er niet van
verzekerd kan zijn dat er binnen
kerncentrales geen fouten worden
gemaakt, zal steeds opnieuw blij
ken dat er zeer ernstige ongelukken
ontstaan", aldus de verklaring. De
beide actiegroepen stelden het op
zijn minst hovaardig te vinden om
ervan uit te gaan dat Nederlandse
kerncentrales zo veilig zijn dat geen
ernstige ongelukken kunnen gebeu
ren: „Radioactieve slachtoffers heb
ben er heel weinig boodschap aan
dat hun trefkans één op de tiendui
zend of één op de miljoen jaar is".
Uit een reactie van minister-presi
dent drs R. Lubbers op de ramp met
de Tsjemobyl-centrale leidden Stop
Borssele en het Zeeuws platform
tegen kernenergie af dat ook het
CDA de ogen sluit voor de conse
quenties van een kernramp en van
plan is de bouw van nieuwe kern
centrales gewoon door te laten
gaan. Vandaar dat de verklaring
besloot met de oproep bij de Twee
de Kamerverkiezingen tegen kern
energie te stemmen.
Na vijf uur was het aantal actievoer
ders bij het hek van de centrales al
teruggelopen tot ongeveer vijfen
dertig, van wie de meesten tot acht
uur bleven.
Namens anti-kernenergie bewe
ging liet J. de Vries weten tevreden
te zijn over het resultaat van de
blokkade. Daadwerkelijke stilleg
ging van de produktie in de kern
centrale was volgens hem niet de
opzet van de actie geweest. Over
het aantal actievoerders en andere
belangstellenden was hij zeer te
spreken, in aanmerking genomen
dat afsluiting van de poorten in
tegenstelling tot voorgaande de
monstraties en blokkades in Bors
sele alleen door middel van een
kort persbericht was aangekon
digd en geen bussen waren ge
huurd om veel tegenstanders van
kernenergie aan te voeren. De Vries
vertelde dat deze week landelijk
overleg zal worden gevoerd over
verdere acties tegen de bouw van
nieuwe en de sluiting van de twee
bestaande kerncentrales.
De PSP-Zeeland verklaarde zich
zondagavond in een persbericht so
lidair met de blokkade en alle ande
re acties naar aanleiding van de
ramp in Tsjernobyl. De partij stelt
dat doorgaan met kernenergie ge
lijk staat met een misdaad op ter
mijn tegen de gehele mensheid.
Aan de hekken van de centrale werden verschillende spandoeken
aangebracht.
BORSSELE Een zonnige zondag te Borssele, gisteren. Voor de vijftig
tot zestig mensen, die zich demonstratief tegen de hoofdpoort van de
kerncentrale hadden genesteld. Voor de kleine honderdvijftig mensen,
die voor de poort méédemonstreerden. En voor de - op het v drukst van
de dag - meer dan honderd toeschouwers, die vanaf de dijk op de doeken
aan de poort konden lezen waar het om begonnen was: 'Is Tsjernobyl niet
genoeg om jullie ogen te openen', 'Nee tegen Borssele twee', 'Eén is er al
één teveel'.
Om 13.30 uur blijkt verhoogde waakzaamheid op het PZEM terrein, maar
ligt de omgeving van de kerncentrale er nog stilletjes bij.
Te 13.48 uur is de eerste (rijks) politie-auto waar te nemen, die rondjes rijdt
op de aanpalende wegen.
13.50 uur: de eerste toeschouwers spreiden op de dijk tegenover de
hoofdingang van de kerncentrale dekens uit en zetten klapstoeltjes neer
om zich bij de komende gebeurtenissen van een goed uitzicht te
verzekeren.
14.25 - 14.50 uur: toenemende drukte onderaan en bovenop de dijk. De
hoofdpoort is nu één lange rij spandoeken. Tussen de honderdvijftig en
tweehonderd demonstranten verdringen zich bij de poort, of zijn er tegen
gaan zitten. Hans Bannink, Zeeuws platform tegen kernenergie, meldt dat
de andere poorten met kettingen zijn afgesloten - aan één poort zat er nog
een van een vorige gelegenheid. Spreekkoren van demonstranten:
„Borssele moet dicht", en een reactie vanaf de dijk: „Hop, hop, donder
op".
15.00 - 15.25 uur: De beveiligingsdienst van de PZEM lijkt een wak in het
ontspannen sfeertje te slaan, als enkele geleiders met waakhonden binnen
het blikveld komen. Ze worden door de demonstranten tegen de poort
beschaafd toegeblaft en verdwijnen. De milde stemming duurt voort - een
PZEM-functionaris reikt aan een van de blokkeerders een bijgevulde fles
water aan. Het hoofd van de beveiligingsdienst van de PZEM, A.P. Knuijt
maakt in kleine kring melding van een dilemmaatje: „Wat moet ik straks,
om zes uur, met de vlag doen? Halfstok hijsen of niet". Hij vreest dat van
de daad enige escalatie zou kunnen uitgaan, beziet het demonstratieter
rein, waar nog ontspanning heerst en besluit: „Ik laat hijsen. Als
overheidsbedrijf hoor je dat op 4 mei te doen".
15.45 uur: De twee bij de centrale surveillerende politiemannen begeven
zich naar een toeschouwer, die het afgelopen uur luidkeels met de
demonstranten in discussie is proberen te gaan. Hij bekent zich tot een
tegenstander van kolen gestookte centrales en een voorstander van
kernenergie te zijn. „Achterlijk zijn jullie - en morgen zeker weer het
handje ophouden voor de WW". De demonstranten laten zich niet
provoceren en de politie spreekt hem gemoedsbedarend toe.
16.15 uur -16.45 uur: Op de dijk begint de belangstelling licht te verlopen -
menig kijker begint zich richting Borssele te bewegen. De koffie wacht.
Demonstranten van verderop halen ook de eerste leuze van de poort: 'Van
Agt, fall-out, geen atoomstroom'.
17.54 uur: de aantallen demonstranten en toeschouwers zijn gedund, op
het PZEM-terrein wordt de vlag halfstok gehesen. Géén incidenten.
18.10 uur: enkele poortblokkeerders beoefenen het badmintonspel.
19.20 uur: het aantal toeschouwers op de dijk is nu te tellen op de vingers
van één hand. Intussen - de blokkade heeft het radionieuws gehaald -
nemen automobilisten de plek van de demonstratie op in hun avondrond
je.
19.58 - 20.03 uur: de dertig overgebleven demonstranten groepen rond een
autoradio, waaruit Jan Zindel de luisteraars voorbereidt op de nationale
dodenherdenking op de Dam te Amsterdam. Ze zijn twee minuten stil,
draaien de radio weg als het Wilhelmus begint en heffen een slotlied aan,
over de eerste atoombom van meer dan veertig jaar geleden en over
mensen, die nog steeds lijden door de straling. De spandoeken worden van
de hoofdpoort gehaald. Men verspreidt zich.
In de loop van zondagmiddag liep de belangstelling voor de actie sterk
terug.
