Nieuwe regio-indeling van vakantiespreiding 3.895.- BEELDHOUWER RESTAURATEUR goed kijken... Symposium IGO in Vlissingen over probleem van anaesthesie NIEUWBOUW AAN OOST-SO GEHEEL KOMPLEET, MET ALLES EROP EN ERAAN A' Axel lief veroorzaakt itobrand li Terneuzen ZLM en NCB hekelen de EG-besluiten Tuinbouw MET INGANG VAN 1987 WITTE S0FTLINE KEUKEN ALS BRUGMAN 'T NIET HEEFT. MOET T NOG WORDEN UITGEVONDEN. Sprong Hf' A PZC/ provincie 19 VRIJDAG 2 MEI 1986 ZC in 1988 weg uit de lissingse binnenstad JSSINGEN - De PZC-Holding BV begint in 1987 met de bouw van een nieuw complex naast i (ic huidige drukkerij aan de Oost-Souburgseweg te Vlissingen. Dat betekent, dat de PZC de nden in de Vlissingse binnenstad begin 1988 zal verlaten. De directie van de PZC-Holding remmende invloed blijven op onze bedrijfsontwikkeling", schrijft de di rectie van de PZC-Holding BV. kndigt dat aan in het jaarverslag over 1985. >t jaarverslag ademt een voorzichtig Itimisme uit. De omzet over '85 irdt door de directie weliswaar nog onvoldoende aangemerkt, in het jferde kwartaal van het vorig jaar tende zich een duidelijke verbete- tg (zowel op de abonnementen- en alvertentiemarkt als op de drukwerk- rarkt) af. En die gunstige ontwikke ling heeft zich in de eerste maanden V|n het lopende jaar voortgezet. Et: PZC-Holding behaalde in 1985 uit 5$ gewone bedrijfsuitoefening een minst van 1,9 -miljoen gulden. In '84 Wias dat 2,8 miljoen. Het nettowinstcij fer bedraagt 1,3 miljoen (1984: 1,8 ö&ljoen). Jg het verslagjaar werd voor ruim 2 piljoen gulden geinvesteerd. :t advertentievolume van de PZC IRNEUZEN - In de nacht van >ensdag op donderdag werd een (ging gedaan om de auto van P.S. de Tholenstraat in Terneuzen te :len. De dief probeerde de auto te irten door het verbinden van de Idrading. Daardoor ontstond kort- sluiting en brak brand uit in de auto. dader koos het hazepad. Het vuur iofde overigens vanzelf, wel ont- md enige roetschade. dezelfde nacht werder in Terneuzen grijze Renault Fuego gestolen :t het kenteken LH-51-YR. De Ter- juzense gemeentepolitie verzoekt jtuigen van de diefstal, of mensen die de auto recentelijk hebben gezien, Intact met het bureau op te nemen. GOES/TILBURG De hoofdbe sturen van de Zuidelijke Land bouw Maatschappij (ZLM) en de Noordbrabantse Christelijke Boerenbond (NCB) hebben zich deze week weinig verheugd ge toond over de besluiten die eind vorige week in de vergadering van landbouwministers in de Europese Gemeenschap zijn ge nomen over de prijzen van land- bouwprodukten. Vooral de af spraken over de invoering van een medeverantwoordelijk heidsheffing voor graan van 3 procent (in de praktijk neerko mend op een prijsverlaging van 10 a 12 procent) zat de besturen van beide landbouworganisa ties hoog. Voorzitter A. J. G. Doeleman van de ZLM beoordeelde het graanbeleid als een 'prijsverla ging zonder enig zicht op pro- duktievermindering of snelle af braak van de overschotten'. Het NCB-hoofdbestuur stelde vast dat het graanprobleem op déze manier in ieder geval niet wordt opgelost. Verder werd erop ge wezen dat het graanbeleid een verstoring van het evenwicht tussen de verschillende land- bouwprodukten met zich mee brengt. Bij de NCB werd in dit verband betoogd dat door de druk op het bouwplan de kans bestaat dat het areaal suikerbie ten groter zal worden, met als gevolg een lagere suikerprijs. Doeleman voorzag niet alleen een verstoring van het even wicht tussen de akkerbouwpro- dukten. Ook in de verhouding met de veehouderij en de verede- lingssector wordt volgens hem het evenwicht geweld aange daan. Hij voorspelde somber dat dit voor beide laatste takken van de landbouw wel eens nade liger kan zijn dan het op het eerste gezicht lijkt. Voorzitter H. C. van der Maas van de ZLM- akkerbouwcommissie onder streepte Doelemans woorden en noemde de EG-prijsafspraken 'een belediging voor de Neder landse akkerbouw'. Het NCB- hoofdbestuur constateerde ver der nog dat sociaal-economische maatregelen ten behoeve van de landbouw nog steeds ontbreken. Zijn de vooruitzichtig voor de akkerbouw weinig rooskleurig, uit het overzicht van voorzitter M. J. Goud van de ZLM-tuin- bouwcommissie bleek dat de situatie in de tuinbouw gezien de prijsvorming niet veel beter is. Bewaarprodukten als peen, uien, knolselderij en kroten zijn grotendeels niet of onvoldoende tot waarde gekomen. Ook de glasgroente heeft dit seizoen een slechte start gehad met tegenvallende prijzen. De veilingomzet ligt vergeleken met vorig jaar 25 procent lager. Oor zaak van een en ander is volgens Goud niet alleen de grotere aan voer van Nederlandse produk- ten, maar vooral de zwaardere concurrentiedruk vanuit de lan den aan de Middellandse Zee. Het hoofdbestuur trok de con clusie dat de slechte prijzen voor de grove groenten eens te meer een waarschuwing zijn dat de alternatieven voor de tarweteelt niet voor het grijpen liggen. daalde vorig jaar met 1,5 procent. Ten opzichte van het topjaar 1979 bedroeg de totale volumedaling 26,6 procent. Dankzij een tariefstijging (4 procent) per 1 januari '85 kon toch een geringe omzetstijging gerealiseerd worden. Voor het eerst sinds jaren vertoonde het aantal abonnementen een lichte stijging (0,4 procent). En mede dank zij een tariefsverhoging droeg ook de abonnementensector aan de omzet stijging bij. Het behaalde rendement als percentage van de omzet blijft echter - als gevolg van structurele factoren - achter bij het bedrijfstakge middelde. „Een groot verspreidings gebied met een geringe bevolkings dichtheid en daarmee gepaard gaan de geringe omzetten per m2 in de detailhandel zijn factoren die van De in september 1983 in gebruik genomen PZC-drukkerij aan de Oost- Souburgseweg in Vlissingen. De PZC-Holding BV begint in 1987 met de bouw van een nieuw complex naast deze drukkerij. De Axelse vestiging blijft een zeer substantiële bijdrage leveren aan het totale resultaat. Een geringe volume daling in de advertentiebladensec- torwerd ruimschoots goedgemaakt door een stijging van de tarieven (6 procent) per 1 januari '85. De handelsdrukkerij Middelburg moest genoegen nemen met een om zetdaling van 400.000 gulden. Daar door was, meldt de directie, een ver slechtering van het resultaat met 365.000 gulden 'ondanks een uiterste kostenbeheersing' niet te voorkomen. Ook in de boekenuitgeverijsector was de omzet in het verslagjaar te gering om tot een kostendekking te komen. Het exploitatieresultaat van de tech nische uitgeverij De Vey Mestdagh heeft onder zware druk gestaan; bij die uitgeverij moest in '85 genoegen worden genomen met een 'substan tieel verlies'. Het investeringsbudget geeft voor 1986 voor de bedrijven in Midden- Zeeland een bedrag te zien van 2,2 miljoen gulden. Als grote posten ko men in de begroting voor: een uitbrei ding van het tekstverwerkingssys teem en twee nieuwe telefooncentra les. Tevens is rekening gehouden met een post voorbereidingskosten voor de nieuwbouw aan de Oost-Souburg seweg. Voor het Axelse bedrijf is een investering voorzien van 1,2 miljoen gulden. Dat geld wordt onder meer gestoken in de uitbreiding van het bedrijf aan de overzijde van de Na- ssaustraat. DEN HAAG (ANP) - Voor de vakan tiespreiding zal na 1986 een nieuwe regio-indeling gelden. De nieuwe in deling is volgens het ministerie van sociale zaken en werkgelegenheid evenwichtiger qua inwonersaantal len dan de oude regeling. Zo vallen de drie grote steden in de Randstad in drie verschillende regio's. Aldus heeft het ministerie donderdag be kendgemaakt. De nieuwe indeling is het gevolg van een advies van de Coördinatiecom missie Vakantiespreiding Bedrijfsle ven en Onderwijs. De nieuwe indeling is als volgt: Regio Noord: Friesland, Groningen, Drenthe, Noord-Holland en Flevoland (5 miljoen inwoners) Regio Midden: Gelderland, Utrecht en Zuid-Holland met uitzondering van een aantal gemeenten die bij de regio Zuid zijn ingedeeld (4,5 miljoen inwoners) Advertentie ■m VAN DE WEEK De afgeronde hoeken geven deze keuken iets exclusiefs mee. Eigentijds model met beugelgrepen en witte inbouwapparatuur. Afmeting 270 cm. Geheel kompleet met PHILIPS gas/elektro kombinatie, PHILIPS afzuigkap, geïntegreerde 160 Itr. ZANUSSI koelkast, wit kunststof werkblad met afgeronde voorzijde, witte spoelbak, mengkraan, krans- en lichtlijsten, TL-verlichting en aansluitsnoer. Adviesprijs 6.985,- BRUGMANKOMPLEETPRIJS Brugman Keukenkopers profiteren van de vele Brugman Pluspunten: Keuze uit meer dan 300 modellen, waarvan een groot aantal kompleet opgesteld en ingericht. De laagste prijsgarantie, zwart op wit gegarandeerd. Vijf jaar garantie op Brugman kwaliteit. Keuze uit alle grote merken inbouwapparatuur. Gratis ontwerptekening van üw droomkeuken. Vakkundige montage of gratis advies aan doe-'t-zelvers. Levering volgens konsumentenvoorwaarden. Geopend: dinsdag t/m vrijdag van 09.00 tot 18.00 uur zaterdag van 09.00 tot 17.00 uur vrijdagavond van 18.00 tot 21.00 uur Putte: zondag van 11.00 tot 18.00 uur ROOSENDAAL, STATIONSTRAAT 49, TEL. 01650-69852. PUTTE (NB), ANTWERPSESTRAAT 65, TEL. 01645-2943. Deze aanbieding is geldig van woensdag 16 april t/m zondag 27 april. Regio Zuid: Limburg, Noord-Bra bant, Zeeland, de Zuidhollandse el- landen en de gemeenten Rotterdam, Capelle a/d IJssel, Krimpen a/d IJssel, Schiedam, Vlaardingen, Maassluis en Dordrecht (4,8 miljoen inwoners) De coördinatiecommissie heeft een schema opgesteld voor de vakantie spreiding in de periode 1987-1992. Het schema is voor de eerste drie schoolja ren definitief vastgesteld. Het is de bedoeling dat in 1988 de data voor de daarop volgende drie jaren worden vastgesteld. Aan de hand van nadere studie en praktijkervaringen zal dan worden bezien of de regeling moet worden bijgesteld. Omdat het overgaan naar een andere regio voor de provincie Noord-Hol land en voor de gemeenten Almere en Zeewolde een „sprong" van meer dan twee weken zou betekenen, worden deze provincie en gemeenten in 1987 bij wijze van overgangsregeling inge deeld in de regio Midden. Schooljaar 1986/1987: Regio Noord: basisonderwijs 25 juli t/m 6 september 1987; voortgezet on derwijs 18 juli t/m 6 september 1987 Regio Midden: basisonderwijs 4 juli t/m 16 augustus 1987; voortgezet on derwijs 4 juli t/m 23 augustus 1987 Regio Zuid: basisonderwijs 11 juli t/m 23 augustus 1987; voortgezet onder wijs 11 juli t/m 30 augustus 1987 Schooljaar 1987/1988: Regio Noord: basisonderwijs 23 juli t/m 4 september 1988; voortgezet on derwijs 16 juli t/m 4 september 1988 Regio Midden: basisonderwijs 9 juli t/m 21 augustus 1988; voortgezet on derwijs 9 juli t/m 28 augustus Regio Zuid: basisonderwijs 2 juli t/m 14 augustus 1988; voortgezet onder wijs 2 juli t/m 21 augustus 1988 Schooljaar 1988/1989: Regio Noord: basisonderwijs 8 juli t/m 20 augustus 1989; voortgezet onder wijs 8 juli t/m 27 augustus 1989 Regio Midden: basisonderwijs 22 juli t/m 3 september 1989; voortgezet on derwijs 15 juli t/m 3 september 1989 Regio Zuid: basisonderwijs 1 juli t/m 13 augustus 1989; voortgezeg onder wijs 1 juli t/m 20 augustus 1989. .r" t .*v Beeldhouwer-restaurateur Theo Kamperman in Tholen aan het werk in zijn atelier. is geen kwestie van een arm aanzetten of een neus boetseren. Llntegendeel: als een beeldhouwer niet tenminste een jaar of tien met steen omgaat hoeft hij niet aan restauratiewerk van enige betekenis te denken. Gedegen vakmanschap is een eerste vereiste om aanspraak te kunnen maken op de titel 'beeldhouwer-restaurateur'. Theo Kemper man, sinds kort in Tholen gevestigd met een atelier, kan zich tot het kleine vakgroepje rekenen. In heel Nedeland zijn de beeldhouwer restaurateurs, die zich tot de groten mogen rekenen, op één hand te tellen. De 38-jarige Kemperman heeft zijn sporen inmiddels al verdiend. Hij was een van de restaurateurs, die de afgelopen tien jaar werkten aan de imposante basiliek van Sint Jan in Den Bosch. In februari van dit jaar heeft Kem perman bezit genomen van een loods op het bedrijventerrein aan de Schelderijnweg in Tholen. Met ra men in dak en muren is er een enorm atelier van gemaakt. Het is de werkplaats van beeldhouwer-res taurateur Theo Kemperman, die het vak beoefent samen met zijn broer Michel en zijn vader. Ze voe ren voornamelijk restauraties uit voor opdrachtgevers uit Brabant en Zeeland. Zijn vader werkte aan de restauratie van de Middelburgse Abdij. Zelf deed hij al het beeld- houw-restauratiewerk aan de Stom pe Toren en de Stadspoort in Zierik- zee. Andere werken op het lijstje zijn onder meer restauraties aan het stadhuis van Tholen en aan de Markiezenhof in Bergen op Zoom. In het atelier staan drie meer dan manshoge beelden, ogenschijnlijk in zandsteen, temidden van kleine re, gipsen beelden en ornamenten. Ze dienen als voorbeeld voor de uiteindelijke exemplaren, die de ba siliek van Oudenbosch moeten gaan sieren. Kemperman maakt, evenals twee andere beeldhouwers restaurateurs, drie beelden voor de ze verkleinde versie van de Sint Pieter te Rome. Naar foto's maakt hij tekeningen, vervaardigt vervol gens een voorbeeld in klei, maakt een gipsen afgietsel en toont dit model aan de opdrachtgever. Dan wordt het beeld in de goede verhou dingen gebeeldhouwd. Om een voorbeeld in die grootte te hebben maakt Kemperman eerst modellen van een poly-uritaan, een lichtgewichte schuimsoort. Zo op het eerste gezicht lijkt het op zand steen of mergel. „Dit spul is gemak kelijker, goedkoper en werkt-veel vlugger dan gips. Met een mes snij den we het in model. Van dit voor beeld maak je een kopie in hard steen", legt de beeldhouwer uit. Daarnaast is dan ook een groot blok peperino opgesteld, een basalt soort, dat langzaam maar zeker de contouren aanneemt van de 'zand stenen' monnik ernaast. Begin dit jaar heeft Kemperman een aanvang gemaakt met het kar wei. Beeldhouwen is geen kwestie van hamer en beitel ter hand nemen en gaan hakken. Al met al gaan er verschillende voorbereidingsfasen overheen, voordat de kunstenaar met zijn eigenlijke werk kan begin nen. Het echte hakwerk gaat ook anders dan de leek zich voorstelt. Gebroederlijk liggen grote en kleine hakbeitels naast een enorme lucht drukhamer. Dit laatste apparaat is er voor het grovere werk. „Hiermee haal je onder meer de hoeken van het blok af. Rondom een hoofd moet heel wat steen weggeslagen worden", vertelt Kemperman. „Daarna ga je aan de slag met grote beitels. Naarmate het werk fijner wordt, gebruik je ook fijner mate riaal". Al met al moeten de drie beel den binnen anderhalf jaar klaar zijn. Tussendoor werkt Kem perman nog aan de restauratie van een groep beelden, die het voorma lige gereformeerde burgerwees huis in Rotterdam hebben gesierd. Na het bombardement in de tweede wereldoorlog stonden alleen de muren van dit weeshuis nog over eind. De beelden, die aan de gevel prijkten, missen hier en daar een arm of een been. Het historisch museum van Rotterdam, dat een nieuw pand betrekt, heeft de beeld houwer opdracht gegeven om beel den op authentieke wijze te her stellen. Hier gaat de kunstenaar weer an ders te werk. De vorm van een ontbrekende arm van een jongensfi guur wordt aan de hand van oude foto's gereconstreerd. In overleg met de opdrachtgever zal Kemper man de arm niet in steen uithakken, maar de ontbrekende ledemaat gie ten met een specifieke mortelsoort. Met behulp van een stalen pen wordt de arm vervolgens aan het lijf bevestigd en daarna op kleur ge bracht. De restauratie zal nader hand nauwelijks te zien zijn. stenaar belangrijk vond. Door je in hem te verplaatsen hoop je een beeld zo aan te vullen, dat er geen verschil te zien is in benadering". Ook exact de oude situatie kopië ren behoort bij het werk van een restaurateur. Bij de Sint Jan was dat het geval. „Soms zijn bepaalde verhoudingen bij een beeld perti nent verkeerd. Maar die fouten zul je over moeten nemen. Het is alleen vervelend dat sommige toeschou wers dan denken dat je zelf die fouten maakt". Kempenaar, die het vak al doende van zijn vader leerde, beklemtoont dat iedere kunstenaar een andere benadering heeft. Hijzelf heeft zijn kennis niet opgedaan op kunstaca demies, uit boeken of door reizen naar Italië, maar door gaande weg te leren wat je met een bepaalde steensoort wel en niet kunt doen. Daarnaast heeft een beeldhouwer restaurateur natuurlijk ook talent nodig, zoals elke kunstenaar. „Je moet kunnen tekenen, kunnen boetseren, en inzicht hebben in het beeldhouwwerk. Maar bovenal moet je goed kunnen kijken, zodat de restauratie volstrekt overeen komt met de bedoelde stijl". Niet alleen beelden, maar ook orna menten horen tot het werkterrein van Kemperman. Versieringen in en aan kerken zijn in de loop der eeuwen vaak aan vervanging toe. Een goed voorbeeld daarvan is na tuurlijk de Sint Jan, waar onder meer de zure regen een verwoesten de uitwerking had op de gothische versieringen. Behalve aan basilie ken werkt de beeldhouwer ook aan kerken van veel bescheidener for maat, zoals de Nederlands hervorm de kerk in Driewegen. Daar verving Kemperman onder meer guirlan des, sierlijsten en andere gevelver sieringen. t Bij de restauratie is de hand van de kunstenaar in een enkel geval te herkennen. Bij de beeldengroep voor de basiliek van Oudenbosch kreeg Kemperman nadrukkelijk de mogelijkheid om zijn eigen visie gestalte te geven. „De oorspronke lijke negen beelden waren ook door drie verschillende beeldhouwers ge maakt. Door ook de restauratie aan drie beeldhouwers te gunnen, is er duidelijk sprake van drie verschil lende stijlen", vertelt de kunste naar. „Doordat ik tien jaar aan de Sint Jan heb gewerkt, hebben mijn beelden een gotisch trekje. Een col lega-beeldhouwer is meer geïnspi reerd door de renaissance, en dat is ook te zien in zijn werk". Bij de beelden van het weeshuis lag dat weer anders. „Je kunt niet al leen afgaan op de foto", vertelt Kemperman. „Je moet als het ware in de huid van de toenmalige beeld houwer kunnen kruipen en kennis hebben van zijn visie op beeldhouw werk en architectuur. Door litera tuuronderzoek weetje wat een kun- anvankelijk waren ze wat yyj. m.teleurgesteld over het resul taat", herinnert de beeldhouwer zich. „De gevel moest natuurlijk ook worden schoongemaakt. De zandsteen, die hier was gebruikt, moet je echter niet op een agressie ve manier reinigen. Zandstralen geeft in het begin een prachtig effect, maar haalt het natuurlijke beschrermlaagje van de steen weg. Het gevolg is dat de zandsteen wordt blootgesteld aan zure regen, met alle gevolgen van dien". Van alle steensoorten zijn de zachte zandsteen en mergel het meest kwetsbaar voor zure regen, weet Kemperman. „Het is echter over dreven om te stellen dat de bouw kunst in Nederland het meest te duchten heeft van de verontreini ging in de lucht", vindt de beeld houwer. „Het grootste gevaar vormt roestend ijzer. In het verleden zijn ornamenten en beelden vaak met ijzer verankerd aan de gevel. Wan neer dat metaal gaat roesten, zet het uit en onstaan er breuken. Het lijkt er dan op dat een en ander afbrokkelt door de zure regen, ter wijl de schade juist van binnenuit komt". Ria van Griethuizen VLISSINGEN - In de operatiekamers van ziekenhuizen doen zich in toene mende mate spanningen voor tussen anaesthesisten en hun assistenten. Dat heeft te maken met het feit dat de taakafbakening van deze twee groe pen verpleegkundig personeel niet strikt gescheiden is. Zo komt het voor dat assistenten werk doen dat eigenlijk tot de taak van de anaesthe- sist hoort, waardoor de assistent ook meer verantwoordelijkheid krijgt. Overigens kan de situatie per zieken huis verschillen. Tot die conclusie is de stichting Insti tuut Gezondheidszorg-Opleidingen (IGO) te Vlissingen gekomen na erva ringen met de gang van zaken in operatiekamers. Om na te gaan of wellicht de opleiding iets kan doen aan de problemen, wordt zaterdag 3 mei een symposium gehouden met als thema 'Waar ligt de grens'. Verschil lende deskundigen zullen dan vertel len hoe zij over dit onderwerp denken. Volgens het IGO kan de assistent veelal niet om bepaalde verantwoor delijkheden heen, en in acute situa ties wordt die verantwoordelijkheid ook genomen. Dat leidt wel eens tot onvrede bij de anaesthesisten, de as sistenten, de ziekenhuisdirecties, de inspectie en ook bij de instituten die de opleiding verzorgen. Daarom heeft het IGO zich de vraag gesteld of de opleiding tekort schiet, of dat wellicht de praktijk zijn doel voorbij schiet. Het is de bedoeling tijdens het sym posium een antwoord op die vraag te krijgen. Uit reacties is gebleken dat veel assistenten het prettig vinden dat ze bepaalde verant verantwoor delijkheden krijgen. Maar tevens zal de verwachting zijn, aldus het IGO in een toelichting op de bijeenkomst van zaterdag, dat de ziekenhuisdirec tie voor de eventuele fouten op draait. Ook de functiewaardering speelt een rol in de problematiek, omdat daaruit blijkt dat een assis tent zich louter bij het assisteren moet houden. Het symposium wordt gehouden in het IGO-gebouw aan de Hercules Seg- herslaan te Vlissingen. Het begint om 10.00 uur. Sprekers zijn achtereenvol gens: IGO-directeur B. Schats, M. J. den Haan, cursusleider opleiding ope ratie-assistenten, E. W. J. A. Kiebert van de nationale ziekenhuisraad, C. Vader van de geneeskundige inspec tie, C. Kostense. directeur geneesheer. Om 11.55 is er een forumdiscussie. Na de lunch spreken nog J. W. Kleine, anaesthesioloog, G. G. Melgers, do cente academie gezondheidszorg Rot terdam, C. W. F. Huisman, jurist. Ook deze sprekers worden gevolgd door een forumdiscussie. Het middagpro gramma begint om 13.45 uur.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1986 | | pagina 19