Doorbraak
in
Amsterdam
Zazou Bikaye: afstand tot
de Afrikaanse muziek groeit
Avontuur en leven
van Dolf Brouwers
JEUGDBOEKEN
'DAT BEN IK DUS'
AVALANCHE
Cindey Peress
in Zeeland
Zaterdag 22 maart 1986
JOHANNES PASSION
MARGA MINC0
Peetvader'
Doosje
Combineren
Veranderen
nieuwe kerk Middelburg
Deesje
Overwinning
n
jONDERDAG 20 MAART 1986
(Door Waldemar Ysebaert)
Deze week zou de Vlaams/
Zeeuwse rhythm
luesband Avalanche de
Imerikaan Honeyboy Ed-
vards begeleiden in het tele-
isieprogramma 'Sonja'.
Haar een paar dagen geleden
[reeg manager Norbert Pau-
vels te horen dat het niet
neer hoefde. Er waren pro-
demen met de vliegtickets,
loneyboy kwam niet en Ava-
anehe bleef dus ook maar
huis.
Voor de publiciteit was het natuur-
jk heel aardig geweest. Het is een
egenvaller voor de jongens en mij,
aar het is voor negentig procent
eker dat we Honeyboy alsnog zullen
«geleiden op het Amsterdams Blues-
stival", zegt Pauwels. Avalanche
pent vrijdag - morgen - het twee
vonden durende bluesfestival in de
leervaart. Voor de groep - in 1984
pgericht - betekent dat een landelij-
e doorbraak. Het festival is volgens
auwels een aardige proeftuin voor
en aantal nummers van de tweede
lpee van de groep 'Cruisin' and Booz-
die dit jaar in een studio in Zelzate
!ordt opgenomen.
laar het uitdragen van een eigen
éluid vindt Avalanche in principe
iet het belangrijkste. Volgens Pau-
[els mag het begeleiden van Honey-
oy Edwards zeker niet onderschat
ïorden, ook al heeft Avalanche-gita-
ISt Rinus de Lijser meer kwaliteiten
huis dan Honeyboy zelf. Pauwels
lie ondanks de aanwezigheid van
ier van de vijf groepsleden, voortdu-
nd alleen aan het woord is): ,,Ik
enk dat dat juist de kwaliteit van de
and aangeeft. Zodanig iemand bege-
iden dat ie goed uit de verf komt.
p'n Honeyboy moet op de voorgrond
taan en verder hangt het er helemaal
anaf hoeveel ruimte hij de jongens
eeft om te spelen".
,valanche is voor het festival gecon-
racteerd dank zij de medewerking
>an 'de peetvader' van de Nederland-
e blues Maarten van Olderen.
'an Olderen heeft min of meer de weg
"oor Avalanche in Nederland gepla
veid. Voorheen was de band veel meer
ip België georiënteerd. De muziek
'an Avalanche wordt op festivals
!f>ed ontvangen. Dat gegeven, gekop-
leld aan de opleving van de blues in
ie lage landen ,,Men is uitgekeken op
lektronika", zegt Pauwels) geeft
hoop voor de toekomst. Avalanche wil
dit jaar de markt op met de tweede
elpee en een groot aantal concerten
doen. (Zondag 23 maart staat Avalan
che in het voorprogramma van 'A
Room full of Blues' in zaal Rustenho-
ve te Brugge.
De voorbereidingen voor de nieuwe
elpee zijn volop aan de gang. Pauwels:
„We gaan het anders aanpakken, sim
peler ook. De eerste elpee is opgeno
men toen de groep drie maanden
bestond. Toen werd alles nog apart
opgenomen. Ik denk dat we de num
mers nu 'live' in de studio zullen
opnemen. Kijk de vorige keer staar
den we ons een beetje blind op hoe
geweldig het allemaal klonk in de
studio, maar nu willen we een plaat
maken die als cassette in de auto ook
goed klinkt.
Avalanche wil zich op de tweede
elpee als pure bluesband profileren.
„Back to the roots", zegt mondhar
monicaspeler Willem de Vos.
„Maar, we blijven wel een bluesband
van de nieuwe lichting", voegt Pau
wels eraan toe. Dat betekent in de
praktijk korte nummers met korte
solo's. Eindeloos 'gefreak' is er niet
bij. „De tijd van de lange gitaarsolo's
is definitief voorbij. We houden het
kort en krachtig. Op die manier ko
men de jongens artistiek en gevoels
matig gezien ook aan hun trekken",
aldus Pauwels. De verhouding eigen
nummers en covers op 'Cruisin' and
In Bar American treedt morgen,
vrijdag, om 21.30 uur de in septem
ber '85 opgerichte rockformatie
Pinstripe op. Hoewel de groep vrij
kort geleden uit de startblokken
kwam, verdienden de leden hun
sporen al in formaties als Hammer
heads en Picture. Tijs Hameleers
(zang), Henny van Manen (giitaar),
Ronald de Grauw (toetsen), Arco
Bommer (bas) en Norbert Ton
(drums) brengen goed in het gehoor
liggende songs in de traditie van de
Amerikaanse west coast rock.
Het duo The Amazing Stroop
wafels speelt vrijdag in café De
Gekroonde Suikerbiet te Zierikzee
(21.00 uur). Wim Kerkhof (zang,
contrabas, piano en synthesizer) en
Rien de Bruin (zang, accordeon en
gitaar) hebben hun bekendheid
voor een belangrijk deel aan straat
optredens te danken. Het duo heeft
net het duizendste optreden achter
de rug.
In 't Beest te Goes wordt zater
dag de Boekenweek afgesloten met
een Boekenbal. Naast de dichters
Jaap Blonk, Kaspar van der Berg
en Martijn van Beem zal de Am
sterdamse groep 5 Slag 1 Wijd
aantreden. Door velen de 'officieu
ze' winnaar van de Grote Prijs van
Nederland genoemd, brengt deze
formatie rond saxofoniste Vera
Vingerhoeds een prima combinatie
van elektro-funk, rock en jazz.
Strakke muziek met ruimte voor
improvisaties, waarop het goed
dansen is, vanaf 21 uur in 't Beest.
Trouwe gast in het Zeeuwse is de
bekende formatie Golden Earring.
Zaterdag zijn Barry Hay, George
Kooijmans, Rinus Gerritsen en Ce-
sar Zuiderwij k te zien en te horen in
Sporthal Oost-Souburg. Binnen
kort verschijnt een nieuwe single
als voorloper van een Golden Ear-
ring-lp waaraan sinds november '85
is gewerkt. In het voorprogramma
van de Golden Earring staat zater
dag de Eindhovense groep van To
ny Delmonte. Aanvang 20.15 uur.
Vanaf zaterdag zullen er mu
zieklessen voor popmuziek gege
ven worden in jongerencentrum De
Piek in Vlissingen. Dit gebeurt in
samenwerking met de Zeeuwse
muziekschool. De lessen zijn niet
stijl-gebonden als het maar met
popmuziek te maken heeft. De les
sen worden gegeven door gerenom
meerde professionele musici en zul-
lpn plaatsvinden op zes zaterdagen
van elf uur tot half drie.
De uit Ede afkomstige rhythm
bluesformatie Clodhoppers treedt
zaterdag in café De Klos te Middel
burg en zondag in De Pompe te
Goes op (16.00 uur). Naast eigen
nummers speelt de groep werk van
onder meer Muddy Waters, J.
Geilsband en Johnny Winter.
Boozin' zal 4/6 zijn. „We kiezen num
mers die nog zelden gecoverd zijn. Het
heeft geen zin aan te komen met
'Sweet home Chicago'. Wat de eigen
nummers betreft levert elk groepslid
z'n aandeel. Overigens hebben we alle
nummers al op cassette staan. Die
draaien we eindeloos. Zijn er num
mers die uiteindelijk niet bevallen,
dan nemen we ze niet op", legt Pau
wels uit.
De eerste Avalanche-elpee had een
oplage van duizend persingen. De
nieuwe plaat komt in een grotere
oplage uit en zal in Nederland en
België gedistribueerd worden.
Avalanche zit in de lift, maar van
sterallures hebben de groepsleden
bepaald geen last. „Sterallures heb ik
thuis in een klein doosje zitten", zegt
zanger/gitarist Ries de Vuyst. „Ver
der heb ik mij een Rolls Royce en een
zwembad tot doel gesteld".
Pauwels tot slot: „Ach, bluesmusici
hebben geen kapsones. De sfeer - ook
achter de schermen - is erg gemoede
lijk. Moetje dan die new wave jongens
zien. Die spreken niet met elkaar".
De van origine Amerikaanse zan
geres Cindy Peress doet de ko
mende dagen Zeeland aan voor een
korte tournee. Cindy heeft via het
clubcircuit al de reputatie opge
bouwd een dynamische en expressie
ve zangeres te zijn, die zichzelf op een
geheel eigen wijze op gitaar bege
leidt. Zij schrijft haar repertoire zelf,
waarbij jazz, blues en rock'n roll als
voornaamste invloeden gelden. Cin
dy Peress trad onder meer op met
Grateful Dead, Van Morrison, Solu
tion en Jan Akkerman. Radio-optre
dens waren er bij de Vara (Popkrant)
en de VPRO.
De optredens in Zeeland vinden
plaats in: café De Pompe te Goes
(vanavond, 21.00 uur), De Piek te
Vlissingen (vrijdag 22.00 uur), jonge
rencentrum De Ster in Terneuzen
(zaterdag) en jeugdsoos Brogum te
Zierikzee (zondag 15.00 uur). Cincy
Peress brengt de uit Australië afkom
stige 'Gypsy' Dave Smith mee als
begeleider. Hij speelt voornamelijk
'bottle-neck blues'.
Door Herbert Kats)
Het probleem is dat de Ameri
kaanse cultuur zoveel dood-
rukt. Je kunt niet echt zeggen dat
et slecht is, maar er verdwijnt zo-
eel door... We moeten zorgen dat we
liet teveel kwijtraken'. Hector Zazou
:eft in de wetenschap dat hij als in
llgerije geboren Fransman moet op-
oksen tegen het oppermachtige po-
establisment van de Verenigde Sta-
en. Toch zet de 38-jarige componist
ich niet af tegen de VS; hij wil alleen
ijn eigen achtergrond niet verloo
chenen, terwijl hij rondneust in an-
ere muziekculturen. Zazou voelt
ich wereldburger.
Wij bewegen ons steeds verder van de
ifrikaanse, de traditionele Afrikaan-
e muziek', zegt hij over de lijn die
amen met de uit Zaïre stammende
anger Tony Bikaye wordt gevolgd,
.oetsen-specialist Hector Zazou be-
ladert muziek op bijna wetenschap-
plijke wijze. Naar Chinese volkslied-
is luisteren kan hem even veel plezier
fchenken als het lezen van een goed
pek: 'Het is het plezier van iets leren
'aarderen, dat je nog niet kent'. Hij
laakt altijd aantekeningen om raad-
dachtige dingen die hij hoort te
ntleden'. Er is veel interessante mu-
iek over de hele wereld, die met
chulp van synthesizers in onze mu-
'ek kan worden ingepast'. Smaakvol
'gekleurd door Fred Wallich (saxo-
°ons en clarinet) ontstaat een unieke
'elange van stijlen, die in de mode
wereld het label 'cultureshock' zou
rtjgen. Maar waar Zazou Bikaye -
pais de groep zich noemt - naar
treeft is niet zozeer het laten botsen
an culturen, maar het integreren van
llerlei elementen. 'Ik vertel je niets
ieuws als ik zeg dat de basispatronen
veel volksmuziek hetzelfde zijn.
'hinees, gamelans (Indische hame-
orkesten)....'. Zoals Zazou patronen
an over de hele aarde aaneenbreit, zo
«dient zijn partner Bikaye zich ook
Sn een groot aantal talen - 'Lingale,
paans, Frans, zelfs Nederlands als
Pt niet zo'n moeilijke taal voor buite-
'nders was' - om zijn vrij algemene
ideeën over politiek, liefde en leven
voor het voetlicht te brengen. Zazou
vindt dit geen barrière voor het pu
bliek, maar juist een teken dat er geen
is. 'Ik denk dat we in een heel interes
sante tijd leven, omdat de informatie
over van alles en nog wat zo snel over
de wereld gaat'.
Op de vraag of Zazou Bikaye nog wel
popmuziek maakt, zegt de in Parijs
wonende toetsenspeler bijna verle
gen: 'Ja, intelligente popmuziek', om
vervolgenms in te gaan op het ver
schil tussen kunstzinnige' (arty) mu
ziek en pop.
'Als componist doe ik onder mijn
eigen naam meer 'art'-achtige dingen,
snaar- en kamermuziek. Ik heb die
elementen echter altijd al willen com
bineren'. Bij complexere muziek heeft
het publiek volgens de gebrilde muzi
kant teveel de neiging om stil te
zitten. Zazou Bikaye is dan ook niet
tevreden, wanneer een zaal alleen
maar aandachtig luistert. 'We willen
een dansband zijn' zegt Hector Zazou
met een glimlachje. Tijdens de recen
te Nederlandse tournee heeft het pu
bliek al kunnen merken wat daarmee
bedoeld wordt. Niet alleen zijn de
ritmes opzwepend - of het nu elektro
nische hip hop of Afrikaanse jungle
beat is - maar zonodig wordt ook een
grapje uitgehaald om een zaal in
Tony Bikaye en Hector Zazou (achter).
beweging te krijgen. Dat kan uitlopen
op een heuse danswedstrijd waarbij
ananas wordt weggegeven of een paar
dat wordt 'gekroond'. 'Maar het moet
spontaan komen. Het is geen show'.
Dat een optreden van Zazou Bikaye
een spektakel is, daarvan hebben in
middels ook de televisiekijkers ('Je
ziet maar', gisteravond) kennis kun
nen nemen. Ook tot in New York is de
naam intussen doorgedrongen. De
respons bij het daar zeer verwende
publiek was dermate goed dat de
groep in juni teruggaat voor een tour
nee langs de Amerikaanse oostkust.
Tot nu toe zijn het vooral de optre
dens geweest die de naam hebben
moeten introduceren. De drie-jarige
samenwerking van Zazou en Bikaye
heeft slechts één lp 'Noir et blanc' en
de recente mini-lp.
Die is al zes maanden op ons achter.
In zes maanden veranderen we zoveel
dat het beter was er niet meer van te
maken. Voor de volgende lp willen we
het alweer anders doen. Chinese in
vloeden, dingen die je bij de optredens
hoort', zegt Zazou. Dat betekent dat
het 'Afrikaanse' in de muziek verder
moet wijken voor oosterse harmoniën.
Door het zoeken naar nieuwe richtin
gen is er eigenlijk maar één groep,
waarmee Zazou verwantschap voelt:
de Amerikaanse Talking Heads, die
hij 'mijn favoriete groep' noemt. 'Ik
heb ze zien optreden. Ik houd van de
liedjes, van de video's van David
Byrne. Ik ken ze niet persoonlijk,
maar waardeer hun image. Die band
probeert veel nieuwe dingen uit'. Als
een soort bekentenis laat hij erop
volgen: 'We proberen David Byrne te
pakken te krijgen om onze nieuwe lp
te produceren. We zitten nu in een
situatie, waarin we iemand als hem
nodig hebben om onze naam definitief
te helpen vestigen'. Er klinkt geen
spoor van overmoed in de woorden
van Hector Zazou als hij zegt: 'Ik ben
te oud om nog lang in kleine clubs te
spelen'.
Door Jacques J. d'Ancona)
Je zult 73 jaar zijn en het
beleven dat er voor de
tweede keer een boek over je
wordt gemaakt. Dolf Brou
wers kijkt daar niet van op.
De roem kwam laat voor
hem. In feite pas op 59-jarige
leeftijd, toen hij enorme be
kendheid kreeg door de Fred
Haché- en Barend Servet
shows van de VPRO-televi-
sie. Hij heeft er verschrikke
lijk hard voor moeten
werken en werkt nog altijd
als een razende. Een omtem-
bare man, die moeite heeft
om zich over te geven aan
vakantie...
Op zijn zevende debuteerde Adol-
phus Brouwers in kinderoperettes.
Hij nam zangles en stapte in het koor
van de Residentie Operette in Den
Haag. Zijn zangcarrière als solist
startte echter in België, waar hij niet
alleen een fraai spraakje leerde imi
teren dat hij nog steeds machtig is,
maar ook grammofoonplaatjes
maakte.
Half Nederland lachte zich gek en de
andere helft ergerde zich aan hem,
toen hij Sjefke van Oekel werd, een
eigen show kreeg en hoofdpersoon
werd van een aantal series op de buis
zoals 'Waldolala' en 'De lachende
scheerkwast'. Toen die rage voorbij
was bleef zijn stopwoord 'reeds' ge
handhaafd in de Nederlandse taal.
Dolf Brouwers heeft in die figuren
veel van zichzelf gestopt, ook al
omdat regisseur Wim Schippers hem
vrij liet. Zijn creaties overspoelden
eigenlijk een soort triestheid. Dolf
Brouwers maakte allemaal onaange
paste en onmogelijke mannetjes.
Daar kijkt hij nu met gemengde
gevoelens op terug. Niet dat hij spijt
heeft, maar toch... In wezen lag zijn
rol als 'parlementair verslaggever'.
die hij recent twee seizoenen speelde
bij de VARA-radio, hem niet. Het
wonderlijke aan Brouwers is dat hij
er niet van houdt mensen zo agres
sief pesterig te benaderen als hij voor
de microfoon deed. Daar is hij dan
ook mee gestopt.
Thans presenteert hij sport bij de
VARA, hoewel hij van het onderwerp
weinig begrijpt. Maar dat is ook de
bedoeling. Alweer een 'rol' dus voor
Dolf Brouwers, die op weinig mo
menten zichzelf schijnt te kunnen of
mogen zijn. Over triestheid gespro
ken.
De theater- en televisiejournalist
Henk van Gelder heeft voor de twee
de keer het Brouwers-boek met me
moires geschreven. In 1978 kwam
'Leven en avonturen van Waldo van
Dungen' uit en nu is verschenen
'Dolf Brouwers, dat ben ik dus'. „Hij
is er apetrots op", zegt Henk van
Gelder, die spreekt van nieuwe en
historische feiten en een aantal her
schreven verhalen.
Dolf Brouwers
Advertentie
Door Margot Klompmaker)
Doorgaans schrijft Els de Groen
voor oudere kinderen. Met 'Een
Hollandse Chinees' richt zij zich op
zesjarigen die net hebben leren le
zen. Daarvoor is enige moed nodig,
want schrijven voor beginnende le
zers valt niet mee. De auteur moet
zich flink beperken in woordkeus en
zinsbouw, waardoor het moeilijk
wordt om toch nog een onderhou
dend verhaal te brengen.
Els de Groen is daar redelijk in
geslaagd. Ze vertelt over de kleine
Koen, een ziekelijk jongetje dat zich
voortdurend op z'n kop laat zitten.
De gebeurtenissen spelen zich voor
namelijk af binnen de beperkte erva
ringswereld van een vijfjarig kind:
thuis, op straat en op school. Om het
geheel wat aan elkaar te knopen
loopt de ziekte van Koen (allergie
voor melk) als een rode draad door
het verhaal.
Geen opzienbarend verhaal. Wat
woordkeus betreft (heel belangrijk
voor beginnende lezers) houdt Els de
Groen zich aan de regels: ze gebruikt
hoofdzakelijk woorden van een- of
twee lettergrepen. Soms hanteert ze
een bepaalde beeldspraak die voor
een zesjarige lezer te hoog gegrepen
is ('De kring kinderen knapte als een
ballon'). Moeilijke woorden worden
niet altijd uitgelegd of duidelijk ge
maakt in de contekst.
Waarschijnlijk om het verhaal voor
kinderen nog herkenbaarder te ma
ken (het 'dat heb ik ookl'-effect) doet
ze het voorkomen alsof Koen proble
men heeft met het zeggen van een
goede 'r'. Niets op tegen, het uitspre
ken van een 'r' kan inderdaad voor
sommige kinderen problematisch
zijn. Helaas vergeet de schrijfster af
en toe Koens handicap. Slordig.
Fantasievoller vind ik 'Het boek van
Saargeschreven en getekend door
Annemie Heymans. Het is een soort
stripboek voor kleuters, maar de
tekst is zo geschreven en gedrukt dat
het tevens een prima leesboek vormt
voor kinderen vanaf 6 jaar. Annemie
Heymans speelt een spel met woord
en beeld. Ze is erin geslaagd met
vrijwel louter éénlettergrepige woor
den een origineel, fantasievol boekje
te maken. Daarbij is ze uitgegaan
van de woorden die kinderen in de
eerste klas leren lezen. Een aanrader.
Een Hollandse Chinees, Els de Groen, ill.
Anneke Hohmann. uitg. Van Goor, 17,50.
Het boek van Saar, Annemie Heymans,
uitg. Querido).
Wanneer haar vader op een dag
besluit dat het goed is als Deesje een
tijdje bij haar halftante gaat wonen,
slaat het meisje de schrik om het
hart. Wat moet ze bij een familie die
ze niet kent? Laten ze haar liever
met rust laten op haar kamertje met
haar 'Wieweetwatwaarboek' en haar
dingenschrift.
Rust echter is het meisje niet ge
gund. Eenmaal op weg naar haar
tante komt Deesje in de meest
vreemde situaties terecht, juist om
dat ze zo'n moeite heeft zich te uiten.
Dus laat Deesje alles maar over zich
heenkomen. De talloze misverstan
den rond haar persoon, de opstel
wedstrijd voor de televisie, haar op
treden op straat als 'Naturelle Ga-
zeuse', de onverwachte kennisma
king met haar halfnichtje. Achteraf
is het meisje er niet rouwig dat het
allemaal zo roerig is verlopen.
Boeken van Joke van Leeuwen zijn
altijd een genot om te lezen en te
bekijken. Zij is een begenadigd te-
ken- en schrijftalent dat ook op
gebied van cabaret aan de weg tim
mert. Haar spitsvondige geest maakt
haar nieuwe boek weer tot een uniek
geheel. De fantasiee'n in 'Deesje'
liggen heel dicht bij de denkwereld
van een kind. Zowel verhaal als
illustraties roept een scala van stem
mingen op, variërend van vrolijkheid
tot ontroering. Heel knap.
Enige struikelblok om 'Deesje' aan
te schaffen is wellicht de prijs: bijna
dertig gulden. Niet bepaald goed
koop voor een jeugdboek. Maar de
inhoud en vormgeving zijn zo rijk,
dat het die drie tientjes ten volle
waard is. Voor iedereen vanaf 9 jaar.
Deesje, Joke van Leeuwen, uitg. Querido,
f28,50.
Advertentie
boekhand^
20.00 uur
J. S. Bach
Kon. Oratoriumvereniging
'tot oefening en uitspanning'
Toegangsprijs 10,-.
Album (3 LP's) en M.C.'s a 47,
verkrijgbaar in de kerk.
'Ik wou het zeggen'.
'Ik heb geprobeerd om het te zeggen'.
'Maar ik heb het niet gezegd'.
Dat is in drie korte zinnen het
probleem yan Deesje, hoofdpersoon
uit het gelijknamige boek van Joke
van Leeuwen. Deesje is een in zich
zelf gekeerd dromertje. Zo'n meisje
dat van alles denkt, maar er moeite
mee heeft om het anderen duidelijk
te maken. Met allerlei misverstan
den als gevolg.
SIGNEERT
haar boekenweekge
schenk De Glazen
Brug en haar andere
boeken op vrijdag 21
maart van 16.00 tot
18.00 uur.
In New York is dinsdag op 71-
jarige leeftijd overleden de beken
de Amerikaanse schrijver Bernard
Malamud, die in zijn talrijke boeken
schreef over onder meer mystiek, de
joodse traditie en de waardigheid
van 'de gewone mens'. Bekende pu
blicaties van zijn hand zijn "The
Fixer" en "The Natural".
Malamud kreeg in 1967 voor "The
Fixer" de Pulitzer-prijs en de Natio
nal Book Award. Vanwege vroege
werken als "The Fixer" en het uit
1957 daterende "The Assistant", die
ontleend zijn aan de ervaringen van
zijn ouders in Rusland, werd Mala
mud beschouwd als een "joods
schrijver", zoals Saul Bellow en Phi
lip Roth.
Malamuds uit 1952 daterende boek
"The Natural" werd drie decennia
later verfilmd met Robert Redford
als een oudere baseballspeler die op
magische wijze wordt geholpen.
Malamud was in 1979 voorzitter van
de Amerikaanse afdeling van PEN.
de internationale organisatie van
dichters, toneelschrijvers en auteurs.
Bernard Malamud ontleende veel
van zijn gedachtenwereld aan de
culturele achtergrond van zijn ou
ders, joodse immigranten uit Rus
land. Malamud groeide op in Brook
lyn, New York, en putte vooral in
zijn vroege werk uit de ervaringen
van zijn ouders.
In 1967 kreeg Malamud zowel de
Pulitzer prijs als de National Bood
Award voor zijn roman "The Fixer",
die later zou worden verfilmd met
Alan Bates in de hoofdrol. The Fixer
is het verhaal van een joodse klusjes
man die in de Sovjet-Unie het slacht
offer wordt van antisemitische be
schuldigingen dat hij rituele moor
den zou hebben gepleegd.
De National Book Award die hij voor
The Fixer kreeg, was de tweede die
Malamud ontving. Al in 1959 had hij
de prijs gekregen voor zijn in 1958
verschenen verhalenbundel The Ma
gie Barrel.
"Hij was een prachtig auteur, een
waarachtig en eerlijk schrijver," zei
E.L. Doctorow woensdag over zijn
overleden collega.
In zijn verhalen maakte Malamud
uitgebreid gebruik van de wereld
van kleine middenstanders, en de
typische aspecten van joodse gezin
nen en geïsoleerde joodse gemeen
schappen, zowel in Europa als in de
Verenigde Staten.
Zijn in 1957 verschenen boek The
Assistent, vertoonde wat dat betrof
zelfs enige autobiografische aspec
ten. Malamuds vader was eigenaar
van een klein kruidenierswinkeltje
en zwoegde 16 uur per dag, zonder
uitgebreide verwachtingen van een
betere toekomst. Hij stond model
voor de kruidenier uit The Assistent.
The Fixer en The Assistent vestig
den in de VS Malamuds reputatie als
vertegenwoordiger van de "Joodse
school", waartoe ook schrijvers be
horen als Saul Bellow, Philip Roth,
Isaac Singer en Chaim Potok. Het is
een groep schrijvers die door hun
culturele achtergrond in Europa al
tijd populairder zijn geweest dan in
hun vaderland.
Malamud was blij toen in 1984 ook
zijn boek The Natural werd
verfilmd, omdat dat hem in staat
stelde "alsnog te worden erkend als
een Amerikaanse schrijver; en dat is
een soort overwinning," zoals hij
dat in februari 1985 zei tegen de New
York Times.
The Natural, uit 1952, verschilt in
zoverre van ander werk van Mala
mud dat typisch joodse problemen
en sfeertekeningen er niet in voorko
men. Het verhaal gaat over een ou
der wordende honkballer die gehol
pen wordt door magie. De film kreeg
alleen een happy end dat in het boek
niet voorkwam.
"Op een zeer ernstige wijze was hij
iets van het spiegelbeeld van Grou-
cho Marx," zei schrijver Gay Talese
woensdag. "Groucho was de waan
zinnige en opdringerige figuur, de
joodse komiek. Malamud was op
intellectuele wijze de provocerende
joodse indringer van de geest. Hij
maakte je bewust van de wereld van
joodse wetenschap, zonder belerend
te worden."
In 1980 zei Malamud in een inter
view: "De mensen zeggen dat ik
zoveel over ellende schrijf, maar je
schrijft over dingen waar je het best
over schrijft. Zoals je gegroefd bent,
ben je gegriefd."
"Al vroeg, in het gezin, wordt de
mens geconditioneerd met een be
paald wereldbeeld. En de grief is dat
hoeveel geluk en succes je ook ver
gaart, je die eerste ervaringen niet
kunt uitwissen; misschien verzwak
ken ze, maar ze blijven bij je," zei hij.
In 1979 werd Malamud gekozen tot
voorzitter van het PEN American
Center, de Amerikaanse afdeling van
de internationale organisatie van
dichters, toneelschrijvers en auteurs,
Vorig jaar zei hij tijdens een voor
dracht in New York: "Het mooie van
schrijven, tenminste als je het blijft
doen, en dan bedoel ik jaren, jaren
en jaren, is dat je jezelf uiteindelijk
iets heel belangrijks over jezelf
leert." Maar toen hem uit het pu
bliek werd gevraagd wat hij dan
wel over zichzelf had geleerd, ant
woordde hij: "Die informatie be
waar ik voor mijzelf."