Bestrijding van vandalisme
krijgt in 1986 alle aandacht
ADLM uit Zuidzande brengt
Zilveruitjes en augurken
VRAAG NAAR NIEUWE BESTEMMING
PZC/streek
Afgeschreven
Hoge kosten
Journaal
Beter gedrag
VRIJDAG 28 FEBRUARI 1986
Handel in leegstaande
schooltjes bloeit op
TERNEUZEN Het beroep van kleuterleidster stierf in augustus 1985 een stille dood. De
kleuterjuf promoveerde tot onderwijzeres. Talrijke schooltjes, bestemd voor het jonge grut,
sloten hun deuren. Met ingang van het nieuwe schooljaar namen moeders geen afscheid meer
van hun huilend nageslacht voor de poorten van de kleuterschool, maar voor het hek van de
meestal grondig verbouwde basisschool. De invoering van de wet op het basisonderwijs
resulteerde verder in de leegstand van vele schoolgebouwen. Zo ook in Zeeuwsch-
Vlaanderen. „Wat moeten we ermee?", vroegen plaatselijke politici zich af. „Een ware
kapitaalsvernietiging", klonk het her en der. Toch viel het in de regio bezuiden de
Westerschelde wel mee met de kapitaalsvernietiging. Het merendeel van de gemeenten begaf
zich, met redelijk succes, op het pad der makelarij. Panden werden verkocht, verhuurd,
kortom er werd een bestemming voor gevonden. En overzicht van de handel in schoolgebou
wen.
„Nadat in augustus de 'Willem Ale-
xanderschool' en de 'Zonneschool' in
Terneuzen niet meer voor onderwijs
doeleinden gebruikt werden, kregen
we talrijke verzoeken binnen van
scholen en instellingen of zij van de
gebouwen gebruik mochten maken.
Het was zelfs zo dat we meer aanvra
gen om ruimte binnenkregen dan
waarover we beschikten". Onderwijs
wethouder W. van Walraven van de
gemeente Terneuzen vertelt het voor
gaande met een blijde intonatie.
„Klaarblijkelijk kampten een aantal
instellingen in onze gemeente met een
ruimtegebrek, hetgeen ons goed uit
kwam omdat vrijwel onmiddellijk de
beide leeggekomen scholen konden
worden toegewezen aan de MTS/
MEAO scholengemeenschap en de
LBO-school 'De Leeuwtjes'", aldus
Van Walraven.
De zeven lokalen van de voormalige
lagere school, vernoemd naar de
kroonprins, wordt momenteel niet
meer bezet door monotoon tafels
dreunende kinderen, maar door ado
lescenten met of zonder jeugdpuist
jes die zich het hoofd breken op
allerhande economische vraagstuk
ken. De Terneuzense MEAO-oplei-
ding, een van de weinige Zeeuws-
Vlaamse onderwijsinstellingen, die
nog kan bogen op een redelijke aan
was van het leerlingental, maakt
dankbaar gebruik van het oude lagere
schoolgebouw. De plaatselijke LBO-
scholengemeenschap 'De Leeuwtjes'
heeft in afwachting van een grondige
opknapbeurt van een aantal eigen
lokalen haar intrek genomen in de
Zonneschool nabij de watertoren. Een
uitkomst. Van Walraven: „Rest in de
kern Terneuzen alleen nog een voor
malig rooms-katholiek schooltje. In
dat gebouw wordt naar alle waar
schijnlijkheid het kinderdagverblijf
ondergebracht. De raad heeft zich
daar in principe voor uitgesproken.
Alleen moeten er nu nog een aantal
financiële zaken geregeld worden,
want als het kinderverblijf het ge
bouw wil betrekken, dan zal er wel
eerst het een en ander verbouwd
moeten worden".
Ook voor de andere schoolgebouwen
in de gemeente Terneuzen is inmid
dels een bestemming gevonden of
wordt er onderhandeld met potentiële
nieuwe huurders. Zo betrokken veer
tien dagen geleden de gefuseerde peu
terspeelzalen in Zaamslag het christe
lijke schoolgebouw aan de Riemens-
straat.
Verder voert de gemeente besprekin
gen met het club- en buurthuiswerk
over een nieuw onderkomen. Het
clubgebouw bij de sportvelden in
Zaamslag heeft namelijk zijn beste
dagen ook gehad. Lekkages, houtwor
men en de tand des tijds hebben in
het houten gebouw schade aange
richt. „Het gebouwtje is al jaren
afgeschreven", verduidelijkt de wet
houder, „vandaar dat het ook meer
dan normaal is dat er gezocht wordt
naar een ander onderkomen. Wij den
ken dan ook aan de school waar ook
de peuterspeelzaal is ondergebracht.
Probleem is alleen nog het feit dat
enkele lokalen van dat gebouw voor
lopig nog gebruikt worden voor on
derwijsdoeleinden.
We verwachten echter dat de Toren-
bergschool, medio oktober afgeleverd
wordt, zodat het christelijk basison
derwijs nog voor de winterperiode
haar intrek in het nieuwe schoolge
bouw kan nemen. Pas dan beschikken
we in Zaamslag weer over accommo
datiemogelijkheden".
Van Walraven verwacht voorts dat
een ander schooltje, daterend uit het
begin van deze eeuw, tegen de vlakte
gaat. „Wij mogen ook niet klagen",
vertelt onderwijsmedewerker P. van
Kerckhoven van de gemeente Honte-
nisse. „Vrij snel hebben we een nieuwe
bestemming weten te vinden voor de
schoolgebouwtjes. De voormalige
Prins Willem Alexanderschool in
Kloosterzande wordt momenteel ge
bruikt als peuterspeelzaal en ook de
Stichting Vorming en Educatie voor
Jongeren en Volwassenen (VEJV)
huurt een ruimte".
In Vogelwaarde staat ook nog een
kleuterschooltje leeg. Vooruitlopend
op een eventuele toewijzing hebben
de spelers van toneelvereniging ODI
uit Vogelwaarde daar in de afgelopen
weken het stuk 'De Zondvloed' gere
peteerd. Van Kerckhoven: „Er wordt
verder onderhandeld met de stichting
Walhalla om het schooltje te gaan
gebruiken voor verschillende sociaal-
culturele activiteiten, maar daar zijn
we nog niet helemaal uit".
In de Reynaertstad wordt door amb
tenaren al sinds jaar en dag geklaagd
over de belabberde huisvesting. Asl
het aan onderwijswethouder W. D. M.
Kayser ligt, komt hieraan binnen
afzienbare tijd een einde. „Binnen
het college is er al verschillende
malen gesproken over het oncentre-
ren van de gemeentelijke diensten in
gebouwen aan de Lange en Korte
Bellingstraat. In eerste instantie leek
het onderbrengen van een deel van
de diensten in de kleuterschool 'De
Veulentjes' een prima oplossing voor
ons huisvestingsprobleem, maar de
kosten zouden te hoog oplopen, van
daar dat we er van hebben afgezien",
aldus Kayser.
Wel koestert de wethouder het voor
nemen om een deel van de gemeente
lijke welzijnszorgafdeling onder te
brengen in de leegstaande 'Blokken
doos' aan de Sportlaan. In de overige
Hulster kernen is de volledige integra
tie van lager en kleuteronderwijs in
middels wel doorgevoerd, maar be
gint de huisvestings-problematiek
pas. Her en der moeten nog wat
verbouwingen, uitbreidingen en aan
passingen worden uitgevoerd. De
christelijke kleuterschool 'De Spring
plank' in Axel werd enkele maanden
geleden door buurtbewoners van de
wijk Axel-Oost onder handen geno
men en omgetoverd in een buurthuis.
De voormalige Antoniusschool wordt
door de gemeente verkocht aan het
rooms-katholiek kerkbestuur. Waar
schijnlijk wordt het gebouw in de
toekomst gebruikt voor sociaal-cultu
rele activiteiten. 'De Zevensprong'
blijft voorlopig gewoon in gebruik.
Vlak na de voltooiing van de nieuwe
Antoniusschool bleek namelijk dat
het nieuwe gebouw al te klein was om
alle leerlingen te kunnen onderbren
gen. In de kanaalgemeente Sas van
Gent begint de gebouwenkwestie nu
ook langzaamaan te spelen. Bij het
gemeentebestuur hebben diverse in
stellingen aangeklopt om gebruik te
mogen maken van kleuterschool
'Hanneke en Janneke' aan de voet
van de Sasse Molenberg. Ook de
rijkspolitie heeft haar oog op het
gebouw laten vallen. In mosseldorp
Philippine blijft "t Haventje' voorlo
pig leeg staan. De wijkraad van het
nabijgelegen buurtschap Zandstraat
heeft bij het Sasse gemeentebestuur
aangeklopt en gevraagd of er een
onderzoek kan worden ingesteld naar
de mogelijkheid om in de oude lagere
school drie woningen te vestigen. De
ze mogelijkheid wordt nader onder
zocht. Ook in West-Zeeuwsch-Vlaan
deren hebben verschillende oude
schoolgebouwen een nieuwe bestem
ming gekregen. Zo liet burgemeester
mr J. J. P. M. Asselbergs van Sluis
weten dat het schooltje aan de Sint-
Jacobsstraat gebruikt gaat worden
door de peuterspeelzaal. Onderwijs-
ambtenaar Verhage van de gemeente
Oostburg zei nog niet voor alle scho
len een bestemming te hebben gevon
den. „Wel wordt er bekeken of 'De
Moaneblussertjes' in Schoondijke kan
worden ingericht als dorpshuis. Het
zelfde plan bestaat voor de voormali
ge katholieke lagere school in Groe-
de", aldus Verhage.
Voor 'Klein Duimpje' in Breskens, en
het gebouwtje van de neutraal bijzon
dere kleuterschool in Zuidzande is
nog geen definitieve bestemming ge
vonden.
Conny van Gremberghe
w
De LBO-scholengemeenschap 'De Leeuwtjes' heeft haar intrek genomen in 'De Zonneschool'.
De Heren P. A. van Driel II), voorzitter van de werkgroep en R. Dekker, coördinator van de werkgroep houden
het bord omhoog zodat opnames gemaakt kunnen worden voor het vandalisme journaal.
TERNEUZEN De actie 'Hou heel die bus' van de Terneuzense
Werkgroep Bestrijding Vandalisme die begin vorig jaar is gehouden is
dermate goed bevallen dat er in maart een vervolg op komt. Waren het
vorig jaar alleen de scholen voor voortgezet onderwijs die deelnamen
aan de actie, nu betreft het een actie waaraan alle scholen (basis en
middelbare) meedoen. De scholen hebben op verzoek van de werkgroep
een toepasselijke kreet gemaakt die vanaf maart in een gewone lijnbus
te zien is. Aan de voorkant van de bus is het bekende vignet van de actie
te zien met daarop het motto: 'Hou heel die bus'.
Volgens Rudolf Dekker, coördina
tor van de werkgroep heeft de bus
maatschappij Zuid-West-Nederland
(ZWN) de toezegging gedaan dat
alle bussen in Zeeland voorzien mo
gen worden van dergelijke teksten.
Vorig jaar stelde ZWN ook al acht
bussen beschikbaar voor de actie.
Die reden toen een maand lang
rond met een groot houten bord
waarop leerlingen van acht middel
bare scholen in Terneuzen collages
gemaakt hadden met betrekking op
het vandalisme.
Volgens de voorzitter van de werk
groep, P. A. van Driel, wordt de
bussenactie nu voortgezet omdat
de strijd tegen het vandalisme niet
gestopt kan worden. „Het is net zo
als met onkruid in de tuin: je moet
er constant mee bezig zijn wil je het
vernietigen. Wanneer je stopt komt
het zo weer terug", ze zegt hij.
Eind vorig jaar werden de basis- en
middelbare scholen in de gemeente
Terneuzen om medewerking ge
vraagd. Deze scholen hebben vol
gens Dekker massaal gereageerd.
Zo kwam de Oranje Nassauschool
uit Sluiskil met de kreet 'Ik heb
liever rekenen en taal, dan dat ik
meedoe met een vandaal'. 'Vanda
lisme: daar doe ik niet aan mee!'
werd bedacht door leerlingen van
de rooms-katholieke Steelant-mavo
in Terneuzen. Van de basisschool
De Vrije Vlucht uit Sluiskil komt er
een affiche in de bus te hangen met
daarop een bus van ZWN die boos
denkt: 'Ik vertik het om te rijden als
je in me zit te snijden!'
Volgens Dekker snijdt het mes bij
de actie voor de kinderen aan twee
kanten. „De leerlingen zijn er in de
klas mee bezig en worden zo tot
nadenken gedwongen over de zin-
lossheid van vandalisme en in de
bus worden ze nog eens geconfron
teerd met allerlei anti-vandalisme
kreten. Maar die kreten in de bus
sen zijn natuurlijk niet alleen be
doeld voor kinderen", zo verklaart
Dekker.
Naast deze bussenactie worden er
in de komende maanden nog meer
acties georganiseerd door de Werk
groep Bestrijding Vandalisme. Zo
wordt er in maart gestart met een
'Vandalisme Journaal'. Wanneer er
bij de politie melding gemaakt
wordt van een object in de gemeen
te dat doelwit is geworden van
vandalen worden er video-opna
men van gemaakt die op de scholen
in Terneuzen getoond worden. De
werkgroep is bereid om daarbij
begeleidend commentaar te komen
geven. Het vandalisme-journaal is
een vervolg op de door Dekker als
succesvol getypeerde diaserie over
vandalisme in Terneuzen. Het is de
bedoeling dat er zes van dergelijke
journaals per jaar gemaakt worden
die elk een kwartier duren.
Terneuzen neemt volgens Rudorlf
Rudolf Dekker een bijzondere posi
tie in bij het bestrijden van vanda
lisme. „In veel gemeenten worden
er dikke nota's over vandalisme
geschreven en wordt er verder wei
nig of niets gedaan. Wij daarente
gen zijn echte praktijkmensen", zo
zegt Dekker.
B en w van Terneuzen stelde drie
jaar geleden een werkgroep samen
ter bestrijding van vandalisme om
dat uit een rapport gebleken was
dat Terneuzen landelijk gezien op
de zevende plaats stond in het
klassement van de steden waar het
meeste vandalisme voorkwam. Het
project-schema van de werkgroep
heeft sinds 1983 overvol gestaan. De
werkgroep was vertegenwoordigd
op beurzen, ouderavonden, mark
ten en andere bijeenkomsten met
allerlei informatie. In 1983 werd er
een tekenwedstrijd voor de jeugd
gehouden. Verder werden er lespak
ketten samengesteld. Bij de infor
matie die werd aangeboden aan de
scholen werd er de nadruk op ge
legd dat vandalisme geld kost en
dat dat geld indirect door de vanda
len zelf betaald wordt. Met andere
woorden een vandaal gooit zijn ei
gen glazen in. Het actieve beleid
van Terneuzen op het gebied van
vandalisme heeft er volgens Dekker
toe geleid dat er wekelijks gemeen
ten uit de rest van Nederland opbel
len met de vraag om meer informa
tie. Voor hen is een speciale infor
matiemap samengesteld. „We ver
vullen beslist landelijk een voor
trekkersfunctie op het gebied van
vandalisme-bestrijding", zo zegt
Dekker trots.
Trots is hij er ook op dat de gemeen
te Rotterdam zich vorig jaar zelf op
de hoogte kwam stellen van de
toenmalige bussenactie. Alhoewel
de exacte cijfers nog niet bekend
zijn is hij ervan overtuigd dat Ter
neuzen 'met stip' is gezakt op de
ranglijst van steden met het meeste
vandalisme.
Landelijke bekendheid kreeg ook
het 'anti-vandalenvet', dat op re
genpijpen en dakgoten van scholen
werd gesmeerd om beschadiging
hiervan door vandalen te voorko
men. Wanneer kinderen toch pro
beerden de regenpijpen te beklim
men kwam het spul, afgewerkte olie
met consistentvet, op de kleren te
zitten zodat de vandaal herkenbaar
is voor iedereen. Ook deze actie
kreeg elders in het land navolging.
De acties die de Werkgroep Bestrij
ding Vandalisme sinds de oprich
ting drie jaar geleden gevoerd
heeft, hebben volgens Van Driel
hun vruchten inmiddels afgewor
pen. „De glasschade-actie die enige
tijd geleden gevoerd werd had tot
resultaat dat er nu vooral aan
scholen de laatste tijd aanzienlijk
minder vernield wordt. Ook ZWN
zei tevreden te zijn want na de
bussenactie van vorig jaar gedra
gen de jeugdige passagiers zich
beter dan voordien", aldus Van
Driel, die er nog eens op wijst dat
er beslist niet gestopt mag worden
met de acties omdat anders het
vandalisme weer de kop op zal
steken.
Dit laatste is waarschijnlijk de re
den geweest van b en w van Terneu
zen om voor 1986 nog eens zesdui
zend gulden extra beschikbaar te
stellen voor de werkgroep zodat het
totale budget voor 1986 nu op zo'n
negenduizend gulden komt.
Van dat geld is ook de map samen
gesteld met informatie die aan alle
basisscholen wordt uitgereikt. Het
is de bedoeling dat de leerlingen zelf
met de informatie aan de slag gaan.
Ook dit is het vervolg op de eerdere
actie. Dekker zegt heel tevreden te
zijn over de medewerking van de
scholen in Terneuzen en dat het
succes van de actie voornamelijk is
te danken aan deze samenwerking.
In april start de actie 'Wie sport is
geen vandaal' waarbij het vandalis
me rond de sportvelden en zwemba
den aan de kaak gesteld wordt.
LEVIEN ROUW
ZUIDZANDE De toneelvereniging
'Al Doende Leert Men' uit Zuidzande
treedt op zaterdag 1 en dinsdag 4
maart voor het voetlicht met 'Zilve
ruitjes en augurken', een klucht in
drie bedrijven van D. J. Eggengoor.
Het stuk wordt opgevoerd in het
dialect. Ruim twee maanden wordt
er met enthousiasme gerepeteerd om
de inwoners van Zuidzande en hun 75
donateurs weer een paar gezellige
avonden te bezorgen.
ADLM is met zijn acht werkende
leden wel een zeer kleine vereniging.
Toch werkt ze al 124 jaar zonder één
cent subsidie. „We hebben al die jaren
de eindjes aan elkaar kunnen knopen.
We hebben zelfs nog nooit een of
andere actie hoeven houden om het
hoofd boven water te kunnen hou
den". zegt de 62-jarige nestor, tevens
voorzitter. L. Basting. „Het draait
gewoon allemaal lekker".
ADLM heeft in het verleden meer
malen opgetreden voor bejaardente
huizen in de streek. Door de bezuini
gingen die ook in deze sector zijn
doorgevoerd, zit dat er nu niet meer
in, zegt de voorzitter. Er wordt nu
naar het 125-jarig bestaan toegeleefd.
Ideeën heeft de voorzitter ook al.
Misschien iets in de revue-achtige
sfeer of een stuk met allemaal oud
leden, lijkt hem ook wel wat. En
ondanks het kleine aantal leden
groeit de vereniging op ander gebied
nog steeds. Sinds een paar jaar heeft
ze een vaste regisseur en sinds kort ze
ook een eigen grimeuse in haar mid
den. De vereniging kent één minpun
tje: ze heeft gebrek aan heren.
De klucht 'Zilveruitjes en augurken'
speelt zich af op een boerencamping.
Als de vijftigjarige eigenaar en een
25-jarige stadse toeriste het goed met
elkaar blijken te kunnen vinden, leidt
dit tot allerlei curieuze verwikkelin
gen, waarbij de nieuwsgierige huis
houdster van de niet getrouwde boer
de hoofdrol speelt. Een oliesjeik die
plotseling op het toneel verschijnt
zorgt ervoor dat tenslotte alles weer
op z'n pootjes terecht komt.
Het stuk wordt gebracht door de
dames M. van Oosten, M. Brakman, J.
de Leijzer, A. de Vilder en de heren E.
Brakman, A. de Hartog, L. Basting en
C. van Oorschot. De grime wordt
verzorgd door mevrouw J. van Oos
ten. De regisseur is C. Pladdet, die
tevens als souffleur zal fungeren. In de
pauze wordt er een verloting gehou
den, waarvoor de prijzen zijn geschon
ken door de Zuidzandse middenstand
en de leden zelf. Aanvang van beide
voorstellingen is 20.00 uur. Op dins
dag 4 maart is de voorstelling speciaal
voor de ouderen van Zuidzande, zater
dag 1 maart is er na afloop bal met
muziek van El Condor onder leiding
van Enno Belderok.
De leden van ADLM repeteren nog hard voor de opvoering van de klucht
'Zilveruitjes en augurken'.
De afwas laag bij de "grond doen, door het nog aanwezige kleutermateriaal.
