audio- en
videonieuwtjes
nissan brengt europese
primeur met pick-up
auto
exposities
PZC/ vrijdagkrant
AUTO-ELEKTRONICA
r O-*
topmodel
mercedes
export
etcetera
esprit
uitleen
mokum
balans 17
peter koole
tom puckey
jon marten
kho liang
ie-prijs
hunebed
aquarellen
quartarine
VRIJDAG 7 FEBRUARI 1986
Met de bedrijfsauto RAI
(13 februari) in het voor
uitzicht heeft Blaupunkt een
aantal aardige nieuwtjes op
het gebied van auto-elektroni-
ca gelanceerd. Het zijn een
zogenaamde InCarVideo-sys-
teem voor de passagiers
achterin, de compact disc-spe-
ler en een nieuwe reeks auto
radio's waarbij behoorlijk
veel aandacht is besteed aan
de diefstalbeveiliging.
De zogenaamde InCarVideo
werkt samen met een van
Blaupunkts portable video
recorder, die geschikt is ge
maakt voor de auto-accu (12
volt). Verder heeft men van de
recorders het loopwerk zoda
nig verbeterd dat schokken,
trillen en optrekken en afrem
men van de auto geen invloed
meer op het apparaat hebben.
De kleine kleurenmonitor van
11 cm (met reflexievrij glas)
wordt tussen de voorstoelen
geplaatst, waardoor de achter
in zittende passagiers prima
kunnen kijken. Zeker voor
passagiers op lange ritten kan
een film bijzonder ontspan
nend werken. Eventueel kun
nen de kijkende passagiers -
om de bestuurder niet te veel
af te leiden - het geluid via
twee koptelefoons krijgen.
De ervaring met autoradio's
leidde ertoe dat men de video
recorder ergens anders ver
dekt opstelt. Via een centrale
kabel is de monitor verbonden
met de recorder, die bijvoor
beeld in de kofferbak of elders
kan worden opgesteld. Mid
dels een afstandbediening is
hij vanuit de auto te starten.
In Japan en de Verenigde Sta
ten zijn dit soort video-instal
laties al wijd verbreid, vooral
in bussen. Autoverhuurbedrij
ven en taxi-ondernemingen
kunnen er hun diensteverle-
ning mee uitbreiden. Make
laars, architecten en aanne
mers kunnen tijdens de rit wat
van hun projecten laten zien.
Bovendien kan de videorecor
der ook thuis als portable
recorder worden gebruikt, in
combinatie met een tuner/ti
mer zelfs dienen om gewoon in
de huiskamer tv-films op te
nemen.
Op zich is de compact disc-
speler van Blaupunkt niet bij
zonder nieuw. Verschillende
Japanse bedrijven bieden dit
nieuwtje voor de auto al enige
tijd aan. Wel heeft Blaupunkt
voor de toch kwetsbare CD's
een soort omhulsel (zelf
spreekt men van cartridge)
ontwikkeld, die de kleine
plaatjes beter beschermd. Het
CD-omhulsel is een platte be
schermende, doorzichtige be
huizing waar het plaatje voor
het afspelen niet uitgenomen
hoeft te worden. De CD wordt
in de verpakking in de speler
geschoven, waarbij er voor de
laserstraal een aftastsleuf
opengaat. Bij het uit de radio
halen van de plaat, sluit het
omhulsel zich weer. Dit alles
om te voorkomen dat de CD -
en dat kan maar al te makke
lijk in de auto - vuil of bekrast
wordt of vol vingerafdrukken
raakt bij het in de speler schui
ven.
Ten slotte heeft Blaupunkt
voor zijn autoradio's een anti
diefstal cassette ontworpen.
Wanneer deze in de autoradio
wordt geplaatst is het prak
tisch niet meer mogelijk de
radio uit de wagen te 'breken',
omdat een stalen stift dwars
door de radio heen met de
auto wordt verbonden. Er
komt dan zoveel breekwerk
aan te pas om de radio te
bemachtigen, dat het dieven
afschrikt, omdat ook de radio
niet anders dan zwaar bescha
digd en onbruikbaar, dus ver
der waardeloos, uit de auto
kan worden verwijderd.
Dieven krijgen nog een waar
schuwing middels stickers op
de ruiten van de auto en zien
voorts een klein knipperend
lampje in de vergrendelde cas
sette-opening van de radio flit
sen (op een onafhankelijke
batterij) als extra waarschu
wing. Tenslotte brengt Blau
punkt nog een reeks nieuwe
luidsprekers die door middel
van reflectieschermen beter
geluid in de auto kunnen bren
gen, met name waar het om de
weergave van (peperdure)
compact discs gaat.
IMfegp
Nissan Kingcab 4x4.
Met een slot in de cassettehouder wordt de autoradio vergren
deld in het dashboard. Zelfs de grootste vandaal kan de radio er
niet meer onbeschadigd uitkrijgen.
Op de Bedrijfsauto RAI, die
vanaf 13 februari wordt
gehoude, brengt Nissan een
Europese primeur in de vorm
van een veelzijdige en tamelijk
luxe pick-up. Deze auto is het
eerste werkstuk van het Nissan
Design Centre in de Verenigde
Staten van Amerika.
Maandelijks worden er,
volgens opgave van Nissan,
20.000 van deze wagens
verkocht. De nieuwe pick-up
heet Nissan King Cab en is ook
leverbaar in een vierwiel
aangedreven versie.
Voor Nissan is dit een geheel
nieuw marktgebied, maar de
eerste stappen van de fabriek in
deze richting zijn bepaald niet
verkeerd. Dat bleek toen wij
dezer dagen de 4x4 King Cab op
een terreincircuit in de Beekse
Bergen stevig aan de tand
voelden. Direct bleek dat deze
soepel lopende en gemakkelijk
schakelende wagen
onverstoorbaar door slecht
begaanbaar terrein scharrelt.
Een steile klim in rul zand
bracht hem niet van de wijs. Het
inschakelen van de
vierwiel-drive alsmede de hoge
of lage gearing geschiedt met
één pookje. In het zware terrein
ondervond deze uitsluitend met
grijs kenteken te leveren
pick-up minder moeilijkheden
dan de Nissan Patrol, het sterke
jeep-model, dat enige
aanpassingen heeft ondergaan.
De King Cab is vrij compleet
uitgerust met voor
bedrijfsauto's niet zo
gebruikelijke extra's, zoals een
toerenteller (met uitzondering
van de 2WD diesel),
digitaalklokje (idem), twee
snelheden op de ruitewisser en
onder andere og een aansteker.
De cabine en tamelijk royaal en
het interieur is vrij luxe
afgewerkt. Op de vloer ligt een
wagenbreed karpet en de
portieren zijn volledig bekleed
en bevatten een kaartvak en
een armsteun. Ook het dak en
de achterpanelen zijn bekleed.
De vierwielaangedreven diesel
is het topmodel van de King
Cab. Deze wagen beschikt over
een 2,5 liter dieselmotor, die
veel kracht levert. Dit model
heeft voorts
stuurbekrachtiging,
automatische vrijloopnaven en
een zogenoemd 'limited
slip'-differentieel. Alle 4x4's
hebben een nieuw
geconstrueerde verdeelbak, die
direct tegen de versnellingsbak
is gemonteerd. Deze verdeelbak
verzorgt via een morseketting
de aandrijving van de
voorwielen. Ook deze bak is
gesynchroniseerd. Als men
onder de veertig kilometer per
uur blijft, kunnen de
voorwielen tijdens het rijden
worden bijgeschakeld.De
goedkoopste King Cab is de
tweeliter benzine. Deze komt
inclusief btw op 21.658 (f 18.200
ex). De dieselversie kost
24.633, inclusief btw (f20.700)
De 2,4 liter benzine 4x4 is
geprijsd met 27.608 (f23.200)
en de 2,5 diesel 4x4 31178 f
26.200, zonder btw). Als extra
kan Nissan een speciaal
uittrekbaar oprij-rek leveren,
zodat men apparaten als
motormaaiers gemakkelijk in
de laadbak kan rijden.
De Nissan Patrol is iets
gewijzigd. Het zijn
detailwijzigingen, waarvan de
nieuwe stoelen in de turbo
diesel het meest opvallen. De
voorgloeitijd van de diesel is
van circa 25 seconden
teruggebracht naar 7 seconder
De mooiste Patrol is de Wagoi
turbo diesel Super Roof. Dooi
zijn lengte en verhoogd dak is
deze veelzijdige wagen een
opvallende verschijning. Geel
wonder dat deze wagen teven
de duurste is in de Patrol-reeks:
51.100, zonder btw. Inclusief
btw kost deze auto 60.809.
De goedkoopste Patrol is de
driedeurs hardtop diesel, die
komt op 29.700, exclusief btv.
Met btw kost hij 35.343 (grij;
kenteken.
NOL VAN BENNEKOM
Dashboard van de Nissan Kingcab 4x4.
Mercedes 190 serie, meest succesvol model.
Mercedes Benz heeft met de
190-serie zoveel succes dat er
onlangs een produktiejubileum
in Sindelfingen 'gevierd' kon
worden. In nog geen drie jaar
tijd zijn er van deze compacte
Mercedes liefst een half miljoen
exemplaren gemaakt. Het gam
ma omvat thans zes typen, va
riërend van de 190 tot de 190E
2.3 met 16 kleppen. Dat laatste
type is kennelijk zo aangesla
gen dat daar al 10.000 van ge
produceerd zijn. Het lag in de
bedoeling deze 230 km per uur
snelle auto slechts beperkt te
produceren.
De nieuwe W124 - 200 tot 300
klasse - is de opvolger van de
W123, waarvan de laatste on
langs van de hand liep om zijn
leven te gaan slijten in het eigen
automobielmuseum, dat on
langs grondig is verbouwd ter
gelegenheid van het 100-jarig
bestaan van dit merk. In totaal
zijn er van deze serie ruim 2,6
miljoen auto's gebouwd, waitr-
van ruim 40 procent bestemd
was voor de export.
Overal in de wereld zullen we dit
'taximodel' nog lang tegenko
men, want bijna 1 miljoen was
dieselgestookt van deze serie.
Mercedes is nu een verrassend
nieuwe weg ingeslagen zeker
wat betreft de vormgeving. En
naar nu blijkt een geaccepteer
de vorm. want de levertijden
beginnen al weer aardig om de
hoek te kijken.
In de met 20 procent overpro-
duktie kampende Europese au
to-industrie is het opmerkelijk
dat vooral de duurdere merken
veel kopers trekken. Kennelijk
investeert men liever wat extra
geld in een wat degelijker gepro
duceerd model, om daarmee op
jaarbasis in de kilometer-kost
prijs gunstiger uit te zijn.
Nadat Japan in de 60'er jaren
sterk in opkomst was met
export van auto's naar Europa
en elders, zullen de 90'er jaren
ongetwijfeld gekenmerkt
worden door export uit andere
landen in het Verre Oosten.
Taiwan, Maleisië, China en
Zuid-Korea zijn druk bezig om
een marktaandeel over de
grenzen te krijgen of te gaan
behalen.
In Taiwan is bijvoorbeeld
produktie-uitbreiding gaande
bij Yue Long Motor Company
om tot grotere export te kunnen
komen. Vooral de Amerikaanse
markt is interessant voor hen.
Het gaat om een kleine auto
met Nissan Micra-motor (Nissan
is voor 25 procent eigenaar van
de fabriek in Taiwan.
Ford Lio Ho Motor, voor 70
procent eigendom van Ford, zal
in '87 30.000 Lasers naar Canada
exporteren. In Maleisië zal de
Proton Saga over acht j aar in
produktieaantal verviervoudigd
zijn naar 120.000 stuks per jaar.
Deze voor 30 procent bij
Mitsubishi in eigendom zijnde
fabriek mikt natuurlijk ook op
export. Zuid-Korea is al druk
bezig om zijn Pony Excel nog
beter te verkopen in Canada,
Europa en de VS.
Rolls Royce Motors heeft al
jarenlang het in huis gehaalde
merk Bentley op een zacht pitje
laten voortpruttelen. Slechts 5
procent van de modellen wer
den voorzien van de gevleugel
de B. Maar toen men begin
tachtiger jaren het wijzer vond
Bentley een sportiever en jeug
diger imagó te verschaffen, dan
het een zachte dood te laten
sterven, klom het aandeel op
tot 25 procent van de RR-pro-
duktie. Laatste creatie is de
Bentley Eight die het markt
aandeel van dit roemruchte
merk uit 1909 dit jaar naar 40
procent moet stuwen.
Met ruim 210 pk uit het V8 blok
is in elf seconden naar 100 km
per uur te accelereren. Zo'n auto
lent zich daar meer voor dan een
Jeurn
hoffelijk uitziende Rolls Royce.
Goed gezien van dit merk, en
daarom is er voor de bemiddel
de zakenvrouw of -man ook een
Bentley Mulsanne Turbo. Een
model dat duidelijk bedoeld is
voor prestaties getuige het niet
geringe vermogen van 300 pk.
Vorig jaar werd er nog een mo
del gelanceerd, de Bentley Tur
bo R; sportiever afgeveerd,
lichtmetalen wielen en de on
waarschijnlijke bandenmaat
van 275/55VR15.
Het is misschien in die kringen
niet usance om naar een prijs te
informeren. Maar importeur
Hessing ziet natuurlijk ook wel
dat er meer klanten komen (vo
rig jaar twee keer zoveel orders
voor Rolls Royce en Bentley),
dus dan ga je zelfs zover om een
prijsvergelijking aan te gaan.
En ik moet zeggen op het eerste
gezicht lijkt het gewaagd om in
deze topklasse zoiets uit te ha
len. Maar kijk je naar de naakte
feiten, dan ligt een duurste Mer
cedes 560 SEL echt niet zoveel
meer af van een Bentley Eight
die f 289.756 kost. Van die prijs
gaat overigens de helft naar de
fiscus, dus als er iemand mag
klagen over files, wegopbrekin-
gen of slecht wegdek dan is het
die kopersgroep wel.
General Motors heeft een meer
derheidsbelang verworven in
de fabriek van Lotus in Enge
land. Deze Group Lotus ont
werpt met name auto's die in de
racerij voorkomen, terwijl zij
ook over de hele wereld tech
nisch advies levert aan autofa
brikanten en andere firma's.
Lotus heeft in de Formule 1 een
grote naam opgebouwd en dat
was vooral te danken aan de
bedenker van het merk Colin
Chapman.
Deze Engelsman die in 1982
overleed, bouwde al in 1947 een
eigen auto waarmee hij aan ra
ces deelnam. Vijf jaar lata- was
de firma een feit en tal van
beroemde modellen verliepen de
fabriek in Norwich. De Seven,
MK Six (compleet en als bouw
pakket), Super Steven, Excel,
Eclat, Elite en Elan zijn namen
die menigeen doen likkebeaar-
den. Momenteel zijn in »ns land
via importeur Louwmai Par-
qui van Toyota nog de Esprit en
Eclat te koop, auto's de ruim 1
ton kosten.
General Motors die na een aan
deel van 58 procent in dit merk
heeft, wil dat Lotus als zelfstan
dige eenheid blijft bestaan met
een eigen produkt, identiteit en
filosofie. Maakte Chapman in de
beginjaren gebruik van Ford- en
Austin.-onderdelen, nu ziet het
er naar uit dat deze grootste
firma in de wereld Lotus zal
gaan voorzien van haar technie
ken. Of daaraan ook aspiraties
op het Fl-circus aan ten grond
slag liggen moeter. we afwach
ten.
General Motor is tot nu toe de
grootste klant vin Lotus inge
nieursdiensten geweest, zodat
er nu inspraaktechnisch en wat
de kosten betreft wel wat zal
veranderen.
De Turbo Esprit van Lotus.
Tot en met 16 februari 1986,
exposeert in de zaal van
Stichting Etcetera (in de Mar
kiezenhof te Bergen op Zoom)
Charles Jansen onder de titel
'Uit het schetsboekske van
een dweil' tekeningen, etsen
en schilderijen.
Alle tentoongestelde werken
slaan op het vastenavondge-
beuren.
Stichting Etcetera. Steenberg-
sestraat 8. Bergen op Zoom tin
het MarkiezenhofGeopend
tijdens de tentoonstelling da
gelijks van 14.00 uur tot 17.00
uur. Gesloten op maandag en
bovendien op dinsdag 11 fe
bruari.
te zien (Kassei, Montreal, Aai-
hus. Hamburg, Graz).
De tentoonstelling De Vlees
hal loopt tot 17 februari (dins
dag tot en met zaterdag van 13
tot 17 en op zondagen van l(
tot 17 uur).
Bij deze expositie wordt (tegen
betaling van 10,-) een catalo
gus geleverd waarin vraagge
sprekken met Puckey dooi
Paul Hefting en Antje von
Graevenitz.
Tot maart exposeert Sonja
Besselink uit de Rijp ple
xiglasobjecten in de vitrines
van de Kunstuitleen, Kuipers
poort 22 te Middelburg.
De Hoogvlietse kunstenaar
Geert Baas exposeert van za
terdag 11 januari tot en met
zaterdag 22 februari recent
werk in de Künstuitleep.
Uitleen: Geert Baas en Sonja
Besseling, dinsdag tot en met
zaterdag 12.30 tot 17 uur.
Galerie Mokum (Amsterdam)
is tot en met 2 maart te gast in
het Markiezenhof (Bergen op
Zoom). De in de twintig jaren
opgebouwde galeriecollectie
heeft betrekking op de Neder
landse realistische kunst van
deze tijd. Opening dagelijks
14-17 uur, behalve op maan
dag.
Tot 8 maart wordt in het
BKR-centrum Balans 17 te
Middelburg een tentoonstel
ling gehouden waaraan 17
Zeeuwse kunstenaars deelne
men. Aanleiding tot deze ten
toonstelling is de nieuwe
WVC-activiteit 'Jongeren
spaarregeling met inlegpre-
mie'.
Deelnemende kunstenaars
zijn: Kees de Valk, Richard
Beek, Ben Sleeuwenhoek,
Kees van Gilst, Elsa Westland.
Teja van Hoften. Marinus van
Dijke. Eric Roest, Jeltje Rats-
ma. Peer van Meer, Leendert
van der Pool, Joop Dam, Wil
liam Verstraten. Andries Min
derhout, Frits van Til. Kedi
van der Willigen, Inge van dre
Kooij.
Een grote verscheidenheid
aan beeldende technieken
wordt getoond. De tentoon
stelling biedt recent werk van
de exposanten. Opening zater
dag tussen 15 en 17 uur. Toe
gang vrij.
In het Zeeuws Kunstenaars
Centrum (Kloveniersdoelen
Middelburg) exposeert tot 13
februari Peter Koole recente
schilderijen.
(Achter de Houttuinen 30:
dinsdag tot en met zondag 14
tot 17 uur. Donderdagavonden
19-21 uur).
In de Vleeshal van het Middel
burgse stadhuis is de tentoon
stelling 'Nieuwe Beelden' van
Tom Puckey te zien.
Het is de eerste tentoonstel
ling van dit seizoen en ze laat
een vijftal beelden uit de perio
de 1985-1986 zien. Puckey
(1948) verzorgde een reeks ten
toonstellingen en performan
ces, leidde workshops en liet
een aantal publikaties het
licht zien. Zijn werk was op
verschillende grote exposities
In galerie Esprit in Clinge is
werk te zien van Hendrik van
Veenendaal. De expositie om
vat naast schilderijen, houts
kooltekeningen en composi-
ties met kleurpotlood.
Van Veenendaal, die zijn oplei
ding kreeg aan de Leeuwen
burg academie in Amsterdam
en de academie voor beelden
de kunsten in Rotterdam,
schildert en tekent veelal
geabstraheerde landschap
pen, ruim van opzet en in
warme kleuren. De tentoon
stelling loopt tot en met 26
februari.
In galerie Bellamy 19 (mu
seum Vlissingen) is de ten
toonstelling van recente
schilderijen van Jon Marten
te zien.
Marten (1934) is, net als de
vorige exposant Van den Ee-
renbeemt, lid van de IJmuidei
Kring.
(Bellamypark 19, Vlissingen.
Dinsdag tot en met vrijdag 10
tot 12.30 en 13.30 tot 17 uui.
Zaterdagen van 13 tot 17 uur).
Het Zeeuws Museum presen
teert in de Kapittelzaal van
de Middelburgse Abdij de ten
toonstelling 'Bekroonde ont
werpers/zes jaar Kho Liang
Ie-prijs'.
De prijs is vernoemd naar Kho
Liang Ie door de Stichting
Amsterdams Fonds voor de
Kunst, omdat Kho Liang Ie
een voor Nederland in de jaren
1955-'75, belangrijk en bekend
binnenhuisarchitect en indus
trieel ontwerper is geweest. De
tentoonstelling geeft, met be
hulp van audiovisuele midde
len, een overzicht van zijn ont
werpen. Kho Liang Ie heeft
ook het interieur van het
Zeeuws Museum in de Abdij
ontworpen.
Werk van Bruno Ninaber van
Eyben, José de Pau„ Bas Pruv-
ser, team Océ van der Grin
ten, Chris Iliemstra Harry
Swaak, Gerard van den Berg.
De tentoonstelling in het
Zeeuws Museum is te zien tot
14 februari (maandag t/m vrij
dag van 10 tot 17 uur. Mu
seum, Abdij 3 - Kapittelzaal,
Abdij 9).
In Galerie 66 in Oostburg
(Oudestad 66) exposeert tot 26
februari Ko de Jonge een hu
nebedproject, gebaseerd op
mail art. Woensdag tot en met
zondag van 14 tot 17 uur.
In het lunchcafé van het oude
stadhuis aan de Goese Markt
exposeert Nelly van Nieuwen-
huijzen tot en met 28 februari
aquarellen. De expositieruim
te is geopend van dinsdag tot
en met zaterdag van 9 tot 18
uur en op donderdagen van 9
tot 21 uur.
Roberts Quartarine
In galerie 'Trouvaille' in de
Axelsestraat in Terneuzen is
tot en met 28 februari werk te
zien van Roberto Quartarine,
een Italiaan die in Clinge
woont. 'Segno-Immagine-Pro-
getto' (Teken-Beeld-Ontwerp)
noemt hij zijn werk.
Quartarine volgde een vijfjari
ge opleiding aan het Instituto
Statole d'Arte, waarna hij
bouwkunde studeerde aan de
universiteit in Florence. Hij
volgde toen ook lessen aan de
Academia delle belle arti. De
architectenopleiding heeft
steeds een grote invloed gehad
op zijn werk, waarin 'ruimte
en 'type' een belangrijke rol
spelen. 'Segno-Immagine-Pro-
getto' is zijn manier om uit
drukking te geven aan de in
spanning die het vergt om een
voorstelling te kunnen geven
van observaties, dingen en za
ken waar mensen zoal mee
bezig kunnen zijn.
