Maricultuurcentrum is
nodig op Neeltje Jans
Door vorming coöperaties kan
windenergie van de grond komen
PZC/ provincie
JEDERLAND ENBELGIE TEGENOVER ELKAAR
Plan voor
Neeltje Jans
moet nog
even rijpen
Nieuwe vleugel aan kantoor
watermaatschappij in Goes
Woensdag 5 februari 1986
Bromfietsster (16)
lichtgewond bij
ongeluk in Goes
Links Perspectief:
kraamhulpbeleid
van het Zeeuwse
Kruis is slecht
Ir. Tacken over
toekomst voor de
landbouw W alcheren
KAMER VAN KOOPHANDEL IN BRIEF:
Brandje in auto
werd snel geblust
IN ZEELAND DRAAIEN MAAR ZEVEN MOLENS
P. BOERSMA
oed internationaal beheer
win lijkt toekomstmuziek
LUIS Een uitgebalanceerd, internationaal beheer van het natuurgebied Het Zwin tussen
luis en Knokke kan nog geruime tijd op zich laten wachten. De verschillen tussen het beheer
u het Nederlandse en Belgische deel zijn zo groot, dat een gezamenlijke aanpak voor eerst
iet tot de mogelijkheden behoort. Momenteel lijkt er zelfs een 'loopgravenoorlog' te
ntstaan. De Belgische Zwin-conservator verwijt Sluis voorrang te geven aan het toerisme,
et gemeentebestuur van Sluis daarentegen ziet een verloedering van het Belgische
latuurgebied omdat het commercieel wordt geëxploiteerd.
ijdens de discussiebijeenkomst van
e West-ZeeuwsVlaamse natuurver-
iging 't Duumpje dinsdagavond in
luis kwam de kwestie uitgebreid ter
rake. Burgemeester J. Asselbergs
am duidelijk stelling: ,,In België
ordt beweerd dat het in onze ge-
eente maar een zootje is. Als ik
chter zie wat er over de grens ge-
eurt, dan werp ik alle verwijten verre
an mij. Jaarlijks trekken 300.000 be-
ekers langs de kassa van Zwin-
onservator Burggraeve. Schorren-
loemen worden onbeperkt geplukt,
noem dat een economische exploi-
tie".
aarmee lijken de loopgraven betrok-
en. De Belgische conservator Guido
urggraeve beweerde vorige week in
eze krant, dat de toeristische druk
oor de Nederlandse grensgemeente
p een ontoelaatbare manier wordt
pgevoerd. Met name de bouw van
en nieuw zomerwoningpark vlakbij
et reservaatsgebied was hem een
oom in het oog. Ook de weigering
ZIERIKZEE - Het zal nog wel
even duren voordat de eerste
spade voor de uitvoering van
het plan dat de Amsterdamse
filmmaker/kunstenaar Louis
van Gasteren voor het eiland
Neeltje Jans heeft gemaakt de
grond in gaat. Gedeputeerde mr
J. P. Boersma, die dinsdagavond
tijdens een vergadering van de
PvdA-streekfederatie Schou-
wen-Duiveland een toelichting
gaf op de stand van zaken rond
de inrichting van het eiland in
de monding van de Oosterschel-
de, zei er begrip voor te hebben
dat sommigen met het oog op de
werkgelegenheid morgen al wil
len beginnen met de uitvoering
van het project. „Maar we moe
ten de plannen dc tijd gunnen
om te rijpen", vond Boersma.
Die tijd is vooral ook nodig om
de ideeën van Van Gasteren en
de zijnen op een zodanige ma
nier verder uit te werken dat het
bedrijfsleven er geld in wil inves
teren. Dan hebben ook de Zeeu
wen de gelegenheid om aan de
voorgestelde ontwikkeling van
het huidige werkeiland te wen
nen. „Want het is iets dat ver
boven de Zeeuwse allure uit
gaat", aldus de gedeputeerde,
die meende dat Van Gasterens
plannen uitstekend aansluiten
bij het hoogwaardige karakter
van de stormvloedkering. En dat
was ook de bedoeling. Boersma:
„Van begin af aan was duidelijk
dat we hier geen plat plan moes
ten gaan uitvoeren, zonder idee,
zonder toekomst. Geen plan
waarvan ondernemers zeggen:
laten we 't maar eens proberen,
de grond is in ieder geval niet
duur". De gedeputeerde liet zich
waarderend uit over de architec
tuur die Van Gasteren en de
deskundigen die hij in de arm
heeft genomen hebben bedacht
voor de overkoepeling van onge
veer 15 hectare op het eiland:
een golvend dak dat niet boven
het bedienings- en dienstenge
bouw uitsteekt en uitstekend in
het landschap past.
Boersma legde er de nadruk op
dat niet alle onderdelen van Van
Gasterens plan bij de nadere
uitwerking per se overeind moe
ten blijven. Zo zette hij persoon
lijk vraagtekens bij de verbin
ding die de plannenmaker tot
stand wil brengen tussenhet
werkeiland en de zandplaat
Neeltje Jans. Ook liet hij blijken
dat tot dusver ingenomen uit
gangspunten voor de toekomsti
ge inrichting van het eiland wat
hem betreft opnieuw bespreek
baar zijn, als daarmee de haal
baarheid van het plan kan wor
den vergroot. In dat verband
noemde hij een of andere vorm
van hoogwaardige verblijfsre-
creatie op Neeltje Jans. De gede
puteerde verklaarde verder er
voorshands van uit te gaan dat
het weghalen van onrendabele
toppen in de investeringen in het
Neeltje Jans-project een zaak
voor de rijksoverheid is. Wan
neer de provincie - en de ge
meente Veere - geld steken in de
verdere uitwerking en voorberei
ding van de plannen is dat naar
zijn smaak voldoende.
om de Zwinvlakte voor recreatie af te
sluiten, stoorde hem buitengewoon.
R. Brouwer, vertegenwoordiger van
de stichting Het Zeeuwse Landschap
die het Zwin beheert, beweerde dat
het verschil in benadering minder erg
was dan de burgemeester deed voor
komen. Maar uitdrukkelijk gevraagd
gaf hij wel toe dat zijn stichting het
niet eens is met de Belgische aanpak.
„Wat niet wegneemt, dat er ondanks
de andere opzet in België toch veel is
bereikt", aldus Brouwer. In een toe
lichting zei hij later dat het moeilijk is
tot een gezamenlijke opzet voor het
Zwin te komen. Zodat van een aanpak
in Beneluxverband nog helemaal
geen sprake kan zijn.
De discussie-avond stond in het teken
van de viering van het tienjarig be
staan van 't Duumpje. Burgemeester
Asselbergs had overwegend lof voor
de wijze waarop de vereniging zich
voor de natuur inzet. Hij had vooral
waardering voor de wat hij noemde
open opstelling van 't Duumpje en
de bereidheid om te overleggen. De
pas afgetreden verenigingsvoorzitter
Thijs Kramer kenschetste Sluis als
een gemeente met talrijke belangrijke
natuurgebieden. De discussie over de
afsluiting van de Zwin-kom was wat
Van onze Haagse redacteur
DEN HAAG - Staatssecretaris Van
Leijenhorst (onderwijs en weten
schappen) houdt vast aan zijn opvat
ting, dat schoolbegeleidingsdiensten
van groot nut kunnen zijn voor het
basisonderwijs. De bewindsman ant
woordt dit op schriftelijke vragen
van de liberale Tweede Kamerleden
Dijkstal en Franssen.
„Zonder de verschillen tussen de on
derscheidene schoolbegeleidingsdien
sten uit het oog te verliezen" is Van
Leijenhorst uit „talrijke" bezoeken
aan scholen gebleken „dat schoolbe
geleidingsdiensten aan veel scholen
belangrijke diensten hebben bewezen
bij de vorming van de (toekomstige)
basisschool, onder meer met betrek
king tot de schoolwerkplanontwikke
ling". Ook rapporten van onderwijsin-
specteurs wijzen in die richting, zo
vindt hij.
De Kamerleden hadden vragen ge
steld na uitlatingen van Van Leijen
horst bij een bezoek aan het Regio
naal Pedagogisch Centrum in Sint-
Laurens. Hij zei toen dat een onder
zoek van het onderzoeksinstituut
voor onderwijs in het noorden van het
land (RION) - waaruit blijkt dat het
schoolbegeleidingswerk geen effect
heeft - een „onevenwichtig beeld van
de werkelijkheid" gaf.
De staatssecretaris merkt in zijn ant
woorden op dat, om een goed beeld
van het functioneren van de schoolbe
geleiding te krijgen, ook andere rap
porten in de beschouwing moeten
worden betrokken. Tijdens zijn
Zeeuwse bezoek heeft Van Leijen
horst aan die rapporten - waaronder
'Het nut van de onderwijsverzorging'
van hetzelfde RION - gerefereerd.
GOES - Het hoofdkantoor van de NV
Watermaatschappij Zuid-West-Ne-
derland (WMZ) in Goes-zuid is uitge
breid. Vorig jaar werd er een nieuwe
vleugel aangebouwd. Daarmee nam
de beschikbare kantoorruimte met
ongeveer 20 procent toe. De vleugel is
in hoofdzaak bestemd voor de com
puterafdeling van het openbare nuts
bedrijf. De bouw en inrichting van
het kantoordeel kostten ongeveer 2,7
miljoen gulden. Inmiddels is de ruim-
*te, zonder officieel vertoon, in ge
bruik genomen.
De uitbreiding werd noodzakelijk om-
dht het uit 1970 daterende hoofdkan
toor van WMZ overvol was. Het ge
bouw was destijds uit kostenoverwe
gingen (de watermaatschappij kamp
te met hoge tarieven en grote investe
ringen) zo bescheiden mogelijk opge
zet. Door op ruimte te beknibbelen
werd geld gespaard. Toename van
activiteiten, met name in de sfeer van
het computergebeuren (dat WMZ aan
vankelijk grotendeels samen met an
dere waterleidingbedrijven in Zwolle
liet verrichten) veroorzaakte steeds
grotere ruimtenood.
Er werden diverse oplossingen beke
ken. Uiteindelijk viel de keus op een
bescheiden vleugel van één verdie
ping (met kabelvloer eronder). Wel is
rekening gehouden (onder meer bij de
fundering) met bouw van twee verdie
pingen in de toekomst. Het ontwerp is
van het architectenbureau Gruisen,
Sanderse en Klap uit Terneuzen. De
bouwer van het 'oude' hoofdkantoor,
Visser en Smit uit Papendrecht, nam
ook de uitbreiding voor zijn rekening.
Er is aan de oppervlakte van 675
vierkante meter ongeveer driekwart
jaar gebouwd. De bouwkosten waren
1,4 miljoen gulden. De computerappa
ratuur vergde 1 miljoen gulden en het
maken van aanpassingen met het oog
op de invoering van een nieuwe ac
ceptgirokaart kostte 0,3 miljoen gul
den.
De uitbreiding van het kantoor van de NV Watermaatschappij Zuid-West-
Nederland in Goes.
hem betreft in een onbevredigend
compromis geëindigd. Hij vond dat de
uiteindelij ke verantwoordelij kheid
voor het beheer bij het Zeeuws Land
schap ligt. „De provincie is als bemid
delaar in het conflict tekort gescho
ten", aldus Kramer.
Zoals gemeld wil Het Zeeuws Land
schap de Zwin-kom voor het publiek
afsluiten. Een storm van protest was
het gevolg. Na een aanvankelijke
standvastige opstelling moest de na
tuurorganisatie op het provinciehuis
in Middelburg instemmen met het
compromis, dat voorziet in openstel
ling voor recreatie.
GOES - De 16-jarige bromfietsster J.
J. W. L. uit Goes is dinsdagmiddag
licht gewond geraakt bij een aanrij
ding met een personenauto. Het meis
je werd met een ambulance naar
ziekenhuis Bergzicht vervoerd, maar
kon na behandeling naar huis terug
keren.
Over de aard van de verwondingen
kon de politie van Goes geen nadere
mededelingen doen. De aanrijding ge
beurde op de kruising Rooseveltste-
de/Bechstede, nabij winkelcentrum
de Spinne. De bromfietsster verleende
geen voorrang aan de auto, bestuurd
door de 34-jarige I. M. van de B. uit
Goes.
TERNEUZEN - De politieke groepe
ring 'Links Perspectief in Terneuzen
verwijt het bestuur en de directie
van 'Het Zeeuwse Kruis', slecht ma
nagement. In een brief aan die instel
ling dringt de groepering aan op een
wijziging van het beleid, zodanig dat
'vrouwen niet langer in de kou wor
den gezet'. Aanleiding tot het schrij
ven is het gebleken tekort aan
kraamhulp in met name de regio
Zeeuwsch-Vlaanderen.
'Links Perspectief geeft niet alleen
'Het Zeeuwse Kruis' de schuld maar
wijst ook met de beschuldigende vin
ger naar de huidige regering. „Vrou
wen - de helft van de bevolking -
worden getroffen door slecht manage
ment en door de bezuinigingen die
opgelegd worden door de regering.
Een regering, die pretendeert dat de
eerste-lijnsvoorzieningen een grotere
rol zouden moeten spelen in de ge
zondheidszorg. neemt niet die maat
regelen die nodig zijn om die eerste
lijn te versterken. Integendeel, ook de
eerste lijnszorg wordt door bezuini
gingen getroffen. Door dit wanbeleid
zullen in de toekomst niet alleen
kraamvrouwen maar veel meer groe
pen van de bevolking in de kou ko
men te staan".
Volgens 'Links Perspectief zijn ook
de kraamverzorgsters duidelijk de du
pe van het gevoerde beleid en de
bezuinigingen. En verder schrijft de
groepering: „Uw bewering dat vrou
wen niet in de kou werden gezet,
bestrijden wij. Als 27 vrouwen in de
regio niet op kraamhulp kunnen reke
nen, is dat volgens ons wel degelijk
een kwestie van in de kou zetten".
Links Perspectief doet Het Zeeuwse
Kruis ook een suggestie aan de hand:
„Biedt de vrouwen, die geen kraam
hulp van uw kraamcentrum kunnen
krijgen, de mogelijkheid in het zieken
huis te bevallen en de meerkosten bij
de ziekenfondsen in te dienen".
MELISKERKE - Ir. W.L.A.G. Tacken,
directeur landbouw en voedselvoor
ziening voor de provincie Zeeland in
Goes, spreekt dinsdag 11 februari
over „Toekomstperspectief voor de
Walcherse landbouw" op de jaarver
gadering van de Vereniging voor Be
drijfsvoorlichting .Walcheren' in het
gemeentelijk verenigingsgebouw ,Ons
Huis' in Meliskerke. De bijeenkomst
omvat ook een huishoudelijk gedeelte
met -ondermeer- bestuursverkiezing.
TERNEUZEN - De vrijwillige brand
weer van Biervliet heeft dinsdagoch
tend omstreeks kwart over acht een
autobrandje geblust. Het vuur ont
stond onder de motorkap van de auto
van E.A.P. de M. uit Biervliet. De
eigenaar ontdekte de brand in de
Boetzandestraat. De omvang van de
schade is onbekend; de brandweer
had het karwei overigens snel ge
klaard.
MIDDELBURG - De inrichting van
Neeltje Jans moet niet alleen worden
'opgehangen' aan het welslagen van
een expositie van waterbouw- en
offshore-activiteiten. Een vervolg
studie zal alle thema's -dus ook na
tuur, visserij en recreatie- zodanig
moeten belichten, dat ze elkaar ver
sterken en worden geplaatst in een
economisch perspectief. De vroegere
mattenfabriek moet worden inge
richt als maricultuurcentrum. Daar
voor is nu al serieuze interesse van
uit de visserijwereld.
Dit schrijft de Kamer van Koophan
del voor Midden- en Noord-Zeeland
aan provinciale staten, die vrijdag
beslissen over een vervolgstudie voor
het inrichten van het werkeiland
Neeltje Jans in de Oosterschelde. Zo
als bekend hebben g.s. het oog laten
vallen op een themastudie van een
groep rond de Nederlandse cineast
Louis van Gasteren, die via een 'para-
plu-idee' elk-weervoorzieningen wil
combineren met een waterhuishoud
kundig en een natuurmuseum en een
expo van de Nederlandse waterbouw
kunde.
„Gaarne betuigen wij onze instem
ming met het streven om tot een
maximale invulling te komen voor de
ontwikkeling van Neeltje Jans", zo
staat er in de brief van de Kamer, die
zich overigens ook realiseert, dat de
,min of meer excentrische ligging' van
het werkeiland ten opzichte van grote
bevolkingsconcentraties beperkingen
kan inhouden bij de realisering van
het plan.
Het succes zal voor een deel afhangen
van de samenhang van de attracties.
De ruimte van Neeltje Jans -een 'dro
ge' oppervlakte van 220 hectare en
een 'natte' van 290- biedt echter vol
doende mogelijkheden „om de onder
scheiden activiteiten in harmonie op
elkaar af te stemmen, zonder dat er
De 'Iris' uit Antwerpen mocht als eerste gebruik maken van de gereconstrueerde middensluis in Terneuzen.
TERNEUZEN - De gereconstrueerde middensluis in
Terneuzen is dinsdagochtend 'even' gebruikt. En dat
gebeurde probleemloos, al moest bij de bediening van
de sluisdeuren nog wat worden geimproviseerd. De
deuren en bruggen van de sluis werden geopend voor
een aantal binnenschepen. Die moesten uitwijken
naar een andere sluis, omdat de binnenvaartsluis
dinsdag buiten gebruik was in verband met onder
houdswerkzaamheden. Het gros van de binnensche
pen werd via de zeesluis geschut, maar een kleine
aantal maakte gebruik van de nieuwe middensluis.
Een woordvoerder van rijkswaterstaat: „Het gaf ons de
mogelijkheid wat ervaring op te doen met de sluis,
temeer daar we in de week van 10 maart noodgedwon
gen gebruik moeten maken van de sluis omdat de
binnenvaartsluis dan vier dagen buiten bedrijf is."
Zonder problemen werd dinsdagochtend omstreeks
negen uur het eerste binnenschip geschut. Het ging om
de 'Iris' uit Antwerpen.
De bediening van de sluisdeuren is nog een kwestie van
improviseren omdat het bedieningsmechanisme, zoals
dat in de 'reconstructieplannen' was opgenomen, nog
niet is geïnstalleerd. Toen de eigenlijke reconstructie,
een paar jaar geleden, gereed was, bleek waterstaat
voorlopig geen geld te hebben voor het aanbrengen
van dat mechanisme. Het werd pas eind vorig jaar door
'Den Haag' beschikbaar gesteld. En prompt kreeg de
"firma Fabricom opdracht de sluis af te bouwen. De
middensluis gaat dit najaar officiéél 'draaien', voorna
melijk als 'overloopsluis'. Dat houdt dat schepen,
wanneer ze niet kunnen schutten via binnenvaart- of
zeesluis, bij de middensluis terecht kunnen. De hele
reconstructie heeft zo'n vijftig miljoen gulden gekost.
sprake behoeft te zijn van conflicte
rende belangen".
De kamer breekt tot slot een lans voor
het stichten van een maricultuurcen
trum. Dat zou zijn betekenis voorna
melijk ontlenen aan de investerings-
en werkgelegenheidseffecten en zo het
economisch draagvlak van Neeltje
Jans verbreden.
De Nederlandse Stichting Toegepast
Marien Onderzoek, die dinsdagavond
een bestuursvergadering in Goes
hield, zit op dezelfde lijn. Volgens
voorzitter J. L. Gorshuizen zijn er
twee bedrijven 'in de markt' voor een
maricultuurcentrum op Neeltje Jans:
Delta Mossel uit Yerseke en De Jager
uit het Zuidhollandse De Lier. Het
gaat om een miljoeneninvestering en
werkgelegenheid voor in eerste
instantie 75 mensen. Laat Zeeland
deze kans lopen, dan vreest de stich
ting dat beide firma's op krote ter
mijn naar elders vertrekken.
De voorstanders van alternatieve
energie-opwekking doen er «ra
zend enthousiast over. In hun ogen is
het één van de mogelijkheden om
gebruik van kernenergie te vermij
den. Nederland - en zeker Zeeland - is
er door zijn ligging uitermate ge
schikt voor. Windenergie dus. Naast
zonne-energie en warmtekrachtkop
peling, volgens de milieubescher
mers een van de belangrijkste toe
komstige energiepijlers. Noch de
energielobby, noch regering en parle
ment delen het enthousiasme. Wind
energie is prachtig, maar hooguit in
de marge en zeker niet als vervanger
van kern- en conventionele energie.
In die opvatting lijken ze door de
ontwikkelingen in de praktijk te
worden gesterkt.
Toepassing van windenergie vindt
nog maar uiterst spaarzaam plaats.
De grondstof, wind, is nauwelijks een
probleem. Het zijn meer de techniek,
de kosten en de opstelling van de
elektriciteitsbedrijven (vergoeding te
rug te leveren stroom), die moeilijk te
nemen hindemissen vormen. Neem
Zeeland. Als kustprovincie windrijk,
maar toch is het aantal windmolens
dat draait (en is gekoppeld met het
openbare elektriciteitsnet) op de vin
gers van twee handen te tellen. Het
zijn voornamelijk bedrijven die het
experiment met windenergie aandur
ven en dan nog voorzichtig. Het hoog
ste vermogen dat is geïnstalleerd be
draagt 300 kilowatt.
De NV Provinciale Zeeuwse Energie-
Maatschappij heeft twee windmolens
geplaatst, in het kader van de PZEM
Energie Projecten (PEP). Ze staan op
het werkeiland Neeltje Jans (vermo
gen 60 kilowatt) en in het Sloegebied
(300 kilowatt). De stichting buislei-
dingstraat Zuidwest-Nederland ex
ploiteert een windmolen bij de lei
dingtunnel onder het Schelde-Rijnka-
naal (20 kilowatt). Verder staan er
molens in Yerseke (visbedrijf, 100 kilo
watt), Sloegebied (koelbedrijf, 300 ki
lowatt), Kamperland (kampeerter
rein, 60 kilowatt) en Grijpskerke (kip
penfokkerij, 50 kilowatt). De eerste
particuliere windmolen in Zeeland (22
kilowatt), die in Kwadendamme ver
rees, is wegens dubbele pech buiten
bedrijf. Er zijn wel enkele grootschali
ge plannen: één voor de bouw van vijf
grote molens (elk 1000 kilowatt) en
één voor aanleg van een molenpark
van 20 exemplaren (elk ongeveer 300
kilowatt), beide in het Sloegebied. Of
die projecten - met een duidelijk expe
rimenteel tintje - doorgaan, hangt
vooral af van het beschikbaar komen
van subsidie.
Onder het motto 'Zoek de wind,
samen een windmolen kopen' wil
het Steunpunt Windmolencoöpera
ties de bakens gaan verzetten. Wind
energie ligt binnen handbereik van
de particulier, stelt het Steunpunt.
Het is op zich eenvoudig ook: door
deel te nemen in een coöperatieve
windenergievereniging kan iedereen
investeren in windturbines. In een
boekje (dinsdag tijdens een bijeen
komst van de stichting Natuur en
Milieu te Utrecht gepresenteerd)
wordt uiteengezet hoe het allemaal
in zijn werk gaat. Het grote 'gidsland'
in deze is Denemarken. Daar functio
neren al enkele honderden windmo
lencoöperaties en zullen er in 1986,
dankzij fikse subsidies, naar schat
ting zo'n 500 bijkomen.
De kostprijs van een windmolen (een
beetje molen met een behoorlijke
wiekdiameter en een produkie van 60
kilowatt kost algauw 75 tot 100 mille)
is doorgaans te hoog voor een particu
lier of een bedrijf. Door samen met
anderen een windturbine aan te schaf
fen, en de kosten te spreiden derhalve,
wordt windenergie een meer haalbare
kaart. De bundeling van krachten kan
het beste gestalte krijgen door oprich
ting van een coöperatieve vereniging.
Die koopt een turbine en zorgt voor de
exploitatie. De opgewekte stroom
wordt geleverd aan de verenigingsle
den. Natuurlijk is de hulp van het
energiebedrijf nodig, dat immers alle
kabels heeft klaarliggen die nodig zijn
voor het transport van de stroom. De
vereniging betaalt voor het gebruik
daarvan een vergoeding. De molen
verdient zichzelf terug door de gele
verde stroom.
Volgens het Steunpunt is hét grote
voordeel van coöperatieve exploitatie
dat de best mogelijke plek kan wor
den gezocht. De bestaande molens (in
heel Nederland circa 150 stuks op
commerciële basis) zijn veelal voor
hun locatie gebonden aan het erf van
de eigenaar en dat is lang niet altijd
de geschikste plaats. Met name een te
geringe windvang en geluidsoverlast
verhinderen een rendabele exploita
tie. Bij een coöperatieve vereniging
speelt de erfgebondenheid niet mee.
Er kan rekening worden gehouden
met een goede windvang, geluidhin
der, landschappelijke inpassing en
andere aspecten. Voor gemeentebe
sturen is het gemakkelijker om een
verantwoord plaatsingsbeleid te voe
ren. De coöperatieve beheersvorm
moet, zo hoopt het Steunpunt, toe
passing van windenergie stimuleren.
Dan kan er ook een serieproduktie op
gang komen, waardoor de kostprijs
daalt en betere produkten (die tegen
een stevige bries kunnen) kunnen
worden ontwikkeld. Voor succes is
van doorslaggevend belang: de elek
triciteitsbedrijven moeten zorgen
voor een redelijk windstroomtarief
voor de coöperaties. Nu is dat tussen
12 en 13 cent per kilowatt en gewenst
is het normale kleinverbruikerstarief
van ongeveer 20 cent.
In het boekje 'Zoek de wind' wordt
ingegaan op de vergoedingen voor
windenergie (in een bijlage nader uit
gewerkt). Uiteraard komt ook het
principe van de coöperatieve exploi
tatie aan de orde, alsmede de opzet
van een vereniging. De praktische
punten zijn niet vergeten (verhuizen,
geldleningen), evenmin als een actie
plan. De Zeeuwse energiemaatschap
pij is bereid, zo blijkt uit een eerste
reactie, de coöperatieve opzet positief
tegemoet te treden en zal op een
vergelijkbare wijze handelen als bij de
exploitatie van een windmolen met
één eigenaar. Er zijn in het land
momenteel tien coöperaties werk
zaam/in oprichting. In het Steunpunt,
bereikbaar via Natuur en Milieu in
Utrecht, werken samen de Vereniging
Organisatie voor Duurzame Energie
(ODE), het Centrum voor Energiebe
sparing (CE) en de Vereniging van
Windmolengebruikers (VWG).
Rinus Antonisse
'Zoek de wind, samen een windmolen ko
pen', tekst Peter Niermeijer en Jan Paul
van Soest, uitgave Landelijk Steunpunt
Windmolencoöperaties te Utrecht, prijs 4,50
gulden
De windmolen van de PZEM in het Sloegebied.
