PZC/ vrijdagkrant
mosselstoofpot en
Zeeuwse bolussen
kaart
schaken
m
dammen
■K
samenwerking
computershops
L_n_j
HORIZONTAAL
VERTICAAL
II1
'tl
OPLOSSING
1
i
1
i
ill
1
i
0
i
i
A
All
11
lllllll
sl
III! I
101
0
lil'
"lllllll
lllllll
llllll
lil
A
K
0
lllllll
Aland 1.30
lllllll
11
III.
1
lllllll
lllllll
ill
Ill lllllll
lllllll
lllllll
1011
III
IIIII
"ill
i
lllllll
lllllll
A
lllllll
"lllllll
BI
lllllll
lllllll
iiiii
i.
tvlitf
lllllll
lllllll
|Hl|
ii as
16
z
z
UNITED NATIONS 22«
VRIJDAG 3 JANUARI 1986
Na de culinaire hoogtijdagen
van december wil de be
langstelling voor het keukenge-
beuren nog wel eens tanen. Een
goede gelegenheid om aan
dacht te schenken aan wat
nieuwe kookboeken. In de serie
'Koken met plezier' van Zomer
en Keunings Culinaire Boekerij
verschenen drie titels: 'Zöet en
hartig gebak uit eigen keuken',
'De goede ovenschotels en
stoofpotten' en 'Rijstgerechten
uit de hele wereld'.
Elk boek bevat ruim driehon
derd recepten en is voorzien van
duidelijke, paginagrote foto's in
kleur van de kant-en-klare ge
rechten. We geven uit deze boe
ken twee recepten.
Varkens- en mosselstoof
Ingrediënten: 400 gram magere
speklappen, 1 ui, 1 teentje knof
look, 4 tomaten, 1 klontje boter,
2 eetlepels tomatenpuree, 2 dl
witte wijn, 1 theelepel paprika
poeder, V2 kilo mosselen, 1 bosje
peterselie, 1 prei, peper en zout.
Bereiding: snij de speklappen
in blokjes. Pel de ui en de kno
flook en snipper ze fijn. Pel de
tomaten en snijd ze klein. Braad
de blokjes vlees in de boter op
een laag vuur aan en neem het
vlees uit de pan. Fruit ui en
knoflook in dezelfde boter gla
zig, roer er de stukjes tomaat
door en laat alles 2 minuten
fruiten. Doe het vlees terug.
Roer er de tomatenpuree door,
voeg de wijn toe en vul aan met
zoveel water dat alles net onder
staat. Vermeng zout, peper en
paprikapoeder en roer dit door
het gerecht. Breng alles aan de
kook en sluit de stoofpot. Stoof
het vlees een uur en een kwar
tier op een laag vuur. Knip de
blaadjes peterselie fijn en bind
de stelen met een touwtje sa
men. Snij de prei in ringen en
de melk en voeg de 25 gram
suiker en gist toe. Kneed een
soepel deeg en laat dat op een
warme plek onder een vochtige
doek een uur rijzen. Voeg de
gesmolten boter toe en kneed
opnieuw. Verdeel het deeg in
vijftien porties. Maak daar rol
letjes van en wentel die door het
kaneel-suikermengsel. vorm vo-
boen de mosselen schoon. Voeg
nu prei, mosselen en peterselies-
tengels toe aan de stoofpot en
laat de heleboel nog een kwar
tiertje stoven tot de mossels
open zijn. Haal dan de peterse-
liestengels uit de pot en strooi
voor het serveren de fijngeknip
te peterselieblaadjes over het
stoofgerecht.
Zeeuwse bolussen
Ingrediënten: 500 gram bloem, 1
theelepel zout, 2 zakjes gedroog
de gist, 25 gram bruine basterd
suiker, P/2 dl melk op kamer
temperatuur, 1 klein ei, 50 gram
gesmolten boter en voor de bo
venkant: 250 gram bruine bas
terdsuiker, 2 eetlepels kaneel.
Bereiding: doe de bloem in een
grote kom, roer er het zout door
en maak een kuiltje. Giet daarin
lussen en leg die op een met
bakpapier beklede bakplaat.
Dek de plaat af met een vochti
ge doek en laat de bolussen drie
kwartier rijzen. Verwarm de
oven voor op 200 tot 225 graden
Zet de plaat in het midden en
bak de bolussen in ca. 20 minu
ten gaar.
'Zoet en hartig gebak uit eigen
keuken' Hélène Matze, ISBN 90
210 1210 3
'Rijstgerechten uit de hele we
reld' Cecile Thijssen, ISBN 90
210 1214 6
'De goede ovenschotels en stoof
potten' Marja Kruik, ISBN 90
210 1205 7
Uitgave Zomer en Keuning.
Prijs per boek 19,90.
RIEN VAN REEMS
In het Gasunie-toernooi om
het Europese jeugdkam
pioenschap gaat op het moment
dat wij dit schrijven, de Rus
Chalifman met de onwaar
schijnlijke score van 8 punten
uit 8 partijen aan kop. Men
moet ver teruggaan om een
dergelijke overmacht op leef
tijdsgenoten aan te treffen. Op
nieuw blijkt dat in de Sovjet-
Unie door het enorme arsenaal
spelers en de sterke schaaktra
ditie het ene talent na het ande
re naar voren komt. De felle,
'westerse' concurrentiestrijd,
die daar ook nog bij komt, zorgt
ervoor dat in de toekomst de
Russische suprematie gegaran
deerd is.
Een paar interessante partijen
uit de eerste ronden.
Kuczynski (Polen) - Nicolic
(Joegoslavië)
1. e4 c5; 2. PfJ Pc6; 3. Lb5
Een aantrekkelijk alternatief
om de platgetreden paden (3.
d4) te vermijden, mits men er
niet al te veel van verwacht.
3g(i; 4. 0-0 Eg7; 5. c3 Pf6; 6.
Tel 0-0; 7. d4 cxd4; 8. cxd4 d5; 9.
e5 I'e4; 10. Pc3 Pxc3; 11. bxc3
Lg4; 12. h3 Lxf3; 13. Dxf3 e6
De stelling is bijna gelijk. Wits
aanvalskansen op de konings
vleugel moeten echter niet on
derschat worden.
14. a4 Te8
Zwak. Beter meteen 14Tc8,
om verder te gaan met Pa5 en
Pc4.
15. Dg3 a6; 1G. Lxc6 bxcG
Zwart rekende er blijkbaar op
dat hij via de b-lijn voldoende
tegenkansen kan krijgen. Dat
blijkt niet het geval.
17. h4 Tb8; 18. h5 Tb3; 19. Eg5
Da5; 20. Tc3!
Een aanvalszet en verdedigings-
zet tegelijk.
20c5; 21. LfG! Lf8
Verboden was 21Lxf6; 22.
exf6 cxd4; 23. D14! (dreigt Dh6)
Dc5; 24. cxd4! en wit wint.
22. Dh3 cxd4; 23. Tg3ü
Wit speelt het fraai en sterk. Nu
is 23Txc3 onmogelijk door
24. hxg6 fxg6; 25. TxgGt! en
spoedig mat.
23Lg7; 24. Dh4
Een interessante stelling.
ZIE DIAGRAM I
DFt verliest, maar er was waar
schijnlijk toch geen redding-
meer. Zeer fraai is 24Txc3;
25. Lxg7 Txg3; 26. Lf6ü Dc3; 27.
Tfl en wint. Of 25Kxg7; 26.
Een van de twee jongste
Westeuropese verzamelge
bieden, de voor de Zweedse
kust liggende Finse eilanden
groep Aland (Alderney bij
Guernsey is het andere gebied)
heeft op 2 januari het nieuwe
jaar ingezet met twee zegels.
Een van de twee betreft een
uitbreiding van de op 1 maart
1984 ingezette zogenaamde ba
sisserie (permanente zegels)
met het motief van de visser
boot: 1,30 mark (grijsgroen, op
lage 1 miljoen).
Met deze uitbreiding bestaat de
serie nu uit de volgende waar
den: 1 maart 1984, 0,20 mark
(lichtbruinolijf), 0,50 mark (sma
ragdgroen) en 1,10 mark (don
kerblauw); 2 januari 1985, 0,10
mark (donkerlila) en 1,20 mark
(zwart) en nu dus de 1,30 mark
zegel.
De andere op 2 januari versche-
DIAGRAM 1
24Lxf6
h6t! KfB; 27. Txg6! hxg6; 28.
Df6ü (h7? Kg7!) en de witte
h-pion is niet te stoppen. Ook
niet door 28Dd8; 29. h7! enz.
25. exf6 Dc7; 26. Tf3!
Wit blijft in 'the winning mood'.
Nu dreigt hxg6, fxg6 f7t.
2 6Teb8
Dreigt mat door Tbl, maar wit
laat zich niet bang maken!
27. g4U
Om de toren naar de h-lijn te
kunnen brengen. Het zwarte te
genoffensief dat nu losbarst
leidt tot een opwindende finale.
2 7Tblt; 28. Txbl Txblf; 29.
Kg2 Dc4; 30. hxg6 Dflt; 31. Kg3
Dgl'l32 Kf4 fxg6
Evenmin voldoende was 32
hxg6; 33. Dh6ü Dclt; 34. Te3!
met mat op g7.
33. 171 Kxl7; 34. Ke5t
De koning in de aanval, een niet
alledaags gebeuren.
3 4Ke8; 35. Kd6ü
Dreigt De7 mat. Hoe bestaat
het!
3 5TbGf; 36. Kc7 Tb7t; 37.
Kxb7 Ddl; 38. Df6
Zwart gaf het op. Een enerve
rende partij.
Uit de tweede ronde:
M. Schlosser (Oostenrijk) - R.
Lev (Israël)
1. d4 d5; 2. c4 dxc4; 3. Pf3 Pf6; 4.
Pc3 a6; 5. e3 e6; 6. Lxc4 c5; 7. 0-0
b5; 8. Ld3 Lb7; 9. a3 Pbd7; 10.
De2 Le7; 11. Tdl Db6; 12. Lc2
0-0; 13. e4 cxd4; 14. Pxd4 Pe5; 15.
Lf4 Pc6; 16. Pxc6 Dxc6; 17. Tacl
Tac8; 18. Lbl Db6; 19. Td3 b4;
20. axb4 Dxb4; 21. Tg3 Tfd8; 22.
Lh6 g6
De zwarte koningsstelling lijkt
op die in de vorige partij.
23. e5 Pd5; 24. Tg4 Pxc3; 25.
bxc3 Db3; 26. c4 Tc7; 27. h4 Tcd7
Zwarts hoop is gevestigd op de
open d-lijn.
nen zegel in de waarde van 1,60
markt (oplage 1 miljoen) wil
reeds aandacht vragen voor de
Noordse kampioenschappen
oriëntatieloop, die op 30 en 31
augustus op Aland worden ge
houden. Op de zegel een hand.
een kaart en een kompas.
Traditiegetrouw is Finland het
jaar begonnen met een aanvul
lende waarde op de sedert 1975
lopende permanente serie met
daarop het oudst bekende wa
pen van het Finse rijk (Arma
magni ducatus Finlandiae), dat
voor het eerst in 1581 op een
grafsteen van Gustav Wasa
werd gebruikt en te zien is in de
dom van Uppsala. De aanvul
ling verscheen op 2 januari: 1,60
mark (rood).
De Finse serie met het staats
wapen telt nu zeventien waar
den: 2 januari 1975: 0,40 m.
(roodoranje), 0,60 m. (blauw) en
0,70 m. (donkerbruin); 2 januari
1976: 0,80 m. (donkerbruinrood/
donkergroenblauw); 10 april
1976: 0,50 m. (smaragdgroen); 17
januari 1977: 0,90 m. (violet
blauw); 16 april 1977: 0,30 m.
(roodkarmijn); 12 november
1977: 0,20 m. (lichtbruinolijf); 1
april 1978: 0,10 m. (purper); 2
januari 1979: l,10m. (geeloranje)
en 1,20 m. (zwartblauw); 3 juni
1980: 0,30 m. (roodkarmijn); 2
januari 1981: 1,00 m. (bruinkar-
mijn); 3 januari 1983: 1.30 m.
(zwartblauwgroen); 2 januari
1984: 1,40 m. (blauwviolet); 2
januari 1985: 1,50 m. (lichtgroen-
28. Lc2 Db4; 29. h5 Td2!
Een mooie zet. Wit mag niet op
d2 slaan, want dan komt hij in
een verloren stelling terecht.
Bijvoorbeeld: 30. Lxd2 Txd2; 31.
Del Txc2! of 31. De3 Lcx5! en
zwart krijgt een winnende aan
val.
30. hxg6ü
Een keiharde counter. Zwart
mag de dame niet slaan want
dan gaat hij mat door gxh7 en
Lg7.
3 0hxgG
Maar nu? Trekt zwart toch aan
het langste eind?
31. Txg6tü
Een schitterende klap, waarmee
de zwarte koning direct wordt
aangepakt.
3 1fxg6; 32. Dg4 Lg5
Een zoenoffer dat slechts tot
uitstel van executie leidt. Na 32.
g5 beslist 33. Dxe6+ Kh8; 34.
Dg6! enz.
33. Dxg5 T2d7; 34. Dxg6t Kh8;
35. Df6t Kg8; 36. Dxe6t Kh8; 37.
Df6t Kg8; 38. Lf5
Zwart gaf het op.
Probleem van de week:
Platov. Wit speelt en maakt
remise.
Wit: Kcl, Tc7, Lf8, pionnen op
b3, f4 en h6. Zwart: Kg8, Lbl,
pionnen op a5, b4, c6, f5 en h2.
Een echte kraker. Hoe kan wit
de zwarte vrijpion stoppen? Of
kan hij op andere wijze remise
afdwingen? Pat of eeuwig
schaak?
Oplossing van vorige week:
Kraemer, 1950.
Wit: Ke5, Db7, Tbl, Pd8, Ph5,
Ld3, pionnen op b4, e7 en e3.
Zwart: Kg8, Th8, Lal, La6, pion
nen op b2, b5, b6, h6 en h7.
Zelfmat in drie. Een onmogelij
ke opgave? 1. Dhlü Lb7; 2. Tglt
Lg2; 3. Kd4 blD mat! Of 1
Lc8; 2. Tglt Lg4; 3. Kf6! blD
mat.
Wie negatieve doubletten speelt, kan in de
directe positie geen strafdoublet plaatsen.
Wie meent dat daardoor de tegenpartij makkelij
ker zou kunnen ontsnappen heeft het evenwel
mis.
In de meesterklasse wedstrijd tussen ABC en Hok
kwam een dergelijke situatie voor in drie opeen
volgende spellen en we zullen eens bekijken hoe
dat varkentje op topniveau werd gewassen.
H B 10 7
10 7 4
8 3
B 6 3 2
*62
5 2
A 9 7 4 2
A 10 5 4
N
VU O
A V 5 3
A H B 8 3
6
H 9 7
9 8 4
V 9 6
H V B
V 8
allerlei situaties waarin we door een vijandelijk
volgbod dusdanig worden gehinderd dat we onze
kaart niet goed kunnen omschrijven.
Een klassieke situatie doet zich voor wanneer we
met b.v. een punt of 9 en een vierkaart harten
willen bijbieden na een 1 KI- of 1 Ru-opening van
partner. Zonder volgbod bieden we uiteraard 1
Ha, maar na een volgbod van 1 Sch mogen we
geen 2 Ha bieden, dat belooft nu eenmaal een
vijfkaart. De oplossing? Doublet, negatief: part
ner, ik heb wel wat, maar het vijandelijk bieden
belet mij mijn kaart goed te omschrijven. Een
prima conventie die thans door iedere topspeler
wordt gehanteerd. En dat niet makkelijk voor
straf kan worden gedoubleerd is een fabeltje,
zoals we zagen.
10 2
A H B 9 8 6
7 5
V 8 2
10 5
Zuid, niemand. Na driemaal pas opende oost 1 Ha
en zuid meende zich nu een volgbod van 2 Ru te
kunnen permitteren. West paste een doublet
zou 'negatief zijn en een ander soort hand
aangeven en ook noord paste. Oost zei nu
doublet, een heropeningsactie die in dergelijke
situaties veel voorkomt. Oost vertelde daarmee
over een gezonde opening te beschikken en
nodigde zijn partner alsnog uit zich te melden.
West had daarmee geen moeite: 'pas', waarmee
hij oosts doublet omzette in een strafdoublet. Dat
was voor zuid geen feest: twee verliesslagen in
beide hoge kleuren en in elke kleur een introever,
samen met drie topslagen in de lage kleuren goed
voor 4 down.
Het negatief doublet is een uitvinding van de
Amerikanen Roth en Stone en wordt gedaan in
H V 8 6 4 3
5 4
A B 10
A 10
N
W O
B 5
3
H V 9 6 3
B 9 7 6 3
A 9 7
V 10 7 2
8 4 2
H 5 4
Tot besluit een aardig voorbeeld (ontleend aan
Van Start tot Finish 5) van een negatief doublet
uit het WK 1983. West (allen kwetsbaar) opende 1
Sch, noord 2 Ha, oost doublet. 'Partner, ik heb wel
iets maar kan niet bieden'. Zuid bood 4 Ha (aan de
andere tafel één down) en west, die steun in de
lage kleuren verwachtte, probeerde nog 4 Sch. En
dat contract werd gemaakt. Kortom, het negatief
doublet is een uit het moderne bieden niet meer
weg te denken fascinerend biedwapen.
TON SCHIPPERHEYN
Met het overlijden van inter
nationaal damgrootmees-
ter Herman de Jongh (87) is een
van de meest veelzijdig begaaf
de kenners van het damspel
heengegaan. Vooral in de voor
oorlogse jaren bewees hij zijn
kwaliteiten als speler door o.a.
in 1924 de nationale titel te
veroveren, gevolgd - in 1928 -
door een tweede plaats in het
Olympisch toernooi om het we
reldkampioenschap achter Ben
Springer. Hij had zich inmid
dels als journalist in Frankrijk
gevestigd waar hij in 1938 de
Franse titel voor zich opeiste.
In die jaren verscheen van zijn
hand het standaardwerk Tech
nique moderne du jeu de dames.
Na de oorlog terug in ons land
was hij bijzonder actief als
schrijver en organisator. Van
zijn vele schrifturen noemen wij
met name de in 1980 verschenen
monografie van de Coup Royal,
waarvan hij als de kenner bij
uitstek gold. En ten slotte was
Herman de Jongh een uitste
kend problemist. Zo won hij in
1976 de eerste prijs in het Sui-
kerdamtoernooi, 'uiteraard' met
een compositie waarin de Coup
Royal een rol speelde. Ziehier
dit probleem, waarvan de winst
berust op aanwezigheid van een
zwarte schijf op 36.
'Hm
34-30 35x24; 27-22 18x27; 32x21
23x34; 40x18 16x27
De eerste trap van de raket - de
Coup Royal - is gelanceerd,
schijnbaar zonder succes. Maar
in feite is nu een prachtige uit
gangspositie bereikt voor een
winnende combinatie naar de
damlijn. Eerst speelt wit 25-20
15x24 en vervolgens komt schijf
36 in het spel via 47-41 36x47;
18-13 47x29 (let op de functie
van 24 als stopschijf voor de
zwarte dam); 37-32 27x38; 49-43
38x40; 45x5 8x19; 5x1 en wint!
blauw) en nu op 2 januari: 1,60
mark. Op 1 februari 1983 kwa
men de volgende zegels op
nieuw uit met een kleine kleu
rafwijking: 0,20 m. (donkergee-
lolijf) en 0,50 m. (lichtsmaragd-
groen).
GRENADA
Voor 8 februari heeft Finland de
eerste bijzondere serie van dit
jaar gepland. Deze serie staat in
het teken van de geologie en
afgebeeld worden stenen: 1,30
mark, kogelgraniet; 1.60 mark,
rapakiwi en 2,10 mark, aderge
steente. Van alle zegels worden
8 miljoen stuks aangemaakt.
De postadministratie van de
Verenigde Staten heeft op 20
september de zesde vlaggense-
rie in successie in roulate ge
bracht. Evenals voorgaande ja
ren bestaat de emissie uit vier
velletjes en elk velletje bestaat
weer uit zestien zegels: vier keer
vier van een bepaald land. Aan-
gezien er nu dus zes vlaggense-
ries uit zijn telt de hele set al 24
velletjes. In velletje 21 zitten
vier zegels met de vlag van
Grenada (dat in 1974 lid werd
van de VN), vier met de vlag van
de Duitse Bondsrepubliek
(1973), vier Saoedi-Arabië (1945)
en vier Mexico (1945). In velletje
22: Oeganda (1962), Sao Tomé
(1975), Sowjet-Unie (1945) en In
dia (1945). In 23: Liberië (1945),
Mauritius (1968), Tsjaad (1960)
en Dominicaanse Republiek
(1945). In 24: Oman (1971), Gha
na (1957), Sierra Leone (1961) en
Finland (1955). Elke zegel heeft
een waarde van 22 dollarcent;
oplage 2,5 miljoen van elke vlag.
Met als thema 'Alle kinderen
zullen leven' kwam de VN op 22
november met zes zegels die in
beeld brengen hoe de VN door
het verstrekken van voedsel en
Dit vraagstuk met een vrij zeld
zame voorkomende vorm van
de Coup Royal stelt nogal hoge
eisen aan het voorstellingsver
mogen, aldus De Jongh. Het
betekent inderdaad een hele
uitdaging de winst voor wit in
deze 'zeefstand' vanaf het dia
gram te doorzien. Wit begint
met 25-20 zwart dwingend tot
15x24, omdat op 14x25 eenvou
dig 27-21, 32x12 en 12x5 volgt.
Na 25-20 15x24 volgt eveneens
27-21 16x27; 32x12 23x34 maar
nu dus 40x20 8x17 gedw.; ver
rassend 45-40 14x25; 37-31
26x37; 48-42 37x48; 40-34 48x30;
35x2!!
De Coup Raphaël
Naast de Coup Royal had De
Jongh ook een voorliefde voor
de naar de Franse meester Ra
phaël genoemde combinatie,
die deze voor het eerst in 1904
uitvoerde. In het Franse kam
pioenschap 1938 zag De Jongh
tot zijn grote vreugde kans dit
type slagzet uit te voeren in zijn
partij tegen Abel Verse.
De Jong
In zijn bijdrage voor een boek
van Philip de Schaap schrijft De
Jongh: „Er zijn ongetwijfeld
moeilijker en misschien ook wel
mooiere combinaties uitge
voerd dan Raphaël in 1904 deed,
maar over smaak valt niet te
het geven van voorlichting leed
trachten te lenigen. De zegels
hebben de volgende waarden en
oplagen: 0,50 Zwitserse franc
(1,1 miljoen), 1,20 fr. (1,1 mil
joen), 22 dollarcent (1,2 mil-
joenm), 33 dollarcent (1,2 mil
joen), 4 Oostenrijkse schilling
(1,5 miljoen) en 6 Os. (1,5 mil
joen).
Behalve het postzegelboekje
met daarin zes zegels met af
beeldingen van uithangborden
(die we nu al weer drie maanden
geleden hebben besproken)
kwam Zweden op 28 augustus
ook met twee rolzegels ter gele
genheid van het 250-jarig be
staan van de Kunstacademie.
Op een zegel van 2 kroon zien
we een standbeeld van de Spar-
twisten. Wanneer ik een prijs
voor de mooiste combinatie
mocht uitreiken, zou ik hem
echter aan dat meesterstukje
toekennen, zo schreef ik destijds
en ik denk er nu nog net zo over.
Goed, in dat toernooi Parijs
1938 kreeg ik de Raphaël-stel-
ling bijna zuiver op het bord.
Mijn tegenstander was Abel
Verse. Op mijn zet 34-29 sprong
hij op. Zo woest, dat zijn stoel
omviel. Dat verwekte nogal con
sternatie in de stemmige toer-
nooizaal.
Hij trok zich er niets van aan,
zette de stoel overeind en ging
weer zitten, het hoofd tussen de
handen, zijn duimen in de oren.
Zo bleef hij zitten, een kwartier
lang. Hij had de combinatie
natuurlijk direct gezien, maar
berekende haar nu in al haar
finesses, het eindspel incluis.
Toen hij tot de slotsom was
gekomen, dat het spel voor hem
verloren was, stond hij opnieuw
op - nu heel rustig - gaf me een
hand en ging weg. Liet mij met
het bord vol schijven zitten. Het
was zijn manier van optreden.
Ten gerieve van het publiek, dat
er niets van had begrepen, heb
ik de zetten toen maar in mijn
eentje gedaan. Men applaudis
seerde. Helemaal achteraan
stond Verse en applaudisseerde
mee".
34-29 23x34; 28-23 19x39; 37-31
26x28; 49-44 21x43; 44x11 16x7;
48x8 en wint. Bij Raphaël stond
schijf 9 op 12, zodat hij toen
prachtig oppositioneel won.
Tot besluit een eenvoudig mi
niatuur uit 1948, waarin op een
fraaie manier de meerslagregel
gedemonstreerd wordt:
27-22 18x40 (over 4 schijven);
45x23 19x28; 33x2.
Herman de Jongh: „Als het
damspel je eenmaal heeft gegre
pen, laat het je nooit meer los".
LEO ANDERSON
taanse held Otryades. Het is een
werkstuk van Johan Tobias Ser
gei voor het toelatingsexamen
voor de academie. Sergei was
een vooraanstaand beeldhou
wer en een gewaardeerd leraar
van de academie. Een portret
(in 1754 geschilderd) van jonker
Carl Fredrik Adelcrantz, die 28
jaar lang preases was van de
academie, wordt op een 7 kr.-
zegel getoond.
In de volgende rubriek zullen we
Zweedse emissies van respectie
velijk 12 oktober en 21 novem
ber behandelen.
Op de postkantoren van Am
sterdam, Arnhem, Den Haag,
Den Bosch, Groningen, Haar
lem, Leeuwarden, Roosendaal,
Rotterdam, Sittard, Utrecht en
Zwolle wordt van 2 januari tot
en met 4 februari een bijzondere
stempelvlag gebruikt met de
tekst: Wereldlepradag help le
pra bestrijden. Correspondentie
naar elk postkantoor afzonder
lijk. Op de ongefrankeerde ver-
zamelverpakking vermelden:
Stempeling met stempelvlag
Wereldlepradag.
HERO WIT
Door de teruglopende winst
marges, de dalende verkopen
van hobbycomputers en de
toenemende softwarepiraterij
dreigen veel van de 300 hob-
bycomputershops in ons land
in moeilijkheden te raken.
De steeds hogere omzetten die
nodig zijn om een positief
bedrijfsresultaat te behalen,
maken schaalvergroting of
enige vorm van samenwer
king noodzakelijk.
Bijna alle van de in de laatste
jaren opgerichte computer
shops opereren als franchise-
vestiging of filiaal van een
grote organisatie. Dit vindt
zijn oorzaak in de gemiddeld
zeer hoge investerings- en ex
ploitatiekosten.
Dit blijkt uit de brancheoriën
tatie 'De Computershop', die
bij het Economisch Instituut
voor het Midden- en Kleinbe
drijf (EIM) is verschenen.
Homecomputers (voor thuis
gebruik) worden op circa 1.700
plaatsen in ons land te koo;
aangeboden. Hieronder bevit
den zich circa 300 computer
shops, die 30 van de mark
in handen hebben.
Het aantal verkochte homt
computers steeg de laatste ja
ren van 12.500 in 1980
125.000 in 1984. Eind 1984 wa
circa 5 van de Nederlands
huishoudens in het bezit va
een homecomputer. In 198;
zijn de verkopen echter sterl
achtergebleven bij de ve:
wachtingen. Het aantal ve:
kochte exemplaren lijkt ten;
te lopen tot 75.000 a 100.000
Van de personal compute
(voor zakelijk gebruik) ware:
in ons land tot en met 198;
75.000 exemplaren verkocht
De verwachting is dat dit aar
tal in 1985 zal verdubbelen. Dt
groei in deze verkopen za!
voorlopig nog doorzetten. Wei
gaat de echte doorbraak
duidend langzamer dan aar,
vankelijk was verwacht.
1 puntig werktuig; 6 land in Azië; 11 muziekinstrument; 13
aardrijkskundige afkorting; 15 snoer v. e. hengel; 16 R.-K
godsdienstoefening; 17 internationale motorwedstrijd (afk.)
18 energie; 20 lijst met de aanhangige rechtszaken; 22 met
andere woorden (afk.); 23 schildersstandaard; 24 stuwende
kracht (fig.); 26 ploegsnede; 27 bijbelse naam; 28 onsierlijk
van vorm; 29 vreemde titel; 31 hulde; 32 de oudere (afk.
Latijn); 33 lang en smal stuk hout; 34 vaartuig; 36 niet
parkeren (afk.); 37 salaris; 40 muziekterm; 42 verdikking van
de opperhuid; 43 cultuur; 45 telwoord; 46 kreet; 47 onder
scheidingsteken; 50 deugniet; 52 jonge padvinder; 55 grote
houtboor; 57 deel van Rusland; 59 persoonlijk vnw.; 60
orgaan v. e. vis; 61 niet scherp; 62 meterton (afk.); 63
griezelig; 65 kledingstuk; 67 onverduisterd schijnende; 68
stoot; 69 niet toebereid; 70 dik touw; 72 palmmeel; 73
ex-wereldkampioen schaken; 75 kleverige stof; 77 ogenblik:
78 de jongere (afk. Latijn); 79 slaghout bij cricket; 81 hoogste
punt; 83 symbool voor selenium; 84 vuurwapen; 86 tennis-
slag; 87 kermistent.
1 openbare geloofsbelijdenis; 2 persoonlijk vnw.; 3 boom; 4
graansoort; 5 Europeaan; 6 vogel; 7 landtong; 8 0.1 liter
(afk.); 9 stad in België; 11 deel van de dag (afk.); 12 0.001
meter (afk.); 14 plant; 17 stad in Italië; 19 tot en met (afk.); 20
zeevis; 21 niet bevestigd; 22 afgemat; 24 meerstemmig
koorgezang; 25 fraai; 28 jong schaap; 30 wagenwiel; 33
loterijbriefje; 35 huisdier; 38 onvermengde jenever; 39 kleur
ling; 40 niets uitgezonderd; 41 rivier in Afrika; 44 boom; 47
karig; 48 linie; 49 kleinste gemene veelvoud (afk.); 50
uiteinde v. e. ra; 51 insekt; 52 vaste regel; 53 stad in
Frankrijk; 54 aardolie; 56 aanmatigende houding; 58 klu
wen; 64 vrijgevig; 66 deel v. e. auto; 67 afsluitend traliewerk:
68 schaakterm; 71 kleur; 74 uiting van vrolijkheid; 76 vogel:
79 zangstem; 80 Technische Hogeschool (afk.); 81 te weten
(afk.); 82 door, met (Latijn); 84 bevestigende uitdrukking; 85
dwarshout aan een mast.
WELKE 2 SLEUTELWOORDEN VORMEN DE LETTERS
UIT DE VAKJES 26 74 13 63 50 43 42 46 3 28 en 5 45 76 37 4911
30 55 40 59?
Schrijf uitsluitend de twee sleutelwoorden op een briefkaart
en zorg ervoor dat uw oplossing uiterlijk woensdagmorgen
in het bezit is van:
Puzzelredactie PZC-Vrijdagkrant,
Postbus 466, 4380 AL Vlissingen.
Vermeld uw naam, adres en woonplaats.
Voor de wekelijkse Vrijdagpuzzel stelt de PZC ditmaal de
volgende prijzen beschikbaar:
3 exemplaren van het prachtboek 'De Vlaamse kustvlakte
(uitgave Den Boer/Lannooy), winkelwaarde 49,50.
De oplossing en de namen van de prijswinnaars vindt u in de
PZC-Vrijdagkrant van volgende week.
c
CS
ji,
co O
cS
*-•
<V G
biDXJ
-O
CQ2
os
Vrijdag 27 december
00
G
<v
G G
os <v
Q
H -
•a 53 CQ
o O o
o 7 bfl
M CU
aj
<u <d
Q S
.m ■a
O co c
Q
i N
Qj CN1 0
0)S M
Vj CM (U
S S3
aj -C
W
cv
~Q - i
<u .03
SOS1
OM
Sai 8:
.2 3
Bi
aj W -£
•o
<U
QJ lyc W
l co
3 Ai 5
*2
10 co o
0 £3
3 "O al
iu gu
■■sl
li#
1 3 <u"C
-a a
o
c
<u
N
K
0
P
E
R
S
L
A
G
E
R
P
A
N
A
M
A
-
D
A
R
T
E
L
p
0
-
D
A
S
-
H
-
K
A
S
-
E
G
A
N
G
E
L
-
I
E
L
-
M
E
N
I
E
S
T
E
R
-
M
E
I
E
R
-
R
E
D
E
S
0
K
-
B
E
R
L
I
0
Z
-
B
E
L
I
N
-
0
0
I
-
B
-
K
0
L
-
N
T
E
-
S
P
A
-
B
0
L
-
T
A
V
-
J
F
0
R
T
-
L
A
T
E
R
-
Z
E
G
E
0
Z
0
N
-
G
A
L
A
C
R
I
C
-
S
J
E
E
S
-
R
0
N
G
0
-
A
H
R
-
0
N
S
-
B
E
F
-
R
R
D
-
T
A
P
-
Q
-
R
A
T
-
P
A
S
0
L
-
D
R
E
u
M
E
S
-
M
A
T
A
M
0
R
-
0
P
E
E
N
-
M
I
N
I
G
E
B
0
D
-
E
T
S
-
H
E
V
E
A
E
I
-
N
0
K
-
E
-
D
0
L
-
E
S
N
A
D
E
E
L
-
P
0
E
D
E
L
P
0
L
I
K
L
I
N
I
E
K
t
VHRFJNTL NATIONEN
(TALLF KINDER SOLLEN U:8EN
$4
1
1
t
1
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
*.4
