DE GROTE JACHT
PZC/ varia
Alternatieven
dierelantijnen
Het groeihormoon
Wat zijn hormonen?
De toekomst
Illegaal
Veterinair
De pil
Politiek
Hysterie
Onbekend
J
Levenswerk
Prins Bernhard
Waardevol
dit gebied, zei tijdens een sympo
sium over het betrokken onderwerp
dat enige maanden geleden op de
Cambridge Universiteit werd gehou
den. dat de hoeveelheid geslachts
hormonen in het eigen lichaam zelfs
wel duizend maal groter is.
Andere landen zoals Nederland,
Duitsland, Denemarken, België en
Italië handhaven hun verbod op deze
groeibevorderende hormoonprepa
raten. Een duidelijke politieke zaak,
want er zijn landen bij met een
belangrijke 'groene lobby' waar men
de gunst van de kiezers niet wil
verspelen.
Er zijn chemische stoffen, waarvan
de structuur lijkt op die van de
geslachtshormonen. Het zijn de stil-
benen, waarvan DES het belangrijk
ste is.
Met dit DES-preparaat zijn in het
verleden voor humane doeleinden
vrouwen behandeld. De stof bleek
later sterk carcinogeen (kankerver
wekkend) en wel in die mate, dat de
vrouwelijke nakomelingen van be
handelde vrouwen in een verontrus
tend percentage kregen te lijden aan
baarmoederhalskanker.
Het DES is vrij eenvoudig en goed
koop te vervaardigen. Bovendien
heeft het nagenoeg dezelfde groei
bevorderende eigenschappen als de
(natuurlijke) geslachtshormonen.
Waar de ongevaarlijke geslachtshor
monen echter verboden zijn. worden
de legale kanalen voor deze stoffen
afgesloten. Er voor in de plaats komt
dan het illegale en dikwijls crimi
nele circuit voor een stof. die
echter op korte termijn nagenoeg
gelijke resultaten oplevert, maar op
langere termijn mogelijk kankerver
wekkend kan zijn.
Ook de media gaan hierin niet geheel
vrij uit. want het blijkt gewoonte te
zijn over het 'DES groeihormoon' te
schrijven en spreken, terwijl DES
géén hormoon is en zeker geen groei
hormoon, zoals uit het volgende mag
blijken.
Het was Britse geleerden al in 1940
gebleken, dat het toedienen van het
groeihormoon bij vee een belangrijk
snellere groei en een hogere melk-
produktie tot gevolg had. Dit groei
hormoon werd betrokken uit de
slachtuizen. Het verzamelen van al
le hypofyse van slachtvee bleek ech
ter onvoldoende voor veterinair ge
bruik.
Door de ontdekking van de recombi
nant DNA-techniek bleek het moge
lijk dit hormoon door gewone E-coli
ONDERDAG 2 JANUARI 1986
van pil tot
groeihormoon
Al in de tijd van de grote zeevaar
ders wist men dat het lichaam
)m goed te blijven functioneren,
jehoefte had aan een aantal onbe-
iende stoffen. Welke stoffen dat
waren wist men weliswaar niet,
maar de gevreesde scheurbuik werd
och al bestreden door aan het kari
ge menu zoveel als mogelijk was
verse groenten en fruit toe te voe
gen. Men bracht daardoor de toevoe
ging van vitamine C al in de prak
tijk, zonder eigenlijk te weten om
welke stof het ging.
Eind 1800 ontdekten de Nederlan
ders Eykman en Grijns dat beri-beri
Nederlandsch Oost-Indië ont
stond door het gebruik van gepelde
rijst. Dus rijst, waarvan het bruine
vliesje was verwijderd. Zij gingen een
stapje verder en wisten het Vitamine
BI uit deze vliesjes te isoleren en
daarmee de eigenlijke oorzaak van
deze ziekte op te sporen.
Ook wist men al heel lang dat het
verwijderen van bepaalde lichaams
delen soms leidde tot ernstige ver
schijnselen. Het verwijderen van de
teelballen beïnvloedde bijvoorbeeld
een aantal geslachtskenmerken bij
mannen. De castraatzangers, die in
een bepaalde periode erg in zwang
waren, zijn hiervan een droevig voor
beeld.
In de vorige eeuw deed ene Berthold
proeven met gecastreerde hanen.
Hanen, bestemd voor de consump
tie, werden al eeuwenlang geca
streerd, omdat deze ingreep de
smaak van het vlees gunstig zou
beïnvloeden. De dieren worden dan
kapoenen genoemd, welke naam in
een bekend lied ook aan Sinterklaas
wordt gegeven.
Geraadpleegde deskundigen noe
men dit echter een dichterlijke vrij
heid, die niets met castratie, noch
met smaakverbetering van deze
goedheilig man te maken heeft.
Vlak voor de eeuwwisseling kwam
men weer een stapje verder, toen
men ontdekte, dat een hond, waar
van de alvleeskleir was weggeno
men, suikerziekte kreeg. Het zou
echter nog twintig jaar duren vóór
men het hormoon insuline uit de
alvleeskleir kon afzonderen en daar
mee een middel tegen suikerziekte
kreeg.
De grote jacht op hormomen moest
nog komen.
De aanleiding daartoe was de ont
dekking van Gudernatsch in 1912,
dat kikkervisjes, die werden.gevoerd
met schildkliermateriaal, voortijdig
tot kikkers transformeerden.
Hormonen zijn stoffen die door de
klieren met inwendige afscheiding
in uiterst kleine hoeveelheden
rechtstreeks in de bloedbaan wor
den gebracht en zo in het hele
lichaam hun invloed kunnen uitoe
fenen.
bacteriën te laten voortbrengen.
Weinig wetenschappelijk uitgedukt
kan men zeggen dat dit hormoon op
overigens natuurlijke wijze door
'kunstmoeders' werd grootgebracht.
Het is dan een produkt zoals het ook
door het eigen lichaam wordt gepro
duceerd en daardoor, zelfs in grotere
doseringen, onschadelijk.
Dr D. E. Bauman van de Cornell
Universiteit in Californië houdt
zich al geruime tijd met dit groei
hormoon bezig. Hij is de grootste
deskundige op dit terein en zijn
resultaten zijn verrassend.
Inspuiting met het groeihormoon bij
koeien - bijvoorbeeld - geeft een
verhoging van de melkproduktie. die
tot veertig procent kan oplopen. Tot
op heden moeten de injecties echter
dagelijks worden gegeven.
Zijn rapporten vermelden echter
ook, dat de dieren onder deze dage
lijkse injectie niet lijden. Door de
waterige samenstelling van het pre
paraat kan de injectienaald zeer dun
zijn en veroorzaakt daardoor nauwe
lijks ongemak. De dierenblijven rus
tig liggen als hij voor de dagelijkse
injectie komt en eten, zonder enige
verontrusting, verder. Ook in de sa
menstelling van de melk en het vlees
is geen enkel verschil te ontdekken
bij behandelde en onbehandelde die
ren.
Nu komt een hogere melkgift natuur
lijk niet uit de lucht vallen door een
simpele hormoon-injectie. De dieren
nemen meer voedsel tot zich. maar
zij eten niet zóveel meer, dat de
hogere produktie geen financiële re
sultaten oplevert.
Doordat de toepassing van hor
moonpreparaten in Nederland ver
boden is, blijft dit land, dat in
belangrijke mate afhankelijk is van
zijn vee-export, achter. Het scheelt
immers een slok op een borrel of een
koe veertig procent meer melk
geeft, of dertig tot veertig kilogram
meer vlees oplevert. Die enkele tien
tallen litters melk of kilogrammen
vlees zijn van grote invloed op de
kostprijs. Van zogrote invloed, dat
misschien in de nabije toekomst het
overleven van een belangrijk deel
van agrarisch Nederland er van af
gaat hangen.
De belangrijkste deskundigen op de
wereld zijn van mening, dat de (na
tuurlijke) groeibevorderende hormo
nen, dat wil zeggen, de geslachtshor
monen, vrijgegeven moeten worden.
Deze hormonen in het uiteindelijke
veeteeltprodukt vormen slechts één-
duizendste van hetgeen in het eigen
lichaam aanwezig is. Bovendien is de
implant-plaats achter het oor van de
dieren een afvalprodukt, dat ook
voor dierlijk voedsel niet gebruikt
wordt.
Geheel anders ligt de zaak met het
chemische middel DES.
Het ig gebleken dat dit middel welis
waar groeibevorderend voor het vee
is, doch de kankerverwekkende mo
gelijkheden zijn zo groot, dat het
DES in alle landen op de wereld
verboden is en dat ook moet blijven.
De Amerikaanse industrie is er ze
ker van dat de ontwikkeling van het
groeihormoon niet is tegen te hou
den. Men is daar al veel verder met
het onderzoek en investeert honder
den miljoenen in dit project.
Er zijn aanwijzingen, waaruit blijkt
dat de Amerikaanse gigant Monsan
to zich opmaakt als eerste met een
bruikbaar groeihormoon op de
markt te komen. In de 'hanteerbaar
heid' van het middel zijn reeds enor
me bedragen gestoken. Uit berichten
in de financiële pers blijkt men daar
dan ook al ver gevorderd in een
methode om het groeihormoon niet
meer dagelijks toe te passen, maar
bijvoorbeeld slechts éénmaal per
maand of nog minder.
Er bestaat bij de consument weer
stand tegen behandeld vlees. Door
de vermenging van begrippen in de
voorlichting wordt elke vorm van
groeibevordering afgewezen. Voor de
tegenstanders zijn er echter enkele
feiten, die te denken geven, zoals uit
het bovenstaande blijkt. Het lijkt
moeilijk de ontwikkelingen tegen te
blijven houden. Nederland bevindt
zich niet op een eiland.
Er worden in ons land nog slechts
éen op tweehonderd slachtdieren op
DES gecontroleerd. Men pikt er de
dieren met spuitplekken uit. De
keurmeesters vermoeden, dat de
mesters zijn overgestapt op andere
illegale hormoonpreparaten.
Volgens 'Lekker Dier' zou het Zeeuw
se slachtvee eerst naar België wor
den geëxporteerd om dan opnieuw
ingevoerd te worden. Insiders me
nen, dat in België negentig procent
van het vee wordt behandeld.
Enige zekerheid is er op dit moment
voor de consument nauwelijks. Zoals
in elk illegaal circuit mist men de
overheidscontrole. Een goede en
juiste voorlichting is toch wel het
minste, dat de consument van de
overheid mag verwachten en deze is,
tot nu toe. uitgebleven.
Wetenschappelijke ontwikkelingen
bleken, de gehele historie door. niet
tegen te houden. Het lijkt onwaar
schijnlijk dat dit nu wel zal geschie
den.
Anderzijds is het voor de hand lig
gend. dat ergens een grens ligt. Een
grens aan de lichamelijke mogelijk
heden van het dier, bijvoorbeeld.
Bij deze ontwikkelingen zuilen ook
de welzijnsomstandigheden van de
dieren nader onderzocht moeten
worden. Een verdere exploitatie van
het dier in ongunstige zin zal zeer
zeker een onderwerp van gesprek
moeten zijn. En dat maakt deze klus
voor de overheid alleen nog maar
moeilijker.
Iz. Af. de Klerk.
Bij de aanmaak speelt de hypofyse
een zeer grote rol. De hypofyse is een
kliertje aan de onderkant van de
hersenen, dat uit twee delen bestaat,
die men kwabben noemt en die ver
schillende hormonen produceren. Zo
mogelijk nog belangrijker is echter
de regelende functie van de hypofyse
op nagenoeg alle andere klieren, die
hormonen produceren.
Er zijn op dit moment al een zeer
groot aantal hormonen bekend; voor
dit onderwerp zijn echter maar twee
soorten van belang, namelijk het
groeihormoon en de geslachtshor
monen. De voorste kwab van de
hypofyse produceert het groeihor
moon, maai" oefent tevens toezicht
uit op de functie van de ge-
slachtsklieren.
Het groeihormoon bevordert, zoals
uit de naam al blijkt, de groei van het
lichaam. De normale groei houdt bij
het bereiken van de geslachtsrijp
heid langzamerhand op. Tegen die
tijd worden de geslachtshormonen
geproduceerd, die de activiteit van
het groeihormoon afremmen en
daarna geheel doen eindigen.
Het zal duidelijk zijn, dat stoornissen
in de groei veroorzaakt kunnen wor
den door een te hoge of te geringe
treffen de lichaamsbouw, de vetver-
deling, de beharing en dergelijke.
Het hormoon progesteron is een
apart hoofdstuk. Als de vrouw
geslchtsrijp is geworden, bevinden
zich in haar eierstokken een groot
aantal eicellen, die op verdere ont
wikkeling wachten. Het is echter
maar een beperkt aantal eicellen
gegeven een verdere ontwikkeling
ook daadwerkelijk mee te maken.
Immers in de circa dertig produktie-
ve jaren van de vrouw zullen er
slechts een vierhonderd cellen zijn,
die tot volledige ontwikkeling ko
men en daarvan krijgen maar enkele
tientallen de kans om bevrucht te
worden.
In de produktieve jaren van de
vrouw wordt per vier weken gewoon
lijk één eicel rijp (een enkele keer
kunnen dit er ook meer zijn). Het
eitje is verpakt in een blaasje, de
Graafse follikel, genoemd naar onze
landgenoot dr Reinier de Graaf
(1641-1673). Het blaasje wordt groter,
tot het openbarst, waarna de eicel
vrijkomt. Het eitje wordt dan verder
opgevangen door de trilhaartjes van
de eileiders, die voor verder trans
port naar de baarmoeder zorgen.
Na het openbarsten van het blaasje
vormt zich op die plaats een minus-
gebracht om de produktie te verho
gen. De omstandigheden ■waaronder
men vee hield, bleken van grote
invloed op de melkgift en de vlees-
aanzet. Het 'management' ging een
steeds grotere rol spelen. Men ver
beterde niet alleen de huisvesting
door de toepassing van hygiënische
maatregelen, maar kwam ook tot de
bouw van geheel nieuwe soorten
stallen, waarin de regeling van het
klimaat en de verlichting van groot
belang was.
De veterinaire verzorging werd even
eens een factor van belang. Werd
aanvankelijk de 'veearts' slechts ge
raadpleegd als de ziekte van een dier
of meerdere dieren dikwijls al in een
kritiek stadium was gekomen, de
moderne veehouder wist de dieren
arts al te vinden op een vroeger
tijdstip. Hierdoor kon de uitbreiding
van een aantal ziekten, vooraf, al
worden ingeperkt. Ook de fokkerij
heeft door het kweken van andere
rassen in belangrijke mate bijgedra
gen tot verhoging van de produktie
in de veehouderij.
Naast allerlei therapeutische toe
passingen hebben de geslachtshor-
productie van het groeihormoon. Bij
dwerggroei zijn uitstekende resulta
ten bereikt door het toedienen van
het groeihormoon. Omgekeerd kan
men bij de zogenaamde reuzengroei
resultaten verkrijgen door toedie
ning van mannelijke of vrouwelijke
geslchtshormonen, die dan te grote
aanmaak van het groeihormoon af
remmen.
De groeihormoon is soortspecifiek,
dat wil zeggen, dat slechts hypofyse
van menselijke oorsprong voor dit
doel te gebruiken zijn.
Toen eenmaal meer bekend werd
over de eigenschappen van de ge
slachtshormonen, zocht men ook
naar toepassingsgebieden.
Dit was de eerste stap op weg naar
de 'pil'.
De geslachtshormonen kunnen ver
deeld worden in oestrogenen en pro
gesteron, die in het vrouwelijke li
chaam worden aangemaakt en an-
drogenen, de mannelijke tegenhan
gers.
Naast de beïnvloeding van de pro
duktie van de zaadcellen bij de man
en de eicellen bij de vrouw, hebben
de geslachtshormonen ook invloed
op de ontwikkeling van de geslacht
sorganen en de zogenaamde secun
daire geslachtskenmerken. Deze se
cundaire geslachtskenmerken be
cuul orgaantje, het corpus luteum of
gele lichaam, dat het hormoon pro
gesteron gaat produceren. Dit hor
moon zorgt ervoor, dat geen nieuwe
eicellen vrijkomen. Met andere woor
den: zolang in het lichaam van de
vrouw progesteron aanwezig is, wor
den geen nieuwe eicellen gevormd en
kan dus ook geen bevruchting plaats
hebben.
Dit is het principe van de 'pil'.
Het is de verdienste van de Ameri
kaanse arts Pincus geweest het pro
gesteron, dat door de farmaceuti
sche industrie op fabrieksmatige
wijze werd geproduceerd, op grote
schaal in de praktijk als contracep-
ticum toe te passen.
Ondanks tegenwerking van vele
kanten werd het een overweldigend
succes. Progesteron is een produkt
dat op natuurlijke weg in het li
chaam wordt aangemaakt en daar
om ook niet schadelijk is. Slechts als
een tegrote hoeveelheid per keer
wordt opgenomen kunnen geringe
bijverschijnselen ontstaan. Van de
paniekberichten in sommige media
is dan ook wetenschappelijk niets
overeind gebleven.
Het lag in de ontwikkeling, dat de
kennis omtrent de hormonen zich
niet zou blijven beperken tot de
humane sector.
In de veehouderij waren al verschil
lende mogelijkheden in de praktijk
monen ook invloed op de vleesaan
zetting.
In een aantal landen, waaronder
Amerika, het Verenigd Koninkrijk
en Ierland, worden de geslachtshor
monen al op ruime schaal gebruikt.
Zo mest men in Ierland veel ossen.
Men implanteert daar door middel
van een injectie-automaat een tablet
met geslachtshormonen achter het
oor van de ossen. Het lichaam van de
behandelde dieren neemt in de loop
van de mestperiode de werkzame
stof langzaam op. Het gevolg is een
circa veertig kilo zwaarder dier op de
slachtdatum, hetgeen bij de margi
nale prijzen in de veehouderij toch
wel een financieel gunstige ontwik
keling genoemd mag worden.
Een zeer belangrijk punt ligt waar
schijnlijk in het politieke vlak.
De (natuurlijke) geslachtshormonen
blijken ook, na de meest uitgebreide
onderzoekingen, ongevaarlijk. Op
die grond zijn zij dan ook toegelaten
in landen als Amerika, het Verenigd
Koninkrijk, Frankrijk, Ierland en
Griekenland. Het zijn landen waar
men toch bijzonder kritisch is ten
aanzien van farmaceutische pro-
dukten.
De hoeveelheid, die men via behan
deld vlees binnen krijgt is bijzonder
gering. Professor Lamming, een in
ternationaal bekende deskundige op
Christa Deeleman
De griezels van Ossendrecht
(Door John Bas)
De mensheid begrijpt niets van
spinnen. Daar is Christa Deele
man zo langzamerhand wel achter.
Iedereen haat spinnen, vindt ze vies
en als het even kan trappen we die
griezels met de punt van onze schoe
nen lekker dood. De Ossendrechtse
rilt bij die gedachte. Want als geen
ander heeft de Brabantse biologe
deze arachniden leren kennen. Chris
ta Deeleman zocht ze op in alle
mogelijke landen. Van de grotten in
Griekenland tot de heuvels op Ha-
wai. Maar vooral in de onmetelijke
regenwouden van Indonesië, haar ge
boorteland. „Want daar vind je de
oorsprong van het leven nog".
Voor mensen die al gruwen bij de
gedachte dat ergens aan het plafond
een spinnetje hangt, zal het onbegrij
pelijk zijn dat Christa er zo'n twee
honderdduizend in huis heeft. God-
dank drijven de meeste in met alcohol
gevulde reageerbuisjes, maar de Os
sendrechtse koestert nog een paar
honderd levende als waren het haar
eigen kinderen.
„Het zijn roofdieren, maar er schuilt
voor ons geen enkel kwaad in", verde
digt de 55-jarige biologe die met haar
insektenkennis wereldvermaardheid
heeft opgebouwd. „Maar men vindt ze
nu eenmaal eng. Waarschijnlijk komt
dat door die draden. Dat kleeft, dat
plakt, je voelt je gevangen. Maar de
meeste spinnen maken geen draden".
„Het zijn ook de verhalen die dat
beestje in een kwaad daglicht stellen.
In de mythologie was de spin het
symbool van de wraak. En men heeft
allemaal ooit gehoord van vrouwtjes
die na de paring hun mannetjes ope
ten. Ook dat is geen regel, maar zulke
dingen maken de spin natuurlijk niet
echt populair".
Christa lacht om de hysterie die elk
jaar wel een keer uitbreekt als er
weer eens een vogelspin in een tropi
sche tros bananen ons land weet
binnen te komen. Voor de aardigheid
haalt ze zo'n exemplaar tevoorschijn.
Gelukkig heeft 't beest het koud,
waardoor hij geen zin heeft in caprio
len. Maar hij is nog steeds niet om te
zoenen.
„Dit is nog maar een jonkie", probeert
de biologe gerust te stellen. „Ze kun
nen bijten, met soms heel vervelende
gevolgen. Maar ik heb er al honderden
in m'n handen gehad en ik leef nog. In
Engeland worden ze verzameld, kun
je ze zo kopen. Het is maar hoe je ze
aanpakt. Spinnen bijten een mens
alleen in nood".
Tarantula's, zwarte weduwen... me
vrouw Deeleman wordt er niet warm
of koud van. Letterlijk en Figuurlijk,
want ze is meer geinteresseerd in de
soorten die nog nooit in films hebben
meegedaan. Samen met haar man
Pieter is zij al dertig jaar in alle
uithoeken op zoek naar exemplaren
die niet zijn beschreven. Voorlopig
kan ze dan nog even door, want
hoewel er al 84.000 officieel te boek
staan, zijn er naar schatting nog
30.000 onbekende soorten.
„Spinnen vindt men blijkbaar niet
interessant", verzucht de Ossen
drechtse die over de hele wereld maar
een dertigtal mensen kent die zich op
enig niveau met dit schepseltje bezig
houden. „Als wij in Indonesië zoeken,
vinden we iedere dag wel tien nieuwe
soorten. En na een maand is dat nog
steeds zo. Er is daar zo'n onvoorstel-
bare rijkdom, die natuur is ongeloof
lijk boeiend. Maar er woonden in
Indonesië nooit wetenschappers die
dat inventariseerden. Heel jammer
De laatste expeditie van het reislusti
ge echtpaar Deeleman leverde voor
jaren studiemateriaal op. Het gigan
tische huis van dit niet onbemiddel
de tweetal staat barstensvol potjes,
bakjes en buisjes met spinnen. Op de
trap, in de werkkamer, naast de open
haard, in de slaapkamer en de keu
ken; Christa vreest zelfs dat het meer
dan een levenswerk wordt. In samen
werking met de Leidse universiteit
zorgt ze er dan ook voor dat later
anderen haar werk kunnen overne
men. Publicaties in internationale
vaktijdschriften moeten zorgen dat
die kennis bewaard blijft.
Haar eenzame werk achter de micro
scoop heeft al heel wat bijzondere
resultaten opgeleverd die algemeen
worden geroemd; haar collectie is
uniek, ooit onbekende soorten slak
ken, duizendpoten, mieren, kevers en
pissebedden staan inmiddels op
naam van Deeleman. Zo heet een
zwart, van de Balkan afkomstig ke
vertje nu de Astrogobius Angustatus
Delemanni.
Een beetje trots is Christa op de
Paculla Bernhardi. Een griezelig,
klein, harig, spinnetje dat ze vond op
Borneo en vernoemde naar prins
Bernhard. Een kort geding hoeft de
Ossendrechtse biologe niet te vrezen,
want de prins liet middels een briefje
weten dat hij toch behoorlijk in zijn
nopjes was. „De prins was net voor
ons ook op Borneo. Bovendien doet
hij enorm veel voor de bescherming
van de natuur".
Ons milieu. Er wordt een teer punt
aangesneden. Want overal waar
Christa komt. ziet ze hoe de natuur
met forse klappen naar de verdomme
nis wordt geholpen. In Joegoslavië,
waar het echtpaar al meer dan twintig
jaar komt, mogen vreemdelingen de
grotten niet meer in omdat die voor
defensieve doeleinden worden ge
bruikt. En juist daar in die grotten
deden de Deelemans interessante ont
dekkingen.
Haar geliefde Indonesië hakken ze
hectare voor hectare om. Waarschijn
lijk zijn al honderden soorten spinnen
in die nu ontboste gebieden verdwe
nen en het eind is nog niet in zicht.
Maar ook in Nederland, toch al niet
rijk bezaaid met interessante spin
netjes, richt de mens een slachting
aan. Christa doet momenteel een on
derzoek in de omgeving van haar
woonplaats, vlakbij de grens. Hoewel
het nog een jaar zal duren eer ze alles
op een rijtje heeft, weet ze nu al dat er
veel minder spinnen voorkomen dan
tien jaar geleden.
„De milieuverontreiniging is ver
schrikkelijk". zegt de biologe die met
beschuldigende vinger richting België
wijst. „Die Antwerpse industrieën lo
zen maar raak".
Af en toe voelt Christa zich een
roepende in de woestijn. En zeker
waar het spinnen betreft hoeft de
enthousiaste onderzoeker op niet al
te veel medelijden te rekenen. Toch
gelooft de biologe dat men op de
lange duur de waarde van dit ver
guisde griezeltje zal ontdekken.
„Want het is een fantastisch beestje.
Je kunt de spin gebruiken als insek-
tenverdelger, daar worden in boom
gaarden al proeven mee gedaan. En
misschien kan de industrie ook nog
wat leren van een spinneweb, want
dat is natuurlijk helemaal ongeloof
lijk. Zo elastisch, zo ingenieus... En
wat dacht je van het gif? Dat wordt
nauwelijks onderzocht, maar mis
schien kun je er nooit verwachte
medicijnen op baseren. Maar dan zal
eerst dat negatieve beeld van de spin
moeten verdwijnen".