Gasprijs grootverbruikers
gaat met vier cent omlaag
VERLIES POST EN GIRO
Nederlander weigert
dienst in Z.-Afrika
de PZC
vandaag
Winnie Mandela op weg naar
Soweto weer gearresteerd
Om vijf ton chocola
levend begraven
Jongen raakt
hand kwijt
door vuurwerk
PTT: 3000
banen erbij
Gironummer: 12 12 21
Rabobank: 38 93 42 270
NEGENTIG DAGEN CEL
'Aanslag'
Aids
1985: jaar van
hoop en vrees
Koude oudejaarsdag
228e jaargang no. 307
Dinsdag 31 december 1985
Zeeland helpt de
kinderen van Gdansk!
Wraak
Boeren
Bedrijven
Sluis
Eerst enkele opklaringen en plaatse
lijk mist. Vanmiddag toenemende be
wolking en vannacht mogelijk wat
sneeuw. Middagtemperatuur min één
graad. Een matige aan de kust krach
tige zuidelijke wind.
GRONINGEN (ANP) - In het eerste kwartaal van 1986 zal
de aardgasprijs van grootverbruikers met vier cent
worden verlaagd. In plaats van 40,7 cent per kubieke
meter gaat de gemiddelde grootverbruiker vanaf 1
januari 36,7 cent per kubieke meter voor het aardgas
betalen. De prijsdaling is een gevolg van de daling van de
stookolieprijzen - waar de gasprijs voor grootverbrui
kers aan is gekoppeld, in de laatste maanden van dit jaar.
Een en ander werd maandagmiddag in Groningen bekend
gemaakt door de Nederlandse Gasunie.
Door de prijsdaling komen de tarieven voor de grootver
bruikers weer op het niveau van eind 1983. De prijsdaling
geldt ook voor de gemiddelde Nederlandse tuinder. De
Nederlandse tuinders gaan vanaf 1 januari per kubieke
meter iets meer dan 37 cent betalen. Al eerder dit jaar
werd de prijs voor het aardgas voor grootverbruikers
verlaagd. Dat was per 1 oktober toen de daling acht cent
per kubieke meter bedroeg. Grootverbruikers zijn afne
mers die jaarlijks 170.000 kubieke meter aardgas of meet
verbruiken.
Bij na milj ar d
winst voor PTT
DEN HAAG (GPD) - De PTT verwacht over dit jaar een winst
te maken van 965 miljoen gulden, ruim 100 miljoen meer dan
in 1984. Dit resultaat is vooral te danken aan de afdeling
Telecommunicatie die een winst maakt van ongeveer 1030
miljoen gulden. Daarentegen boekt de Postgiro een verlies
van 27 miljoen gulden en zit de Post met 35 miljoen in de rode
cijfers.
De resultaten van de PTT houden in
dat de afdeling Telecommunicatie 150
miljoen meer winst maakt dan vorig
jaar. Het verlies van de Postgiro steeg
van 9 tot 27 miljoen en dat van de
Post ging met 21 miljoen omhoog.
De directeur-generaal van de PTT, ir
C. Wit, maakte maandag in zijn jaar
lijkse nieuwjaarsbericht dit bedrijfsre
sultaat bekend. Daarbij noemde hij
ook de verwachte winst van de Rijks
postspaarbank (RPS): 468 miljoen
gulden, 250 miljoen minder dan vorig
jaar. De RPS en de Postgiro worden
volgend jaar ondergebracht in de
nieuwe en zelfstandige Postbank.
Daarvoor zullen veel postkantoren
worden verbouwd.
Wit zei dat de winstverbetering van
de PTT vooral is te danken aan de
groei van de economie met twee
procent. Dat heeft een gunstige in
vloed gehad op met name het post- en
telefoonverkeer. Voor 1986 houdt hij
rekening met een verdergaande eco
nomische groei. Volgend jaar zal al
leen de postzegel duurder worden.
Het binnenlandse postverkeer nam
met bijna 3 procent toe. De partijen-
post groeide met hetzelfde percenta
ge. Een deel daarvan werd veroor
zaakt door de introductie van het
fiscaal nummer en het volkspetition
nement. Wit meldde dat ongeveer 95
procent van de briefpost is voorzien
van de postcode.
Het aantal poststukken naar het bui
tenland steeg met ruim 45 procent.
Dat was te danken aan een beperkt
aantal grote verzenders. Wit toonde
zich in zijn nieuwjaarsbericht heel
tevreden over de Express Mail Service
(EMS), een snelle internationale koe
riersdienst. Het EMS-verkeer groeide
met 50 procent. Het aantal landen dat
aan EMS deelneemt breidde zich dit
jaar sterk uit. Nu doen 60 landen mee.
Vorig jaar waren dat er nog 18.
Het binnenlandse telefoonverkeer
steeg met 4 procent, het internationa
le zelfs met 10 procent. Het ziet er
volgens Wit naar uit dat het aantal
gevoerde telefoongesprekken dit jaar
de grens van 6 miljard zal overschrij
den. Dat levert de PTT 2,5 miljard
gulden op. Ook het gebruik van de
meiddiensten, zoals het weer, ANP-
nieuws en de Geinlijn, neemt toe.
Alleen wordt steeds minder de tijd
gebeld.
De verkoop van apparatuur door de
afdeling Telecommunicatie liep ook
goed. Er is veel vraag naar vooral
bedrijfstelefooninstallaties, telextoe
stellen, autotelefoon en semafoon. Bij
de particuliere telefoonapparatuur
was de ontwikkeling bescheidener,
aldus Wit.
Volgend jaar komt er een nieuwe
telefooncel, waarbij betaald kan
worden met een strippenkaart. De
eerste cellen van dit nieuwe type
komen op de Wadden-eilanden en
langs de hele kuststreek. Strippen
kaarten kunnen niet alleen op post
kantoren worden gekocht, maar ook
bij de VVV en sommige gevallen bij
campinghouders. De kaarten kosten
5, 10, of 25 gulden.
De PTT gaat diepgaand bekijken of
losse post nog op tijd wordt bezorgd.
Aanleiding is onder meer een eigen
onderzoek van een Rotterdamse
krant, het Rotterdams Nieuwsblad.
Daaruit bleek dat in en om de Maas
stad gedurende één week 35 procent
van alle brieven te lang onderweg
was.
Bij metingen die de PTT zelf het hele
jaar verricht komt steeds naar voren
dat 96 procent van alle binnenlandse
post, die op maandag, dinsdag,
woensdag en donderdag tijdig in de
PTT-brievenbussen is gedepondeerd,
de volgende dag wordt bezorgd.
SAALFELDEN (ANP) - Terwijl prins Bernhard en prinses Margriet vanonder een paraplu toekijken, houden
prins Maurits middenen prins Pieter Christiaan rechtszich bezig met de Oostenrijkse variatie op het spel
curling. De kleine prins Floris en mr. Pieter van Vollenhoven (tweede van rechts) geven aanwijzingen.
DEN HAAG (ANP) - De 19-jarige
Nederlander Erik van Hoekelen is in
Zuid-Afrika veroordeeld tot 90 dagen
gevangenisstraf wegens afwezigheid
zonder verlof uit militaire dienst, zo
heeft een woordvoerder van de Anti-
l_
DEN HAAG (ANP) - Het effect
van de aantrekkende econo
mie en herbezetting van atv-
dagen is bij de PTT merkbaar
geworden in een stijging van
de personeelsbezetting met
circa 3.000 personen tot ruim
105.000.
Ondanks de prblemen die de
PTT heeft met het aanwerven
van voldoende hbo'ers en aca
demici waren de meeste
nieuwkomers uit die groepen
afkomstig. Dit blijkt uit het
maandag verschenen jaarbe-
richt van de PTT.
De ambtenarenbond AbvaKa
bo heeft met instemming ken
nis genomen van de ontwikke
lingen bij de PTT op het ge
bied van de herverdeling van
werk door middel van arbeids
tijdverkorting, zo heeft een
woordvoerder van de bond
maandagmiddag meegedeeld.
De AbvaKabo is het met de
directeur-generaal eens dat de
atv in een aantal sectoren een
positieve werking heeft gehad.
De bond deelt echter niet de
scepsis van de PTT over een
verdergaande atv, al moet er
volgens de AbvaKabo wel een
aantal problemen overwonnen
worden specifiek voor de hoge
re rangen en specialistische en
leidinggevende functies. De
bond is hier echter optimis
tisch over.
Apartheidsbeweging (AABN) in Am
sterdam meegedeeld. Van Hoekelen
heeft zowel de Nederlandse als de
Zuidafrikaanse nationaliteit. Hij wil
nu proberen zijn Zuidafrikaans
staatsburgerschap op te zeggen om
zodoende onder de dienstplicht uit te
komen.
Volgens de AABN is Van Hoekelen in
januari 1985 opgekomen voor militai
re dienst, maar kreeg hij na enkele
weken bezwaren tegen de rol van het
leger in Zuid-Afrika. Zo werd hij tij
dens zijn opleiding ingezet bij de
bewaking van een groep "terroristen"
in Kimberley. In augustus deserteer
de hij en dook onder. Enige tijd later
werd hij gearresteerd en voorgeleid
voor de krijgsraad. Van Hoekelen is
niet berecht wegens desertie, maar
voor het lichtere vergrijp van on
geoorloofde afwezigheid. Daarop
staat doorgaans drie tot zes maanden
gevangenis. Hij verblijft nu bij zijn
moeder in Durban in afwachting van
de verdere gang van zaken.
Een zegsman van het ministerie van
buitenlandse zaken in Den Haag be
vestigde dat de Nederlandse ambas
sade in Pretoria zich met de zaak-Van
Hoekèlen bezighoudt.
JOHANNESBURG - Winnie Mandela wordt gearresteerd, nadat haar wagen op de snelweg naar Johannesburg door
de politie was klemgereden.
(Van onze correspondent)
JOHANNESBURG - Winnie Mande
la, de vrouw van de tot levenslang
veroordeelde ANC-leider Nelson
Mandela, is maandagmiddag op
nieuw gearresteerd. Haar arrestatie
vond plaats op de M2-snelweg die ten
zuiden van het stadscentrum van
Johannesburg naar de zwarte woon
wijk Soweto loopt.
Winnie Mandela kwam om twee uur
op het vliegveld Jan Smuts aan na
een bezoek van een week aan Kaap
stad, waar zij vijf keer haar man in de
Pollsmoor-gevangenis mocht bezoe
ken. Bij haar aankomst op het vlieg
veld verklaarde Winnie tegenover de
massaal aanwezige internationale
pers, dat zij van plan was om naar
haar huis in Soweto terug te keren.
Op zaterdag 21 december kreeg zij
van de Zuidafrikaanse regering een
nieuwe banningsorder uitgereikt, die
inhoudt dat zij zich niet zonder toe-
stemmming van de autoriteiten in
Soweto, Johannesburg of het aan
grenzende juridische district Roode-
poort mag ophouden. Maar nog de
zelfde avond ging ze terug naar haar
huis in Soweto, waarop ze gearres
teerd werd en overgebracht naar een
hotel bij het vliegveld. Ondanks de
banningorder besloot ze evenwel op
nieuw naar Soweto terug te gaan,
waar ze de volgende dag werd aange
houden. Maandag kwam ze reeds voor
de rechter in Johannesburg, die haar
zonder borg weer vrijliet, maar haar
wel sommeerde op 22 januari opnieuw
voor het gerecht te verschijnen.
Sindsdien was ze in Kaapstad.
Toen de lange stoet auto's van jour
nalisten, camerateams en veilig
heidspolitie maandagmiddag het
vliegveld Jan Smuts verliet, werd
door een onbekende vanaf een brug
over de snelweg een steen of een
ander hard voorwerp geworpen. Dit
voorwerp trof de auto van een van de
drie advocaten van de familie Man
dela, Osman. Deze verklaarde dat hij
„er geen twijfels over had wie ver
antwoordelijk was voor deze aan
slag".
Enige kilometers verder werd de stoet
opnieuw gedwongen stil te houden,
toen de auto waarin Winnie Mandela
samen met een aantal familieleden
zat, door agenten in burger van de
weg af werd gedwongen.
Een veiligheidsagent in burger vroeg
Winnie Mandela om haar toestem-
mingsbewijs zich in Johannesburg op
te houden, en toen ze dit niet kon
overhandigen, arresteerde hij haar.
Met geweld werd door een vrouwelijke
agent haar kleinzoon Zonba van haar
arm afgenomen.
In de consternatie van de arrestatie,
die door talrijke buitenlandse televi
sie-teams werd gefilmd, viel een aan
tal harde woorden. Mevrouw Mandela
schreeuwde de agent onder meer toe,
dat hij zijn handen van haar af moest
houden, „omdat zij er niet zeker van
was dat hij geen aids had".
Eerder op de dag had de politiecom
missaris van Soweto, brigadier Johan
Coetzee, reeds verklaard dat Winnie
Mandela gearresteerd zou worden als
zij naar Soweto zou terugkeren. Hij
beschuldigde haar van „het zoeken
naar een confrontatie met de politie
en internationale aandacht".
Na haar arrestatie verdween de auto
met Winnie Mandela met grote snel
heid in de richting van het politiebu
reau van Krugersdorp, op ongeveer
35 kilometer van Johannesburg.
APELDOORN (ANP) - De 20-jarige E.
R. J. S. uit Apeldoorn verloor maan
dagavond één van zijn handen bij het
afsteken van vuurwerk. Een zoge
noemde striker explodeerde vroegtij
dig en ging af in de handen van de
jongen. In een Apeldoorns ziekenhuis
wordt geprobeerd om de hand alsnog
aan te zetten. Dat heeft de Apeldoorn-
se politie maandag bekend gemaakt.
In Utrecht brandde zaterdag de bo-
venetage van de familie Swagers ge
heel uit nadat in de kamer van hun
10-jarig zoontje een doos met 500
stuks vuurwerk was ontploft. De scha
de wordt geraamd op ongeveer 50.000
gulden.
De Verenigde Staten hebben
een militaire wraakactie over
wogen na de terreuraanslagen
in Rome en Wenen.
PAGINA 3
Een onderzoek van het Land-
bouw-Economisch Instituut
heeft uitgewezen dat hulp aan
boerenbedrijven meestal geen
effect heeft.
PAGINA 5
De ontwikkeling bij het be
drijfsleven in Noord- en Mid
den-Zeeland is in 1985 achter
gebleven bij de landelijke re
sultaten.
PAGINA 11
De nieuwe sluis in het kanaal
door Zuid-Beveland bij Hans-
weert moet zo spoedig moge
lijk in gebruik worden geno
men.
PAGINA 13
Binnen- en buitenl.: 2 en 3
Financiën, economie: 5
Radio, tv en kunst: 9
Varia: 7
Provincie: 11, 13, 14 en 15
Sport: 17
WARSCHAU (AFP) - Een Poolse
vrachtrijder is levend begraven
door een „chocoladebende" die
hem van zijn lading van vijf ton
chocola beroofde. Dit heeft het
Poolse persbureau PAP maandag
meegedeeld. Chocola is een zeld
zaam consumptiegoed dat, net als
vlees, in Polen nog op de bon is.
Op 9 september reed Andrzej N.,
(24), van Warschau naar Tarnobr-
zeg, dat 200 kilometer ten zuiden
van de hoofdstad ligt. De vracht
wagen en zijn chauffeur zijn nooit
op de plaats van bestemming aan
gekomen. Een maand later werd
de vrachtwagen in een open veld
leeg teruggevonden. Een gedeelte
van de lading, waarvan de waarde
op ruim 50.000 gulden wordt ge
schat, werd door de politie terug
gevonden in een appartement in
Tarnobrzeg. De politie arresteerde
drie mannen.
Het lijk van de chauffeur werd na
de arrestaties teruggevonden in
een bos dicht bij een parkeerplaats
op de weg van Warschau naai'
Tarnobrzeg. De lijkschouwing
wees uit dat de vrachtwagenchauf
feur levend begraven was.
'V*
Baskenland - Vermoedelijk Baski-
sche guerrillastrijders hebben maan
dag een voormalig lid van de Guardia
Civil, de Spaanse paramilitaire poli
tie, doodgeschoten. De man was
hoofd-beveiliging van de Franse ban
denfabriek Michelin in Lasarte, een
stadje in de buurt van San Sebastian,
aldus de politie.
Met 19Ö5 eindigt vandaag
een jaar van hoop en
-3-^C vrees. Hoop op minder oor-
- log en bewapening. Hoop op
J meer respect voor vrijheid
en mensenrechten. Hoop op een
menswaardiger bestaan voor miljoe
nen die daar nog lang niet aan toe
zijn. Vrees voor golven van geweld en
onderdrukking. Vrees voor een ver
dergaande verruwing van de samenle
ving. Vrees voor een verscherping van
de tegenstellingen tussen arm en rijk,
kansloos en bevoorrecht, vriend en
vijand. Van de goede wensen en het
kleurige vuurwerk in de oudejaars
nacht naar de nuchtere werkelijkheid
van een jaar dat erop volgt, is vaak
een traject van veel ontgoocheling en
spaarzame momenten van voldoening
en rust. Wie de gebeurtenissen van
een jaar aan zich ziet voorbijtrekken
schrikt van 1985: het terrorisme sloeg
brutaler en bloediger om zich heen
dan ooit, natuurrampen teisterden
vele duizenden in alle werelddelen,
vliegtuigongelukken eisten een re
cord aantal slachtoffers. Daartussen
door waren er lichtpuntjes die een
beetje moed gaven: het tapgesprek
tussen Reagan en Gorbatsjov in Ge-
nève, de langzame opleving van de
economie na een periode van ernstige
terugval en grote werkloosheid.
De informatiemaatschappij van
vandaag brengt een jaar wereld
nieuws hard, direct en onverbloemd
in vrijwel iedere huiskamer. Of het nu
van verre continenten komt, uit eigen
land of van een paar honderd meter
verderop in de straat. De feiten van de
dag zijn daardoor steeds erg dichtbij.
Dat zorgt voor een nauwe betrokken
heid bij wat er gebeurt in tumulteus
en gespleten Zuid-Afrika, in een be
hoeftig Polen, in een verdroogde Sa-
hel-gordel, in politiek ruziënd Den
Haag en op de inspraakavond over
een tweède kerncentrale in Borssele.
Maar het stompt ook af. De gebeurte
nissen van een jaar volgen elkaar zo
snel op dat ze vaak even snel verva
gen als ze zich aandienen. De opwin
ding over de RSV-enquête in de Twee
de Kamer, de voetbalwaanzin in het
Brusselse Heizelstadion, de bomaan
slag op het Greenpeace-schip Rain
bow Warrior, de aardbeving in Mexi-
co-Stad en het bezoek van Paus Pau-
lus II aan Nederland, - het zijn nog
alleen maar flitsen uit een herinnering
die eigenlijk verder terug lijkt dan het
afgelopen jaar. Doodeenvoudig om
dat ze stuk voor stuk door nieuwe,
even schokkende als curieuze feiten
van de dag zijn opgevolgd. Bovendien
zorgt de dagelijkse stroom van nieuws
dat veraf en dichtbij wordt 'gemaakt'
voor een proces van gewenning aan de
gewelddadige, bedreigende en schok
kende elementen daarin. Een herha
ling in terugblik, op oudejaarsdag
bijvoorbeeld, schept soms meer af
stand dan herkenning.
Toch heeft het in veel opzichten
verwarrende jaar 1985 naast alle
spectaculaire en schokkende nieuws
feiten ook een aantal gebeurtenissen
opgeleverd met een duidelijke samen
hang. Het was het jaar van de herden
kingen. Veertig jaar geleden het einde
van de Tweede Wereldoorlog, de
atoombommen op Hiroshima en Na
gasaki, de oprichting van de Verenig
de Naties. Een generatie en meer in de
tijd opgeschoven zonder dat er nog
echt vrede is gekomen, zonder dat de
kemwapenwedloop is afgeremd, zon
der dat er sprake is van een werkelijke
internationale dialoog. Op de laatste
dag van"het jaar sleept in Nederland
de discussie over de plaatsing van
kruisraketten op de vliegbasis Woens-
drecht zich nog steeds voort. En dat
zal in het nieuwe jaar niet anders zijn.
Op de laatste dag van het jaar wordt
in Zuid-Afrika opnieuw Winnie Man
dela gearresteerd, 'symbool van hoop
voor de zwarte bevolking' in dit apart-
heidsland, zoals het Amerikaanse
weekblad Newsweek haar noemt. Het
besef dat er echt een eind moet komen
aan de gevaarlijke, op scherp gestelde
Oost-West-verhouding, dat de in
bloed gedrenkte Palestijnse kwestie
in het Midden-Oosten steeds bedrei
gender wordt voor de gewapende vre
de, dat onrecht en discriminatie al
leen met internationale druk bevoch
ten kunnen worden, - dat besef is in
1985 duidelijk gerijpt.
Een nieuw jaar staat vandaag ach
ter de klok van twaalven te wach
ten om binnengehaald te worden met
goede wensen en vrome voornemens.
De leiders van de Sowj et-Unie en de
Verenigde Staten hebben aangekon
digd op eikaars televisieschermen te
verschijnen. Het tapgesprek moet na
de eerste, hoopgevende ronde van
anderhalve maand geleden worden
voortgezet. Met de toetreding van
Spanje en Portugal wordt de Europe
se Gemeenschap opnieuw groter, in
de verwachting dat er niet alleen op
papier maar ook in de praktijk van
alledag samenwerking van wezenlijk
belang ontstaat. Nederland gaat een
jaar van (tweemaal) verkiezingen te
gemoet. En de kiezer moet ervan
kunnen uitgaan dat het in de race om
de stembus zal draaien om de
werkelijke politieke problemen die dit
land beroeren. En ieder persoonlijk
passeert de grens van het jaar in de
hoop dat gezondheid, vrijheid, respect
voor de medemens, veiligheid en we
derzijds begrip ondanks alles leven en
welzijn mogen bepalen. Als het even
kan met méér hoop dan vrees, met
méér vertrouwen dan zwartgalligheid:
1986 moet een faire kans krijgen.
vdM.
