IN DE VRUMGKRAOT:
l\\\
EG-AKKOORD
OVER SUIKER
Brandstofprijzen dalen
'Onjuiste suggesties' in
artikel over kroonprins
BEWINDSLIEDEN BERADEN ZICH
Braille-halte
Ruding: miljard minder
door dollar en olieprijs
PZC
Zes miljoen voor Colombia
-j"l De nadagen
van de OPEC
Is
Somber en koud
128e jaargang no. 292
fVoensdag 11 december 1985
Feestelijk in de kleren
vrijdagkrant
paar
schoenen
halen
prijs
betalen
FEENSTRA'S
SCHOENENHUIS
UTRECHT (ANP) - De particuliere ziektekostenverzekeraars willen hun premies per 1
anuari met gemiddeld 7 procent verhogen. Staatssecretaris Van Zeil (Economische Zaken) is
jaar „ongerust en teleurgesteld" over. Hij beraadt zich met minister Ruding (Financiën) en
staatssecretaris Van der Reijden (Volksgezondheid) over ingrijpen. Een prijsmaatregel is een
van de mogelijkheden.
Een woordvoerder van het ministerie van Economische Zaken heeft dit dinsdagavond
iesgevraagd meegedeeld.
Praat-radio
Loongo/f
Klein-links
Onvoldoende
Dammenweg
Ouderen
F-side
WEEKBLAD ERKENT IN KORT GEDING
Premie fondsen
SMOKINGS
VINDT U
BIJ....
38
Geruime tijd mist. Zwakke wind tus
sen zuid en oost. Temperatuur drie
graden.
Kikt' vrijdag ander nieuws..
ROVINCiA
)EN HAAG (ANP) Het Nederlandse Rode Kruis heeft zes miljoen gulden
ntvangen voor hulp aan de getroffenen van de vulkaanramp in Colombia.
an de Graaf (39) uit Puttershoek, gedelegeerde logistiek en telecommunicatie
n Hans Selder (42) uit Breda, staffunctionaris internationale zaken van het
lederlandse Rode Kruis, hebben ruim een week in het door een metersdikke
nodderstroom getroffen gebied doorgebracht, om te zien op welke wijze de
mlpverlening vanuit Nederland gegeven kon worden,
tan het geld dat op girorekening 777 werd gestort is 2 miljoen gulden besteed
lan de eerste opvang van de ruim 30.000 daklozen. Ruim 2,5 miljoen gulden
rordt bestemd voor onder meer de opzet van een nieuw Rode Kruis centrum,
lat daar de gezondheidszorg in de eerstelijn gaat vervullen.
RIJSWIJK (ANP) - Onder de naam „Braderije" brengt de Nederlandse
zuivelindustrie vanaf morgen de braadboter op de markt. De maximum
prijs is vastgesteld op 1,15 per pakje van 200 gram. Het Nederlands
Zuivelbureau verwacht dat de braadboter in de winkel voor ongeveer één
gulden te koop zal zijn.
De braadboter wordt met een miljoenensteun van de Europese Gemeen
schap op de markt gebracht in een poging de boterberg in de Gemeenschap
te verkleinen. In eerdere jaren probeerde zij dat door het op de markt
brengen van gesubsidieerde kerstboter.
Aan de boter wordt het vocht grotendeels onttrokken, waardoor „Brade
rije" voor 96 procent uit vet bestaat. Aan de braadboter is een zogenaamde
verklikstof toegevoegd om te voorkomen dat er mee wordt gefraudeerd.
Het bevat verder twee procent vetvrije droge stof met eiwitten en
mineralen, 0,4 procent vocht en 0,5 procent lecithine en de in vet oplosbare
vitaminen A en D.
Mede dank zij de lecithine, dat spatten voorkomt, is de braadboter
uitermate geschikt voor bakken en braden. Ook kan het worden gebruikt
in deeg of beslag, zij het dat er dan weer vocht moet worden toegevoegd.
Zo'n kleine vijftien jaar
heeft OPEC, de organi
satie van 13 olie-exporteren
de landen, de prijs van de
olie op de wereldmarkt min
of meer gedicteerd. Dat had grote
gevolgen voor de wereldeconomie.
Sjeiks aan de kranen van de oliepijp
leidingen in het roerige Midden-Oos
ten bepaalden in feite voor een be
langrijk deel het economisch doen en
laten van de westerse industrielanden
en ook in de derde wereld. Sinds het
jongste OPEC-beraad in Genève heeft
het ooit zo machtige kartel openlijk
toegegeven dat het zijn greep op de
wereldoliemarkt en -prijs kwijt is. Dat
kan grote gevolgen hebben voor de
wereldeconomie. Een vrije val van de
olieprijzen is namelijk minstens zo
gevaarlijk als de duizelingwekkende
en schoksgewijze prijsstijgingen, die
dezelfde OPEC bijvoorbeeld in de
jaren 1973 en 1980 (jaren die bekend
heid hebben gekregen als de eerste en
de tweede oliecrisis) toepaste. Met
bezorgdheid en argwaan heeft de we
reld steeds het grillige verloop van de
conferenties van de OPEC-olieminis-
ters gevolgd. In de jaren '70 om vast te
stellen dat tal van landen met hun
economieën veel te afhankelijk van de
olieleveranciers in het Midden-Oosten
waren geworden. Later om te zien hoe
de OPEC probeerde met vaste con
tractprijzen en produktie-afspraken
toch voldoende zeggenschap op de
oliemarkt te houden. En afgelopen
maandag om te constateren dat
OPEC niet meer in haar eigen sys
teem gelooft.
In het verleden hebben de OPEC-
landen het in de wereldenergievoor
ziening vrijwel geheel voor het zeggen
gehad. Met ongeveer 70 procent van
de olieproduktie (buiten het commu
nistische blok) in handen konden ze
het zich veroorloven met de prijzen te
doen wat ze wilden. Er werd geen
rekening gehouden met vraag en aan
bod op de markt. Een wassende
stroom oliedollars richting (voorna
melijk) Arabische landen was het
doel. Dat ging een tijdje goed. Totdat
tegenkrachten zich begonnen te bun
delen. Het energiebewustzijn in de
westerse wereld brak door. Nieuwe
olieproducenten dienden zich aan.
OPEC was namelijk met haar prijsex-
plosie bezig de eigen concurrenten te
creëren. Wat vroeger niet mogelijk of
interessant was kreeg nu een kans:
duurdere winningsmethodes werden
rendabel. De Noordzee-olie was niet
langer toekomst, maar werd
werkelijkheid. Olielanden als Mexico,
de Sowjet-Unie en China drukten
OPEC langzamerhand in de verdedi
ging. Zo zelfs dat het aandeel van
OPEC in de wereldolieproduktie tot
beneden de 30 procent is gedaald.
Kwam bij dat OPEC van een bolwerk
van saamhorigheid in de rijke dagen
veranderde in een ruzietent van lan
den die elkaar probeerden vliegen af
te vangen door voortdurend afspra
ken te schenden. OPEC was dus al
lang OPEC niet meer, maar afgezakt
tot een kunstmatig verbond dat zijn
invloed op de wereldoliemarkt steeds
verder zag afkalven.
Toch geeft het failliet van OPEC als
organisatie die prijzen en produk-
tie bindend voorschreef weinig reden
voor leedvermaak. De wereldecono
mie heeft zich met de ervaringen van
twee energiecrises nog maar zo kort
achter de rug ingesteld op een tame
lijk hoog niveau van olieprijzen. Een
geleidelijke prijsverlaging kan voor
gunstige effecten zorgen, maar even
wicht in de ontwikkeling is daarbij
toch van bijzonder belang. Olie- en
gaswinning van de nieuwe generatie
(zoals op de Noordzee) is namelijk
uitsluitend levensvatbaar bij een sta
biel en gemiddeld toch tamelijk hoog
prijsniveau. Nederland - óók een mo
dern OPEC-land - heeft zich voor zijn
overheidsinkomsten voor een belang
rijk stuk opgehangen aan de opbreng
sten van de aardgasexport naar ons
omringende landen. Valt de prijs van
dat aardgas (gekoppeld aan de olie
prijs als het is) aanzienlijk terug, dan
zullen al snel miljarden guldens aan
inkomsten worden gederfd. Minister
Ruding van financiën heeft daarover
de afgelopen dagen al sombere voor
spellingen gedaan. En zo hangt, als
steeds, alles met alles samen.
Aan een gezonde internationale
prijsregulering voor olie en ande
re energiedragers heeft de wereld be
paald behoefte. OPEC heeft sinds
1960 die rol aan zich getrokken. Maar
deze vervolgens zo extreem egocen
trisch vervuld dat ze met zichzelf in de
knoei kwam. Toch heeft OPEC aange
geven dat er aan overleg op de wereld
markt zeker iets te organiseren valt.
Maar daarbij behoren de bewegingen
van de markt, vraag en aanbod, toon
aangevend te zijn. Wie zich aan dat
Uitgangspunt onttrekt - en dat heeft
OPEC jarenlang bewust gedaan - valt
uiteindelijk zelf in het gat dat kenne
lijk voor een ander bedoeld was. De
nadagen van OPEC zijn aangebroken.
De les kan worden getrokken.
vdM.
(Advertentie)
Koopcentrum Groenendijk
Vlissingen
Het KLOZ, de overkoepelende organi
satie van de particuliere ziektekosten-
verzekeraars, heeft zijn leden onlangs
een „gewone" premieverhoging van
tussen de 1,7 en 3,9 procent geadvi
seerd, plus een tijdelijke opslag van
2,5 procent. Volgens directeur drs. R.
Scheerens van het KLOZ wil een
groot aantal verzekeraars dat advies
opvolgen, terwijl er andere zijn die
De Regionale Omroepen vin
den dat er te veel gepraat
wordt op Radio 1: ze vrezen
een verlies van luisteraars.
PAGINA 2
De FNV voorziet een loongolj
als de werkgevers niet bereid
zijn verdergaande arbeidstijd
verkorting in te voeren.
PAGINA 3
Andrée van Es lijkt het roer
over te nemen bij de PSP. Het
klein-linkse vrouwenkwartet
is compleet.
PAGINA 4
De PvdA-fractie in de Tweede
Kamer geeft minister Van den
Broek van buitenlandse zaken
voor zijn beleid een dikke on
voldoende.
PAGINA 5
Gedeputeerde staten van Zee
land hebben een voorkeur
voor een Dammenweg die
noordelijk van Middelburg
loopt.
PAGINA 9
Ouderen moeten niet worden
geweerd uit, maar worden op
genomen in bestuurscolleges.
PAGINA 11
De Utrechtse rechtbank heeft
bepaald, dat de NS terecht
speciale treinen hebben inge
zet voor het vervoer van Ajax-
supporters.
PAGINA 17
Radio, tv en kunst: 2
Binnen- en buitenland: 3
en 5
Opinie en achtergrond: 4
Financiën, economie: 7
Provincie: 9, 10, 11 en 13
Sport: 17
ROTTERDAM (ANP) - Met ingang van morgen (donderdag) zal de
adviesprijs voor brandstoffen worden verlaagd. Voor super en normaal
aan de zelftank zal de daling één cent per liter bedragen en die voor
autogasolie twee cent. De prijzen bedragen dan achtereenvolgens 177,
171 en 120,4 cent.
De literprijs voor huisbrandolie is ook twee cent lager en komt bij afname
van 1.500 liter uit op 98,8 cent, de prijs voor petroleum zal per liter bij
dezelfde hoeveelheid 104 cent bedragen.
AMSTERDAM (ANP) - Het weekblad Privé erkent dat het artikel over
kroonprins Willem Alexander en 'een blondine' in een Amsterdams hotel
onjuiste suggesties kan hebben gewekt. De hoofdredactie van het blad
toonde zich dinsdag tijdens het kort geding in Amsterdam dat prins Claus
namens zijn zoon tegen Privé had aangespannen bereid een verklaring van
die strekking te publiceren.
Mr F. Salomonson, raadsman van
prins Claus wilde daar echter geen
genoegen mee nemen en eiste toch
een rectificatie.
Mr F. Salomonson wees er tijdens het
geding op dat in het artikel over de
kroonprins in Privé een aantal vol
strekt onware feiten worden gesteld,
die bovendien in een zodanige volgor
de en context en onder zodanige
koppen zijn gesteld dat de indruk
wordt gewekt dat Willem Alexander
„in het openbaar vrijend, hevig ver
liefd dansend in een bomvolle, peper
dure discotheek daarna in het Hilton
Hotel het bed zou hebben gedeeld met
een blondine".
Niet alleen dat is volgens mr Salo
monson „volstrekt onwaar", de
kroonprins is naar zijn zeggen zelfs
nog nooit in die betreffende disco
geweest. Het enige dat hij erkende is
dat Willem Alexander de bedoelde
zondag om half twaalf - en niet in alle
vroegte, zoals in uit het artikel in
Privé blijkt - in een koffieshop met
drie vroegere klasgenoten koffie heeft
gedronken.
„Hij heeft er, als iedere Nederlander,
recht op beschermd te worden tegen
openbare seksuele schrijftafelfanta
sieën, waarvan hem men tot object
maakt met geen ander doel dan eigen
winstbejag", aldus mr Salomonson.
Hij eist dan ook een rectificatie van
het artikel, op straffe van een dwang
som van 250.000 gulden voor iedere
dag dat het weekblad het vonnis niet
uitvoert.
Namens Privé betoogde mr C. Hulsen-
bek dat de schrijver van het gewraak
te artikel geen reden had om te twijfe
len aan verklaringen over de aanwe
zigheid van de prins in de discotheek.
Bovendien is hij van mening dat
hetgeen over de prins verteld wordt
onschuldig is en hem er ook geen
schade mee kan berokkenen. De uit
spraak is morgen, donderdag.
Advertentie
APELDOORN (ANP) In Apeldoorn is dinsdag het eerste gedeeltelijk in
braille uitgevoerde ritschemabord voor busdiensten in gebruik genomen.
Dat gebeurde in aanwezigheid van directeur Elskamp (links) van de
streekvervoersmaatschappij VAD en de visueel gehandicapte heer
Verheule, die op de foto zijn vingers over de tekens aan de onderkant van
het bord laat gaan.
Mogelijk prijsmaatregel
ziektekostenpremies
wmnosmw 1
BRUSSEL (ANP) - De ministers van landbouw van de Europese Gemeen
schap hebben dinsdag in Brussel overeenstemming bereikt over een regeling
voor de suikerproduktie die er in grote lijnen op neerkomt dat het bestaande
stelsel met twee jaar wordt verlengd.
DEN HAAG (GPD) Volgens minis
ter Ruding van financiën zal de da
ling van de olieprijs (uitgedrukt in
guldens) voor de totale Nederlandse
economie weinig gevolgen hebben
omdat ons land vrijwel evenveel
energiedragers invoert (vooral olie)
als exporteert (gas). Maar binnen de
economie treedt wel een forse ver
schuiving op. Ruding schat dat de
Nederlandse overheid door een da
ling van de olieprijs en een verder
gaande verlaging van de dollarkoers
volgend jaar een miljard gulden kan
mislopen.
De ministers besloten dat de suiker
sector zelf alle kosten moet opbren
gen van de afzet van het overschot op
de wereldmarkt. De afgelopen jaren
betaalde de EG daaraan mee, in to
taal een miljard gulden. Voorts is
besloten dat over twee jaar kan wor
den gesproken over herziening van de
bestaande contingenten (voor Neder
land 690.000 ton zogenoemde A-suiker
De advocaat van Privé-uitgever Lage Landen, mr Hulsbeek, toont een exemplaar van het weekblad. Uiterst links Ben en 182.000 ton B-suiker).
Essenberg, directeur van de uitgeverij en naast hem verslaggever Evert Santegoed, die het gewraakte artikel schreef. De basisheffing van twee procent van
de interventieprijs (de gegarandeerde
minimumprijs) wordt gehandhaafd,
evenals de aanvullende heffing (op
B-suiker) van 37,5 procent. Voorts
komt er een complementaire heffing
die jaarlijks rond 200 miljoen moet
opbrengen.
Door de verlenging van het huidige
regime, zo merkte minister Braks
dinsdagavond op, kan Nederland het
zogenoemde mengprijssysteem hand
haven.
hun premie helemaal niet of juist
extra (tot 10 procent) willen verhogen
of die al naar gelang de polis van hun
verzekerden voor de premieverhoging
verschillende percentages hanteren.
Maar Economische Zaken vreest nu,
zei de woordvoerder, dat het „de
verkeerde kant opgaat".
De tijdelijke opslag is bestemd ter
financiering van de 90 miljoen gulden
die de particuliere verzekeraars over
maken aan de ziekenfondsen ter com
pensatie van de extra kosten van het
relatief grote aantal ouderen in de
vrijwillige ziekenfondsverzekering.
Staatssecretaris Van Zeil heeft al eer
der beloofd dat dit bedrag via de
premies mag worden verrekend.
Bij dit alles is nog geen rekening
gehouden met de gevolgen van de
voorgenomen wijziging van het stelsel
van ziektekostenverzekeringen.
De ziekenfondsen zullen de komende
maanden geen verzoek tot premie
verhoging voor de vrijwillige verze
kering indienen „wat staatssecreta
ris Van der Reijden ook heeft be
weerd". De voorzitter van de Vereni
ging van Nederlandse Ziekenfondsen
(VNZ), J. de Vries, deelde dit dinsdag
in Zeist mee bij de opening van de
algemene vergadering van de VNZ.
De premie wordt gehandhaafd op
gemiddeld 165 gulden en kinderen
onder de 16 blijven gratis meeverze
kerd.
Staatssecretaris Van der Reijden wil
de vrijwillige ziekenfondsverzekering
opheffen. Over dit plan is nog niet
beslist door het parlement. De streef
datum van de staatssecretaris, 1 ja
nuari 1986, wordt in ieder geval niet
gehaald, zodat er voor de vrijwillige
verzekering opnieuw een premie per 1
januari moet worden vastgesteld.
Dat komt met name doodat de gas-
prijs gekoppeld is aan de prijs van
olie, die op zijn beurt uitgedrukt
wordt in dollars. De koers van de
Amerikaanse munt (nu circa 2,85 gul
den) is al fors lager dan de gemiddelde
koers waarvan de begroting voor 1986
(3,10 gulden) uitgaat.
In tegenstelling tot tal van experts
gelooft de minister overigens niet dat
de olieprijs tot ver onder het huidige
niveau zal zakken.
Ruding sprak tijdens de financiële
beschouwingen in de eerste kamer
deverwachting uit dat deze ontwikke
ling op de valuta- en de oliemarkt de
financiële problemen voor 1987 verder
verzwaren. Al bij de presentatie van
de Miljoenennota voor 1986 kondigde
hij aan dat de verwachte verminde
ring van de aardgasopbrengsten in
1987 zou leiden tot een gat van zes
miljard.
Hij ziet dan ook geen mogelijkheden
om in dat jaar de belastingen te
verlagen. Wel vindt hij dat in de
komende periode lastenverlichting zo
veel mogelijk ten gunste moet komen
van de burgers. Voor het bedrijfsleven
vindt hij lastenverlichting minder no
dig, omdat de afgelopen vier jaar de
lasten al voldoende verlicht zijn.
Zelfs wil hij alsnog proberen de voor
gestelde afschaffing van de negatieve
aanslag in de Wet Investeringsreke
ning (WIR) per 1 januari 1986 door te
voeren. Lukt dat niet, dan sluit hij
niet uit dat deze belastingverzwaring
voor het bedrijfsleven met terugwer
kende kracht wordt ingevoerd.
De CDA-fractie in de Senaat heeft het
WIR-voorstel inmiddels afgewezen.
Ruding wees er op dat in ieder geval
geprobeerd moet worden het wetsont
werp zo snel mogelijk door de twee
Kamers van de Staten-Generaal te
loodsen.
Afschaffing van de negatieve aanslag
moet in 1987 al zo'n 1400 miljoen
gulden opleveren, zodat elke maand
uitstel de Schatkist ruim 200 miljoen
kost. Volgend jaar levert de maatre
gel slechts 50 miljoen op omdat pas
na afloop van een boekjaar duidelijk
wordt of een bedrijf winst of verlies
heeft gemaakt.
E?
S25
5-i
O
Z W
